Rapportage ActiZ ledenonderzoek
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Voor
ActiZ, organisatie van zorgondernemers IVVU, vereniging van instellingen voor verpleging en verzorging in Utrecht
Van
ICSB Marketing en Strategie Drs. Yousri Mandour Loes Wevers MSc.
Datum
17 januari 2013
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Inhoudsopgave
1.
Productieafspraken ................................................................................................... 5 Extramurale zorg ............................................................................................................ 6 1.1
Tarieven extramurale zorg ..................................................................................... 6
1.2
Wijkverpleegkundigen / buurtgericht werken ......................................................... 6
Intramurale zorg ............................................................................................................. 7 1.3
Tarieven intramurale zorg ..................................................................................... 7
1.4
Knelpunten zorgzwaartepakketten......................................................................... 7
1.5
Capaciteitsmutaties en/of –uitbreiding voor ver- en nieuwbouw ............................ 8
1.6
Intensiveringsmiddelen ......................................................................................... 8
1.7
Volledig Pakket Thuis ............................................................................................ 8
1.8
Extramuraliseren ................................................................................................... 9
1.9
Cliëntwensen....................................................................................................... 10
Algemeen...................................................................................................................... 11 1.10 Productieafspraken Zorgverzekeringswet ............................................................. 11 2.
Herschikking productieafspraken extramuraal en intramuraal ................................. 12 2.1
Herschikking productieafspraken 2012 extramuraal ............................................ 12
2.2
Herschikking productieafspraken 2012 intramuraal ............................................. 12
3.
Knelpunten ............................................................................................................. 13 3.1
(On)rechtvaardige en (on)redelijke eisen .............................................................. 13
3.2
Meerjarenafspraken ............................................................................................. 14
3.3
Verwachting problemen zorgcontractering........................................................... 15
3.4
Administratieve lasten ......................................................................................... 15
3.5
Verbetersuggesties voor zorgkantoor Utrecht ...................................................... 15
Bijlage - Onderzoeksverantwoording.................................................................................... 16 Respons op het onderzoek naar zorgcontractering ........................................................ 16 Respons in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht ...................................................... 16 Concessiehouder ........................................................................................................... 17
Pag. 2
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Voorwoord ActiZ volgt de ontwikkelingen rondom het AWBZ inkoop- en contracteerbeleid tussen zorgorganisaties en zorgkantoren nauwgezet. Over de contracteerronde voor 2013 heeft ActiZ, voor het zesde jaar op rij, een onderzoek uitgezet onder haar leden. De uitkomsten van het onderzoek voorzien zorgorganisaties en concessiehouder/ zorgkantoren van informatie over de uitvoering van de AWBZ. Ook voor ActiZ en voor andere landelijke en regionale partijen is de informatie van dienst om de uitvoering van de AWBZ te verbeteren. Dat is des te belangrijker omdat er grote veranderingen in de langdurige zorg aanstaande zijn. Uiteindelijk gaat het om condities die het mogelijk maken kwaliteit van leven van mensen die professionele zorg behoeven te realiseren en te garanderen. De uitkomsten van de evaluatie zijn verwerkt in de rapportage ActiZ
ledenonderzoek AWBZ zorgcontractering 2013. Hiermee ontstaat transparantie over de contractering van AWBZ-zorg. In het onderzoek zijn de (concerns van) concessiehouders van de zorgkantoren gevraagd informatie te delen over de gecontracteerde tarieven met de zorgaanbieders en over de door hen gehanteerde speerpunten van de inkoop van kwaliteit. De voorliggende deelrapportage heeft specifiek betrekking op de uitkomsten van het onderzoek AWBZ zorgcontractering 2013 voor het zorgkantoor Utrecht en is gemaakt op verzoek van de IVVU1. Dit zorgkantoor hoort bij Achmea (Agis). De uitsplitsing van de landelijke respons naar zorgkantoor Utrecht leidt tot een lagere respons. Hierdoor zijn de resultaten van sommige vragen minder representatief dan in de landelijke rapportage. Wegens het ontbreken van representativiteit op sommige onderdelen van het onderzoek, is niet alle informatie uit het ledenonderzoek ook beschikbaar op het niveau van het zorgkantoor. In sommige gevallen is informatie weergegeven met een beperkte representativiteit. In dat geval dienen de gegevens als indicatief te worden beschouwd en staat dat als zodanig vermeld.
