Rapportage Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht
Evaluatie Zorginkoopprocedure 2015 Net als in de afgelopen jaren heeft ActiZ ook dit jaar de zorginkoopprocedures laten onderzoeken. De leden van ActiZ hebben hiervoor een enquête in kunnen vullen. Net als vorig jaar heeft de IVVU ActiZ verzocht de reacties van de zorgaanbieders in zorgkantoorregio Utrecht in een aparte rapportage weer te geven, zodat de IVVU deze kan gebruiken in haar contacten met Achmea Zorgkantoren. De regionale rapportage Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht is bij deze notitie gevoegd. ActiZ heeft dit jaar geen rapportage gemaakt voor alle werkgebieden van Achmea Agis Zorgkantoren (AAZ). Op landelijk niveau is de respons voor het evaluatieonderzoek iets gedaald maar nog steeds representatief. Met betrekking tot Zorgkantoor Utrecht zijn 12 evaluaties ontvangen (1 minder dan vorig jaar; na weging komt het aantal uit op 14). Op één na bieden alle aanbieders intramurale zorg. Dat betekent dat een derde van de aanbieders van intramurale zorg in zorgkantoorregio Utrecht heeft gereageerd. De resultaten zijn onderzoekstechnisch dan wel niet representatief, voor de intramurale zorg geven ze wel een betrouwbaar indicatief en richtinggevend beeld. Hieronder wordt een aantal uitkomsten van de enquête weergegeven.
Productieafspraken Kwaliteit Kwaliteit is een speerpunt van concessiehouders bij de inkoop. In zorgkantoorregio Utrecht geeft 95% van de aanbieders aan over kwaliteit en kwaliteitsverbetering in gesprek te kunnen gaan met het zorgkantoor ten behoeve van de zorginkoop. Uit de algemene opmerkingen in het landelijke rapport blijkt dat een gesprek vaak mogelijk is, maar dat de effecten hiervan beperkt zijn. ZORG MET VERBLIJF Tarieven zorg met verblijf Met betrekking tot intramurale zorg is een splitsing gemaakt tussen ZZP 1-3 en ZZP 4-10. AAZ hanteert voor alle categorieën een korting van 4 tot 6%. Zorgorganisaties in het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht geven een korting van ongeveer 5,6% aan voor de ZZP’s in verpleeghuizen. De 1 kortingen voor verzorgingshuizen zijn iets hoger, namelijk 5,9% voor alle ZZP’s. De tariefskortingen van Achmea liggen in alle gevallen hoger dan het landelijk gemiddelde. Capaciteitsmutaties en/of - uitbreiding voor ver- en nieuwbouw De meeste zorgorganisaties uit het werkgebied van het Zorgkantoor Utrecht geven aan dat afspraken over capaciteitsmutaties voor hen niet van toepassing waren. Eén zorgorganisatie heeft in grote mate afspraken kunnen maken voor de capaciteitsmutaties in relatie tot ver- en nieuwbouw. 1
Het kortingspercentage dat door de aanbieders wordt aangegeven kan mogelijk lager worden als tariefsopslagen worden toegekend op basis van verbeterplannen met betrekking tot kwaliteit, innovatie en integrale benadering. De maximale opslag is 2%, hetgeen overeenkomt met de marge die door AAZ wordt aangegeven: 4 – 6% korting.
