3 Decentralisaties: Jeugdzorg, WMO en WnV in vogelvlucht T.b.v. Gemeenteraad Oosterhout d.d. 3 april 2012 Anna Hooijenga,VNG
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Programma 1. Introductie 2. Jeugdzorg 3. Begeleiding AWBZ naar WMO 4. WnV incl. wijzigingen Wwb 5. Vragen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
1 Introductie • 3 grote decentralisaties: 3D • Samenhang, synergie en samenwerking • geen verkokering dus • klinkt makkelijker dan het is...
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
2 de Jeugdzorg Paradox Nederland heeft de gelukkigste jeugd van Europa
Enorme toestroom gespecialiseerde jeugdzorg
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Komende periode: visie/standpunten gemeenten stevig en zichtbaar naar voren te brengen
18 april BO
20 april Brief naar TK
28 maart Gem. Ref. groep & Rijk
25 april VNG Ambtelijk Netwerk
1 mei Wetsvoorstel
15 mei Consultatie veld
10 mei VNG Subcie Jeugdzorg
24 mei AO TK
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Waarom transitie? • Weinig aandacht kwaliteit gewone opgroeien/opvoeden • Onvoldoende aanbod en kwaliteit van laagdrempelige zorg in eerste lijn • Enorme toename gebruik gespecialiseerde zorg • Versnippering in deelsectoren • Gevolg: complexe hulp aan gezinnen en ‘waterbedeffect’ • Weinig zicht op effectiviteit
Transitie jeugdzorg
AWBZ J-LVG en PGB voor JLVG / J-GGZ
OUD
NIEUW
Rijk
Rijk
Zorgverzekeringsw et
Gesloten jeugdzorg
J-GGZ
AWBZ
Zorgverzekeringswet Gemeenten Nieuw wetgevingskader
Provincie / stadsregio Wet op de jeugdzorg Ambulante zorg, dagbehandeling, open residentiële zorg, pleegzorg, spoedeisende zorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering, gesloten jeugdzorg
Gemeenten Wmo, Wpg, Wet op de jeugdzorg (CJG) Jeugdgezondheidszorg, opvoed- en opgroeiondersteuning, licht ambulant
•Jeugdgezondheidszorg, opvoed- en opgroeiondersteuning, licht ambulant •CJG als frontoffice •Ambulante zorg •Dagbehandeling •Open residentiële zorg •Pleegzorg •Spoedeisende zorg •Gesloten jeugdzorg •Jeugdbescherming •Jeugdreclassering •Jeugd-LVG •Jeugd-GGZ •PGB o.b.v. j-GGZ of j-LVG
Waar hebben we het over? € 3,2 miljard
Sector
Budget (in mln euro)
Huidige verantwoordelijke
Bureau Jeugdzorg
183
Provincies
Opvoedzorg
917
Provincies
Jeugd GGZ
602
Zvw (Awbz)
Jeugd-LVG (incl. pgb’s)
1007
Awbz
Gesloten jeugdzorg
160
VWS
Jeugdbescherming en -reclassering
332
V en J
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Transitie versus transformatie Stelsel
Transitie
Organisatie
Transformatie Uitvoering
▪ Transitie: De overgang van verantwoordelijkheden naar gemeenten
▪ Transformatie: Het opnieuw inrichten van (werk)processen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Transitie
Transformatie
Transitie - Stelsel
Transformatie/uitvoeringspraktijk
Uitwerking bestuurlijke afspraken:
Afhankelijk van kaders:
• •
•
Kaders wetgeving Financiën (verdeelmodel) VNG in nauw overleg met Rijk en achterban
Uitwerking stelsel: lokale context, beleidsvrijheid, vernieuwing VNG en Rijk bieden leden een ondersteuningsprogramma: T-bureau Jeugd (hand-out)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Inzicht Inzicht in betrouwbare cijfers per gemeente van groot belang – Zorgvraag – Middelen – Ontwikkelingen Houd de website www.samenwerkenvoordejeugd.nl in de gaten: binnen twee weken worden cijfers met betrekking tot aantallen en zorgvormen per gemeenten gepubliceerd
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bovenlokale samenwerking 1. Stand van zaken – Veel gemeenten werken al samen bij de voorbereiding op de decentralisatie (G32 enquête) – Gemeenten hebben één jaar de tijd nadat de nieuwe wet op de jeugdzorg is gepubliceerd in het Staatsblad om voorstellen te doen op het gebied van samenwerking – VNG inventariseert de samenwerkingsverbanden 2. Proces tot 2014 – Vanwege het karakter van bepaalde jeugdzorgtaken dienen deze bovenlokaal te worden georganiseerd – VNG en Rijk dragen gezamenlijk bij aan ontwikkeling van intergemeentelijke samenwerking: via ondersteuningsprogramma Slim Samenwerken van VNG
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Financiën: verdeling middelen – –
Bestuurlijke afspraken 2011-2015: voorkeur verdeling middelen jeugdzorg via een decentralisatie-uitkering Onderdeel van het gemeentefonds naast de algemene uitkering
Verdeelmodel – Uitgevoerd door SCP en Cebeon. – Planning oplevering mrt/april 2013 – Cijfers over aantallen jeugdigen en middelen per gemeente
NB: dit is ongelabeld geld!