1
De IVVU is de vereniging van instellingen voor verpleging en verzorging in Utrecht, waar 30 zorgorganisaties lid van zijn. Deze rapportage betreft niet alleen leden van de IVVU, maar alle respondenten die de enquête met betrekking tot Zorgkantoor Utrecht hebben ingevuld.
Pag. 3
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Opbouw rapportage Dit rapport beschrijft de uitkomsten van de enquête AWBZ Zorgcontractering 2013 binnen het werkgebied van zorgkantoor Utrecht. Hoofdstuk 1 behandelt de gemaakte extramurale en intramurale productieafspraken voor 2013. Hoofdstuk 2 biedt inzicht in de herschikking die voor 2012 heeft plaatsgevonden. In hoofdstuk 3 geven we de belangrijkste gepercipieerde knelpunten van de zorgaanbieders tijdens het proces van zorgcontractering weer. In bijlage 1 wordt uitleg gegeven over de onderzoeksverantwoording. Afhankelijk van de antwoorden van de respondent krijgt diegene een deel van de vragen wel of juist niet te zien. Het komt daardoor in de rapportage geregeld voor dat het aantal respondenten (N) per vraag afwijkend is. Bij elke tabel staat aangegeven hoeveel respondenten die vraag hebben ingevuld. Alleen de volledig ingevulde vragenlijsten zijn meegenomen in de uitkomsten van dit onderzoek.
Pag. 4
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
1.
Productieafspraken
96% van de zorgorganisaties heeft een tweezijdig verzoek voor productieafspraken met zorgkantoor Utrecht ingediend bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Slechts 1 organisatie geeft aan een eenzijdig verzoek te hebben ingediend. Ja, tweezijdig verzoek
Ja, eenzijdig verzoek
96%
4%
zorgkantoor Utrecht
Tabel 1.1 – Productieafspraken zorgkantoor Utrecht (N=22)
De productieafspraken hebben voornamelijk betrekking op intra- en extramurale zorg (77%/18 organisaties) of enkel op extramurale zorg (18%/4 organisaties). Voor 5% (1 organisatie) van de zorgorganisaties geldt dat deze afspraken enkel betrekking hebben op intramurale zorg. De AWBZ zorginkoop is in 2013 op verschillende punten gewijzigd ten opzichte van 2012. In de onderstaande tabel is te zien of de genoemde aspecten volgens de respondenten gelijk zijn gebleven, dan wel of verbetering of verslechtering heeft plaatsgevonden. Waar respondenten ‘niet van toepassing’ hebben geantwoord, is hun antwoord buiten beschouwing gelaten. Veel aspecten blijken niet te zijn veranderd ten opzichte van 2012. Vooral ‘ruimte voor innovatie’ en ‘op voorhand geen productielimiet en cliënt kiest aanbieder’ zijn verslechterd, maar ook ‘ruimte voor inbreng vanuit de zorgaanbieder’ scoort hoog. De administratieve lasten zijn het meest verbeterd: 36% ervaart hier een verbetering, terwijl 9% een verslechtering ervaart. Over het algemeen valt op dat de verslechteringen bij zorgkantoor Utrecht kleiner zijn dan het landelijk gemiddelde, terwijl de verbeteringen iets groter zijn. Veranderingen AWBZ-zorginkoop 2013
Verbeterd
Gelijk
Administratieve lasten
36%
55%
9%
Heldere criteria gunning en prijsafslag
26%
52%
22%
Stabiliteit criteria gunning en prijsafslag
18%
46%
36%
0%
47%
53%
0%
48%
52%
5%
52%
43%
5%
86%
9% 28%
ten opzichte van 2012
Ruimte voor innovatie Op voorhand geen productielimiet en cliënt kiest aanbieder Ruimte voor inbreng vanuit de zorgaanbieder Afstemming inkoop op de regionale/lokale omstandigheden Ruimte voor meerjarenafspraken
Verslechterd
0%
72%
14%
77%
9%
Beleid Ketenzorg dementie
0%
71%
29%
Inkoop extramurale behandeling
7%
73%
20%
Overeenkomst AWBZ 2013
5%
68%
27%
Stimulansen voor kwaliteitsverbetering
Tabel 1.2 – Veranderingen AWBZ-zorginkoop 2013 ten opzichte van 2012 (N=22)
Pag. 5
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Extramurale zorg 1.1 Tarieven extramurale zorg Om het overheidsbeleid te evalueren zijn de concessiehouders gevraagd informatie over de tariefkortingen aan te geven. Achmea heeft deze informatie gedeeld. De tariefkorting van Achmea, waartoe zorgkantoor Utrecht behoort, bedraagt 2,27%. Dit is lager dan de landelijk gemiddelde tariefkorting volgens de concessiehouders van 4,59%. Tarieven extramuraal Achmea
2013 2,27%
Tabel 1.3 – Tarieven extramurale zorg volgens Achmea
De gemiddelde afwijking volgens de zorgorganisaties bedraagt 2,88%, dit is hoger dan de tariefkorting Achmea heeft opgegeven.
