26 april 2010
DOSSIER
DOSSIER 26 april 2010 1
ZONNEENERGIE ZONNE-ENERGIE
ZONNE-ENERGIE
voor iedereen
2
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
3
(Marc Verstraete en Martine Nevejans)
Investeren in zonnepanelen loont Zonne-energie is schoon,
betrouwbaar en onuitputtelijk
Aardgas, steenkool en aardolie zijn de meest gebruikte (fossiele) grondstoffen voor de productie van energie. Het verbruik is gigantisch en daardoor slinkt de voorraad fossiele brandstoffen hand over hand. Dat proces is onomkeerbaar. Tegelijk komen er bij de productie en het gebruik ervan grote hoeveelheden CO2 vrij in de lucht. En dan heb ik het nog niet eens over kernenergie, waarbij de verwerking en de opslag van afval jarenlang voor grote veiligheidsrisico’s zorgt. Zonne-energie is anders: schoon en betrouwbaar. En onuitputtelijk. De potentiële hoeveelheid energie uit het zonlicht dat de aarde per dag ontvangt, is groter dan onze jaarlijkse energiebehoefte. En de energie die we uit een jaar zonlicht kunnen winnen, overtreft ruimschoots de totale hoeveelheid fossiele brandstof op onze planeet. De zon is een natuurlijke bron van energie die we efficiënt kunnen ‘vangen’ en gebruiken. Zelf elektriciteit produceren met een systeem op zonne-energie is twee keer voordelig. Je bent zelf een kleine energieproducent en verlaagt zo je energiefactuur. Bovendien verdien je geld dankzij de groenestroomcertificaten. Zo ontvang je per 1000 kWh opgewekte stroom een groenestroomcertificaat van 350 euro, gegarandeerd voor twintig jaar. Het maakt niet uit of je die energie zelf gebruikt of aan het net teruglevert. Die financiële tegemoetkoming geldt trouwens zowel voor gezinnen, scholen als bedrijven. Een doorsnee gezin kan twee keer per jaar 350 euro verdienen, elk jaar opnieuw. Voor grotere organisaties is dat natuurlijk meer, afhankelijk van de hoeveelheid zonne-energie die ze produceren.
‘We geloven dat iedereen recht heeft op duurzame energie. Zonne-energie is daarvan een belangrijk onderdeel.’
Ons bedrijf, Ecostream, is al meer dan twintig jaar actief op het vlak van zonne-energie. En ons team is bijzonder bedreven en gedreven. We geloven dat iedereen recht heeft op duurzame energie. Zonne-energie is daarvan een belangrijk onderdeel. Alleen al in 2009 installeerden we zonnesystemen bij meer dan 4.000 gezinnen in België. En bij heel wat bedrijven of andere organisaties. Allemaal besparen ze met onze installaties fors op hun energiefactuur en verdienen ze geld dankzij groenestroomcertificaten.
Ecostream denkt samen met partners ook aan creatieve, innovatieve toepassingen van zonne-energie. Waarom zouden bedrijven, warenhuizen of parkeergarages bijvoorbeeld geen laadpalen installeren en die voeden met zonnepanelen, voor hun medewerkers of klanten? Dat is maar één voorbeeld. Zeker is dat we pas aan het begin van een mooie en schone (r)evolutie staan, waarin Ecostream een voortrekkersrol speelt. Tegelijk werken we mee aan sociale projecten waar niet innovatie de invalshoek is maar wel de voorziening in basisenergie voor mensen met minder kansen. Ook dat is duurzaamheid. Ik pleit er overigens voor dat de overheid haar inspanningen – groenestroomcertificaten en andere – volhoudt om privé- en industriële gebruikers financieel te steunen bij de aankoop en installatie van zonnepanelen. Onze sector heeft de voorbije jaren fors in de nieuwe technologie geïnvesteerd en zal dat ook blijven doen. Maar alleen door een ruime verspreiding van zonne-energie op de markt kunnen we die investeringen volhouden. Daarbij helpt de overheid dan ook de energiefactuur van de burgers te verlagen om van de wereld een schonere plek te maken. Johan Konings Algemeen directeur Ecostream
COLOFON
uitgave van read me - a content company Verantwoordelijke uitgever: Johan Konings - Ecostream Redactie: read me - a content company (www.read-me.be) Vormgeving: Tom Lesaffer - C.Design Business Development Custom Publishing: read me - a content company (Dirk De Moor) Foto’s: Sarie Van den Bossche, Ecostream, Shutterstock.com, Ubbink bv Een redactionele bijlage op maat? Neem contact op met Dirk De Moor: 09-233 17 14 /
[email protected].
BIJLAGE BIJ DE STANDAARD VAN MAANDAG 26 APRIL. VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE
Ze verschijnen almaar vaker op onze daken: zonnepanelen. Maar hoeveel kosten ze eigenlijk? En belangrijker, wat brengen ze op? Voor Marc Verstraete, Martine Nevejans en hun drie kinderen begon het als een drang naar duurzaam leven. Al vlug bleken zonnepanelen op hun dak ook financieel interessant te zijn. En het succes werkt aanstekelijk. “Wij waren de eersten. Nu onze buren en vrienden zien hoeveel het opbrengt, volgen ze.”
ouder was dan 5 jaar. We hadden een hypothecaire lening en hebben daar wat bij geleend. En omdat het om een duurzaam project ging, kwamen we in aanmerking voor een groene lening met een voordelige rentevoet. Daardoor kregen we van de overheid 1,25 procent van de interest terug. En dan zijn er nog de groenestroomcertificaten. Bovendien was de extra lening als uitbreiding van het hypothecair krediet ook fiscaal aftrekbaar.”
Wat zijn dat? “Per 1000 kWh die je produceert met je zonnepanelen, krijg je van de overheid 350 euro. Die regeling geldt bovendien twintig jaar. Ik geef onze meterstand door en een maand later staat het geld keurig op onze rekening. Voor onze 29 panelen krijgen wij nu 1350 euro per jaar. Intussen ontvang je nog maar 350 euro per groenestroomcertificaat. Jammer voor wie vandaag zonnepanelen installeert, maar gelukkig worden ze goedkoper. Bovendien kregen we de eerste keer 1167 euro subsidie van de overheid. Die subsidie is afgeschaft,
‘s Zomers schijnt de zon het meest. Net dan heb je toch minder energie nodig? “Natuurlijk zorgen de panelen tijdens de zonnemaanden voor de meeste elektriciteit. In juli 2009 haalden we 315 kWh uit de zon en in december van dat jaar was dat maar 45 kWh. Als de wolken voor de zon schuiven, daalt de stroomproductie enigszins. Maar het overschot aan elektriciteit tijdens de zomermaanden, sturen we terug naar het net. Weet je dat onze meter ‘s zomers letterlijk terugdraait? Een echte openbaring!”
Hoeveel hebben de zonnepanelen al opgeleverd? “Ik houd al onze meterstanden nauwgezet bij. Een voorbeeld: onze grote installatie van twintig panelen, met een theoretische opbrengst van 2400 kWh, heeft in 2008 precies 2252 kWh opgeleverd. Een besparing van 294 euro op onze elektriciteitsrekening. Voor die panelen kregen we dat jaar bovendien 1013 euro aan groenestroomcertificaten.”
