2012 nummer 1 voorjaar

2012 | nummer 1 | voorjaar

THEMA: de Waardepropositie van tencate

Waardeketenmanagement

TenCate businessmodel uitgangspunt voor waardecreatie

txtures 1 voorjaar 2012 De onderneming Koninklijke Ten Cate nv (TenCate) is een internationaal opererende onderneming die textieltechnologie combineert met chemische processen bij de ontwikke ling en productie van functionele materialen. Rond deze technologische basis zijn of worden winstgevende toepassingen (product-markt-technologiecombinaties) geformeerd, die gericht zijn op groeimarkten. De materialen van TenCate worden hoofdzakelijk toegepast voor persoonlijke veiligheid en bescherming van de leef- en werkomgeving; modernisering van leger-, brandweer- en politieuitrusting; luchten ruimtevaart (verlaging brandstofkosten door lichtere materialen); watermanagement, infrastructuur en zorg voor het milieu;industriële toepassingen. txtures 1 In txtures 2012 staat de waardepropositie van TenCate centraal. In deze editie van txtures 44 pagina’s met artikelen over onder andere: Composieten en de luchtvaart 5 Bescherming tegen bermbommen 9 TenCate Geosynthetics toont sterke performance 12 TenCate Field Monitoring Systeem 18 Dijkmonitoringsysteem Gele Rivier 20 Armour voor de vliegtuigindustrie 22 Revitalisatie Kai Tak 32 Innovatie en de rol van onderwijs 34 GreenFields, een groene kunstgrasleverancier 36 Beschermende weefsel voor ThyssenKrupp 40

Foto voorzijde: Kunstgrasgarenproductie bij TenCate Grass in Dubai

2 txtures | nummer 1 | voorjaar

De waardepropositie van TenCate TenCate hanteert het businessmodel van waardeketenbeheer (value chain management). Dit businessmodel bepaalt hoe de onderneming op grond van haar positie in de keten waarde creëert, waarde in producten en diensten vastlegt en waarde toevoegt aan klantgerichte systeemoplossingen.

Om een duurzame en sterke concurrentiepositie in de bedrijfskolom in te nemen, is het noodzakelijk eindgebruikers herkenbare toegevoegde waarde te bieden: de waarde propositie (value proposition). Deze waarde propositie wordt gevormd door een aantal ‘beloftes’ die de onderneming moet waarmaken om een probleem van een klant of klantgroepen op te lossen. Vaak is de toegevoegde waarde van een product of systeem gebaseerd op (verande rende) eisen van eindgebruikers die voortkomen uit weten / of regelgeving. De eindgebruiker

vertaalt de waardepropositie in concrete voordelen, zoals prijs-prestatieverhouding, leverbetrouwbaarheid en het kunnen inspelen op individuele behoeftes. Toegevoegde waarde In de kernmarkten waarop TenCate actief is, treden voornamelijk industriële en overheids gerelateerde partijen op die richting geven of faciliterend zijn op het gebied van het beschermen van personen en hun leefom geving, de realisatie van infrastructurele en sportgerelateerde projecten en watermanage

In de kunstgrasmarkt is sprake van een toenemende integratie binnen de bedrijfskolom om ontwikkelingen te versnellen en de kwaliteit van het kunstgrassysteem te verhogen

ment. TenCate onderhoudt een nauwe relatie met overheidsdiensten, specifiers, materiaal deskundigen en ontwerpers. In de contacten met eindmarkten moet steeds duidelijk zijn wat de waardepropositie inhoudt. Voor TenCate ligt deze toegevoegde waarde vooral in zes aspecten. 1 TenCate ontwikkelt en produceert materialen als eindproduct of als onderdeel van een systeem dat qua eigenschappen in een kernbehoefte van een klant(groep) voorziet. 2 Het eindresultaat voor de gebruiker is dat bij het realiseren van een oplossing extra

kosten of ongewenste neveneffecten worden vermeden. 3 TenCate faciliteert partners in de waarde keten om te voorzien in marktbehoeftes of te voldoen aan weten regelgeving, normeringen et cetera. 4 Producten en systemen van TenCate voorzien in de groeiende behoefte aan energiebespa ring, reductie van CO2-emissie en verhoogde normeringen voor veiligheid en bescherming van personen en hun leefomgeving. 5 Kernwaarden van het merk TenCate zijn vertrouwen, zekerheid en kwaliteit.

