2.Inspiratie en identiteit

2.Inspiratie en identiteit

21

22

2.1 Inspiratie en identiteit De inspiratie voor het beeld van het GZG-terrein is deels gebaseerd op de historische binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Het nieuwe stadsdeel sluit aan op de bestaande binnenstad, maar krijgt ook een ander, vooral groener jasje. Ontbrekende ingrediënten, sferen en beelden in de bestaande binnenstad worden toegevoegd aan het plangebied. Een samengesteld beeld van oud en nieuw, verleden, heden en toekomst. Het GZG-terrein zal zijn toekomstige identiteit vooral ontlenen aan beeldbepalende monumenten als het Stergebouw en het Zusterhuis en een aantal nieuwe iconen voor de stad, zoals de Bibliotheek en Stadsarchief, het Warenhuis en de Stadskas. De openbare ruimte wordt groen en het verleden wordt zichtbaar gemaakt in de vorm van de Groote Stroom en de oude stadsmuur. Er is bijzondere aandacht voor duurzaamheid en leefkwaliteit. Dit komt tot uitdrukking in de aandacht voor groen aan de straat, op de pleinen en in de binnenhoven en voor een bijzonder daklandschap met o.a vegetatiedaken. De bestaande en nieuwe bomen zorgen samen met de monumenten voor een sfeer die ’s-Hertogenbosch nog niet kent. Daarnaast krijgt het beeld van de openbare ruimte een extra dimensie in de vorm van de vormgegeven overgangszone tussen gebouw en straat; hierbij kunnen groene geveltuinen in het woon- en zwerfgebied zorgen voor een levendige en groene openbare ruimte. Deze groene invulling aan de stoep, voor de woning, zorgt bovendien voor een persoonlijke noot in het stedelijk gebied. Ook aan de functionele duurzaamheid wordt aandacht besteed: parkeren wordt integraal aangepakt en het gebied heeft door een grotere toegankelijkheid en transparantie een duurzamere stedelijke structuur gekregen. De Groote Stroom en restanten van de oude stadsmuur worden teruggebracht in het straatbeeld. Nu nog verborgen onder de grond, wordt hiermee een stuk geschiedenis van de stad opnieuw zichtbaar gemaakt. Hiermee wordt samen met het behouden van de monumenten de belangrijkste elementen uit de genius loci van het “Groot” Ziekengasthuisterrein ingezet voor de toekomst.

Beeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

23

2.2 Beeld en samenhang Openbare ruimte Wandelend door het nieuwe stadsdeel ervaart men de afwisseling tussen winkelstraten en woonstraten, oude en nieuwe gebouwen, kleine, grote, groene of open pleinruimtes. Het nieuwe stadsdeel is het domein van de voetganger en de fietser; auto en bus zijn er te gast. Langs verschillende routes ontstaan door de inrichting van de openbare ruimte en de uitstraling van beeldbepalende gebouwen als de Bibliotheek en Stadsarchief, het Warenhuis, de Stadskas en de monumenten, bijzondere plekken met een eigen sfeer. Het GZG-terrein vormt een belangrijke entree tot het stadscentrum. Vanaf het Kapelaan Koopmansplein, gelegen ten noorden van het GZG-terrein, lopen de hoofdroutes voor fietsers en voetgangers via twee nieuwe bruggen over de Aa en de Zuid-Willemsvaart naar de binnenstad. Hierbij komt men langs de ene route over het Kanaalplein het GZG-terrein binnen en langs de ander route over het Kardinaal van Rossumplein.

plangebied plankaart BKP

Door het gebied lopen twee belangrijke voetgangersroutes voornamelijk in noord zuid richting; de hoofdwandelroute, begint bij het Kanaalplein aan de Zuid-Willemsvaart, via het nieuwe winkelgebied langs o.a de Bibliotheek en Stadsarchief, het Stergebouw, het Warenhuis en het Mariapaviljoen en komt uit op de Markt, het hart van de historische binnenstad; de andere route verbindt het Tolbrugplein via de Stoa en het Burgemeester Loeffplein met de hoofdwandelroute. Het gebied is verder goed doorkruisbaar in oost west richting en lopen er naast de hoofdroutes ook andere secundaire routes in noord zuid richting. De pleinen vervullen elk een eigen functie in het totale gebied. Zo hebben het Kanaalplein en het Kardinaal van Rossumplein voornamelijk een entreefunctie. Het Kanaalplein met de Stadshalte voor de bussen, overgaand in de nieuwe brug over de Zuid-Willemsvaart, met eronderdoor de entree van de openbare parkeergarage, vindt direct aansluiting op de hoofdwandelroute en wordt ervaren als de belangrijkste “foyer” tot het GZG-terrein vanaf deze zijde. Het Sterplein, ingeklemd tussen de nieuwe Bibliotheek en Stadsarchief en het herboren Stergebouw, wordt de uitgelezen plek voor culturele manifestaties. Het Tolbrugplein omringd door het Warenhuis, de Stoa, de Arena met aan de kop de Groote Stroom, wordt het dynamisch hart van het winkelcircuit. Het plein is een knooppunt in een wirwar van bewegingen van voetgangers, fietsers, auto’s en vrachtverkeer. Deze dynamiek zal tot uitdrukking gebracht worden in het ontwerp en de inBeeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

