jaarverslag 2010 Vastgesteld door bestuur d.d. 26 april 2011

jaarverslag 2010

Vastgesteld door bestuur d.d. 26 april 2011 Goedgekeurd door Raad van Commissarissen d.d. 26 april 2011

Inleiding

1

1. Leefbaarheid

3

2. Participatie & samenwerking

5

3. Verhuur van woningen

8

4. Kwaliteit van het woningbezit

16

5. Interne organisatie

25

6. Financiële verantwoording

29

7. Verklaring van het bestuur

33

8. Verslag Raad van Commissarissen

34

9. Jaarrekening 9.1 balans 9.2 winst- en verliesrekening 9.3 kengetallen

42 42 44 45

Voor u ligt het laatste jaarverslag van Wonen West Brabant. Al lezend zult u wellicht vinden dat de toonzetting van het verslag zakelijk is. Wat mij betreft is dit passend om twee redenen. Het doet recht aan de stappen die ook in het verslagjaar door Wonen West Brabant gezet zijn om haar dienstverlening structureel op een verantwoorde wijze te blijven aanbieden richting haar huurders. Tevens doet deze zakelijkheid recht aan de wijze van opereren die vereist is als we richting de toekomst kijken vanuit het perspectief van de ontwikkelingen die op de sector afkomen. Door ingrijpen van het Rijk, maar ook door een maatschappelijke ontwikkeling als Krimp, die zich hier in de regio aandient, kan Wonen West Brabant haar volkshuisvestelijke opgave alleen realiseren als hier ook met soberheid en doelmatigheid naar gekeken wordt. Na in 2005 voor de eerste keer een visitatie te hebben ondergaan en daar overigens behartigenswaardige conclusies en aanbevelingen aan te hebben overgehouden, heeft Wonen West Brabant afgelopen jaar een tweede externe visitatie laten verrichten. De conclusie die naar aanleiding van de visitatie kan worden getrokken is dat WWB afgelopen jaren een hele positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt die door onze stakeholders zeer wordt gewaardeerd. Ook ben ik zeer blij met de rest van de uitkomsten uit deze visitatie. Het visitatierapport is op de website van Stadlander geplaatst zodat iedereen er kennis van kan nemen. Grote uitdaging is de komende jaren met Stadlander die positieve ontwikkeling voort te zetten, zodat in 2014 een vergelijkbaar positief visitatierapport verkregen wordt. Op verschillende manieren is in de volkshuisvestingsverslagen van de inmiddels gefuseerde corporaties een voorschot genomen op het nu voorbije verslagjaar. Elk van de thans gefuseerde corporaties deed dat vanuit het eigen perspectief. In het nu voor u liggende volkshuisvestingsverslag wordt – voor de laatste keer – vanuit dat eigen perspectief verslag gedaan over het jaar 2010. De fusie is inmiddels een feit en daarom wordt deze inleiding afgesloten met een vooruitblik op het jaar 2011 vanuit het perspectief van Stadlander, te weten: • het adequaat borgen van de lokale opgaven in de volkshuisvesting om daarmee huidige en toekomstige huurders een prettig woon- en leefklimaat te bieden; • het blijvend borgen van de lokale verankering door lokaal aanwezig te zijn en in te spelen op lokale prioriteiten; • het op de langere termijn zeker stellen, zowel inhoudelijk als financieel, van de continuïteit van de volkshuisvestingsorganisatie; • het kunnen bieden van een uitdagende werkomgeving aan medewerkers. Het jaar 2011 staat vooral in het teken van de implementatie van de organisatie. Drie organisaties moeten in elkaar worden geschoven tot één nieuwe, die effectief en efficiënt dient te zijn. Dit is een forse opgave, vooral ook tegen de achtergrond van de belofte die gedaan is aan de gezamenlijke huurdersorganisaties: de dienstverlening aan de huurders zal op hoog niveau blijven. De inzet tot nu toe van de Ondernemingsraad en van alle medewerkers geeft ons het vertrouwen, dat aan het einde van dit jaar de nieuwe Stadlander organisatie er staat en dat vanuit de vier vestigingen onze huurders als vanouds of beter bediend zullen worden. Mr. A.B. Ringersma Directeur-bestuurder

1

2

1. Leefbaarheid Wonen West Brabant is een maatschappelijk georiënteerde onderneming met als belangrijkste taak het zorgen voor goede huisvesting voor kwetsbare groepen in de samenleving. Er gaat dan ook veel aandacht uit naar de laagstbetaalden en zorgbehoevenden. Tevens verhuren wij in beperkte mate woningen die vallen onder de vrije huursector. Maar we doen meer dan woningen verhuren en onderhouden. We vinden het bevorderen van leefbaarheid van de woonomgeving in wijken en dorpen zeker zo belangrijk.

Leefbare wijken en kernen waar bewoners prettig en duurzaam wonen Wonen West Brabant beschouwt leefbaarheid in de buurten, wijken en kernen als een vanzelfsprekende component die bij het Wonen hoort. Een fijne buurt om in te wonen waar iedereen zich prettig voelt kan alleen maar ontstaan als naast de fysieke factor ook het sociale element goed vertegenwoordigd is. Hoewel we de laatste jaren middelen genereren om leefbaarheidsprojecten te financieren, zien we dat een projectmatige aanpak om leefbaarheid te vergroten, vaak achterwege blijft. We hanteerden de insteek om de bewoners nadrukkelijk te betrekken en vooral te vragen welke ingrepen naar hun mening nodig zijn om het gevoel van leefbaarheid te verbeteren. Dit doet recht aan onze overtuiging dat de corporatie niet moet verzinnen wat goed is voor een buurt, maar dat het vanuit de bewoners moet komen. Het gevolg is wel dat het vaak blijft steken bij kleinschalige activiteiten. Is dit erg? Op zich niet omdat het tenslotte gaat om wat de bewoners en onze huurders belangrijk vinden. Als een goed leefklimaat mede tot stand komt door een aantal vrij kleine buurtactiviteiten is het doel immers bereikt. Toch denken we dat er meer te doen is, dan we tot nu toe oppikken vanuit de buurten. We moeten dus streven naar een combinatie van

activiteiten, spontaan aangedragen door bewoners en meer geregisseerde projecten met mogelijk een wat grotere impact. Een aangepaste vorm van het eerder gebruikte “Kan wél” format kan hier wellicht een rol in vervullen.

Groen, schoon, heel en veilig… De elementen groen, schoon, heel en veilig zijn belangrijke basisvoorwaarden om te komen tot een leefbare buurt of kern. Het lijkt zo vanzelfsprekend, een groene omgeving, die goed wordt bijgehouden. Een schoon trapportaal wat fris ruikt. Speeltoestellen die, evenals bushokjes, heel en te gebruiken zijn en een omgeving waar iedereen zich vrij en frank begeeft met een veilig gevoel. Gelukkig is dit in heel veel buurten wel het geval, maar niet altijd vanzelfsprekend. Groen kan van grote invloed zijn. Een groene omgeving nodigt uit maar de beeldkwaliteit is hiertoe wel bepalend. Ditzelfde gaat op voor een schoon, goed onderhouden wooncomplex en een woonomgeving waar graffiti ontbreekt en alles, van verlichting tot speeltoestellen, gewoon heel is en werkt. Het continue monitoren en onze leveranciers op dit gebied scherp houden, is een dagelijkse taak voor meerdere medewerkers. Veilig betekent tevens een intensieve samenwerking met de gemeente, de buurtpreventieteams en de inzet van onze eigen

3

toezichthouders. Het betekent ook het voorkomen of verhelpen van overlastgevende hangplekken nabij onze complexen, het aanpassen van de verlichting waar nodig en soms zelfs complete renovaties om portieken afsluitbaar te maken. Onze woonconsulenten spelen een belangrijke signalerende rol in het heren erkennen van deze locaties en in het nemen van initiatief om deze locaties aan te pakken. Wonen West Brabant heeft in 2010 bijna 120 sloop of renovatie woningen tijdelijk laten bewonen om te voorkomen dat de leefbaarheid in deze wijken of straten slechter wordt. De bewoners van deze woningen bestaan veelal uit startende woningzoekenden die zo op een leuke en voordelige manier tijdelijk kunnen wonen. Ook startende ondernemers hebben hun weg gevonden om op deze manier tijdelijke huisvesting te krijgen. De tijdelijke bewoners / gebruikers ondervinden slechts een nadeel: het is en blijft natuurlijk tijdelijk.

Wijk-en buurtinitiatieven In 2010 hebben we nauwlettend gekeken welke initiatieven we wilden ondersteunen. We beoordelen daarbij of dat een initiatief concreet bijdraagt aan het creëren van een leefbare wijk, buurt of kern. Een aantal van de activiteiten hebben we gecontinueerd. Denk daarbij aan de sportclinics in de zomer, de vrijwilligersorganisaties die een ondersteunende rol vervulden, de spreekuren in de wijk waar we een luisterend oor boden, de inzet van huismeesters met de geleidelijke omslag naar wijkbeheerders. Ook sport en spel, de buurtfeesten en het bloembakken-project in de Vlierstraat mogen genoemd worden als een positief voorbeeld van inzet. Sowieso heeft de leefbaarheid in Gageldonk onze specifieke aandacht. De grote herstructureringsopgave brengt onvermijdelijk onrust mee als gevolg van leegstaande woningen en mogelijk verminderde sociale controle. De vervuiling op sommige plekken in de wijk proberen we samen met de gemeente aan te pakken. We zien dan ook veel activiteiten in deze wijk tot stand komen. Van afvalcampagnes

4

tot burendag, een buurtsite en vooral ontmoeting in de wijk, ondermeer door een centraal gelegen, actief wijkpunt. Elders ondersteunden we wederom drugspreventie op scholen, het basketbalfeest voor middelbare scholen, taallessen voor mensen van allochtone afkomst en “achter de voordeur” initiatieven die trachten vereenzaming terug te dringen. Positief is dat bewonerscommissies gemakkelijker hun weg vinden naar de corporatie als het gaat om het aanpakken van onveilige situaties of het realiseren van kleine leefbaarheidsprojecten.

Woonladder In 2010 is er diversen malen overleg geweest met de sociale partners van Wonen West Brabant over het opzetten van de woonlader, waaronder de Skaeve Huse. Helaas hebben diversen bezuinigingen bij de zorgpartijen geleid tot het niet verder uitwerken van een aantal woonvoorzieningen. De Skaeve Huse staan nog steeds hoog in het vaandel bij de samenwerkende partijen en hopelijk kunnen we in 2011 een start maken met de realisatie van deze aangepaste woningen.

2. Participatie en samenwerking Binnen de regio is in de loop der jaren veel samenwerking tot stand gebracht met onze stakeholders. Natuurlijk met de gemeenten in ons werkgebied, maar ook met zorgen welzijnspartijen, scholen, huurdervertegenwoordigingen, vrijwilligersorganisaties enz. Nadat Wonen West Brabant, samen met vier andere corporaties, in 2009 de regionale woonvisie presenteerde, is er veel gebeurd.

Waar destijds lang niet iedereen de conclusies onmiddellijk kon omhelzen, wordt de rode draad van deze visie door gemeenten en andere stakeholders inmiddels onderkend. Het belang van de meerledige boodschap: krimp is onontkoombaar op termijn, een groeiscenario nul is al ambitieus genoeg én de noodzaak dat gemeenten en corporaties hun handen ineen slaan en de samenwerking bewust zoeken, dringt steeds meer door in de regio. Vermeldenswaard is dat de gemeente Roosendaal met de Roosendaalse corporaties in navolging ook een subregionale visie zullen gaan opstellen die gekoppeld is aan een woonmarktonderzoek. Het laatste kwartaal is er op de locatie Boerenverdriet een pilot gestart in aanloop naar de voorgenomen fusie tussen Castria Wonen, Soomland en Wonen West Brabant. Een team van zowel Soomland als Wonen West Brabant medewerkers is aan het werk gegaan om de toekomstige samenwerking in een voor Wonen West Brabant nieuwe vestiging gestalte te geven. Hoog in het vaandel stonden vooral de werkwijzen en de systemen van elkaar te leren kennen en lijn te brengen in de werkmethodieken. De betrokken medewerkers zijn enthousiast aan de slag gegaan en lieten zich niet uit het veld slaan door de vele operationele hobbels die te overwinnen waren.

Bewonersparticipatie Leefbaarheid, veiligheid en sociale interactie is niet een zaak van de corporatie of de gemeente alleen. De buurt, wijk of kern is immers van en voor de bewoners. Het is goed te zien dat steeds meer bewoners en bewonersorganisaties zich dat ook realiseren en een bijdrage in de wijk willen leveren. We zien dat sterk terug bij de deelname aan de buurtpreventieteams die ongekend goed vertegenwoordigd zijn. Bewonerscommissies groeien nog steeds licht in aantal. Tegelijk zien we ook dat het voor bestuursfuncties met name bij huurderbelangenorganisaties moeilijk is, om vrijwilligers te vinden. De vraag dringt zich op of bewoners ook in de toekomst, voldoende vertegenwoordigd zijn en of de corporatie op deze wijze voldoende informatie kan vergaren. Naast de bestaande vormen van participatie dienen andere modellen overwogen te worden. Overigens heeft de huurdersvereniging Putte zich met onze instemming, voorgenomen om de belangen van huurders in geheel Woensdrecht te vertegenwoordigen. De huurdersvereniging uit Steenbergen heeft zich bereid getoond om ook huurders uit de gemeente Roosendaal te vertegenwoordigen. Dit juichen wij toe. Hoe meer huurders met ons in gesprek zijn via een huurdersvereniging, hoe beter dat is voor de open lijn die er moet zijn tussen huurders en de corporatie.

5

Met de drie huurdersverenigingen voert Wonen West Brabant structureel overleg over alle overkoepelende zaken van beleid en beheer. Conform de nieuwe overlegwet informeren wij hen over alle zaken die interessant zijn vanuit hun maatschappelijke rol en/ of onderwerpen die hun werkgebied raken. In 2010 ontving de regionale geschillencommissie geen enkele klacht over Wonen West Brabant. Daarnaast vindt overleg plaats met andere institutionele huurders, zoals met de Vrouwen Advies Commissie en Ouderen Advies Raden.

