Zorgverzekeraars Nederland nr: 24 13 juni 2012
2013 lastig jaar voor de AWBZ Afgelopen week heeft het ministerie van VWS de jaarlijkse kaderbrief openbaar gemaakt. Voor de zorgkantoren vormt deze brief het financiële kader van hun regionale inkoopbeleid. Voor 2013 staat een aantal grote overhevelingen en bezuinigingen gepland. Zorgkantoren voorzien daardoor een lastig jaar voor de AWBZ-zorg. De kaderbrief van VWS geeft de financiële kaders weer waarbinnen zorgkantoren AWBZ-zorg kunnen inkopen bij zorginstellingen. Het Lente-akkoord brengt ingrijpende wijzigingen met zich mee voor de zorginkoop AWBZ 2013. De gehandicaptenzorg krijgt te maken met kortingen op het intramurale tarief vanwege het terugdraaien van de intensiveringsmiddelen en met een forse taakstelling op vervoerskosten. Ook de langdurige GGZ krijgt te maken met de tariefskorting. Daarmee worden de tarieven teruggebracht op het niveau 2011. De volumegroei in de AWBZ wordt in 2013 beperkt tot de demografische groei. Daarnaast zijn er financiële beperkingen van de contracteerruimte door de overheveling geriatrische revalidatiezorg en de overheveling van de uitleen van hulpmiddelen. Ook vindt er een korting plaats op de individuele hulpmiddelen. Totaal tellen de overhevelingen en ingrepen op tot ruim 1,2 miljard euro. Kortingen omvangrijk De zorgkantoren voorzien dat 2013 een lastig jaar wordt in de AWBZ. Weliswaar zijn de aanspraken in 2013 minder, de toegepaste kortingen op het AWBZ-budget zijn omvangrijker dan alleen de overgehevelde bedragen. Dit betekent druk op de prijs en het volume van zorg. Er zijn immers geen aanwijzingen dat het aantal indicaties en de zorgzwaarte van de indicaties afnemen. Scheiden wonen en zorg Er worden concrete stappen gezet voor scheiden wonen en zorg voor de lagere zorgzwaartepakketen (ZZP). De besparing die daarbij wordt ingeboekt, wordt zonder aanvullend beleid niet gerealiseerd. De verwachting is dat de plekken die vrij komen in de verzorgingshuizen zullen worden ingevuld door cliënten met een zwaardere zorgvraag. Zorginkoopbeleid De zorgkantoren hebben de maatregelen van VWS zoveel mogelijk verwerkt in het zorginkoopbeleid dat op 8 juni jl. gepubliceerd is. Door de onzekerheid die ontstond als gevolg van de val van het kabinet, hebben de zorgkantoren het inkoopbeleid niet zoals andere jaren op 1 juni kunnen publiceren. Daardoor wijzigt ook de datum waarop zorgaanbieders uiterlijk hun offertes kunnen indienen van 1 naar 3 augustus.
