Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Kennisnet op Maat Jaarplan 2003
© Kennisnet.nl
1 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
1
Voorwoord—3
2
Een jaar op weg—4
Meerjarenplan 2002-2005—4 Portalplan—5 Entree—6 Uitrol en infrastructuur—6 Overige ontwikkelingen—6 De volgende stap in 2003—6 3
Analyse omgeving anno 2003—7
Omgevingsanalyse—7 Onderwijs—7 Markt—9 Politiek bestuurlijk—11 Conclusies—11 4
Strategie 2003—13
Verbreding aanbod—13 Mix van financieringen—14 Relatie strategie Meerjarenplan 2002-2005—15 Partneranalyse—15 5
Activiteiten 2003—16
Activiteiten Portal en -diensten—16 Activiteiten Techniek en Infrastructuur—17 Activiteiten Innovatie en Ontwikkeling—18 Activiteiten Communicatie—19 6
Financiën: indicatieve begroting 2003—22
7
Organisatie—24
Bijlage 1: Gebruiksdoelen uit Meerjarenplan 2002 - 2005—25
2 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
1
Voorwoord Voor u ligt het jaarplan 2003 van de Stichting Kennisnet: Kennisnet op Maat. Kennisnet is in 2002 als organisatie in meer dan één opzicht neergezet: visie en strategie, eigen personeel, een heldere structuur in de organisatie en op onze portal en een duidelijk beeld van de infrastructuur voor Kennisnet. In dit Jaarplan roepen we de strategie van het Meerjarenplan weer even in de herinnering (hoofdstuk 1) om daarna de blik naar buiten te richten voor een analyse van de omgeving (hoofdstuk 2). Met die achtergrond bepalen we de koers voor 2003 (hoofdstuk 3) die in hoofdstuk 4 vertaald wordt naar activiteiten en bijbehorende doelen. Uiteraard gaat dit jaarplan, dat mede dienst doet als subsidie-aanvraag aan het ministerie van OCenW, vergezeld van een financiële (hoofdstuk 5) en organisatorische (hoofdstuk 6) vertaling. Als in 2002 het fundament is gelegd, kan daarop in 2003 de eerste laag gebouwd worden. Klaar voor weer een flinke stap vooruit. Op weg naar Kennisnet op maat!
3 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
2
Een jaar op weg De Stichting Kennisnet: een jaar op weg. In het Meerjarenplan Kennisnet 2002-2005 zijn onze doelen en strategie neergelegd voor de komende vier jaar. Dit jaarplan is een eerste moment om te bepalen waar we staan met onze doelen en strategie.
Meerjarenplan 2002-2005 Kennisnet wil de betrouwbare partner voor internet in het onderwijs zijn en vanuit die rol bijdragen aan de efficiency en effectiviteit van het onderwijsproces in al zijn facetten. Een private stichting met een publieke opdracht die een duurzaam, op het onderwijs afgestemd en voor het onderwijs profijtelijk internet-gebruik realiseert. Daartoe ontwikkelt en onderhoudt Kennisnet virtuele ruimten voor gebruikers in een leer- of onderwijsproces. Met dat doel is Kennisnet 2002 ingegaan. In het Meerjarenplan 2002 – 2005 is dan ook als opgave neergelegd: ‘Het realiseren van een virtuele ruimte, die op veilige en doeltreffende wijze aan gebruikers van leer- en onderwijsprocessen meerwaarde biedt. Kennisnet en ICT worden ingezet als hulpmiddel bij het bieden van eenvoudige en doeltreffende oplossingen voor de complexe problemen waarvoor het onderwijs zich gesteld ziet.’ Voor het Meerjarenplan werd opgesteld is een nulmeting naar bekendheid, klanttevredenheid en wensen van gebruikers gedaan. Ook is een analyse van de omgeving gemaakt. De conclusies die hieruit zijn getrokken hebben de strategie 2002-2005 bepaald. Die conclusies waren globaal: •
Het onderwijsveld ziet zich geconfronteerd met ingrijpende wijzigingen;
•
Schaalvergroting en professionalisering, een verschuiving van aanbodgerichte naar meer vraaggerichte financiering leidend tot meer echte autonomie voor instellingen;
•
Onderwijsvernieuwingen en veelheid aan opleidingen in m.n. de BVE-sector vragen om een aanbod op maat;
•
Internetgebruik neemt een grote vlucht, ook in het onderwijs;
•
Een portal wordt van startpagina meer een thuishaven.
Kijkend naar het gebruikersonderzoek bleek dat: •
Potentiële gebruikers Kennisnet onvoldoende kennen, maar als ze Kennisnet verkend hebben verrast zijn over het aanbod. Het dagelijks gebruik moet dus omhoog;
•
De meerwaarde voor docenten met name ligt in het ontsluiten van curriculumgebonden content;
•
De functionaliteiten van Kennisnet op de dagelijkse leer- en onderwijspraktijk toegesneden moeten zijn;
•
Er meer maatwerk geleverd moet worden;
•
Het netwerk geen reden voor tevredenheid is en negatief afstraalt op Kennisnet.
Op basis van deze conclusies zijn vier strategieën uitgezet om het doel de internetorganisatie voor het Nederlandse onderwijs te worden, te bereiken. 1.
Kennisnet heeft hard gewerkt aan het vergroten van de klanttevredenheid door: •
het duidelijk maken van de toegevoegde waarde;
•
een aanbod te ontwikkelen waarvan de gebruikers van Kennisnet in ieder geval verwachten dat Kennisnet het biedt.
2.
Een strategie die daar onlosmakelijk mee verbonden is, is die van vraaggestuurd werken. Daarvoor concentreren we ons op een aantal doelgroepen, laten de klant leading zijn en hebben we gebruikersgroepen ingericht.
3.
Om te voldoen aan de wensen van de klant zal het aanbod van Kennisnet meer op maat gesneden moeten zijn. Personalisatie van het aanbod stond in 2002 dan ook voorop, op alle drie de bouwstenen van Kennisnet: content, diensten en infrastructuur.
4 / 26
5 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
4.
Tot slot bleek dat de klant Kennisnet niet kende. De naamsbekendheid en bekendheid met mogelijkheden Kennisnet werden vergroot door het ontwikkelen van een gericht voorlichtingsaanbod en een campagne in het najaar van 2002.
Het accent lag in 2002 op content en de ontwikkeling van de portal. De strategie voor personalisatie is uitgewerkt in een drietal strategische projecten op de verschillende bouwstenen van Kennisnet. Dit is in onderstaande figuur weergegeven.
Portalplan Het portalplan behelst de omvorming van de portals voor kinderen, leerlingen etc. naar portals per sector met binnen die sector de aparte rollen die gedefinieerd worden. Zo worden de portals beter toegespitst op de verschillende gebruikers. De ontwikkeling van dit plan wordt duidelijk in onderstaande figuur:
2001
2002
2003
krijgen
kiezen
kopen ?
Word abonnee !! U krijgt toegang tot de Kennisportals op maat !
herkenbare klanten
Koop MY kennisnet !! Uw persoonlijke Webportal !
herkenbare kopers
Waar gebruikers eerst Kennisnet kregen, wordt met de doelgroepportals in de hand gevraagd of gebruikers voor Kennisnet willen kiezen. Immers als gebruikers zich kenbaar maken aan Kennisnet, kan er beter worden ingespeeld op de wensen die gebruikers hebben. In 2002 zijn de eerste doelgroepkanalen voorbereid. Dat betekent een omslag van 6 portals naar zo’n 25 portals.
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Entree In het Entree-project wordt een authenticatie - en autorisatiedienst ontwikkeld die gebruikers op groepsniveau autoriseert voor content. Dit project is een uitwerking van de intentieverklaring die tussen OCenW en de grote educatieve uitgeverijen is gesloten. De uitgevers ontwikkelen zo’n 200 methodesites waarbij Kennisnet ervoor zorgt dat deze sites via een single log-on te bereiken zijn. Als de gebruiker inlogt krijgt hij/zij dat lesmateriaal waarvoor hij/zij geautoriseerd is, ongeacht welke contentleverancier dit materiaal heeft aangeleverd.