Samenwerking met de gemeente Bergen op Zoom De verkiezingsuitslag heeft niet geleid tot een wezenlijk andere politieke arena. De portefeuilles zijn herschikt maar portefeuillehouders zijn bekenden. Evenals in de voorgaande jaren vindt er op bestuurlijk- en ambtelijk niveau structureel en constructief overleg plaats. Zowel het College van B&W als de Raad hebben in 2010 een werkbezoek aan Wonen West Brabant gebracht. De complexiteit van de opgaven en vraagstukken (bezuinigingen, stagnerende woningmarkt, krimp, Bergse Haven) brengt met zich mee dat definitieve besluitvorming vaak langer duurt dan gepland en soms gewenst is. De krimpdiscussie met al zijn consequenties wordt nadrukkelijk gevoerd en de indruk is dat het besef doordringt dat de bevolkingskrimp komt en dat regionale samenwerking noodzakelijk is. Ook dringt het besef door dat krimp twee dimensies kent de kwalitatieve (selectieve krimp) en de kwantitatieve. Partijen zullen op beide dimensies moeten willen sturen. Gezien de opvatting van Wonen West Brabant dat de volkshuisvestelijke opgave een regionale aangelegenheid is stellen wij ons op het standpunt dat we nieuwe prestatieafspraken alleen kunnen maken als deze een regionale afstemming hebben.

Samenwerking gemeente Steenbergen Lang heeft Wonen West Brabant moeten constateren dat de relatie met de gemeente

6

Steenbergen gecompliceerd was. Waar de samenwerking met de ambtenaren doorgaans nog wel gevonden werd, was er een politieke onwil voelbaar om de samenwerking met ons op te zoeken. In 2010 lijkt hier een kentering in gekomen te zijn, de nieuwe wethouder heeft nadrukkelijk het belang van samenwerking onderstreept. Ook het College van Steenbergen is ingegaan op onze uitnodiging voor een werkbezoek. We hebben een aanzet gemaakt om te komen tot nieuwe prestatieafspraken. De aankondiging dat de nieuwe corporatie Stadlander wederom een volwaardige vestiging in Steenbergen zal openen, heeft een positieve indruk bij de gemeente achtergelaten. Wellicht opent dit nieuwe mogelijkheden. We zijn positief gestemd.

Samenwerking met de gemeente Woensdrecht De goede relatie met de gemeente Woensdrecht is in 2010 voortgezet. Voor de jaren 2009 en 2010 waren eind 2009 prestatieafspraken gemaakt, waar in 2010 invulling aan is gegeven. Wonen West Brabant streeft er samen met de gemeente Woensdrecht naar om in alle kernen van de gemeente woon/zorgappartementen te realiseren. In 2010 is in de kern Putte een dergelijk appartementencomplex opgeleverd. De door de gemeente gewenste starterswoningen in Hoogerheide worden, met het oog op de niet te ontwijken vergrijzing, ontwikkeld als potentiële nultredenwoningen. Daarnaast zijn vanaf het voorjaar 2010 maandelijks met de gemeente en de wijkagent in alle kernen dorpsspreekuren gehouden.

Samenwerking gemeente Roosendaal. Hoewel Wonen West Brabant slechts beperkt bezit heeft in de gemeente Roosendaal (+/- 450 VHE) heeft Roosendaal in 2010 nadrukkelijk de samenwerking gezocht in hun streven om te komen tot een nieuw woonconvenant. (prestatieafspraken) In gelijkwaardig overleg met woningstichtingen Aramis en WSG hebben wij in 2010 met de

gemeente een nieuw woonconvenant opgesteld. In positieve zin is hierbij de houding van de gemeente opgevallen; samen optrekken, veel realiteitszin, goed, constructief overleg en de bereidheid om zich te laten overtuigen van corporatiestandpunten. Naast een woonconvenant is op onze suggestie besloten een woonmarktonderzoek uit te laten voeren door het RIGO. Hierdoor zal het gemakkelijker zijn om aansluiting te vinden met het eerder uitgevoerde woonmarktonderzoek van een aantal andere West Brabantse corporaties. Het woonconvenant is inmiddels opgesteld, besproken met alle betrokkenen en heeft ieders instemming. Het eerste kwartaal 2011 zal de formele ondertekening plaatsvinden.

tanteLouise-Vivensis en Zorgvastgoed De bestuurders van tanteLouise-Vivensis en Wonen West Brabant hebben in het verleden een intentieovereenkomst gesloten om te komen tot een structurele samenwerkingsvorm. In 2010 hebben we ons intensief ingespannen om met een verbreding en verdieping die samenwerking vorm en inhoud te geven. Voor een tweede versie van het lange termijn huisvestingsplan gebruikten we twee belangrijke rapporten die in 2010 zijn geupdated. De woonvisie opgesteld in opdracht van vijf corporaties in de regio geeft inzicht in de marktontwikkelingen op het gebied van wonen de komende twintig jaar. Het tweede rapport dat is opgesteld door TNO Bouw & Zorg, geeft inzicht in de ontwikkelingen op het gebied van de toenemende zorgvraag bij verschillende zorgprofielen. Aan de hand van deze rapportages hebben we de opgaaf voor beschermd en verzorgd wonen verder in kaart kunnen brengen. In 2010 hebben we daarbij diverse modellen doorgerekend. Enerzijds op basis van de toekomstverwachting op het gebied van de ontwikkelende zorgvraag. Anderzijds met de veranderende vergoedingensystematiek op basis van de zorgzwaartepakket (ZZP) scores. De hele zorgsector ondergaat momenteel zowel qua vergoedingensystematiek als qua klantbenadering een grote verande-

ringsslag. Het vinden van een juiste basis voor structurele samenwerking die voor beide organisaties een plus oplevert is derhalve essentieel. tanteLouise-Vivensis en Wonen West Brabant hebben daarom gezamenlijk deel genomen aan een proef van het ministerie van VWS om kleinschalig groepswonen regionaal op de kaart te zetten. Daarvoor is een maatschappelijke businesscase geschreven waaruit duidelijker is geworden wat het maatschappelijk rendement van samenwerken kan opleveren. Deels is dat de grotere bewegingsvrijheid van de klant en de verminderde personeelsinzet door het gebruik van gerichte domotica. Dementerende ouderen die gedeconcentreerd in kleinschalige groepswoningen wonen, gaan er duidelijk in leefkwaliteit en welzijn op vooruit. De structurele financiering van dergelijke voorzieningen in combinatie met de afnemende bekostiging is nog een gordiaanse knoop. Dit heeft er dan ook toe geleid dat eind december een intensief overleg heeft plaatsgevonden tussen de beide organisaties om de contouren van wat haalbaar is nader in te vullen. Dit moet in 2011 leiden tot definitieve afspraken.

Convenant Woonservicegebieden Op 3 november heeft Wonen West Brabant het convenant ondertekend voor de realisatie van de Woonservicegebieden in Bergen op Zoom. Naast WWB tekenden nog 22 partners in Zorg Welzijn en Wonen. Niet duidelijk is of het convenant zich binnen de context van de gemeentelijke discussie omtrent herbezinning op kerntaken in verband met bezuinigingen staande kan en zal houden. Dit geldt ook voor WWB. Daar waar wij kansen en mogelijkheden zien zullen wij handelen naar de geest van dit convenant. Daarbij zullen we overigens wel kijken welke rol we daarbij hebben en dat om reden van spankracht scherp bewaken. Daar hoort tevens bij dat we de gemeente blijven aanspreken op haar publieke taken en verantwoordelijkheden.

7

3. Verhuur Op 31 december 2010 bedroeg het woningbezit van Wonen West Brabant 8.511 woningen. Wonen West Brabant verhuurt woningen in het goedkope-, bereikbare-, middeldure- en dure huursegment. Huurklassen

Bergen op Zoom

Steenbergen

Woensdrecht

Roosendaal

Moerdijk

Totaal

0 tot 357,37

1.056

422

129

33

3

1.643

357,37 tot 548,13

4.304

1.058

395

279

0

6.036

548,13 tot 647,53

415

59

73

35

0

582

647,53 en hoger Totaal

165

22

63

0

0

250

5.940

1.561

660

347

3

8.511

Huurachterstanden/huurincasso Voorkomen is beter dan genezen. Tijdens het woningtoewijzingproces wordt daarom veel aandacht besteed aan de financiële situatie van de (toekomstige) huurders. Bij twijfels hierover voeren we een credit check uit. Gezien de goede resultaten hiervan zal deze check in 2011 een integraal onderdeel gaan uitmaken van het woningtoewijzingproces. Wij hanteren een strikte incassoprocedure waarbij we huurders met brieven en persoonlijk contact zo vroeg mogelijk aanspreken op een betalingsachterstand. Bij plotseling afwijkend betaalgedrag van altijd correct betalende huurders benaderen we deze huurders altijd persoonlijk. Betalingsregelingen, waarbij huurders zowel hun inkomsten als uitgaven moeten overleggen, treffen we op maat. Wonen West Brabant verwijst huurders die oprecht, snel en effectief geholpen willen worden met het oplossen van hun schuldenproblematiek door naar instanties die ook echt kunnen helpen. Samen met collega corporaties, de gemeenten Bergen op Zoom en Woensdrecht, de Stichting

8

Traverse en de Kredietbank Breda hebben we daartoe een schuldhulpverlenings-convenant afgesloten. We hebben in 2010 vijfendertig keer een beroep gedaan op schuldbemiddeling. Dit heeft 24 actieve bemiddelingen tot resultaat. Helaas werken schuldenaars en of schuldeisers niet in alle gevallen mee aan schuldbemiddeling. Van de 147 aangezegde ontruimingen in 2010 heeft het in 36 gevallen ook daadwerkelijk tot ontruiming geleid. In acht gevallen leverde de huurder zelf de sleutels in en in negentien cases is er alsnog een betalingsregeling afgesproken. 83 huurders voldeden na de aangezegde ontruiming direct hun achterstand. In 2009 betrof het 140 aanzeggingen en 33 werkelijke ontruimingen. Eén ontruiming is geannuleerd omdat de huurders werden toegelaten tot de wet schuldensanering natuurlijke personen (WSNP). Gemiddeld stond er bij een geëxecuteerde ontruiming € 2.122,- aan huurschuld uit. Aan het einde van het boekjaar bedroeg het percentage huurachterstand 0,65% van de jaarhuur ten opzichte van 0,73% in 2009.

Huurverhoging Voor de sociale woningbouw heeft de rijksoverheid de jaarlijkse huurverhoging gemaximaliseerd aan de inflatie. Per 1 juli 2010 heeft Wonen West Brabant voor deze categorie de huren verhoogd met 1,2 %. In 2010 is geen enkel bezwaarschrift ontvangen tegen de aangezegde huurverhoging. Voor de woningen die vallen onder het geliberaliseerde segment hanteerden we verhogingen van 1,2%, 1,4% en 2,5%. Het is ons beleid om bij een woningmutatie de huur direct op te trekken naar minimaal gemiddeld 75% van de maximaal redelijke huur.

Toewijzingbeleid Vanaf 1 december 2009 presenteren Castria Wonen, Woningstichting Soomland, Woningstichting Dinteloord en Wonen West Brabant gezamenlijk het actuele woningaanbod via de website www.zuidwestwonen.nl. Dit systeem biedt zowel het aanbod-, optie-, loting- en het direct wonen model aan. Bij de start van Zuidwestwonen.nl hebben Wonen West Brabant, Castria Wonen, Soomland en Woningstichting Dinteloord 13.300 woningzoekenden gemigreerd.

In december 2009 hebben de gemigreerde woningzoekenden hun inschrijving moeten actualiseren en updaten om actief te blijven als woningzoekende. Woningzoekenden die niet hebben gereageerd, zijn uitgeschreven. Als gevolg hiervan bedraagt per 1 januari 2010 het aantal geregistreerde woningzoekende 7.322. Woningstichting Aramis-AlleeWonen uit Roosendaal bemiddelt onze woningen in de buitengebieden van deze gemeente.

Verhuurresultaten In 2010 sloot Wonen West Brabant 749 huurcontracten af. Het betrof 667 bestaande woningen en 82 nieuwbouwhuizen / aangekocht bezit. Het mutatiepercentage ligt op 7,83 %. In 2009 was dat respectievelijk 588 bestaande bouw, 142 nieuwbouw en 6,96 %.

9

Overzicht verhuringen:

Bergen op Zoom Aanbodmodel Toewijzingsmodel

Aantal nwe verhuringen

Appartement met lift Appartement zonder lift Benedenwoning Bovenwoning Eengezinswoning Seniorenwoning Totaal

Aantal reacties

Reactiegraad31

31

1315

42,41

121

10653

88,04

4

153

38,25

10

884

88,4

102

12818

125,66

78

805

10,32

346

26628

76,95

Bemiddeling Toewijzingsmodel


Appartement met lift

3

Appartement zonder lift

5

Aantal reacties

Reactiegraad31

Benedenwoning Eengezinswoning

10

Seniorenwoning

2 Totaal

20

Directe verhuur Toewijzingsmodel


Aantal reacties

Reactiegraad31


2

2

1


1

1

1

15

18

1,2

18

21

1,17

Seniorenwoning Totaal

Lotingmodel Toewijzingsmodel


Aantal reacties

Reactiegraad31


21

1343

63,95


10

897

89,7

Benedenwoning

1

70

70

Eengezinswoning

12

1466

122,17


14

96

6,86

58

3872

66,76

Optiemodel Toewijzingsmodel


Eengezinswoning

5

Seniorenwoning

3 Totaal

10

8

Aantal reacties

Reactiegraad31

Woensdrecht Aanbodmodel Toewijzingsmodel


Aantal reacties

Reactiegraad31

Appartement met lift Appartement zonder lift

8

144

18

Benedenwoning

2

39

19,5

Bovenwoning

1

11

11

13

451

34,69

Eengezinswoning Seniorenwoning Totaal

9

37

4,11

33

682

20,66



Aantal reacties

Reactiegraad31

Appartement met lift Appartement zonder lift

1

Benedenwoning

1

Eengezinswoning

1


3



Aantal reacties

Reactiegraad31


1

1

1


1

1

1

24

25

1,04

26

27

1,04




Aantal reacties

Reactiegraad31


21

1343

63,95


10

897

89,7

Benedenwoning

1

70

70

Eengezinswoning

12

1466

122,17


14

96

6,86

58

3872

66,76



Eengezinswoning

5

Seniorenwoning

3 Totaal

Aantal reacties

Reactiegraad31

8

11

Steenbergen Aanbodmodel Toewijzingsmodel


Aantal reacties

Reactiegraad31


2

49

24,5


7

208

29,71

Benedenwoning

1

26

26

Eengezinswoning

42

2064

49,14


23

210

9,13

75

2557

34,09




1

Eengezinswoning

4 Totaal

Aantal reacties

Reactiegraad31

5



Aantal reacties

Reactiegraad31


1

1

1

Seniorenwoning

2

3

1,5

3

4

1,33

Totaal



Aantal reacties

Reactiegraad31


5

89

17,8


3

103

34,33

8

192

24

Totaal



Seniorenwoning

Aantal reacties

Reactiegraad31

3 Totaal

3

Roosendaal Aanbodmodel Toewijzingsmodel


Aantal reacties

Reactiegraad31


1

28

28


1

20

20

Benedenwoning

5

201

40

Bovenwoning Totaal

12

10

1034

103

17

1283

75,47

Acceptatiegraad per woningtype

Bergen op Zoom Toewijzingsmodel

Aantal aanbiedingen31

Gem. aantal aanb. p. verh.

