abcdefgh
Minder lastig voor burgers
Programma reductie administratieve lasten voor burgers in de periode 2003-2007 8 juli 2005
abcdefgh
Minder lastig voor burgers Programma reductie administratieve lasten voor burgers in de periode 2003-2007
20 juni 2005
Inhoudsopgave
........................................................................................
1.
Samenvatting 4
2.
Inleiding 5
3. 3.1
Werkwijze 6 Beperking tot die regelingen die het merendeel van de administratieve lasten veroorzaken 6 Administratieve lasten voor burgers ten gevolge van V&Wregelgeving vrijwel geheel op conto van regelingen van het rijbewijs, de kentekenregistratie en de APK 6 Nulmeting en reductievoorstellen 7 Externe advisering 7
3.2
3.3 3.4 4. 4.1 4.2 4.3
Nulmeting 8 Beschrijving domein wegenverkeersrecht 8 Uitkomsten onderzoek domein wegenverkeersrecht 8 Extrapolatie van het wegenverkeersrecht naar alle V&W regelgeving met administratieve lasten voor burgers 10
5. 5.1 5.1.1. 5.1.2. 5.2 5.3
Reductiemaatregelen 11 Reductiemaatregelen voor de rijbewijzen 11 Reductiemaatregelen bij de rijexamens 11 Reductiemaatregelen bij de verlenging van rijbewijzen 13 Reductiemaatregelen voor de kentekenbewijzen 14 Reductiemaatregelen voertuigkeuringen 17
6. 6.1 6.2
Overzicht reductieprogramma 18 Reducties in uren en kosten 18 Reducties in procenten 19
7. 7.1 7.2
Reacties van de externe commissie 20 Samenstelling externe commissie 20 Reactie van de externe commissie op de reductiemaatregelen 20 Algemene periodieke keuring (APK) 20 Kentekenplaten, communicatie over voertuiguitrusting 21 Rijopleiding 22 Reactie op de inbreng van de externe commissie 22
7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.3
3
Minder lastig voor burgers
1. Samenvatting ...............................................................................
In het hoofdlijnenakkoord van het tweede kabinet Balkenende is opgenomen dat de administratieve lasten voor de burger met 25% zullen worden verminderd ten opzichte van de situatie op 31 december 2002. De administratieve lasten worden gemeten in uren en in euro’s out -of-pocket kosten. Hiervoor is een meting uitgevoerd van de belangrijkste regelgeving van het ministerie van Verkeer en Waterstaat (V&W) die administratieve lasten voor burgers oproept. De Wegenverkeerswet met onderliggende regelgeving veroorzaakt ruim 92% van de administratieve lasten voor burgers als gevolg van V&W-regelgeving. Het gemeten aantal uren is opgehoogd naar een waarde die overeenkomt met alle V&W regelgeving die administratieve lasten voor burgers veroorzaakt. De gemeten kosten zijn niet opgehoogd omdat een betrouwbare ophoogfactor ontbreekt. De administratieve lasten voor burgers als gevolg van de regelgeving van V&W bedragen 13,2 miljoen uren en € 174,4 miljoen kosten. De administratieve lasten van de Wegenverkeerswet komen voort uit die wet en drie bijbehorende regelingen: de Regeling rijbewijzen, het Kentekenreglement en het Voertuigreglement. Het grootste deel van de administratieve lasten volgt uit de algemene periodieke keuring (APK): bijna 40% van de uren en bijna 90% van de kosten. Een pakket reductiemaatregelen wordt voorgesteld ter grootte van 14,4% op de uren en 22,7% op de kosten, waarvan 12,0% in uren en 22,4% in kosten nog deze kabinetsperiode kan worden gerealiseerd. De belangrijkste reducties op de uren worden gerealiseerd bij de rijexamens. De belangrijkste reducties op de kosten worden gerealiseerd bij de APK. Een externe commissie, gevormd door enkele vertegenwoordigers van de ANWB, is geraadpleegd over de reductiemaatregelen. De externe commissie ondersteunt deze maatregelen en heeft enkele suggesties gedaan, die nader worden onderzocht. Mogelijk kunnen hier verdere reducties uit volgen.
4
Minder lastig voor burgers
2. Inleiding ...............................................................................
Alle inwoners van Nederland besteden jaarlijks gezamenlijk 112 miljoen uur en 1,2 miljard euro extra kosten aan administratieve verplichtingen die de overheid hun oplegt 1. De gemiddelde burger is per jaar 10 uur en €100, - kwijt aan bureaucratie. De administratieve lasten voor de gemiddelde burger worden vooral veroorzaakt door veel voorkomende handelingen zoals de aangifte van i nkomstenbelasting, de APK-keuring en het aanvragen van een paspoort. Het kabinet heeft mede hierom in het Hoofdlijnenakkoord afgesproken de administratieve lasten voor burgers te verminderen. In het Actieprogramma Andere Overheid en nader uitgewerkt in het plan van 2 aanpak administratieve lastenreductie burgers is de doelstelling vastgelegd om de administratieve lasten voor burgers tijdens deze kabinetsperiode met 25 procent te reduceren. Dit rapport bevat een uitwerking van de acties die bij het ministerie Verkeer en Waterstaat voorgenomen worden om deze reductie mogelijk te maken.