1.2 Wijkverpleegkundigen / buurtgericht werken Landelijk heeft een aantal zorgkantoren in hun inkoopbeleid aandacht besteed aan wijk-/ buurtgerichte inzet van wijkverpleegkundigen. Dit betekent dat niet alle zorgorganisaties deze mogelijkheid hadden. Binnen het werkgebied van zorgkantoor Utrecht hebben 5 van de 22 zorgorganisaties ingezet om wijkverpleegkundigen / buurtgericht werken voor 2013 te kunnen contracteren (23%). Dit is lager dan het landelijk gemiddelde van 35%. De overige organisaties hebben niet tegen een hoger tarief gecontracteerd, onbekend is of zij ook geen mogelijkheid hadden om te contracteren. Het aantal zorgorganisaties is te klein om een verdere uitsplitsing te maken.
Pag. 6
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Intramurale zorg 1.3 Tarieven intramurale zorg In 2013 zijn als gevolg van het overheidsbeleid de maximale intramurale NZa-tarieven met 4,8% opgeplust met de zogenaamde intensiveringsmiddelen. Achmea, waar zorgkantoor Utrecht toe behoort, hanteert voor verpleeghuizen een tariefkorting van gemiddeld 2,70% en voor verzorgingshuizen bedraagt deze korting gemiddeld 3,23%. Tarieven intramuraal
Verpleeghuis
Verzorgingshuis
2,70%
3,23%
Achmea Tabel 1.4 – Tarieven intramurale zorg volgens Achmea
Respondenten geven aan dat er sprake is van een tariefkorting van 2,20% voor verpleeghuizen en van 2,37% voor verzorgingshuizen. Dit is voor beide typen zorg licht lager dan het gemiddelde van Achmea.
1.4 Knelpunten zorgzwaartepakketten In de enquête is aan respondenten die intramurale zorg aanbieden ook gevraagd naar de knelpunten die naar hun verwachting ontstaan in de organisatie als gevolg van de productieafspraken 2013 voor de zorgzwaartepakketten. Binnen het werkgebied van zorgkantoor Utrecht verwacht 72% (14 aanbieders) dat er knelpunten ontstaan als gevolg van de productieafspraken voor de zorgzwaartepakketten. Dit aandeel is hoger dan het landelijk gemiddelde van 58%. Het belangrijkste knelpunt binnen het werkgebied van zorgkantoor Utrecht betreft problemen om, als gevolg van het wegvallen van zorgzwaartepakket 1-2, op leegvallende plaatsen zwaardere zorg te contracteren. 54% van de zorgaanbieders (7 zorgaanbieders) kon onvoldoende zware zorgzwaartepakketten afspreken en de helft heeft geen overeenstemming bereikt over de omzetting van capaciteit zonder behandeling naar capaciteit met behandeling.
Pag. 7
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Knelpunten Problemen om, als gevolg van het wegvallen van zorgzwaartepakket 1-2,
zorgkantoor
Landelijk
Utrecht 92%
71%
54%
59%
50%
37%
Problemen om voldoende zorgzwaartepakketten 9b te contracteren
7%
13%
Problemen om voldoende zorgzwaartepakketten 3 te contracteren
8%
13%
43%
31%
op leegvallende plaatsen zwaardere zorg te contracteren Zorgorganisatie(s) hebben onvoldoende zware zorgzwaartepakketten kunnen afspreken Er is geen overeenstemming bereikt over de omzetting van capaciteit zonder behandeling naar capaciteit met behandeling
Anders
Tabel 1.5 – Knelpunten als gevolg van de productieafspraken 2013 voor zorgzwaartepakketen (n=14) Wegens de lage respons zijn deze resultaten enkel indicatief.