25

richting van het plein. Het groene Burgemeester Loeffplein vormt straks de overgang naar de Markt en het huidige winkelgebied. A.

E.

B. C.

F.

G.

D.

Ruimtelijke dragers A. het Kanaalplein B. de hoofdroute voetgangers C. het Sterplein D. het kleinschalig gebied en de Groote Stroom E. het Tolbrugplein F. het Burgemeester Loeffplein G. Kardinaal van Rossumplein

verharding

groen

26

De inrichting van het nieuwe stadsdeel is gebaseerd op groene en duurzame principes waarbij het vormgeven van de overgangen tussen openbaar en privaat terrein een belangrijke thema is. De groene identiteit van pleinen en straten wordt bepaald door bomen, het zoveel mogelijk behouden van bestaande en het plaatsen van nieuwe, en het “groen” vormgeven van de overgang tussen gebouw en straat. Dat laatste gebeurt door her en der geveltuintjes en klimplanten op te nemen in deze overgangszone. Bij de woonblokken mag deze zone, “de stoep”, door de bewoner zelf worden ingericht. Deze verpersoonlijking van het straatbeeld zorgt voor een levendige sfeer. In het gebied heeft ook het daklandschap een groen imago. Er worden innovatieve oplossingen toegepast om op de daken van de stallingsgarages en op de daken van gebouwen groen te realiseren. Architecten worden uitgedaagd om daar waar het stedenbouwkundig kan de integratie van beplanting in de bebouwing na te streven. Naast het groen is de verharding beeldbepalend voor de openbare ruimte op het GZG-terrein. In aansluiting op de binnenstad, krijgt de verhardingsvloer een warme uitstraling. De basis bestaat uit gebakken klinkers in keperverband. Het principeprofiel is opgebouwd uit een gekeperd middengedeelte voor de rijweg en verhardingsplinten voor de stoepen aan beide zijden. De pleinen krijgen een combinatieverharding van gebakken klinkers en natuursteen. De aansluiting van de verhardingsvloer in het plangebied op de omgeving wordt nauwkeurig vormgegeven. Het groene straatbeeld, de verharding en de vormgegeven overgangszone zorgen voor eenheid in het gebied. In aansluiting op de binnenstad wordt meubilair gebruikt dat reeds in de binnenstad voorkomt. De pleinen krijgen ieder een eigen identiteit wat wordt uitgedrukt in een eigen meubilair (verlichting en zitmeubilair). Het ontwerp hiervan is op de plek zelf en zijn functie afgestemd. Verlichting in de woon- en winkelstraten en op de pleinen zorgen ’s avonds voor een aangename sfeer die extra wordt verbijzonderd door het uitlichten van de monumenten en de binnenverlichting van de nieuwe gebouwen. Het plangebied wordt in een looptijd van circa tien jaar ontwikkeld. De vooruitzichten zijn dat milieu, energiebesparing en duurzaamheid steeds belangrijker thema’s worden. Architecten worden gestimuleerd om voortschrijdende inzichten in deze thema’s te verwerken in de nieuwe gebouwen. Zo kan het regenwater op de daken vertraagd worden afgevoerd of worden ingezet als verkoeling van daken of als bevloeiing van daken geveltuinen. Ook ecologie kan daar waar het in de stedelijke omgeving kan worden ingezet, bijvoorbeeld door nestgelegenheden voor vogels, vleermuizen, insecten en vlinders te integreren in de bebouwing of door op de platte daken vlindertuinen of insectenminnende tuinen te realiseren. Bebouwing Het stedenbouwkundig plan van het GZG-terrein is ontworpen met 26 gebouwen, waarvan 8 monumenten en 18 nieuwe gebouwen. De nieuw gedefinieerde blokken vormen tezamen met bestaande gebouwen een nieuwe stedelijk structuur waarbij er zoveel mogelijk aansluiting gezocht wordt bij de bestaande structuur. De nieuwe bebouwing zoekt hiertoe vooral in schaal en maat aansluiting in haar directe omgeving; in het noordelijk deel met de bebouwing langs de Zuid-Willemsvaart; in het zuidoostelijk deel met de bebouwing aan de Nieuwstraat en langs de Binnendieze. In het middengebied wordt het contrast gezocht met de aangrenzende monumenten. Zo zijn de Bibliotheek & Stadsarchief, de Stadskas en het Warenhuis tegenhangers van beeldbepalende monumenten als het Stergebouw en het Zusterhuis. Beeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

