Kwaliteitshandboek
Vindplek document (pad): Datum vaststelling: Actualisatiedatum: Documenteigenaar (naam en functie): samenhangende processen:
G://Kwaliteitshandboek/2.1 primaire processen/2.11 Voeding November 2012 November 2015 Manager Beleidsbureau • 2.11 voedingsbeleid • 2.4 Uitvoering en dienstverlening KDV • 2.5 Uitvoering en dienstverlening BSO • 2.6 GGD • 2.8 Gezondheid
2.11B voedingslijst; bijlage Merken voedingsmiddelen en hoeveelheid voeding uitgewerkt in drie leeftijdcategorieën: 1. Voeding 0 – 1 jaar 2. Voeding 1 – 4 jaar 3. Voeding 4 – 12 jaar
1.
Voeding 0-1 jaar
Zuigelingenvoeding Om te voorkomen dat kinderen van voeding moeten wisselen zodra ze opgevangen worden, informeren we ouders ruimschoots vooraf, bijvoorkeur bij de aanmelding of de intake van het kind, over de zuigelingenvoeding die Kinderopvang SKAR verstrekt. Neem bijzonderheden over de voeding van het kind over op het Groeiformulier. Alternatieven voor borstvoeding op de leeftijd van 0 - 6 maanden zijn: Volledige zuigelingenvoeding is voeding bedoeld voor de gezonde zuigeling zonder allergieën en/of CARA in de familieanamnese • Nutrilon standaard 1 • Kruidvat standaard 1 Hypoallergene voeding is voeding bedoeld voor de gezonde zuigeling met een verhoogde kans op het ontwikkelen van allergieën • Nutrilon hypoallergeen 1 • Kruidvat extra care HA 1 Voeding bij krampjes / verstopping is voeding bedoeld voor gezonde zuigelingen, die last hebben van babykwaaltjes als krampjes en/of verstopping • Nutrilon omneo 1 • Kruidvat extra care HA 1 Voeding bij spugen is voeding bedoeld voor gezonde zuigelingen, die goed groeien maar last hebben van spugen. • Nutrilon omneo 1 • Kruidvat comfort 1 Voeding bij hongerige baby`s is voeding bedoeld voor gezonde zuigelingen, die snel na de fles alweer honger hebben. • Nutrilon forte 1 • Kruidvat forte 1 Opvolgmelk Vanaf de leeftijd van 6 maanden kan overgestapt worden op volledige zuigelingenvoeding voor 6-12 mnd.
1
Kwaliteitshandboek
• • • • • • •
Nutrilon 2 Nutrilon omneo 2 Nutrilon forte 2 Kruidvat standaard 2 Kruidvat extra care 2 Kruidvat comfort 2 Kruidvat forte 2
Fruit Alle baby’s vanaf ongeveer 6 maanden krijgen vers fruit aangeboden in kleine stukjes1. Vers fruit is gezond, heeft de smaak, die het bewuste fruit hoort te hebben en bevordert daarmee de smaakontwikkeling. Het eten van stukjes bevordert de kaak- en daarmee de spraakontwikkeling. Voor de pedagogisch medewerker is vers fruit goed klaar te maken. Op verzoek van de ouder kan een potje fruit, dat ouders zelf meenemen, worden gegeven. Fruit uit een potje geeft echter minder goed de smaken weer. Er wordt een mix van fruit gegeven. Standaard zijn appels, peren, kiwi`s en bananen. Daarnaast doet de leverancier seizoensaanbiedingen (mandarijnen, aardbeien, kersen). Alle soorten fruit zijn geschikt en toegestaan. Brood (producten) Vanaf de leeftijd van 6 maanden mogen kinderen tarwe producten gebruiken. Kinderopvang SKAR gebruikt bruin tarwe brood (volkoren producten mogen niet gebruikt worden tot de leeftijd van 9 mnd, witbrood bevat te weinig vezels). Brood mag droog, met alleen margarine of beleg gegeven worden. Brood oefenen begint met kleine stukjes en voor kinderen tot 1 jaar is ½ - 1 ½ boterham een normale hoeveelheid. Aangevuld met ongeveer 150 cc opvolgmelk of borstvoeding. Brood mag gesopt worden in zuigelingenvoeding om het in het begin makkelijker te maken. Tussen 7 en 9 maanden zijn baby`s in staat om volledige maaltijden te eten. Daarnaast mogen broodkorsten,soepstengels, crackers, rijstwafels en beschuiten gegeven worden, om zuigelingen te laten oefenen met kauwen /sabbelen, ter bevordering van een goede mondmotoriek. Drinken Zodra kinderen een volwaardige broodmaaltijd ( ½ - 1 ½ boterham) eten, wordt tijdens de opvang niet meer dan 300 ml. opvolgmelk per dag gegeven. Eet een kind nog niet voldoende brood, dan kan in overleg met de ouders meer opvolgmelk gegeven worden. De pedagogisch medewerker zorgt voor variatie in het aanbod en voor voldoende drinken gedurende de dag. Per dag wordt tot een maximum van 2 x per dag diksap aangeboden, met natuurlijke suikers. Daarnaast mogen kinderen onbeperkt water en thee drinken. De thee is gewone of kruidenthee, ongezoet. Een scheutje (gewone) melk in de thee is toegestaan ná de leeftijd van 1 jaar en bij gewone thee tussen 7 mnd en 1 jaar noodzakelijk om de theïne te binden. Bij kruidenthee mag melk, maar is niet noodzakelijk. Vanaf de leeftijd van 7 mnd worden (fop)spenen zoveel mogelijk afgewend. Kinderen kunnen gaan oefenen met drinken uit een beker (bij voorkeur zonder tuit en géén antilekbekers) Dit bevordert de kaak- en taal/spraakontwikkeling en voorkomt open mond gedrag zoveel mogelijk. Groenten Kinderen die geen volledige broodmaaltijd eten en/of fruit nog niet accepteren, kunnen in overleg met de ouders een groentehap krijgen. Dit moet gezien worden als een overgangsfase en dus tijdelijk. De groentemaaltijd is gezond maar het aanbieden ervan is erg arbeidsintensief op een voor de groep soms onhandig moment. Ouders dienen zelf de maaltijd (uitsluitend potjes) mee te geven 2. Broodbeleg Pindakaas wordt niet aan kinderen tot 1 jaar gegeven i.v.m. het gevaar van een pinda-allergie. Honing wordt niet aan kinderen tot 1 jaar gegeven ivm het gevaar van botulisme. Voorbeelden van verantwoord broodbeleg: 1
Tijdelijk (grof) pureren mag, maar slechts korte tijd en liever niet Vanwege hygiëne voorschriften mogen alleen afgesloten potjes en blikjes kant en klare maaltijden worden meegegeven.