1
Administratieve lasten voor de zijn de kosten voor de burger om te voldoen aan
informatieverplichtingen die voortvloeien uit regelgeving van de overheid. Het gaat hierbij zowel om het nakomen van verplichtingen als het uitoefenen van rechten. Deze kosten hebben betrekking op de door de burger bestede tijd (uitgedrukt in uren) en gemaakte (out-of-pocket) kosten (uitgedrukt in euro’s). Inhoudelijke nalevingskosten en leges (betalingen aan de overheid waar een individueel aanwijsbare tegenprestatie van die overheid tegenover staat) vallen niet onder administratieve lasten. 2
5
Kamerstuk 29 362 nr. 17 vergaderjaar 2003-2004
Minder lastig voor burgers
3. Werkwijze ...............................................................................
3.1
Beperking tot die regelingen die het merendeel van de administratieve lasten veroorzaken
Het kabinet heeft najaar 2004 op voorstel van de minister van Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties (BVK) besloten om departementen een keuzemogelijkheid te bieden bij het realiseren van de reductiedoelstelling uit het Hoofdlijnenakkoord voor administratieve lasten voor burgers. Elk departement kreeg de keuze voor ofwel een integrale nulmeting van alle administratieve lasten voor burgers, ofwel een nulmeting beperkt tot dié regelingen, die grosso modo 80% van de administratieve lasten veroorzaken (volgens het zogenaamde “Paretoprincipe”). V&W heeft vanwege snelheid en efficiëntie gekozen voor de laatste keuzemogelijkheid. Bekend was dat vanwege de grote aantallen het overgrote deel van de administratieve lasten voor burgers veroorzaakt wordt door de regelgeving op het domein van het Wegenverkeersrecht. Door de inzet hierop te concentreren, kon worden voorkomen dat veel tijd en geld besteed zou moeten worden aan het bemeten van een relatief groot aantal regelingen voor kleine tot zeer kleine doelgroepen (bijvoorbeeld voor een ontheffing voor supersonisch vliegen of voor pleziervaartuigen langer dan 40 meter), met per saldo beperkte administratieve lasten en een nave nant beperkt reductiepotentieel. Dit betekent overigens niet dat de regelingen voor kleinere doelgroepen nooit meer aan bod komen. Telkens wanneer een nieuwe regeling wordt gemaakt of een bestaande regeling gewijzigd, wordt deze bemeten om het effect van de wijziging op de administratieve lasten te kunnen vaststellen. Een en ander conform de door het kabinet afgesproken werkwijze met Actal 3.
3.2
Administratieve lasten voor burgers ten gevolge van V&W-regelgeving vrijwel geheel op conto van regelingen van het rijbewijs, de kentekenregistratie en de APK
De logica van de keuze voor de “Pareto-aanpak” is onderstreept door de uitkomsten van een door Ecorys in opdracht van de minister van BVK uitgevoerde studie 4 naar de regeldruk voor burgers. Daaruit blijkt dat ruim 92% van de regeldruk van V&W voortvloeit uit de regelgeving op het domein Wegenverkeersrecht, met name de regelgeving rond de 3
Advies College Toetsing Administratieve Lasten
4
Regldruk voor burgers, Ecorys, februari 2005.
6
Minder lastig voor burgers
rijbewijzen, de kentekenregistratie en de algemene periodieke keuring (APK) van voertuigen. Ook gesignaleerde, met administratieve lasten samenhangende irritaties bleken overwegend te herleiden tot dit domein van regelgeving.
3.3
Nulmeting en reductievoorstellen
Het domein Wegenverkeersrecht bestaat uit alle regelgeving van en onder de Wegenverkeerswet 1994. Alle uit dit complex van regelgeving voortvloeiende administratieve lasten zijn in een nulmeting gemeten. Vervolgens is op dit domein een pakket van reductiemaatregelen ontwikkeld door een team met vertegenwoordiging vanuit het departement, maar ook vanuit de uitvoeringsorganisaties RDW en CBR. De uitvoering van de nulmeting en het opstellen van het pakket van reductiemaatregelen zijn ondersteund door het externe bureau SIRA Consulting.