Acceptatie graad


104

1,82

54,81%


357

2,61

38,38%

Benedenwoning

13

3,25

30,77%

Bovenwoning

35

3,18

31,43%

Eengezinswoning

303

2,35

42,57%

Seniorenwoning

198

1,77

56,57%

1010

2,24

44,55%



Acceptatie graad

1

1

100,00%

Totaal

Woensdrecht Toewijzingsmodel Appartement met lift Appartement zonder lift

14

1,4

71,43%

Benedenwoning

3

1

100,00%

Bovenwoning

1

1

100,00%

33

2,2

45,45%

Eengezinswoning Seniorenwoning

37

1,12

89,19%

89

1,41

70,79%



Acceptatie graad


23

2,56

39,13%


19

1,9

52,63%

Benedenwoning

2

2

50,00%

Eengezinswoning

97

2,11

47,42%

Totaal

Steenbergen Toewijzingsmodel


42

1,5

66,67%

183

1,95

51,37%



Acceptatie graad

1

1

100,00%

Roosendaal Toewijzingsmodel Appartement met lift Appartement zonder lift

1

1

100,00%

Benedenwoning

12

2,4

41,66%

Eengezinswoning

25

2,5

40,00%

39

2,39

41,84%


13

Het aantal reacties op eengezinswoningen in Bergen op Zoom nam toe van gemiddeld 116 in 2009 naar 125 in 2010. Maar om een woning ook verhuurd te krijgen, waren er wel meer toewijzingen nodig. (2,35 in 2010 tegen 1,99 in 2009) Roosendaal geeft een daling te zien van 116 naar 103 reacties. Het aantal toewijzingen nam echter wel af van 5,00 in 2009 naar 2,5 in 2010. De belangstelling voor het in 2010 in exploitatie genomen appartementencomplex Tulpstraat in Putte is laag. Per 31 december 2010 zijn negen van de 25 appartementen nog niet verhuurd.

Toewijzing naar rato van samenstelling huishouden, inkomen en huurprijs. Eenpersoons huishouden

Huurprijs > 357,37

LEEFTIJD

JAARINKOMEN

Jonger dan 65 jaar

Tot 21.450

Jonger dan 65 jaar

Groter dan 21.450

65 jaar en ouder

Groter dan 20.200

65 jaar en ouder

Tot 20.200 Totaal

Tweepersoons huishouden

≤ 357,37

≤ 548,18

> 548,18

Totaal

17

143

30

190

8

77

17

102

14

5

19

6

28

19

53

31

262

71

364

Huurprijs > 357,37

LEEFTIJD

JAARINKOMEN

≤ 548,18

> 548,18

Totaal

Jonger dan 65 jaar

Tot 29.125

5

53

34

92

Jonger dan 65 jaar

Groter dan 29.125

2

34

24

60

65 jaar en ouder

Tot 27.575

21

9

30

65 jaar en ouder

Groter dan 27.575 Totaal

Drie- en meerpersoons huishouden

≤ 357,37

7

15

7

22

123

74

204

Huurprijs > 357,37

LEEFTIJD

JAARINKOMEN

≤ 357,37

≤ 548,18

> 548,18

Totaal

2

Jonger dan 65 jaar

Tot 29.125

37

54

93

Jonger dan 65 jaar

Groter dan 29.125

16

23

39

Tot 27.575

2

1

3

55

78

135

65 jaar en ouder

Totaal

14

2

Vrije sector huur Wonen West Brabant wil met name als gaat om toevoegingen op de woningmarkt ook actief zijn in het huurprijssegment tot ca € 950,- per maand. Mede in het licht van de Europa discussie en de toenemende vergrijzing speelt dit marktsegment in toenemende mate een rol in de dynamiek van de woningmarkt. Middeldure huurwoningen dragen ook actief bij aan de gewenste doorstroming en beschikbaarheid van passende huurwoningen voor mensen met een inkomen boven de € 33.000,-. Immers het bevordert de doorstroming van huurders met een hoger inkomen uit de sociale huursector waardoor er meer woningen voor de sociale doelgroep beschikbaar komen. De aanhoudende malaise op de koopwoningmarkt heeft ook invloed op de vraag naar middeldure huurwoningen. Steeds vaker haken potentiële kandidaten af omdat hun bestaande koopwoning niet is verkocht. De verwachting is dat zodra de koopwoningmarkt weer aantrekt, dit ook voor een sterke impuls voor dit marktsegment zal zorgen. De leegstand van de in 2009 verworven complexen bestaande woningen is opgelost. In het project van 31 eengezinswoningen van Blauwhoed in het Cort Heyligerspark zijn de resterende zes woningen verhuurd. De zestien leegstaande woningen in het Vesteda project van 65 Parade appartementen zijn ook verhuurd. Hier bestaat nu zelfs een wachtlijst. De volgende nieuwbouwprojecten zijn in 2010 opgeleverd : • vier vrije sector hoekwoningen de Zonnetrap Markiezaat de Wal, Bergen op Zoom • een vrije sector hoekwoning De Landerije, Welberg • drie vrije sector huurappartementen, Marktplein, Putte

die ook allen in 2010 weer zijn verhuurd. In totaal zijn er 48 vrije sector huurwoningen verhuurd in 2010.

Verkopen Wonen West Brabant heeft evenals in de voorgaande jaren een actief verkoopbeleid gevoerd. Met de verkopen genereren we liquide middelen en stimuleren we het eigen woningbezit. Ook draagt een actief verkoopbeleid bij aan de gewenste differentiatie in de wijken en kernen. Met name de starters op de woningmarkt krijgen als gevolg van de aantrekkelijke prijsklasse in combinatie met Slimmer Kopen een kans een eigen woning te verwerven. In 2010 zijn 79 bestaande woningen verkocht met een totale bruto verkoopopbrengst van € 12,7 miljoen. Vijf woningen werden verkocht aan zittende huurders en 44 van de kopers hebben hun woning gekocht met Slimmer Kopen. Van de 79 woningen die verkocht zijn, zijn er tien verkocht aan doorstarters, dit zijn mensen die uit een verbroken relatie/scheiding komen. Negentien woningen zijn verkocht aan huurders, huurders van ons dan wel particulier of andere woningcorporaties. 44 woningen zijn verkocht aan starters die vanuit het ouderlijke huis komen. Zes woningen zijn verkocht aan doorstromers, die geen starter zijn op de koopwoningenmarkt. Met name de mogelijkheid om met Slimmer Kopen een woning te verwerven leidde ertoe dat ondanks de aanhoudende malaise op de woningmarkt, we het geprognosticeerde aantal van minimaal 75 woningen hebben gehaald.Tien kopers kregen 10 % korting en 39 kopers kregen 25 % korting. De gemiddelde korting is daarmee 21,94 % en bedraagt in totaal e 1.629.550,-. Ook werden er twee teruggekochte woningen weer verkocht. Wonen West Brabant verkocht vier nieuwbouwwoningen in 2010.

In de bestaande voorraad vrije sector huurwoningen zijn er achttien woningen vrijgekomen

15

4. Kwaliteit van het woningbezit Wonen West Brabant staat voor een goede kwaliteit van haar woningbezit en leefomgeving. We garanderen dit met nieuwbouw, sloop en (groot)onderhoud. In dit hoofdstuk leest u over de vernieuwingsoperaties, de ontwikkelingen in de wijken, het planmatig onderhoud en het dagelijks onderhoud. We sluiten af met enkele algemene technische ontwikkelingen.

Nieuwbouw en herontwikkeling inclusief aankoop Ondanks enige vertraging in enkele projecten vindt Wonen West Brabant, dat ze haar voornemens met de realisatie van nieuwbouw en het toevoegen van andere kwaliteiten in 2010 uitstekend heeft waargemaakt.

Begroting 2010

Realisatie 2010

Bergen op Zoom: Meilust

227 PG en Somatiek plaatsen in 28 groepswoningen voor tanteLouise-Vivensis

1

1

De Schans

12 middeldure appartementen

12

0*

De Schans

24 grondgebonden nultrede woningen

24

0*

Markiezaten De Wal

22 grondgebonden woningen

22

22

Skaeve Huse

7 sociale huurwoningen

7

0

Poppodium

Poppodium

1

0

Cort Heijligerspark

18 appartementen gebouw C

18

0

7 grondgebonden woningen

7

7

25 seniorenappartementen

25

25

117

55

Steenbergen: Welberg Woensdrecht: Putte Totaal

* Worden eerste helft 2011 opgeleverd.

16

Wijkontwikkelingen Een aantal projecten, gerubriceerd naar wijk/ kern en gemeente nader toegelicht:

Bergen op Zoom In Bergen op Zoom is Wonen West Brabant een serieuze partij als het gaat om herstructurering en herontwikkeling. Er lopen diverse projecten en we hebben een aantal strategische acquisities gedaan.

Meilust Op het bedrijventerrein Moermont bouwden we sinds begin 2009 aan een interim huisvesting van ongeveer 16.000 m2 vloeroppervlak voor de 227 cliënten van tanteLouise-Vivensis die in het uitgeleefde ABG verbleven. Twee architecten gaven inhoud aan deze ontwikkeling. De een keek naar de programmering voor de tijdelijkheid als verpleeghuis en de ander naar de flexibele gebruiksmogelijkheden voor de toekomst. Het gebouw is voorzien van een WKO (warmte koude opslag) installatie. Buiten het lagere energieverbruik levert dit ook een aanzienlijk vermindering op van de Co2 uitstoot op. De oplevering is overeenkomstig de planning gerealiseerd in 2010. tanteLouiseVivensis heeft haar 227 cliënten op 3 juli 2010 op een dag kunnen verhuizen.

Markiezaat de Brug Met de gemeente Bergen op Zoom en Berlaere projectontwikkeling bereidden we de ontwikkeling voor van een 50 tal appartementen inclusief tribunes en sportvoorzieningen op de locatie Markiezaat de Brug. Het ontwerp werd vertraagd omdat de sportvoorzieningen werden losgekoppeld van de ontwikkeling van de woningen. In 2008 en 2009 is het project verder uitgewerkt waarbij gezocht is naar substantiële bezuinigingen. Dit heeft geleid tot aanzienlijke aanpassingen van het ontwerp. Het project omvat thans 36 sociale huur- en 16 middeldure appartementen. In de plint zijn commerciële ruimtes aanwezig. Om de ambitie waar te maken op het gebied van woonlastenbeperking met behulp van een lagere

energierekening is ook hier ingezet op een verlaging van de EPC waarde. In dit project maken we daartoe gebruik van een bio-massa stookinstallatie en kozijnen met drie glasbladen waardoor we een EPC waarde bereiken van 0,60. In 2010 is het in opdracht gegeven. De oplevering staat gepland in 2011.

Markiezaat de Wal In Markiezaat de Wal (voormalige Augustapolder) neemt Wonen West Brabant deel in de ontwikkeling en verkoop van een 250-tal koopwoningen samen met Heijmans Vastgoed en Bouwfonds Ontwikkeling. Het lag in de bedoeling om in een eerste fase circa 130 woningen te bouwen en in een tweede en derde fase de overige woningen op de markt te brengen. De gemeente Bergen op Zoom heeft voor de eerste fase de gronden bouwrijp gemaakt en wenst deze over te dragen aan de ontwikkelende partijen. Omdat in 2010 de markt van koopwoningen praktisch is stil gevallen en er zeer beperkt woningen zijn verkocht, heeft de ontwikkelcombinatie medio juni 2010 alternatieve voorstellen aan de gemeente gedaan met het oog op een oplossing en met als doel de verliezen op de oorspronkelijke geplande opbrengsten te beperken. In 2011 is dit overleg op bestuurlijk niveau nog gaande. Vanwege de terugval in de economie hebben we 22 grondgebonden eengezinswoningen, oorspronkelijk bestemd voor de particuliere verkoop, zelf aangekocht om te gaan verhuren. Achttien van deze woningen verhuren we in de sociale sector en vier in het geliberaliseerde segment. We hebben de mogelijkheid om ze na tien jaar alsnog te verkopen. De bouw van deze woningen is gestart in december 2008 de oplevering heeft plaats gevonden in 2010. Een van de hoekwoningen wordt ingezet voor een kinderdagverblijf (24 uurs opvang). Daarnaast was Wonen West Brabant in 2010 bezig met de realisatie van 23 middeldure huurwoningen en 66 sociale huurappartementen. Vernieuwde technologieën in het ontwerp beperken de

17

woonlasten voor energie. De EPC waarde komt op 0,60. We zijn in de tweede helft van 2009 gestart met de bouw. De bouw verloopt voorspoedig. In 2011 staat de oplevering gepland.

Cort Heijligersterrein/Warande West De legeringsgebouwen C, D en E op de voormalige Cort Heijligerskazerne: • Gebouw C is met behoud van huidige verschijningsvorm bestemd voor appartementen en/ of huisvesting van bijzondere doelgroepen, zoals een logeerhuis en speciaal onderwijs. • Gebouw D is voor twee jaar verhuurd aan de Lowys Porquinstichting als tijdelijke huisvesting voor de basisschool “de Verrekijker” in Borgvliet. Eén van de condities voor een tijdelijk contract is, dat het gebouw D mag worden gesloopt en er een nieuw appartementen complex voor in de plaats komt. Definitieve planontwikkeling van gebouw D vindt plaats zodra bekend is wat Blauwhoed gaat realiseren in het aangrenzende park van Het Groene Gordijn. • Gebouw E, direct gelegen aan het park van het Groene Gordijn, behelst het plan voor een multifunctioneel ontmoetingscentrum met als thema voeding in combinatie met commerciële daghoreca. De ontwikkeling is geparkeerd in afwachting van zekerheid omtrent de herontwikkeling van het naastgelegen Cort Heijligersterrein.

Wonen West Brabant geëindigd. Door een andere visie op het vastgoed bij de gemeente Bergen op Zoom heeft deze zelf de financiering, het eigendom, het beheer en onderhoud bij zich gehouden. De rol die zij daarbij aanvankelijk zag voor de corporatie kwam daarmee te vervallen.

Halsteren - De Schans In 2008 zochten we met de gemeente Bergen op Zoom naar een andere invulling voor de realisatie van de oorspronkelijke bouwplannen. In 2009 zijn er plannen uitontwikkeld voor de bouw van 24 grondgebonden nultreden woningen (EPC waarde van 0,58) en een twaalftal appartementen in de middeldure huur. Beide projecten zijn in uitvoering genomen in 2010. Door onder andere de invloed van de weersomstandigheden zal de oplevering net in 2011 gaan plaatsvinden.