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
3 De Wmo en de decentralisatie van de AWBZ-begeleiding
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wetgevingstraject • Plenaire behandeling Tweede Kamer 4 en 5 april • Naar verwachting dus 10 april stemming • Verwacht invoering per 1/1/2013=> maar niet volgens de afspraak van een jaar implementatietijd
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
1. Uitgangspunten Wmo • doel: participatie en zelfredzaamheid • • • • •
uitgangspunten: besturingsfilosofie: horizontalisering compenseren ipv verstrekken andere relatie burger-overheid brede en integrale aanpak
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De 9 prestatievelden van de WMO 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
sociale samenhang en leefbaarheid preventief jeugdbeleid informatie, advies en cliëntondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers bevorderen participatie van mensen met een beperking (individuele) voorzieningen aan mensen met ... maatschappelijke / vrouwen opvang OGGZ verslavingsbeleid
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wmo in cijfers • • • •
350.000 mensen met huishoudelijke hulp 300.000 mensen met rolstoel/scootmobiel 600.000 mensen met pas voor taxibus/belbus 125.000 mensen met woningaanpassingen e.d.
• + straks erbij: 180.000 mensen met begeleiding
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
cijfers • Uitgaven 4,3 miljard (2009) in 4 “domeinen”: 1. welzijn etc. 2. huishoudelijke hulp 3. rolstoelen, vervoer, wonen 4. openbare geestelijke gezondheidszorg
1640 1350 960 320
• + straks erbij: circa €3 miljard begeleiding? Exacte bedrag pas later bekend…
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
5. AWBZ-begeleiding: nu .... • Circa 180.000 AWBZ-cliënten met functie begeleiding • Kosten circa € 3 miljard • Verzekerde rechten op individuele voorzieningen • Centrale indicatie / normen (CIZ, BJZ) • Uitvoering door 32 zorgkantoren
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
6. ... en straks • • • • • • • • • •
Circa 180.000 AWBZ-cliënten met functie begeleiding > 180.000 minus effect beheersingsmaatregelen (IQ) Kosten circa € 3 miljard > 3 mld minus 5% plus uitvoeringskosten Verzekerde rechten op individuele voorzieningen > compensatiebeginsel + kanteling Centrale indicatie / normen (CIZ, BJZ) > toegang lokaal bepaald Uitvoering door 32 zorgkantoren > uitvoering door 415 gemeenten
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
12. Transitiebureau VWS-VNG
• • • • •
samenwerking VWS - VNG richt zich op gemeenten, aanbieders, clientenorg. uitgangspunt: coalitie-aanpak geen landelijke blauwdrukken aanjagen innovaties
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
13. T-bureau: activiteiten • • • • • • • •
stappenplan 2012-2013 onderzoek kwetsbare groepen beleidsinformatie: CIZ, CAK, zorgkantoor, BJZ "ogen en oren" netwerk plan voor publieksvoorlichting dossieroverdracht 2012/13 bijeenkomsten handreikingen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
4 Werken naar Vermogen incl. wijzigingen Wwb
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
ALV juni 2011 86 % leden VNG tegen hoofdstuk werk uit bestuursakkoord Kritiek: Proces gaat te snel met te weinig budget (bezuiniging 1.9 mrd)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wetgevingstraject (onder voorbehoud) • Rondetafelgesprek op 14 maart 2012 • Inbrengdatum verslag 23 maart 2012 • Nota naar aanleiding van het Verslag wrsch begin april naar Kamer • Plenaire behandeling volgens kabinet gepland in week 17-19 april 2012
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Belangrijke lobby: persbericht 28-3 “WnV niet uit te voeren” • De teruglopende rijkssubsidie voor de sociale werkvoorziening • De druk op het budget voor begeleiding van werkzoekenden • De bureaucratie rond de loondispensatie.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wet werken naar vermogen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Belangrijkste wijzigingen Wwb • Huishoudinkomenstoets: inkomsten en vermogen van alle gezinsleden tellen mee voor het recht op WWB • Gemeenten kunnen tegenprestatie voor de uitkering vragen • Vier weken wachttijd jongeren 18 tot 27 jaar • Beperking categoriaal armoedebeleid tot 110% sociaal minimum
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Effecten Wnv (Incl wwb) • Verandering samenstelling bestand • Meer mensen zonder uitkering (nuggers) • Meer jongeren met arbeidshandicap • Stapeleffecten voor inwoners (in combinatie met andere kabinetsmaatregelen) • Ontwijkingsgedrag burgers?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Ondersteuning gemeenten • Transitiebureau ism Divosa en SZW voor dienstverlening aan gemeenten • VNG eigen bestuurderslijn • Programmaraad samenwerken op werkpleinen (werkgeversaanpak, klant en ICT) • En belangenbehartiging vanuit de VNG: via de VNG-site, bijeenkomsten en bijvoorbeeld de Raadsledenbrochure Wwnv en Wwb http://www.vng.nl/smartsite.dws?id=108823&u rl=114847 (ligt voor u klaar om mee te nemen)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
samenhang 3D: thema’s • • • • • • • •
Jeugd met een licht verstandelijke beperking Wet Passend Onderwijs Samenhang arbeidsmatige dagbesteding en beschut werk Wsw Doelgroepen vervoer Cumulatie van maatregelen Regionalisering Organisatie Bedrijfsvoering Opdrachtgeverschap
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vragen?