3.4
Externe advisering
De in het kabinet afgesproken werkwijze voorziet de instelling van een externe dan wel gemengde begeleidingscommissie per departement, voor advisering over de voorgestelde reductiemaatregelen. Omdat er op het domein van het Wegenverkeersrecht maar één koepel bestaat waarin burgers georganiseerd zijn en die op dit terrein actief5 is, te weten de ANWB, is er voor gekozen het pakket reductievoorstellen rechtstreeks voor advies aan de ANWB als ‘externe commissie’ voor te leggen. Op 23 mei jl. heeft een gesprek met de ANWB in die hoedanigheid plaats gevonden. De reactie van de externe commissie is aangegeven in hoofdstuk 7.
5
Ook de Consumentenbond werd benaderd, maar deze gaf aan zich door de ANWB
vertegenwoordigd te weten.
7
Minder lastig voor burgers
4. Nulmeting ...............................................................................
4.1
Beschrijving domein wegenverkeersrecht
Het domein wegenverkeersrecht omvat één wet en 14 onderliggende regelingen. Deze regelgeving is onderzocht op informatieverplichtingen voor burgers. Het programma Administratieve Lastenvermindering voor Burgers richt zich naast de administratieve lasten voor de gemiddelde burger in het bijzonder op de administratieve lasten van een viertal doelgroepen. De door het kabinet geselecteerde doelgroepen zijn 6: chronisch zieken en gehandicapten; ouderen; uitkeringsgerechtigden; vrijwilligerorganisaties (georganiseerde burger). Voor deze groepen geldt dat zij te maken hebben met een opéénstapeling van regelingen. Bekeken is of de Wegenverkeerswet met onderliggende regelingen hierbij behoort. Geconcludeerd is dat de regelgeving in het domein wegenverkeersrecht geen bijzon dere uitwerking op deze doelgroepen heeft, zodat naar doelgroepen geen verder onderzoek is verricht.
4.2
Uitkomsten onderzoek domein wegenverkeersrecht
De regelgeving in het domein wegenverkeersrecht die administratieve lasten voor burgers veroorzaakt, bestaat uit de volgende regelingen: Wegenverkeerswet 1994 Voertuigreglement Reglement rijbewijzen Kentekenreglement Uit deze regelingen vloeien 45 informatieverplichtingen voort.
6
zie het plan van aanpak Administratieve Lastenvermindering Burgers
(Kamerstukken II 29.362 Nr. 17
8
Minder lastig voor burgers
Het totaal van de administratieve lasten van deze regelgeving bedraagt 12,3 miljoe n uren en € 174 miljoen aan kosten. Titel van de regeling Aantal uren Kosten Regeling rijbewijzen: examens 2.459.000 € 4.706.000 Regeling rijbewijzen: overig 2.731.000 € 8.177.000 Kentekenreglement 1.522.000 € 5.539.000 Voertuigreglement: keuringen 5.290.000 € 155.856.000 Overige regelgeving 253.000 € 166.000 Totaal domein wegenverkeersrecht 12.255.000 € 174.442.000 7 Tabel 4.2.1 Administratieve lasten domein wegenverkeersrecht De regelgeving wordt volgens de onderzoekmethode voor administratieve lasten ingedeeld in categorieën qua internationale of nationale herkomst en qua beïnvloedbaarheid door de uitvoerder. Alle in beschouwing genomen V&W -regelgeving heeft een internationale basis waarbij de uitvoering is overgelaten aan Nederland (categorie B). Alle regelgeving wordt direct door het departement opgesteld; de met de uitvoering belaste bestuursorganen hebben uitsluitend een uitvoerende taak en derhalve geen beleidsvrijheid (categorie II). De belangrijkste post in de administratieve lasten voor de burgers vormt de Algemene periodieke keuring (APK). De APK veroorzaakt 5,2 miljoen uren en € 156 miljoen aan kosten. Deze hoge lasten worden vooral veroorzaakt door het grote aantal keuringen (5,6 miljoen per jaar). In circa 50% van de gevallen wordt de APK uitgevoerd als onderdeel van een ‘grote onderhoudsbeurt’. De garages brengen in die gevallen meestal geen kosten in rekening voor het uitvoeren van de APK; hiermee is in de nulmeting rekening gehouden. De tijd om de auto naar de garage te brengen, is in alle gevallen wel in de nulmeting opgenomen. Een tweede belangrijke post betreft de vervanging van rijbewijzen. Dit hoeft maar eens in de 10 jaar maar betreft ook grote aantallen (bijna 1 miljoen per jaar). De administratieve lasten hiervan bedragen 1,6 miljoen uren en € 5,2 miljoen aan kosten. Een derde belangrijke post is het kentekenen. De administratieve lasten in verband met het kenteken bestaan vooral uit kosten in verband met vermissing van kentekenbewijzen (€ 4,2 miljoen van het totaal van € 5,5 miljoen); het aantal uren dat hiermee gemoeid is, bedraagt 0,4 miljoen. De lasten van de tenaamstelling bedragen 0,8 miljoen uren en € 1,0 miljoen kosten. De theorie- en praktijkexamens voor het rijbewijs en het bij de gemeente afhalen van een eerste rijbewijs vormen eveneens belangrijke administratieve lasten: samen 2,3 miljoen uren en € 4,9 miljoen kosten.