1.5 Capaciteitsmutaties en/of –uitbreiding voor ver- en nieuwbouw 42% van de zorgorganisaties heeft in 2013 te maken met een capaciteitsmutatie en/of –uitbreiding in relatie tot ver- en nieuwbouw. Zorgkantoor Utrecht heeft bij 1 van deze zorgorganisaties in de planfase toezeggingen voor productieafspraken gedaan (13%). Dit is lager dan bij de andere concessiehouders; gemiddeld zijn namelijk toezeggingen in de planfase gedaan in 31% van de gevallen. Vanwege het beperkte aantal zorgorganisaties (8) dat in 2013 te maken heeft met ver- en nieuwbouw, is het niet mogelijk om de vraag verder uit te splitsen.
1.6 Intensiveringsmiddelen Volgens 33% van de zorgorganisaties (6 organisaties) in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht ontwikkelt het intensiveringsbudget zich evenredig met de productiegroei/afname in 2013. Dit is onder het landelijk gemiddelde van 58%. 78% van de organisaties geeft aan dat het zorgkantoor geen ruimte biedt om het intensiveringsbudget 2013 ook in te zetten voor zorg thuis, 11% geeft aan dat dit onder voorwaarden mogelijk is. Bij 11% van de organisaties is dit niet van toepassing, omdat de organisatie geen zorg thuis levert. 1.7 Volledig Pakket Thuis Voor 2013 heeft 68% van de zorgorganisaties (13) in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht afspraken gemaakt conform de verkoopinzet voor levering van het Volledig Pakket Thuis. 26% heeft hier wel afspraken voor gemaakt, maar minder dan de verkoopinzet. 5% van de zorgorganisaties heeft hiervoor geen afspraken gemaakt, dit is lager dan het landelijk gemiddelde van 37%.
Pag. 8
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
1.8 Extramuraliseren Op verzoek van de zorgkantoren / Zorgverzekeraars Nederland (ZN) zijn vragen over extramuraliseren opgenomen in de vragenlijst voor de intramurale zorgaanbieders. Organisaties kunnen op verschillende wijzen inspelen op het extramuraliseren, waarbij cliënten langer zelfstandig blijven wonen. Zorgorganisaties in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht spelen hier vooral op in door het intramurale zorgaanbod aan te passen op de nieuwe (zwaardere) cliëntgroep, door (meer) extramurale zorg te leveren en door het bijstellen van de vastgoedstrategie. zorgkantoor Extramuraliseren
Landelijk
Utrecht
Het intramurale zorgaanbod wordt aangepast op de nieuwe (zwaardere) cliëntgroep
63%
68%
We gaan (meer) extramurale zorg leveren
61%
67%
De vastgoedstrategie is bijgesteld
61%
54%
Er is een plan opgesteld om leegstand op te vangen
21%
27%
21%
26%
Het extramurale zorgaanbod wordt aangepast op de nieuwe (zwaardere) cliëntgroep Met de gemeenten zijn afspraken gemaakt over een passend woningaanbod Anders
6%
7%
28%
18%
Tabel 1.6 – Extramuraliseren (n=18)
Het zorgkantoor Utrecht is door bijna de helft van de zorgorganisaties reeds geïnformeerd over de plannen voor extramuralisering en heeft hierop positief gereageerd. 35% van de zorgorganisaties moet zorgkantoor Utrecht nog informeren. Deze antwoorden wijken nauwelijks af van het landelijk gemiddelde. De overige antwoorden van de respondenten zijn verdeeld. zorgkantoor Extramuraliseren De plannen zijn samen met het zorgkantoor opgesteld
Landelijk
Utrecht 6%
3%
47%
42%
6%
17%
Het zorgkantoor is geïnformeerd over de plannen en zij heeft positief hierop gereageerd Het zorgkantoor is geïnformeerd over de plannen en zij heeft hierop nog niet gereageerd Het zorgkantoor is geïnformeerd over de plannen en zij heeft negatief hierop gereageerd Het zorgkantoor moet nog worden geïnformeerd
6%
7%
35%
32%
Tabel 1.7 – Zorgkantoor informeren over extramuraliseren (n=18)
Pag. 9
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
1.9 Cliëntwensen Op verzoek van de zorgkantoren / Zorgverzekeraars Nederland is de vraag over inspelen op cliëntwensen opgenomen in de vragenlijst voor de intramurale zorgaanbieders. De cliëntwensen staan in zorgorganisaties centraal en er zijn verschillende manieren om op de wensen van cliënten in te spelen. Zorgorganisaties in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht doen dit vooral door de cliënt ruimte te bieden voor eigen regie door hen te laten meebeslissen over wat voor zorg zij krijgen (100%) en wanneer zij zorg krijgen (94%). Ook de overige maatregelen om in te spelen op de cliëntwensen komen veelvuldig voor.
