Goed onderbouwde, effectieve interventies voor kwetsbare burgers

Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

Goed onderbouwde, effectieve interventies voor kwetsbare burgers De Academische werkplaats Opvang & Herstel als voortrekker Prof. dr. Judith Wolf

Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

Zelfmanagement

Basiszorg niveau 1

Maatschappelijke zorg niveaus 2, 3, 4


Fasen in de verbeter- of innovatiecyclus Idee Behoefte

Borgen monitoren

Ontwerpen aanpassen

Implementeren

Toepassen 1 Procesevaluatie 2 Effectstudie


Belang van modelgetrouwheid •

Essentieel voor adequate implementatie en toepassing Helderheid van kritische ingrediënten zijn essentieel voor adequate implementatie van model en eenduidige toepassing door professionals

•

Meer kans op positieve uitkomsten bij cliënten Hoe beter de ‘getrouwheid’ in de uitvoering, hoe meer kans op positieve resultaten bij cliënten

•

Interne kwaliteitscontrole en continue reflectie en verbetering Audit informatie geeft aanknopingspunten voor reflectie en verbeteringen van interventie en/of condities

•

Externe accountability naar burgers en financiers Audit informatie geeft externe partijen inzicht in kwaliteit van zorg en is nodig voor erkenning van interventies (kwaliteitsmerk)

Erkenning van interventies Effectief

• Aanwijzingen voor effectiviteit o.b.v. effectstudies

Goed onderbouwd

• Modellen, theorie & literatuur • Procesevaluatie

Goed beschreven

• Doelen, doelgroep, aanpak, voorwaarden


Erkende interventies in sociale domein & langdurige zorg Krachtwerk Herstellen doe je zelf

Welzijn op recept Individuele Rehabilitatie Benadering

Individuele Plaatsing & Steun

Niet meer door het lint Welness Recovery Action Plan

Flexibele Assertive Community Treatment Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

Stimuleringprogramma Housing First

Housing First: - Samenwerkling Sam Tsemberis

- Methodiekboek (in ontwikkeling) - Kwaliteitskader modelgetrouwheid (vertaling) - Erkenning: nog geen aanvraag in voorbereiding



Housing First: principes

88% van Housing First groep stabiel gehuisvest vs. 47% ‘gewone’ begeleiding (Tsemberis & Eisenberg, 2002)

Wonen 1. Huisvesting als basisrecht 2. Geen eisen aan ‘geschiktheid’ om zelfstandig te wonen 3. Woonruimten verspreid over werkgebied 4. Wonen scheiden van begeleiding en behandeling Ondersteunen 1. Respect, warmte en compassie voor alle klanten 2. Zelfbepaling & respect voor keuzes van klanten 3. Hersteloriëntatie; klanten ondersteunen in hun eigen herstelproces 4. Ondersteuning zolang dat nodig is 5. Harm reduction


Evaluatie van Discus Housing First (Maas e.a., 2011) •

Na 5,5 jaar meerderheid gehuisvest (bijna 80%), echte uitval gering (2,4%)

•

Hoge waardering voor Discus: een 8,2

•

Verbeterde kwaliteit van leven

•

Weinig overlastmeldingen

•

Verwachtingen uitgekomen: helemaal 69%; deels 19%; (helemaal) niet 12%

‘Ik ben met 99 procent vooruit gegaan, dat had ik niet verwacht.’

‘Veel zelfstandiger, voor de helft gelukt. Ben nog niet schuldenvrij, heb nog geen werk, ben nog niet economisch stabiel.’


Ervaren baat Discus Gemiddeld cijfer = 8,2 (van 5 tot 10)

69% verwachtingen uitgekomen, tevreden met resultaat ‘Het gaat heel goed. (...) Ben gelukkig met mijn huis. Mijn problemen worden erkend, ze nemen je zoals je bent.’

19% verwachtingen deels uitgekomen ‘Veel zelfstandiger, voor de helft gelukt. Ben nog niet schuldenvrij, heb nog geen werk, ben nog niet economisch stabiel.’

12% verwachtingen (helemaal) niet uitgekomen, resultaten vallen tegen ‘Valt tegen, geen werk. Dacht als er een huis is, dan ook snel een baan, maar de praktijk was anders. Ook het sociaal leven gaat minder goed dan gehoopt.’


Modelgetrouwheid Housing First (Tsemberis, 2010) 1 Wonen en huren 2 Scheiding van wonen en begeleiding/behandeling 3 Filosofie en principes 4 Ondersteuning en zorg, het programma biedt zelf: woonbegeleiding -

psychiatrische hulp ondersteuning verslaving verpleegkundige hulp begeleid werken & leren versterking sociaal netwerk crisishulp 7x24 uur hulp bij ontslag uit institutie

5 Organisatie en structuur: team, begeleiders, caseload, etc.


Housing First in Nederland - Sneek 2013

- Amsterdam 2006 - Hilversum 2012 - Haarlem 2013

- Zwolle 2013

- Utrecht 2009 - Arnhem 2013 - Nijmegen 2014

- Den Haag 2011 - Dordrecht 2012 - Rotterdam 2013

- Zeeland 2014 - Eindhoven 2011 - Tilburg 2013 - Breda 2013 - Helmond 2014

- Venlo/Roermond 2010 - Noord Limburg 2011 - Midden Limburg 2011

Housing First: uitdagingen

Continuïteit! Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

•

Geringe beschikbaarheid woningen, lange wachttijden, matige spreiding

•

Veel variatie, weinig eenduidigheid: o.a. uiteenlopende visies op herstel

•

Sociale re-integratie blijft sterk achter

•

Rol en positie van ervaringsdeskundigen

•

Structurele aanpak bureaucratische regels & procedures

•

Korte lijnen met specialistische hulp noodzaak (GGZ, rechtsbijstand etc.)