7
9
Het totaal wijkt af van de som van de opgetelde bedragen door afrondingen
Minder lastig voor burgers
4.3
Extrapolatie van het wegenverkeersrecht naar alle V&W-regelgeving met administratieve lasten voor burgers
De in de voorgaande paragraaf gepresenteerde cijfers betreffen het domein wegenverkeersrecht. Omdat er nog andere regelgeving is van V&W die administratieve lasten voor burgers veroorzaakt, moeten deze cijfers worden opgehoogd naar cijfers die alle V&W -regelgeving omvatten. In overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is er voor gekozen deze ophoging alleen uit te voeren voor het tijdsbeslag, aangezien het uitgevoerde burgerperceptieonderzoek geen gegevens heeft opgeleverd waarmee de kosten zouden kunnen worden opgehoogd. Aanname bij de ophoging van het aantal uren is dat het tijdsbeslag van alle regelgeving evenredig is met het aantal contactmomenten. Het domein wegenverkeersrecht bevat 92,6% van de burgercontactmomenten van de regelgeving van V&W. Het berekende aantal uren wordt derhalve opgehoogd van 12,3 naar 13,2 miljoen uren. Administratieve lasten voor burgers Aantal uren Kosten Totaal domein wegenverkeersrecht 12.255.000 € 174.442.000 Totaal regelgeving Verkeer en 13.235.000 € 174.442.000 Waterstaat Tabel 4.3.1 Administratieve lasten voor burgers van het ministerie van Verkeer en Waterstaat
10
Minder lastig voor burgers
5. Reductiemaatregelen ...............................................................................
5.1
Reductiemaatregelen voor de rijbewijzen
5.1.1. Reductiemaatregelen bij de rijexamens De administratieve lasten voor de burgers als gevolg van het willen behalen van een rijbewijs bedragen 2.459.000 uren en € 4.706.000. De volgende reductiemaatregelen zijn ontwikkeld: 1. Voor een rijbewijs praktijkexamen moeten de kandidaten bij de gemeente een Eigen Verklaring kopen en invullen. Deelnemers die zich via de rijschool met het TOP-systeem aanmelden (bijna 90% van het totaal aantal), kunnen ook direct digitaal een Eigen Verklaring invullen en meesturen. 2. Voor het inschrijven voor een theorie- of praktijkexamen moeten kandidaten een uittreksel uit de GBA en pasfoto’s overleggen. In plaats hiervan wordt het overleggen van een legitimatiebewijs voldoende. 3. Het reserveren van een theorie-examen moet nu telefonisch gebeuren via een computer bij het CBR. Het reserveren zal straks ook digitaal mogelijk worden, waardoor telefoonkosten en tijd worden gespaard.
11
Minder lastig voor burgers
E 1
Reductiemaatregelen rijexamens Digitaal invullen Eigen Verklaring via het TOPsysteem; het formulier Eigen Verklaring hoeft dan niet meer bij de gemeente te worden gehaald
Jaarlijks Aantal uren aantal 224.000 37.000
Kosten
Jaar
€ 286.000
2005
E 2
Meebrengen van een legitimatiebewijs in plaats van een GBA-uittreksel en pasfoto’s bij het inschrijven voor het rijexamen
600.000
840.000
€ 1.893.000
2007
E 3
Digitaal reserveren van theorie-examens in plaats van telefonisch
673.000
34.000
€ 808.000
2007
911.000 6,9%
€ 2.987.000 1,7%
Totaal tot en met 2007 In procenten
Tabel 5.1.1.1 Reductiemaatregelen rijexamens Door een wijziging van de praktijkexamens voor rijbewijs A zijn de administratieve lasten sinds de peildatum van de nulmeting met 39.000 uren en € 124.000 toegenomen.