KNMG, NPCF en ZN slaan handen ineen om inzet eHealth te stimuleren Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars hebben samen afspraken vastgelegd om vaart te maken met het gebruik van online toepassingen in de zorg. EHealth biedt patiënten en artsen de mogelijkheid om via de computer diagnoses te stellen, uitslagen te communiceren en informatie uit te wisselen. De afspraken zijn vastgelegd in de Nationale Implementatie Agenda (NIA) eHealth. Het document is vandaag overhandigd aan demissionair minister Edith Schippers. De NIA sluit aan bij de brief over eHealth die minister Schippers vandaag naar de Tweede Kamer stuurt. Momenteel worden al diverse initiatieven op het gebied van eHealth ondernomen, zoals een online trainingsprogramma voor en door jonge reumapatiënten en online inzicht voor patiënten in hun eigen ziekenhuisdossier. Artsenkoepel KNMG, patiëntenfederatie NPCF en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) hebben in de NIA-agenda afspraken vastgelegd om de
ZN journaal 24
13 juni 2012
verdere ontwikkeling van eHealth te stimuleren. Dat is van belang omdat eHealth bijdraagt aan betaalbare, toegankelijke zorg van hoge kwaliteit en meer eigen regie voor patiënten. eHealth wordt ingezet ter vervanging, vereenvoudiging en verbetering van bestaande zorg en niet als toevoeging van extra zorg. De agenda biedt bovendien een goede leidraad voor andere organisaties in het zorgveld om op aan te haken. Realiseren randvoorwaarden De drie partijen hebben drie speerpunten benoemd. De verschillende activiteiten van de partijen hangen zodanig met elkaar samen dat ze elkaar versterken. 1.Bewustwording van de mogelijkheden die eHealth biedt. 2.Uitbreiden van verantwoord gebruik van eHealth toepassingen en van het verder structureel en verantwoord inpassen van eHealth in de dagelijkse zorgpraktijk. 3.Verder onderzoek en verdere ontwikkeling op het gebied van eHealth. Zorgverzekeraars gaan ervoor zorgen dat de eHealth-toepassingen ook echt deel uitmaken van het contracteerbeleid met zorgverleners. Ook benoemen zij daarin welke zorgtoepassingen hierdoor geheel of deels vervangen worden. De medische professionals nemen de eHealth toepassingen daadwerkelijk op in hun daarvoor aangepaste richtlijnen en protocollen. De patiënten- en cliëntenorganisaties bevorderen de acceptatie van eHealth. Zij maken afspraken dat de patiënt als gebruiker ook echt wordt betrokken bij ontwikkeling en uitvoering. Ook monitoren ze de ervaringen van patiënten met eHealth en brengen deze in als input voor de professionele zorgstandaarden en de zorginkoop. Quotes “Je kunt tegenwoordig alles online regelen, behalve je eigen zorg. Hoog tijd dus dat iedere patiënt toegang krijgt tot de vele goede ehealth-mogelijkheden en pilots die er zijn. eHealth zal de impact die de zorg heeft op het leven van veel patiënten een stuk verminderen. Tegelijkertijd krijgen patiënten zo meer grip op hun eigen zorg.” Wilna Wind, directeur patiëntenfederatie NPCF “De KNMG wil dat eHealth een vanzelfsprekend onderdeel van de zorg wordt. Met digitale communicatiemogelijkheden valt zoveel te winnen: snelle en eenduidige informatie, efficiënt overleg, geen zorg op afspraak maar precies op het moment dat het nodig is, meer regie bij de patiënt. Dat we nu als veldpartijen de handen ineen hebben geslagen, is een unieke stap naar daadwerkelijke brede toepassing van eHealth in de zorg.” Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter artsenfederatie KNMG “Zorgverzekeraars stimuleren en investeren in eHealth om het zelfmanagement van de patiënt te vergroten en de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Daarbij is van belang dat “oude” zorg ook echt door nieuwe zorg wordt vervangen Met de NIA krijgt de verdere uitrol van eHealth een stimulans. Ook vormt de NIA een goede kapstok voor het zorgveld om aan te haken met passende initiatieven.” Pieter Hasekamp, algemeen directeur Zorgverzekeraars Nederland Over eHealth EHealth is een nieuwe manier van het aanbieden van zorg via digitale oplossingen. Door de digitale evolutie zijn allerlei nieuwe mogelijkheden voor zorgtoepassingen ontstaan. Mits goed ingezet, draagt eHealth bij aan betaalbare, toegankelijke zorg van hoge kwaliteit. eHealth wordt nadrukkelijk ingezet ter vervanging, vereenvoudiging en verbetering van bestaande zorg en niet als toevoeging van extra zorg.