“We hebben onze eerste installatie fiscaal afgeschreven op twee jaar.” (Marc Verstraete en Martine Nevejans)
Wanneer zijn de zonnepanelen op jullie dak geïnstalleerd? “In 2007 plaatste Ecostream bruinzwarte panelen die 120 kWh per paneel opbrengen. Die pasten het best bij ons zwart dak en hadden hun kwaliteiten al elders bewezen. Onze eerste twintig panelen leveren samen 2400 kWh per jaar. Onder ideale omstandigheden welteverstaan. Hier haal je een rendement van ongeveer 85 procent. In Spanje stijgt dat getal tot 110 procent, maar daar schijnt de zon natuurlijk vaker en feller. De nieuwe generatie zonnepanelen brengen reeds 230 kWh per paneel op. In 2009 lieten we Ecostream negen panelen extra plaatsen, zodat we vandaag zowat 3480 kWh per jaar opbrengen of netto ongeveer 3000 kWh. De installatie verloopt heel vlot en duurt maar een paar uur. En achteraf hoef je nauwelijks stof bijeen te vegen!”
Ging het om veel geld? “We hebben onze investering fiscaal afgeschreven op twee jaar. Vandaag de dag kun je zonnepanelen afschrijven op drie jaar. Zo win je 40 procent van je investering terug via de belastingen. Voor de eerste twintig panelen betaalden we 11.702 euro. De negen extra exemplaren kostten ons 4.680 en slechts 6% btw omdat onze woning
maar onze stad deelt tegenwoordig een premie van 500 euro uit. Heel wat steden en gemeenten geven zo’n eenmalige subsidie.”
Kassa, kassa Zo te horen zijn zonnepanelen financieel interessant. “Ik heb het eens uitgerekend: onze eerste installatie heeft zich al na bijna vier jaar terugbetaald. Ons geld rendeert beter op ons dak dan bij de bank!”
Krijgen jullie eigenlijk nog een elektriciteitsrekening? “Zeker. We verbruiken ongeveer 4000 kWh per jaar. Driekwart daarvan produceren we zelf met onze zonnepanelen. Vooral onze verwarming op aardgas staat in voor het grootste deel van de energierekening.”
Beïnvloeden stof en sneeuw het rendement van de panelen? “Helemaal niet. De sneeuw smelt trouwens sneller op de panelen dan ernaast. En zelfs als ze onder een laagje stof zitten, presteren onze zonnepanelen even goed als anders.”
Terecht trots op de panelen op het dak.
Hadden jullie een bouwvergunning nodig? In 2007 was er een bouwvergunning nodig. En in 2009 hadden we bovenop die nog de toestemming van onze beide naaste buren nodig. Buiten de bebouwde kom is er meestal geen bouwvergunning nodig al doen sommige steden wat moeilijker dan andere.
Jullie waren pioniers. Wordt jullie voorbeeld goed gevolgd? “Absoluut. Heel wat buren en vrienden investeren in zonnepanelen. En ze kloppen met hun papierwerk steevast bij ons aan (lacht). We drukken hen altijd op het hart om hun woning eerst grondig te isoleren en energiezuinig te leven. Want pas dan woon je echt duurzaam.”
4
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
DOSSIER
ZONNE-ENERGIE
5
Hoeveel levert je zonneinstallatie op?
Wat is zonne-energie? Zonne-energie is de energie die uit zonnestraling wordt gewonnen. De zon is de grootste en rijkste energiebron die de mensheid ter beschikking heeft. Zelfs op de afstand waarop de aarde om de zon draait (150 miljoen km) levert ze onafgebroken enorme hoeveelheden energie in de vorm van straling. Per dag zo’n 15.000 maal de dagelijkse primaire energiebehoefte van de totale wereldbevolking. Dat betekent dat we met zonnecentrales op slechts 3% van het oppervlak van de Sahara de energiebehoefte van Europa en Afrika zouden kunnen dekken. Zonne-energie behoort tot de groep van hernieuwbare energievormen. Hiermee duiden we alle energievormen aan die binnen een afzienbare cyclus (doorgaans één generatie) door zonne-energie hersteld kunnen worden. Zonne-energie zelf is een directe gebruiksvorm, windenergie een indirecte. Biomassa – zoals hout, grassen of biogas – bevat opgeslagen zonne-energie. Samen vormen die energievormen de basis voor een duurzame energiehuishouding.
26 april 2010
Hoe werkt een zonneinstallatie? Individuele zonnecellen worden tot zogenaamde zonnepanelen (ook PV-modules of zonnegeneratoren genoemd) aaneengeschakeld, die zonlicht in elektrische stroom omzetten. Zodra er (zon)licht op het paneel valt, wordt de energie van de straling in gelijkstroom omgezet. Daarna wordt de geproduceerde gelijkstroom met behulp van een omvormer omgevormd in wisselstroom, die voor het elektriciteitsnet bruikbaar is. De omvormer wordt op een geschikte plek tussen de zonnepanelen en de meterkast aangebracht. Een zonnepaneel benut dus het zonlicht en levert ook stroom als de hemel bewolkt of helemaal bedekt is. Zelfs bij kunstlicht is het paneel nog te gebruiken, maar de opbrengst hangt af van de hoeveelheid licht.
Wat betekent kWp? Wat is fotovoltaïek? Fotovoltaïek of het fotovoltaïsche effect is de rechtstreekse winning van elektrische stroom uit zonlicht. In 1839 ontdekte de Franse natuurkundige Alexandre-Edmond Becquerel het zogenaamde foto-elektrische effect, een verschijnsel dat aan de basis ligt van de werking van zonnecellen. De eerste bruikbare fotovoltaïsche cel is in 1954 ontwikkeld. Sindsdien worden zonnecellen gebruikt in de ruimtevaart, zakrekenmachines, horloges, praatpalen en almaar meer toepassingen. De overheersende toepassing vandaag de dag is de levering van elektriciteit aan het openbare stroomnet.
De afkorting kWp staat voor het piekvermogen (1000 Wp = 1 kWp) of het normvermogen van een installatie. Dat wil zeggen: het vermogen dat onder bepaalde testomstandigheden (zie Wp) wordt bereikt. kWp duidt dus niet het afgegeven vermogen aan, maar het hoogste vermogen dat een installatie onder optimale omstandigheden zou kunnen opbrengen.
Wat betekent kWh? kWh is de afkorting voor kilowattuur (in het Engels: kilowatt per hour). Het is een eenheid van energie. 1 kWh komt overeen met een gedurende één uur geleverd vermogen van 1000 W. In die eenheden berekent je energiebedrijf de prijs van de stroom die je verbruikt.
Een algemeen geldige berekening opstellen kan niet. De rendabiliteit van een installatie hangt af van de investering, de lokale condities (stad, kust, bos) en de verwachte opbrengsten. Maar ook belastingtechnische factoren spelen mee en bij bedrijven zelfs de ondernemingsvorm. Ook het aandeel eigen kapitaal en de hoogte van de rente op een externe financiering spelen een grote rol.
Wat brengt een installatie aan energie op? De opbrengst van een PV-installatie in België is te berekenen door het totaal PV-vermogen met een factor 0,8 tot 0,85 te vermenigvuldigen. Een voorbeeld: je hebt een installatie van 1000 Wp. Bereken dan 1000 Wp x 0,85 = 850 kWh/jaar. Een installatie van 1,25 kW x 850 = 1062 kWh, levert al meer dan één groenestroomcertificaat op per jaar. Wp = Wattpiek of het vermogen dat een zonnepaneel oplevert aan energie onder ideale omstandigheden en gemeten onder standaard testcondities.
Vraagbaak zonne-energie
28 rake aNTWOORdEN Wat is het verschil tussen een zonnepaneel en een zonnecollector? In een zonnecollector wordt water door middel van zonlicht verwarmd voor de dagelijkse warmwaterbehoefte aan tapwater. In een zonnepaneel (ook PVmodule of zonnegenerator genoemd) wordt het zonlicht rechtstreeks in elektrische stroom omgezet.
Wat betekent PV? PV is de internationale afkorting voor fotovoltaïsche omzetting (in het Engels: Photo-Voltaic). Dat is het natuurkundige proces waardoor fotonen in het zonlicht in een zonnecel elektriciteit produceren.