Uitrol en infrastructuur Alle scholen zijn in 2002 aangesloten op de Kennisnetinfrastructuur. Het contract met nl.tree was daarvoor de basis. Dit contract loopt per 31-12-2003 af. Om de besluitvorming voor de periode daarna voor te bereiden heeft Kennisnet op verzoek van OCenW Kennisnet een advies uitgebracht over de infrastructuur voor Kennisnet na 2002, getiteld Kennisnet 2. Met een ander concept voor de Kennisnetinfrastructuur kunnen ook de infrastructuurdiensten meer flexibel en op maat aangeboden worden. Van het huidige concept: one size fits all naar een meer flexibel concept, waarin er waar mogelijk keuzevrijheid aan de klant wordt geboden. Dit advies werd op 1 september aan de minister van OCenW aangeboden. Overige ontwikkelingen In het streven dè betrouwbare, publieke internetorganisatie voor het onderwijs te worden zijn er vergaande samenwerkingen en fusies tot stand gebracht. Zo is de Stichting BVEnet geïntegreerd met Kennisnet en is een vergaande samenwerking met de Stichting ThinkQuest gerealiseerd. Door expertise van deze stichtingen aan de expertise en het bereik van Kennisnet te koppelen wordt het aanbod voor de BVE-sector vergroot en kunnen andere sectoren profiteren van de ervaring en verworvenheden van BVEnet. De volgende stap in 2003 Wat betekent dit voor het jaarplan 2003? Kijkend naar de drie bouwstenen van Kennisnet, is in 2002 voor elk van de bouwstenen de basis gelegd: •
de infrastructuur (het netwerk) is klaar en er is een advies uitgebracht voor de Kennisnetarchitectuur na afloop van het contract met nl.tree;
•
de belangrijkste dienst om content gebruiksvriendelijk bij de eindgebruiker te krijgen is
•
de portal is verder gevuld en heeft een restyling ondergaan als eerste stap in de segmentatie
ontwikkeld; naar doelgroepen. 2003 zal dan ook echt een stap verder betekenen. Voor content betekent het dat dit het jaar van het kiezen wordt. Klanten worden nog duidelijker gevraagd zich aan Kennisnet te binden, door expliciet te kiezen voor Kennisnet. Ook op het gebied van diensten wordt de tweede stap gezet: met het materiaal dat de uitgevers ontwikkeld hebben kan er met Entree worden proefgedraaid in de tweede helft van 2002. In 2003 kan Entree echt in de markt gezet worden. Voor de infrastructuur is veel afhankelijk van de politieke besluitvorming rond het advies dat Kennisnet aan OCenW heeft uitgebracht. In dat advies geeft Kennisnet aan hoe de infrastructuur meer op maat kan worden aangeboden aan het onderwijs. Indien dit advies wordt overgenomen zal 2003 het jaar worden waarin een migratie van de huidige architectuur naar de nieuwe opmaat-architectuur wordt voorbereid. Na het op orde brengen van de infrastructuur in 2002 is dit een belangrijke stap voorwaarts.
6 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
3
Analyse omgeving anno 2003 Voor het jaarplan 2003 is opnieuw een analyse gemaakt van de omgeving en klanten van Kennisnet. Uit deze omgevingsanalyse is af te lezen waar Kennisnet in het bereiken van haar doel (dé betrouwbare partner voor internet in het onderwijs te worden) rekening mee moet houden. Op basis van de omgevingsanalyse en klantenanalyse wordt de huidige strategie toegesneden op de situatie en doelen voor 2003. Omgevingsanalyse Kennisnet als marktmeester opereert in een omgeving waarin ontwikkelingen in het onderwijs (de vraagzijde van de markt) en op de markt voor diensten, content en infrastructuur (de aanbodzijde van de markt) direct invloed hebben op haar functioneren. Kennisnet als gesubsidieerde instelling voor en door het onderwijs opgericht wordt ook beïnvloed door ontwikkelingen in de politiek-bestuurlijke context van het onderwijs. Welke ontwikkelingen zien we op die gebieden anno 2003?
Onderwijs In het onderwijs blijft de autonomie van instellingen een duidelijke trend. Waar in de BVE-sector instellingen al geruime tijd de eigen inrichting van school en onderwijs bepalen, is dit ook het VO een duidelijke trend aan het worden. Er is meer ruimte bij het invullen van de grote onderwijsvernieuwingen van de afgelopen periode, financiële bevoegdheden worden groter en instellingen maken in toenemende mate eigen keuzes, ook op het gebied van ICT. Ook in het primair onderwijs wordt deze trend ingezet, zij het in mindere mate. In alle sectoren blijft het lerarentekort een probleem. In het VO en BVE op bepaalde vakken, in het primair onderwijs uiteraard algemeen. Als het gaat om ict kan gesteld worden dat de afgelopen jaren een goede basis is gelegd voor infrastructuur in de school en het gebruik van Internet in het onderwijs. De didactische toepassing van ict in het onderwijs wordt in veel sectoren als lastig ervaren, maar de basisvaardigheden ict zijn veelal aanwezig. Natuurlijk zijn er per sector heel verschillende vragen als het om ondersteuning in het gebruik van internet gaat. In het primair onderwijs zit de bulk van de Kennisnet-klanten. Er is een gelijkheid in onderwijsaanbod in vakken en lesgebieden. Op het gebied van content, diensten en infrastructuur is de vraag veelal gelijkvormig. Voor content geldt wel dat de manier waarop instellingen ict toepassen in de lessituatie heel verschillend is. Dat vraagt om een breed aanbod aan content en handige tools. In het voortgezet onderwijs bevinden zich veel Kennisnetklanten. Er is ook een gemeenschappelijk curriculum maar dan wel verdeeld over verschillende schoolsoorten (VMBO, HAVO, VWO) met daarbinnen keuzemogelijkheden voor leerlingen voor bepaalde vakken of leerroutes. Deels kan dat met een homogeen aanbod ondersteund worden, maar zodra een instelling een duidelijk onderwijsconcept heeft geformuleerd met een duidelijke inzet van ict daarin, komen specifiekere vragen naar voren. Een aanbod op maat is dan nodig. Datzelfde geldt voor de infrastructuur, waar de schaalgrootte van de instellingen en de toepassing in het primaire proces en bedrijfsmatig tot complexe vragen leidt. In de relatief kleine BVE-sector en landbouwsector zijn veel ict-professionele instellingen met heel specifieke vragen. Dat is enerzijds het gevolg van de grote verschillen in schaalgrootte en de diversiteit in opleidingen, maar ook de ict-professionaliteit is daarin leidend. Verschillende opleidingen gebruiken allen ict, maar vanuit een heel eigen behoefte. De behoefte in een sector als de technieksector is wezenlijk anders dan die in een sector als zorg en welzijn of in de
7 / 26
8 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
landbouwsector. Dat heeft complexe vragen tot gevolg op gebied van content, diensten en infrastructuur. Er is zelfs vaak per ROC een aparte vraag. In de Landbouwsector is de gezamenlijkheid groot, maar in die gezamenlijkheid is de vraag van deze sector weer heel specifiek. De Kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven en de leerbedrijven zijn als klantgroep bij Kennisnet nog onvoldoende bekend. De Kenniscentra fungeren als scharnierpunt tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs. Kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven ontwikkelen kwalificaties voor het secundair beroepsonderwijs, controleren de examinering door onderwijsinstellingen, werven nieuwe leerbedrijven en bewaken ook de kwaliteit van die leerbedrijven. Op die manier zorgen kenniscentra ervoor dat er voldoende nieuw en gekwalificeerd talent instroomt in de bedrijfstak waarvoor zij werken. De taken die hierboven zijn beschreven, zijn vastgelegd in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs. De analyse van de onderwijsomgeving is hieronder in tabelvorm weergegeven. Daarin is aandacht voor de infrastructuursituatie, behoefte aan content en diensten en de belangrijke beslissers als het gaat om het gebruik van Kennisnet.
