2013 35 jaar Bergsportvereniging Klein-Brabant Vier pioniers over vroeger, nu en hoe het verder kan
Mihi cura futuri (Mijn zorg is de toekomst, de toekomst gaat mij ter harte)
In 2012 spraken we met 4 bergsporters in hart en nieren die al decennialang lid zijn van bvkb. Harry en Johny Van Lent waren medeoprichters van de club. Johny was zelfs 33 jaar lang actief bestuurslid. Ben Verschueren was nooit bestuurslid, maar steunde de club op zijn eigen, warme manier. Tuur Ceuleers is kleurrijk voorzitter geweest en stapte over naar de federatie om zijn meer nationaal geïnspireerde ideeën beter te kunnen uitwerken.
Interview en tekst: Anne Vaeck en Peter Cuypers
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
1
Johny en Harry Van Lent De goedlachse broers Johny en Harry Van Lent stonden mee aan de wieg van bvkb. Op een zomerse avond aan een tafeltje met een glas wijn en een hapje hadden we met hen in de tuin van Johny een nostalgische babbel over de oprichting, de eerste vergadering, hoe het er in het bestuur aan toeging, het materiaal en het klimniveau van toen en nu, de eigenzinnigheid van sommige bergbeklimmers en de vele, uitbundige feesten. Wie regelmatig in Bornem op onze buitenmuur klimt, kent zeker Harry. Als een naarstige bij is hij regelmatig in de weer om alles in orde te houden, het gras af te rijden, lampen te hangen, banken te repareren enz. Pionier Harry heeft vermoedelijk ook aan meer activiteiten deelgenomen dan menig ander lid. Harry is dan ook de man om ons te vertellen dat het vroeger allemaal beter was, of toch niet, maar wel anders. Klein, dapper en unstoppable. Als je plezier wil maken, moet je bij Johny zijn, altijd klaar voor een avondje doorzakken, zingen en dansen. Maar hij kan ook heel ernstig zijn en heeft zo zijn eigen gedacht over club en bestuur. Johny is dan ook 33 jaar lang een trouw en toegewijd bestuurslid geweest. We willen van Johny weten hoe hij 33 jaar clubbestuur ervaart en hoe dit geëvolueerd is.
Hoe zijn jullie met de bergsport begonnen ?
Johny Ik voetbalde graag en speelde de ziel uit mijn lijf, maar ik was nooit goed genoeg om bij de grote jongens te horen. Om niet twee maal per week te moeten sjotten zochten we naar iets met wat meer avontuur. Door enkele vrienden ben ik bij klimmen en speleo uitgekomen. Harry We zochten inderdaad iets met wat meer suspense, het mocht zelfs een beetje gevaarlijk zijn. We waren sportief en voelden ons aangetrokken door de bergen. En van het een kwam het ander…
Johny: “Vroeger gingen we eerst naar de bergen en we daarna pas oefenen op de rotsen. Nu klimmen we eerst binnen, gaan we misschien naar de rotsen en af en toe naar de bergen. Sportklimmers gaan naar de rotsen om daarna beter binnen te kunnen klimmen.”
vrouwen bleven thuis. In Nederland was dat anders. Daar had je de helft mannen en de helft vrouwen onder de bergsporters. Wij hebben toch ook wel een beetje moeite gedaan om de vrouwen mee te krijgen, maar niet te veel natuurlijk.
De meeste clubs worden op café opgericht, was dat voor BVKB ook zo ?
Het is dus begonnen met vakanties in de bergen, maar ik hoor vooral namen van mannen vallen ?
Johny In Vlaanderen was de bergsport inderdaad vooral een mannensport. De mannen trokken erop uit en de
Bergsportvereniging Klein-Brabant
Johny Enkele goede vrienden doken al regelmatig in grotten en beklommen de rotsen in Freyr. En of we meewilden ? Natuurlijk ! De broers Van Lent waren geen watjes. Als je dan na een dagje Ardennen op weg naar huis rijdt, dan worden er plannen gesmeed voor een volgende uitstap. Dus dronken we daarna nog een pintje. En zo begon dat. Harry Natuurlijk, waar anders. We waren een grote groep vrienden uit de omgeving. Er was toen niet zoveel vermaak als nu. Je zat met hen op café en maakte daar je plannen voor het komend weekend. En na wat pinten, begin je te fantaseren.
2
Muys was ook lid van de Vlaamse Kring van Bornem. Andere mensen van het eerste uur waren nog Frans Michiels en Annie Verholen. En ik vergeet er nog vele.
Wat stond er bij die oprichting allemaal op het programma ?
Zottigheden tijdens de teerfeesten in café Zates
Harry We begonnen met een klimschool in Marche-Les-Dames onder leiding van Renaat. Johny, Bernie, André en ikzelf waren toen de voorklimmers. We leerden de jongeren hoe ze veilig konden rotsklimmen. Dat is niet veel veranderd. Speleo was toen ook erg in, vooral Johny en ikzelf waren hier de voortrekkers. Maar we planden en organiseerden ook de eerste gezinsvakantie in de Dolomieten, een dia-avond, een filmvoorstelling in ‘t Schuur in Breendonk met kip, brood en appelmoes. Frans Spiessens zette daarna wat plaatjes op en dan werd er nog gedanst. Dat is nu wel anders. De jeugd is veel te serieus.
Johny, jij bent nu 66, vertel ons eens wat over de oprichting van de club ?