12
Minder lastig voor burgers
5.1.2. Reductiemaatregelen bij de verlenging van rijbewijzen De administratieve lasten voor de burgers als gevolg van het aanhouden van een rijbewijs bedragen 2.731.000 uren en € 8.177.000. De volgende reductiemaatregelen zullen worden uitgevoerd: 1. Het aanvragen van een nieuw rijbewijs door Nederlanders die in het buitenland wonen, wordt gemakkelijker gemaakt. Nu moet een formulier worden aangevraagd bij het consulaat. Het formulier is na 2002 op internet beschikbaar gesteld, betaling is mogelijk gemaakt via een automatische incasso. 2. Door het verbeteren van de eerste lijnsopvang van informatievragen over het rijbewijs,hoeven minder vragen naar het back-office te worden doorgestuurd. 3. In 2008 wordt het digitaal indienen van het onder punt 1 vermelde aanvraagformulier mogelijk. Reductiemaatregelen Jaarlijks Aantal uren rijbewijzen aantal R1 Digitalisering van de 4.000 3.000 aanvraag verlenging van rijbewijzen voor Nederlanders die in het buitenland wonen R2 Verbeteren van de 9.000 1.000 telefonische informatieverstrekking over rijbewijzen R3 Digitalisering van de 4.000 2.000 indiening verlenging van rijbewijzen voor Nederlanders die in het buitenland wonen Totaal tot en met 2007 4.000 In procenten 0,0% Totaal In procenten
6.000 0,0%
Tabel 5.1.2.1 Reductiemaatregelen rijbewijzen
13
Minder lastig voor burgers
Kosten
Jaar
€ 23.000 2003/2 004
€ 4.000
2004
€ 22.000
2008
€ 27.000 0,0% € 49.000 0,0%
5.2
Reductiemaatregelen voor de kentekenbewijzen
De administratieve lasten voor de burgers als gevolg van de regelgeving voor de kentekenbewijzen bedragen 1.522.000 uren en € 5.539.000. De volgende reductiemaatregelen zijn resp. zullen worden uitgevoerd: 1. De administratieve lasten van informatie vragen over kentekenbewijzen zijn sinds 2002 verminderd door: a. het plaatsen van informatie op internet en het sturen van informatievragen via e-mail in plaats van via de post; hiermee zijn ca. 90.000 telefoontjes en 30 brieven per jaar uitgespaard; b. het verkorten van doorlooptijden van aanvragen; hiermee zijn ruim 100.000 telefoontjes uitgespaard; c. het verkorten van de gesprekstijd. 2. De tenaamstelling van een voertuig gebeurt op het postkantoor. De mogelijkheid de tenaamstelling ook bij een autobedrijf (zogenaamde TV -bedrijven) te laten plaatsvinden, is ingevoerd sinds 2002 en wordt steeds verder uitgebreid. Het aantal online tenaamstellingen neemt jaarlijks met 100.000 toe. Verder wordt de verplichting op het postkantoor een uittreksel uit het GBA te overleggen geschrapt bij legitimatie met een paspoort. 3. Als een kentekenbewijs wordt vermist of onleesbaar is geworden, moet een nieuw worden aangevraagd. Hiervoor moet bij het postkantoor een aanvraag worden gedaan en vervolgens moeten nieuwe kentekenplaten met een hogere duplicaatcode worden aangeschaft. De vermindering van administratieve lasten ontstaat door: a. d aanvraag voor een nieuw kentekenbewijs digitaal te laten verlopen; b. de betaling via een automatische incasso te laten lopen in plaats van via een acceptgiro; c. bij vervanging van een onleesbaar geworden kentekenbewijs de verplichting tot aanschaffing van nieuwe kentekenplaten te laten vervallen. 4. Na vermissing van een kentekenbewijs moet thans ook een nieuwe kentekenplaat met een ophoogcode worden aangeschaft. Deze verplichting zal komen te vervallen. 5. Als een voertuig wordt gewijzigd, bijvoorbeeld een andere kleur krijgt, moet er een nieuw kentekenbewijs worden aangevraagd. De administratieve lasten worden verminderd door het aanvragen van een nieuw kentekenbewijs online te laten gebeuren. Een tweede vermindering volgt uit het niet meer hoeven opsturen van het oude kentekenbewijs. 6. Een voertuig dat aan het verkeer is onttrokken, kan worden geschorst van de verplichting van APK en houderschapsbelasting. De schorsing is een jaar geldig en kan worden aangevraagd bij de grotere postkantoren. De vermindering van administratieve lasten ontstaat door de schorsing online aan te laten vragen. Ook wordt de verplichting
14
Minder lastig voor burgers
geschrapt een uittreksel uit de GBA te overleggen voor mensen die zich met een paspoort legitimeren. 7. In aansluiting op het bovenstaande worden bij verlenging van een schorsing dezelfde maatregelen getroffen. Om de reducties K3(a), K5, K6 en K7 te kunnen realiseren is het noodzakelijk dat een burger zich digitaal kan legitimeren; verder wordt er van uitgegaan dat alle aanvragen ook digitaal zullen gaan verlopen. Reductiemaatregelen kentekenbewijzen K1
Jaarlijks aantal
Aantal uren
Kosten
Jaar
Verbeteren behandeling informatievragen over kentekenbewijzen
782.000
15.000
€ 45.000
2004
3.000
2.000
€ 1.000
2004