Pagina 1 IVVU-0150063
Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht
Afbouw intramurale plaatsen Aan de zorgaanbieders is gevraagd of het zorgkantoor onderbouwd omgaat – dat wil zeggen gebaseerd op de toekomstige regionale vraagontwikkeling – met de afbouw van intramurale plaatsen. Opvallend is dat geen enkele organisatie van mening is dat Zorgkantoor Utrecht geheel onderbouwd met de afbouw omgaat. Bijna de helft van de zorgorganisaties in het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht vindt dat het zorgkantoor in beperkte mate onderbouwd omgaat met de afbouw van intramurale plaatsen. Daarnaast geeft een kwart aan dat het zorgkantoor niet onderbouwd omgaat met de afbouw van intramurale plaatsen. De reacties met betrekking tot Zorgkantoor Utrecht wijken in negatieve zin af van het landelijk gemiddelde. Veel zorgorganisaties wijzen op het feit dat een regioplan wordt opgesteld, dat begin 2015 moet verschijnen. Extramuraliseren Aan respondenten is gevraagd of Zorgkantoor Utrecht open staat om met de zorgverzekeraar en de zorgorganisatie na te gaan hoe zorg thuis uit de Zorgverzekeringswet bij extramuralisering tot stand kan komen. Geen enkele respondent geeft aan dat Zorgkantoor Utrecht hiervoor open staat. 71% van de zorgorganisaties (7) geeft aan dat het zorgkantoor hier niet voor open staat. Dit is ruim boven het landelijk gemiddelde. Organisaties kunnen op verschillende wijzen inspelen op het extramuraliseren, waarbij cliënten langer zelfstandig blijven wonen. Zorgorganisaties in het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht anticiperen hier vooral op door de vastgoedstrategie bij te stellen (78%) en door het intramurale zorgaanbod aan te passen op zwaardere cliëntgroepen (74%). Daarnaast geeft ruim de helft van de zorgorganisaties (57%, 7) aan (meer) extramurale zorg te gaan leveren. Al deze aspecten worden vaker genoemd dan landelijk gemiddeld. ZORG ZONDER VERBLIJF Tarieven en afspraken Volledig Pakket Thuis 10 zorgorganisaties in Utrecht hebben afspraken gemaakt voor VPT (80%). In het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht is VPT daarmee iets vaker gecontracteerd dan het landelijk gemiddelde (66%). De tariefkortingen voor het Volledig Pakket Thuis variëren enigszins tussen de diverse pakketten. De tariefkorting is volgens de zorgorganisaties voor de zorgzwaartepakketten vanuit het verpleeghuis gemiddeld 5,6%. De tariefkorting voor de zorgzwaartepakketen vanuit het verzorgingshuis is volgens de zorgorganisaties iets hoger, namelijk 5,9%. Deze door de respondenten ervaren tariefkortingen 2 liggen binnen de range die AAZ aangeeft (4-6%). Extramurale functies Voor 2015 zijn extramurale functies ingekocht. De extramurale functies vormen de zorgonderdelen van het Modulair Pakket Thuis dat geboden gaat worden aan Wlz-cliënten die zelfstandig wonen. In 2015 geldt een ingroeitraject voor het Modulair Pakket Thuis. 38% van de respondenten heeft afspraken gemaakt om extramurale functies en klassen te leveren voor cliënten met een verblijfsindicatie. Dit is licht boven het landelijk gemiddelde van 27%. Het merendeel van de zorgorganisaties (62%) heeft geen afspraken gemaakt/kunnen maken om extramurale functies te leveren. Tarieven extramurale zorg Achmea, waartoe Zorgkantoor Utrecht behoort, hanteert een tariefkorting voor extramurale functies van gemiddeld 5%. Dit is lager dan het (ongewogen) landelijke gemiddelde van 7,1%. De zorgorganisaties geven aan dat zij te maken hebben met een tariefskorting van 6,9%. Dit is derhalve hoger dan Achmea aangeeft. 2
Zie voetnoot 1 bij Tarieven zorg met verblijf.
Pagina 2 IVVU-0150063
Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht
Herschikking productieafspraken en overproductie 2014 Herschikking productieafspraken 2014 intramuraal Alle zorgorganisaties in het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht waren aangewezen op een herschikking van de productieafspraken 2014 om recht te doen aan de intramurale cliënten in zorg. Landelijk was 84% aangewezen op intramurale herschikking. Een ruime meerderheid van de respondenten (79%, 10) kon geheel overeenstemming bereiken met Zorgkantoor Utrecht om recht te doen aan de intramurale cliënten in zorg. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde (54%). Vijf van de 13 zorgorganisaties (36%) hebben als gevolg van het intramurale contracteerplafond in de loop van 2014 een opnamestop ingesteld. Herschikking productieafspraken 2014 extramuraal Een meerderheid van de zorgaanbieders (76%, 9) was aangewezen op een herschikking met Zorgkantoor Utrecht van de productieafspraken 2014 om recht te doen aan de extramurale cliënten in zorg. Dit percentage is iets lager dan het landelijk gemiddelde (81%). 64% van de zorgorganisaties bereikte geheel overeenstemming over herschikking van de productieafspraken. Dit is boven het landelijk gemiddelde (40%). Eén organisatie heeft in 2014 een cliëntenstop ingesteld. Ontwikkeling wachtenden Aan zorgorganisaties is gevraagd hoe zij verwachten dat het aantal urgent wachtenden zich zal ontwikkelen. Ruim de helft van de respondenten (63%) verwacht dat het aantal urgent wachtenden toeneemt. Dit ligt boven het landelijk gemiddelde van 49%. Drie organisaties verwachten dat het aantal wachtenden gelijk blijft. Geen enkele zorgorganisatie uit het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht verwacht dat er geen urgent wachtenden meer zijn of dat het aantal wachtenden afneemt.