Harry Ik ben al vanaf 1978 bestuurslid. Zo planden we in februari 1978 onze eerste echte vergadering in café De Bron in de Kapelstraat in Bornem. Hier stelden we een bestuur samen en werden de eerste activiteiten gepland. Renaat Muys, Johny Van Lent, Maria Borghijs, André Droogmans, Jean Maes, Frans Spiessens, Bernie Ham en ikzelf. Velen zijn nog actieve bergsporters of wandelaars. Van sommigen hoor ik niks meer. Nu is de club veel groter. Toen kende iedereen nog iedereen. Je moest niet zo opletten wat je zei of deed, je naam was toch al gemaakt. Johny In de Bron kwamen de bergvrienden samen en bij pot en pint werd er gepraat over de oprichting van een club om samen activiteiten te organiseren. Daarna werd er vergaderd in ’t Schuur in Breendonk. Frans Vandendriessche, voorzitter van de Vlaamse Bergsportfederatie (vbf) was er ook bij. Het klopt dat de federatie oorspronkelijk Vlaamsgezind was. Maar je moet dat niet negatief zien. Bergbeklimmen was toen nog een elitesport voor de rijken en die spraken Frans. Als je als Vlaamsspreken-
Harry Van Lent: “De feesten waren altijd plezant. Nu heeft de club 1000 leden en krijg je 30 mensen bijeen op een feest. Vroeger kwam er ook 30 man, maar er was niet meer volk in de club.”
De eerste klimschool met clubbezieler Renaat Muys (links).
de ook wou gaan bergbeklimmen dan was je meteen ook een Vlaamsgezinde. Dit gaf de indruk dat we ons tegen de Waalse clubs wilden afzetten. Mede-oprichter Renaat
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
Hoe verliep de eerste vergadering ?
Harry Iedereen werd afgeroepen en de agendapunten werden besproken. Er was toen in het bestuur ook een taakverdeling. Ik was eerst speleoverantwoordelijke en ben later ook materiaalmeester geweest. Alle touwen, haken, crampons en andere rommel lag bij mij op zolder.
3
Opening klimmuur Renaat Muys en eerste klimschool
Er was ook een skiverantwoordelijke. Johny is penningmeester geworden, hoewel hij hier in het begin niks van afwist. Johny Hoewel er verschillende verantwoordelijken waren, was heel het bestuur toch met alles bezig. Nu heeft iedereen zijn specialiteit en is er gebrek aan een gemeenschappelijke visie, met het gevaar dat de verschillende secties te veel op eigen houtje beslissingen nemen. De secties zijn minder met elkaar betrokken en dat is niet goed voor de clubsfeer. Hierdoor is er minder behulpzaamheid om vrijwillig mee te werken aan de verschillende activiteiten van de club.
Is de club dan niet te groot geworden om die gezellige clubsfeer te kunnen behouden ?
een alles effe organiseren in enkele weken. De communicatie was ook veel moeilijker zonder e-mail. Harry Dat klopt. We vertrouwden elkaar, we steunden en hielpen elkaar met alles. We waren doorgaans ook allemaal op de hoogte van wat de anderen deden.
Welke activiteiten werden in het begin georganiseerd ?
Johny We gingen drie of vier keer per jaar klimmen in de Ardennen. We hebben de klimschool opgericht en er waren speciale voorklimmersdagen. Als je toen 4+ kon klimmen, was dat al heel wat. Ook de meibeklimming was er van in het begin en was ook meteen het hoogtepunt van het jaar. De deelnemers aan de meibeklimming werden steevast vrienden voor het leven. Dergelijke activitei-
Harry In het begin was de club een kleine vriendenploeg met dezelfde interesses. De bergen hadden op ons een aantrekkingskracht en dat was de drijfveer. We hadden ongeveer honderd leden en iedereen kende iedereen. Nu zijn er meer dan 1000 leden en je kent er nog steeds maar 100. Dat is een groot verschil. Ik denk dat het groepsgevoel vroeger groter was en dat we veel rapper content waren als er iets georganiseerd werd.
Wat is er nog veranderd in het bestuur ?
Johny Wie in het bestuur kwam, bleef er 20 jaar of langer, nu zijn er bestuursleden die 3 jaar doen en dan komt er iemand nieuw. Als de club groeit, is er natuurlijk meer instroom. Dat is op zich niet slecht. Nieuwe mensen brengen nieuwe ideeën. Het is alleen anders. Tegenwoordig is het aanbod aan vrijetijdsactiviteiten ook enorm toegenomen. Mensen komen en gaan, alles gaat veel sneller. Soms waren we jaren bezig om iets te organiseren, nu wil ieder-
Bergsportvereniging Klein-Brabant
4
ten zorgen nog steeds voor binding in de club en dat heb je nodig. We gingen vier keer per jaar op kampeerweekend. We kampeerden wild, winter en zomer en maakten een kampvuur waarrond we dan zongen en onnozel deden. Dat zijn dingen die nu allemaal niet meer kunnen. Wild kamperen is op de meeste plaatsen verboden en je kunt ook niet zomaar meer een kampvuur maken. Tijdens Pukema installeerden we een kraan met een touw waarop je omhoog kon klimmen. Vanaf 1976 deden we in de winter aan speleo. Ik heb alle grotten in de Ardennen gezien. Voor Klimax I er was, gingen we elke vrijdag ergens indoor klimmen. Dat was toen echt iets nieuws. We kwamen bijeen aan de kerk van Breendonk en trokken dan naar een zaal ergens in het land. We organiseerden regelmatig dia-avonden, teerfeesten en dansparty’s, daar gingen we echt uit den bol.
Kunnen jullie wat vertellen over de klimstijl van vroeger ? We veronderstellen dat er heel wat veranderd is.
Harry Klimmen is heel hard veranderd. Dertig jaar geleden ging het er nog heel amateuristisch aan toe. In het begin droegen we zware bottinnen, dan fijne, veel lichtere bottinnen. We trokken met kniebroeken de bergen in. We kochten een donsjas in de Macro en deden zelfgemaakte sneeuwraketten aan onze voeten. Voor de regen gebruikten we een lange transparante plastieken regenjas, waarmee we er net als een libel uitzagen. We overnacht-
Het bvkb-bestuur 1978-1979
ten soms met onze voeten in onze rugzak als het te koud was. Er waren geen gespecialiseerde winkels in de buurt. Er was wel een specialist in Brussel. Dat was Jean Lecompte. Hij stond met een stationwagen in Freyr en daar kon je dan bergsportmateriaal kopen. Johny Het was op de rotsen ook de gewoonte om tijdens het klimmen aan de setjes te trekken en de coderingen werden vermeld met en zonder setjetrek. Bij de sportklimmers is dat nu uit den boze. Toen de buitenklimmuur in 1983 in Bornem werd gebouwd, ging ons klimniveau spectaculair omhoog. 10 jaar bvkb op de Mont Blanc
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
5
Teerfeest in café Zates aan de Schelde in Bornem.