Putte – Woon/zorgappartementen Markt In 2009 is gewerkt aan de realisatie van een complex van 22 sociale huur en drie middeldure huurappartementen aan de Markt in Putte. Oplevering is conform planning gebeurt in mei 2010. De inzet was een deel van de woningen samen met tanteLouise-Vivensis te verhuren aan bewoners van de huidige Beukenhof. Cliënten met een lage ZZP indicatie. In de praktijk bleek dat niet haalbaar.

De Statie

Hoogerheide

Binnenstedelijke nieuwe woonlocatie op het voormalige Darvi-terrein naast het station met 58 sociale woningen, 58 overdekte parkeerplaatsen en 500 m² commerciële ruimte. Na de aankoop van de locatie is in 2010 de bestemmingsplanprocedure succesvol doorlopen, waardoor het mogelijk is in de eerste helft van 2012 te starten met de realisatie van dit kwalitatief hoogwaardige en duurzame complex De stadsentree van Bergen op Zoom krijgt hierdoor vanuit het station een kwalitatieve impuls.

In Hoogerheide zijn naast het Stadskantoor een negental woningen in aanbouw genomen. Zes levensloopbestendige starters-pluswoningen (die eenvoudig aanpasbaar zijn tot nultreden woningen) en drie senioren (nultreden) woningen. De oplevering vindt plaats in de loop van 2011.

Poppodium Ondanks de nodige inspanningen voor het Poppodium is dit project het afgelopen jaar voor

18

Nieuw-Vossemeer In 2007 zijn de plannen voor seniorenhuisvesting aan het Plein 1 februari 1953, opnieuw opgepakt. Met de wijkraad zijn de plannen doorgesproken en is het sociaal plan geactiveerd. Alle dertien woningen werden gesloopt. De stedenbouwkundige procedure is eind 2007 in gang gezet en in 2008 afgerond. We zijn de

bouw van de 22 nieuwe seniorenappartementen in 2009 gestart. Door weersomstandigheden is oplevering iets verschoven en vindt begin 2011plaats.

bouwkundig masterplan dat begin 2011 definitief zal worden vastgesteld. Nadat er vervolgens is getekend en gerekend zal er een raamovereenkomst worden gesloten en kunnen we met de fysieke uitvoering starten.

Welberg Aan de rand van de kern Welberg wordt een unieke wijk ontwikkeld. Het plan wordt in fases gerealiseerd. Een bijzondere locatie, met vrij uitzicht op de aangrenzende landerijen en bossen. Wonen West Brabant heeft hier in 2010 zeven fraaie huizen opgeleverd.

Herstructurering per wijk Gageldonk-West In deze naoorlogse wijk ligt voor Wonen West Brabant de grootste opgave voor de komende 10 jaar. Met een bezit van ruim 1100 eenheden op een totaal van 2400 woningen is Wonen West Brabant een dominante partij met grote belangen in de wijk. De wijk bevindt zich in een neerwaartse spiraal. De bewoners voelen zich onveilig, Nieuwe Nederlanders zijn oververtegenwoordigd en de werkloosheid ligt boven het gemiddelde. Onder het motto Gageldonk Best hebben de gemeente en Wonen West Brabant de handen ineen geslagen. Samen met de bewoners en andere stakeholders werken we aan een integraal plan om van Gageldonk West weer een sociaal evenwichtige, gemêleerde woonwijk met een vitale en duurzame wijkeconomie te maken. Er zijn volop uitdagingen. Zo worden er ca 600 woningen gesloopt, komt er een nieuw centrumplan met een zorgkruispunt en een brede school en zal de economische zone tussen de Parallelweg en de Kastanjelaan nieuwe impulsen moeten krijgen. Midden in de wijk hebben we speciaal voor de bewoners een wijkpunt geopend waar men terecht kan met alle vragen. Vanuit het wijkpunt vinden ook alle activiteiten plaats die met de herstructurering te maken hebben. Met de gemeente en een extern stedenbouwkundig bureau wordt gewerkt aan een steden-

Herstructurering Nieuw Borgvliet In 2010 is met groot animo voortgegaan met het plannen van nieuwe ontwikkelingen in de wijk Nieuw Borgvliet. Onder invloed van marktontwikkelingen en nieuw verkregen inzichten in het te ontwikkelen gebied, is opnieuw gekeken naar alternatieve mogelijkheden om met het inzetten van een fasering van de plannen een betere spreiding van risico’s te krijgen. Ons doel blijft daarbij wel de wijk een nieuw kloppend hart te geven, gebaseerd op de bouw van een supermarkt, een zorgkruispunt, zorgwoningen en reguliere koop- en huurwoningen. Deze heroverweging waarop vernieuwde afspraken met de gemeente en Aannemersbedrijf van Agtmaal zullen worden gebaseerd, is in 2011 nog gaande en zullen we naar verwachting voor de zomer afronden.

Renovatie Rijksmonumentale panden Sint Catharinaplein In het kader van de drugsproblematiek en het pleinenplan heeft Wonen West Brabant de vijf Rijksmonumentale panden aan het Sint Catharinaplein (nr 5-6-7-10-11), aangekocht. De aankoop past ook in de opvatting van de corporatie dat het centrum versterkt moeten worden. Daarnaast zijn er afspraken met de gemeente dat de horecameters van de panden elders ingezet kunnen worden. De renovatie van de panden is de eerste aanzet bij de herontwikkeling van het plein, de openbare ruimte en de herontwikkeling van verzorgingstehuis Huize Catharina. Wonen West Brabant gaat de panden geheel tot adequate woonhuizen, passend in het gemeentelijk pleinenplan ontwikkelen. In 2010 zijn er grote stappen genomen m.b.t. de planvorming. De panden zijn geheel ontmanteld en de noodzakelijke planologische procedures zijn opgestart. De verwachting is dat in 2011 de panden 5-6-7 geheel zijn gerenoveerd en opgeleverd worden.

19

Ontwikkeling nieuw dorpshart NieuwVossemeer Wonen West Brabant is voornemens de kern Nieuw-Vossemeer een flinke impuls te geven. In het centrum ligt het verzorgingshuis de Vossemeren van Stichting tanteLouise-Vivensis met naastgelegen aanleunwoningen ‘de Hofjes’ die in bezit zijn van Wonen West Brabant. In de planvorming voor de totale locatie is in 2010 veel vooruitgang geboekt. Het voornemen is de locatie in te vullen met 24 zorgeenheden in een kleinschalige woonvorm (beschermd wonen) en daarbij gefaseerd zorggeschikte woningen te realiseren. Dit programma wordt aangevuld met vitale functies voor Nieuw-Vossemeer, zoals een supermarkt, huisartsenpraktijk, apotheek en een dependance van een bibliotheek. In 2010 is een eerste concrete stap genomen door het sociaal plan voor ‘de Hofjes’ in werking te laten treden. In 2011 zullen we de planvorming verder concretiseren in de vorm van ontwerpen en starten we de diverse noodzakelijke planologische procedures op. Naar verwachting zijn voor het einde van 2011 de eerste concrete ingrepen zichtbaar.

Project brede School Steenbergen Wonen West Brabant is sinds 2009 betrokken bij het initiatief ‘Brede School Steenbergen’. De gemeente Steenbergen en de Lowys Porquinstichting (LPS) zijn voornemens nieuwbouw te realiseren voor de Maria Regina school. De gemeente Steenbergen, LPS en de Maria Regina School hebben echter een sterke wens om een breder programma dan alleen een schoolfunctie te realiseren. In dit kader is Wonen West Brabant als mogelijke partner, gevraagd mee te participeren. 2010 heeft in het teken gestaan van de programmavorming voor de brede school en verkenning van samenwerkingsconstructies. Dit heeft geresulteerd in een gezamenlijk programma voor een basisschool, peuterspeelzaal, kinderopvang, buitenschoolsopvang en mogelijk een Slagwerkschool. Indien de plannen financieel haalbaar blijken en de samenwerking tussen partijen kan worden geconcretiseerd, zal in 2011 de ontwerpfase en uitwerking van de Brede School plaats vinden.

20

Verbeteren bestaand bezit met planmatig onderhoud en renovaties Planmatig en preventief onderhoud zijn nodig om onze woningen ook op de lange termijn in een goede conditie te houden. En dat vinden we belangrijk want bewoners moeten met plezier in hun wijk en woning kunnen wonen. Soms voeren we dit onderhoud uit na het verstrijken van een bepaalde periode. Een voorbeeld is het jaarlijks controleren van de CV-installatie. Maar andere zaken pakken we aan omdat we vinden dat de conditie een woning niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd of dat de risicoanalyse van geconstateerde technische gebreken dit aanduidt. Zo zijn we in 2009 gestart met groot planmatig onderhoud aan de Nassauflat in Steenbergen. Dit werk is medio 2010 afgerond. Op basis van prestatiegericht ketenmanagement heeft Wonen West Brabant ca. 350 woningen voorzien van binnenpakketten (douche, keuken, toilet). Door het toepassen van deze procesmatige en integrale benadering van renovatiewerkzaamheden worden zowel de kwaliteit verhoogd en de kosten gereduceerd. 835 woningen kregen in 2010 een schilderbeurt. Daar waar mogelijk werden deuren en kozijnen voorzien van HR++ glas. Soms bleek het nodig kozijnen en deuren helemaal te vervangen. Wonen West Brabant besteedde aan deze schildergerelateerde werkzaamheden €1,5 miljoen. Besparing op de kosten van energie levert een belangrijke bijdrage aan de betaalbaarheid van het wonen. In 2010 hebben we 160 individuele CV-ketels vervangen door een HR (Hoog Rendementsketel). Wonen West Brabant zal de nog 195 in gebruik zijnde conventionele ketels (62 VR-ketels en 133 moederhaarden) de komende jaren versneld vervangen.

Cartotheek In 2010 heeft Wonen West Brabant een cartotheek geïmplementeerd. De cartotheek bevat alle relevantie gegevens over de percelen en clusters van Wonen West Brabant en levert een belangrijke bijdrage in de ondersteuning van de informatievoorziening voor de interne processen. Het belangrijkste element hierbij is dat hierdoor ook de service aan de klant wordt verhoogd.

Dagelijks onderhoud 2010 Naast planmatig onderhoud en grootschalige renovaties, voert Wonen West Brabant ook dagelijks onderhoud uit.

Het dagelijks onderhoud is onderverdeeld in 8 kostensoorten nl: • 100 herstelonderhoud (op basis van reparatieverzoeken) • 200 mutatieonderhoud (opknappen woningen bij verhuisbewegingen) • 705 onderhoud ten laste van planmatig onderhoud (Deze kostensoort is vanaf 2010 niet meer in gebruik) • 400 wijken buurtbeheer • 500 schades • 600 binnenpakketten (douche/keuken /toilet) • 620 WMO (wet maatschappelijke ondersteuning) gesubsidieerd • 625 WMO (wet maatschappelijke ondersteuning) niet gesubsidieerd

Totaal voor de woningen en de institutionele verhuur Totaal dagelijks onderhoud

Resultaat 2010

Norm 2010

Resultaat 2009

€

€

€

Totale uitgave

e 8.364.264

e 8.949.125

e 9.691.024

Aantal werkopdrachten

14.461

nvt

14.126

Kostensoorten nader gespecificeerd 100 Herstelonderhoud

Resultaat 2010

Norm 2010

Resultaat 2009

€

€

€

Totale uitgave

e 2.696.854

e 2.741.627

e 1.693.895

Herstelkosten per woning

e 310

e 315

e 191

Doorlooptijd herstel opdrachten

9.4 dgn

9.5 dgn

9.0 dgn

Aantal opdrachten

10.427

n.v.t.

8.920

Het budget voor herstelonderhoud is in 2010 verhoogd doordat de voormalige kostensoort 705 onderhoud t.l.v. planmatig hierin gedeeltelijk is opgenomen.

21

200 Mutatieonderhoud

Resultaat 2010

Norm 2010

Resultaat 2009

€

€

€

Aantal mutaties

634

600

603

Totale uitgaven

€ 2.337.798

€ 2.680.416

€ 1.438.649

Gemiddelde uitgave per mutatie

€ 3.687

€ 4.467

€ 2.234

Doorlooptijd mutatie opdrachten

7.7 dgn

12.0 dgn

11.3 dgn

Het budget voor mutatieonderhoud is in 2010 verhoogd doordat de voormalige kostensoort 705 onderhoud t.l.v. planmatig hierin gedeeltelijk is opgenomen. 705 Onderhoud t.l.v. Planmatig Onderhoud

Resultaat 2010

Norm 2010

Resultaat 2009

€

€

€

Totale uitgaven

€0

€0

€ 2.875.054

Aantal opdrachten

0

0

1.027

Gemiddelde kosten/ opdracht

€0

€0

€ 2.799

De kostensoort onderhoud t.l.v. planmatig onderhoud is in 2010 komen te vervallen, het budget van deze kostensoort is opgenomen in de kostensoorten 100, 200, 600. 600 binnenpakket douche/keuken/toilet

Resultaat 2010

Norm 2010

Resultaat 2009

€

€

€

Totale uitgaven

€ 2.607.250

€ 3.000.000

€ 3.399.621

Aantal opdrachten

501

500

709

Gemiddelde kosten/ opdracht

€ 5.204

€ 6.001

€ 4.794

Op kostensoort 600 is aanzienlijk minder uitgegeven dan in 2009, een oorzaak hiervoor ligt in het feit dat er via planmatig onderhoud de afgelopen jaren veel binnenpaketten projectmatig zijn aangebracht, waardoor we minder binnenpakketten bij mutatie of op individueel verzoek hoeven aan te brengen. Ook wordt er terughoudend gehandeld op complexen in herontwikkelingsgebieden waarbij nog niet duidelijk is of het complex op korte termijn wordt gerenoveerd of binnen 10 jaar wordt gesloopt.