ZN ondersteunt advies Commissie Don Zorgverzekeraars Nederland ondersteunt de lijn van het advies van De Commissie Evaluatie Risicoverevening Zorgverzekeringswet onder voorzitterschap van de heer Henk Don. ZN interpreteert het advies als een pleidooi voor het
ZN journaal 24
13 juni 2012
continu monitoren en verbeteren van het ex ante risicovereveningsmodel om te bereiken dat de prikkels tot risicoselectie verder worden verminderd en het gelijke speelveld tussen verzekeraars wordt geborgd. De Commissie Don heeft onlangs haar advies aan de minister van VWS kenbaar gemaakt. Zoals de naamgeving van de commissie al aanduidt, was de belangrijkste taak van de commissie om de kwaliteit van het risicovereveningssysteem, zoals dat functioneert in het kader van de Zorgverzekeringswet, te evalueren. Omdat de Zorgverzekeringswet de zorgverzekeraar verplicht iedereen te accepteren en een verbod op differentiatie van de premie oplegt, is risicoverevening een noodzaak. Deze verevening is nodig voor het realiseren van een gelijk speelveld tussen de zorgverzekeraars. Zorgverzekeraars met een oververtegenwoordiging van verzekerden met veel zorgkosten worden via de risicoverevening daarvoor gecompenseerd. Geen doelbewuste strategie risicoselectie Allereerst heeft de commissie gewezen op de beperkingen van het risicovereveningsmodel. Het model kan niet voorkomen dat er altijd sprake zal zijn van voorspelbare verliezen en winsten bij bepaalde groepen van verzekerden. Tegelijkertijd wordt geconstateerd dat zorgverzekeraars geen doelbewuste strategie aan de dag hebben gelegd om tot een daadwerkelijke risicoselectie over te gaan. De commissie heeft dan ook geen aanwijzingen gevonden dat zorgverzekeraars op grote schaal groepen verzekerden waarop verlies wordt geleden, ontmoedigen zich bij hen te verzekeren. Daarom adviseert de commissie om te blijven investeren in de verbetering van het model en niet over te gaan op het invoeren van aanvullende regelgeving en een strikter gedragstoezicht. Tussentijdse opzegmogelijkheid polis Wel waarschuwt de commissie voor het fenomeen dat zorgverzekeraars polissen op de markt hebben gebracht waarbij de verzekerden tussentijds gedurende de loop van het jaar hun polis kunnen beëindigen en kunnen overstappen naar een verzekeraar met een ruimer zorgaanbod. De commissie vindt deze ongeclausuleerde tussentijdse opzegmogelijkheid een verkapte methode om het risico op het ontstaan van hoge zorgkosten op de concurrenten af te kunnen wentelen. Zorgverzekeraars Nederland wijst er op dat ook de polissen met de mogelijkheid van tussentijdse opzegging als zodanig zijn goedgekeurd door de Nederlandse Zorgautoriteit en dus conform de vigerende wet zijn. Risicovereveningsmodel blijven verbeteren Een tweede waarschuwing van de commissie betreft de door sommige verzekeraars op de markt gezette labels in de vorm van collectiviteiten, die uitsluitend toegankelijk – en door extra korting – aantrekkelijk zijn voor groepen van verzekerden waarvan de verzekeraar weet dat ze winstgevend zijn. Op termijn kan een dergelijke strategie tot een tweedeling in de verzekerdenmarkt leiden. Ook in dat verband merkt Zorgverzekeraars Nederland op dat ook dit fenomeen een reden te meer is om het risicovereveningsmodel te blijven verbeteren. Alhoewel beide waarschuwingen fenomenen betreffen die op basis van de huidige wetgeving geoorloofd zijn, is ZN met de commissie van mening dat solidariteit een belangrijk goed is binnen het huidige stelsel. Transparantie behandelingskosten Verheugd is Zorgverzekeraars Nederland vanwege de aanbeveling van de commissie dat een systeem van risicoverevening transparantie vraagt ten aanzien van de kosten van behandeling en de daarbij geleverde prestaties. Deze aanbeveling zou naar de mening van ZN zeer zeker door de beleidsmakers ter hand genomen moeten worden bij de GGZ-zorg. Met name die zorg kenmerkt zich op dit moment juist door een gebrek aan transparantie en onduidelijkheid over de zorgzwaarte, hetgeen ook tot gevolg heeft dat het model van risicoverevening voor deze zorg nog volstrekt onvoldoende werkt.