De clubsfeer was vriendschappelijk, maar waren er soms ook meningsverschillen ?
Johny Er zijn zeker meningsverschillen geweest. Toen we de buitenmuur bouwden, was er al ambras bij de eer-
ste steen, maar de muur is er wel gekomen. Er waren regelmatig verhitte discussies binnen het bestuur, maar we zijn altijd vrienden gebleven.
35 jaar is lang. Er moet heel wat veranderd zijn. Wat waren de grootste sprongen ?
Harry De muur in Bornem heeft de club groot gemaakt. Er werden initiaties gegeven en die brachten geld op. Met dat geld konden we starten met onze eigen binnenzaal Klimax I.
Enkele mijlpalen Eerste tocht in de bergen: tour de mont Blanc van 9 dagen in 1977. Eerste meibeklimming in 1981 met 6 naar de mont Blanc. Tweede meibeklimming: Alphügel. Eerste Klefferaar: 1982, daarvoor verscheen het programma in Echo, het boekje van vbf. Familietreffen in Dolomieten, 25 man, 1/2 van de club.
Renaat Muys
Bergsportvereniging Klein-Brabant
10 jaar club: met 10 op mont Blanc, gevolgd door feest verbroedering met mentaal gehandicapten op café.
6
Johny Er werden klimmuurfeesten georganiseerd met orkest. We hielden teerfeesten … voerden sketches op. Die feesten hadden veel succes. Nu wordt er te weinig gefeest. Het afsluiten van de klimschool was het hoogtepunt, dat is nog steeds zo, maar het zotte is er wel een beetje af. Ik heb de indruk dat de jongeren nu geen feestvarkens meer zijn.
Wat is er allemaal voorafgegaan aan Klimax I ? Jullie haalden regelmatig de krant ?
Johny Vroeger verschenen er veel artikels in de krant over onze realisaties. Bijna alles wat we organiseerden was een artikel waard in de gazet. Het begon al met de opening van de buitenmuur in Bornem. Ook onze eerste indoor klimwedstrijd haalde de krant. Hiervoor hadden we in de schuur van een neef van Koen Hauchecorne in Oppuurs routes gebouwd met zelfgemaakte grepen van houten blokjes. Harry Oh ja en we hebben zelfs eens een unieke ijswand gebouwd. Dat was natuurlijk ook spectaculair voer voor de krant.
Harry bvkb runnen is niet eenvoudig. Er zijn heel veel mensen nodig om de boel draaiende te houden. Het bestuur moet hier ook hard voor werken. Van alle taken is de organisatie van Klimax de zwaarste job. Ook de wereldbeker organiseren is een zware dobber. Als er nog een boulderzaal bijkomt, neemt het werk alleen maar toe. Ik hoop dat de clubgeest hecht genoeg blijft om er samen voor te zorgen dat bvkb even tof blijft, ook al is het anders. Ik ben ook blij dat de meibeklimmingen de tand des tijds hebben doorstaan. Dit is steevast een jaarlijks hoogtepunt dat geen enkele rechtgeaarde bvkb-er zou mogen missen.
Wat is jullie advies voor de toekomst ?
Johny Ik zie dat er nog steeds veel jongeren zoals Jurgen in de club mee vanalles organiseren en mee verbouwen aan de klimmuur. Dat vind ik gewoonweg fantastisch. Ik vind dat er te weinig wordt gefeest. Die teerfeesten van vroeger, daar kunnen ze toch niet aan. We speelden toneeltjes en verkleedden ons. Na twee pinten werden alle remmen losgegooid. We hebben gelachten, gedanst en plezier gemaakt dat de stukken er af vlogen. Zo uitbundig zie je ze nu niet meer.
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
7
Ben Verschueren Met altijd keurig gekamd haar en een warme glimlach is Ben een van onze oudste en meteen ook meest actieve leden. Toch zie je Ben nog regelmatig zijn routjes klimmen in Klimax of lees je in zijn entertainende mails over zijn jongste avonturen in de Dolomieten. Ben begon 50 jaar geleden met bergsport. Hij was er dus van in het begin bij, niet als bestuurslid, maar wel als ervaren monitor. Bergwandelen was voor Ben al snel niet genoeg. Hij nam geen genoegen met de laatste berghut, maar wou altijd verder. Over de gletsjer, op de rotsen, naar de top en de volgende vallei. Hij ondervond de gevaren en wilde niet onvoorbereid risico’s nemen. Maar hij liet het niet bij zijn eigen veiligheid. Hij wilde zijn ervaringen delen en zijn kennis doorgegeven aan andere bergsporters. Ben gebruikte zijn vakanties om grenzen af te tasten, te verleggen en te leren omgaan met moeilijke situaties. Op een gezellige avond in zijn appartement vertelde hij ons een prachtig verhaal over zijn spannende ervaringen met de bergsport. Ben stond mee aan de wieg stond van het alpinisme. Zijn enthousiasme en toewijding hebben heel wat mensen aan het klimmen gezet.
