4
CHAPTER
Safet y
LEERROUTE
1
92
2
3
4
5
6
7
TO E T S
ninety-two | chapter four
513087_RT_3B_unit4.indd 92
09-10-12 13:53
t y first 1
Veiligheid gaat voor alles. Of je nu thuis bent of op reis, of je aan het sporten bent of aan het werk: er kan zomaar ineens iets gebeuren. Dit proberen we allemaal te voorkomen. Zijn jouw waardevolle spullen wel goed beveiligd? Stel je voor dat je die kwijtraakt! Wat ga je doen? • • • • • • •
Je luistert naar instructies tijdens een reis. Je leest aanwijzingen en waarschuwingen tijdens je reis. Je geeft aanwijzingen voor een veilige wandeling. Je luistert naar een keuzemenu als je telefoneert. Je geeft instructies tijdens een wandeltocht. Je leest hoe je je spullen kunt beveiligen. Je vult een formulier in.
Wat leer je? • • • • • • • •
Instructies begrijpen Telefonische keuzemenu’s begrijpen Informatie uit een folder begrijpen Waarschuwingsborden begrijpen Eenvoudige instructies lezen Aanwijzingen geven en opvolgen Vertellen hoe je veilig internet Een formulier invullen
THINGS
you know
Waar denk jij aan als je Safety First hoort? 1 Welke situaties ken je waarbij safety een belangrijke rol speelt? Schrijf er drie op. Bijvoorbeeld: in a car – safety belts
2 Vergelijk jouw situaties met die van een klasgenoot. Heeft je klasgenoot situaties opgeschreven waar jij niet aan hebt gedacht? Schrijf die ook op.
first lesson | fourth chapter | ninety-three
513087_RT_3B_unit4.indd 93
93
09-10-12 13:53
2
Safety f ir st
ALL ABOARD? Tijdens een reis met de veerboot naar Engeland krijg je te maken met veel veiligheidsvoorschriften. De overtocht moet natuurlijk zo veilig mogelijk zijn. Als je dan eenmaal in Engeland aankomt, moet je voor ieders veiligheid ook nog langs de douane.
Vanuit Nederland kun je heel makkelijk met de veerboot naar Newcastle in Engeland. Veel mensen doen dat om een dagje te winkelen of om naar een voetbalwedstrijd te gaan. 1
Listening Luister naar de omroepberichten op de boot. Zet de berichten in de juiste volgorde. Vul de nummers in (1 – 6). a welkom aan boord b roken c kinderen d paspoortcontrole e autodek f bagage
2
94
1 3 5 4 2 6
Listening Luister nog eens naar de omroepberichten. Kruis bij elk bericht steeds de juiste zin aan. a □ De reis zal ongeveer 20 uur duren. □ De boot zal over 20 minuten vertrekken. b □ Je moet je auto op slot doen en op de handrem en versnelling letten. □ Het autodek gaat dicht, zodat je je auto open kunt laten. c □ Je mag alleen buiten op het dek roken. □ Je mag helemaal nergens roken. d □ Aan boord worden de paspoorten voor vertrek gecontroleerd. □ De paspoorten worden in Newcastle gecontroleerd. e □ Kleine kinderen mogen niet rennen aan boord. □ Kleine kinderen mogen niet rennen op het dek. f □ Als je verboden spullen bij je hebt, moet je dit melden. □ Alleen als je verboden spullen bij je hebt, moet je door de douane.
ninety-four | chapter four | lesson 2
513087_RT_3B_unit4.indd 94
09-10-12 13:53
3
Words Vul de Engelse woorden in. Kies uit: approximately – banned goods – customs – not permitted – passport – security reasons
banned goods Have your passport For securi ty reasons
a A list of b c
is available at the information desk. ready for inspection when you leave the ship. small children are not allowed to
play on the open decks.
not permi tted on any part of the ship. 20 minutes. We will be sailing in approxima tely checks when we arrive in Newcastle. There will be customs
d Smoking is e f
1 THINGS t o
do
Listening De ferry meert aan in Newcastle. Net als aan het begin van de reis, krijgen de reizigers allerlei mededelingen te horen van de bemanning. Jij reist ook mee en luistert naar de berichten. a Wat ga jij doen in Newcastle? Kruis je antwoord aan. □ Je autovakantie naar Schotland begint hier. □ Je neemt de bus en gaat een dagje winkelen. □ Je neemt de bus en gaat naar een voetbalwedstrijd. b Luister dan naar de vier omroepberichten. Let vooral op de berichten die voor jouw reis belangrijk zijn. c Schrijf kort in het Nederlands op waar jij tijdens jouw reis op moet letten.
second lesson | fourth chapter | ninety-five
513087_RT_3B_unit4.indd 95
95
09-10-12 13:54
Na het aanmeren van de boot gaat iedereen van boord. Dan moet je eerst nog door de douane.
WELCOME TO GREAT BRITAIN Dear Passengers, Please follow the directions of our customs officers. 1
We will scan all passports. This takes around 8-10 seconds per passport. This means there will be some queues on the way to the control desks.
2
Remove your passport cover for scanning – please do this before you get to the arrivals hall. This will save some time.
3
Passengers who are not from the EU have to go to the red control desk. You will find this desk on the left side of the passport control hall.
4
After passport control, follow the green lane ‘Nothing to declare’ if you don’t have any forbidden goods on you or in your luggage. Any luggage can be searched at any time.
5
Passengers who are not from the EU have to follow the red lane. Your luggage will always be checked. Please unlock your luggage before you get into the arrivals hall.
6
Every passenger entering the UK is allowed to carry small amounts of medicines, special food and tobacco products, as long as these are for personal use.
7
You will not be admitted into the country if you are carrying any banned goods. Some examples of banned goods are: • illegal drugs, • weapons such as knives, self-defence spray cans, firearms, • fireworks, • live animals, • rough diamonds, • souvenirs made of endangered animals or plants. You will not be admitted into the country if you don’t follow our rules. We are sorry for any delays; please be patient. Enjoy your stay!