woongebouwen in Kopenhagen

transparante plint

groene gevels

interieur parkeergarage

Monumenten “Van behouden naar inspireren” is een filosofie in ´s-Hertogenbosch die ertoe leidt dat erfgoed inspiratiebron moet zijn voor nieuwe ontwikkelingen. Tegelijkertijd houdt die filosofie in, dat we anders aankijken tegen aanpassing van bestaande monumenten dan in de traditionele monumentenzorg vaak het geval was. We gaan uit van continuïteit van de geschiedenis. Waar in het verleden onderdelen van gebouwen werden aangepast ten behoeve van een nieuwe functie, moet dat ook nu mogelijk zijn. Om de relatie met de geschiedenis niet te verliezen zijn daarbij “het voortbouwen op de geschiedenis” en “hergebruik van het bestaande” kernbegrippen. De cultuurhistorische waardestelling is toetsingskader voor wijzigingen aan het monument. In de waardestelling worden de belangrijkste kwaliteiten van een monument beschreven. De waardestelling van de verschillende objecten op het GZG-terrein zegt daarover het volgende: “Het object bezit ensemblewaarde als essentieel onderdeel van het Groot Ziekengasthuiscomplex, dat cultuurhistorisch en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het ziekenhuis is van belang vanwege typologische zeldzaamheid.” De waardestellingen van de verschillende objecten bevatten daarnaast informatie over de bijzondere aspecten van elk gebouw afzonderlijk. Die zijn verschillend, omdat elk onderdeel in een andere periode aan het complex is toegevoegd Voor de Monumenten op het GZG-terrein is door restauratiearchitect M. Fraaije in opdracht van VOF GZG een uitgebreide cultuurhistorische verkenning opgesteld, waaruit in detail valt af te lezen welke van de bouwonderdelen nog authentiek zijn. Die verkenning vertelt ook over de bouwgeschiedenis van het complex. De functieverandering, die het complex ondergaat, vereist een flinke aanpassing van de gebouwen. Zo verdwijnen ondermeer de verbindingsgangen tussen de gebouwen. Bij de verdere uitwerking van het GZG-terrein is het daarom allereerst van belang een visie te ontwikkelen over de omgang met de monumenten. Die visie moet antwoord geven op de vraag hoe de bezoeker van het gebied in de toekomst kan ervaren dat het om een voormalig ziekenhuiscomplex gaat, en dat de onderdelen stammen uit verschillende tijden. Die visie zal het kader zijn waarbinnen toekomstige aanvragen voor monumentenvergunning zullen worden beoordeeld. Sferen en milieus Door diversiteit in de karakteristieken van de omgeving en de aansluiting van de nieuw te ontwikkelen bebouwing vooral in schaal en maat op haar directe omgeving, ontstaan er diverse sferen en milieus. Deze zullen leiden tot een indeling van GZG terrein in verschillende deelgebieden die onderscheidende stedelijke milieus respecteren. We onderscheiden het woongebied aan de Zuid-Willemsvaart (deelgebied 1), het winkelgebied (deelgebied 2), en het kleinschalige zwerfgebied (deelgebied 3). Door de geleidelijke transformatie in stedelijk sfeer van het ene gebied naar het ander ontstaat een rijk en gevarieerd beeld. Dit onderscheid wordt extra ondersteund door de inrichting en gebruik van de openbare ruimte. Ten behoeven van de volledige beschrijving van de totale beeldkwaliteit voor het GZG-terrein worden er naast de eerder genoemde deelgebieden nog twee andere deelgebieden benoemd namelijk deelgebied 4, de openbare parkeergarage op niveau –1 en –2 en deelgebied 5, de reconstructie van de Groote Stroom. Zie voor nadere uitwerking Hoofdstuk 3. Het architectonisch beeld van het plangebied wordt opgebouwd uit de expressiviteit van de verschillende deelgebieden, in hun onderscheidende en samenhangende elementen. De architectonische expressie van de bebouwing beoogt in z’n algeméénheid modern en duurzaam te zijn: stenige materialen waarvan het kleurenpalet in eerste instantie uit natuurlijke tinten bestaat, een zorgvuldige detaillering, een compositorisch en proportioneel samenhangend geheel met oog voor detail. Beeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