Vijftig jaar bergsport Van 1962 tot 2012 Inleiding (toestand in 1962) De bergsport was in Vlaanderen totaal onbekend bij het grote publiek. Er waren wel twee bergsportgroepjes, maar dat waren gesloten verenigingen zonder communicatie met de rest van de maatschappij. De ene groep was de sectie Vlaanderen van het Oostenrijkse Alpenverein. Dit was een feitelijke vereniging zonder rechtspersoonlijkheid. Het ledental moet toen rond de 150 gelegen hebben. Dit was een bergwandelvereniging zonder klimactiviteiten. Door toeval ben ik in 1962, in Oostenrijk en via Nederlandse toeristen bij deze club terecht gekomen. Datzelfde toeval had mij ook bij de Club Alpin Belge kunnen brengen. De andere groep was veel kleiner met maar enkele tientallen leden van de Club Alpin Belge, verdeeld over Antwerpen en Sint-Niklaas. Zij gingen zowel bergwandelen als rotsklimmen. Toen ik deze eindelijk ontdekt had in 1964 moest ik eerst twee leden vinden die voor mij als peter wilden optreden en borg staan dat ik een aanvaardbaar kandidaat-lid was. Een beoordelingscommittee besliste soeverein of je aanvaard werd of niet. De aanvaardingscriteria waren onbekend. Dit was de gebruikelijke werkwijze in alle oudere alpenclubs.
Bergsportvereniging Klein-Brabant
“Ik ben nog steeds erg fier op mijn eerste diploma’s.”
Het klimmateriaal en de klimpraktijk op de rotsen De eerste klimzalen zijn pas rond 1990 ontstaan Touwen We gebruikten henneptouwen die vooral wanneer ze nat waren stijf en moeilijk te knopen waren en reeds bij een val van enkele meters rugletsel konden veroorzaken. De perlon kernmanteltouwen werden verkocht zonder waarborg. Er werd alleen beschreven dat ze bij laboratoriumtests twee normvallen gehouden hadden en na één val grondig moesten worden gekeurd op beschadiging. Bij twijfel moest je het touw vervangen.
Carabiners De ijzeren carabiners waren heel zwaar. Er werd maar één carabiner per zekeringspunt gebruikt. Je moest opletten
8
in welke richting het touw verder liep ! De zekeringspunten waren haken, geslagen in rotsspleten en voor gebruik moest worden gekeurd of ze nog vast zaten. Ook op de standplaatsen, werd maar één haak per zekering gebruikt.
Abseilen Abseilen (rappel) gebeurde ‘in dulfer’. Hierbij werd het touw in S-vorm rond het lichaam gewikkeld. Met je meesterhand laat je het touw door je hand schuiven om te dalen. Door de pijn die het touw in je nek veroorzaakte, had je de neiging om dubbel te plooien, maar wie dat deed, raakte onherroepelijk geblokkeerd in het touw en kon niet meer dalen. Dat was de hoofdoorzaak van de meeste bergongevallen.
“Kniebroek, botinnen, zelfgemaakte borstgordel en veel lef.”
Schoenen Klimmen deden we met onze zware bergschoenen met harde Vibramzolen. Deze zolen kon je door de schoenmaker laten wisselen als ze versleten waren. Echte fashion waren toen de Dachsteinschoenen met rode nestels. Zelfs met deze botinnen kon je in Yvoir een 6b voorklimmen.
Mijn kennismaking met de bergen en mijn opleiding “Voor Lydie was abseilen iets comfortabeler dan voor mij.”
De huidige abseil- of zekeringstoestellen bestonden nog niet ! Klimgordels en klimschoentjes evenmin. Inbinden gebeurde direct in de heup of met een zelfgeknoopt borstgareeltje van 8 mm doormeter en een schroefkarabiner met dubbele achtknoop in het touw. Je klimpartner zekerde je gewoon over de schouder met zijn meesterhand. Ook dat veroorzaakte dikwijls brandwonden aan handen en nek, zeker bij een zware val waarbij je uit je evenwicht gerukt werd en veel moeite had om je partner te houden.
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
1962 Met een wekelijkse pendelbus van de Arbeiders Toeristenbond de Natuurvrienden vertrokken mijn echtgenote Lydie en ik de vrijdagavond na het werk voor één week verlof naar het Zillertal in Oostenrijk. Dat dal waaiert uit in vijf zijdalen die eindigen op een gletsjer. De laatste berghut voor die gletsjer was toen voor ons het einde van de wereld. Tot we hoorden dat je ook gletsjers kon oversteken naar het volgende dal of, nog straffer, zelfs de bergtoppen beklimmen aan het einde van de gletsjers ! ON-GE-LOOF-LIJK ! Er opende zich voor ons een volledig onbekende, maar verlokkende wereld die we ook wilden leren kennen.
9
1963 Thuis en in de werkkring hebben we compagnons gezocht om samen de bergen in te trekken, maar daar hebben we niemand gevonden. Evenmin iemand die ons iets kon vertellen of leren over bergwandelen. Dan zijn we er maar onder ons beiden op uit getrokken. De wereld is aan de durvers ! Er bestonden geen bergsportwinkels in vlaanderen. Het Werkmanspaleis had stevige veiligheidsschoenen met stalen tip en warme hemden en kousen in wol. Het dagelijkse ondergoed in katoen was ook warm. Een wollen sportvest met revers (eigenlijk stadskledij), een katoenen anorak en onze berguitrusting was compleet. We vertrokken opnieuw met de pendelbus van de Natuurvrienden, maar nu naar Innsbruck hoofdstation. Daar lieten we één koffer met propere kleren achter en spoorden we met de trein de Brennerpas over, het GROTE AVONTUUR tegemoet. Met openbaar vervoer reden we verder naar de Karerpas en hup, we konden de bergen in. Met een zware rugzak vol reservekledij en eten startte onze eerste huttentocht. We maakten prachtige bergtochten, maar achteraf bekeken waren die levensgevaarlijk ! Ik mag er niet aan terugdenken. Bij de gedachte alleen al, moet ik huiveren. We waren helemaal niet klaar voor zoiets en dat beseften we onderweg herhaaldelijk. Gelukkig hadden we geluk. Wij waren jong, sterk, sportief, enthousiast en beschikten met onze 25 jaar over durf en koelbloedigheid. Dat redde ons leven.