zorgkantoor Inspelen op cliëntwensen
Landelijk
Utrecht
De cliënt krijgt ruimte voor eigen regie door hen te laten meebeslissen over wat voor zorg zij krijgen
100%
88%
cliëntenraad opgesteld
78%
83%
De cliënt heeft een vast team van zorgverleners
84%
81%
94%
79%
83%
75%
83%
70%
0%
4%
De beleidsplannen van de zorgorganisatie worden in overleg met de
De cliënten krijgen ruimte voor eigen regie door hen te laten meebeslissen over wanneer zij zorg krijgen De zorgorganisatie informeert de cliënten regelmatig over de zorgmogelijkheden die zij binnen de zorgorganisatie hebben De zorgorganisatie stimuleert dat cliënten en hun familie eigen verantwoordelijkheid in de zorg hebben Anders Tabel 1.8 – Inspelen op cliëntwensen (n=18)
Pag. 10
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Algemeen 1.10 Productieafspraken Zorgverzekeringswet 57% van de van de zorgaanbieders (13 organisaties) in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht gaat (zeer waarschijnlijk) productieafspraken maken met één of meer zorgverzekeraars over zorg op basis van de Zorgverzekeringswet voor 2013. Gemiddeld is dit 48%. Respondenten gaan vooral afspraken maken in de Zorgverzekeringswet voor verpleging in relatie tot medisch specialistische zorg en geriatrische revalidatiezorg. Voor ieder aspect is het aandeel respondenten dat afspraken verwacht te maken ondergemiddeld. Echter, deze resultaten zijn wegens de beperkte respons enkel indicatief. zorgkantoor Waarover gaat u productieafspraken maken in de Zorgverzekeringswet?
Utrecht
Landelijk
Geriatrische revalidatiezorg
54%
69%
MSVT
62%
67%
Fysiotherapie
46%
58%
Ergotherapie
46%
57%
Dieetadvisering
25%
39%
Preventie
0%
8%
Medische revalidatiezorg
0%
7%
15%
15%
Overig (o.a. logopedie en psychologie) Tabel 1.9 – Overige productieafspraken Zorgverzekeringswet (n=13) Wegens de beperkte respons zijn deze resultaten enkel indicatief.
Pag. 11
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
2.
Herschikking productieafspraken extramuraal en intramuraal
2.1 Herschikking productieafspraken 2012 extramuraal In het werkgebied van zorgkantoor Utrecht heeft 43% van de zorgorganisaties (9) volledige overeenstemming bereikt met het zorgkantoor over herschikking van de productieafspraken 2012 die nodig is om recht te doen aan de cliënten die extramurale zorg ontvangen. Dit is iets lager dan het landelijk gemiddelde. 38% van de zorgaanbieders heeft in grote mate overeenstemming bereikt, 10% heeft dit in beperkte mate gedaan. 9% van de zorgorganisaties geeft aan dat herschikking niet van toepassing is. zorgkantoor Herschikking extramuraal Niet van toepassing
Landelijk
Utrecht 9%
11%
Geheel
43%
50%
In grote mate
38%
29%
In beperkte mate
10%
10%
Tabel 2.1 – Herschikking productieafspraken extramuraal (n = 21)
2.2 Herschikking productieafspraken 2012 intramuraal Bijna de helft van de respondenten in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht (8) heeft volledige overeenstemming met het zorgkantoor bereikt over herschikking van de productieafspraken 2012 om recht te doen aan de cliënten in zorg. 33% heeft hier in grote mate overeenstemming over bereikt, 17% heeft dit in beperkte mate gedaan. Voor 6% van de zorgorganisaties was herschikking niet van toepassing. zorgkantoor Herschikking intramuraal Niet van toepassing
Landelijk
Utrecht 6%
8%
Geheel
44%
48%
In grote mate
33%
31%
In beperkte mate
17%
12%
Tabel 2.2 – Herschikking productieafspraken intramuraal (n=18)
Pag. 12
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
3.