27

reclame en bewegwijzering collage sfeerbeelden

28

De aanhechting met de bestaande stad, met name aan de Zuid-Willemsvaart en de Nieuwstraat, vindt vooral z’n uitwerking in de geleding en materialisatie van de gevels. Een rijke detaillering door o.a. plastiek in de gevel (bijvoorbeeld door diepe neggen of verspringend metselwerk), een gevarieerde materialisering, articulatie in dakvorm en ritmiek in de straatwand zorgen voor continuiteit.

groene binnenhoven

groene daken

bijzondere gebouwen

oude gebouwen in een nieuw jasje

Bijzondere aandacht is er voor de plint, soms over twee lagen vanaf maaiveld, voor de verbijzondering van straathoeken en pleingevels met o.a overstekken en voor het daklandschap. Daar waar de plint met commerciële en/of publieke functies wordt ingevuld dient er een sterke wisselwerking te zijn tussen binnen en buiten ter verlevendiging van straat of plein. Transparantie in de architectonische uitwerking, verlichting, bewegwijzering en reclame zijn hierbij belangrijke elementen die om extra aandacht vragen. De continuïteit in beleving vanaf maaiveld is hierbij een belangrijk criterium, met name langs de doorgaande verbindende routes in het plan, te weten de hoofdwandelroutes en op en aan de pleinen. De verpersoonlijking van de verhardingsplint, de overgangszone tussen gebouw en straat in de woongebieden, vormt in het ontwerp van de gebouwen een bijzonder aandachtspunt. Architecten zullen in de bebouwing aanleidingen creëren voor de bewoners om een deel van de stoep te gebruiken voor bijvoorbeeld gevelbeplanting en/of het plaatsen van zitmeubilair. Parkeren wordt integraal opgelost in stallingsgarages ten behoeve van de woningen en in openbare parkeergarages, ook voor de fiets, ten behoeve van de commerciële en publieke functies. Hiermee ontstaat een functionele laag die dienstbaar is in het functioneren van het gebied als autoluw openbaar winkelgebied met bijzondere openbare plekken en pleinen. Er is niet alleen aandacht voor het publieke leven op straat maar ook voor het intieme private en collectieve leven in het gebied. Hierbij is geprobeerd een scala aan leefmilieus te definiëren waarin vele mogelijke woonvormen en woningtypen gerealiseerd kunnen worden. Wonen aan de Zuid-Willemsvaart met een collectieve binnentuin en een eigen dakterras biedt andere kwaliteiten dan wonen in het intieme Zwerfgebied met een patio aan de Binnendieze. Binnenhoven zijn zo gedimensioneerd dat er een prettig en intiem woonklimaat ontstaat met extra aandacht voor lichttoetreding en groen. Vanuit duurzaamheid, beleving en beeld of imago is er bijzondere aandacht voor het daklandschap in het plangebied. Groene daken worden o.a gebruikt ten behoeve van het vertraagd afvoeren van regenwater. Daarnaast komen er terrassen, panoramadaken als publieke ruimte, glazen overkappingen en verschillende kapvormen voor in het gebied. Hiermee wordt een extra laag toegevoegd aan het stedelijk landschap van het GZG-terrein. Reclame en bewegwijzering Voor het GZG-terrein bestaat de ambitie verder te gaan dan een behoudend beleid voor reclamevoering. Met de potenties van het gebied in ogenschouw zou een behoudend reclamebeleid een beperkende factor kunnen zijn in de ontwikkeling van het GZG-terrein. Hiermee wordt onderkend dat reclame, marketing en bewegwijzering in positieve zin bij kunnen dragen aan de identiteit van en de dynamiek in het gebied; een optimaal reclame-, marketing- en bewegwijzeringbeleid met als doel het goed organiseren en functioneren van het terrein, gebruikers optimaal te kunnen informeren en een door marketing attractief gebied te kunnen ontwikkelen. Voor het GZG-terrein wordt een aparte reclame-visie opgesteld die aan de bestaande Nota reclamebeleid zal worden toegevoegd. Daar het gebied nog lange tijd in ontwikkeling zal blijven, zal in eerste instantie het supervisieteam een belangrijke en “beeldbepalende” rol spelen in het formuleren van richtlijnen voor de reclamevoering. Beeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

29

2.3 Indeling deelgebieden De grens van van het Beeldkwaliteitsplan komt overeen met de nieuwe grens van het Bestemmingsplan voor het GZG-terrein.