Wat zijn rendement en vermogen van een zonnecel? Het vermogen (product van stroomsterkte en spanning) van een zonnecel is voor kristallijne cellen temperatuurafhankelijk. Hoge celtemperaturen leiden tot een verlaagd vermogen en daardoor tot een lagere opbrengst. Het rendement op zich (ook celrendement genoemd) geeft aan hoeveel van de ingestraalde lichthoeveelheid in nuttige elektrische energie wordt omgezet. Hoe hoger het rendement van een cel, hoe beter ze in staat is om lichtstraling in stroom om te zetten. Hoe hoger het rendement, hoe meer vermogen een bepaalde oppervlakte produceert. Zo wekt een zonnepaneel met een rendement van 12,5% een vermogen op van 125 Watt (p) per vierkante meter. Bij 10% rendement is het vermogen 100 Watt (p). Het gaat hier om het piekvermogen, onder standaard testomstandigheden met 1000 W lichtinstraling per vierkante meter.
Wat betekent Wp? Watt piek (Wp) geeft het vermogen aan van een zonnepaneel onder standaard testomstandigheden, de zogeheten Standard Test Conditions (1000 W/m2 instraling, 25 °C paneeltemperatuur, lichtspectrum ‘AM1,5’).
Wat is een autonome of netonafhankelijke zonne-installatie? Autonome systemen vind je op plaatsen waar geen netaansluiting voorhanden is of waar zo’n aansluiting te duur zou zijn gezien de geringe elektriciteitsbehoefte. Enkele voorbeelden zijn lichtboeien op zee, straatlantaarns op afgelegen terreinen, verlichting van borden op snelwegen en dergelijke. In West- en Midden-Europa treft men zulke toepassingen alleen sporadisch aan, op plekken waar een aansluiting op het openbare net niet voordelig zou zijn. Maar in veel gebieden op de wereld is het de enige mogelijkheid om elektriciteit ter beschikking te stellen op een ecologisch en economisch zinvolle wijze. Zo geeft zonne-energie miljarden mensen de mogelijkheid om ook na zonsondergang nog werkzaamheden te verrichten, zonder daarbij op dure brandstoffen aangewezen te zijn of zichzelf met de verbrandingsgassen van goedkope brandstof te vergiftigen. Dergelijke systemen werken in de regel met gelijkstroom en een batterijbuffer.
Staan je nog vervolgkosten te wachten? Na de investering voor de aanschaf en bouw van een zonne-installatie volgen er geen verdere kosten zoals bijvoorbeeld voor brandstoffen. Reserveer hooguit kleine bedragen voor onderhoud, reparaties en verzekeringen.
Heb je een bouwvergunning nodig? Wat is teruglevering aan het net? De energie die de zonnepanelen opwekt, is direct bruikbaar voor apparaten die op het huisstroomnet zijn aangesloten. Als je die energie niet gebruikt, wordt ze aan het stroomnet (aan dagtarief) teruggeleverd. Alle kWh-tellers in gebouwen kunnen achteruit draaien. Indien je over een digitale versie beschikt die dat niet kan, dan moet de DNB gratis een bidirectionele teller plaatsen.
Hoe snel verdien je je zonneinstallatie terug? Dat hangt af van de investeringskosten – en dus van de verkoopprijzen. In de regel geldt: hoe groter de installatie, hoe gunstiger de kosten per kWh, en hoe sneller de installatie lonend is.
Wat is een groenestroomcertifi caat (GSC)? Een groenestroomcertificaat is alleen van toepassing bij netgekoppelde installaties. Voor elk gegenereerd MWh (= 1000 kWh), zelf opgebruikt of teruggestuurd in het stroomnet, ontvang je een GSC ter waarde van € 350. Dat GSC vraag je aan bij de VREG door regelmatig de tellerstand op te geven. Telkens je een schijf van 1000 kWh overschrijdt, ontvang je € 350 op je bankrekening.
Wat is een netgekoppelde zonne-installatie? Een netgekoppelde zonne-installatie is op het openbare elektriciteitsnet aangesloten. Het stroomnet werkt daarbij als een groot meer, dat uit allerlei bronnen gevoed wordt en via een groot aantal tappunten (huishoudens, bedrijven, industrie) stroom laat uitvloeien. Hoe meer zonnestroom er in het net belandt, hoe schoner de energie van dat net wordt.
Zonne-installaties bij of op gebouwen kunnen meestal zonder bouwvergunning worden aangelegd. Voor beschermde gebouwen is een vergunning nodig.
Wat is de dakhelling? Het begrip dakhelling gaat niet over de hellingshoek van het dak maar over die van de zonnepanelen. Dankzij een geschikte opstelling en bevestiging kunnen zonnepanelen ook bij een ongunstige dakhelling of oriëntatie in een geschikte positie worden gebracht. Voor een optimale benutting van de zonnestraling moet die loodrecht op het paneel vallen. De optimale hellings- of opstellingshoek komt overeen met de breedtegraad van de locatie. Voor België is een helling tussen 20 en 50° optimaal.
Wat is de optimale oriëntatie van een zonne-installatie? Verwar de hellingshoek niet met het richten naar het zuiden: dat is oriëntatie. Voor België is een goede oriëntatie zuidelijk, waarbij een afwijking van 45° oost of west geen rendementsverlies geeft. In de praktijk veroorzaken afwijkingen van de ideale helling of uitrichting slechts een geringe rendementsvermindering. Een tijdelijke beschaduwing van de zonnepanelen is ook nadelig voor de opbrengst, maar op jaarbasis soms verwaarloosbaar.
Wat is de levensduur van een zonne-installatie? Zonnepanelen hebben een gemiddelde levensduur van meer dan 30 jaar. De standtijd van de omvormer is in principe op meer dan 20 jaar berekend, maar dat wordt niet altijd bereikt. Indien nodig kan hij probleemloos en tegen aanvaardbare kosten vervangen worden. Voor de hele installatie kun je met openbare instralingsgegevens op jaarbasis eventuele defecten snel detecteren. In zulke gevallen kunnen experts de oorzaken analyseren en verhelpen.
Levert je zonne-installatie stroom als de zon niet schijnt? Het is mogelijk dat op een lichtbewolkte dag in mei een hogere opbrengst gemeten wordt dan op een stralend warme augustusdag. Wie over een opbrengstmeter (kWhmeter) beschikt, kan dat zelf vaststellen. Dat komt onder meer omdat het rendement van het zonnepaneel – de efficiëntie waarmee zonlicht in stroom wordt omgezet – afneemt naarmate het paneel warmer wordt. Diffuus licht door een wit wolkendek kan verrassend goede opbrengsten opleveren.
Moet je een zonne-installatie elke week schoonmaken? De installatie vereist nagenoeg geen onderhoud want de regen houdt panelen schoon bij een hellingshoek van minstens 10 tot 15 graden. Indien nodig kun je de panelen met een doek, spons of borstel reinigen.
Moet je een zonne-installatie afschermen van sneeuw? Zonnepanelen kun je zo laten bevestigen dat ze tegen extreme weersomstandigheden bestand zijn. Gebruik je panelen met gehard veiligheidsglas, dan vormen storm, sneeuw en strenge vorst geen probleem. Doorgaans zijn de panelen ook bestand tegen hagel. Toch is de opname in de verzekeringspolis aan te bevelen.
Krijg je een schok als je een zonnepaneel aanraakt?
Door het paneel zelf loopt geen stroom hoewel toch gevaarlijke spanningen kunnen ontstaan bij serieschakeling van panelen. Maar door de hoge isolerende eigenschappen zijn goede panelen even ongevaarlijk als andere huishoudelijke elektrische apparaten.