“Het eerste Vlaamse huttenreglement.”
Besluit: hier moesten we onszelf grondig herbronnen en een bergopleiding zoeken, waar die ook maar te vinden was, vooraleer opnieuw de bergen in te trekken. Verlof dient immers om fris en enthousiast een nieuw werkjaar te beginnen; niet om kreupel of dood thuis te komen !
1964 (nadien 1965–1968–1969–1977 telkens met de Oostenrijkse Natuurvrienden) We hadden eindelijk de oplossing voor onze bergopleiding gevonden. Dankzij de internationale solidariteit konden we in 1964 als Vlaamse Natuurvrienden met gelijke rechten als de Oostenrijkers één week opleiding “sneeuw en
Bergsportvereniging Klein-Brabant
ijstechniek” gaan volgen bij de Oostenrijkse Natuurvrienden, gegeven door echte berggidsen onder leiding van Himalaya-specialist Fritz Moravec. Die opleiding was zéér goed en prettig gegeven. Dat vroeg om méér, maar dan op de rotsen. De volgende jaren hebben we, op een veilige en betaalbare manier de cursussen Anfanger, Vortgeschrittene en Meisterklasse (2 x) gevolgd bij de Oostenrijkse Natuurvrienden. Dit heeft mij en ook mijn klimpartner geholpen om 50 jaar zonder ongeval te overleven, want ik heb véél avonturen overleefd bij mijn vele 4000ers in Europa, 5 en 6000ers in Nepal op eigen initiatief en zonder gids, voor klimmend op de vele rotswanden in België en de rest van West-Europa. We overleefden enkele malen dankzij geluk, maar ook door ervaring en voorzichtigheid. Het vraagt meer moed en wijsheid om tijdig om te keren onder de top of uit te wijken uit een klimroute, dan door te zetten en op de terugweg een ongeval te hebben. “Een berg of een rotswand ‘overwin’ je niet, de berg laat je toe in ‘zijn’ domein. Je kunt jezelf overstijgen indien je ‘de berg’ met respect benadert en dankbaar bent dat hij je veilig heeft laten terugkeren naar je dierbaren.”
1964 tot 1972 Evolutie van de sectie Vlaanderen van het Oostenrijkse Alpenverein In 1966/67 werd voor de eerste keer een opleiding initiator en monitor rotsklimmen georganiseerd door het
10
Aangezien we als lid van de Sectie Vlaanderen van het Oostenrijkse Alpenverein alleen toegang hadden tot de rotsen van Dave heb ik als eerste bestuurslid Klimmen van 1966 tot 1972 dadelijk in 1966 toenadering gezocht met de Sectie Antwerpen van de Belgische Alpenclub om één bergsportvereniging te vormen in ons vlakke Vlaanderen. Helaas waren de geesten bij de Club Alpin Belge èn de bac-sectie Antwerpen nog niet rijp voor deze logische stap. Dan ben ik maar zelf op zoek gegaan naar klimrotsen om opleiding te geven en te oefenen voor het bergverlof. Eerst kwam er Mozet, nadien Hotton, Yvoir … Lydie en ik waren er ook bij toen de Natuurvrienden in november 1967 de Bergsteigers startten, dit uit dankbaarheid voor de kansen die ze ons gegeven hadden.
1972 tot 2012 Mijn alpinistenloopbaan Ik ging elk jaar met Lydie en vrienden op bergverlof. We gingen telkens hoger en moeilijker, tot aan de grens van onze mogelijkheden, maar zonder ongevallen. De gekendste toppen waren ook onze klassiekers: Mont Blanc,
Franstalige ministerie van sport en het nilos sloot zich daarbij aan. Daar haalde ik mijn eerste officieel Belgisch brevet. Na die eerste cursus in 1964 was het voor mij een sociaal-maatschappelijke plicht om deze ervaringen zo snel mogelijk door te geven aan de andere clubleden opdat zij goed voorbereid en veilig de mooie bergwereld zouden kunnen ontdekken en indien gewenst ook met rotsklimmen konden beginnen zonder onze beginnersfouten te herhalen. “Ook de intense pijn wanneer vrienden ‘niet’ meer terug keren uit de bergen, kan je een positieve draai geven door ‘nog meer’ op veiligheid te werken.”
Op 4/5 jaar vormde ik een enthousiaste ploeg voorklimmers. We gaven haast elke week klimschool, tot in 1970 een ongeval in Dave ons confronteerde met het feit dat we nog steeds een feitelijke vereniging waren, zonder rechtspersoonlijkheid en dat we niet verzekerd waren voor onze vrijwillige inzet. Dit betekende twee jaar lang géén klimschool ! We hadden eerst een wettelijk statuut nodig en een degelijke ongevallenverzekering om de vrijwilligers-voorklimmers te beschermen. De vzw Sectie Vlaanderen van het Oostenrijks Alpenverein werd opgericht. Dan heb ik in 1972 de fakkel doorgegeven aan mijn opvolger.
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
“We zekerden toen met het touw over de schouders vanop de standplaats. Met rotsankers waren we zuinig, want nagels en stalen karabiners waren zwaar.”
11
in Wallonië. Ook daar heb ik vrienden gemaakt, maar die groep is in de loop der jaren steeds kleiner geworden.
Enkele doordenkers voor alpinisten De bergsport was voor Lydie en mezelf een MIDDEL (geen DOEL) om de stress en problemen van het dagelijkse leven beter te kunnen beheersen. Vooral door het beheersen van gevaarlijke omstandigheden in het hooggebergte in Europa en Nepal hebben we ook onszelf beter leren kennen en verbeteren. “Je eigen ‘ambities temperen’ in functie van je mogelijkheden is een never ending job. Ik ben daar ook nog altijd mee bezig.” “Hoewel ik de 70 al voorbij ben laat ik me niet afschrikken. De Dolomieten liggen me na aan het hart. Maar ik wissel af, ik kan ook genieten van een lekkere maaltijd en een goede fles wijn.”