4
Reading Lees het bord met instructies in de aankomsthal van de ferry in Newcastle. Zet de onderwerpen van de instructies in de juiste volgorde. Vul de nummers in (1 – 7). bagagecontrole voor niet-Europeanen aparte balie voor niet-Europeanen bagagecontrole als je niets hebt aan te geven hoesjes verwijderen voor persoonlijk gebruik scannen van paspoorten verboden goederen
96
5 3 4 2 6 1 7
ninety-six | chapter four | lesson 2
513087_RT_3B_unit4.indd 96
09-10-12 13:54
5
Reading Lees het bord in de aankomsthal van de ferry in Newcastle nog eens. Zijn de zinnen true of false? true false a Je moet de aanwijzingen van de douane opvolgen. □ □ b Er worden steeds 8 personen langs de douane gelaten. □ □ c Amerikanen kunnen de groene lijn bij de douane volgen. □ □ d Ook jouw bagage kan gecontroleerd worden. □ □ e Je moet je bagage altijd op slot houden. □ □ f Geneesmiddelen staan op de lijst verboden goederen. □ □ g Ook huisdieren staan op de lijst verboden goederen. □ □ h Er wordt gevraagd of je geduld wilt hebben. □ □
6
Words Lees het bord nog eens. Wat betekent elk woord? a bagage b geduldig c hoesje d verwijderen e moeten f verboden g aanwijzing
uggage pa tien t cover remove have to forbidden direction
l
Some en any betekenen ‘een paar’, ‘wat’ of ‘een beetje’. In vragen en ontkennende zinnen gebruik je meestal any. In gewone, bevestigende zinnen gebruik je altijd some. 7
Grammar Kies het juiste woord in de zin. Onderstreep any of some. a There are any / some rules when you go aboard a ferry. b You can’t bring any / some illegal goods into the country. c You can take any / some medicines with you. d There are any / some queues, so we have to be patient. e Do you have any / some goods to declare? f Do you have any / some problems, sir?
8
Grammar Vul in: some of any.
any There are still some Any You can’t take any There will be some Have you got any These are some I could give you some
a We don’t expect b c d e f g h
problems during the crossing. tickets for the match available. person can be searched by a police officer. glass bottles with you. delays due to stricter safety measures. idea where I can find my luggage? examples of banned goods: fireworks and firearms. safety advice.
second lesson | fourth chapter | ninety-seven
513087_RT_3B_unit4.indd 97
97
09-10-12 13:54
WELCOME TO ST. JAMES’S PARK
OUR MOST IMPORTANT RULES • Anyone entering the Stadium must obey these rules. • Anyone entering the Stadium can be searched by a police officer. • Anyone entering the Stadium needs to have a valid ticket. • Anyone entering the Stadium must follow the directions of any steward or official. • Unnecessary noise or rude language and behaviour are not permitted. • Ticket holders are not admitted into the Stadium if carrying alcoholic drinks or articles that can harm other people. • You cannot take the following goods into the Stadium: glass bottles, cans, fireworks, flags on poles longer than 1.5 metres, any article that can be used as a weapon. • Throwing any object within the Stadium is not permitted. • Climbing or standing on fences is not permitted. • Management can refuse admission or eject anyone who does not obey these Rules. • If you are asked to leave the Stadium, your ticket money will not be refunded.
2 THINGS to
do
Reading Stel, jij gaat naar een wedstrijd van Newcastle United. Op de boot heb je een folder gekregen met de regels van het stadion. a Lees de regels. Mag jij, met alles wat je nu bij je hebt, in je zakken en je schooltas, het stadion in? Ja / Nee, want … b Schrijf drie regels op die jij belangrijk vindt voor jouw veiligheid in het stadion. Leg uit waarom.
98
ninety-eight | chapter four | lesson 2
513087_RT_3B_unit4.indd 98
09-10-12 13:54
THINGS Words English approximately 10 minutes for security reasons It is not permitted. customs checks Drugs are banned goods. a long queue declare your goods admit someone into a country
to learn Dutch ongeveer veiligheidsredenen niet toegestaan douane verboden spullen rij aangeven toelaten
Dutch aanwijzing paspoort verwijderen hoesje aankomsthal verboden bagage moeten geduldig
English direction passport remove cover arrivals hall forbidden luggage have to – had – had patient
Grammar ‘Een paar’ of ‘een beetje’: some en any Some en any betekenen meestal ‘een beetje’, ‘wat’, ‘een paar’: There can be some delays. Er kunnen wat vertragingen zijn. Are there any questions? Zijn er nog vragen? In bevestigende zinnen gebruik je altijd some: They found some illegal goods. I need some good advice.
Ze vonden een paar verboden spullen. Ik heb wat goed advies nodig.
In vragende zinnen gebruik je meestal any: Do you have any idea where we are? Will there be any problems?
Heb je enig idee waar we zijn? Zullen er problemen zijn?
In ontkennende zinnen (zinnen met not / n’t) gebruik je ook any. Any betekent dan ‘geen’: There aren’t any cabins available. Er zijn geen hutten meer beschikbaar. You can’t bring any glass bottles. Je kunt geen glazen flessen meenemen.
second lesson | fourth chapter | ninety-nine
513087_RT_3B_unit4.indd 99
99
09-10-12 13:54
3
Safety f ir st
SAFE HIKING Je verheugt je ieder jaar weer op de zomervakantie, een tijd van zon, zee, bergen of avontuur. Maar als er iets onverwachts gebeurt in een vreemde omgeving, kun je jezelf ongewild in gevaar brengen. Waarschuwingsborden helpen je om gevaar te voorkomen.
Als je de ferry naar Newcastle neemt, kun je gemakkelijk doorreizen naar Schotland. Daar liggen de Highlands. In de Highlands ligt het ski- en wandelgebied de Cairngorms. 9
Listening Luister naar het nieuwsbericht. Wat is er gebeurd? Kruis de juiste antwoorden aan. □ Twee jongens zijn verongelukt in de bergen. □ De jongens waren te laat in de middag vertrokken. □ Het weer sloeg ineens om. □ De reddingshelikopter kon niet opstijgen vanwege de mist. □ De jongens zijn de verkeerde kant opgelopen. □ Ze hadden geen kaart bij zich. □ Ze hadden geen eten bij zich. □ Ze konden geen vuur maken om zich warm te houden.