Is er meer gevaar voor blikseminslag met een zonne-installatie op het dak? Neen, want onderzoek heeft uitgewezen dat het gevaar voor blikseminslag niet groter wordt met een zonnepaneleninstallatie op het dak. Wel is de elektronica, en vooral de omvormer, zoals elk elektronisch apparaat, gevoelig en loopt die bij blikseminslag in de nabije omgeving gevaar op beschadiging. Het risico van inductieschade is uiterst klein. Maar als het toch gebeurt, is de schade groot: een blikseminslag kan apparaten vernielen. In die gevallen is de schade gedekt door de verzekering.
Wat is de energetische terugverdientijd? De energetische terugverdientijd of energieterugverdientijd is de tijd die een zonne-installatie nodig heeft om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken als er bij de fabricatie ervan is verbruikt. Zonne-installaties op basis van amorf silicium hebben volgens een studie van de Technische Universität in Berlijn een energieterugverdientijd van 17 tot 41 maanden. Bij kristallijne panelen ligt die in dezelfde orde van grootte, maar monokristallen brengen het er iets slechter van af door het onvoordeliger kristallisatieproces. Panelenfabrieken werken ook almaar meer op hernieuwbare energie, zodat die periode nog afneemt. Een zonnepaneel produceert de voor de fabricatie gebruikte energie binnen de twee jaar. Een studie door Energy and Environment Economics toont aan dat het slechts één tot drie jaar duurt voor een zonnepaneel de bij de fabricatie verbruikte energie zelf heeft opgewekt. Verwacht wordt dat de panelen tijdens hun hele levensduur tot twintigmaal zoveel energie zullen produceren als er voor de fabricatie nodig was.
Welke bijdrage lever je voor het milieu? Natuurlijk investeer je met een eigen zonne-installatie ook in het milieu. Zo zorgt bijvoorbeeld een zonne-installatie met een paneeloppervlak van 8,5 m2 en een vermogen van 1 kWp bij een doorsnee jaaropbrengst van 850 kWh in België voor een vermindering van CO2-uitstoot in de dampkring van jaarlijks circa 500 kg. Over twintig jaar gerekend is dat liefst tien ton. Bovendien kan met een installatie van deze grootte het eigen zonnedak ruim een kwart van het stroomverbruik van een doorsnee vierpersoonshuishouden leveren. Maar het is zo mogelijk nóg belangrijker dat je door je keuze een markt stimuleert die producten ontwikkelt waarmee, tegen lagere kosten, nog gevoelig meer CO2 kan worden bespaard.
6
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
(fam. Van Hoey - Beels)
VIVIR EN AMOR
Opgelet voor cowboys in het vak
Zonne-energie een meer dan coole oplossing voor Northfreeze
Dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is in de wereld van zonneenergie, ondervond het gezin Van Hoey-Beels uit Sint-Amandsberg bij Gent. Ze raadpleegden meerdere leveranciers en het duurde lang voor hun zonne-installatie operationeel was. Bovendien stelde het echtpaar later vast dat hun panelen te weinig opleverden, maar de installateur stuurde zijn kat. Toen het gezin met Ecostream contact opnam voor advies, was het euvel twee dagen later verholpen.
En toch. Omdat het dak van het gezin Beels een piramidevorm heeft en de panelen dus niet allemaal in hetzelfde vlak liggen, was een specifieke aansluiting vereist. De installateur opperde dat hij zich daarvan bewust was en alles zou aansluiten zoals het hoorde. Hij voorspelde overigens een opbrengst van 2100 kilowattuur per jaar. “Toch bleek na enkele maanden dat we die helemaal niet haalden. In mei 2009 spraken we de installateur daarop aan, maar hij antwoordde dat ‘de beste maanden nog zouden volgen en dat we geduld moesten hebben. We bleven aandringen op een controle, maar onze e-mails kwamen niet meer op hun bestemming. Ook bellen op het gsm-nummer haalde niets uit, want we belandden altijd op de voicemail. En tot overmaat van ramp bleek ook de website niet meer te bestaan.”
‘Hadden we Ecostream maar al in 2008 gekend’ (Echtpaar Van Hoey - Beels)
“In het voorjaar van 2008 beslisten we om zonnepanelen op ons dak te laten plaatsen. We namen met een aantal firma’s contact op. Ofwel bleef de offerte uit, ofwel werd er geen gevolg aan gegeven. Uiteindelijk ontvingen we van nog een ander bedrijf een redelijke offerte en met die partij gingen we in zee. Omdat de installateur zijn woord hield en ook feilloos de bouwaanvraag door de administratie loodste, waren we gerustgesteld. In september 2008 belandden de zonnepanelen op ons dak.”
Daar stond het gezin dan. Hun zonneinstallatie was verkeerd aangesloten en de leverancier was met de noorderzon verdwenen. Toevallig liet een familielid van het echtpaar zonnepanelen plaatsen door Ecostream uit Maldegem. ‘Neem even contact op met dat bedrijf’, was het advies. Een medewerker van Ecostream beloofde dat een technicus een uurtje later zou terugbellen. Kort daarop rinkelde de telefoon en een deskundige legde meteen de vinger op de wonde: een verkeerde aansluiting. ‘Of hij ‘s anderendaags al mocht komen voor de reparatie?’
“We konden onze oren niet geloven … Twee dagen na een telefoontje met Ecostream was onze installatie correct aangesloten: een reusachtig verschil met die andere leveranciers, die ons in de kou hadden laten staan. Bleek ook dat de prijs voor onze zonne-installatie eigenlijk wel aan de hoge kant was. Hadden we Ecostream maar in het voorjaar van 2008 leren kennen.”
Is je bedrijfsactiviteit de opslag van koude of diepvriesgoederen in uitgestrekte magazijnen, dan rijst je energiefactuur de pan uit. Gelukkig kun je daar als bedrijfsleider zelf iets aan doen. Bijvoorbeeld door op die uitgestrekte magazijnen zonnepanelen neer te leggen. Zo redeneerde Northfreeze uit Brugge en het sprak Ecostream aan om die installatie voor zijn rekening te nemen. Sinds september 2009 is het zonnesysteem operationeel. Het blijkt een uitstekende investering, want de cijfers liegen er niet om.
7
‘Alles samen levert onze investering liefst 135.000 euro per jaar op.’ (Dirk Boone, managing director Northfreeze)
Northfreeze slaat koude, droge (vooral voeding) en diepvriesgoederen op in magazijnen in Brugge en Evergem. Die komen per container bij Northfreeze aan uit de Vlaamse havens. De medewerkers maken de containers leeg en slaan de goederen op in de magazijnen. Van daaruit worden ze aan de klanten van de opdrachtgevers, grote en internationale b2b-klanten, geleverd. De activiteit van Northfreeze draait om het leveren van sluitende logistieke oplossingen met een merkbare meerwaarde, onder meer dankzij geavanceerde informatica. En met energie. Want om de temperatuur in een magazijn permanent op ongeveer -20 of 4 graden Celsius te houden, heb je erg veel elektriciteit nodig. Het kost de vestiging in Brugge alleen al ongeveer 85.000 euro per jaar. En dat met een bedrijvigheid die het – gezien de forse concurrentie – van kleine marges moet hebben … “In 2007 begon bovendien de energieprijs
drastisch toe te nemen”, weet oprichter en managing director Dirk Boone. “Omdat energie 20 tot 25 procent van de operationele kost bedraagt – alleen de lonen kosten nog meer – moest ik ingrijpen. Ik vroeg een vijftal leveranciers van zonne-installaties om een voorstel. En al gauw bleek dat Ecostream uit Maldegem de beste partner zou zijn. Niet alleen op het vlak van deskundigheid en ervaring met gelijkaardige projecten, maar ook op het gebied van continuïteit. Ecostream bestaat al meer dan twintig jaar en behoort tot Eneco, een grote energiegroep.” Al die elementen overtuigden Boone om Ecostream de opdracht, een investering van anderhalf miljoen euro, toe te vertrouwen. In mei 2009 ging Ecostream aan de slag en de installatie draaide in september van hetzelfde jaar op volle toeren.