ZN is blij met nieuwe kwaliteitseisen chirurgie ZN is blij met de extra kwaliteitseisen die de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) vandaag presenteert. Het gaat om nieuwe kwaliteitseisen voor kinderchirurgie, traumachirurgie en de behandeling van maagkanker en uitzaaiingen ZN journaal 24
13 juni 2012
in het buikvlies. Deze eisen en eerder gestelde kwaliteitseisen voor andere aandoeningen leiden tot concentratie en daarmee verbetering van kwaliteit van zorg “en dat is waar we als zorgverzekeraars ook naar streven”, stelt Sjoerd Terpstra, beleidsadviseur Zorg bij ZN. Door de kwaliteitseisen wordt de ziekenhuiszorg herverdeeld op basis van kwaliteit. Ziekenhuizen bieden niet meer alle behandelingen aan, maar richten zich in toenemende mate op die behandelingen waarin ze gespecialiseerd zijn, zo stelt de NVvH. “Omdat dit aansluit op het beleid van zorgverzekeraars vormen deze en de eerder door de NVvH gepubliceerde minimum normen het vertrekpunt voor zorgverzekeraars bij de inkoop van zorg”, legt Terpstra uit. “ZN inventariseert de normen en kijkt welke ziekenhuizen wel of niet aan de kwaliteitsnormen voldoen. De individuele zorgverzekeraars gaan vervolgens in gesprek met ziekenhuizen die niet aan kwaliteitseisen voor bepaalde behandelingen voldoen. Daarbij komt aan de orde of een dergelijk ziekenhuis stopt of doorgaat zo‟n behandeling. In het laatste geval kijken ziekenhuis en zorgverzekeraar vervolgens of doorgaan haalbaar is,” aldus Terpstra. Aangewezen partij ZN vindt de NVvH, als wetenschappelijke beroepsvereniging van chirurgen, de aangewezen partij is om dergelijke kwaliteitseisen op te stellen. “Daar zitten de deskundigen die weten waar het over gaat. De NVvH was overigens de eerste beroepsvereniging die dit deed. We zien tot onze vreugde dat steeds meer beroepsverenigingen dit voorbeeld volgen”, besluit Terpstra.
ZegelGezond maakt kwaliteit van gezondheidswebsites duidelijk Vandaag introduceert ZegelGezond het nieuwe zegel voor gezondheidswebsites. Op de „Dag van de Zorginnovatie‟ in Utrecht is het startsein gegeven. ZegelGezond is een maatschappelijk initiatief dat mensen helpt de beste online gezondheidsinformatie te vinden. Het publiek herkent deelnemende websites aan het zegel en kan via een zoekmachine snel en makkelijk de hoogst gewaardeerde informatie op aangesloten websites vinden. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er veel mis is met publieksinformatie over gezondheid en ziekte op internet. Van de ongeveer 15.000 Nederlandstalige websites is de helft niet in orde; de gezondheidsinformatie is verouderd, onduidelijk, incompleet en soms zelfs onjuist. Tegelijkertijd wordt deze informatie veel gebruikt; acht op de tien Nederlanders zoeken éérst gezondheidsinformatie op internet en gaat pas daarna naar de dokter. Veel mensen komen daardoor verkeerd geïnformeerd bij de arts. Vakexperts en publiekexperts ZegelGezond maakt de kwaliteit van website en informatie in één oogopslag duidelijk. Alleen websites die voldoen aan de ruim zestig basisspelregels verdienen het zegel. Ze toetsen met name de transparantie van de organisatie, bronnen, risico's, reclame en de bescherming van persoonlijke data. Naast het zegel zijn twee cijfers zichtbaar die aangeven hoe de informatie inhoudelijk wordt gewaardeerd. Eén cijfer wordt gegeven door vakexperts (professionals zoals artsen en verpleegkundigen), het andere wordt gegeven door publiekexperts (ervaringsdeskundigen zoals (ex)patiënten en mantelzorgers). Daarnaast lanceert ZegelGezond een centrale zoekmachine op www.zegelgezond.nl, waarmee alleen in de deelnemende websites gezocht kan worden. Stichting Tijdens de introductieperiode in 2012 hebben al zo‟n 75 organisaties zich bij ZegelGezond gemeld voor deelname. Daarvan doen inmiddels meerdere organisaties mee waaronder CZ, Eno Zorgverzekeraar en Menzis. ZegelGezond is met financiële steun van het Innovatiefonds Zorgverzekeraars en ZonMw ontwikkeld en getest. Het is ondergebracht in Stichting ZegelGezond. Nederland (ANBI). Zorgverzekeraars Nederland (ZN), De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG), de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF), Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) en Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben hiervoor bestuursleden voorgedragen.