10 Listening Welke drie tips geeft de nieuwslezer op het laatst? Vul in.
weerberich ten Neem een kompas mee en weet hoe je dat moet gebruiken g Neem extra eten mee voor noodgevallen
a Kijk naar de
.
b
.
c
.
Zoals je net hebt gehoord, kan het best gevaarlijk zijn om in de Cairngorms te wandelen. Daarom staan er borden op elke vertrekplaats en langs de wandelroutes.
3
1
2 4
100
one|hundred | chapter four | lesson 3
513087_RT_3B_unit4.indd 100
09-10-12 13:54
11 Reading Bekijk de vier borden. Op welke borden staan deze aanwijzingen? Vul de nummers van de borden in. sign a wat je mee moet nemen b wat je je van tevoren moet afvragen c over het weer d wat je wel en niet mag doen
3 2 1 4
12 Reading Lees de tekst op de borden nog eens. Kruis de informatie aan die klopt. a Kijk naar sign 1. Welke weersveranderingen worden hier genoemd? □ Het wordt kouder. □ Het wordt mistig. □ Het gaat harder waaien. □ Het wordt bewolkt. b Kijk naar sign 2. Welke vragen worden hier gesteld? □ Ben je gezond? □ Ken je het gebied? □ Ben je fit genoeg? □ Kun je kaart lezen? c Kijk naar sign 3. Welke dingen worden hier genoemd? □ eten en drinken □ mobieltje □ kleding en schoenen □ kaart en kompas d Kijk naar sign 4. Welke dingen zijn verboden in het gebied? □ vissen □ wandelen □ natuur kijken □ jagen □ foto’s maken □ brommer rijden 13 Words Zoek de juiste vertaling bij de Engelse woorden. Trek lijnen. a area 1 genoeg b cheese 2 terugkeren c enough 3 kaas d immediately 4 gebied e return 5 geschikt f suitable 6 onmiddellijk g weather forecast 7 wandelschoenen h walking boots 8 weerbericht
third lesson | fourth chapter | one|hundred|and|one
513087_RT_3B_unit4.indd 101
101
09-10-12 13:58
1 4
2 3
3
5
THINGS to do
Reading Je bent op vakantie in het zuidelijke deel van Groot-Brittannië. Je kunt daar verschillende activiteiten doen. Wandelen op Bodmin Moor, een afgelegen heidegebied. Of naar zee in Torquay en daar een boot huren. a Kies één van de twee activiteiten. (Lees de borden nog niet.) Waaraan moet je denken voordat je vertrekt? Schrijf alvast een paar dingen op.
b Lees de vijf borden hierboven. Welke drie borden passen bij jouw activiteit? Schrijf de nummers op. c Waarvoor waarschuwen de borden van b? Schrijf de waarschuwingen kort op.
Er gebeuren wel vaker ongelukken als mensen in de natuur eropuit gaan. Lees het volgende nieuwsbericht maar eens.
GIRL IN MOUNTAIN RESCUE DRAMA A six-year-old girl was injured when she and her mother fell down more than 20 m from a mountain. The girl, Ginny Anderson, was hiking with her mum and dad along a route called Sharp Edge, in the English Lake District, when the accident happened. The girl and her mother were taken to hospital by helicopter and are in a stable condition now. Both have broken arms and legs. Mr Anderson told our reporter that the weather turned bad all of a sudden. ‘We wanted to turn back and decided to take a shortcut down the mountain. We met some grazing cows that scared Ginny. She climbed on a fence and slipped. My wife tried to grab her but she slipped as well.’
102
All Mr Anderson could do was phone emergency services and hope for the best. ‘We didn’t stay on the path,’ said Mr Anderson. ‘I blame myself for the accident. Luckily we had warm clothing, that kept them warm. I climbed down and tried to keep them comfortable with hot chocolate and some food. They will recover, but still, we should have checked the weather forecast. And we didn’t know the walk was so dangerous. We should have read the signs at the parking space. And Ginny wasn’t wearing her walking boots, so she slipped easily.’ Another emergency helicopter rescued two other people from the same area yesterday. Sharp Edge is known as a very dangerous walking route.
one|hundred|and|two | chapter four | lesson 3
513087_RT_3B_unit4.indd 102
09-10-12 13:58
14 Reading Lees het nieuwsbericht. Het gezin Anderson had aan een aantal dingen om veilig te wandelen gedacht. Waar hadden ze niet aan gedacht? Kruis aan. □ Do not climb walls and fences. □ If the weather turns bad, turn back as soon as possible. □ Keep to the far right of the road. □ Keep away from animals. □ Do not throw away your litter. □ Keep your dog under close control. □ Take notice of all information on signs. □ Wear suitable footwear. □ Wear warm and comfortable clothes. Als je wilt zeggen dat iets in het verleden is gebeurd, gebruik je de past simple: het werkwoord op -ed. 15 Grammar Vul de past simple in van de werkwoorden tussen haakjes.
walked They hurried The weather turned He noticed The accident happened My friends sailed
a We b c d e f
(walk) in the mountains yesterday. (hurry) home because of the rain. (turn) bad in the afternoon. (notice) the sign just in time. (happen) last year. (sail) along the south coast.
16 Speaking Lees de situatie. Welke aanwijzing geef je? Kies de zin die er het best bij past. Schrijf hem op. Oefen de zinnen daarna met een klasgenoot. Kies uit: Keep to the far left. – Follow the signs. – Keep away from the animals. – Don’t climb walls and fences. – Turn back immediately. a Het weer wordt slecht. Je zegt dat iedereen meteen terug moet gaan.
Turn back immedia tely.
b Je wilt dat iedereen aan de goede kant van de weg loopt.
Keep to the far lef t.
c Iedereen moet uit de buurt van dieren blijven.
Keep away from the animals.
d Men mag niet op muren en hekken klimmen.