Juiste beslissing De cijfers bewijzen intussen dat de investering de juiste beslissing was. Op een jaarlijkse energiefactuur van 85.000 euro bespaart Northfreeze 20.000 euro dankzij de eigen zonne-energie. “Maar ons voordeel is dubbel”, licht Boone toe. “Want we krijgen van de overheid ook groenestroomcertificaten van 450 euro per 1000 kWh elektriciteit die we zelf produceren (nog volgens de norm van 2009). Alles samen levert onze investering liefst 135.000 euro per jaar op. Bovendien verkopen we ons teveel aan elektriciteit aan een elektriciteitdistributeur.” Sinds kort overlegt Northfreeze opnieuw
met Ecostream over een nieuwe, grotere zonne-installatie in de vestiging in Evergem. De groenestroomcertificaten bedragen sinds januari 2010 nog maar 350 euro, maar daar staat tegenover dat de prijs van zonnepanelen is gedaald. “Ik had nog geen moment spijt van mijn beslissing”, besluit Dirk Boone. “Na de installatie van een zonnesysteem in Evergem, zal ik samen met een buurbedrijf in Brugge wellicht ook een windmolen plaatsen. Dan vullen zonne-energie en windenergie elkaar aan en is Northfreeze op het vlak van energie zelfbedruipend. Het wordt onze energie.”
8
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
Havana 26 april
DOSSIER
2010
Cuba
9
ZONNE-ENERGIE
Turks and Caicos Islands (U.K.) Grand Turk
Cayman Islands (U.K.) Mexico
VIVIR EN AMOR
Wereldwijde duurzame samenwerking Ecostream streeft naar duurzame energie voor iedereen en respect voor mensen en het milieu. Daarom zetten we ons in voor projecten over de hele wereld. In Yalanhuitz en Pojom (Guatemala) laden zonnepanelen op de daken van gezondheidsposten en schooltjes batterijen op. Die leveren vervolgens stroom aan de lokale bevolking. Dat verhoogt aanzienlijk het comfort en de veiligheid van de mensen. Bovendien zijn ze voor hun basisenergie niet van andere partijen afhankelijk.
‘Zonne-energie maakt voor mensen met minder kansen een wezenlijk verschil.’ (Johan Konings, Ecostream)
In 2001 trokken Hanne Dejonckheere en Eva Verstraete naar Guatemala. Beiden droomden ervan om vanuit hun eerdere ervaring op andere continenten een gezondheidsproject op te starten in een regio waar de nood groot is. Ze noemden hun initiatief Vivir en Amor (leven in liefde) en bliezen aanvankelijk een gezondheidspost in Chacula nieuw leven in. Al gauw ontdekten ze dat andere gebieden meer medische hulp nodig hadden en zo belandden ze in de regio van Yalanhuitz. Dat is een klein dorp in het noorden van het departement San Mateo Ixtatan in de provincie Huehuetenango. Toen lag er nog geen weg en was er nog geen elektriciteit of stromend water. Wel straalde de plaatselijke bevolking van enthousiasme en wilskracht om hun lot te verbeteren.
Gezondheidsposten uitbouwen Maar de nood was groot. Veel zwangere vrouwen kregen geen medische hulp of begeleiding. En er leefden heel wat kinderen die ondervoed waren, of een
Dominican Republic British Virgin Islands (U.K.)
Haiti
George Town
Jamaica Kingston
Belmopan
Santo Domingo Navassa Island (U.S.)
Anguilla (U.K.) Saint Martin Saint Barthelemy (France) Netherlands Antilles (Neth.)
San Juan
Port-au-Prince
Puerto Rico (U.S.)
Belize
Basseterre
St. John’s
Saint Kitts and Nevis Plymouth
Antigua and Barb
Montserrat (U.K.) Guadeloupe (F
Basse-Terra
Guatemala
Isla Aves (Venezuela)
Honduras
Dominica
Roseau
Martinique (
Fort-de-France
Guatemala Tegucigalpa
El Salvador Sinds 2008 werkt Vivir en Amor ook aan de verbetering van het onderwijs in de regio. Alle dorpjes hebben een schooltje, maar er zijn nauwelijks plaatselijke onderwijzers. Gelukkig komt daarin stilaan een kentering. Ook daarvoor zoekt Vivir en Amor vrijwilligers. Om les te geven of de plaatselijke lesgevers pedagogisch te ondersteunen. Ook didactisch materiaal en financiële steun zijn bijzonder welkom.
Saint Lucia
Casrties
San Salvador
Saint Vincent and the Grenadines
Isla de Providencia (Colombia)
Nicaragua
Aruba (Neth.)
Isla de San Andres (Colombia)
Managua
Oranjestad
Netherlands Antilles (Neth.)
B Kingstown
Bridgeto
Grenada St. Georges’s
Willemstad Port-of-Spain
Costa Rica
Trinidad an Tobago
Caracas
San Jose Panama
Panama Colombia
Venezuela
Guy
VIVIR EN AMOR
Wereldwijde duurzame samenwerking
longontsteking of wormen hadden. Zelfs mensen met wonden die nooit werden genaaid. Yalanhuitz ligt op vijf uur rijden van het dichtstbijzijnde ziekenhuis in Huehuetenango. Alleen of met vrijwilligers verplegen Hanne en Eva de zieken in een gezondheidspost of brengen ze erge gevallen naar een groter ziekenhuis. Dat doen ze sinds een drietal jaar ook in Pojom, een ander dorp in dezelfde provincie. En intussen kwam ook Kurt Debuyck, vriend van Hanne, het team versterken.
Op naar beter onderwijs Vivir en Amor wil lokale mensen opleiden om de activiteiten van de gezondheidsposten op termijn over te nemen. Daarom werkt het team samen met plaatselijke gezondheidswerkers en vroedvrouwen. Bovendien trekt het vrijwilligers uit andere contreien aan, bijvoorbeelden studenten geneeskunde of verpleegkunde.
Zonne-energie maakt het verschil Johan Konings, algemeen directeur van Ecostream: “De belangeloze inzet van Hanne, Eva, Kurt en hun collega’s heeft ons getroffen. Daarom hebben we aangeboden om zonnepanelen te plaatsen op de daken van gezondheidsposten en schooltjes in Yalanhuitz en Pojom. Zo beschikt de lokale bevolking over elektriciteit. Zonne-energie maakt voor mensen met minder kansen een wezenlijk verschil. Ons team is oprecht gelukkig als het met dergelijke projecten zonneenergie voor meer mensen bereikbaar kan maken. Ik wens Vivir en Amor verder alle succes toe.”
(www.vivirenamor.be)
Ecostream streeft naar duurzame energie voor iedereen en respect voor mensen en het milieu. Daarom zetten we ons in voor projecten over de hele wereld. In Yalanhuitz en Pojom (Guatemala) laden zonnepanelen op de daken van gezondheidsposten en schooltjes batterijen op. Die leveren vervolgens stroom aan de lokale bevolking. Dat verhoogt aanzienlijk het comfort en de veiligheid van de mensen. Bovendien zijn ze voor hun basisenergie niet van andere partijen afhankelijk.