1 4

5

2 3

De Beeldkwaliteit wordt aan de hand van vijf deelgebieden beschreven: • deelgebied 1: Wonen aan de Zuid-Willemsvaart; dit gebied heeft een uitstraling van een binnenstedelijk woongebied dat in maat en schaal aansluiting zoekt bij de bestaande bebouwing aan de ZuidWillemsvaart. • deelgebied 2: Winkelgebied; dit gebied bevat gebouwen die grofweg in twee categorieën onder te verdelen zijn: monumenten en nieuwe gebouwen. Het zijn allen bijzondere objecten: groot, klein, oud, nieuw, functioneel en typologisch verschillend. • deelgebied 3: Zwerfgebied; betreft een kleinschalig woonmilieu dat in maat en schaal aansluiting zoekt bij de bestaande historische stad. • deelgebied 4: Parkeergarage; deze bevindt zich onder de deelgebieden 1 en 2 en heeft een in- en uitrit aan de Zuid-Willemsvaart. • deelgebied 5: De Groote Stroom boven- en ondergronds; de Groote Stroom is op diverse punten in het gebied beleefbaar gemaakt. Vanaf het water is de beleving van de stad een totaal andere. Per deelgebied worden de openbare ruimte en bebouwing toegelicht. Voor de openbare ruimte is dit onderverdeeld in: • Gebruik • Overgang openbaar - privé • Profielen • Materialisatie - verharding • Inrichting • Beplanting • Verlichting • Bijzondere plekken

plangebied deelgebieden binnen de bestemmingsplangrens

Voor de bebouwing is dit onderverdeeld in: • Bouwmassa • Overgang openbaar - privé • Gevelopbouw • Rooilijnen • Daklandschap • Parkeergarages, expeditie, bergingen • Reclame en bewegwijzering, luifels, verlichting • Bouwwerken die geen gebouwen zijn Beeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

31

32

3.Deelgebieden

33

36

Deelgebied 1. Openbare ruimte Algemeen Deelgebied 1 vormt de rand van het centrum aan de zijde van de ZuidWillemsvaart. De nieuwe brug over het kanaal naar het Kanaalplein wordt een belangrijke entreefunctie voor langzaam verkeer. Inwoners aan de noordzijde van ’s-Hertogenbosch komen hier de stad binnen. De nieuwe centrumrand bestaat uit een breed profiel waar de ZuidWillemsvaart met zijn groene taluds, bomenrijen en een OV-halte onderdeel vanuit maakt. De auto’s verdwijnen hier ondergronds om de route van het langzaam verkeer niet te kruisen. De Zuid-Willemsvaart is op stadsniveau van een andere orde dan het GZG-terrein, en bestaat uit een asfaltverharding voor de rijweg en betegelde stoepen. Enkel ter hoogte van het Kanaalplein, de Stadshalte en de nieuwe brug wordt het basisprofiel van de Zuid-Willemsvaart onderbroken door een verbijzondering in verharding en straatmeubilair. De openbare ruimte van deelgebied 1 bestaat uit verschillende woonstraten die toegang geven tot het centrum, waaronder de hoofdroute voor voetgangers die is opgespannen tussen het Kanaalplein en het Sterplein. Deze en andere straten liggen op een ondergrondse parkeerkelder, hetgeen gevolgen heeft voor het straatbeeld. Zo kunnen hier geen bomen worden geplant. Het groene imago wordt in dit deelgebied daarom gecreëerd met her en der gevelbeplanting, die ofwel in de plint wordt opgenomen ofwel in de gevel zelf mits de functies in de plint dit toelaten. In de binnenhoven van de woonblokken worden collectieve groene ruimten gerealiseerd ten behoeve van de bewoners. Deze ruimten zijn niet toegankelijk vanaf de straat. Aan de randen van de collectieve ruimten verschijnen privéterrassen. De overgang van privé naar collectief wordt in samenhang ontworpen.