Aantal
Primair
Voortgezet
onderwijs
onderwijs
8207
834
BVE
LNV
ROC: 43
AOC: 18
Kenniscentra Leerbedrijven
instellingen
Kenniscentra 21
1,7 miljoen
917.000
457.000
Potentiële
Leerlingen
Leerbedrijven:
45.600
170.000
Ict voorlopers
Aanwezig voor
gebruikers (leerlingen en docenten) ICT-
Startend
professionali-
Goed
Ict voorlopers
ontwikkeld
zover nodig in
teit Computers
praktijk Voldoende,
Voldoende
wel vaak Intern
Ruim
aanwezig
aanwezig
Aanwezig
Aanwezig
verouderd
netwerk Internet/Ken-
Ruim
Aanwezig
Aanwezig
Aanwezig
Aanwezig
Praktisch
Praktisch
Praktisch
Praktisch
Aansluiting
toepasbaar
toepasbaar
toepasbaar
toepasbaar
beroep-
materiaal
materiaal
materiaal
materiaal
praktijk
nisnet Content-vraag
vooral voor kleinere
Versterking
opleidingen
beroepskolom
Gelijkheid
Binnen
curriculum,
curriculum
Grote
veel verschil
veel
verscheidenhe
in lessituatie
verschillende
id aan
wegen (VMBO, opleidingen Bijspijker-
Tweede fase
content
etc.)
Overzicht aanwezige content
9 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Primair
Voortgezet
BVE
LNV
Kenniscentra
onderwijs
onderwijs
Diensten-
Inzet ict voor
Grote VO
Verbreding
Geïntegreerd
Leerbedrijven Diensten die
behoefte
management-
vraagt partner
zelf
dienstenaan-
aansluiting
en bedrijfs-
voor
ontwikkelde
bod
beroep-
processen
strategische
toepassingen
ict-
naar landelijke Standaardi-
beslissingen
beschikbaar-
satie voor de
heid
sector
Standaardi-
Inzet ict voor
satie
management-
praktijk faciliteren
Standaardisatie Elektronische
en bedrijfs-
leerom-
Onafhankelijk
gevingen
partner voor
processen
strategische Inzet ict voor
ict-
management-
beslissingen
en bedrijfsprocessen
Inzet ict voor managementen bedrijfsprocessen
Infrastructuur
Veel
Verschillen in
Heel
vraag
aansluitingen,
toepassing,
verschillend
behoefte
inrichting en
op soort
veelal gelijk
schoolgrootte
aansluiting en
Keuzevrijheid
Æ
dienstenbe-
Complexere
hoefte
vraag Beslissers
Schoolleider,
Manager
College van
Manager
aansluiting
soms ict-
Ict-
Bestuur
Ict-
coördinator
coördinator
Ict-manager
coördinator
Gebruik in les
Docent
Docent
Docent,
Docent
deelnemers
Deelnemer
Druk van
Ouders
Leerlingen
Deelnemers
Deelnemer,
Bedrijfsleven
leerling, bedrijfsleven
Markt Bij elke bouwsteen van Kennisnet hoort een aparte markt waar Kennisnet mee te maken heeft. Het gaat hier om de aanbodzijde van de markt, inclusief ontwikkelingen op het gebied van innovatie. De markt voor educatieve content Content-leveranciers weten de weg naar Kennisnet steeds beter te vinden. Veel partijen vragen naar Kennisnet als distributiekanaal voor hun content naar het onderwijs. De geordende en voor gebruik in het onderwijs geschikte manier waarop Kennisnet de beschikbare content aanbiedt, slaat aan. De afgelopen periode is door de grote uitgeverijen geïnvesteerd in methodesites die met Entree voor het onderwijs beschikbaar komen en ook vele andere partijen vinden hun weg naar Kennisnet. Het concept van Kennisnet als private stichting met een publieke missie is daarbij een pré. De verwachting is dat de trend die in 2002 is ingezet met doelgroepgerichte portals is
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
ingezet, zich in 2003 zal doorzetten. Kennisnet wordt op contentgebied dan een elektronische publieke omroep met vele web-channels. De malaise in de ict-sector straalt echter ook af op de content-leveranciers. Samen met de twijfel over de snelheid waarmee het onderwijs de ict-ontwikkelingen adapteert en de politieke ontwikkelingen rond met name VMBO, Tweede Fase en basisvorming leidt dit ertoe dat het tempo waarin de (zware) investeringen in de elektronische content worden gedaan minder groot is dan door alle partijen verwacht werd. Dat heeft consequenties voor de vulling van de channels. De markt voor diensten De markt voor diensten bestaat uit content-gerelateerde diensten en infrastructuur gerelateerde diensten. Voor beide segmenten geldt een neerwaartse spiraal. De neergang in de economische groei heeft vele bedrijven de kop gekost. Investeringsbereidheid en daarmee samenhangend de ruimte voor innovatie door die bedrijven vermindert daardoor. Op de markt voor content-gerelateerde diensten bevinden zich voor het onderwijs vooral partijen die als Aplication Service Provider opereren. Dat doen zij door het sluiten van exclusieve contracten met aanbieders ofwel door het goedkoop inkopen van licenties. Voorbeelden hiervan zijn STOAS en Slimdiensten. Op de markt voor infrastructuurgerelateerde diensten gaat het om ontwikkelingen in diensten als webhosting en e-mail. Ontwikkelingen op deze markt laten zien dat aanbod van deze diensten breed is. In relatie tot het huidige aanbod is duidelijk dat instellingen onvoldoende zicht hebben op de gebruiksmogelijkheden van het huidige pakket aan infrastructuurgerelateerde diensten. De markt voor internettoegang en internet-technologie Op de markt voor breedband springt vooral het breed beschikbaar komen van nieuwe technologieën voor aansluitingen in het oog. Voorbeelden hiervan zijn de DSL-technologieën1 en toegang tot netwerken via satellietverbindingen. Daarnaast is op het gebied van breedbandige internettoegang een kwaliteitsslag gemaakt. De verbindingen blijken van steeds hogere kwaliteit, zowel qua beschikbaarheid als bandbreedte. Desalniettemin kan de markt (nog) geen gegarandeerde voorzieningen bieden op de schaal van Kennisnet. Dit geldt met name voor bandbreedtegaranties. Technisch gezien is dit evenwel realiseerbaar. Bovendien zijn sommige diensten, zoals een centrale authenticatie- en autorisatiedienst voor grote aantallen (miljoenen) gebruikers met de huidige stand van de techniek wél te realiseren. Dit was vijf jaar geleden nog ondenkbaar. Naast technologische ontwikkelingen is ook de markt gewijzigd. Zo nam in de periode 1997 tot en met 2000 het aantal telecommunicatiebedrijven met ruim 64 procent toe.2 Deze toename illustreert dat de markt de afgelopen jaren meer concurrerend geworden is. De laatste tijd is de sector echter onmiskenbaar in een tumultueuze fase beland: berichten over de financiële problemen in de sector zijn niet van de lucht en hier en daar zijn reeds faillissementen uitgesproken. De investeringsruimte voor breedbanddiensten en -toepassingen als Fiber To The Home (glasvezel tot thuis, FTTH) is hierdoor kleiner geworden. Grootschalige uitrol van glasvezel door marktpartijen wordt nu deels binnen lokale en regionale initiatieven ingevuld, al dan niet met ondersteuning van de overheid. Voorbeelden van initiatieven zijn Gigaport en Kenniswijk.
1
DSL staat voor Digital Subscriber Line. Met DSL zijn toegangssnelheden tot enkele megabits per seconde mogelijk.
