4
INTRO 1 I I I I
TIJD 1 I Oe middeleeuwen in de tijd geplaatst 2 I Oe middeleeuwen en beeldvorming 3 I Oe middeleeuwen en de Europese identiteit
INTRO2 I I I I
RUiMTE 1 I Het laat-Romeinse Rijk 2 I Germaanse invallen 3 I Hoofdrolspelers rond de Middellandse Zee
9 9 11
14 16
16 17 18
INTRO 3 I MAATSCHAPPElIJKE DOM EINEN
20
INTRO4 I I I I I I
24
Inhou.d
HISTORISCHEKRITIEK 1 I Het communicatiemodel 2 I Oezender 3 I Oe boodschap 4 I Oeontvanger 5 I Feiten en meningen
24 26 27
28 29
BESTEMMING1 I HEl DOMEININ HEl KAROLINGISCHE RIJK (700-1000)
33
PROBLEEMSTELLING 1 10RIENTEREN
I I I I
1.1 1.2 1.3 1.4
I I I I
Tijd Ruimte Natuur en klimaat Bevolking
34 34 35 36
2 I VOORBEREloEN I I I I
2.1 2.2 2.3 2.4
I I I I
Het begrip domein Uitzicht van een domein Grootte van een domein Ontstaanvan een domein
38 38 39 41
3 I U1TVOEREN
I 3.1 I Sociaal I Oeverhouding tussen de domeinbewoners • Eenstrikte indeling • Ongelijkheid • Oestandenmaatschappijin beeld • Standenen klassen I 3.2 I Economisch I Overlevenop het domein • Arbeid op het domein • Opbrengstvan het domein • Landbouwmateriaal • Landbouwsysteemop het domein I 3.3 I Politiek I Oe macht in de domaniale samenleving • Eenopmerkelijke machtswissel • Karelde Grote,een beroemdevorst • Veroveringenonder Karelde Grote • Eenleger van ridders • Medewerkersin het bestuur • Oefeodale piramide • Opnieuween keizer in het Westen • Eennieuwe bedreiging • Evolutievan de feodaliteit BegeleidZelfstandigOnderzoek- Het Karolingischerijk na de dood van Karelde Grote I 3.4 I Cultureel I Leven in dienst van God • Vermengingvan culturen • Godsbeeld • Onderwijspolitiekvan Karelde Grote BegeleidZelfstandigOnderzoek- Het leven in middeleeuwse kloosters Eindconclusie van je onderzoek
*
*
42 42 43 45 45 47 47 50 51 52 55 55 56 57 59 60 62 62 64 65 66 71 72 72 73 75 81
EXCURSIE:VANCONSTANTINOPEL TOTCORoOBA I 1 I Oebuur in het oosten: het Byzantijnse rijk I 2 I Oebuur in het zuiden en het zuid-oosten: het Islamrijk BegeleidZelfstandig Onderzoek- Oeislamitische kunst
82 82 89 93
4
97 98
*
REFLECTEREN I I I I I I I
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7
I I I I I I I
Synthese-oefening Actua Wat hebben we geerfd? Synthese Mindmap Kennen Kunnen
101 102 104 106 106
Inhoud
5
BESTEMMING2 I STEOENIN EENAGRARISCHESAMENlEVING (1000-1500)
PROBLEEMSTELLING 1 IORIENTEREN
I 1.1 I Tijd I 1.2 I Ruimte I 1.3 I Soorten bronnen
2 I VOORBEREIOEN I 2.1 I Het begrip stad I 2.2 I Ontstaan van de middeleeuwse stad 3 I UITVOEREN