impressie van openbare ruimte hoofdroute richting Sterplein Beeldkwaliteitsplan Groot Ziekengasthuisterrein

37

Zuid-Willemsvaart; vertoeven aan de wandelend richting het winkelgebied

referentie stoep met bankje

waterkant

referentie stoep

principe brede voetgangersruimtes impressie hoofdroute

Gebruik openbare ruimte De inrichting van de straatprofielen wordt afgestemd op het gebruik. In veel straten is de openbare ruimte het domein van de voetganger en fietsers. Het ’kromme staatje’, parallel aan de Zuid-Willemsvaart, is toegankelijk voor autoverkeer en ontsluit de stallinggarages voor de bewoners. De Tolbrugstraat ontsluit de parkeergarage van de Arena en is toegankelijk voor bestemmingsverkeer en laad- en losverkeer tijdens venstertijden. Op de pleinen (Kanaalplein en Kardinaal van Rossumplein) zijn terrassen mogelijk.

op zonzijde

Overgang Openbaar - prive De individuele voordeur van de woningen en de gezamenlijke voordeur van de appartementen liggen altijd op de begane grond grenzend aan de openbare ruimte. Rond alle bouwblokken van deelgebied 1 komt een verhardingsplint van circa één meter breed: de stoep. Deze stoep ligt op gelijk niveau met de rest van de straat en wordt uitgegeven aan de bewoners. De architect bepaalt de harde ingrepen in de vorm van een verhoging, hekje, bankje of beplantingsbak. De bewoners staat vrij een eigen invulling te geven aan de stoep wat levendigheid brengt in het straatbeeld. Het ontwerp van een deel van de gevels houdt rekening met het aanbrengen van klimmend groen. Verharding Alle straten bestaan uit één verhardingsvlak van gebakken klinkers. Het principeprofiel ligt van gevel tot gevel op één niveau en is opgebouwd uit een gekeperd middengedeelte (de rijweg) en stoepen aan beide zijden in halfsteensverband. De private stoep van circa één meter wordt gemarkeerd met een strek en is bestemd voor de aanliggende woningen. In de straten voor autoverkeer is de voetgangersruimte aan de zonzijde ruimer dan aan de schaduwzijde. De aansluiting van de verhardingsvloer op de omgeving wordt nauwkeurig vormgegeven.


39

inrichtingselementen afvalbakken

vlonders aan het water

OV-haltes

fietsenrekken

huidige hoogteverschillen

OV-halte in samenhang met pleininrichting en brug ontworpen verlichting staande verlichtingsarmatuur standaard 6-8m hangende verlichting 6m staande verlichtingsarmatuur bijzonder 10-12 m

hangende armatuur

beplanting

nieuwe bomen

bestaande bomen gevelgroen; klimmers op specifieke plekken in gevel

referentie gevelbeplanting met blauwe regen

40


,00

m

2 a.

c afvalbakken voor in de straten

afvalbak vrijstaand in de ruimte HESTIA + CONDOR Bordeaux Frankrijk

6m

Inrichtingselementen In de straten worden de inrichtingselementen gebruikt die reeds in de binnenstad aanwezig zijn. Voor de pleinen wordt het meubilair ontworpen en vormen een eenheid door vorm, materiaal en kleur zorgvuldig op elkaar af te stemmen. De afvalbakken staan vrij in de ruimte of tegen de gevel. Het fietsparkeren op maaiveld wordt ontmoedigd door zo min mogelijk obstakels als paaltjes, blokken etc, te plaatsen. Er is REVOLUTIONAIRE voldoende stallingruimte in de fietsenstalling onder de Bibliotheek en Stadsarchief. Op enkele plekken komen fietsenrekken op maaiveld, ondermeer achter de Arena. Verlichting In de straten wordt een hangende armatuur toegepast, zodat de verharding vrij blijft van objecten. Voorzieningen ten behoeve van de bevestiging van de hangende armaturen aan de gebouwen dienen te worden meegenomen in het ontwerp van de gevels. Op de pleinen - Kanaalplein en Kardinaal van Rossumplein - komen bijzondere verlichtingsmasten met meerdere lichtspots. Langs de rijweg van de ZuidWillemsvaart en Tolbrugstraat komt een basisverlichting met masten.