In 2001 trokken Hanne Dejonckheere en Eva Verstraete naar Guatemala. Beiden droomden ervan om vanuit hun eerdere ervaring op andere continenten een gezondheidsproject op te starten in een regio waar de nood groot is. Ze noemden hun initiatief Vivir en Amor (leven in liefde) en bliezen aanvankelijk een gezondheidspost in Chacula nieuw leven in. Al gauw ontdekten ze dat andere gebieden meer medische hulp nodig had-
Gezondheidsposten uitbouwen Maar de nood was groot. Veel zwangere vrouwen kregen geen medische hulp of begeleiding. En er leefden heel wat kinderen die ondervoed waren, of een longontsteking of wormen hadden. Zelfs mensen met wonden die nooit werden genaaid. Yalanhuitz ligt op vijf uur rijden van het dichtstbijzijnde ziekenhuis in Huehuetenango. Alleen of met vrijwilligers verplegen Hanne en Eva de zieken in
Sinds 2008 werkt Vivir en Amor ook aan de verbetering van het onderwijs in de regio. Alle dorpjes hebben een schooltje, maar er zijn nauwelijks plaatselijke onderwijzers. Gelukkig komt daarin stilaan een kentering. Ook daarvoor zoekt Vivir en Amor vrijwilligers. Om les te geven of de plaatselijke lesgevers pedagogisch te ondersteunen. Ook didactisch materiaal en financiële steun zijn bijzonder welkom.
‘Zonne-energie maakt voor mensen met minder kansen een wezenlijk verschil.’ (Johan Konings, Ecostream)
den en zo belandden ze in de regio van Yalanhuitz. Dat is een klein dorp in het noorden van het departement San Mateo Ixtatan in de provincie Huehuetenango. Toen lag er nog geen weg en was er nog geen elektriciteit of stromend water. Wel straalde de plaatselijke bevolking van enthousiasme en wilskracht om hun lot te verbeteren.
een gezondheidspost of brengen ze erge gevallen naar een groter ziekenhuis. Dat doen ze sinds een drietal jaar ook in Pojom, een ander dorp in dezelfde provincie. En intussen kwam ook Kurt Debuyck, vriend van Hanne, het team versterken.
Op naar beter onderwijs Vivir en Amor wil lokale mensen opleiden om de activiteiten van de gezondheidsposten op termijn over te nemen. Daarom werkt het team samen met plaatselijke gezondheidswerkers en vroedvrouwen. Bovendien trekt het vrijwilligers uit andere contreien aan, bijvoorbeelden studenten geneeskunde of verpleegkunde.
10
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
OCMW BRUGGE
OCMW Brugge investeert in 4560 zonnepanelen Het OCMW van Brugge gelooft in zonne-energie. Dat bewijzen de 4560 zonnepanelen die het eind 2009 liet installeren. De erg krappe deadline vereiste snel en doeltreffend teamwerk. Dankzij een optimale samenwerking van het OCMW met Ecostream was alles tijdig klaar en verwezenlijkt het OCMW een forse besparing op de energiefactuur. En ook dankzij de zon natuurlijk.
Net zoals tal van andere openbare besturen besteedt het OCMW van Brugge almaar meer aandacht aan het eigen energieverbruik. OCMWvoorzitter Frank Vandevoorde: “Bij nieuwe bouwprojecten passen we zo veel mogelijk energiebesparende maatregelen toe, zoals maximale isolatie. Bovendien proberen we om ons energieverbruik zo goed mogelijk te dekken met hernieuwbare energie. Ik denk bijvoorbeeld aan zonneboilers voor het warm water.”
Grootste installatie in het land In de zomer van 2009 besloot het OCMW om het groots aan te pakken. “We kozen ervoor om zo veel mogelijk zonnepanelen te plaatsen op en rond ons hoofdgebouw in Ruddershove en deden daarvoor een beroep op Ecostream uit Maldegem”, legt OCMWsecretaris Hubert Parrein uit. Hij was de drijvende kracht achter het project. “We beschikken nu over 4560 panelen, de grootste installatie van een
openbaar bestuur in België. Kostprijs van al dat ecologische geweld: 4,8 miljoen euro. Elk stukje beschikbare ruimte werd benut, zoals de platte daken van de OCMW-gebouwen en de nieuwe overkappingen over de parkings. Zelfs op de velden rond de gebouwen staan zonnepanelen op de grond. Vandevoorde: “Onze panelen leveren samen een vermogen van 1 megawattpiek, goed voor 60 procent van ons jaarlijkse stroomverbruik. Ter vergelijking: zo’n vermogen dekt het jaarverbruik van ongeveer driehonderd gezinnen.” De groene stroom van de zonnepanelen gaat naar het hoofdgebouw van het OCMW, de centrale keuken en het kinderdagverblijf en de technische dienst. Tijdens het weekend en op feestdagen – wanneer er in die gebouwen weinig of geen activiteit is – wordt de elektriciteit afgeleid naar het woon- en zorgcentrum De Vliedberg. Op die manier worden de zonnepanelen optimaal benut.
‘Bij nieuwe bouwprojecten passen we zo veel mogelijk energiebesparende maatregelen toe.’ (Frank Vandevoorde) Elektrische laadpalen Het milieubeleid van het OCMW gaat verder dan zonnepanelen alleen. Zo beschikt het over zowat 1300 hectare duurzaam beheerd bos in de Ardennen. Luc Verbrugghe, bestuurssecretaris van de technische dienst: “Die bossen zijn al meer dan honderd jaar het eigendom van het Brugse OCMW. Ze kwamen goed van pas toen we afgelopen zomer besloten om twee van onze parkings te overkappen. En ook op die nieuwe houten daken kwamen zonnepanelen.” Die zullen groene stroom leveren aan de twintig laadpalen die het OCMW later zal installeren op de parkings. Vandevoorde: “Op die plekken kun je dan een elektrische auto opladen. Het is de bedoeling dat we binnen een tweetal jaar het grootste deel van ons wagenpark vervangen door elektrische wagens, bijvoorbeeld voor de maaltijdbedeling.” De nieuwe overkappingen hebben nog een ander nut. “We recupereren het regenwater dat van de daken stroomt en gebruiken het om de toiletten door te spoelen”, aldus de voorzitter van het OCMW.
Uitstekend teamwerk Pas in de zomer van 2009 werd het hele project op gang getrokken, maar begin 2010 lagen de zonnepanelen er al. Een echt huzarenstukje, dat de inzet vroeg van heel wat mensen, intern en bij Ecostream. Vandevoorde: “Hubert Parrein, onze secretaris, stimuleerde
iedereen om vol te houden en het beste van zichzelf te geven. Bovendien volgde hij de vorderingen nauwgezet op. Ook Bart Vanooteghem, de architect, verdient een pluim. Hij werd pas heel laat ingeschakeld, maar deed er alles aan om zijn plannen zo snel mogelijk in te dienen. Zo kregen we alle bouwvergunningen mooi op tijd.” Maar ook zonder de hulp van de leverancier van de zonnepanelen en zijn onderaannemers was dit project nooit zo’n succes geworden. “De technici van Ecostream leverden en plaatsten alle panelen op tijd, ondanks de erg strakke deadline. Gelukkig trok iedereen aan hetzelfde zeel, onze technische dienst inbegrepen.” Die dienst zorgde er mee voor dat de nieuwe overkappingen boven de parkings er snel kwamen. Luc Verbrugghe maakte het van heel dichtbij mee: “Iedereen van mijn ploeg heeft keihard gewerkt om de houten daken klaar te krijgen. Zeven dagen per week, in de meest barre omstandigheden: hevige regen, ijzige koude, zelfs sneeuw.”