2
2
Kwaliteitshandboek
Zoet: appelstroop, jam, vruchtenhagel (af en toe hagelslag), plakjes banaan Hartig: smeerkaas, kipfilet
Voeding 1 – 4 jaar De voeding bestaat uit en gezonde basis, met af en toe een extraatje, zodat een kind leert kiezen en veel verschillende smaken proeft om de smaakontwikkeling te stimuleren. Voor kinderen van 1-4 jaar gelden de volgende richtlijnen: Product
Hoeveelheid
melk en melkproducten
2 glazen (300 ml)
kaas
½ plakje (10 gram)
vlees, vis, kip, ei, tahoe, tempé
65 gram (50 gram gaar)
margarine of boter op brood
5 gram per sneetje brood
vet of olie voor de bereiding
15 gram
brood
1-3 sneetjes
aardappelen (rijst, pasta, peulvruchten)
1-2 stuks ( 50 -100gram)
groente
1-2 opscheplepels (50 - 100gram)
fruit
1-2 stuks (100-200 gram)
vocht
ongeveer 750 cc (inclusief melk)
Fruit Alle kinderen krijgen vers fruit aangeboden in steeds groter wordende stukjes, afhankelijk van de ontwikkeling van het kind. Vers fruit is gezond, heeft de smaak, die het bewuste fruit hoort te hebben en bevordert daarmee de smaakontwikkeling. Het eten van stukjes bevordert de kaak- en daarmee de spraakontwikkeling. Standaard zijn appels, peren, kiwi`s en bananen. Daarnaast doet de leverancier seizoensaanbiedingen (mandarijnen, aardbeien, kersen). Alle soorten fruit zijn geschikt en toegestaan. Brood Kinderopvang SKAR gebruikt bruin tarwe brood, dit bevat voldoende vezels. Normale hoeveelheid is 1-3 boterhammen. Er wordt gevarieerd in beleg en margarine op de boterham gebruikt. Broodbeleg Voorbeelden van verantwoord broodbeleg: Zoet: appelstroop, jam, vruchtenhagel (af en toe hagelslag), plakjes banaan Hartig: smeerkaas, kipfilet, ham Drinken Bij de broodmaaltijd een beker melk of thee. Maximaal 2 keer per dag dixap. Daarnaast mogen kinderen onbeperkt water en thee drinken.
3
Kwaliteitshandboek
3
Voeding 4 – 12 jaar
De voeding bestaat uit een gezonde basis, met af en toe een extraatje, zodat een kind leert kiezen en veel verschillende smaken proeft om de smaakontwikkeling te stimuleren.
Voor kinderen van 4-12 jaar gelden de volgende richtlijnen: Product
Hoeveelheid
melk en melkproducten
2 glazen (300 ml)
kaas
½-1 plak (10-20 gram)
vlees, vis, kip, ei, tahoe, tempé
65-100 gram (50-75 gram gaar)
margarine of boter op brood
5 gram per sneetje brood
vet of olie voor de bereiding
15 gram
brood
3-5 sneetjes
aardappelen (rijst, pasta, peulvruchten)
1-4 stuks (50-200 gram)
groente
2-3 eetlepels (100-150 gram)
fruit
1-2 stuks (100-200 gram)
vocht
ongeveer 1,5 liter (inclusief melk)
Fruit Alle kinderen krijgen vers fruit aangeboden. Standaard zijn appels, peren, kiwi`s en bananen. Daarnaast doet de leverancier seizoensaanbiedingen (mandarijnen, aardbeien, kersen) Alle soorten fruit zijn geschikt en toegestaan. Brood Kinderopvang SKAR gebruikt bruin tarwe brood, dit bevat voldoende vezels. Normale hoeveelheid is 1-3 boterhammen. Er wordt gevarieerd in beleg en margarine op de boterham gebruikt. Broodbeleg Voorbeelden van verantwoord broodbeleg: Zoet: appelstroop, jam, vruchtenhagel (af en toe hagelslag), plakjes banaan Hartig: smeerkaas, kipfilet, ham Drinken Bij de broodmaaltijd een beker melk of thee. Maximaal 2 keer per dag diksap of siroop. Daarnaast mogen kinderen onbeperkt water en thee drinken. Tussendoortjes -
volkoren biscuit rijstwafels krentenbollen stukjes komkommer eierkoek ontbijtkoek festini waterijs popcorn
4
Kwaliteitshandboek Bijlage voedingsschema 0-12 mnd Bron: STMG
Melkvoeding 0- 6 maanden Richtlijn voor kunstvoeding / afgekolfde moedermelk Per 24 uur heeft je kind ongeveer 150 ml vocht per kilo lichaamsgewicht nodig. Bijvoorbeeld als je kind 4.0 kg weegt dan heeft het 600 ml vocht nodig. Geef je kind een voeding wanneer het hier om vraagt, de eerste maanden ongeveer om de 3-4 uur. Ieder kind heeft zijn eigen ritme. Als je kind niet meer wil drinken, dring dan niet verder aan. De fles hoeft niet te worden leeg gedronken. De voeding wordt per fles klaar gemaakt. Lees goed de gebruiksaanwijzing op de verpakking. De verhouding poeder/water is: een afgestreken maatlepel op 30 ml water Gewicht
Hoeveelheid per 24 uur
Aantal flessen
Hoeveelheid water per fles
3.0 kg
450 ml
7
60 ml
3,5 kg
500 ml
4.0 kg 5.0 kg 6.0 kg 7.0 kg Per 24 uur mag
Titel:
Aantal maatlepels melkpoeder per fles 2
7 60 ml 2 6 90 ml 3 600 ml 7 90 ml 3 6 120 ml 4 750 ml 6 120 ml 4 5 150 ml 5 900 ml 6 150 ml 5 5 180 ml 6 1000 ml 5 180 ml 6 4 210 ml 7 een kind niet meer dan 1000 ml kunstvoeding drinken.