22

Duurzaamheid Vergroening bestaand bezit In 2009 zijn er beleidsmatige keuzes gemaakt om onze energieambities te kunnen realiseren. Deze energieambitie betekent dat Wonen West Brabant haar woningbezit in tien jaar transformeert van gemiddeld label D naar label B. Om onze energieambities ook daadwerkelijk te kunnen realiseren zijn in 2010 de eerste voorbereidingen getroffen. In 2011 starten we de eerste projecten. E-Loket Het E-loket is een website van Wonen West Brabant dat middels voorlichting tot doel heeft huurders te laten besparen op hun energielasten. Huurders van Wonen West Brabant hebben niet alleen toegang tot de algemene informatie over energiebesparing maar kunnen na inschrijving ook inzicht krijgen in energiegegevens van hun eigen woning. De informatie heeft betrekking op de installaties die specifiek voor die woning van toepassing zijn en ook het bijbehorende energielabel is voor onze huurders beschikbaar. Het E-loket beoogt via voorlichting te komen tot gedragsverandering bij huurders dat zich uiteindelijk dient te vertalen in een verlaging van de energielasten en dus ook de woonlasten. Hiermee draagt het E-loket bij aan de strategische doelstellingen die we hebben geformuleerd op het gebied van energiebesparing, duurzaamheid en milieu. Wel is in de praktijk en na evaluatie gebleken dat de gedragsverandering niet gemakkelijk is te realiseren. Het betreft hier een kwestie van het hebben van een lange adem. Door inzet van de zogenaamde E-ambassadeurs, die we hebben geworven onder eigen personeel en betrokken bewoners, proberen we via persoonlijke contacten huurders te wijzen op de mogelijkheden die het E-loket biedt en op het belang van energiebesparing. Dankzij de inzet van de E-ambassadeurs, zijn in 2010 een fors aantal

huurders naar de website geleid. Daar waar nodig bieden we ook assistentie aan diegenen die nog niet helemaal thuis zijn op het internet of zelf niet beschikken over een computer. Eind 2010 is het E-loket geëvalueerd en besloten op de ingeslagen weg door te gaan juist vanwege het strategische belang voor de corporatie. Ook zijn de volgende intenties voor de nabije toekomst uitgesproken: 1. Uitbreiding van de informatie die betrekking heeft op energiebesparingsprogramma’s die zijn opgenomen in het meerjarenonderhoudsprogramma. Het gaat daarbij om complexgebonden informatie over de resultaten van planmatige investeringen in woningonderhoud die dienen te leiden tot energiebesparing. 2. Het op één plaats bij elkaar brengen van informatie over de inspanningen die Wonen West Brabant verricht op het gebied van energiebesparing, duurzaamheid en milieu. 3. Het toevoegen van informatie over de woningen van de fusiepartners en daarmee het E-loket ontsluiten van alle huurders van Stadlander. Domotica Wonen West Brabant voert al een aantal jaren het beleid om ten aanzien van de toenemende vergrijzing en zorgvraag de woningen die zij verhuurt, te voorzien van een digitale basis infrastructuur. Die infrastructuur moet het mogelijk maken om op termijn naast de elektronische deurontgrendeling ook allerlei zorg en of gemaksdiensten aan te bieden. In 2008 en 2009 heeft Wonen West Brabant circa 150 woningen voorzien van een domoticainstallatie. Deze pilot betreft woningen in zowel de extra- als intramurale omgeving. In 2009 hebben de bewoners van de extramurale woningen gebruik kunnen maken van de functionaliteiten elektronische deurontgrendeling en toegangsbeheer. Begin 2010 is gestart met het testen van de functionaliteit zorgalarmering. Deze test heeft ons geleerd dat de aangebrachte domotica te complex was. Voor elk project bleek een

23

systemintegrator noodzakelijk. Een evaluatie over de uitrol leverde op dat de initiële kosten van deze investeringen in het concept hoog zijn en dat het systeem onvoldoende flexibel en technisch stabiel was.De initiële investeringen werden voor iedere woning op dezelfde wijze gedaan, terwijl de behoeften van bewoners verschilden. In een vernieuwd concept dat in 2010 is doorontwikkeld kunnen bewoners gebruik maken van een latent aanwezige domotica-installatie. De uitgangspunten zijn: betrouwbaar, flexibel en betaalbaar. Bewoners kunnen middels ‘plug & play’ componenten het systeem uitbreiden met diverse functionaliteiten zoals zorgalarmering, brand- en inbraakdetectie, etc. Ze betalen een vergoeding voor hetgeen ze gebruiken. In de loop van 2011 zal een definitief besluit genomen worden op basis van de overeengekomen POC (Proof Off Concept).

24

Parallel aan deze ontwikkeling wordt met tanteLouise-Vivensis gezocht naar een blauwdruk om ook de zorgmodule zowel intra- als extramuraal via de Net BOX Live te kunnen toepassen. Wonen West Brabant participeert om die reden dan ook gezamenlijk met tanteLouise-Vivensis in het stimuleringstraject Kleinschalig Wonen met Domotica vanuit het ministerie van VWS. Gezamenlijk met Telezorg, TU Eindhoven en tanteLouise-Vivensis participeert Wonen West Brabant ook in het project Slimme Zorg. Doel van het project is de ontwikkeling van domoticatoepassingen om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen, te stimuleren. Dit is een initiatief vanuit de provincie Noord-Brabant die hiervoor een subsidie verstrekt.

5. Interne organisatie Personeelszaken

31-12-2010

31-12-2009

Formatie (excl. Flexschil)

99,2

96,6

FTE's per 1.000 VHE's

10,1

10,0

aantal medewerkers

107

104

% man / vrouw

56/44

57/43

% fulltime / parttime

73/27

72/28

instroom

7,0%

9,0%

doorstroom

3,0%

4,0%

uitstroom

3,0%

7,0%

14

6

12,4

5,1

7

10

aantal medewerkers flexschil FTE's flexschil aantal stagiaires

In 2010 is de formatie 2,5 FTE uitgebreid. Dit betrof een senior projectontwikkelaar en twee woonconsulenten. Omdat Wonen West Brabant ervoor kiest om ook tijdelijke vacatures zelf in te vullen nam de flexibele schil toe met 7,5 FTE. Dit betrof acht tijdelijke medewerkers. We hebben in 2010 daarnaast € 111.000 uitgegeven aan inhuur derden. Dit betroffen gedetacheerde medewerkers van het werkvoorzieningschap, tanteLouise-Vivensis en tijdelijke extra capaciteit op de afdeling ICT. Resultaatgericht Werken Om ruimte te bieden voor continue verandering en groei, zowel voor Wonen West Brabant als voor individuele medewerkers, is in 2008 begonnen met het voorbereiden van Resultaatgericht Werken. In 2010 is de eerste cyclus van start gegaan. In januari zijn met alle medewerkers ontwikkelen resultaatafspraken gemaakt, welke in december geëvalueerd en beoordeeld zijn. Om het Resultaatgericht Werken goed te kunnen begeleiden, hebben de teamleiders een intensieve leergang gevolgd.

Ziekteverzuim Het ziekteverzuim zag er in 2010 als volgt uit:

2010

2009

Totale verzuim incl. Zwangerschapsverlof

5,4%

6,4%

Verzuim excl. Zwangerschapsverlof

4,7%

5,2%

• Kort verzuim

1,2%

1,4%

• Middellang verzuim

0,8%

1,1%

• Lang verzuim

2,7%

2,7%

Verzuimfrequentie

1,5

1,8

Aantal niet verzuimende medewerkers

26

27

25

Het ziekteverzuim is ten opzichte van 2009 gedaald met 0,5% en ook de verzuimfrequentie is afgenomen. In 2011 wordt gewisseld van arbodienst en het verzuimbeleid is aangescherpt, dit moet leiden tot een verdere daling van het verzuim. Medewerkersonderzoeken

In 2010 zijn een Periodiek Medisch Onderzoek en een medewerkeroordeelonderzoek uitgevoerd. Het eerste onderzoek betrof een onderzoek naar de gezondheidstoestand van het personeel en het tweede was vooral gericht op de medewerkertevredenheid. De resultaten hiervan zijn inmiddels bekend en zijn conform de gemiddelde cijfers in de branche. Aan een opgerichte Werkgroep Vitaliteit is gevraagd een klein aantal speerpunten benoemen waarmee de organisatie in 2011 aan de slag gaat. De Week van de gezondheid werd dit jaar georganiseerd rondom BRAVO (meer Bewegen – niet Roken – matig Alcoholgebruik – gezonde Voeding – voldoende Ontspanning), waarbij met name gefocust werd op ontspanning. Overige personele aangelegenheden Ook was er weer veel aandacht voor het onderwijsveld (o.a. door het beschikbaar stellen van stageplaatsen, organiseren van taalstages voor inburgeraars en deelname aan projecten als Bizworld en Promotie

26

Beroepsonderwijs). Ten slotte is in 2010 veel aandacht uitgegaan naar de voorbereiding van de fusie. Kwaliteit Wonen West Brabant heeft het KWH-huurlabel ook in 2010 behouden. Om het KWH-huurlabel te behouden, zijn we wederom op vijf labelonderdelen beoordeeld. De veranderingen van de scores op deze onderdelen ten opzichte van de meting in 2008 zijn wisselend. Het eindgemiddelde over alle 10 labelonderdelen (meting 2009 plus meting 2010) is gestegen van een 7,6 naar een 7,9. WWB scoort daarmee iets boven het landelijk gemiddelde van 7,8. In 2010 heeft Wonen West Brabant de uitkomsten van de afgelopen jaren geanalyseerd, en daarbij ook onderdelen van de WoonBench betrokken. Gebleken is dat de dienstverlening goed op orde is, maar dat met name op het gebied van de woonomgeving verbeteringen mogelijk zijn. Verbeteringen die overigens niet altijd direct tot het werkgebied van de corporatie behoren, maar liggen op het werkterrein van bijvoorbeeld de gemeenten.

Labelonderdelen

Score 2009

Score 2007

Landelijk gemiddelde 2009

Corporatie bellen

7,3

7,8

7,6

Woning veranderen

7,0

7,7

7,3

Woning onderhouden

7,6

8,2

7,8

Klachten afhandelen

7,0

7,1

6,8

Woning verlaten

8,5

8,5

8,4

Labelonderdelen

Score 2010

Score 2008

Landelijk gemiddelde 2010

Corporatie bezoeken

7,7

7,8

7,8

Woning zoeken

7,8

7,3

7,6

Woning betrekken

8,1

7,7

8,0

Huur betalen

7,9

8,1

7,8

Reparatie uitvoeren

7,1

7,9

7,9

Eindgemiddelde over alle 10 labelonderdelen (metingen 2008 en 2009)

7,6

7,8

7,7

Score 2009

Score 2007

Landelijk gemiddeld

6,4

n.v.t.

6,7

Labelonderdelen Extra meting: omgeving rond de woning

W-W-Barometer In 2008 is Wonen West Brabant gestopt met de Balanced Score Card en begonnen met de ontwikkeling van een uitgebreider managementinformatie instrument, genaamd de W-W-Barometer. Iedere vier maanden meten we hoe Wonen West Brabant staat met de realisatie van haar doelstellingen en planningen, en hoe efficiënt onze processen werken. We gebruiken deze rapportage ook als verantwoording richting de Raad van Commissarissen. Eind 2009 was de W-W-Barometer geheel opgebouwd en in gebruik genomen. Op advies van deskundigen heeft WWB dit instrument beschikbaar gesteld aan de corporatiesector. Een tweetal seminars om het instrument te presenteren trokken meer dan honderd belangstellenden. Eind 2010 hadden al meer

dan dertig corporaties interesse in het instrument, en was één corporatie al gestart met de implementatie van de Corporatie Barometer. Begin 2011 hebben nog enkele andere corporaties een aanvang hiermee gemaakt. Uit collegialiteit ondersteunt WWB deze corporaties bij de implementatietrajecten.

Control beleidsplan en interne controleplan In 2009 werkten we aan de uitvoering van het eind 2008 door de raad van commissarissen vastgestelde control beleidsplan. In dit plan staat met het oog op de visie en strategie van Wonen West Brabant o.a. vermeld op welke wijze we de interne controlefunctie de komende jaren verder doorontwikkelen. Een belangrijk onderdeel daarvan was de ontwikkeling van de

27

W-W-Barometer zoals hiervoor beschreven. Daarin zijn ook veel beleidscontroles uit het interne controleplan verwerkt. Een ander belangrijk onderdeel van control beleidsplan is het omzetten van oude procedurebeschrijvingen in procesbeschrijvingen inclusief bijbehorende verantwoordelijkheden, bevoegdheden en kwaliteitseisen. In 2010 zijn de processen mutatie en sociale verhuur op de nieuwe wijze beschreven. Het project is daarna niet meer voortgezet, in afwachting van de fusie tot Stadlander.

Integriteit In 2007 heeft WWB een eigen integriteitcode vastgesteld, en aan iedere medewerker uitgedeeld. Aan iedere medewerker die in dienst treedt wordt deze integriteitcode ook uitgereikt en met hem/haar besproken. Omdat integriteit een belangrijke kernwaarde is voor ons, heeft het kwaliteitsteam in het hele kantoor en in de vestiging in Steenbergen middels posters de integriteitcode op strategische plaatsen opgehangen, zodat deze direct zichtbaar zijn voor zowel medewerkers als externe bezoekers. In 2010 zijn geen integriteitmeldingen binnengekomen.

28

6. Financiële verantwoording Onzekere toekomst De afgelopen jaren zijn al een aantal overheidsheffingen langsgekomen, aangezien het rijk de vermogens van de corporaties in economisch moeilijke tijden graag wil afromen om gaten in de rijksbegroting te dekken. In eerste instantie een partiële vennootschapsbelastingplicht, vervolgens een integrale met daarnaast nog een heffing om de herstructurering van 40 “Vogelaarwijken” vlot te trekken. Aedes en zelfs het WSW hebben de afgelopen jaren al regelmatig de noodklok geluid omdat de kasstromen van de corporaties door deze heffingen steeds verder verslechteren. Een hoog vermogen betekent tenslotte nog geen gezonde kasstroom. Ook zijn er al corporaties die in de problemen komen en waarvoor vanaf 2011 door de corporatiesector jaarlijks een bijdrageheffing saneringssteun zal moeten worden betaald. Het nieuwe kabinet trekt zich van deze geluiden weinig aan. Potentiële verdiencapaciteit wordt in de kiem gesmoord omdat het inflatievolgend huurbeleid wordt doorgezet en hoewel de Vogelaarheffing in 2011 wordt afgeschaft komt daar in 2014 een heffing voor in de plaats die het tienvoudige moet gaan opleveren. In plaats van € 75 miljoen per jaar voor de herstructurering van wijken, is er een heffing aangekondigd van € 760 miljoen die wordt ingeboekt in de algemene middelen. Voor Wonen West Brabant geldt gelukkig nog dat wij een gezonde kasstroom genereren waardoor we de komende jaren ook nog stevig kunnen blijven investeren. Wanneer de heffing van 2014 daadwerkelijk wordt ingevoerd, heeft dit voor Wonen West Brabant tot gevolg dat jaarlijks bijna € 3,0 miljoen moet worden afgedragen en dat de kasstroom (inclusief

aflossingsfictie van 2%) zoals die nu geprognosticeerd is van ongeveer € 1,5 miljoen positief, omslaat naar € 1,5 miljoen negatief. Dit houdt in dat er dan aanmerkelijk minder geïnvesteerd kan worden, of dat we de investeringen die gepland zijn voor leefbaarheid volledig moeten stopzetten. In het meerjarenbeleid is nog geen rekening gehouden met de heffing van het nieuwe kabinet aangezien dit nog geen vastgesteld beleid is. Duidelijk is wel dat wanneer de heffing daadwerkelijk wordt ingevoerd, een forse bezuiniging op de bedrijfskosten en een bijstelling van de ambities nodig zullen zijn. We hopen vooralsnog op het gezonde verstand van de overheid, aangezien zij met deze heffing zichzelf vreselijk in de vingers zou snijden. Het betekent namelijk minder bouwproductie met als gevolg grotere werkeloosheid in de bouwsector en toeleverende organisaties en verpauperde wijken met alle sociale problemen van dien.