Don’t climb on walls and fences.
e Iedereen moet de borden volgen.
Follow the signs.
third lesson | fourth chapter | one|hundred|and|three
513087_RT_3B_unit4.indd 103
103
09-10-12 13:59
Puck organiseert een bergwandeling voor haar vrienden. Ze geeft allerlei aanwijzingen. 17 Speaking Voer het gesprek met een klasgenoot. Geef aanwijzingen die passen in het gesprek. Gebruik de woorden tussen haakjes. Wissel daarna van rol. Friend
Puck
What do we need?
(goede kleding en schoenen) (voldoende eten en water)
I don’t know which way to go. (de borden volgen) (rechts blijven lopen) (uit de buurt van de dieren blijven) What do we do now? The goats are coming after us.
(meteen omdraaien) (niet op hekken klimmen)
Sorry, what did you say? Can you explain? Nothing, just run!
4 THINGS to
do
Speaking Je bent op vakantie in Engeland. Je gaat een wandeltocht maken met andere tieners van de camping. Jij hebt de leiding. Vorig jaar ben je vervelend gevallen tijdens zo’n wandeling en dat wil je nu voorkomen. Je geeft iedereen aanwijzingen. a Verzin wat er vorig jaar is misgegaan tijdens een wandeling. b Bedenk vijf aanwijzingen die je wilt geven aan de groep. c Werk samen met een klasgenoot. Vertel wat er vorig jaar is misgegaan. Geef je klasgenoot dan de vijf aanwijzingen. Als je klasgenoot je niet begrijpt, vraagt hij / zij of je het kan uitleggen. f Wissel van rol.
104
one|hundred|and|four | chapter four | lesson 3
513087_RT_3B_unit4.indd 104
09-10-12 13:59
THINGS Words English the weather forecast return home. Call me immediately. suitable clothing enough food a rough area map reading use a compass strong walking boots I like cheese.
to learn
Dutch weerbericht terugkeren onmiddellijk geschikt genoeg gebied kaart kompas wandelschoenen kaas
Dutch wandelen omdraaien, teruggaan bord kortere weg de schuld geven de juiste uiterst rechts gemakkelijk
English hike turn back sign shortcut blame proper to the far right comfortable
Grammar In het verleden: past simple met -ed Als je wilt zeggen dat iets in het verleden is gebeurd, gebruik je de past simple: het hele werkwoord + -ed: She climbed on a fence. Ze klom op een hek. Als er al een -e aan het eind van het werkwoord staat, zet je daar in de past simple alleen een -d achter: He blamed himself. Hij gaf zichzelf de schuld. Als het werkwoord op een -y eindigt, dan eindigt in de past simple het werkwoord op -ied: We tried to rescue them. We probeerden hen te redden. Speaking Je geeft aanwijzingen en instructies Draai onmiddellijk om. Klim niet op muren en hekken. Gooi je afval niet weg. Blijf uit de buurt van de dieren. Loop uiterst rechts. Houd je hond dicht bij je. Volg de borden. Neem voldoende eten en drinken mee. Draag de juiste kleding en schoenen. Keer zo snel mogelijk terug. Kijk naar het weerbericht voor je vertrekt.
Turn back immediately. Don’t climb walls and fences. Don’t throw away your litter. Keep away from the animals. Walk on the far right. Keep your dog under close control. Follow the signs. Take enough food and drink. Wear the right clothes and shoes. Return as soon as possible. Check the weather forecast before you leave.
third lesson | fourth chapter | one|hundred|and|five
513087_RT_3B_unit4.indd 105
105
09-10-12 13:59
4
Safety f ir st
PLAY IT SAFE Mensen zitten vaak achter de computer. Het is ook leuk: games spelen, chatten met je vrienden, een profielpagina bijhouden. Maar ... denk je weleens na over de gevaren van internet?
Deamon heeft op internet een leuk meisje leren kennen. Maar in het filmpje zie je dat het niet zo is als het lijkt. 18 Listening / video Kijk naar het filmpje. Beantwoord de vragen. a Waar wil Daemon Cassy ontmoeten? □ bij hem thuis □ in het park b Waarom hadden Daemon en zijn vrienden ruzie? □ Hij wilde eerst niet dat ze meegingen. □ Ze wilden eerst niet met hem meegaan. c Wie maakt zich zorgen over de ontmoeting met Cassy? □ Daemon □ Henry □ Middy d Weet Daemon zeker dat Cassy zal komen opdagen? □ ja □ nee e Wat zegt Roland tegen Daemon en zijn vrienden? □ Cassy kon niet komen, omdat haar auto het niet deed. □ Cassy kon niet komen, omdat ze met haar moeder mee moest. f Wat zou Henry het liefste doen? □ blijven □ wegrennen □ zijn moeder bellen Een mooie telefoon is fijn om te hebben. In het filmpje zag je hoe een telefoon kan helpen je veiliger te voelen. Maar dan moet je telefoon het wel doen! 19 Listening Jack is de pincode van zijn telefoon kwijt. Luister mee. Kruis het juiste antwoord aan en vul het in. Kijk naar het voorbeeld. a Welke nummer toetst Jack in bij step 1? □ 1 □ 2
x Want hijj gebruikt g een andere telefoon.
b Wat toetst Jack in bij step 2? □ zijn geboortedatum □ zijn telefoonnummer c Welk nummer toetst Jack in bij step 3? □ 1 □ 2 □ 3 □ 4
zijn j v raagg word t niet genoemd
.
zijn probleem word t niet genoemd
.
Want d Welk nummer toetst Jack in bij step 4? □ 1 □ 2 □ 3 Want
106
one|hundred|and|six | chapter four | lesson 4
513087_RT_3B_unit4.indd 106
09-10-12 13:59
e Welk nummer toetst Jack in bij step 5? □ 1 □ 2
hij wil een medewerker spreken
. Want f Waarom moet Jack zijn geboortedatum geven? □ om veiligheidsredenen □ om die te gebruiken als pincode g Welke code moet Jack uiteindelijk gebruiken om zijn telefoon weer te kunnen gebruiken? Schrijf de cijfers op.