Pagina: Afdruk geldig tot 1 dag na:
5 van 8 14-1-2013
Kwaliteitshandboek
Aanvulling van vitamine K Volledige borstvoeding: van dag 8 tot en met week 12 heeft je baby elke dag 150 microgram vitamine K druppels nodig. Gemengde voeding: bij minder dan 500 ml kunstvoeding per dag 150 microgram vitamine K geven. Bij meer dan 500 ml kan helemaal gestopt worden met de vitamine K druppels. Nieuw! Aanvulling van vitamine D Alle kinderen 0-4 jaar ongeacht welke voeding (moedermelk, kunstvoeding, opvolgmelk, gewone melk en yoghurt) ze krijgen, hebben 10 microgram vitamine D per dag nodig. Vaste voeding De eerste zes maanden hebben de meeste baby’s alleen melkvoeding nodig om goed te groeien. Van af zes maanden hebben ze meer energie nodig en krijgen ze steeds meer vaste voeding. Zie de andere zijde.
Lees meer over voeding in het boekje Groei-Op en www.groeiop.nl www.voedingscentrum.nl.
Titel:
Pagina: Afdruk geldig tot 1 dag na:
6 van 8 14-1-2013
Kwaliteitshandboek
Overgang naar vaste voeding tussen 6-12 maanden. Richtlijn voor rustig opbouwen en verdelen van maaltijden voor je baby. Lees meer op: http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/eerste-hapjes/wat-kun-je-je-kind-geven-.aspx
Eetmomenten
Gezond eten van 1-4 jaar 300 ml zuivel/ of 2x borstvoeding is voldoende Samen gezellig eten. Genoeg is genoeg 10 mcg Vitamine D tablet
6 maanden; borstvoeding of 600 ml opvolgmelk 10 mcg Vitamine D druppels
7-9 maanden; borstvoeding of 600 ml opvolgmelk 10 mcg Vitamine D druppels
9-12 maanden; borstvoeding of 400 ml opvolgmelk 10 mcg Vitamine D druppels
Mondmotoriek stimuleren
Borstvoeding en ½ snee lichtbruin brood met zachte margarine Of 180 ml opvolgmelk en brood met zachte margarine Of pap van 180 ml opvolgmelk met gemengde granen.
Borstvoeding of 180 ml opvolgmelk en een snee lichtbruin brood met zachte margarine en beleg ( jam, appelstroop) of pap van 180 ml opvolgmelk met gemengde granen.