Tenaamstelling kenteken bij de garage (TV-bedrijf) in plaats van op het postkantoor; jaarlijks uitbreiding van het aantal TV-bedrijven; vervallen verplichting GBAinschrijving te tonen (2007)
230.000
199.000
€ 303.000
2004
100.000
86.000
€ 132.000
2005
100.000
86.000
€ 132.000
2006
100.000
94.000
€ 141.000
2007
100.000
86.000
€ 132.000
2008
K3
Vervanging kentekenbewijzen: 1. Digitalisering aanvraag vervanging kenteken 2. Vervallen eis nieuwe kentekenplaten bij verfrissing van kenteken
170.000
115.000
€ 307.000
2007
K4
Vervallen verplichting tot aanschaf nieuwe kentekenplaten bij vermissing kentekenbewijs Digitalisering van de aanvraag van een nieuw kentekenbewijs na wijziging van een voertuig
0
€ 3.900.000
2007
55.000
57.000
€ 21.000
2008
Digitalisering van de aanvraag tot schorsing van een kenteken
133.000
108.000
€ 176.000
2008
Digitalisering van de aanvraag tot verlenging van een schorsing van een kenteken Totaal tot en met 2007 In procenten
72.000
58.000
€ 95.000
2008
597.000 4,5%
€ 4.961.000 2,8 %
906.000 6,9%
€ 5.385.000 3,1%
K2
K5
K6
K7
Totaal In procenten
15
Minder lastig voor burgers
Tabel 5.2.1 Reductiemaatregelen kentekens
16
Minder lastig voor burgers
5.3
Reductiemaatregelen voertuigkeuringen
De administratieve lasten voor de burgers als gevolg van de regelgeving voor de voertuigkeuringen bedragen 5.290.000 uren en € 155.856.000. De volgende reductiemaatregelen zijn resp. zullen worden uitgevoerd: 1. De APK-plicht vervalt voor auto’s van voor 1960; auto’s van 30 jaar en ouder hoeven slechts eens in de twee jaar te worden gekeurd. 2. De roetmeting (voor auto’s met een dieselmotor) wordt vereenvoudigd naar Belgisch model, zonder merkbare gevolgen voor de milieueffecten. 3. Het APK-tarief kan door een aantal maatregelen worden verlaagd: a. autobedrijven worden ondersteund door een vanuit de centrale voertuigregistratie van RDW aangestuurde print -applicatie; voor bedrijven die hiervan gebruik maken komt de verplichting een doorslag te bewaren van het APK-formulier te vervallen; b. er komt een verbod op in rekening brengen van extra afmeldkosten boven het door RDW vastgesteld e bedrag. 4. De administratieve lasten worden verminderd door de afmelding van een gekeurd voertuig direct online bij de RDW te laten gebeuren in plaats van door tussenkomst van een provider. Reductiemaatregelen voertuigkeuringen V1 Beperken resp. vervallen van APKplicht voor oldtimers V2 Vereenvoudiging van de roetmeting V3 Verlaging APK-tarief V4 Afmelding APK direct on-line bij RDW Totaal tot en met 2007 In procenten
Jaarlijks Aantal aantal uren 125.000 73.000 resp. 17.000 282.600 0
Kosten € 2.191.000
2005
€ 10.880.000
2006
2.826.000 2.826.000
0 0
€ 16.956.000 € 1.130.000
2006 2006
73.000 0,6%
€ 31.157.000 17,9%
Tabel 5.3.1 Reductiemaatregelen voertuigkeuringen
17
Minder lastig voor burgers
Jaar
6. Overzicht reductieprogramma ...............................................................................
6.1
Reducties in uren en kosten
In uren zijn de reducties per regeling als volgt: Titel van de regeling Tot en met 2007 Regeling rijbewijzen: examens 911.000 Regeling rijbewijzen: overig 4.000 Kentekenreglement 597.000 Voertuigreglement: keuringen 73.000 Totaal domein wegenverkeersrecht 1.585.000 Tabel 6.1.1 Reducties in uren
Totaal 911.000 6.000 906.000 73.000 1.896.000
In out -of-pocket kosten zijn de reducties per regeling als volgt: Titel van de regeling Tot en met Totaal 2007 Regeling rijbewijzen: examens € 2.987.000 € 2.987.000 Regeling rijbewijzen: overig € 27.000 € 49.000 Kentekenreglement € 4.961.000 € 5.385.000 Voertuigreglement: keuringen € 31.157.000 € 31.157.000 Totaal domein wegenverkeersrecht € 39.132.000 € 39.578.000 Tabel 6.1.2 Reducties in kosten
18
Minder lastig voor burgers
6.2
Reducties in procenten
De grondslag voor de berekening van de reductiepercentages is de nulmeting per 31 december 2002; het aantal uren bedraagt 13,2 miljoen; de kosten van de administratieve lasten voor de burger bedragen € 174,4 miljoen. De in het vorige hoofdstuk vermelde reductiemaatregelen leiden tot de volgende reductiepercentages van de administratieve lasten voor burgers: In uren zijn de reductiepercentages als volgt: Titel van de regeling Percentage tot en met 2007 Regeling rijbe wijzen: examens 6,9% Regeling rijbewijzen: overig 0,0% Kentekenreglement 4,5% Voertuigreglement: keuringen 0,6% Totaal domein wegenverkeersrecht 12,0% Tabel 6.2.1 Reductiepercentages in uren
Totaal
6,9% 0,0% 6,9% 0,6% 14,4%
Voor de out -of-pocket kosten bedragen de reductiepercentages: Titel van de regeling Percentage Totaal tot en met 2007 Regeling rijbewijzen: examens 1,7% 1,7% Regeling rijbewijzen: overig 0,0% 0,0% Kentekenreglement 2,8% 3,1% Voertuigreglement: keuringen 17,9% 17,9% Totaal domein wege nverkeersrecht 22,4% 22,7% Tabel 6.2.2 Reductiepercentages in kosten