0-0-9-0 20 Words Wat betekenen de vetgedrukte woorden? Schrijf de Nederlandse vertalingen op. a Can you give me the details of that new phone? b Key in your telephone number, please. c I hope they can sort out my problems. d He wants to upgrade his contract. e I had a very big phone bill. f I’ve lost the ID number for my mobile.
5 THINGS to
bijzonderheden in toetsen oplossen opwaarderen telefoonrekening pincode
do
Listening Stel, je hebt een oude mobiel en het wordt hoog tijd voor een upgrade naar de allermodernste smartphone. Je belt het telecombedrijf waar je een telefooncontract mee hebt. a Je hebt een vraag over een nieuwe telefoon. Luister naar het keuzemenu van het telecombedrijf. Je moet drie keer iets intoetsen. Vul de nummers in. b Luister nu naar de adviseur. Wat zou jij doen na dit gesprek? Leg uit.
fourth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|seven
513087_RT_3B_unit4.indd 107
107
09-10-12 13:59
De meeste mensen hebben hun computer beveiligd tegen virussen. Maar bij veilig internetten komen nog meer dingen kijken waar je niet snel aan denkt.
COMPUTER SOS HOME HELPDESK NEWS
www.computersos.co.uk
CONTACT
lilyrose, 16, Glasgow: I’m always very careful with downloading stuff from the net. But I think I have a virus now. Help! Ask your parents to help you to get rid of the virus. And remember: never open emails, downloads or attachments from people you don’t know or trust, because they could contain computer viruses or unwanted messages. nohacker, 16, Newcastle: I got a message on Facebook and clicked on the link. Then someone hacked my page. All my friends received nasty mails from me, and I really did not send them. I can’t log onto my page anymore. What can I do? Just go to www.facebook.com, click on Help and then click on Report Abuse. You’ll find a button called Hacked Accounts. If you follow the steps there, your account will be yours again with help from the Facebook crew. Send a message to your friends after that, they will understand. And ... never click on links you don’t trust again. sillyme, 15, somewhere: When we returned from our holiday in Spain, someone had broken into our house. My friends say it happened because I wrote about my holiday on Facebook. Is that really so? I’m afraid that could be the reason. People often forget strangers also read those pages. And if they find your address on the net, burglars know your house is empty. Be careful with all information about yourself and where you live. Change your preferences to ‘friends’ and try not to give away everything about yourself. oops, 15 Chepstow: Can you give me some tips for creating a new password for my email account? My little sister had a guess and discovered my password straightaway, and now she can read all my mails to and from my girlfriend. I’m so embarrassed. Try not to use names of your family members or pets. Use a mixture of letters and numbers, and never use your date of birth!
21 Reading Lees de webpagina. Vul de naam van de schrijver in bij elk probleem. a b c d
oops lilyrose sillyme nohacker
wachtwoord bekend virus door download thuis ingebroken Facebook pagina gehackt
22 Reading Lees de webpagina nog eens. Welke twee tips krijgt elke schrijver? Trek lijnen. 1 Vertel niet alles op Facebook. 2 Ga naar Facebook Help. a lilyrose 3 Gebruik nooit je geboortedatum. b nohacker 4 Vraag je ouders om hulp. c sillyme 5 Gebruik geen namen van huisdieren. d oops 6 Open niet zomaar bestanden. 7 Klik niet op onbetrouwbare links. 8 Zorg dat je adres niet te vinden is.
108
one|hundred|and|eight | chapter four | lesson 4
513087_RT_3B_unit4.indd 108
09-10-12 13:59
23 Words Vertaal de woorden tussen haakjes in het Engels.
understand (begrijpen) his explanation. (geboortedatum)? What is your da te of birth (melden) that someone has hacked my computer. I want to report (sturen) emails? How often do you send (vaak) forget my passwords. I of ten (vertrouwen) emails from complete strangers. Never trust (vervelend) email from a friend. Last week I got a nasty
a I did not b c d e f g
Some en any vind je ook terug in woorden als somebody / anybody, something / anything, somewhere / anywhere. 24 Grammar Onderstreep het juiste woord in de zin. a Isn’t there anything / something we can do against hackers? b You should not write down your password anywhere / somewhere. c There is anything / something you can do against computer viruses. d Anybody / Somebody is sending me nasty emails. e There is anything / something wrong with my computer. f I must have my laptop anywhere / somewhere. I just don’t know where. g I don’t know anybody / somebody who hasn’t got a Facebook page. h I cannot find my keys anywhere / somewhere. I’ve locked myself out. 25 Grammar Vul het juiste woord in. Gebruik: somebody – anybody – something – anything – somewhere – anywhere a Is there
anybody
out there? Please, come and help me.
anybody . Keep it a secret. you can do to keep your details safe. There must be something else? Do you need anything . Do you have a locker? I’d like to store my laptop somew here at the door. Will you go and open it, please? There’s somebody , but I was searching on the wrong I couldn’t find the link anyw here
b Do not give your password to c d e f g
website.
fourth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|nine
513087_RT_3B_unit4.indd 109
109
09-10-12 13:59
Max heeft problemen met de beveiliging van zijn profielpagina. Gelukkig kun jij hem helpen. 26 Speaking Welke zinnen gebruik jij om Max te helpen? Kruis deze aan. Spreek ze daarna uit. □ Don’t share your account with anyone else. □ Don’t give your password to anyone else. □ Install an antivirus program. □ Download the terms and conditions. □ Set your preferences on ‘friends only’. □ Key in your bank account number. □ Never give your full address and date of birth. □ Make up a password that no one can guess. 27 Speaking Lees de problemen. Schrijf bij elk probleem een korte Engelse tip op. Stel de vragen aan een klasgenoot. Je klasgenoot geeft antwoord. Wissel van rol. a I don’t want any computer viruses on my new laptop. What should I do?
eigen an twoord
b I don’t want my sister to read my Facebook page. What should I do?
eigen an twoord
c I don’t want to get invitations for stupid games. What should I do?
eigen an twoord
d My sister always guesses my passwords. Please, help me to make up a new one.
eigen an twoord
e Someone has hacked my Facebook page. What should I do?
eigen an twoord
6
THINGS to do
Speaking Je klasgenoten willen hun social media-pagina’s beveiligen. Tijdens de computerles leg jij voor de klas uit hoe ze hun instellingen kunnen veranderen. a Geef tips voor de volgende problemen: - Ze willen dat niet iedereen zomaar hun pagina kan bekijken. - Ze willen geen uitnodigingen voor spelletjes. - Ze willen geen privéberichten ontvangen. - Ze zijn bang dat hun pagina gehackt zal worden. b Zeg dat ze ook nieuwe wachtwoorden zouden moeten instellen. Geef twee voorbeelden van wachtwoorden die volgens jou veilig zijn. Let op! Geef niet een van je eigen wachtwoorden weg!