2
Van 475 bedrijven in 1997 naar 780 in 2000 (Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek)
10 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Innovatie binnen markten Naast de genoemde (technologische) ontwikkelingen in de markten voor content, diensten en infrastructuur, onderzoekt Kennisnet ook actief de toekomstige mogelijkheden van nieuwe technologieën of trends, die op termijn toegevoegde waarde kunnen bieden in het onderwijsveld. Voor 2003 valt hierbij te denken aan: •
De toepasbaarheid van Open Source Software in het onderwijs, met name ingegeven door de behoefte bij scholen aan vermindering van hun afhankelijkheid van software die slechts door enkele leveranciers ontwikkeld en verkocht wordt.
•
De inzet van PKI als basis voor betrouwbare elektronische communicatie tussen gebruikers
•
Het aanbieden van mobiel internet als onderdeel van het Kennisnet-netwerk.
op scholen en de leveranciers van content en software.
Bovenstaande opsomming is niet limitatief, Kennisnet heeft als activiteit voor 2003 opgenomen om verder onderzoek te doen naar technologische ontwikkelingen en trends.
Politiek bestuurlijk Politiek bestuurlijk is 2003 een bijzonder jaar. De start van een nieuw kabinet met nieuwe speerpunten. Het Regeerakkoord dat CDA, LPF en VVD gesloten hebben, heeft een duidelijke onderwijsparagraaf. Speerpunten daarin zijn: •
de menselijke maat van scholen, en daarmee het afremmen van fusies van scholen;
•
geen nieuwe stelselwijzigingen, maar binnen bestaande structuren zoveel mogelijk ruimte scheppen voor de eigen onderwijskundige aanpak en omvang van klassen;
•
financiële bevoegdheden zoveel mogelijk bij scholen leggen;
•
administratieve lasten terugbrengen;
•
aandacht voor maatschappelijke oriëntatie (verschillende levensbeschouwingen) in het Voortgezet Onderwijs;
•
introductie verplichte begintoets primair onderwijs;
•
Uitval en onvoldoende doorstroom in beroepsonderwijs tegengaan;
•
Aantrekkelijker maken van het beroep.
•
Kennisnet kan een bijdrage leveren aan bovenstaande speerpunten door hier met haar aanbod op in te spelen. Daarnaast heeft ook de economische situatie zijn weerslag op de voor onderwijs en ict beschikbare middelen.
Conclusies Uit de analyse kunnen een aantal duidelijke conclusies getrokken worden. Hieronder worden ze puntsgewijs weergegeven: •
De verschillende onderwijssectoren vragen meer en meer een verschillende benadering en
•
De portal als enig instrument voldoet niet meer voor met name de BVE-sector en de grote
ondersteuning op alle Kennisnet-terreinen; VO-instellingen. Zij vragen Kennisnet niet alleen om een heel specifieke portal te ontwikkelen, maar ook om een partner te zijn die op hun specifieke vragen een antwoord heeft, eerder dan een centraal aanbod aan infrastructuur en diensten. De vraag om maatwerk zet dus door; •
Marktpartijen zijn gezien de economische situatie en politieke situatie minder geneigd tot grote investeringen in content, diensten en innovatieve toepassingen;
•
De markt voor internet-toegang kent met name op het local loop deel vele aanbieders.
•
Grote ontwikkelingen op de markt voor breedband, maar geen kwaliteitsgaranties tussen aanbieders van diensten;
11 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
•
De huidige economische ontwikkelingen vragen om een brede financieringsbasis voor Kennisnet.
De gevolgtrekkingen uit hoofdstuk 1 en 2 hebben uiteraard ook consequenties voor de inzet van mensen en middelen in 2003. Dit kan globaal in drie punten worden samengevat. 1.
Content en diensten: de portal lijkt niet meer het enige instrument waarmee aan de vraag van het onderwijsveld kan worden voldaan. Dat betekent dat er de komende maanden in nauwe samenspraak met het onderwijsveld zal worden nagegaan wat de behoefte aan diensten en channels is.
2.
Infrastructuur: indien de politieke besluitvorming rond Kennisnet 2 leidt tot migratie naar de nieuwe architectuur van Kennisnet, zal na de eerste projectperiode in 2003 de huidige unit Techniek en Infrastructuur anders opgebouwd moeten worden. Dat kan een verschuiving van middelen richting deze unit inhouden.
3.
Innovatie: door het accent op de uitbouw van het dienstenaanbod en het verwachte uitblijven of temporiseren van innovatie in de markten, is de innovatiestrategie voor Kennisnet in 2003 een belangrijk speerpunt.
12 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
4
Strategie 2003 Wat is de vertaling van de omgevingsanalyse naar doelen op de drie Kennisnetbouwstenen? Op het gebied van content wordt Kennisnet hèt webchannel voor het onderwijs. Op het gebied van infrastructuur bewaakt Kennisnet dè breedbandige, beveiligde en beheerde toegang tot Internet. Op het gebied diensten is Kennisnet dè organizer voor content- en infrastructuurdiensten. Op elke vraag een antwoord, maar niet altijd door een dienst zelf aan te bieden. De strategie die Kennisnet volgt om deze doelen te realiseren wordt in onderstaande figuren weergegeven.
Figuur 1 geeft inzicht in de bouwstenen van Kennisnet: dit zijn de gebieden waarop Kennisnet zich een rol toedicht. Dat blijft zo in de toekomst. In figuur 2 is de strategie van krijgen, kiezen, kopen afgebeeld. Deze strategie heeft zijn oorsprong in de portal, maar wordt verbreed naar infrastructuur. Ook voor infrastructuur geldt: de klant krijgt Kennisnet op dit moment. In de nieuwe opzet (uiteraard afhankelijk van politieke besluitvorming) kiest de klant voor een Kennisnetaansluiting, uiteindelijk ook door daar voor te betalen. Ook hier dus krijgen, kiezen en uiteindelijk ook door de waardering voor deze dienst: kopen. In figuur 3 is de context weergegeven. Nu de basisvoorziening ict in onderwijs steeds meer als gerealiseerd beschouwd kan worden, vragen onderwijsinstellingen heel veel verschillende soorten ondersteuning. De context klapt om van een collectieve gelijkvormige vraag waar met een gelijk aanbod in infrastructuur, diensten en content kan worden volstaan, naar een steeds meer gedifferentieerde vraag waar het huidige aanbod niet altijd het antwoord op vormt.
Verbreding aanbod Voor de bouwsteen educatieve content betekent dat de noodzaak voor een veelheid aan webchannels, voor infrastructuur een omslag naar meer keuzevrijheid, maar met behoud van beveiliging, kwaliteit en beheersmogelijkheden en voor diensten zal dit betekenen dat er steeds meer verschillende vragen om ondersteuning op Kennisnet af zullen komen. Voorbeelden daarvan zijn vragen om specifieke applicaties waarvoor een ASP-rol vervuld moet worden of vragen naar een bepaald kanaal of ondersteuning bij aanbestedingen voor diensten en infrastructuur.
13 / 26
14 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Deze trend is nu al te merken aan de soort vragen in de BVE-sector, het landbouwonderwijs en die van grote VO-instellingen. Kennisnet zal steeds vaker door instellingen benaderd zal worden met een specifieke vraag waarvoor het huidige Kennisnetaanbod niet voldoet. De druk op Kennisnet om als leverancier van allerlei soorten diensten op te treden zal hierdoor toenemen. Immers: instellingen verwachten van hun internetorganisatie een antwoord op hun vraag. Om de rol van Kennisnet als private organisatie met een publieke missie goed te blijven spelen zal Kennisnet haar rol zuiver moeten houden: •
Geen winstoogmerk
•
Geen exclusieve contracten
•
Geen producent van content
•
Geen reclame
Steeds zal gekeken moeten worden hoe het probleem van een bepaalde sector of instelling aangepakt kan worden en of Kennisnet de partij is die dit probleem moet oplossen. Als er een marktpartij is die reeds levert wat de instelling vraagt, zal Kennisnet doorverwijzen. Als dit een dienst is waar in principe een marktpotentieel voor is, zal Kennisnet marktpartijen stimuleren dit op te pakken of in voorkomende gevallen een partnership met een partij aangaan. Alleen als er geen marktpotentieel is en de dienst wel een duidelijk belang is voor het onderwijs, zal Kennisnet zelf leverancier worden, danwel met eventuele partners.