mast rijweg Zuid-Willemsvaart en Tolbrugstraat ca. 8 m

hoogte hangende verlichting principeprofiel hoogte verlichting

referentie gevelbeplanting met

geleiders gevelbeplanting is onderdeel

wilde wingerd

van architectuur

Beplanting Het groen in deelgebied 1 bestaat voornamelijk uit gevelbeplanting, omdat de openbare ruimte zich grotendeels op een parkeergarage bevindt. De gevels worden op speciefieke plekken begroeid met blauwe regen (Wisteria sinensis) of andere klimmers. Het geleidingssysteem/rek voor de klimplanten wordt als onderdeel van de architectuur ontworpen. In het profiel dient voldoende groeiruimte voor de beplanting te worden meegenomen. Aanplant geschiedt bij de aanleg van het gebied, al maakt dit onderdeel uit van de private stoep. In de Tolbrugstraat worden nieuwe bomen geplant.


41

MINIATURISA

afwatering

hol profiel: middengoot

bol profiel: twee goten

pleinafwatering

lijnafwateringsgoot

geklinkerde molgoot groene binnenhoven groen binnenhof op maaiveld volle grond groen binnenhof +1 dakopbouw op stallingsgarage

referentie groene binnentuin dakopbouw nodig onder (semi)openbare ruime grens openbare garage

grens stallingsgarage semi-openbare ruimte op dak P-garage openbare ruimte op dak P-garage

daktuinen: bergen en vertraagd afvoeren van regenwater

42


deelgebied 1 voetgangersprofiel hoofdroute

100

400

400

100

Afwatering De straten worden in principe afgewaterd met behulp van molgoten. Straten in het voetgangersgebied krijgen een hol profiel met afwatering in het midden. Straten ten behoeve van autoverkeer krijgen een bol profiel met afwatering via twee goten. Het grootste deel van de straten ligt op een parkeergarage, waardoor rekening moet worden gehouden met voldoende dakopbouw en waterafvoerpunten. In deze straten kan het water via lijnafwateringsgoten worden afgevoerd. De pleinen liggen bol. Hier wordt ook gebruik gemaakt van lijnafwateringsgoten.

principes afwatering: Tolbrugstraat en hoofdroute

extra opbouw t.b.v. bomen

deelgebied 1 voetgangersprofiel hoofdroute

principeprofiel binnenhof op stallingsgarage

opbouw afhankelijk van type beplanting (+ bevloeiing), pure groeiruimte fundatie verharding afhankelijk van type en belasting filterdoek, drainagelaag en

1,6 -2%

dakafdichting, afschot 1,6%

1,6% 100

400

verzameld 400 water doorvoeren 100 door dek of over dek afvoeren

technisch principeprofiel dakopbouw

Groene binnenhoven De meeste woonblokken krijgen een groene collectieve binnenruimte. Aan de rand grenzen de private buitenruimtes van de woningen. De afscherming van de terrassen wordt in samenhang met het middengebied ontworpen. Dit kan een architectonische of groene afscherming zijn, bijvoorbeeld een laag muurtje of een haag. Het middengebied wordt ingericht ten behoeve van collectief gebruik door de bewoners. Het dak heeft voldoende opbouw om heesters, hagen en gazon te kunnen toepassen. Voor bomen moet er bovendien voldoende licht en ruimte aanwezig zijn. Technische principes dakopbouw Onder enkele straten en onder de binnenhoven liggen parkeergarages. Met de constructie van de garages dient rekening gehouden te worden met de opbouw die nodig is voor de inrichting van de buitenruimte. De opbouwhoogte is afhankelijk van het gebruik, de bestrating en het type beplanting (gevelbeplanting of bomen). Deze aspecten zijn bepalend voor een constante belasting van de constructie. De opbouwhoogte van het groen bestaat uit groeiruimte, afschot, afdichting, drainage en filterdoek. Bij gebruik van plantenbakken moet rekening worden gehouden met bevloeiing.


43

Profielen Profielen voetgangersgebied: een hol profiel met een goot in het midden; • langs alle gebouwen een stoep van circa één meter bestaande uit klinkerverharding in halfsteensverband, gescheiden met een strek; • in de woonstraten een stoep van circa één meter uitgegeven met ruimte voor groene gevels als onderdeel van de architectuur. Profielen autoverkeer (Tolbrugstraat, ‘kromme straatje’): • de voetgangersruimten zijn breder aan de zonzijde van het profiel; • twee molgoten met kolken geven de belijning voor de rijweg aan.

profielen deelgebied 1

2.

1.

4.

3.