110
one|hundred|and|ten | chapter four | lesson 4
513087_RT_3B_unit4.indd 110
09-10-12 13:59
THINGS Words English I’ve lost my ID number. sort out a problem key in a 9 a big phone bill upgrade a contract Give me more details. abuse of an account my preferences
to learn
Dutch pincode oplossen intoetsen telefoonrekening opwaarderen bijzonderheden misbruik voorkeuren
Dutch vertrouwen naar, vervelend sturen melden begrijpen vaak geboortedatum
English trust nasty send – sent – sent report understand – understood – understood often date of birth
Grammar ‘(N)iemand’, ‘(n)iets’ en ‘(n)ergens’: somebody / anybody, something / anything, somewhere / anywhere Some en any vind je ook terug in woorden als somebody / anybody, something / anything, somewhere / anywhere. Je gebruikt ze net zoals some en any: somebody / anybody Somebody is sending me nasty emails. Is there anybody who could help me? There isn’t anybody who likes it.
Iemand stuurt mij vervelende e-mails. Is er iemand die mij kan helpen? Er is niemand die het leuk vindt.
something / anything There is something wrong with my mobile. Is there anything you can do? I haven’t got anything to wear.
Er is iets mis met mijn mobieltje. Kun je er iets aan doen? Ik heb niets om aan te trekken.
somewhere / anywhere My laptop must be here somewhere. Can we spend the night anywhere? I can’t find my keys anywhere.
Mijn laptop moet hier ergens zijn. Kunnen wij ergens de nacht doorbrengen? Ik kan mijn sleutels nergens vinden.
Speaking Je vertelt over veilig computeren Verzin een sterk wachtwoord. Vertel je wachtwoord aan niemand. Deel je profiel met niemand. Zet je voorkeuren op ‘vrienden’. Klik op geen enkele link. Open nooit e-mails van vreemden. Ga naar de Help-pagina. Volg de instructies. Installeer een antivirusprogramma.
Make up a strong password. Don’t tell anyone your password. Don’t share your profile with anyone. Set you preferences to ‘friends’. Do not click on any links. Never open emails from strangers. Go to the Help page. Follow the instructions. Install an antivirus program.
fourth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|eleven
513087_RT_3B_unit4.indd 111
111
09-10-12 13:59
5
Safety f ir st
DON’T GIVE THEM A CHANCE Je bent natuurlijk zuinig op je spullen. Soms moet je er wat extra’s voor doen om ze te beveiligen, want als je spullen gestolen worden, baal je daarvan. In deze les vind je handige tips om ervoor te zorgen dat je spullen niet in handen van dieven vallen.
Om zijn Engels bij te spijkeren gaat Jason een maand naar een Amerikaans Summer College. Daar krijgt hij een folder met tips over veiligheid.
crime prevention General safety • Always lock your door behind you – even if you are just going to the bathroom. • Close and lock your windows whenever you leave your room. Don’t give burglars a chance. • Keep your backpack in your room when eating in the dining hall. • Engrave your expensive property with your personal ID number. • Keep your expensive property out of sight and out of reach for strangers. • Buy a plastic key-chain that f its around your wrist. You can take a shower and keep your key with you. • Check your peephole before you open your door. If you can’t see anyone, don’t open the door. Bicycle Safety • Lock your bicycle by placing a chain through both wheels and the frame, and around a bicycle rack. • Hire a bicycle locker if they are available. • Do not park your bike in any lobby or hallway. • Make sure you have valid bicycle insurance.
28 Reading Bekijk de folder. Voor welke zaken worden tips gegeven? □ fietssloten □ sleutels □ pinpas □ computersoftware □ duur fototoestel □ auto □ persoonlijke veiligheid 29 Reading Lees de folder. Beantwoord de vragen. a Wat moet je doen als je naar het toilet gaat?
jje kamerdeur opp slot doen
b Wat moet je doen als je gaat eten in de eetzaal?
jje rugzak g in jje kamer la ten
c Wat moet je met je dure spullen doen?
jje ID ID-nummer nummer erin graveren 112
one|hundred|and|twelve | chapter four | lesson 5
513087_RT_3B_unit4.indd 112
09-10-12 13:59
d Waaraan kun je je sleutel doen als je gaat douchen?
aan een plastic armbandje
e Waaraan moet je je fiets vastzetten?
aan een fietsenrek
f Waar mag je je fiets niet neerzetten? Schrijf een plek op.
de gang of de hal 30 Words Wat betekenen de vetgedrukte woorden? Schrijf op. a Please, lock your bike to the bicycle rack. b The police caught the burglar last night. c Look at this strong chain for my bicycle. d I’d like to engrave this necklace, please. e Always lock your house when you go out. f Can I put my backpack into a locker? g Take good care of your property. h Do you have a valid passport?
fietsenrek inbreker ketting graveren op slot doen kluisje eigendom geldig
HOME BURGLARY PREVENTION Our 10 Top Tips: 1 Engrave your property with your postcode and house number. 2 Register items with a serial number at www.immoblise.com. 3 Do not leave your car keys or ID documents near doors, letterbox or windows. 4 Always check who’s at the door and don’t open it if you feel anxious. 5 Close and lock all your doors and windows, even if you are only going out for a few minutes. 6 Keep your expensive property out of sight. 7 Leave some lights on if it will be dark before you get home. 8 Install a visible burglar alarm. 9 Always keep sheds and outbuildings locked. 10 Cancel milk or other deliveries if you will be away for days or weeks at a time.
fifth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|thirteen
513087_RT_3B_unit4.indd 113
113
09-10-12 13:59
7
THINGS to do
Reading Je krijgt een folder met anti-inbraaktips van de politie. Je gaat eens kijken of het bij jou thuis wel veilig is. a Lees Home Burglary Prevention. b Is jouw huis goed beveiligd tegen inbraak volgens de folder? Leg uit.
c Nemen jullie thuis maatregelen tegen inbraak die niet in deze folder staan? Schrijf deze op.