Mix van financieringen Vanwege de vele verschillende vragen en manieren waarop Kennisnet instellingen met deze vragen zal ondersteunen, komt er vanzelfsprekend een mix van financieringen tot stand. In eerste instantie zal dit vooral een aanvulling zijn op de instituutsfinanciering die Kennisnet nu van OCenW ontvangt, in de vorm van aanvullende projectfinanciering. De plannen die Kennisnet met de BVE- en landbouwsector ontwikkelt zijn hier voorbeelden van, maar ook het verkiezingenplein is zo’n onderwerp. In de strategie van krijgen, kiezen, kopen zal ook de vraagfinanciering bij deze mix gevoegd worden. In 2003 zal dit nog mondjesmaat plaatsvinden. 2003 zal wel volop als voorbereidingsjaar worden benut om in 2004 meer substantieel een wijziging in de mix van financiering tot stand te brengen. Uiteindelijk zal dit ook bijdragen tot een solide positie voor Kennisnet om die duurzame partner voor ict en onderwijs te worden. In onderstaande figuur is dit weergegeven.
Situatie 2002
Instituutsfina ciering
Instituutsfina ciering
Projectfinanci ering
Projectfinanci ering
Vraagfinancie ring
Vraagfinancie ring
Situatie 2004
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Relatie strategie Meerjarenplan 2002-2005 Hoe verhoudt zich dit tot de strategie uit het Meerjarenplan? Kijkend naar de vier strategieën uit het Meerjarenplan verandert de invulling dan als volgt: •
Personalisatie houdt behalve de content op maat diensten, ook meer 1 op 1 contact met instellingen om hen te ondersteunen bij de vragen en keuzes waarvoor zij staan als het gaat om het gebruik van Kennisnet. Daarnaast kan dit afhankelijk van de politieke besluitvorming rond het advies Kennisnet 2 ook het voorbereidingsjaar van de personalisatie van de infrastructuur zijn.
•
Vraaggestuurd werken is van deelstrategie veranderd naar een manier van werken. Dat betekent ruim aandacht voor gebruikersgroepen en accountmanagement naar de instellingen zodat de signalen en vragen direct worden opgepakt en te weinig bekende wensen worden verhelderd. De vraagsturing ligt niet alleen bij de primaire klantengroep. Na de focus op die groep kunnen ook andere klantgroepen worden benut, bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van specials voor onderwerpen die voor die partij èn het onderwijs belangrijk zijn. Een voorbeeld hiervan is het verkiezingenplein.
•
De strategie voor klanttevredenheid blijft voluit staan. Kennisnet moet zijn klanten kennen. Gezien de meer gedifferentieerde vragen zal Kennisnet ook meer in de instellingen moeten staan en duidelijke aanspreekpunten moeten hebben voor de verschillende vragen en behoeften van de klanten.
•
Naamsbekendheid blijft belangrijk. In 2003 zal het accent liggen op de voorlichting over het dienstenaanbod en het duidelijk krijgen van de specifieke vragen die instellingen hebben.
Ten opzichte van het Meerjarenplan 2002-2005 is een belangrijke wijziging dat Kennisnet zich in 2003 nadrukkelijk gaat voorbereiden op vraagfinanciering en zo een mix van financieringen tot stand wil brengen. Dit om de basis van Kennisnet te verstevigen, de voorwaarde voor het worden van de duurzame partner voor ict en onderwijs.
Partneranalyse Partners worden steeds belangrijker voor Kennisnet in 2003. De verwachte gedifferentieerde vraag zal meestal niet alleen door Kennisnet beantwoord kunnen worden met een aanbod. Steeds zal gekeken moeten worden hoe het probleem van een bepaalde sector of instelling aangepakt kan worden en of Kennisnet de partij is die dit probleem moet oplossen. Als er een marktpartij is die reeds levert wat de instelling vraagt, zal Kennisnet doorverwijzen. Als dit een dienst is waar in principe een marktpotentieel voor is, zal Kennisnet marktpartijen stimuleren dit op te pakken of in voorkomende gevallen een partnership met een partij aangaan. Het belang van een goede en gerichte partnerstrategie is evident. Wie zijn de partners van Kennisnet als het gaat om het bereiken van ons doel? Om de betrouwbare partner voor internet in het onderwijs te worden en daarmee het onderwijs te ondersteunen met oplossingen voor hun vragen en problemen, is onze publieke opdracht cruciaal. Kennisnet wil geen commerciële partij zijn, maar zonder winstoogmerk de inzet van internet in het onderwijs bevorderen. Kennisnet positioneert zich als organizer. Voor elk van de markten waar Kennisnet zich op beweegt heeft Kennisnet reeds verschillende partners. Voor educatieve content en diensten zijn dat bijvoorbeeld de uitgevers, NOT-Teleac en partijen als Cfi en mogelijk CITO. Voor infrastructuur kan natuurlijk gedacht worden aan een partij als SURFnet. Voor wat betreft de innovatie heeft Kennisnet zich steeds gepositioneerd als smart follower. Dat betekent dat de partners die Kennisnet zoekt die partners zijn die aan aanbod of vraagzijde innoverend zijn op een manier waarin Kennisnet kan bijdragen en van kan leren. Indien ‘proven’ kan Kennisnet deze innovaties vervolgens toepassen. Een voorbeeld van zo’n partnership is Ict op School waarmee Kennisnet samen naar mogelijkheden voor Open Source Software voor het onderwijs kijkt. Voor 2003 zal Kennisnet gericht en samenhangend partners zoeken om het onderwijs mee van dienst te zijn.
15 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
5
Activiteiten 2003 Wat voor soort activiteiten onderneemt Kennisnet in 2003 en welke doelen horen daar bij? De activiteiten van Kennisnet worden verdeeld naar vier organisatie-onderdelen van Kennisnet: 1.
Portal en diensten: deze unit verricht activiteiten op het gebied van de portal en contentgerelateerde diensten
2.
Techniek en Infrastructuur: deze unit verricht activiteiten met betrekking tot de landelijke infrastructuur en infrastructuur gerelateerde diensten zowel voor Kennisnet zelf (portaltechniek en interne automatisering) als voor de instellingen (Kennisnet2).
3.
Ontwikkeling en Innovatie: deze unit richt zich op innovatie binnen Kennisnet zelf en in de instellingen.
4.
Communicatie: Deze unit verricht communicatie-activiteiten voor Kennisnet als geheel en in opdracht van de verschillende units.
In dit hoofdstuk wordt de strategie vertaald naar activiteiten. De gebruiksdoelen die met de NIPO-enquête worden gemeten, zijn opgenomen in bijlage 1.
Activiteiten Portal en -diensten In 2003 moet de portal Kennisnet een herkenbare en vaste plaats in het onderwijs innemen. Kennisnet is eind 2003 het web-channel voor de onderwijswereld. Daar hangen twee belangrijke doelen aan vast: 1.
Het onderwijs en de aanbieders van educatieve content kiezen voor de Kennisnet portals. In de strategie van krijgen, kiezen, kopen is 2003 het jaar van het kiezen. Gebruikers in het onderwijs en leveranciers van educatieve content kiezen voor Kennisnet. De Entree-dienst biedt de technologie die dit mogelijk maakt. De keuze die van gebruikers gevraagd wordt is: • •
Kiezen voor gebruik van de Entree-dienst; Kiezen voor een bepaalde tool op maat, waardoor je als klant beter bediend wordt en duidelijk wordt wat de wensen van bepaalde gebruikers zijn. Je kiest voor jouw Kennisnet;
•
Kiezen voor de community waarbij je hoort;
•
Kiezen voor Kennisnet om zelfontwikkeld materiaal landelijk toepasbaar te maken en scholen te ondersteunen met componenten die voor hun eigen omgeving daarin meerwaarde bieden.