19
Minder lastig voor burgers
7. Reacties van de externe commissie ...............................................................................
7.1
Samenstelling externe commissie
Ter toetsing van de door het ministerie ontwikkelde reductiemogelijkheden, zijn deze voorgelegd aan een commissie van externe vertegenwoordigers van burgers. Gelet op het beschouwde domein van regelgeving – burgers als verkeersdeelnemer – zijn hiervoor de Consumentenbond en de ANWB benaderd. Op grond van een tussen Consumentenbond en ANWB afgesproken taakverdeling, heeft de Consumentenbond afgezien van deelname en hebben vertegenwoordigers van de ANWB gefungeerd als externe commissie.
7.2
Reactie van de externe commissie op de reductiemaatregelen
De externe commissie ondersteunt de door het ministerie ontwikkelde reductiemogelijkheden van de administratieve lasten voor burgers. De externe commissie heeft een drietal verdere mogelijkheden aangegeven om de administratieve lasten voor burgers terug te brengen. 7.2.1. Algemene periodieke keuring (APK) De externe commissie vindt de doelen van de APK – verbeteren van de verkeersveiligheid en het milieu – goed. Op basis van SWOVonderz oeken concludeert zij evenwel dat de bijdrage van de APK aan de verbetering van de verkeersveiligheid nagenoeg niet aantoonbaar is en de bijdrage aan de verbetering van het milieu uiterst gering, sinds de invoering van de katalysator. De externe commissie heeft inzicht in de APK omdat de eigen organisatie ook APK -keuringen verricht. Proces APK Er zijn procesverbeteringen mogelijk waardoor gegevens nog maar één keer ingevuld hoeven te worden in plaats van zowel voor de afmelding als op het keuringsrapport. Ook kan het proces worden vereenvoudigd door gegevens uit het RDW -register te gebruiken in plaats van ze allemaal door de keurmeester te laten invullen. Frequentie APK De externe commissie acht een stapje terug bij de frekwentie van de APK mogelijk. In de onderhoudsregels van autofabrikanten is een verlenging van de onderhoudsintervallen zichtbaar. De APK heeft zijn positieve effect gehad, maar is ingehaald door de voortschrijdende techniek.
20
Minder lastig voor burgers
Controlepunten Auto's worden steeds geavanceerder. Dit heeft geleid tot het steeds verder uitbreiden van het aantal controlepunten. Veel van deze punten dragen naar de mening van de externe commissie niet meer bij aan het opheffen van gevaar voor ongevallen. Als deze punten getoetst worden op het doel waarvoor de APK dient, is een sanering mogelijk. Voorbeelden: kentekenverlichting, roetmeting bij roetfilter -auto, kentekencontrole, etc. Daarnaast maakt de technologie in auto’s OBD (on board diagnostics) mogelijk, welke gegevens opleveren die ook bij een APK gebruikt kunnen worden in plaats van opnieuw meten. Voor vele metingen moet gebruik worden gemaakt van geijkte meetinstrumenten. Daarvoor zijn vergunningen en ijkingen nodig. De ijking kost tijd en geld en veel administratie. Techniek maakt elektronische ijking en controle door RDW mogelijk. 7.2.2. Kentekenplaten, communicatie over voertuiguitrusting Kentekenplaten De invoering van de nieuwe kentekenplaten (GAIK) heeft voor extra lasten gezorgd. De externe commissie schat de jaarlijkse opbrengsten voor het rijk op € 700 miljoen (fraudebestrijding, inning bekeuringen, extra controles en beboeting etc.). Er is een evaluatie beloofd. De externe commissie pleit voor spoedige evaluatie. Bij grootschalige projecten als deze is een verantwoording achteraf zinvol om de extra lasten voor de burger te kunnen verantwoorden. Iedere burger wil graag dat er meer 'recht' gedaan wordt, en als aangetoond wordt dat er aanzienlijk minder fraude voorkomt geeft dat vertrouwen in zo'n maatregel. Een (gedeeltelijk) terugsluizen van de meeropbrengsten naar de kentekenhouder zou de voorkeur hebben. De burger ziet nu vele maatregelen van de overheid waarvoor betaald moet worden als plukken van de burger. Dat verslechtert het draagvlak voor komende maatregelen. Bromfiets kentekens Deze doelgroep is over het algemeen minder draagkrachtig. De externe commissie pleit voor een gehele (of gedeeltelijke) dekking van de kosten van invoering bromfietskentekens uit de meeropbrengst van de GAIK. Orde grootte kosten invoering is € 200 miljoen, gepleit is voor een bijdrage van € 60 mln. Administratieve lasten mistachterlicht Recentelijk bleek de verplichting van het mistachterlicht bij (kleine) aanhangers bij de burger onbekend te zijn. De ANWB heeft met succes gepleit voor uitstel van handhaving op dit punt, om de burger tijd te geven een mistachterlicht met aansluiting naar het trekkend voertuig aan te brengen. De haast waarin dit nu moet gebeuren, brengen voor die burger weer extra kosten met zich mee. De externe commissie pleit voor tijdige communicatie over wijziging in regelgeving naar burger en markt, opdat de burger de tijd krijgt om voordelige keuzen te zoeken, en de marktaanbieders de tijd hebben een breed aanbod tot stand te brengen.