Fiscaliteit In 2010 heeft Wonen West Brabant de aangifte 2008 gedaan. 2008 was het eerste jaar van de integrale vennootschapsbelastingplicht. In 2010 is er ook meer duidelijk geworden hoe bepaalde regels uitgelegd kunnen worden. Maar er staat ook nog veel ter discussie. Vooral de onduidelijkheid in de afgrenzing van verbeteringen en onderhoudsingrepen maakt het vaak lastig om de kosten exact toe te delen. Dit onderscheid moet eigenlijk voorafgaand aan de projecten inzichtelijk worden gemaakt. Dit vergt dan ook een fiscaal bewustzijn, niet alleen op de financiële afdeling maar ook op de andere afdelingen. Om dit fiscaal bewustzijn te realiseren zijn we in 2010 gestart met een nulmeting als basis voor een tax control framework dat in een later stadium ook kan

29

dienen voor afspraken over horizontaal toezicht met de belastingdienst. Conclusie was dat de basis bij Wonen West Brabant goed aanwezig was, maar dat er ook nog een aantal verbeterslagen mogelijk zijn. In afwachting van de organisatorische wijzigingen na de fusie is nog niet aan alle aanbevelingen invulling gegeven, maar daar waar mogelijk zijn “quick wins” gerealiseerd.

ceerde planmatig onderhoudsuitgaven. De vergelijking van het resultaat vindt derhalve plaats op basis van het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen dat over 2010 € 5,1 miljoen hoger is dan in 2009.

Mutatie resultaat ten opzichte van 2009: Nevenstructuur Wonen West Brabant heeft eind 2005 een nevenstructuur opgericht om daarin als commercieel aangemerkte activiteiten uit te voeren, zowel op het gebied van projectontwikkeling als op verhuur. Echter met de invoering van de integrale VpB-plicht in 2008 hoefde dit onderscheid niet meer gemaakt te worden. Daarbij waren onze commerciële activiteiten te gering om die in een aparte B.V. onder te brengen. Tot 2010 hebben dan ook geen activiteiten in de nevenstructuur plaats gevonden. In 2010 is de WWB Projectontwikkeling BV omgezet naar de WWB Energiek BV. Hierin worden activiteiten/ investeringen gericht op verlaging van energieverbruik ingebracht, zodat de kosten van de installatie later via de servicekosten aan de huurders kunnen worden doorberekend (overigens rekening houdend met het “niet meer dan anders”-principe). In 2010 zijn er twee installaties van de projecten Markiezaten De Wal en De Brug gerealiseerd via de BV (investering ca. € 350.000).

Jaarresultaat Over 2010 heeft Wonen West Brabant een positief resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen behaald van € 2,4 miljoen. Over 2009 was dit resultaat nog € 2,7 miljoen negatief. Vanwege de positieve mutatie actuele waarde van € 1,6 miljoen is het totale jaarresultaat 2010 € 4,0 miljoen positief. In 2009 was er nog sprake van een mutatie actuele waarde van € 45,0 miljoen die grotendeels gerealiseerd werd vanwege aanpassing van de geprognosti-

30

hogere huuropbrengst lagere dotatie voorziening onrendabele toppen hogere onderhoudslasten hogere rentelasten hogere vennootschapsbelasting

+/+ +/+ -/- -/- -/-

+/+ e 5,1 miljoen

Hogere huuropbrengsten De stijging van de huuropbrengsten wordt enerzijds veroorzaakt door de huurverhoging per 1 juli 2010 van 1,2% en anderzijds door opleveringen in 2009 en 2010 (met name Residentie Moermont). Lagere dotatie voorziening onrendabele toppen In deze voorziening worden de onrendabele toppen geboekt die betrekking hebben op projecten die in het boekjaar intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd zijn. In 2009 was € 17,1 miljoen gedoteerd (betreffende de projecten Markiezaat De Wal, Markiezaat De Brug, Nieuw Vossemeer en De Schans). In 2010 is dit € 9,7 miljoen. De dotaties in 2010 betreffen de projecten Gemeentewerf, De Statie en Markiezaten De Meander. Onderhoud De onderhoudsuitgaven zijn in 2010 hoger geweest dan in 2009. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er in 2010 meer aan planmatig onderhoud is uitgegeven (overigens conform begroting).

e e e e e

3,8 miljoen 7,4 miljoen 1,4 miljoen 2,0 miljoen 2,7 miljoen

Hogere rentelasten De afgelopen jaren is er fors geïnvesteerd in vernieuwing van het bezit van Wonen West Brabant (zie ook paragraaf Aedex). Dit heeft wel tot gevolg gehad dat de leningportefeuille ook evenredig is toegenomen. De toename van de rentelasten die hieruit voortvloeien zijn conform begroting en zijn beperkt vanwege de activiteiten van onze treasury commissie. Hogere vennootschapsbelasting Bij opmaak van dit jaarverslag was de aangifte vennootschapsbelasting 2010 nog niet gedaan.

Bedragen * € 1.000.000

De aangifte 2009 is begin 2011 verstuurd. De verwachte belastingplicht over 2010 van € 1,7 miljoen ligt hoger dan in 2009 (€ 1,0 miljoen) voornamelijk vanwege de hogere (huur) opbrengsten. Daarnaast is in 2010 een passieve belastinglatentie gevormd van € 2,0 miljoen, aangezien in de bedrijfswaarde gerekend is met vijf jaar verkoopopbrengsten, maar niet met de vennootschapsbelasting die over de fiscale verkoopwinsten verschuldigd is. Naar verwachting zal de herstructurering in Gageldonk-West de komende jaren weer tot fiscaal compensabele verliezen gaan leiden.

2010

2011

2012

2013

2014

2015

4,0

17,6

-5,1

12,1

0,0

-0,1

Jaarresultaat Eigen vermogen

148,4

166,0

161,0

173,2

173,2

173,1

Materiële vaste activa

438,4

475,1

503,4

590,5

607,7

630,0

Leningen

285,4

318,4

382,0

412,0

429,4

471,8

Bij de herziening van de meerjaren begroting 2010-2019 is op basis van risico-inschatting gesteld dat de solvabiliteit van Wonen West Brabant eind 2009 minimaal 16,0% moet zijn en vanwege toekomstige onzekerheden voorzichtigheidshalve moet groeien naar 20% eind 2014.

Ontwikkeling solvabiliteit 40% 30% 20% 10% 0% 2010

2011

2012

2013

2014

2015

solvabiliteit ondergrens

De prognose van de solvabiliteit van Wonen West Brabant stemt overeen met het beeld van de prognoses van Stadlander. Ook voor de nieuwe fusie-organisatie neemt de verwachte solvabiliteit af van ca. 30% eind 2010 naar 25% eind 2015. Vervolgens stabiliseert de solvabiliteit zich tot 2020 rond de 26%. Hierbij moet wel aangetekend worden dat er in deze prognoses geen rekening is gehouden met overheidsheffingen zoals in de plannen van het nieuwe kabinet zijn opgenomen. Deze plannen zouden betekenen dat Stadlander jaarlijks vanaf 2014 ongeveer € 4,0 miljoen moet

31

afdragen. Consequentie hiervan zal ook zijn dat de positieve kasstroom die Stadlander in haar meerjarenbegroting tot 2020 heeft ingecalculeerd (stabiele ICR van gemiddeld 1,5) aanmerkelijk verslechterd, wat ontegenzeggelijk een enorme impact zal hebben op de investeringsmogelijkheden van Stadlander.

Beoordeling door toezichthouders In 2010 hebben het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) de financiële prestaties van Wonen West Brabant over 2009 en de prognoses voor 2010-2014 getoetst. Begin 2010 zijn de prognoses getoetst en halverwege het jaar de verantwoordingsinformatie. Beide instellingen hebben op beide onderdelen een positieve beoordeling gegeven.

Resultaten Aedex In mei 2010 zijn de resultaten van de Aedex 2009 gepresenteerd. Volgens deze benchmark had WWB over 2009 een totaal rendement van -0,8% gerealiseerd op haar bezit gelijk aan het landelijk gemiddelde. Het totaal rendement 2009 kan worden onderverdeeld in een direct rendement uit exploitatie van 3,0% (landelijk 2,9%) en een indirect rendement wegens waardedaling van het bezit van -3,7% (landelijk -3,5%). De totale waarde van het bezit van Wonen West Brabant is vanwege de forse investeringen in 2009 nog wel gestegen van € 856,0 miljoen naar € 885,0 miljoen. De forse investeringen blijken uit het feit dat in 2009 9,6% van de portefeuille van Wonen West Brabant getransformeerd (door aankoop,

32

verkoop en investeringen), waar het landelijk gemiddelde op 5,2% ligt. Dit investeringsniveau is in 2010 voortgezet. Bij het vaststellen van de jaarrekening 2010 waren de definitieve Aedexresultaten over 2010 nog niet binnen. Gezien de voortdurende crisis op de woningmarkt zal het indirect rendement naar verwachting ook over 2010 licht negatief zijn.

Treasury Zoals al eerder vermeld heeft de kredietcrisis in 2008 en 2009 gezorgd voor grote onrust op de financiële markten. In 2010 is het vertrouwen weer enigszins teruggekomen en zijn met name de risico-opslagen weer gedaald naar aanvaardbare niveaus. Wonen West Brabant heeft in 2010 een drietal leningen afgesloten voor in totaal € 55 miljoen. Gezien de relatief hoge risico-opslagen voor langlopende leningen is gekozen voor gemiddeld kortere looptijden (gemiddeld 5,5 jaar tegen 3,85%) dan de reguliere tien jaar fixe lening. Door de nieuwe leningen is de gemiddelde rentevoet van de leningenportefeuille verder gedaald van ruim 4,30% naar 3,70%. Hierbij moet wel aangetekend worden dat de gemiddelde rentevaste looptijd van de leningportefeuille is gedaald van 6,4 naar 5,3 jaar. Conform het treasury statuut van Wonen West Brabant zijn er geen open derivaten posities ingenomen.

7.Verklaring van het bestuur. Het bestuur van Stichting Wonen West Brabant verklaart dat alle middelen zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting. Bergen op Zoom, 26 april 2011 mr. A.B. Ringersma, directeur-bestuurder

33

8. Verslag Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) heeft als statutaire taak om toezicht te houden op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken bij Wonen West Brabant. Daarnaast staat de RvC het bestuur met raad ter zijde. Met dit verslag legt de Raad van Commissarissen verantwoording af over het door de RvC in 2010 gevoerde interne toezicht.

Governance Structuur Om de RvC in staat te stellen haar taken goed uit te voeren worden zwaarwegende besluiten en rapportages van de directeur-bestuurder, zoals de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag, ter goedkeuring voorgelegd aan de RvC, worden interne en externe voortgangsrapportages besproken en stelt de RvC beleidsnotities vast, zoals de ondernemingskoers, de financiële koers, het control-beleidsplan, het treasurystatuut, de integriteitcode en het aanbestedingsbeleid. De verantwoordelijkheden van de directeur zijn verwoord in de statuten. In het door de RvC vastgestelde bestuursreglement is bepaald op welke wijze daaraan in de praktijk invulling wordt gegeven. Verder worden in het bestuursreglement de omgang met het managementteam, de vervanging van de directeur bij afwezigheid en de gedragsregels voor de directeur omschreven. Belangrijke stukken van derden, zoals rapportages en beoordelingen van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) en het jaarverslag van de Regionale Klachtencommissie worden doorgestuurd naar de leden van de RvC. Verder onderhoudt de RvC zelf contacten met instanties als huurdervertegenwoordigingen, de ondernemingsraad en de externe accountant. Binnen Wonen West Brabant is ook een onafhankelijke interne controller actief, die driemaal per jaar via de W-W-Barometer rapporteert aan de RvC over de voortgang van

34

de werkzaamheden en de bedrijfsvoering binnen Wonen West Brabant. Daarnaast bewaakt de controller de naleving van de vastgestelde interne regels, en heeft de controller de bevoegdheid om zich direct tot de RvC te richten indien daartoe de noodzaak bestaat. Als (statutair verantwoordelijk) werkgever van de directeur-bestuurder de heer mr. A.B. Ringersma, stelt de RvC onder meer diens beoordeling en arbeidsvoorwaarden vast. Daarnaast bewaakt de RvC de naleving en handhaving van de Governance Code voor Woningcorporaties. Ook geeft de RvC de accountant opdracht voor de controle van de jaarrekening

Samenstelling Raad van Commissarissen De RvC bestaat uit zeven leden. De maximale zittingsduur voor een lid van de RvC is tweemaal vier jaar. Voor de heren Van der Tak en De Hooge zijn bij de fusie van de rechtsvoorgangers van Wonen West Brabant (Woningstichting Spectrum en Stichting Regionaal Woningbezit) in 2002 speciale afspraken gemaakt. Dit omwille van de continuïteit. Hiermee is voorkomen dat binnen enkele jaren alle kennis vanuit de beide fusiepartners zou zijn weggevloeid uit de RvC. Een lid van de RvC, mevrouw Kerkhof-Mos is ook lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant. In de Governance Code Woningcorporaties wordt vermeld dat het niet wenselijk is dat leden (die in de commissie RO zitten) van

Provinciale Staten lid zijn van de RvC. De Raad van Commissarissen heeft dit besproken, maar ziet niet in waarom deze combinatie onwenselijk is. Provinciale Staten nemen geen besluiten inzake het lokale volkshuisvestingbeleid, en

hebben daar ook geen directe bemoeienis mee. Om deze reden vindt de RvC dat op dit punt van de Governance Code kan worden afgeweken

In 2010 was de samenstelling van de RvC als volgt: Leden RvC

Woonplaats

Geboortejaar

Jaar van toetreding

de heer mr. J.C. van der Tak (voorzitter)

Bergen op Zoom

1945

1992

de heer L.A.M. de Hooge RA MGA, (vice-voorzitter)

Heerle

1946

1992

de heer mr. C.J. Meijler *1)