Activiteiten: De activiteiten die hiervoor ondernomen worden zijn hieronder beschreven: •
samen met partners als Cfi en de uitgevers Entree introduceren;
•
een werkbaar exploitatiemodel voor Entree uitwerken en introduceren;
•
de Vakwijzer op maat vormen naar sector;
•
door middel van het aanmelden voor communities aan klanten vragen voor Kennisnet te kiezen. Dit impliceert een verbeterde community-tool;
•
Kennisnet uitbouwen tot het distributiekanaal voor aanbieders van educatieve content en diensten. Daarbij wordt ook de zelfproducerende school in hun distributiefunctie ondersteund door ze bijvoorbeeld te ondersteunen met portalcomponenten voor hun eigen omgeving. Dat betekent dat de portalcomponenten geschikt moeten zijn voor gebruik door de school.
2.
Gebruikers kennen Kennisnet en weten wat ze eraan hebben in hun werk of leren. Uit de contacten met de gebruikers en met potentiële gebruikers blijkt steeds opnieuw dat als men Kennisnet kent, men er zeer enthousiast over is. De toepassing van Kennisnet in het primaire proces moet voor gebruikers duidelijk worden neergezet. Zo kan het gemak, genot en gewin dat Kennisnet kan betekenen in de dagelijkse praktijk direct handen en voeten krijgen voor de docent.
16 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Activiteiten: Dit wordt concreet gemaakt met de volgende activiteiten: •
het onverminderd voortzetten van de marketinginspanning voor de portals en Entree;
•
een veelheid aan webchannels onderhouden. Daarbij is de docent de primaire doelgroep
•
versterken van de didactische mogelijkheden van de producten, zowel content als
en de vakingang leidend; applicaties (het onderwijseffect zichtbaarder maken). De wens om te weten hoe je ICT didactisch kan inzetten komt duidelijk naar voren uit de ICT-monitor; •
ThinkQuestwebstrijden die laten zien hoe je Kennisnet en internet op een inspirerende manier in je onderwijs kunt inzetten.
Daarnaast heeft Kennisnet een start gemaakt met de organizer-rol voor reeds bestaande diensten in opdracht van de Landbouw-sector. Naar verwachting zet zich dit door in de BVE-sector en zullen er meer diensten zijn waar met name deze sector in voorop loopt. Daarom zal een scan van de dienstenbehoefte ook tot de activiteiten van Kennisnet gaan behoren. Activiteiten Techniek en Infrastructuur De activiteiten van deze unit zijn deels afhankelijk van politieke besluitvorming rond het Kennisnet 2 –advies. Er zijn 4 groepen van activiteiten in deze unit. 1.
Kennisnet neerzetten als de onafhankelijke partner voor internetinfrastructuur in het onderwijs. Kennisnet is als voor en door het onderwijs opgerichte internetorganisatie bij uitstek de partij die scholen onafhankelijk helpt met hun internetinfrastructuur-oplossing. Activiteiten: Om die rol waar te maken verricht Kennisnet de volgende activiteiten: •
Advisering van scholen bij hun internetinfrastructuur-oplossing;
•
Hulp aan scholen bij klachten;
•
Toepassingsmogelijkheden van P2-diensten duidelijk maken (gevoel voor de
•
In tools voor scholen voorzien om kwaliteit te meten en inzicht in aanbod en
prijs/kwaliteitverhouding van huidige aanbod vergroten); toepassingsmogelijkheden voor het huidige aanbod te vergroten; •
Verbeteren inhoud ict-coördinatoren-channel en inzetten ten behoeve van de rol als onafhankelijke adviseurs;
•
Advies aan content- en dienstenaanbieders voor hun hostingsoplossingen voor hun Kennisnetaanbod
• 2.
Onderhouden van gebruikersgroepen
Toezicht op het contract Staat en nl.tree met als speerpunten: Kennisnet houdt als gevolmachtigde toezicht op het contract van OCenW en nl.tree voor de infrastructuurvoorziening voor scholen. Dat valt uiteen in een twee hoofdgroepen van activiteiten: •
Bewaken van de kwaliteit door middel van meetinstrumenten, rapportages en advies aan de contracthouder en hulp bij klachtenafhandeling van scholen;
• 3.
Regie op gewenst dienstenportfolio voor scholen voeren.
Realiseren van een krachtig portalproductieplatform ter ondersteuning van de activiteiten van de unit portal- en diensten. Het portalplatform vereenvoudigt het beheer van de portal en verrijkt de functionaliteit. Er zal een rijke verzameling aan Kennisnetbouwstenen ontwikkeld en onderhouden worden. Dit platform moet structurele personalisatie diensten mogelijk maken. Basis voor dit platform zal zoveel mogelijk open source gebaseerd zijn Activiteiten: Dit valt uiteen in 3 hoofdgroepen van activiteiten: •
Componenten huidige portal toekomstvast, stabiel en ‘compatible’ maken;
•
Inrichten van een content-managementsysteem (CMS)
•
Technische koppeling van Entree aan de portal mogelijk maken
17 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
4.
Voorbereiden van Kennisnet 2:
Dit is afhankelijk van de politieke besluitvorming door kabinet en Kamer rond het uitgebrachte advies. Indien het advies gevolgd wordt gaat het om de volgende groepen van activiteiten: •
Inrichten van het keurmerk voor ISPs met Ict op School, SURFnet en NLIP;
•
Begeleiden en voorbereiden van het migratietraject van scholen;
•
Opbouw van het aggregatieplatform/contentswitch
•
Opbouw helpdesk
•
Opbouw organisatie t.b.v. Kennisnet 2-regierol
Activiteiten Innovatie en Ontwikkeling De unit Innovatie en Ontwikkeling (I&O) draagt bij aan de strategie van Kennisnet door de ontwikkeling van bestaande en nieuwe diensten die voorzien in de behoeften binnen het onderwijsveld. Tevens onderzoekt de unit I&O hoe Kennisnet nieuwe technologieën en toepassingen in kan zetten om de onderwijsprocessen optimaal te ondersteunen. Innovatie binnen Kennisnet Innovatie binnen Kennisnet is gericht op de ‘machinekamer’ van Kennisnet. In 2002 was Entree daar een goed voorbeeld van. De systemen die Productontwikkeling ontwikkelt, hebben tot doel het aanbieden van content aan scholen overzichtelijker en eenvoudiger te maken, zowel voor gebruikers op de school als voor de aanbieders van deze content. Op deze manier verlaagt Kennisnet de drempels voor leveranciers om te investeren in content. Activiteiten Kennisnet Innovaties •
In 2003 wordt een tweede release van Entree voorbereid. Deze release richt zich op de ontwikkeling van een dienstenmatrix, waardoor Kennisnet een bredere groep leveranciers dan alleen educatieve uitgevers met Entree kan bedienen. Ook staat de tweede release in het teken van wat men het BBA-domein kan noemen: bestuur, beheer en administratie, een onderdeel dat veel managers van instellingen hoog op de agenda hebben staan. De aanpassing van Entree in 2003 maakt onder andere de authenticatie en autorisatie van Cfi webapplicaties mogelijk, die door deze organisatie worden ontwikkeld in het kader van het kwantitatief informatiebeleid. Zo wordt ook de beheerlast voor deze groep beperkt.
•
Afronding en implementatie OGBK
•
Onderzoek billing faciliteiten Entree
•
Onderzoek toepassing Entree in portal
•
Onderzoek verbetering portal productie omgeving (naar aanleiding van de pilot met het open source)
•
Daarnaast is de innovatie binnen Kennisnet gericht op de infrastructuur-kant. In eerste instantie zal dit gaan om Kennisnet 2, maar dit is afhankelijk van de politieke besluitvorming rond het advies dat Kennisnet aan het ministerie van OCenW heeft uitgebracht.