ZN journaal 24
13 juni 2012
SKGZ gebruikt LinkedIn voor attenderen op jurisprudentie zvw De Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) roept medewerkers van zorgverzekeraars, vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties en medewerkers van juridische loketten op om zich aan te sluiten bij een speciale informatie- en discussie groep op het social medium LinkedIn. Via de LinkedIngroep „Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen‟ informeert SKGZ deze belanghebbenden over jurisprudentie op het gebied van de zorgverzekeringswet (zvw). Het gaat om uitspraken van de SKGZ, de burgerlijke rechter, het Europese Hof en de Centrale Raad van Beroep. De jurisprudentie verzamelt SKGZ op het kennisplein ziektekostenverzekeringen; www.kpzv.nl. “Die informatie hebben we voor onszelf nodig, maar we kunnen daar ook zorgverzekeraars en andere belangstellenden mee bedienen”, zegt Kees van Kranenburg, directeur SKGZ. Ontmoetingsplaats Een andere belangrijke functie van de LinkedIngroep is dat mensen die zich bezighouden met klachten en geschillen over de zvw elkaar vinden. “Het is praktisch dat deze mensen weten wie waar zit en wat hij/zij doet. Daarmee voldoen we aan een wens van de zorgverzekeraars, met name van medewerkers die actief zijn op het gebied van klachten en geschillen. LinkedIn is voor dit doel geschikt omdat het een serieus social medium is. Daarbij komt dat het een effectieve en goedkope manier is om contacten te onderhouden”, legt Van Kranenburg uit. Sinds de oprichting van de –besloten- LinkedIn groep twee maanden geleden, hebben zich 125 leden aangemeld. SKGZ is ook actief op twitter via het account @SKGZ_zvw.
KHZ verzorgt symposium over historische vergelijking financiering ouderenzorg Met het recente advies van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) staat de toekomstige inrichting en financiering van de ouderenzorg in Nederland volop in de belangstelling. De historie en vergelijking van Europese financieringstelsels voor langdurige zorg kan wellicht een rol spelen bij die inrichting. Dat is een van de vragen waar een symposium van onder meer het Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars (KHZ) een antwoord op wil vinden. Er is veel onderzoek gedaan naar oplossingen voor de problemen met langdurige zorg en de houdbaarheid van de verzorgingsstaat. Wat ontbreekt is een internationale, historische vergelijking hoe de nationale stelsels voor de financiering van langdurige zorg zich vanaf 1945 hebben ontwikkeld. Zorgverzekeraars, beleidsmakers en bestuurders krijgen door deze vergelijking meer inzicht in de manier waarop zorgverzekeringen en wettelijke voorzieningen voor deze vormen van zorg functioneren in landen als Nederland, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen, Oostenrijk en de Verenigde Staten. Wat is de invloed van de Europese Unie hierop? Het Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars (KHZ) en de afdeling Health, Ethics and Society van de Universiteit van Maastricht organiseren daarom het symposium Insuring against high medical risks from an international historical and social political perspective. Op vrijdag 26 en zaterdag 27 oktober 2012 verzorgen internationaal bekende sprekers presentaties over ontwikkelingen en problemen in heden en verleden met de financiering van langdurige zorg als zorg voor gehandicapten- en ouderenzorg. Het symposium wordt afgesloten met een debat tussen de deelnemers en politici, beleidsmakers, zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Meer informatie kunt u vinden op de website van het Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars, http://www.kenniscentrumhistoriezorgverzekeraars.nl/index.php een speciale flyer of telefoon 06-218 22 745.