Middelburg

1955

2006

mevrouw C.C. Kerkhof-Mos

Roosendaal

1943

2007

mevrouw D.G. Vonk-Bergeren MPM

Galder

1957

2007

de heer drs. A.W. Koekkoek *2)

Breda

1950

2008

de heer mr. A van ‘t Laar

Halsteren

1945

2008

Einde lopende benoeming

Relevante nevenfuncties

31-12-2012

Geen

31-12-2012

Geen

31-12-2009

Geen

31-12-2010

- Lid Provinciale Staten van Noord-Brabant - Lid Raad van Toezicht Kober Kindercentra

31-12-2010

- Lid Raad van Toezicht Stichting De Zuidwester

31-12-2011

Geen

31-12-2011

Geen

(niet herbenoembaar)

(niet herbenoembaar)

herbenoemd t/m 2013

(herbenoembaar)

(herbenoembaar)

(herbenoembaar)

(herbenoembaar)

In bovenstaand overzicht zijn alleen weergegeven de nevenfuncties bij organisaties die werkzaam zijn binnen het statutaire werkgebied*3 van Wonen West Brabant , en waar Wonen West Brabant in het kader van haar volkshuisvestingstaak mogelijk contacten mee zou kunnen hebben. In bovenstaand overzicht zijn de herbenoemingdata weergegeven zoals deze golden voor Wonen West Brabant. Echter, per 1 januari 2011 is Wonen West Brabant gefuseerd met Castria Wonen en Soomland tot Stadlander, en is via openbare sollicitaties een nieuwe Raad van Commissarissen voor Stadlander gekozen en benoemd. Van de huidige RvC-leden is alleen de heer Meijler aangebleven. Afgesproken is dat de heer Meijler tot uiterlijk 1 januari 2013 commissaris blijft bij Stadlander. Terugkijkend is de Raad van Commissarissen van oordeel dat elke commissaris zijn functie in 2010 onafhankelijk heeft uitgeoefend. Er hebben zich in 2010 bij de besluitvorming door de RvC geen bijzondere omstandigheden voorgedaan en er hebben geen transacties plaatsgevonden waarbij er sprake zou kunnen zijn van een tegenstrijdig belang. De vergoeding die de Raad van Commissarissen in 2010 ontving bedroeg in totaal € 60.481 (voorzitter € 11.570, vicevoorzitter € 9.466 en leden € 7.889 per persoon). Dit bedrag betreft een honorarium inclusief vaste onkostenvergoeding. *1Lid met een kwaliteitszetel, d.w.z. benoemd op voordracht van het Platform Huurdersorganisaties. *2Lid met een kwaliteitszetel, d.w.z. benoemd op voordracht van het Platform Huurdersorganisaties. *3Het statutaire werkgebied van Wonen West Brabant bestaat uit de gemeenten Bergen op Zoom, Woensdrecht, Steenbergen, Roosendaal, Moerdijk, Halderberge en Rucphen

35

Activiteiten van de RvC in 2010 De Raad van Commissarissen kwam in 2010 zes keer in vergadering bijeen. Daarnaast voerde de voorzitter het jaarlijkse overleg met de Ondernemingsraad en hield hij, samen met de twee door de huurderorganisaties op voordracht benoemde leden, een gesprek met het Platform Huurdersorganisaties. Er zijn ook een tweetal interne themabijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze themabijeenkomsten wordt dieper ingegaan op actuele onderwerpen. In 2010 zijn dat energie- en milieubeleid, risicomanagement en de relatie met de huurdersverenigingen geweest. Voorts zijn er regionale bijeenkomsten geweest met de commissarissen van de overige corporaties in ons werkgebied. Tijdens deze bijeenkomsten heeft regionale samenwerking in relatie tot de fusie tot Stadlander de meeste aandacht gekregen. De commissarissen wonen daarnaast regelmatig bijeenkomsten bij van bijvoorbeeld Aedes, de Vereniging van Toezichthouders bij Woningcorporaties en het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting. Bij de vergaderingen van de RvC waren

Onderwerp

altijd de directeur-bestuurder, de controller, de manager bedrijfsdiensten, de manager strategie & ontwikkeling en de manager zorgvastgoed & techniek aanwezig. Daarnaast was de accountant aanwezig bij de bespreking van het accountantsrapport bij de jaarverslaglegging over 2009. De bespreking van de beoordeling en remuneratie van de bestuurder vond uitsluitend plaats tussen de leden van de RvC. Tweejaarlijks peilt Wonen West Brabant de mening van de belanghouders via de WoonBench. In 2010 is dit wederom gebeurd. De uitkomsten van deze peiling zijn gebruikt voor de eind 2010 gestarte visitatie. Deze visitatie is een onafhankelijke beoordeling of Wonen West Brabant haar eigen ambities realiseert, of ze volgens de lokale opgaven realiseert, of ze volgends de stakeholders goed presteert, of ze haar vermogen presteert en of het bestuur en intern toezicht goed functioneert. De visitatie is uitgevoerd door PWC. In februari 2011 zijn de uitkomsten van de visitatie bekend gemaakt. Wonen West Brabant scoorde op alle onderdelen ruim boven de norm. De eindcijfers waren als volgt:

Prestatie

Kennis &

Planning

Monitoring

Eindcijfer

(70%)

Inzicht (10%)

(10%)

(10%)

(100%)

Presteren naar ambities

6,6

8

8

8

7,1

Presteren naar opgaven

7,4

8

8

8

7,3

Presteren volgens belanghebbenden

7,3

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

7,3

Presteren naar vermogen

7,3

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

7,3

Governance

7,2

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

7,2

Eindoordeel

Boven de norm

7,3

Opvallend is dat Wonen West Brabant een hoger cijfer krijgt voor presteren naar opgaven (wat verwacht de overheid) dan voor presteren naar ambities (wat wil Wonen West Brabant zelf). Het ambitieniveau van Wonen West Brabant lag blijkbaar hoger dan de verwachting van de overheid. Uit de visitatie blijkt verder dat de stakeholders daar zeer tevreden over zijn, en de inzet passend is voor het vermogen van de corporatie. Alles overziend is de Raad van Commissarissen trots op de organisatie die per 1 januari 2011 is opgegaan in Stadlander.

36

Door de RvC in 2010 behandelde onderwerpen De Raad van Commissarissen stelde in 2010 de volgende zaken vast: • Actualisatie investeringsparameters • Opdrachtverstrekking visitatie aan PWC • Wijziging secretariaat Raad van Commissarissen • Planning en bemensing selectiecommissie visitatie 2010 • Procedure voor eventuele aankoop van een woning van WWB door de bestuurder • Herbenoeming van de heer Meijler als RvC-lid met kwaliteitszetel • Fusie met Castria Wonen en Soomland • Beoordeling en beloning directeur-bestuurder De Raad van Commissarissen keurde in 2010 de volgende besluiten van het bestuur goed: • Jaarrekening en jaarverslag 2009 • Uitgangspunten voor de begroting 2011 • Begroting 2011 inclusief treasuryjaarplan • Diverse acquisities en investeringen • Ondernemingsplan Energiek B.V. • Statutenwijzing WWB Projecten B.V. naar Energiek B.V. De Raad van Commissarissen besprak de volgende onderwerpen: • Viermaandelijkse interne voortgangsrapportages van de controller (de W-W-Barometer) • Controleplan 2010 van de externe accountant • Portefeuillestrategie • Analyse klanttevredenheid • Integriteitbeleid • De toekomst van de corporatiesector • Samenwerking met de corporaties in de regio • Samenwerking met zorginstelling tanteLouise – Vivensis • Aedex-resultaten van Wonen West Brabant • Relatie met de huurdersverenigingen • Diverse actualiteiten en prioriteiten • Afronding werkzaamheden RvC Wonen West Brabant

Van de genoemde onderwerpen hebben enkele gedurende het verslagjaar bijzondere aandacht gehad: De gevolgen van de economische crisis en de toekomstige krimp in onze regio Ook dit jaar heeft WWB geprobeerd de investeringen in nieuwbouw en daarmee behoud van de productiecapaciteit, op peil te houden. Enkele plannen van projectontwikkelaars in de koopsector, die moeilijk realiseerbaar bleken, zijn overgenomen en omgezet naar de huursector. Daarnaast zijn de harde en zachte plannen voor nieuwbouw van de vijf samenwerkende corporaties tegen het licht gehouden en herbeoordeeld in relatie tot de toekomstige vraag naar huurwoningen. Dit heeft er toe geleid dat ook de corporaties hun ambitieniveau, gelet op de op termijn krimpende bevolking, hebben moeten terugschroeven. Helaas wordt deze noodzakelijke beweging bij de gemeenten in ons werkgebied nog onvoldoende zichtbaar. Hierbij speelt een rol dat het financiële huishoudboekje van de gemeenten mede afhankelijk is van de verkoop van grond voor woningbouw. Het kost hen moeite om de toekomstige realiteit onder ogen te zien en de financiële consequenties daarvan de komende jaren al te verdisconteren in hun beleid. De inperking van het werkterrein van de corporatiesector en het regeerakkoord In een brief van 12 juni 2009 aan de Tweede Kamer, al in het vorige verslagjaar is daar aan gerefereerd, heeft minister Van der Laan zijn gedachten neergelegd over de toekomst van de sector en de verhouding tussen rijksoverheid, gemeenten en de corporaties. In het verslagjaar is verschillende malen aandacht besteed aan de gevolgen van de gewijzigde inkomensgrenzen voor de toewijzing van 90% van de huurwoningen, waardoor nieuwe huurders met een (gezamenlijk) inkomen tot € 33.614, - niet meer in aanmerking komen voor een huurwoning onder de huursubsidiegrens. De nieuwe regeling, gebaseerd op een beschikking van de Europese Commissie, geldt vanaf

37

1 januari 2011. Tot op het laatst is geprobeerd via Aedes, de Woonbond en de Tweede Kamer invloed uit te oefenen om de inkomensgrenzen te verruimen. De effecten van deze regeling moeten worden afgewacht. Het ligt voor de hand dat de corporaties zullen trachten, in het belang van de huisvesting van de doelgroep, waaronder ook worden gerekend huurders met een inkomen boven de genoemde inkomensgrens, creatief om te gaan met de opgelegde beperkingen. Voor Wonen West Brabant geldt als uitgangspunt dat leegstand voorkomen moet worden. Met de collega-leden van de Raden van Commissarissen van de samenwerkende corporaties in West Brabant is gesproken over de gevolgen van het regeerakkoord van het kabinet-Rutte. In dit akkoord wordt weinig perspectief geboden voor de sociale huursector. Positief is wel de afschaffing van de “Vogelaarheffing”, maar deze wordt vervangen door de veel ingrijpender heffing die aan verhuurders wordt opgelegd in de bijdrage aan de huurtoeslag waarvan de opbrengst in 2014 € 760 miljoen per jaar zou moeten bedragen. Omdat de corporaties de verkoop van woningen thans al nodig hebben om de noodzakelijke investeringen te kunnen doen, zal het invoeren van deze heffing er toe leiden dat de investeringscapaciteit dramatisch afneemt. In relatie tot de overige voornemens, zoals een huurstijging die slechts de inflatie volgt, is niet te verwachten dat de corporaties hun taken ongewijzigd zullen kunnen voortzetten. De samenwerking met de zorgaanbieder tanteLouise-Vivensis Deze samenwerking heeft geleid tot de oplevering van Residentie Moermont en de verhuur daarvan voor een periode van vijf jaar aan tanteLouise-Vivensis. Verschillende malen heeft de samenwerking met tanteLouise-Vivensis op de agenda gestaan van de raad van commissarissen. De samenwerking in bovenstaand project moet worden gezien in het kader van de wens te komen tot een meer structurele samenwerking tussen beide organisaties. De mogelijkheden

38

om voor het vastgoed van tanteLouise-Vivensis een gezamenlijke entiteit te vormen, zijn onderzocht, maar lijken niet kansrijk. De samenwerking met de huurdersverenigingen Aan deze samenwerking is een themabijeenkomst van de raad van commissarissen gewijd. De raad acht de samenwerking en samenspraak met de vertegenwoordigers van onze doelgroep van groot belang. Het onderkennen van de wensen en opvattingen van onze huurders kan niet alleen gebaseerd worden op tevredenheidonderzoeken en klachten. In de praktijk blijkt betrokkenheid van huurders wel aanwezig is op het niveau van het beheer van het eigen complex, maar dat de interesse voor belangen die daarboven uitstijgen, beperkt is. Het kost moeite om de besturen van de huurdersverenigingen in ons gebied te bemensen. Verschillende opties, om vanuit de corporatie een bijdrage te leveren, zijn de revue gepasseerd. In de nieuwe organisatie van Stadlander zal op het niveau van de vestigingen geprobeerd moeten worden het overleg met de huurdersorganisaties inhoud te geven en de organisatie van de verenigingen te versterken. De samenwerking met de corporaties in de regio en de fusie van drie corporaties Het uitbrengen van een Woonvisie voor West Brabant door vijf corporaties werkzaam in de gemeenten Steenbergen, Tholen, Woensdrecht en Bergen op Zoom, in 2009 heeft de samenwerking in een stroomversnelling gebracht. Het houden van themabijeenkomsten voor de leden van de raden van commissarissen is in 2010 voortgezet. Het gezamenlijk nadenken over wonen in de toekomst en de rol van de corporaties daarbij, heeft er mede toe geleid dat het besef is ontstaan dat met een bundeling van krachten aan de toekomstige opgaven op het terrein van de volkshuisvesting beter inhoud kan worden gegeven dan in een situatie waarin de corporaties deze taak afzonderlijk ter hand nemen. Daarbij dient ook betrokken te worden de financiële positie van de afzonderlijke corporaties in het licht van de te verwachten

financiële beperkingen die de sector te wachten staan. Binnen deze groep van vijf hebben Castria, Soomland en WWB besloten tot een juridische fusie per 1-1-2011. Dit onderwerp heeft vanzelfsprekend veel aandacht gekregen in de vergaderingen van de raad en in bijeenkomsten met de gezamenlijke raden van de drie fuserende organisaties. Met name heeft dit proces heel veel energie en tijd gevraagd van de leden van de stuurgroep die met de begeleiding van het fusieproces was belast. In deze stuurgroep zaten de voorzitters van de drie raden van commissarissen. De Raad hecht er aan op deze plaats zijn waardering uit te spreken voor zijn voorzitter voor de grote inzet voor en het resultaat van de fusiebesprekingen. De Raad spreekt op deze plaats tevens zijn grote waardering uit voor de wijze waarop de bestuurder, uiteraard met ondersteuning van zijn managementteam en de organisatie de besprekingen met de beide fusiepartners niet alleen heeft aangestuurd maar ook heeft begeleid.

van het jaar om het functioneren van de directeur-bestuurder te beoordelen, en de consequenties voor diens beloning te bespreken. De auditcommissie vervult een afstemmende en voorbereidende rol bij onderwerpen van financiële aard. Tijdens de bijeenkomsten van de auditcommissie wordt dieper ingegaan op te behandelen onderwerpen. De auditcommissie geeft daarna een advies aan de RvC. De auditcommissie bestaat uit de heer De Hooge (voorzitter), mevrouw Vonk-Bergeren en de heer Meijler. Verder zijn normaliter de directeur-bestuurder, de controller en de manager bedrijfsdiensten daarbij aanwezig. Bij de behandeling van de jaarrekening en het controleplan van de externe accountant is ook een vertegenwoordiging van het accountantskantoor aanwezig.