Onderzoek toepasbaarheid technologie en trends Tot slot richt Kennisnet zich, zoals aangegeven bij de marktanalyse, in 2003 actiever op onderzoek in de markt naar toepasbaarheid van technologische ontwikkelingen en trends, die toegevoegde waarde kunnen bieden in het onderwijsveld. Innovatie binnen de instellingen Dit deel van de innovatie strategie komt voort uit de innovatieve projecten zoals de Stichting BVEnet deze is gestart. Instellingen dienen in deze opzet een projectplan in voor een innovatieve toepassing van ict in het onderwijs of de implementatie daarvan binnen de schoolsituatie. Deze projectenregeling wordt voor 2003 tegen het licht gehouden. Daarnaast zal onderzocht worden of een dergelijke projectenregeling ook voor andere sectoren kan worden ingezet. Op basis van de ervaringen in 2002 ziet Kennisnet voor 2003 twee belangrijke verbeterpunten in de BVEnet regeling:
18 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
1.
Veel BVEnet projecten zijn specifiek gericht op een bepaalde sector of opleiding, met name als het gaat om ontwikkeling van elektronische content. Resultaten van deze projecten zijn daardoor voor slechts een beperkte doelgroep bruikbaar. Kennisnet heeft als doel voor 2003 projecten te stimuleren die meer generiek toepasbaar zijn in de BVE sector. Dit zou kunnen leiden tot grotere projecten met meer impact.
2.
Als resultaten van projecten meer generiek toepasbaar worden, moet binnen de projecten extra aandacht worden besteed aan de overdraagbaarheid van het projectresultaat (content of toepassing) naar andere instellingen binnen in eerste instantie de BVE sector en op termijn ook andere sectoren.
Innovatie bij leveranciers Naast innovatie binnen instellingen, wordt in 2003 ook de mogelijkheid onderzocht om een proces in te richten voor het stimuleren van innovatieve projecten bij aanbieders van educatieve content en toepassingen. Deze projecten zullen zich richten op aanbieders met vernieuwende ideeën, die toegevoegde waarde bieden aan het onderwijsveld en waarbij Kennisnet wil ondersteunen om deze ideeën versneld in het onderwijs te kunnen introduceren. Dit onderwerp wordt alleen opgepakt indien hiervoor uit externe bronnen financiering tegenover staat.
Activiteiten Communicatie Ook in 2003 is het onverminderd belangrijk dat de klant ons kent. Er wordt dan ook intensief geïnvesteerd in naamsbekendheid en bekendheid met de mogelijkheden van Kennisnet. De docent staat daarin centraal. Ten opzichte van 2002 wordt de communicatiestrategie aangescherpt. Naast bekendheid met Kennisnet-producten, wordt in 2003 bekendheid met Kennisnet-diensten uitgewerkt. Dat gaat natuurlijk allereerst om Entree, de portal en mogelijkheden van de infrastructuur. Afhankelijk van de politieke besluitvorming rond Kennisnet 2 is voorlichting over dit onderwerp in 2003 aan de orde. Ook zal een intensieve benadering van leerlingen en aandacht voor ouders, managers en beslissers tot de nadere aanscherping behoren. In de opmaat naar vraagfinanciering is relatiebeheer het belangrijkste speerpunt. De administratie van Kennisnet moet op dit gebied nog geheel worden opgebouwd en benut. In het kader van de gebruiker kiest voor Kennisnet is dit uitermate belangrijk. Voor de corporate communicatie is de opbouw van perscontacten en het onderhouden van deze contacten daar een belangrijk onderdeel van. Na de campagne in het najaar van 2002, wordt in 2003 de communicatiemiddelenmix uitgebouwd. Op vele verschillende manieren zal de klant gevraagd worden voor Kennisnet te kiezen. Activiteiten •
Tweemaal per jaar campagne gericht op docenten;
•
4 maal per jaar Kennisnetmagazine;
•
Aanwezigheid op belangrijke beurzen zoals NOT/Teleac en ESS-beurzen;
•
Roadshows voor PO, VO en BVE waar de toepassing van Kennisnet centraal staat;
•
Campagne gericht op leerlingen;
•
Aansluiting zoeken bij succesvolle formules voor jongeren (sites, bladen en jeugdprogramma’s zoals jeugdjournaal)
•
Informeren en begeleiden van ict-coördinator in zijn rol binnen de school door berichtgeving
•
Het doorlopend informeren van ouders via huis-aan-huis-bladen en op belangrijke momenten
•
Informeren content-leveranciers over de mogelijkheden van Kennisnet;
•
Relatiebeheer op orde brengen en functioneel beheren;
•
Voorlichters naar scholen om mogelijkheden Kennisnet te presenteren.
via site en eventuele eigen nieuwsbrieven over infrastructuur Kennisnet; via radiocommercials;
19 / 26
20 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Overzicht groepen activiteiten Onderdeel Algemeen
Groepen activiteiten •
Exploitatiemodel Entree
Passend bij strategie Mix van financieringen
ontwikkelen •
Organisatie voorbereiden op mix van financieringen
•
Juridische structuur inrichten op vraagfinanciering
• Onderdeel Portal- en diensten
Scan dienstenbehoefte
Groepen activiteiten
Passend bij strategie
•
Entree-exploiteren
Verbreding dienstenaanbod
•
Entree voor Cfi in de markt
Mix van financieringen
zetten
Personalisatie
Vakwijzer verder
Klanttevredenheid
•
personaliseren •
Verbeteren community tool
•
Verbreding aantal portals
•
Onderhoud van de 25 subportals met 60.000 pagina’s
•
ThinkQuest webstrijden
•
Toepassing portal duidelijk maken middels marketing inspanning portal en Entree
Onderdeel
Groepen activiteiten
Passend bij strategie
Techniek en
•
Advisering scholen
Klanttevredenheid
Infrastructuur
•
Afhandeling klachten en
Onderliggende technologie voor
verzoeken van scholen
verbreding dienstenaanbod en
Toepassingsmogelijkheden
personalisatie
P2
Personalisatie
• •
Onderzoek en communicatie wensen en oordelen gebruikers incl. gebruikersgroepen
•
Rapportage en regie dienstenportfolio
•
Ontwikkeling CMS
•
OGBK exploitatie
•
Hosting portal
•
Ondersteuning derden hosting
•
Technische koppeling Entree en portal
•
Rapportage performance
•
Aanbesteding aggregatieplatform
•
Keurmerk ontwikkelen i.s.m. Ict op School/NLIP
•
Migratietraject begeleiden
•
Opbouw helpdesk
•
Opbouw organisatie t.b.v. Kennisnet 2-regie
21 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Onderdeel Ontwikkeling en
Groepen activiteiten •
Innovatie •
Passend bij strategie
Afronding en implementatie
Verbreding dienstenaanbod
OGBK
Stimuleren innovatie
Onderzoek billing faciliteiten Entree
•
Entree voor diensten (Cfi)
•
Onderzoek naar nieuw technologie
Onderdeel Communicatie
•
Open Source voor portal
•
Innovatieve projecten BVE
Groepen activiteiten
Passend bij strategie
•
Campagnes
Klanttevredenheid
•
Advertenties
Naamsbekendheid
•
Beurzen
•
Voorlichters
•
Opbouw relatiebeheer
•
Communicatie Kennisnet 2
22 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