Als er toch spullen van je worden gestolen, is het fijn als ze ook weer gevonden kunnen worden. Ryan heeft een formulier ingevuld voor zijn fiets, zodat hij altijd de gegevens bij de hand heeft.
BIKE REGISTRATION Fill this out and put it on your refrigerator: Brand: Model: Frame size: Men’s or Women’s: Colour: Gears: Serial number:
Gazelle Medeo Excellent Hybrid 57 men’s metallic grey 24 GZLXL565657
CYCLE I B SAFETY
RE
SECURITY
G I S T AT I O N R
Other information:
I put extra reflectors on the side of the bike. I insured the bike when I bought it. I painted yellow dots on the bike. I damaged the bike a bit. So one of the brakes doesn’t work. I bought the bike second-hand, so the engraved postcode is wrong. 31 Words Kijk naar het formulier. Verbind de Engelse woorden met de juiste betekenissen. Trek lijnen. a brand 1 model b model 2 het serienummer c frame size 3 verdere informatie d men’s or women’s 4 merk e gears 5 heren- of damesfiets f serial number 6 aantal versnellingen g other information 7 framemaat
114
one|hundred|and|fourteen | chapter four | lesson 5
513087_RT_3B_unit4.indd 114
09-10-12 13:59
Je hebt in les 3 gezien dat bij de verleden tijd, de past simple, er meestal -ed achter het werkwoord komt. Maar er zijn ook onregelmatige werkwoorden. Deze moet je uit het hoofd leren. 32 Grammar Vul in elke zin de past simple in. Let op! Er zitten ook onregelmatige werkwoorden tussen.
lost I simply forgot Ryan registered We copied Henry bough t They filled
a Last week I b c d e f
(lose) my bike. (forget) where they
were
(be).
(register) his bike. (copy) our passports before flying to the USA. (buy) a new bicycle last week. (fill) in the registration form.
33 Grammar Vul in elke zin de past simple in. Let op! Het zijn onregelmatige werkwoorden. a I
kep t
wore He found We heard My friends wen t You saw
b My parents c d e f
(bewaarde) the registration form on the fridge. (droegen) school uniforms when they were young. (vond) his bike behind the house. (hoorden) the sad news yesterday. (gingen) to the USA last year. (zag) the man stealing my bike.
fifth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|fifteen
513087_RT_3B_unit4.indd 115
115
09-10-12 13:59
INSURANCE FORM VEHICLE THEFT
T HE F T
Name:
IN
S
U
Telephone number: □ Bicycle
□ Scooter
□ Moped
RA
NCE F
O
Date of birth:
RM
Address:
□ Other
Brand: Model: Frame size: Men’s or Women’s: Colour: Gears: Serial number: When did you buy your vehicle? Where and when did you leave your vehicle? When did you insure your vehicle? Does your vehicle have any special markings? Write down as many special things as possible.
8 THINGS to
do
Writing Waar je altijd bang voor was, is gebeurd. Je fiets, scooter of brommer is gestolen. Je stelt de verzekering op de hoogte. a Vul het formulier zo volledig mogelijk in. Als je een bepaald gegeven niet weet, zoek je het op. Als je het niet kan vinden, zet je een streepje. b Geef op de laatste vier vragen antwoord in de verleden tijd.
116
one|hundred|and|sixteen | chapter four | lesson 5
513087_RT_3B_unit4.indd 116
09-10-12 13:59
THINGS Words English Lock your room. a burglar engrave a ring It’s my property. a strong chain a bicycle rack Put it in your locker. a valid passport A bike is a vehicle.
to learn
Dutch op slot doen inbreker graveren eigendom ketting fietsenrek kluisje geldig vervoermiddel
Dutch merk model maat versnelling serienummer verzekeren beschadigen tweedehands
English brand model size gear serial number insure damage second-hand
Grammar In het verleden: onregelmatige werkwoorden Sommige werkwoorden zijn onregelmatig: deze krijgen in de past simple een andere vorm, dus niet -ed. Deze vormen moet je gewoon uit het hoofd leren: is / are – was / were zijn – was / waren lose – lost verliezen – verloor have – had hebben – had forget – forgot vergeten – vergat buy – bought kopen – kocht find – found vinden – vond take – took nemen – nam hear – heard horen – hoorde wear – wore dragen – droeg write -wrote schrijven – schreef go – went gaan – ging keep – kept houden – hield can – could kunnen – kon get – got krijgen – kreeg bring – brought brengen – bracht see – saw zien – zag will – would willen – wilde feel – felt voelen – voelde
fifth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|seventeen
513087_RT_3B_unit4.indd 117
117
09-10-12 13:59
6
Safety fi rs t
YOUR TASK
A1 i A2 Garden centre
Sector Landbouw Je loopt stage in een tuincentrum. Vandaag verkoop jij tuingereedschappen en geef je klanten advies. Er komt een Engelse klant binnen. STEP 1 Listening • Luister naar het radioprogramma met de tuintips. • Kijk naar de afbeeldingen van het tuingereedschap hiernaast. Schrijf bij elk gereedschap één tip op die je hoort. • Zoek op internet een plaatje van een grasmaaier en een heggenschaar. Zoek ook nog een ander tuingereedschap dat je in het tuincentrum kunt verkopen. Schrijf de Engelse namen erbij. • Luister nog eens naar de tuintips. Zijn er tips die je bij deze drie gereedschappen kunt geven? Schrijf deze er in het Engels bij. STEP 2 Speaking • Werk samen met een klasgenoot. Hij is de Engelse klant, jij de verkoper. • De klant wil tuingereedschap kopen. Hij/zij vraagt jou (in het Engels) om hulp. • Jij legt in het Engels uit hoe je de gereedschappen het best kunt gebruiken en opbergen. • Je klasgenoot mag vragen stellen als iets niet duidelijk is. Jij geeft daarop antwoord. • Wissel van rol. Kies andere gereedschappen dan je klasgenoot.
gardening gloves
THINGS TO DELIVER • De tips en aantekeningen bij de vier foto’s van Step 1. • De 3 nieuwe foto’s met tips en aantekeningen van Step 1.
spade
rake
secateurs
Zorg ervoor dat overal je naam, je klas en de datum op staat.