21
Minder lastig voor burgers
7.2.3. Rijopleiding Door de ontwikkeling van de Rijopleiding in Stappen (RIS) raken opleiding en examen met elkaar verweven. Zonder verder ingrijpen leidt dit tot een veel groter beslag op het CBR en een verveelvoudiging van administratieve lasten voor de consument. Door RIS ontstaat tevens een professionalisering van de rijopleidingbranche, en wordt hun kwaliteit transparant en controleerbaar. De rol van het exameninstituut kan dan verschuiven van de toetsing van de vaardigheden van de individuele kandidaten naar de toetsing van het vermogen van de scholen om een constante kwaliteit van rijopleiding te bieden. Dit vereist een ingrijpende wijziging van het opereren van het exameninstituut. Die transformatie kan echter geleidelijk verlopen. De omschakeling van traditionele opleiding naar RIS -opleiding in de branche zal nog de nodige jaren vergen. Dat biedt ruimte voor een zorgvuldige omschakeling. De tussentijdse eindtoetsen schuiven door deze rolverschuiving naar de branche zelf. Dat is geen wisseltruc om de lasten ervan (een lesuur plus "CBR-toeslag") weg te redeneren, maar een fundamentele andere opzet. Zo zijn de toetsen daadwerkelijk onderdeel van de kwaliteit van de opleiding en geen extra toegevoegd evenement. De nieuwe rol van het instituut zal een veel kleinere personele bezetting vragen en dus een proportionele verlaging van de administratieve lasten per leerling.
7.3
Reactie op de inbreng van de externe commissie
De steun van de externe commissie voor de reductiemaatregelen wordt op prijs gesteld. Dit maakt het waarschijnlijk dat het maatregelenpakket voor de burgers voelbaar zal zijn en gewaardeerd zal worden. Procesverbeteringen in de afhandeling van de APK worden door RDW opgepakt; hieraan dragen ook maatregelen uit het reductieprogramma van administratieve lasten voor bedrijven (Minder lastig voor bedrijven, april 2004) bij. In een tweede tranche zijn hierdoor nadere reductiemogelijkheden te verwachten. Een aanpassing van de frequentie van de APK is niet in overweging. Sanering van het aantal controlepunten zal worden onderzocht. Een belangrijke toetssteen hierbij zal wel zijn dat het effect van de APK op het milieu en de verkeersveiligheid niet mag afnemen. In een tweede tranche zijn hierdoor mogelijk nadere reductiemogelijkheden te verwachten. Het terugsluizen van opbrengsten van het nieuwe kenteken of het aanwenden daarvan voor het bromfietskenteken, is niet in overweging.
22
Minder lastig voor burgers
De ervaring met de invoering van het mistachterlicht voor kleine aanhangwagens zal worden benut in volgende gevallen van invoering van nieuwe regelgeving. De Rijopleiding In Stappen is een vrijwillige opleidingsvariant die op de vrije markt wordt aangeboden. Van verhoogde lasten voor de consument dus is geen sprake, noch van een toenemende verwevenheid tussen opleiding en examinering. Het CBR werkt in opdracht van V&W aan de modernisering van het rijexamen met als oogmerk het verbeteren van de verkeersveiligheid. Een randvoorwaarde van V&W daarbij is dat examinering en opleiding strikt gescheiden blijven. De examinering is een overheidstaak, uitgevoerd door het CBR. Dit is de beste garantie voor een uniform en kwalitatief hoogwaardig examen. Een andere randvoorwaarde is dat de kosten van examen en de daarmee verbandhoudende opleiding slechts marginaal mogen stijgen. Deze waarborgen sluiten het door de externe commissie geschetste scenario uit.
23
Minder lastig voor burgers