Inkoopeisen en knelpunten Meerjarenafspraken Het maken van meerjarenafspraken is belangrijk voor zorgorganisaties. Zorgorganisaties vinden vooral meerjarenafspraken op het gebied van capaciteitsmutaties, kwaliteitsbeleid en extramuralisering van belang. Ondanks het grote belang dat zorgorganisaties hechten aan meerjarenafspraken, wordt hier slechts in beperkte mate in voorzien. Resultaten en knelpunten productieafspraken zorgzwaartepakketten In het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht verwacht 29% van de zorgorganisaties (4 organisaties) dat zij met de productieafspraken voldoende kunnen inspelen op de zorgvraag die de organisatie wil/moet leveren. 71% (9) van de zorgorganisaties geeft aan hier minder op in te kunnen spelen. Dit resultaat is iets slechter dan het landelijke beeld. De zorgorganisaties die aangeven als gevolg van de productieafspraken minder op de verwachte zorgvraag te kunnen inspelen, geven knelpunten aan. Het meest genoemde knelpunt volgens organisaties uit het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht is ‘de zorgorganisatie heeft, als gevolg van het uitstromen van zorgzwaartepakket 1, 2 en 3, onvoldoende extramurale zorg kunnen contracteren’. Dit knelpunt wordt door 92% van de zorgorganisaties genoemd, ruim vaker dan het landelijk gemiddelde (59%). Ook de knelpunten ‘de zorgorganisatie heeft onvoldoende zware zorgzwaartepakketten kunnen afspreken’ (79%) en ‘er is geen overeenstemming bereikt over de omzetting van capaciteit zonder behandeling naar capaciteit met behandeling’ (59%) worden vaker dan landelijk gemiddeld benoemd.
Pagina 3 IVVU-0150063
Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht
(On) redelijke inkoopeisen 30% van de zorgorganisaties vindt dat Zorgkantoor Utrecht redelijke eisen hanteert bij de inkoop van zorg voor 2015. Dit is lager dan het landelijk gemiddelde, waar 56% van de zorgorganisaties aangeeft dat het zorgkantoor redelijke eisen hanteert bij de inkoop van zorg. Het meest genoemde knelpunt bij Zorgkantoor Utrecht is ‘het zorgkantoor gebruikt de landelijke resultaten op basis van het Kwaliteitsdocument op een onredelijke manier’ (94%). Dit aandeel is veel hoger dan landelijk gemiddeld (43%). Ook het knelpunt ‘het zorgkantoor hanteert onredelijke volumekortingen’ (91%) wordt veelvuldig genoemd. Daarnaast ervaart 87% onredelijke tariefkortingen en ervaart 83% dat Zorgkantoor Utrecht scherpere eisen hanteert dan het overheidsbeleid. Dit laatste aspect wordt veel vaker genoemd dan landelijk gemiddeld (47%). De scherpere eisen dan het overheidsbeleid hebben bijvoorbeeld betrekking op een afslag op het tarief en volumekorting. 80% van de respondenten zegt dat het zorgkantoor eist dat de aanbieder onvoorwaardelijk akkoord gaat met alle inkoopdocumenten en bijlagen. Inzet regionale contracteermiddelen Geen enkele zorgorganisatie heeft de indruk dat Zorgkantoor Utrecht zoveel als mogelijk reëel de regionale contracteermiddelen heeft ingezet bij de productieafspraken. Bij 60% van de respondenten is dit onbekend, de overige 40% van de zorgorganisaties vindt dat Zorgkantoor Utrecht de contracteermiddelen niet zoveel als mogelijk reëel heeft ingezet. Verwachting problemen zorgcontractering Het aandeel organisaties dat problemen verwacht als direct gevolg van de zorgcontractering 2015 in het werkgebied van Zorgkantoor Utrecht, is 73% (10). 27% van de zorgorganisaties verwacht geen problemen als direct gevolg van de zorgcontractering 2015. De verwachte problemen zijn daarmee iets groter dan landelijk gemiddeld (68%). De meest verwachte problemen als gevolg van de zorgcontractering zijn verschraling van zorg (82%) en verslechtering van de financiële positie (80%). Daarnaast verwacht 65% ontoereikende alternatieven voor extramuralisatie van zorgzwaartepakket 1-3 en verwacht 64% onbetaalde rekeningen als gevolg van overproductie boven het productieplafond. 59% van de zorgorganisaties verwacht geen zorg te kunnen aanbieden als voorkeursaanbieder van cliënten. 41% van de respondenten verwacht ontslag van medewerkers en/of een rem op innovatie. Net Promoter Score Aan respondenten is de volgende vraag gesteld: ‘Stel dat verzekerden/cliënten in zorg kunnen kiezen voor een zorgkantoor voor de uitvoering van de Wlz, zou u het zorgkantoor dan aanbevelen?’. Uit de antwoorden is de Net Promoter Score afgeleid. De NPS meet de aanbevelingsgeneigdheid en wordt vaak gebruikt om inzicht te krijgen in loyaliteit. De Net Promoter Score voor Zorgkantoor Utrecht bedraagt -60, waarbij sprake is van 74% critici en 14% fans. Dit is iets slechter dan het landelijk gemiddelde (-44). Dit wordt vooral veroorzaakt doordat het Zorgkantoor Utrecht een hoog aandeel critici (74%) kent, terwijl dit landelijk gezien lager is (51%). Landelijk gezien is het aandeel neutralen aanmerkelijk groter dan bij Zorgkantoor Utrecht.