Knelpunten
3.1 (On)rechtvaardige en (on)redelijke eisen 52% van de zorgorganisaties in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht (12) vindt dat de concessiehouder rechtvaardige en redelijke eisen hanteert bij de inkoop van zorg. Dit is iets hoger dan het landelijk gemiddelde van 46%. 80% van de respondenten in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht die de eisen niet rechtvaardig en proportioneel vinden (8), vindt de eis dat de aanbieder onvoorwaardelijk akkoord gaat met alle inkoopdocumenten en bijlagen onredelijk. 73% vindt de tariefkortingen en de voortzetting van zorglevering voor eigen rekening na bereiken van het productieplafond onredelijk. Het aandeel respondenten dat een eenzijdig boetebeding en oneigenlijke productspecificaties onredelijk vinden, ligt ruim bovengemiddeld. Daarentegen is het aandeel respondenten dat een eenzijdige bijstelling van de productieafspraken vanuit het zorgkantoor als onredelijke eis noemt ondergemiddeld. zorgkantoor Onredelijke eisen
Utrecht
Landelijk
Tariefkortingen
73%
72%
Zorgkantoor hanteert gunningcriteria die niet meer zijn te beïnvloeden
64%
65%
80%
64%
73%
63%
Zorgkantoor beslist eenzijdig over bijstelling productieafspraken
30%
55%
Leveringsplicht zonder betalingsgarantie
46%
48%
Irreële maximale verhouding geplande – ongeplande zorg
30%
27%
Eenzijdig boetebeding
46%
24%
20%
11%
0%
9%
Oneigenlijke productspecificaties
30%
8%
Toepassing Zorgbrede Governancecode
10%
3%
0%
2%
36%
19%
Eis dat aanbieder onvoorwaardelijk akkoord gaat met alle inkoopdocumenten en bijlagen Voortzetting zorglevering voor eigen rekening na bereiken productieplafond
Zorgkantoor wijkt af van of heeft aanvullingen op de landelijke afspraken over het Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg Oneigenlijke administratieve lasten
Eisen die de Algemene Voorwaarden van ActiZ en cliëntenorganisaties uithollen of frustreren Anderszins Tabel 3.1 – Welke onredelijke eisen hanteert de concessiehouder? (n=11) Wegens de beperkte respons zijn deze gegevens slechts indicatief.
Pag. 13
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
90% van de zorgorganisaties (9) heeft vragen gesteld in de Q&A procedure, 70% heeft overleg aangevraagd met zorgkantoor Utrecht en 60% heeft de bezwaren schriftelijk kenbaar gemaakt. Daarnaast heeft 64% de onredelijke eisen (noodgedwongen) geaccepteerd. Hoewel de resultaten enkel indicatief zijn, lijkt het erop alsof respondenten in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht vaker actie hebben ondernomen tegen de onredelijke eisen. Zij hebben deze onredelijke eisen bovendien iets minder vaak (noodgedwongen) geaccepteerd. zorgkantoor Aanpak onredelijke eisen
Utrecht
Landelijk
(Noodgedwongen) geaccepteerd
64%
75%
Overleg aangevraagd met het zorgkantoor
70%
66%
Schriftelijk de bezwaren aan het zorgkantoor kenbaar gemaakt
60%
51%
Vragen gesteld in de Q&A procedure
90%
41%
(Regionale) cliëntenorganisatie(s) ingeschakeld
0%
2%
Eenzijdige productieafspraken bij de NZa ingediend
0%
2%
27%
18%
0%
1%
(Dreiging met) juridische actie tegen het zorgkantoor, bijvoorbeeld een kort geding Anders Tabel 3.2 – Aanpak onredelijke eisen (n=12) Wegens de beperkte respons zijn deze resultaten enkel indicatief.