Matterhorn, Eiger Mittellegigraat op en Westwand naar beneden, Jungfrau, La Meije, Dufourspitze, Zinalrothorn enz. In Nepal deden we een vijfweekse trekking met enkele 5000ers en de Parchamo (6350 m) als hoogste. Zowel overwonnen zowel rotswanden als sneeuwbergen, steeds op eigen kunnen en zonder gids. Prachtig ! Na het overlijden van Lydie in 1995 ben ik altijd in de Dolomieten gaan klimmen, aanvankelijk met mijn vaste klimpartners en toen zij er niet meer waren met berggidsen. Met het Oostenrijkse Alpenverein (oav) breng ik bijna jaarlijks een klimweek door voor ervaren alpinisten om op de hoogte te blijven van de nieuwe technische hulpmiddelen en de bergreddingstechnieken. Ik leer hier nog altijd veel bij en leer ook fijne mensen kennen. Rond 1978, toen de Sectie Vlaanderen opsplitste in de huidige clubs, heb ik gekozen voor bvkb vanwege de muur Renaat Muys, waar ik regelmatig klom. Ik heb nooit actief deelgenomen aan het clubleven. Een druk internationaal beroepsleven liet mij daar geen tijd voor. Ook de lange ziekte van Lydie en haar overlijden hadden mij veranderd en ‘oud’ gemaakt. Pas na de opening van Klimax I, onder de invloed van die prachtige realisatie en de warme clubsfeer waarin ik dadelijk opgenomen werd, werd ik terug geactiveerd. Dank u, lieve vrienden van bvkb, ik leef opnieuw. Jullie helpen mij om jong en actief te blijven en jullie hebben mijn droom uit 1964, die van een warme, goed functionerende bergsportvereniging méér dan waar gemaakt. Ik voel me de eerste schakel in een lange ketting van sociaal geëngageerde mensen. Ik ben ook al sinds 1965 lid van de Belgische Alpenclub zonder deel te nemen aan de activiteiten, maar omdat ik mee wilde betalen voor de huur van de rotsen onder beheer van cabac. Om dezelfde reden ben ik in 2005 overgestapt naar de sectie Namen-Luxemburg van de cab. Ik wilde ook op de hoogte blijven van de alpiene activiteiten
Bergsportvereniging Klein-Brabant
De kennis doorgeven in een gratis gebaar naar anderen toe is ook een rijkdom. Helaas is er ook de pijn wanneer inzet en toewijding verkeerd worden begrepen bij moeilijke beslissingen. Met de hartelijkste berggroeten, Ben
Oproep tot gratis en vrijwillige inzet Het warme hart van bvkb klopt voortdurend in Klimax. Als er te weinig vrijwillige handen zijn om dat kloppend te houden, dreigen er hartritmestoornissen. Daarom: meld je als vrijwilliger om 6 tot 8 maal per jaar Klimax open te houden. Het is gegarandeerd je hoogst-renderende vrijetijdsinvestering! Geef tijd en je zult veel levenskwaliteit terugkrijgen. Je bent nooit te jong om daarmee te beginnen. Trouwens, hoe jonger je ermee begint des te langer je ervan kunt genieten!
12
Tuur Ceuleers Mit Borghijs was toen de eerste secretaris en is nog altijd actief in de wandelsectie.
Jij was een van de grote bezielers van Klimax.Vanwaar komt het idee om een indoor klimmuur te bouwen ? Vertel eens wat over de eerste gesprekken hierover binnen de club ? Tuur We hadden allerlei wilde plannen. We zochten een plaats voor een binnenmuur en dachten aan diverse locaties zoals de sporthal in Liezele, de watertoren in Puurs. Gesprekken met de gemeenten werden opgestart, dat was niet makkelijk. We moesten veel overtuigingskracht gebruiken. Er werd een mobiele klimmuur ontworpen, die door Dré Hauchecorne werd gemaakt. We gingen ermee naar de jaarmarkten in Liezele, Ruisbroek, Breendonk, Pukema, Nekker om de klimsport bekend te maken. Het kostte toen 10.000 frank om hem met 4 man op te zetten en te komen zekeren. Hiermee wekten we bij veel mensen, in het bijzonder ook de gemeenteraad in groot Puurs interesse voor de klimsport. Bornem was eerst niet geïnteresseerd. Later, toen Klimax in Puurs zijn nut had bewezen, bouwde Bornem nabij het zwembad ook een muur, maar dan zonder de clubondersteuning. Die club is het hart van een goede werking. We bezochten klimzalen en de meest interessante was die van Louvain-la-Neuve. Er waren nog andere muren in sportzalen, maar daar kun je niet klimmen als er andere sporten bezig zijn.
Klimax I was het grootste plan ? Je hoort Tuur voor je hem ziet. Tuur Ceuleers heeft heel wat ervaring als clubvoorzitter en zijn doordringende stem zorgde voor geanimeerde vergaderingen. Maar Tuur kon ook deuren openen. Hij kon mensen motiveren en leiden. Tuur heeft enkele mijlpalen voor de club helpen realiseren. Tuur heeft meer dan twintig jaar als actief bestuurslid mee aan de bvkb-kar getrokken. Hij is meteen de man om ons wat meer te vertellen over de begindagen van Klimax en het ontstaan van het sportklimmen.
Tuur De Sportraad van Puurs en de sportfunctionaris stonden achter het idee om een klimzaal te bouwen, maar er kwam oppositie bij de meerderheid van Puurs. Er was 16.000.000 frank nodig en de voorwaarde was dat we inkomsten moesten genereren. De nieuwe schepen van sport en de nieuwe, jonge burgemeester, Koen Vanden
Hoe ben jij bij BVKB terecht gekomen ?