6
Financiën: indicatieve begroting 2003
aanvullende
indicatief
Claims
BVEnet
basissubsidie bedrag totaal
Portal en -diensten
€ 4,5
1100 Personeel P&D
€ 0,2
€ 1,3
totaal programma 1200
€ 3,2
Portal
€ 0,4
€ 1,9
1300
Diensten
€ 0,3
€ 1,1
1400
Marketing ThinkQuest (uit de Kunst)
6110
Groen Kennisnet
€ 0,2 € 0,3 pm
pm
totaal Techniek en Infrastructuur
€ 3,5
2100 Personeel T&I
€ 1,4
totaal programma 2200
€ 2,1
Portal-techniek en beheer
€ 0,1
€ 0,8
2300
Regie dienstenportfolio
€ 0,6
2400
begeleiding gebruikers
€ 0,4
2500
Interne automatisering
€ 0,3
2600
Projecten
6200
Kennisnet 2
breedbandpilot
€ 1,0 € 20,8
totaal Innovatie en Ontwikkeling
€ 3,0
3100 Personeel I&O
€ 0,1
€ 0,5
totaal programma 3200
Onderzoek technologie en trends
3300
Kennisnet Innovaties
3400
Innovatieprojecten BVE
3500
Ontwikkelfonds
Project Open Source Software
€ 2,5 € 0,8 € 2,0 € 2,0 € 0,8 € 2,0
Communicatie
€ 2,6
4100 Personeel Communicatie
€ 0,6
totaal programma
€ 2,0
4200
Communicatie
€ 1,5
4300
Relatiebeheer
€ 0,2
Bedrijfsvoering en Control
€ 3,0
5100 Personeel overig
€ 2,2
totaal programma
€ 0,8
5200
Bestuurszaken
5300
Bedrijfsvoering
€ 0,1
€ 0,2 € 0,1
5400
Huisvesting en Facilitair
€ 0,2
€ 0,5
Voorziening en Afschrijving
totaal
€ 2,0
€ 26,1
€ 2,2
€ 18,6
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Toelichting op de begroting In bovenstaande begroting zijn de groepen van activiteiten vertaald naar middelen. Daarbij is uitgegaan van ene verhouding van 80% voor reguliere activiteiten en 20% innovatie in relatie tot de door OCenW toegezegde basissubsidie. Kennisnet heeft meer voornemens tot activiteiten dan de basissubsidie vanuit OCenW toelaat. Deze activiteiten zijn onder aanvullende claims expliciet gemaakt. Kennisnet zal voor deze activiteiten additionele financiering proberen te vinden bij OCenW en andere partijen. Daarnaast ontvangt Kennisnet een aanvullend bedrag voor activiteiten BVE in het kader van de integratie van de Stichting BVEnet in Kennisnet. Afspraak met OCenW is dat hier een apart activiteitenplan voor opgeleverd wordt. Het kader daarvoor is reeds neergelegd in het programma Kennisnet voor de BVE-sector in 2002. Voor 2003 gaat het om een nadere aanduiding van activiteiten. Dit plan zal in november aan OCenW worden aangeboden.
23 / 26
24 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
7
Organisatie De strategie heeft uiteraard zijn weerslag op de organisatie van Kennisnet. Daarbij duikt de vraag op wat voor soort organisatie Kennisnet is: een product- of een marktorganisatie. Op dit punt zal Kennisnet dit jaar nog een keuze moeten maken die de verdere inrichting van de organisatie beïnvloed. Op hoofdlijnen maakt Kennisnet een onderscheid in een unit Techniek en Infrastructuur en een unit Portal en –diensten (content-gerelateerde diensten). Afhankelijk van de keuze voor productof marktorganisatie zullen dan wel beide units hun eigen product aanbieden, dan wel één accountmanagement-laag voor beide unit worden ingericht. De unit Ontwikkeling en Innovatie houdt zich bezig met de innovatiestrategie van Kennisnet. Zij zijn de blik naar buiten op content – en infrastructuur-gerelateerde diensten en signaleren daar nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast stimuleren zij innovatie binnen de instellingen en bij contentleveranciers. Ook bij de staf is na de opbouwperiode, waarin aparte clusters op alle gebieden van de PIOFAHtaken nodig waren, meer de samenhang gezocht. De taken op het gebied van service en control zijn samengevoegd in een stafcluster bedrijfsvoering. Daarnaast zijn er nog twee stafonderdelen: bestuur en beleid en communicatie. In 2003 zal ook de beslissing over de verdere organisatorische vormgeving van de units worden genomen, in relatie tot de omslag naar betaalde dienstverlening. Onderstaand organigram geeft de indeling van Kennisnet weer.
Raad van Toezicht
Directie Communicatie
Portal- en diensten
Techniek en infrastructuur
Staf
Ontwikkeling en innovatie
25 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Bijlage 1: Gebruiksdoelen uit Meerjarenplan 2002 - 2005
Doelen voor de markt
Startsituatie 2001
Doel 2002
2003 – 2005
Maandelijks gebruik van
PO: 37%
PO: 45%
PO: 70%
Kennisnet door docenten
VO: 52%
VO: 65%
VO: 80%
BVE: 30%
BVE: 40%
BVE: 70%
Maandelijks gebruik van
PO: 20%
PO: 30%
PO: 65%
Kennisnet door managers
VO: 40%
VO: 50%
VO: 90%
Educatieve Content
BVE: 40%
BVE: 50%
BVE: 90%
Maandelijks gebruik van
PO:
5%
PO: 15%
PO: 35%
Kennisnet door leerlingen
VO: 15%
VO: 20%
VO: 50%
BVE: 15%
BVE: 20%
BVE: 50%
Gemiddeld cijfer 5,0
Gemiddeld cijfer 6,0
Gemiddeld cijfer 9,0
Gemiddeld cijfer gg
Gemiddeld cijfer 7,0
Gemiddeld cijfer 9,0
Kinderen:
16%
Kinderen:
30%
Kinderen:
80%
Scholieren:
15%
Scholieren:
30%
Scholieren:
80%
Oordeel managers en ICTcoördinatoren over Kennisnet Oordeel docenten over Kennisnet Gebruik Kennisnet
Elektronische educatieve
BVE-deelnemer:15%
BVE-deelnemer:30%
BVE-deelnemer:80%
Ouders:
Ouders:
Ouders:
gg
30%
80%
0%
80%
100%
gg
30%
80%
2
5
nader te bepalen
Startsituatie 2001
Doel 2002
2003 – 2005
-
ja
ja, met uitbreidingen
content van de vier grootste educatieve uitgevers (ESCON) te benaderen via Kennisnet On-line leeractiviteiten die tot stand komt via Kennisnet Introductie succesvolle toepassingen (quick-wins) op Kennisnet
Doelen voor de markt Diensten Authenticatie- en Authorisatie Dienst is succesvol geïntroduceerd voor Kennisnetgebruikers
26 / 26
Kennisnet.nl ● Kennisnet op Maat: Jaarplan 2003 ● 23 oktober 2002
Doelen voor de markt
Startsituatie 2001
Doel 2002
2003 – 2005
gg
50%
95%
Samenwerkingsver-banden
40
75
100
rond beheer
gg rol Kennisnet
80% rol Kennisnet
100% rol Kennisnet
Kwaliteitsmonitor
gg
ja
Ja
nee
ja
Ja
Startsituatie 2001
Doel 2002
2003 – 2005
Geholpen naamsbekendheid
PO:
20%
PO:
40%
PO:
van Kennisnet bij
VO:
38%
VO:
55%
VO:
80%
doelgroepen
BVE:
33%
BVE:
45%
BVE:
60%
Infrastructuur Contact met gebruikersgroepen door Kennisnet
(dashboard) volledig ingericht en operationeel Mogelijkheid tot contentfiltering op instellingen via Kennisnet
Doelen voor de communicatie
Rapportcijfer op de volgende
Docenten: 89%
Docenten: 95%
Docenten: 99%
ICT-coörd.: 98%
ICT-coörd.: 99%
ICT-coörd.: 99%
Managers: 100%
Managers: 100%
Managers: 100%
Ouders:
Ouders:
Ouders:
44%
60%
± 5,0
7,0
9,0
nee
ja
Ja
nee
ja
Ja
aspecten: Toegankelijk Snel Betrouwbaar Veilig Van en voor iedereen Kennisnet is dé organisatie om een samenwerking mee aan te gaan voor het ontwikkelen van standaards voor educatief internetgebruik Kennisnet is dé organisatie die namens gebruikers bijdraagt aan een tot tevredenheid stemmende infrastructuur
80%
80%