De Tolbrugstraat en Nieuwstraat worden uitgevoerd als andere straten in het centrum (o.a. St. Josephstraat, Verwerstraat): met gebakken klinkers in de rijbaan en een tegelverharding in de verhoogde stoepen. De straten op de parkeergarage en de aanliggende straten liggen op hetzelfde niveau. Uitgangspunt om geen hoogteverschillen te creëren in het openbaar gebied. Vanuit het beeld is het wenselijk de gevelbeplanting niet in bakken op de verharding te zetten, maar op gelijk niveau met de bestrating op te lossen.

1,00

3,80

6,20

2,00

1,00

profiel 1: Tolbrugstraat 14 m

44


1,00

4,00

4,00

1,00

2,00

1,50

3,00

bilbiotheek

profiel 2: hoofdroute 10 m

5,00

2,50

1,00

wonen

profiel 3: kromme straatje 8 m

5,00

warenhuis

1,00

wonen

profiel 4: straat laden en lossen warenhuis 11m


45

De Zuid-Willemsvaart en het Kanaalplein De Zuid-Willemsvaart moet een onderdeel van de stad gaan worden en geen harde grens of barrière. Het Kanaalplein aan de noordzijde van het plangebied vormt een belangrijke entree van het centrum voor veel Bosschenaren. Het plein wordt een nieuw stedelijk fenomeen, één van de drie grote stadshaltes, een verblijfsplek aan de vaart, een knooppunt en startplek. Het plein geeft ruimte aan de veel gebruikte overstaphalte van verschillende buslijnen en aan belangrijke langzaamverkeersroutes. Vlak voor het plein duikt het autoverkeer onder de grond waar zich de toegang tot de parkeergarage bevindt. De Zuid-Willemsvaart wordt beleefbaar gemaakt vanaf een bijzondere brug, die in noordelijke richting wordt opgevolgd door een brug over de Aa. De brug over de Zuid-Willemsvaart maakt onderdeel uit van het Kanaalplein; brug en plein worden als eenheid ontworpen. Vanaf de straat wordt de Zuid-Willemsvaart beleefbaar gemaakt door looproutes bij het talud. Aan het einde van elke straat die op het kanaal uitkomt, worden kleine verblijfsplekken voorzien die over het water steken of beneden aan de waterkant zijn gelegen. Een smal pad onderaan het talud maakt het water en het groen beleefbaar voor de wandelaar.

bijzondere plekken

de OV-haltes worden ontworpen in samenhang met de inrichting van het toegankelijke brug

plein en de brug

bijzondere elementen verbinden de brug met pleininrichting en OV-haltes

verblijfsplek op vlonder wandelpad bestaande bomen trottoir

bus- rijweg

plein/ tunnel

rijweg bus- trottoir

halte 3,00

46

3,00

3,25

9,80

3,25

groen pad

halte

talud

3,00 1,70 2,80

5,40

Zuid-Willemsvaart

1,00


profiel Kanaalplein

bovenaanzicht Kanaalplein

verblijfsplekken onder of boven aan

de brug over de Zuid-Willemsvaart en de Aa wordt een belangrijk moment in de

het water

langzaamverkeerroute

impressie vanaf de nieuwe brug over de Zuid-Willemsvaart


47

Kardinaal van Rossumplein

bijzondere plekken

Het Kardinaal van Rossumplein krijgt aan de westzijde een nieuwe gevelwand in de vorm van blok 4. Met name de inrichting van de westzijde en de verkeerssituatie van het plein moeten verder worden uitgewerkt om aan te sluiten op de nieuwe functie. De bestaande platanen blijven staan en vormen vanuit de Nieuwstraat een groen beeld. Afhankelijk van de functionele invulling van de plint van blok 4, kan aansluiting gezocht worden met het plein. De huidige inrichting bestaat uit graseilanden die de loopstromen begeleiden. Aan de oostzijde is reeds een horecagelegenheid gesitueerd met terrassen op het plein. In aansluiting op het andere deel van het plein kan bij blok 4 een graseiland onder de bomen gerealiseerd worden mits voldoende ruimte overblijft voor voetgangers- en verkeersstromen. Qua materialisering wordt aangesloten op het bestaande plein. De Nieuwstraat krijgt een nieuwe inrichting vergelijkbaar met de Sint josephstraat.

zicht vanuit de Nieuwstraat op platanengroep

Kardinaal van Rossumplein met terras en zicht op de Sint Josephstraat

48


2.Inspiratie en identiteit

Recommend Documents