Tuur Frans Michiels, begenadigd klimmer en pastoor van Breendonk, trok regelmatig naar de bergen met jongeren van de Chiro en ’t Schuur. Bij de organisatie van een bal werd aan de club rond Johny en Harry in Bornem en Branst gevraagd om mee kaarten te verkopen. “Als ge ons nodig hebt dan kende ons wel, zoude nie beter in’t bestuur komen ?” was het antwoord. De eerste clubbijeenkomsten tussen de twee clubs gingen door in café De Bron. Daarna verhuisde de groep voor ledenfeesten op initiatief van de pastoor naar ’t Schuur. Er ontstond een hechte band tussen de clubs uit Breendonk en Branst.
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
“Vanaf de eerste avond was er volk in de zaal. Er komt zelfs volk als de zaal gesloten is.”
13
Heuvel, stonden open voor het plan. De voorwaarden waren wel dat er minstens 10 klimmers per dag = 3000 man per jaar in de zaal moesten komen klimmen. Aan de buitenmuur waren er al avonden met 20 tot 25 man. Dat moest dus lukken, anders moest de klimschool er maar een paar keer komen. Nog geen jaar later telden we al de 10.000ste klimmer.
“Klimax zorgt voor binding tussen de leden, het is de plaats waar leden elkaar ontmoeten, een soort clubhuis.”
Hoe ging de bouw in zijn werk ?
Tuur De gemeente bouwde de zaal volgens officiële afmetingen. De muur moest immers voldoen aan de internationale voorwaarden om wedstrijden te kunnen organiseren. De club deed de rest. Geert Hauchecorne tekende de plannen, Steven Beuckelaers berekende alles. Dinsdag en donderdag waren vaste werkdagen. Ook op zaterdag werd er gewerkt aan speciallekes. Het werk werd verdeeld over ploegen. De clubleden maakten de platen, modules, grepen allemaal zelf. We hadden in de club altijd leden die toevallig de juiste inbreng konden leveren. De bouw kostte veel tijd en daarna begon het werk dat nooit eindigt. Aan het titanenwerk van de bouw kwam een einde, terwijl het open houden evenveel energie vraagt en een even grote prestatie is. In het begin hing er een blad waar iedereen op kon invullen wanneer ze wilden openhouden: Hendrik, Tuur, zonen, ouders van Dirk Vervoort, het waren altijd dezelfden. Daarna werden ploegen opgericht en ploegverantwoordelijken aangesteld. Dat systeem werkt nu nog altijd zo. “Iets meer dan 60 procent van de leden neemt deel aan activiteiten.”
Klimax is gebouwd met als doel het wedstrijdklimmen te steunen. Nu kunnen de klimmers terecht in Klimax II om voor te klimmen, maar dat kan alleen als het niet te koud is. Er zouden ook indoor voorklimmogelijkheid moeten komen. Er zijn ook dikwijls communicatieproblemen. Zo is het jammer dat er maar 3 fietsers voor de fietstocht tijdens het clubkampioenschap zijn komen opdagen. Nadien hoor je dan van leden dat ze het hadden gemist omdat ze het niet wisten.
Waarom ben je overgestapt naar KBF, de Klim- en Bersportfederatie ?
Tuur Het wedstrijdklimmen is een evolutie waar ik helemaal achter sta. Klimax is trouwens gebouwd met het doel wedstrijden te organiseren en hiervoor klimmers te trainen. Ik ben overgestapt naar de federatie om twee doelen te kunnen realiseren: de fusie tussen bac en vbsf tot een grote federatie. Mijn tweede doel is dat er in elke Vlaamse provincie een klimzaal zou moeten komen van Klimax-niveau in het beheer van een club. Sommige provincies kunnen zelfs meer dan 1 klimzaal gebruiken. Uit ‘25 Jaar Bergsportvereniging Klein-Brabant’ samen gesteld door Harry Van Lent: “Ondertussen is ook de eerste klimplaat ingehuldigd. Tuur heeft wel nog even gezweet voordat hij deze plaat mocht onthullen (bedankt Roland). Het stukje klimmuur dat we daar getoond hebben heeft indruk gemaakt.”
Bloso beseft dat ze er niet aan moeten beginnen en dat het beter is dit over te laten aan de clubs. Een commerciële zaal heeft andere prioriteiten en is niet altijd geïnteresseerd in het organiseren van officiële wedstrijden. Ze zullen ook geen moeilijke en minder nieuwe routes bouwen voor topatleten. Dit doel is veel moeilijker en de realisatie ervan zal veel langer duren.
Het zal wel meteen duidelijk zijn geweest dat dat veel geld ging kosten. Heb je al je overtuigingskracht moeten inzetten om de nodige centjes bijeen te krijgen ? Tuur De club moest een miljoen frank inbrengen. Enkele clubleden hebben met gulle hand dit initiatief gesteund. Er waren ook leden die een renteloze lening gaven. Na een tweetal jaar had iedereen zijn geld al terug.
Feesten op de muur, geef eens een memorabel moment ?
Tuur Het nachtklimmen in Klimax was onvergetelijk, maar daar wijden we hier best niet te veel over uit …
Wat zou er beter kunnen ?
Tuur De altijd volle zaal is fantastisch, maar heeft ook een keerzijde. Ik vind het fout dat er geen sluitingsdag is. Dit is nodig voor de trainingen van de eigen jeugd en clubleden die aan wedstrijdklimmen doen. In zwembaden zijn er ook speciale momenten voorbehouden voor de trainingen van de zwemclubs en in Klimax zou dat ook zo moeten zijn.
Bergsportvereniging Klein-Brabant
De federatie kon Anak Verhoevens Europese kampioenstitel in 2011 niet onopgemerkt laten voorbijgaan. Samen met de Sint wordt Anak in de bloemetjes gezet.
14
Ik wil graag bij kbf meer plaats inruimen voor sportklimmen, maar niet alle clubs zijn vragende partij en daar moet je ook rekening mee houden.
Is er een verschil tussen Vlaanderen en Wallonië ?