ZN journaal 24
13 juni 2012
ZN Webblog EHealth in de versnelling Een collega van me houdt sinds kort haar glucosewaarden bij via een app op haar iPhone. Ze heeft nu een behandelaar die diabeteszorg grotendeels digitaal ondersteunt. Ze verstuurt haar bloedwaarden digitaal en krijgt vervolgens per mail bevestiging van de uitslagen. Ze hoeft dus geen dagdelen meer in het ziekenhuis door te brengen voor standaard controles, maar wordt nu op afstand begeleid. Naar eigen zeggen heeft ze hierop dertig jaar moeten wachten! Dit is een levend voorbeeld in mijn eigen omgeving van wat de digitale en technologische ontwikkelingen voor een patiënt kunnen betekenen. EHealth biedt veel mogelijkheden voor het zelfmanagement van patiënten, ook helpt het ons de zorg efficiënter te organiseren en de kwaliteit van zorg te verbeteren. Om de ontwikkeling en implementatie van eHealth in een stroomversnelling te brengen, heb ik als projectleider eHealth bij ZN de afgelopen maanden samen met de NPCF en KNMG een Nationale Implementatie Agenda (NIA) eHealth opgesteld. De weg erheen was reeds geplaveid door de Nederlandse Vereniging voor eHealth en eHealthNU, een samenwerking tussen Achmea, Menzis, Rabobank, Philips, KPN, TNO en ZIP. Vorige week donderdag hebben we de NIA gezamenlijk overhandigd aan minister Schippers. Ik ben erg trots op deze mijlpaal.. De samenwerking die op gang is gekomen bij de totstandkoming van de NIA biedt goede perspectieven. Zorgverzekeraars gaan ervoor zorgen dat de eHealth-toepassingen ook echt deel uitmaken van het contracteerbeleid met zorgverleners. Ook benoemen zij daarin welke zorgtoepassingen hierdoor geheel of deels vervangen worden. De medische professionals nemen de eHealth toepassingen daadwerkelijk op in hun daarvoor aangepaste richtlijnen en protocollen. De patiënten- en cliëntenorganisaties bevorderen de acceptatie van eHealth. Zij maken afspraken dat de patiënt als gebruiker ook echt wordt betrokken bij ontwikkeling en uitvoering. Ook monitoren ze de ervaringen van patiënten met eHealth en brengen deze in als input voor de professionele zorgstandaarden en de zorginkoop. De NIA ligt er dus en nu aan ons de vervolgtaak om hier ook in praktijk handen en voeten aan te geven. Een begin is reeds gemaakt met de publicatie van de inkoopgids telemonitoring hartfalen en diabetes. De inkoopgids teleconsultatie is in voorbereiding. Maar dat is niet voldoende. Zorgverzekeraars willen veel meer nadruk leggen op de implementatie. Daarom werken we vanuit ZN een plan van aanpak uit om daadwerkelijk uitvoering te geven aan de agenda. Uiteraard in nauwe samenwerking met de andere NIA-partners. Sytske de Vries, strategisch adviseur ZN
ZN journaal 24
13 juni 2012