Inkoopbeleid Veranderingen in inkoopbeleid De AWBZ-zorginkoop 2015 is volgens respondenten door de zorgkantoren op verschillende punten gewijzigd ten opzichte van de zorginkoop 2014.
Pagina 4 IVVU-0150063
Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht
De grootste verbetering heeft plaatsgevonden op het gebied van ‘administratieve lasten’, waar 48% een verbetering ervaart en 21% een verslechtering ervaart. Daarnaast zien we een aanzienlijke verbetering bij ‘stimulansen voor kwaliteitsverbetering’ (28%) en bij ‘ruimte voor innovatie’ (26% verbeterd, 5% verslechterd). Ook het aspect ‘heldere criteria gunning en prijsafslag’ blijkt iets vaker te zijn verbeterd dan verslechterd volgens de respondenten. Verreweg de grootste verslechtering zien we bij ‘op voorhand geen productielimiet en cliënt kiest aanbieder’ (83% verslechterd). Ook ‘afstemming inkoop op de regionale/lokale omstandigheden’ (75%) en ‘ruimte voor inbreng vanuit de zorgaanbieder’ (66%) zijn sterk verslechterd. Daarnaast is de ‘vergoeding overproductie’ volgens de helft van de zorgorganisaties verslechterd. Uniformering en standaardisering Het afgelopen jaar hebben zorgkantoren gezamenlijk ingezet op uniformering en vereenvoudiging van het inkoopbeleid. 35% van de zorgorganisaties heeft de uniformering bemerkt en vindt dit een vooruitgang. Ruim een kwart van de respondenten (26%) heeft de uniformering wel bemerkt, maar vindt dit geen vooruitgang. 39% van de respondenten heeft de uniformering niet bemerkt. De vereenvoudiging wordt iets vaker bemerkt door respondenten. Bijna de helft van de zorgorganisaties heeft de vereenvoudiging bemerkt en vindt dit een vooruitgang. 28% heeft de vereenvoudiging wel bemerkt, maar vindt dit geen vooruitgang. Een kwart van de zorgorganisaties heeft de vereenvoudiging niet bemerkt. Over de vereenvoudiging is als opmerking geplaatst: “Er behoeft geen q (aantallen) meer opgegeven te worden. Dat is dus een vereenvoudiging, maar zeker geen vooruitgang. Je kan hierdoor geen groei of andere verwachtingen kenbaar maken. Er is geen inbreng meer mogelijk.” Voorstellen voor verbetering inkoopbeleid 2016 Aan zorgorganisaties is gevraagd of zij suggesties hebben ter verbetering van het Wlz inkoopbeleid 2016. De suggesties die zij aandragen zijn zeer divers. Het grootste deel van de suggesties richt zich op de mogelijkheid tot het maken van meerjarenafspraken. Daarnaast merken respondenten op dat zij graag willen dat de volledige ruimte wordt afgegeven, in plaats van dat er ruimte wordt gereserveerd voor financiële tegenslagen. Zorgaanbieders hebben behoefte aan realistische afspraken over tarieven en volume.
Voor de volledige inhoud verwijzen wij naar het bijgevoegde rapport.
Pagina 5 IVVU-0150063
Zorgcontractering AWBZ 2015 – Zorgkantoor Utrecht