Sector Economie Je wilt een diefstalverzekering afsluiten. Je vraagt formulieren aan en vult ze in. STEP 1 Listening • Wat wil jij verzekeren tegen diefstal? Kies twee voorwerpen uit en kruis ze aan. Verzin zelf ook nog één voorwerp dat je wilt verzekeren, zoals: je fiets, horloge, koptelefoon enzovoort. Vul het in. □ laptop □ camera □ telefoon □ tablet □ • Luister naar het telefoonmenu van de verzekeringsmaatschappij. Schrijf alle artikelen op die je kunt verzekeren. • Kijk naar de voorwerpen die je hebt aangekruist. Luister nog eens naar het telefoonmenu. Welke cijfers moet jij intoetsen om de juiste formulieren te krijgen? Schrijf de nummers bij de door jou aangekruiste artikelen. STEP 2 Writing • Schrijf het formulier op de bladzijde hiernaast twee keer over. • Vul de formulieren in het Engels in voor de artikelen die je bij Step 1 hebt gekozen. Gebruik echte gegevens als je die hebt, anders verzin je het merk, serienummer enzovoort. THINGS TO DELIVER • Je lijstje met voorwerpen van Step 1. • De volledig ingevulde formulieren van Step 2. Zorg ervoor dat overal je naam, je klas en de datum op staat.
118
REGISTRATION FORM Name: Address: Date of birth: Telephone number:
__________________ __________________ __________________ __________________
□ Laptop □ Camera □ Mobile □ Tablet □ [invullijn] Brand: ______________________ Model: ______________________ Colour: ______________________ Size: ______________________ Cost: € ______________________ Serial number ______________________ When did you buy your article? __________________________________ Where did you buy your article? __________________________________ Where do you usually keep your article at night? __________________________________ Does your article have any special markings? Write down as many special things as possible. __________________________________
one|hundred|and|eighteen | chapter four | lesson 6
513087_RT_3B_unit4.indd 118
09-10-12 13:59
Sector Techniek Een Engelse schoolklas doet een week mee aan jullie lessen. Het is jouw taak om ervoor te zorgen dat de technieklessen veilig verlopen. STEP 1 Reading • Lees het bord Garage Safety hiernaast. • Welke waarschuwingen vind jij belangrijk? Leg uit waarom. • Ken je nog meer waarschuwingen die je kunt geven in een technieklokaal? Schrijf ze in het Nederlands op. • Zoek op internet borden, tekeningen of foto’s bij jouw waarschuwingen. Plak deze erbij. • Schrijf jouw waarschuwingen in het Engels op. Zoek woorden die je niet in het Engels weet, op in het woordenboek. STEP 2 Speaking • Werk samen met een klasgenoot. Leid hem rond in het technieklokaal. • Vertel waar je klasgenoot volgens jou op moet letten om veilig te kunnen werken. • Je klasgenoot mag vragen stellen als iets niet duidelijk is. Jij geeft dan antwoord. • Wissel van rol. THINGS TO DELIVER • Blaadje met jouw waarschuwingen in het autotechnieklokaal uit Step 1. • Jouw waarschuwingen in het technieklokaal, met pictogrammen en woorden uit Step 1. Zorg ervoor dat overal je naam, je klas en de datum op staat.
M
__ __ __ __
__ __ __ __ __ __
__ __
__ s?
__
Sector Zorg & Welzijn
SAFE USE OF HOUSEHOLD CLEANING PRODUCTS
Het gebruik van schoonmaakmiddelen kan gevaar opleveren.
Keep away from children.
STEP 1 Reading • Bedenk drie schoonmaakmiddelen die jij vaak gebruikt. Schrijf ze op. • Lees de folder met de waarschuwingen hiernaast. • Welke waarschuwingen uit de folder horen bij de drie schoonmaakmiddelen die jij gebruikt? Schrijf ze op. • Bedenk bij elk schoonmaakmiddel nog één waarschuwing die niet in de folder staat, maar die er volgens jou zeker bij hoort. Schrijf ze in het Engels op. STEP 2 Speaking • Werk samen met een klasgenoot. • Neem de verpakkingen van jouw drie schoonmaakmiddelen voor je. Gebruik eventueel een plaatje van internet. • Leg je klasgenoot in het Engels uit hoe en waarvoor je elk schoonmaakmiddel gebruikt. Geef ook waarschuwingen: waarop moet je klasgenoot letten om veilig met deze middelen te werken? • Je klasgenoot mag vragen stellen als iets niet duidelijk is. Jij geeft dan antwoord. • Wissel van rol.
Keep away from eyes. If product gets into eyes, rinse thoroughly with water.
THINGS TO DELIVER • Het lijstje met schoonmaakmiddelen en waarschuwingen uit Step 1. Zorg ervoor dat overal je naam, je klas en de datum op staat.
Rinse and dry hands after use. People with sensitive or damaged skin should avoid contact with the product. Do not drink or eat. If anyone drinks or eats this product seek medical advice. Do not pour contents into another container. Do not mix with other products. Ventilate the room after use.
sixth lesson | fourth chapter | one|hundred|and|nineteen
513087_RT_3B_unit4.indd 119
119
09-10-12 13:59