3.2 Meerjarenafspraken Het maken van meerjarenafspraken is belangrijk voor zorgorganisaties. 87% (20 organisaties) vindt dit belangrijk voor kwaliteitsbeleid, 83% vindt het van belang voor zorginnovatie, 74% voor capaciteitsmutaties en 70% voor ketensamenwerking. Er is ook gevraagd in welke mate in meerjarenafspraken is voorzien. Respondenten geven aan dat slechts in beperkte mate in meerjarenafspraken is voorzien. Aangezien uit het gehele onderzoek reeds bleek dat de ruimte voor meerjarenafspraken is verslechterd, is de vraag hoe ‘voorzien’ met betrekking tot meerjarenafspraken kan worden geduid. Waarschijnlijk wil dit niet zeggen dat zorgorganisaties daadwerkelijk een productieafspraak voor meerjaren hebben gemaakt. Meerjarenafspraken
Belangrijk
Voorzien
Capaciteitsmutaties
74%
9%
Zorginnovatie
83%
18%
Ketensamenwerking
70%
9%
Kwaliteitsbeleid
87%
9%
Tabel 3.3 – Meerjarenafspraken (n=23)
Pag. 14
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
3.3 Verwachting problemen zorgcontractering In het werkgebied van zorgkantoor Utrecht verwacht 44% van de zorgorganisaties (10) problemen als direct gevolg van de zorgcontractering 2013 (gemiddeld 59%). Wegens de beperkte respons is het niet mogelijk deze vraag verder uit te splitsen. 3.4 Administratieve lasten Het aantal mensuren dat zorgorganisaties aan de administratieve lasten voor de AWBZ zorgcontractering op jaarbasis besteden, loopt zeer sterk uiteen. Het is daarmee lastig om te bepalen of dit reële cijfers betreft. Het gemiddelde aantal mensuren op jaarbasis voor de administratieve lasten van de zorgcontractering bedraagt 741 uur. In het werkgebied van zorgkantoor Utrecht is dit iets hoger, zo’n 781 uur. Hierbij zijn alle respondenten die “0” hebben geantwoord, buiten beschouwing gelaten, omdat (een deel van) de respondenten bij deze vraag had opgemerkt geen inschatting te kunnen geven. Een groot aantal zorgorganisaties geeft aan dat de uren een ruwe schatting vormen. Het zijn daarmee geen harde cijfers. 3.5 Verbetersuggesties voor zorgkantoor Utrecht Respondenten in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht geven aan dat zij behoefte hebben aan meer uniform beleid tussen zorgverzekeraars. Dit geldt vooral als zij met meerdere zorgkantoren onderhandelen. De criteria die zorgkantoren hierbij hanteren moeten eerder worden gecommuniceerd en moeten dan bestendig zijn: “Duidelijkheid over criteria in mei. Geen wijzigingen inkoopbeleid van zorgkantoor in of na de zomer” en “Stabiele kwaliteitscriteria”. De zorgaanbieders geven hierbij aan dat er soms nog losse eindjes in de inkoopvoorwaarden waren of dat inkoopdocumenten slechts in concept beschikbaar waren, terwijl er reeds mee ingestemd moest worden. Belangrijke informatie moet tijdiger gecommuniceerd worden: “Meer inhoudelijk overleg waardoor belangrijke informatie de
aanbieders tijdig bereikt en niet pas – toevallig – in de nota van inlichtingen komt te staan en de zorgaanbieder als gevolg van de aanbestedingsvorm geen contact over het inkoopbeleid kan hebben.” Verscheidene respondenten hekelen de inkoop in de vorm van een aanbesteding:
“Af van de aanbestedingen! Als je voor 10 zorgkantoren de aanbestedingen doet wordt je simpel van de verschillende regels en procedures die ieder kantoor heeft.” “Geen inkoop in de vorm van een aanbesteding.” Er is een grote behoefte aan meerjarenafspraken, zodat zorgorganisaties hier beleid op kunnen voeren. Daarnaast uiten verschillende respondenten behoefte aan een afstemming van de productmix op de feitelijke cliëntgroep en het (opnieuw) invoeren van geld volgt cliënt: “Geld volgt cliënt opnieuw invoeren voor alle aanbieders, zodat de
keuzevrijheid voor cliënten weer gegarandeerd is.”