Borstvoeding of 150 ml opvolgmelk en een snee lichtbruin brood met zachte margarine en beleg (jam, appelstroop) of een bord pap van 150 ml opvolgmelk met gemengde granen
De pap van een bord met een lepel geven Brood ter grootte van een dobbelsteen in de wangzak leggen Drinken uit een (tuit) beker
1 sneetjes volkorenbrood met margarine en ½ plak magere kaas of vleeswaren 1 beker/ 100 – 150 ml halfvolle melk
Tussendoortje rond 10.00 uur
Fruithap; begin met paar theelepels (½ potje)
Fruithap; breidt het uit qua hoeveelheid en variatie
Fruithap; breidt het uit tot 150gram of wel 1 ½ stuk
Eten met een lepel, later stukjes met de hand
1 fruit 150 g totaal 1 beker 100-150 ml thee of water
Lunch rond 12-13.00 uur
Borstvoeding of 180 ml opvolgmelk en 1/2 snee lichtbruin brood met zachte margarine, smeerbaar beleg (appelstroop, jam)
Borstvoeding of 180 ml opvolgmelk en een snee lichtbruin brood met zachte margarine en beleg ( jam, appelstroop,fruit)
Borstvoeding of 150 ml opvolgmelk 1-1 ½ snee lichtbruin brood met zachte margarine en beleg ( jam, appelstroop,fruit, magere, zoutarme kaas of vleeswaar)
Brood ter grootte van een dobbelsteen in de wangzak leggen Drinken uit een (tuit) beker
1-2 sneetjes volkorenborood met margarine ½ plak magere kaas of vleeswaren 1 beker/ 100-150 ml halfvolle melk
Borstvoeding Brood of rijstwafel. Water, verdund vruchtensap of lauwe vruchtenthee (paar slokjes)
Borstvoeding Fruit, brood, rijstwafel, soep-stengel. Beetje water of verdund groente-ofvruchtensap, lauwe vruchtenthee
Borstvoeding Fruit, brood, volkorenbiscuitje, rijstwafel, soepstengel, stuk komkommer Beetje water, verdund groente- of vruchtensap,
In de hand geven Drinken uit een (tuit) beker
Fruit, volkorenbischuitje, rijstwafel, soepstengel, fruit, stuk komkommer 1 beker/ 100-150 ml thee of water
Eerste voeding na de nacht Ontbijt
Tussendoortje rond 15.00 uur
Titel:
Pagina: Afdruk geldig tot 1 dag na:
7 van 8 14-1-2013
Kwaliteitshandboek lauwe vruchtenthee Warme maaltijd rond 17.0018.00 uur
Voor het slapen gaan
Titel:
Begin met paar theelepels gepureerde groente en breidt dit uit tot: 3 eetlepels groente, 1-2 eetlepels aardappels, rijst en 1 eetlepel fijngemaakt, gekookt of zacht gebakken vlees, vis of kip. 1 theelepel olie of klontje zachte margarine
1-2 opscheplepels/75g geprakte groente 1-2 opscheplepels/75g aardappels, rijst of pasta Vlees, vis, of vleesvervanger 50g 1 theelepel olie of klontje zachte margarine
1-2 opscheplepels/75g zachte stukjes groente 1-2 opscheplepels/75g aardappels, rijst of pasta. Vlees, vis of vleesvervanger 50 g 1 theelepel olie of klontje zachte margarine Toetje: 50 ml yoghurt/ fruit
Begin met gepureerd eten, langzaam aan meer geprakt tot dat je kind zachte stukjes kan eten De yoghurt uit een beker drinken of met een lepel geven
Aardappels 50-100 gram Groente 50-100 gram Vlees/vis/ei/vleesvervanger 50 gam, olie of zachte margarine 100 ml yoghurt/vla
Borstvoeding of 180 ml opvolgmelk
Borstvoeding of 180 ml opvolgmelk
Borstvoeding of 120 ml opvolgmelk
Zuigfles afbouwen 12 mnd Tanden poetsen
1 beker/ 100-150 ml water Gewone beker gebruiken zonder tuit
Pagina: Afdruk geldig tot 1 dag na:
8 van 8 14-1-2013