Belangstelling uit Europa

Critical Time Intervention - Samenwerking met Dan Herman, Sara Conover

- Methodiekboek en CTI-dossier - Kwaliteitskader toetsing modelgetrouwheid - Erkenning: aanvraag in voorbereiding | ‘Effectief’


Critical Time Intervention | Window of opportunity Doelen: • Het ondersteunen van cliënten in een transitieperiode in hun leven door emotionele en praktische steun • Het versterken en ontwikkelen van verbindingen van de cliënt met zijn sociaal en professioneel steunsysteem Effectief gebleken op: • Stabiliteit van huisvesting/minder dagen dakloosheid • Vermindering alcohol- en/of druggebruik & psychische symptomen • Verbetering cliënttevredenheid Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

In tijd beperkt en gestructureerd: vanaf begin afscheid in beeld Drie fasen:  Structureren  Testen  Overdragen


Het EffeCTIef onderzoek in de MO (Renee de Vet, Marielle Beijersbergen, Judith wolf)

• • • • •

RCT CTI versus care as usual Opvang (begeleid) zelfstandig wonen Modelgetrouwheid CTI Effect op aantal dagen dakloosheid

Met grote inzet van de opvang! • 22 voorzieningen van 9 organisaties • 183 deelnemers • 4 meetmomenten • Uitval 5% na 9 maanden Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

Sociale steun van familie

Steun van familie


Psychische klachten

Psychische klachten


Tevredenheid met…

Feitelijke ervaringen met hulp


Modelgetrouwheid CTI 1.

In drie fasen

7.

Afronding

2.

Follow-up van 9 maanden

8.

Vroeg contact maken

3.

Beperkte tijdsduur

9.

Outreachend werken

4.

Inventarisatie krachten, hulpbronnen en risico’s

10. Snelle start met opbouw systeem 11. Beperkte focus

5.

Planmatig werken 12. Monitoring

6.

Dossiervorming


“Dit was inderdaad wat ik ervan hoopte. Ik moet er eerlijk ook bij zeggen ik had het niet verwacht (….) en ja, voor mij is het perfect uitgepakt. (…) dat bij mekaar heeft er eigenlijk voor gezorgd dat ik het laatste half jaar eigenlijk de beste hulpverlening heb gehad die ik me kon denken. […] Als ik haar een cijfer moet geven: een tien-plus!’


Condities •

De organisatie integreert de CTI-uitgangpunten en -waarden in haar beleid

•

Werkers onderschrijven de CTI-uitgangspunten en ervaren CTI als effectief

•

Toegang tot o.a. professionele hulpbronnen in de omgeving

•

De organisatie en teamleden bieden voldoende steun & coaching in de uitvoering

•

Reflectie tijdens de tweewekelijkse besprekingen op: • de toepassing van CTI aan de hand van casussen • het gebruik van CTI-werkbladen ter ondersteuning van cliënten

•

Voldoende CTI-caseload voor voldoende ervaring met CTI

•

Een warme overdracht van binnen naar buiten en bij voorkeur hantering vergelijkbare uitgangspunten en werkbladen Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

Methodiekboek als lesboek voor Hoge scholen

Krachtwerk: - Samenwerking met Rick Goscha

- Methodiekboek en hulpmiddelen - Kwaliteitskader toetsing modelgetrouwheid - Erkenning ‘Goed onderbouwd’


Krachtwerk in een notendop

Ontmoeting

Hulpmiddelen

Herstel

• Begrip & respect

• Krachteninventarisatie

• Bestaanszekerheid

• Hoop

• Verbindingen

• Actieplan • Wederkerigheid • Teamkrachtbespreking

• Competenties & zelfwaardering

• Toegang tot instituties


Krachtgericht traject: 3 delen | 7 basistaken Focusbepaling (6 weken) • • • •

Ontmoeten en aansluiten Inventariseren van krachten Taxatie van draagkracht Doelen stellen en actieplan maken

Uitvoering (3 maanden) •

Ondersteunen van herstel

Evaluatie (6 weken) • •

Evalueren Afronden

Implementatie in maatschappelijke opvang


Implementatie in vrouwenopvang


Condities • Start implementatie: trainingen en boostersessies • Organisatie integreert uitgangpunten en waarden in haar beleid en werkwijze in werkprocessen • Reflectie en borging: coaching ‘on the job’ • Reflectie: toetsing van modelgetrouwheid • Toegang tot hulpbronnen in de omgeving • Doorontwikkelen van interventies: inspiratie! • Netwerk meenemen in ontwikkeling: uitwisselen Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg

Werkt het? Monitoren uitkomsten in opvang • Het ontwikkelen van een model voor het monitoren van trajectuitkomsten (MONTRA) in de maatschappelijke opvang en het beschrijven van voorwaarden en implementatie. • Uitkomsten en instrumenten: • Bereiken van zelfgekozen doelen • Participatie (Zelfredzaamheidmatrix of Taxatie Sociale uitsluiting) • Cliëntervaringen (CQI-Opvang) • Ook: in- door en uitstroom • Start pilot in 2015 bij instellingen, evaluatie van pilot en daarna doorvoeren noodzakelijke aanpassingen. Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg


Radboudumc Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Geert Grooteplein 21 6525 EZ Nijmegen T 024 – 361 43 65 E [email protected] I www.impuls-onderzoekscentrum.nl

Radboud universitair medisch centrum

Goed onderbouwde, effectieve interventies voor kwetsbare burgers

Recommend Documents