Pag. 15
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Bijlage - Onderzoeksverantwoording Respons op het onderzoek naar zorgcontractering ActiZ onderzoekt jaarlijks de AWBZ zorgcontractering onder meer door middel van een enquête onder de aangesloten leden. De voorliggende rapportage heeft betrekking op 2013 en dan specifiek op leden in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht. In de periode van 5 november tot en met 27 november 2012 was de vragenlijst over de AWBZ Zorgcontractering 2013 beschikbaar voor de leden van ActiZ. Landelijk hebben 173 organisaties deelgenomen aan het onderzoek. Een aantal zorgorganisaties heeft de enquête niet alleen ingevuld voor hun ‘dominante’ zorgkantoor2, maar heeft deze ook nog voor een tweede zorgkantoor ingevuld. Landelijk betreft dit 4 organisaties. Het totale aantal volledig ingevulde vragenlijsten komt daarmee uit op 177. Hiermee komt het responspercentage op de enquête AWBZ Zorgcontractering 2013 uit op 43%. In tabel 0.1 vindt u een overzicht van de respons. Aantal benaderde respondenten + respons Aantal benaderde zorgorganisaties
411
Aantal deelnemende zorgorganisaties
173
Aantal ingevulde enquêtes (per zorgkantoor)
177
Responspercentage
43%
Tabel 0.1 – Respons op onderzoek naar zorgcontractering
Respons in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht De respons vanuit de zorgorganisaties is uitgesplitst naar de 4 grootste (concerns van) concessiehouders waartoe het zorgkantoor, waarmee productieafspraken zijn gemaakt, behoort. De respons van de overige concessiehouders is gebundeld. De respons in het werkgebied van zorgkantoor Utrecht is bovendien afzonderlijk uitgesplitst in deze rapportage. 23 zorgorganisaties uit het werkgebied van zorgkantoor Utrecht hebben deelgenomen aan het onderzoek, wat neerkomt op 13% van de totale respons (zowel ongewogen als gewogen).
2
Het zorgkantoor waarmee de zorgaanbieder de meest omvangrijke productieafspraak heeft gemaakt.
Pag. 16
AWBZ Zorgcontractering 2013 Zorgkantoor Utrecht
Concessiehouder Aan (concerns van de) concessiehouders is gevraagd informatie te delen over de gecontracteerde tarieven. Achmea, waartoe zorgkantoor Utrecht behoort, heeft deze informatie over tariefkortingen gedeeld. Er is geen informatie over tariefkortingen specifiek voor zorgkantoor Utrecht bekend. Naast de tariefinformatie heeft Achmea ook informatie gegeven over de speerpunten van de inkoop van kwaliteit. Achmea hanteert de volgende doelstellingen ten aanzien van kwaliteit: Kwaliteit: het inkoopbeleid van Achmea draagt bij aan door de cliënt ervaren kwaliteit, o.a. door met aantoonbaar betere zorgaanbieders betere tariefafspraken te maken. Cliënten worden betrokken bij de totstandkoming van het inkoopbeleid en hebben een prominente rol bij de kwaliteitsontwikkeling van de zorgaanbieders. Het leveren of organiseren van integrale zorg (kennis van de zorg naast de AWBZgerelateerde zorgvraag) wordt beloond. Achmea heeft een aantal tariefbepalende criteria vastgesteld, die aansluiten bij deze doelstellingen, namelijk cliëntervaringsonderzoek, actuele wachttijden op eigen website, specialist ouderengeneeskunde (SOG) aantoonbaar in wijk waardoor intramurale instroom beperkt blijft, medicatiecheck maakt onderdeel uit van zorgproces, vitaliteitsbeleid, aandacht voor valpreventie, efficiencykorting, wijkgerichtheid, samenwerking 1e lijn en gemeente en integraal aanbod samen met SOG-er of huisarts.
Pag. 17