Goed voor milieu en begroting Hubert Parrein: “Zonder alle extra inspanningen hadden we onze deadline nooit gehaald. We moesten snel werken, want sinds 1 januari 2010 krijg je maar 350 euro meer in plaats van 450 euro per groenestroomcertificaat (GSC). Zo’n certificaat verdien je telkens als je 1000 kWh groene stroom hebt geproduceerd. Gelukkig werd ons project op 30 december 2009 goedgekeurd. Net op tijd dus.” Dankzij de voordeligere GSC’s leveren de zonnepanelen het OCMW op twintig jaar tijd 1,6 miljoen euro extra op: een aardige slok op een borrel. Bovendien besparen ze in Brugge op dezelfde periode meer dan 2 miljoen euro op de elektriciteitsfactuur. En ook de uitstoot van het OCMW vaart wel bij de zonnepanelen: voortaan vliegt in Brugge jaarlijks 370 ton CO2 minder de lucht in. Alleen al dankzij de zonneinstallatie van het OCMW.
Op het goede spoor Wat brengt de toekomst nu het OCMW van Brugge zijn zonnepanelenproject tot een goed einde heeft gebracht? Vandevoorde: “Het initiatief is geen groen eindpunt: we blijven ecologisch denken. Zo onderzoeken we of zonnepanelen een valabele optie zijn, telkens als we een nieuw gebouw optrekken. Binnenkort bouwen we in Zeebrugge trouwens een energiezuinig kinderdagverblijf, mét eerlijk hout uit onze Ardense bossen.”
De cijfers • 4560 zonnepanelen • Vermogen: 1 megawattpiek • Jaarlijkse reductie CO2-uitstoot: 370 ton • Prijs: 4.831.167 euro (inclusief btw) • Opbrengst groenestroomcertificaten (gespreid over twintig jaar): 7.155.610 euro • Elektriciteitsbesparing (gespreid over twintig jaar): 2.261.649 euro
11
12
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
Rijden met een elektrische auto is een prima zaak voor het milieu. Maar waar laad je de batterijen op? Als het van ThePluginCompany afhangt: waar je ook maar parkeert. Prachtig! Maar waar is dat dan, in België? Tegen het einde van 2010 op heel wat plaatsen, volgens de zaakvoerder.
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
The Plug in Company
Zonne-energie op je houten dak is goud waard
Plug je auto in een stopcontact
De zon in je tank voor minder dan 2 euro per 100 km
Enkele maanden geleden kon je de laadpalen in ons land op één hand tellen. Op dit moment zijn er enkele tientallen. En voor het jaar om is, staan er enkele honderden. Dat zegt Leo Van Geyt, zaakvoerder van The PluginCompany, dat in diverse landen de Elektrobay-laadpalen voor elektrische en plug-in hybride voertuigen verdeelt.
Pilootprojecten “Er staan er nu al enkele bij VinciPark in Antwerpen, Mechelen en Oostende. Brico heeft concrete plannen en EANDIS begint een pilootproject met een tiental stuks. McDonald’s ten slotte heeft beslist om al hun restaurants in België met laadpalen uit te rusten. Ze bedachten alvast de naam McCharge.” Het kan dus snel gaan? “In vergelijking met sommige buurlanden liep België een achterstand op. Maar een inhaalbeweging kan daar snel verandering in brengen. In Londen zijn er vijfhonderd operationeel en over afzienbare tijd zullen het er liefst 25.000 zijn.”
Groot misverstand Over het opladen van de batterijen bestaat een huizenhoog misverstand: dat het uren duurt voor ze helemaal volgeladen zijn. “Dat is natuurlijk waar, maar wie zegt dat je de batterijen in één ruk met stroom moet vullen? Met een doorsnee elektrische of plug-in
“We hebben onze eerste installatie fiscaal afgeschreven op twee jaar.” (Marc Verstraete en Martine Nevejans)
hybride auto bedraagt je actieradius 120 tot 150 km – de Opel Ampera heeft zelfs een autonomie van 500 km. Dus als je onderweg tijdens je aankopen in de supermarkt, bij een snelle hap bij McDonald’s of waar je werkt even ‘bijtankt’ op de parking, dan is er toch geen vuiltje aan de lucht? En als het nodig is, dan vul je thuis toch even na? Dat bedoel ik met opladen waar je parkeert. En daarom moet er een goede spreiding van de laadpalen komen. Mocht elk Vlaams bedrijf twee oplaadpunten plaatsen, dan heeft Vlaanderen binnen de kortste keren haar oplaadinfrastructuur klaar om de elektrische auto te verwelkomen.”
En de prijs voor de stroom? Bij VinciPark, McDonald’s en anderen betaal je op dit moment niets, als aanmoediging. Thuis laden kost je amper twee tot drie euro voor een ‘volle tank’. Dat scheelt een forse slok op de borrel in vergelijking met fossiele brandstof. Zorg er wel voor dat je een aparte stroomkring (van 16 ampère) hebt voor je auto, anders kunnen de zekeringen het begeven.
De prijs van zo’n voertuig ligt op dit moment natuurlijk hoger dan die van hun fossiele collega’s. Maar die zal afnemen als de autoconstructeurs er meer kunnen afzetten. En dat is op zijn beurt afhankelijk van het aantal laadpalen. Overigens helpt de overheid fiscaal mee om een deel van het prijsverschil te overbruggen.” Nog even geduld dus, maar de laadpalen en de bijbehorende auto’s komen er. Of omgekeerd.
Bouw je binnenkort een carport? Denk dan zeker eens aan hout als bouwmateriaal. Want hout is een mooi, natuurlijk en duurzaam materiaal. Bovendien is het heel eenvoudig om er zonnepanelen op te monteren.
Dacht je dat zonnepanelen alleen hoog op een dak thuishoren? Ook dichter bij de begane grond zijn ze nuttig. Op een carport bijvoorbeeld. “Zo is dat”, zegt Johan Konings van Ecostream uit Maldegem, dat zonnepanelen verdeelt en plaatst. “Veel mensen leggen per dag ten hoogste vijftig kilometer af tussen thuis en het werk. Toch is hun maandelijkse brandstofrekening bij zulke relatief korte afstanden niet min. En daar is iets aan te doen. De dakoppervlakte van een carport voor één auto bedraagt al gauw zestien vierkante meter. Dat is precies voldoende om met zonnepanelen groene stroom op te wekken voor een elektrische wagen.”
13
Thuis of op het werk ‘tanken’
Wat dat betekent in euro?
Konings rekent even voor: “Stel dat je elke dag vijftig kilometer aflegt met de wagen. Na een jaar staat de teller dan op 18.250 kilometer. Om je elektrische auto op te laden voor een rit van honderd kilometer, heb je 11,87 kWh nodig. Voor 18.250 kilometer volstaat dus 2,2 MWh, wat je met tien zonnepanelen van 230 wattpiek zonder problemen kunt opwekken. Samen beslaan die de dakoppervlakte van een kleine carport. Met je plug-in hybride auto ‘tank’ je thuis zonneenergie in een gewoon stopcontact van 16 ampère en bespaar je fors op je brandstofrekening. Bovendien kun je binnenkort wellicht tijdens het werk nog even ‘bijtanken’ op het bedrijf.”
Konings: “Reken om 100 km elektrisch te rijden een kost van 1,78 euro aan stroom ten opzichte van 8,4 euro aan benzine en 6 euro aan diesel (berekend volgens een brandstofverbruik van 6 liter per 100 km). Per jaar betekent dat een stroomkost van 325 euro tegenover respectievelijk 1533 of 1095 euro. Bovendien is er beduidend minder onderhoud nodig en rijd je schoner en met minder lawaai. En dan heb ik het nog niet over de mogelijke financiële tegemoetkomingen van de overheid gehad bij de aankoop van een elektrische auto.”