I 3.1 I Sociaal I Samenleven in de stad • Oe stedelijke gemeenschap of commune • Sociale groepen • Sociale organisaties • Sociale tegenstellingen I 3.2 I Economisch I Overleven in de stad • Economische activiteiten • Lokale productie en verkoop • Internationale productie en verkoop • Open geldeconomie • Van koopman naar koopman-ondernemer • Monopolie van de hanze • Wisselwerking stad en platteland • Verstedelijking • Economische crisis in de 14de eeuw I 3.3 I Politiek I Het stadsbestuur • Verhouding tussen stad en plaatselijke heer • Verdediging van de stad • Bestuur van de stad • Rechtspraak in de stad I 3.4 I Cultureel I Wijsheid en schoonheid in de stad • Onderwijs in de stad • Nieuwe kloosterorden • Het Laatste Oordeel en de hemel • Middeleeuws wereldbeeld • Romaans en gotiek • Kathedralen in de stad • Religieuze kunst • Lekencultuur Begeleid Zelfstandig Onderzoek - Geeneenvormig wereldbeeld Eindconclusie van je onderzoek
*
EXCURSIE:OESTEOENVAN OEZIJOEROUTE I 1 I Oamascus, de poort naar het Oosten I 2 I Samarkand, de parel van de zijderoute I 3 I Karakorum, de trots van de Mongoolse steppen I 4 I Chinese steden ... de grootsten der aarde! 4
6
I
REFLECTEREN
Inhoud
I 4.1 I Synthese-oefening I 4.2 I Actua I 4.3 I Wat hebben we geerfd? I 4.4 Synthese I 4.5 I Mindmap 4.6 Kennen 4.7 , Kunnen
BESTEMMING 3 I VORSTENENVAZALLENIN OEEUROPESE RIJKEN(1000-1500)
PROBLEEMSTELUNG
173
1 IORIENTEREN
I 1.1 I Tijd I 1.2 I Ruimte
174 174
2 I VOORBEREIOENI 2.1 I Het begrip centralisatie 1 2.2 I Oepijlers van de centralisatie
177 179
3 I U1TVOEREN
181 181 182 184 186 188 188 190 190 192 192 197 198
I 3.1 I Oeeerste pijler van de centralisatie:territoriale macht • Territoriumvan de Europesevorstenin de 12deeeuw • Hetterritoriumvande Engelsekoningen • Hetterritoriumvan de Fransekoningen • Hetterritoriumvan het Duitserijk I 3.2 I Oetweede pijler van de centralisatie: institutioneie eenmaking • Engelanden de institutioneieeenmaking • Frankrijken de institutioneieeenmaking • HetDuitserijk en de institutioneieeenmaking I 3.3 I Oerelatie tussen vorsten en Kerk • In het Duitserijk: de Investituurstrijd • In Engeland:de moordopThomasBecket • In Frankrijk:hetWestersSchisma BegeleidZelfstandig Onderzoek- OeBourgondische hertogen(1363-1477) Eindconclusievanje onderzoek
*
199 214
EXCURSIE: OPWEGNAARJERUZALEM I 1 I Wat voorafging I 2 I Eennieuw vijandsbeeld I 3 I Motieven I 4 I Verloopvan de kruistochten I 5 I Getuigenissenover de kruistochten I 6 I Gevolgen
215 215 216 220 221 222 223
4
225 226 228 230 232 234
REFLECTEREN
4.1 I 4.2 4.3 4.4 I 4.5 I 4.6 4.7 I
I Synthese-oefening I Actua Wat hebbenwe geerfd? I Synthese I Mindmap Kennen I Kunnen
234
OUTRO 1
ER WAREN EENS ... OE MIDDELEEUWEN
235
OUTRO 2 I COPY PASTE (CA. 1450) I 1 Hoewerden boeken in de middeleeuwen gemaakt? I 2 Wat is boekdrukkunst? I 3 Het belang van de boekdrukkunst
238 238
OUTRO 3 I OP WEG NAAR OE ONTDEKKING 1 Oe laatmiddeleeuwse handel 2 Oe laatmiddeleeuwse handel in de problemen
245
WORKSHOP 1 I ONTWERP JE EIGEN WAPENSCHILD
249
WORKSHOP 2 I REKENEN MET OE MAYA'S
254
WORKSHOP 3 I WORD EEN VLAAMSE PRIMITIEF
256
BEGRIPPENLlJSTEN
261
PORTFOLIO
269
240
244 246
247