Tuur Wallonië heeft een andere cultuur. Er wordt meer gediscuteerd en niet direct beslist. Soms is dat beter, maar het duurt veel langer voor er effectief iets gebeurt. In tegenstelling tot Bloso, pint Adeps zich niet alleen vast op de Olympische sporten. In Vlaanderen mag je een wereld-
Onder voorzitterschap van Tuur lezen we in ‘25 Jaar Bergsportvereniging Klein-Brabant’: “Goldfinger is uniek, omdat: het de eerste internationale klimwedstrijd van dit niveau is in België: de nrs 1 en 3 bij de mannen en de nrs 2, 3 en 5 bij de vrouwen van het voorbije wereldkampioenschap in Birmingham zijn aanwezig. […] Zelden zijn de buitenlandse klimmers zo goed ontvangen door de guardian angels, die zorgen voor transport, vertaling en praktische steun. […] En de Goldfinger-party achteraf.” (18 maart 2000)
De fusie is gelukt, de weg naar kbf wordt gevonden. Er is een nieuw secretariaat en er is hard gewerkt aan de milieuvergunningen voor de rotsen. Ook het wedstrijdklimteam begint vlot te lopen. Mijn werk zit erop.
Geef ons nog eens een goede raad mee ?
Tuur Probeer heel veel mensen te betrekken en aan te spreken om inbreng. Als iemand zegt, ik kan goed dit of ik kan goed dat, moet je dat goed onthouden en er gebruik van maken. Je moet op tijd afscheid kunnen nemen en zorgen voor vernieuwing. Verwelkom mensen die in dezelfde richting aan het touw willen trekken met open armen in de club.
kampioen hebben in een of ander sportdiscipline, maar als het geen Olympische sport is, wordt het niet gesteund. Dat is jammer en leidt in België tot een enorme discrepantie tussen de ondersteuning in Vlaanderen en Wallonië.
Wat zijn je toekomstplannen ?
Tuur Volgend jaar wordt de raad van bestuur van kbf terug verkozen. Ik wil er nog drie jaar bijdoen en daarna wil ik afscheid nemen als voorzitter. Ik vind dat het niet te lang moet duren. Het was ook tijd om weg te gaan bij bvkb. Als je te lang dezelfde functie bekleedt, word je te dictatoriaal en dat is ook gevaarlijk voor jezelf. Het is beter zelf te stoppen voor ze blij zijn dat je weg gaat en voor je zelf de club wordt. Niemand is onmisbaar. Het is trouwens niet leuk als ze zeggen dat je onmisbaar bent, want dan heb je niet genoeg gedelegeerd en heb je anderen niet genoeg kansen gegeven.
“Klimax I en II zijn gebouwd om het wedstrijdklimmen in Vlaanderen mee te ondersteunen. We zien dan ook dat het niveau van de jeugd nu spectaculair is gestegen. We kunnen er fier op zijn dat de Klimax jeugd op internationale wedstrijden tot de top behoort.”
Nawoord Redactie De vier geïnterviewden zijn representatief voor alle pioniers, initiatiefnemers, vrijwilligers en supporters van onze club. Vele anderen zouden net zo goed aan het woord kunnen komen. We zijn al die oude rakkers dan ook veel dank verschuldigd voor hun ongebreidelde inzet en enthousiasme voor de club. bvkb hoopt met de nieuwe generatie pionierswerk te blijven verrichten in de klimsport in Vlaanderen. We hebben al veel bereikt, maar het kan nog veel beter. We moeten ons ervoor behoeden vast te roesten. We moeten nieuwe ideeën een kans geven en creativiteit stimuleren. Een ding hebben we alvast onthouden uit deze gesprekken: “Vergeet niet om plezier te maken !”
Klefferaar 2012 | 35 jaar bvkb
15
Celine Ignace
Jasper
Cedric
Nils
Anak
Manolo
Elfe
Ine
De Vlaamse Kampioenen 2012
Anak, Cédric, Manolo, Nils, Elfe, Ine, Jasper, Celine, wordt een zaadje geplant dat zal uitbloeien en zich verIgnace … de Vlaamse kampioenen anno 2012. Ook zij zijn spreiden. Naast het sportklimmen zullen ze ook de aanpioniers. Samen met talrijke andere jeugdklimmers erven trekkingskracht van rotsen en bergen ontdekken en merMeisjes Jongens zij straks een bruisende club. We hopen dat het succes van ken dat met intensieve en positieve samenwerking bergen de bvkb-jeugd heel Vlaanderen inspireert om het (sport) worden overwonnen. klimmen te ontdekken maar vooral verder te ontwikkelen. Zowel de clubs als de jeugd zelf, spelen hierbij een Oproep sleutelrol. Zij moeten het pad effenen en baanbrekend werk verrichten. Voor hen ligt een mooie toekomst. Onze geïnterviewde pioniers doen samen een oproep aan alle klimmers, ouders, supporters en sympathisanten om mee aan de kar te duwen want samen kunnen we elke Goede voorbeelden worden gevolgd uitdaging aan. De club trekt talent aan. Van heinde en ver komen jonge atleten de trainingen volgen en engageren ze zich, samen met hun ouders, voor de werking van de club. Hiermee “Keep up the good work !”
Ine Van Zegbroeck (Klimax) D Elfe Claes (Den Greep) C Celine Cuypers (Klimax) B Anak Verhoeven (Klimax) A
Jasper Van Malderen (Klimax) D Nils Lemière (Klimax) C Manolo Debreyne (Klimax) B Cedric Binst (Klimax) A Ignace Debreyne (Klimax) Junioren
Bergsportvereniging Klein-Brabant BVKB vzw, p/a Klimax, C. Verschaevestraat 15, B-2870 Puurs, 03 866 53 92
www.bvkb.be | www.klimax.be | www.worldcuppuurs.com
Ontwerp: Peter Cuypers – www.anthologie.be
De nieuwe generatie