Een idee dat hout snijdt “Bedrijven hebben inderdaad oren naar dit verhaal”, vult Leo Van Geyt, zaakvoerder van ThePluginCompany aan. “We ontwikkelen en plaatsen de Elektrobay-laadpalen in diverse Europese landen. Een houten carport met zonnepanelen is een uitstekend idee voor thuis. En bedrijven kunnen natuurlijk meer parkeerplaatsen met hout overkappen en laadpalen plaatsen om de auto’s van alle werknemers van stroom te voorzien. Verschillende bedrijven overwegen al om hun vloot klassieke bedrijfsauto’s te vervangen door elektrische exemplaren. Om energie te besparen en hun CO2uitstoot fors te verminderen. Een idee dat hout snijdt!”
OCMW Brugge schrijft succesverhaal In Brugge geeft het OCMW het goede voorbeeld. Het liet rond zijn gebouwen houten carports optrekken om er zonnepanelen op te monteren. Luc Verbrugghe, bestuurssecretaris van de technische dienst: “In de zomer van 2009 besloot het OCMW om zo veel mogelijk zonnepanelen te plaatsen op en rond ons hoofdgebouw in Ruddershove. We beschikken nu over 4560 panelen, de grootste installatie van een openbaar bestuur in België. Elk stukje beschikbare ruimte werd benut, zoals de velden rond de gebouwen, de platte daken van de OCMW-gebouwen en de nieuwe overkappingen over de parkings. Het hout voor die overkappingen is afkomstig van ons zowat 1300 hectare grote, duurzaam beheerde bos in de Ardennen. De zonnepanelen op de carports zullen groene stroom leveren aan de twintig laadpalen die we later zullen installeren op de parkings. Op die plekken kun je dan een elektrische auto opladen. Het is bovendien de bedoeling dat we binnen een tweetal jaar het grootste deel van ons wagenpark vervangen door elektrische wagens, bijvoorbeeld die voor de maaltijdbedeling.”
14
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
DOSSIER
26 april 2010
ZONNE-ENERGIE
UBBINK
Zonnepanelen van uitmuntende kwaliteit Ecostream koopt alleen zonnepanelen en bevestigingsmateriaal van topkwaliteit, bij Ubbink bv uit Nederland. Op die manier is het zeker van het product dat het op de daken van klanten – privépersonen, bedrijven, scholen en andere organisaties – monteert. Want Ubbink heeft duurzame kwaliteit hoog in het vaandel en past die filosofie tijdens het volledige productieproces toe. Om van de strenge controle nog te zwijgen.
“Binnenkort produceren we 200.000 zonnepanelen per jaar” (Mark Pruisen, productmanager Ubbink)
Ubbink bv bestaat al sinds 1896 en richt zich op de ontwikkeling, productie en verkoop van producten die bestemd zijn voor de schil van een woning. Ooit begon het als fabrikant van stalen dakramen en stalen kerstboomstaanders. De kerstbomen zijn in de loop der jaren achterwege gebleven en vervangen door rookgasafvoersystemen, ventilatiedakdoorvoeren en -systemen, dakramen, dakventilatieproducten, enzovoort.
Ubbink maakt sinds 1999 deel uit van het Duitse beursgenoteerde Centrotec Sustainable AG. De productie vindt hoofdzakelijk plaats in Nederland en Duitsland, de verkoop over heel Europa. In België opereert Ubbink vanuit zijn vestiging in Gentbrugge. Sinds een tweetal jaar hoort ook de productie van zonnepanelen tot de kernactiviteit van Ubbink. Het bedrijf kocht een productielijn van een ander bedrijf en verdubbelde na korte tijd de capaciteit. Binnenkort volgt een nieuwe verdubbeling en zal Ubbink in Nederland 200.000 zonnepanelen per jaar assembleren. Het bedrijf is de enige fabrikant van zonnepanelen in Nederland.
Duurzame kwaliteit “In België is Ecostream een belangrijke afnemer van onze zonnepanelen en van bevestigingsmateriaal”, licht Mark Pruisen, productmanager bij Ubbink, toe. “Ecostream staat op uitmuntende kwaliteit en daar zorgen we voor. Om zonnepanelen met een duurzame kwaliteit en optimaal rendement af te leveren is de juiste keuze van onderdelen en uiterste zorgvuldigheid bij de assemblage van groot belang.”
Er gaan natuurlijk heel wat onderdelen in een paneel. Zo heb je de blauwe of zwarte siliciumzonnecel zelf van 15,6 bij 15,6 cm, waarin licht in elektriciteit wordt omgezet. Die elektriciteit wordt door de fijne zichtbare draden (fingers) aan de oppervlakte van de cel verzameld en aan de volgende cel in het paneel doorgegeven. Medewerkers bij Ubbink solderen over de zonnecellen heen een groter dradennet, dat alle elektriciteit van de zonnecellen verzamelt. Uiteindelijk belandt alle stroom in een contactdoos achter op het paneel. De contactdozen van de verschillende panelen worden met elkaar verbonden en zo komt de elektriciteit van alle panelen samen in een omvormer, die gelijkstroom in wisselstroom voor huishoudelijk gebruik omzet.
Ook lucht- en waterdichtheid zijn belangrijk. Daarom komt er over en onder de zonnecellen nog een folie. Tijdens het productieproces wordt ze verwarmd, zodat ze smelt en alle naden dicht. Ten slotte volgen nog een glasplaat over en een kader rond het geheel van de zonnecellen. Het vermogen dat een zonnepaneel aflevert kun je pas na de productie correct meten. Mark Pruisen: “Dat gebeurt met een flitslamp die het zonlicht nabootst. Een computer meet hoeveel elektriciteit het paneel produceert. Die meetwaarde brengen we samen met het serienummer aan op een infokaart bij de panelen. Zo kan een installateur erover waken dat hij voor een optimaal resultaat zonnepanelen van ongeveer hetzelfde vermogen op een dak monteert.”
Evolutie? Of er nog evolutie te verwachten is in de wereld van zonnepanelen? “Absoluut”, antwoordt Pruisen. “Ubbink brengt binnenkort een zwarte folie en een zwart kader op de markt, die esthetisch passen bij zwarte zonnecellen. Bovendien werken we aan een innovatief product waarmee installateurs een dak helemaal kunnen bedekken zonder hoeken of kanten open te laten. Het gaat om een materiaal dat ze ter plaatse kunnen verzagen en afwerken met hetzelfde kader als dat van zonnepanelen. Zo leg je straks als het ware een volledige uniforme laag op een dak.”
Ook technisch zijn er evoluties te verwachten. Denk maar aan een zonnepaneel waarbij de bedrading achteraan over de zonnecellen loopt. Dat vergroot de zonnevangende oppervlakte en dus het rendement. Dat rendement is overigens de voorbije jaren al fors toegenomen. “Op de productielijn die we overnamen maakten we zonnepanelen die 150 tot 160 wattpiek aan stroom leverden (met 50 zonnecellen per paneel). Intussen leveren we in hetzelfde formaat zonnepanelen met een rendement van 185 tot 190 wattpiek. Tegelijk daalt ook de prijs van zonnepanelen. Dat betekent dat we met producten van hoge kwaliteit op prijsvlak aardig in de buurt komen van de goedkopere importpanelen.”
15
Zonne-energie voor iedereen
Ecostream nv Krommewege 24D 9990 Maldegem T: 050 71 51 01 E:
[email protected] www.ecostream.be
FNC Solar te Lint T: 0487 205 609 F: 03 293 84 31 E:
[email protected] www.fncsolar.be
Bollen Sunpower Waterrijstraat 5C 3900 Overpelt T: 011 369 369 www.bollensunpower.be
ONZE MISSIE: EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN 203x280_adv_magna_back.indd 1
6/02/2010 19:19:44