Cultuurverschillen die bestonden zijn met takt en inzet overwonnen. Er is een solide basis gevormd waarop de bestuurder, die ook in de fusie organisatie Stadlander als zodanig gaat functioneren, zal kunnen voortbouwen

De auditcommissie is in 2010 tweemaal bijeen geweest. De behandelde onderwerpen zijn de jaarrekening 2009, de begroting inclusief het treasuryjaarplan 2011, het controleplan 2010 van de externe accountant, de voortgang van het control beleidsplan, het solvabiliteitsoordeel 2010 en Corporatie in Perspectief van het CFV, het duurzaam businessmodel van Aedes en het RIGO-onderzoek onrendabele toppen bij nieuwbouw sociale huur. Tijdens beide bijeenkomsten was de externe accountant aanwezig.

Commissies

Zelfevaluatie Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen kent twee commissies: de remuneratiecommissie en de auditcommissie.

Gelet op de fusie per 1 januari 2011, en het daarmee samenhangende aftreden van zes van de zeven commissarissen, is geen zelfevaluatie 2010 meer uitgevoerd. Via de visitatie is de governance overigens wel door PWC als goed beoordeeld.

De remuneratiecommissie doet voorstellen aan de RvC voor de benoeming, de beoordeling, de beloning en de arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder. Momenteel bestaat de commissie uit de heer Van der Tak (voorzitter), mevrouw Kerkhof-Mos en de heer De Hooge. De commissie komt jaarlijks tweemaal bijeen. In het begin van het jaar om de targets in relatie tot het variabel deel van de beloning voor de directeur-bestuurder vast te stellen, en na afloop

Integriteit De Raad van Commissarissen hecht zwaar aan de integriteit van de organisatie en alle betrokken medewerkers. In 2007 is daarom een integriteitcode voor Wonen West Brabant vastgesteld, die voor alle lagen in de organisatie als leidraad voor

39

het handelen geldt. Binnen Wonen West Brabant zorgt het kwaliteitsteam (Qualitas) ervoor dat deze code levend blijft. In dat kader is de code bijvoorbeeld via een posterserie permanent opgehangen op strategische plekken in het hele kantoor, om naar medewerkers, huurders, belanghouders, leveranciers en alle andere bezoekers duidelijk uit te stralen waar voor Wonen West Brabant de grenzen liggen. Naast de integriteitcode heeft Wonen West Brabant ook een reglement RvC, reglement commissies RvC, bestuursreglement, klokkenluidersregeling en een klachtenregeling ongewenst gedrag. Deze zijn voor iedereen opvraagbaar, bijvoorbeeld via de website van Wonen West Brabant . In 2010 zijn er aan de RvC geen meldingen van schendingen van de integriteitcode gedaan. De controller heeft voor de RvC inzichtelijk gemaakt welke maatregelen Wonen West Brabant in de afgelopen jaren heeft doorgevoerd, en waar hij nog verbetermogelijkheden ziet. De RvC heeft dit advies besproken en heeft besloten het mee te geven aan de nieuwe Raad van Commissarissen van de fusiecorporatie Stadlander.

Beloning directie Sinds oktober 2005 is de heer mr. A.B. Ringersma statutair directeur-bestuurder van Wonen West Brabant. De directeur-bestuurder heeft een arbeidscontract voor onbepaalde tijd . De Raad van Commissarissen heeft het functioneren in 2010 van de directeur-bestuurder beoordeeld. De beoordeling is ondermeer gebaseerd op de prestatieafspraken zoals die jaarlijks met de directeur-bestuurder worden afgesproken. De RvC is van oordeel dat de directeur-bestuurder in 2010 naar grote tevredenheid heeft gepresteerd.

4 5

40

Op eigen initiatief heeft de Raad van Commissarissen besloten om de wijze van belonen van de directeur-bestuurder te wijzigen. Vanaf 2010 wordt niet meer gewerkt met een prestatieafhankelijk variabel salarisdeel, maar met een vast salaris dat bij goed presteren middels jaarlijkse periodieken kan doorgroeien tot het maximum van de betreffende loongroep in de Izeboudregeling. Voor al of niet toekennen van de jaarlijkse periodieke stijging wordt onveranderd beoordeeld of de aan het begin van het jaar afgesproken targets zijn gehaald. De directeur-bestuurder wordt conform schaal G van de Izeboud-regeling beloond. Tot en met 2009 bestond het salaris van de directeur-bestuurder uit een vast (80%) en een variabel deel (20%). Als gevolg hiervan heeft de RvC in 2010 over het verslagjaar 2009 aan de bestuurder na goedkeuring van de jaarrekening 2009 75% van de variabele beloning 2009, zijnde € 25.687, uitbetaald. Vanaf 2010 wordt gewerkt met een vast salaris voor de directeur-bestuurder, en een jaarlijkse periodieke groei bij goed functioneren tot aan het maximum van schaal G van de Izeboudregeling. Deze werkwijze sluit aan bij het beloningsbeleid dat in heel Wonen West Brabant werd gehanteerd. Gevolg hiervan is wel dat in 2010 het basissalaris voor 100% is uitbetaald plus het variabele deel uit 2009. Dit leidt tot een eenmalige extra jaarlast van € 25.687 voor Wonen West Brabant. Verder heeft de Raad van Commissarissen in 2010 besloten om een contractueel nog drie jaar doorlopende regeling ter voorkoming van een pensioengat vooruitlopend op de fusie tot Stadlander versneld – in één keer – af te kopen. Dit leidt tot een eenmalige extra jaarlast van € 37.500.

www.wonenwestbrabant.nl/over_ons/de_samenleving.html Volgens de Governance Code Woningcorporatie dient de bestuurder steeds voor perioden van vier jaar te worden benoemd. De huidige aanstelling voor onbepaalde tijd was echter al aangegaan voor de invoering van deze code.

Ook heeft de RvC besloten om de directeurbestuurder als waardering voor bijzonder goed functioneren een eenmalige gratificatie van bruto € 7.500 toe te kennen. Deze is begin 2011 uitbetaald. De totale salarislasten voor de WOPT ten behoeve van de directeur-bestuurder bedroe-

gen in 2010 € 280.873, -. Dit is inclusief het werkgeversaandeel in pensioenvoorzieningen, onkostenvergoedingen, fiscale bijtelling voor privégebruik van een dienstauto, het in 2010 uitbetaalde variabele prestatieafhankelijke deel van het salaris over 2009 en de éénmalige afkoop van de contractueel vastgelegde overbrugging van een pensioengat.

Beloning aan directeur-bestuurder A.B. Ringersma (fulltime in dienst vanaf 1-10-2005)

2010

2009

€155.613

€130.648

Variabele salarislasten o.b.v. prestaties in voorgaand jaar

€25.687

€22.000

Lasten pensioenvoorziening en levensloopbijdrage

€99.573

€58.483

€280.873

€211.131

Vaste salarislasten incl. onkostenvergoedingen en bijtelling dienstauto

Totaal lasten De directeur-bestuurder vervulde in 2010 geen nevenfuncties.

De Toekomst Goedkeuring is verleend aan de besluitvorming tot juridische fusie per 1 januari 2011 van de corporaties Wonen West Brabant, Soomland en Castria Wonen. Als zogenaamde fusiedrager functioneert de stichting Wonen West Brabant, die verder gaat onder de naam “Stadlander”. De beide andere stichtingen bestaan per deze datum niet meer. Begin 2011 is er een nieuwe Raad van Commissarissen benoemd. Het jaar 2011 zal een jaar zijn waarin “opbouw”centraal staat. Dat betreft uiteraard de organisatie zelf maar zeker ook een nieuwe governance structuur voor de nieuwe corporatie. Er kan daartoe ruim geput worden uit de ervaringen van de “donorcorporaties”, maar dat neemt niet weg, dat deze Raad een forse klus te klaren heeft. De omstandigheden, waaronder deze Raad haar werkzaamheden start, zijn ook verre van ideaal nu van Rijkswege een forse afroming van corporatievermogens is aangekondigd. Op landelijk niveau is met maar liefst sprake van zo’n € 600 miljoen per jaar.

Daar staat tegenover, dat Stadlander aan de slag kan op basis van een regionale “Visie op Wonen en Leven in West-Brabant en Tholen 2025”, een visie, waarin heldere uitgangspunten voor de toekomst van de woningmarkt in onze regio staan geformuleerd. Wij hebben er alle vertrouwen in, dat aan het einde van dit jaar de nieuwe organisatie er staat, en dat Stadlander haar toezeggingen aan de huurders dat de dienstverlening op hoog niveau zal blijven, ook waar maakt. Bergen op Zoom, 13 april 2011 Mr. J.C. van der Tak Voormalig voorzitter Raad van Commissarissen Wonen West Brabant Bergen op Zoom, 26 april 2011 Mw. A. van den Berg Voorzitter Raad van Commissarissen Stadlander

41

9. Jaarrekening 9.1 Balans

Activa 2010

2009

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling

438.372.561

396.113.694

24.286.288

29.385.663

6.975.438

6.891.186

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

469.634.288

432.390.543

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies

137.883

1.172.293

Effecten

500.000

500.000

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

18.000

18.000

Vorderingen op groepsmaatschappijen

36.000

36.000

806.566

748.989

3.603.152

3.603.152

Actieve belastinglatentie Overige

5.101.601

6.078.434

Voorraden

1.134.182

875.980

Onderhanden projecten

1.113.085

701.064

Vlottende activa

Vorderingen Huurdebiteuren

74.637

97.142

Gemeenten

191.144

137.438

Overige vorderingen

233.991

293.816

Vorderingen op groepsmaatschappijen

300.000

0

Overlopende activa

575.439

1.049.913

Liquide middelen

42

1.375.212

1.578.309

159.407

32.750

478.517.774

441.657.080

Passiva 2010

2009

34.254.665

32.191.305

Eigen vermogen OVERIGE RESERVES ALGEMEEN Resultaat boekjaar Mutatie bestemmningsreserve herwaardering

4.014.688

42.272.545

-/- 2.920.865

Resultaat

-/- 40.209.185

1.093.823

2.063.360

BESTEMMINGSRESERVE HERWAARDERING Stand begin boekjaar Mutatie herwaardering

110.124.651

69.915.466

2.920.865

40.209.185

Totaal Eigen Vermogen

113.045.516

110.124.651

148.394.004

144.379.316

Voorzieningen Voorziening onrendab.inv. nieuwbouw

7.782.412

Voorziening passieve belastinglatentie

1.973.000

10.343.715 9.755.412

10.343.715

Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen

285.369.349

242.648.685

Waarborgsommen

21.848

34.494

Overige schulden

32.334

42.130 285.423.532

242.725.309

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen

22.515.577

29.709.344

Schulden aan leveranciers

3.915.268

5.795.220

Schulden aan gemeenten

38.690

162.689

2.346.124

2.075.619

Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenlasten Overlopende passiva

113.550

168.274

6.015.617

6.297.594 34.944.825

44.208.740

478.517.774

441.657.080

43

9.2 Winst- en verliesrekening

2010

2009

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende goederen Wijziging in onderhanden projecten Overige bedrijfsopbrengsten

48.034.479

44.273.128

1.418.203

1.402.989

30.122

12.517

6.446.332

6.272.973

412.021

696.480

1.970.512

1.725.448

Som der bedrijfsopbrengsten

58.311.669

54.383.535

Bedrijfslasten Afschrijvingen

458.461

782.336

Overige waardeveranderingen MVA

9.697.000

17.050.454

Wijziging in onderhanden projecten

412.021

696.480

771

771

Erfpacht Lonen en salarissen

5.100.619

4.651.161

Sociale lasten

603.394

577.550

Pensioenlasten

901.947

902.647

16.612.663

15.189.138

6.926.088

6.678.462

456.526

427.919

Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Bijzondere projectsteun wijkenaanpak Som der bedrijfslasten

41.169.490

46.956.918

Bedrijfsresultaat

17.142.179

7.426.617

Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

132.209

129.229

Opbrengsten financiële vaste activa en effecten

418.512

436.814

Rentelasten en soortgelijke kosten

11.776.648

9.852.371 -/- 11.225.926

-/- 9.286.328

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

5.916.252

-/- 1.859.711

Vennootschapsbelasting

3.515.044-

-/- 830.321

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

2.401.208

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa JAARRESULTAAT

44

-/-

2.690.032

1.613.479

44.962.577

4.014.688

42.272.545

9.3 Kengetallen

GEGEVENS WONINGBEZIT

2010

2009

8.487

8.591

Aantal verhuureenheden in exploitatie: Huurwoningen Huurwoningen in beheer bij derden

24

24

124

124

285

58

• Standplaatsen

40

40

• Woonwagens

22

22

738

740

Garages in beheer bij derden

24

24

Bedrijfsruimten / winkels

53

48

Maatschappelijk vastgoed ( inclusief eigen kantoor )

32

32

54

168

Eenheden in verzorgingshuizen Overige woongelegenheden : • Overige wooneenheden

Garages

Mutaties in huurwoningen Aantal nieuwbouw Aantal aangekocht

3

97

Aantal verkocht

80

89

Aantal gesloopt / onduplicering

81

11

FINANCIELE CONTINUITEIT 31,01

%

32,69

%

Liquiditeit

Solvabiliteit

0,11

%

0,07

%

Rentabiliteit eigen vermogen

2,71

%

29,28

%

Rente vreemd vermogen

3,57

%

3,31

%

Rentabiliteit totaal vermogen

3,30

%

11,80

%

Interne financiering per woning

€ 21.711

€ 22.086

€ 1.894

€ 1.859

Eigen vermogen

€ 17.485

€ 16.806

Bedrijfswaarde per woning

€ 41.805

€ 39.976

Totaal opbrengsten

€ 6.871

€ 6.330

Overige bedrijfslasten

€ 4.797

€ 5.375

€ 473

€ 4.921

Operationele cash-flow per huurwoning BALANS PER WONING

WINST- EN VERLIESREKENING PER WONING

Jaarresultaat

45

jaarverslag 2010 Vastgesteld door bestuur d.d. 26 april 2011

Recommend Documents