Deze aspecten zijn essentieel om duurzame functionele oplossingen te kunnen bieden. 6 Als innovatief partner staat TenCate open voor het gezamenlijk met marktpartijen ontwikkelen (co-creatie) van materialen die tegemoetkomen aan specifieke klantwensen. Van product naar oplossing Het bieden van oplossingen past in het concept van de waardepropositie. Via gerichte kanalen in business-to-business- en vakmedia communiceert TenCate voornamelijk over op lossingen die met TenCate materialen worden Vervolg op pagina 4

3

Waardeketenmanagement

TenCate businessmodel uitgangspunt voor waardecreatie

Vervolg van pagina 2

In de automotive-industrie is een toenemende vraag naar gewichtsbesparing en milieubewustzijn. Composietmaterialen van TenCate zijn licht, sterk, energiebesparend en recyclebaar

gerealiseerd. Om multifunctionele systemen te creëren wordt steeds vaker aansluiting gezocht bij andere technologieën. De oplossingsgerichte aanpak van TenCate heeft ook een geleidelijk veranderende verkooporganisatie tot gevolg. Hierbij wordt samengewerkt met marktpartijen en specia listen die verschillende (deel)oplossingen aanbieden en partijen die een specifieke toegang tot internationale markten bieden. De meest verregaande vorm van samenwerking vindt plaats in de kunstgrasmarkt. Hier is sprake van een toenemende integratie binnen de bedrijfskolom om ontwikkelingen te versnel


len en de kwaliteit van het totale eindproduct (het kunstgrassysteem) te verhogen. Bij de marktgroep TenCate Geosynthetics is eveneens sprake van hechte samenwerking. Het gaat dan om bijvoorbeeld ingenieursbureaus, instal lateurs en specialistische bedrijven, vooral op het terrein van monitoring en detectie, milieu en watermanagement.

positie van TenCate dragen bij aan de gevraagde oplossing. Bij het gebruik van nieuwe materialen zullen ook de productiepro cessen veranderingen ondergaan. Door samen te werken met partijen binnen de waardeketen kan TenCate als materialenproducent de gewenste ontwikkeling en duurzaamheid ondersteunen en faciliteren.

Automotive-industrie Een belangrijke ontwikkeling is de toene mende vraag naar gewichtsbesparing en milieubewustzijn in de automotive-industrie. Materialen (composieten) en de technologie

www.tencate.com [email protected]

Duurzaamheid / Milieu

TenCate Aerospace Composites realiseert solide omzetgroei

Composieten voor luchtvaart hebben de toekomst TenCate Aerospace Composites ziet terug op een goed 2011. De vooruitzichten voor 2012 zijn navenant: de trend naar lichtgewicht composietmaterialen in de luchten ruimtevaart zet onverminderd door. Door te investeren in productontwikkeling en samenwerkingsverbanden voor open innovatie aan te gaan, versterkt TenCate haar positie en ondersteunt daarmee de groei van de composietenindustrie.

De productievestiging van TenCate Aerospace Composites in Nijverdal is leidend in thermoplasten.

De marktgroep TenCate Aerospace Composites realiseerde in 2011 een solide omzetgroei. De groei is goeddeels het gevolg van de toegenomen productie voor de Airbus A380 en A350 en de Boeing 787 Dreamliner. De groei had een positief effect op de bezet tingsgraad: met name bij de Nederlandse productievestiging was sprake van een betere bezetting van het machinepark. Composietmaterialen van TenCate Aerospace Composites ten behoeve van aerospace worden toegepast in interieur- en structuurdelen. In de vliegtuigindustrie is TenCate Aerospace Composites actief in de burger- en militaire Vervolg op pagina 6

5

End-usermarketing

TenCate Advanced Armour innovatief speler in wereldmarkt

De commerciële luchtvaart omvat regionale en zakenjets, general aviation en het grote commerciële segment, waaronder Boeing


Vervolg van pagina 5

luchtvaart en in businessjets. De productieves tiging in Nijverdal is leidend in thermoplasten. TenCate Cetex® heeft zich inmiddels in tal van vliegtuigprogramma’s ruimschoots bewezen. De aerospace-sector Het begrip aerospace is ruim en behoeft verduidelijking, vindt Frank Meurs (groepsdirec teur TenCate Advanced Composites Europe). De sector is onder te verdelen in Space, Defense & Communications en Commercial. Bij Space en Defense & Communications gaat het om bijvoorbeeld satellieten, onbemande vliegtuigen (UAV) en radarkoepels (radomes). In de Verenigde Staten is TenCate Space Composites leidend in composietmaterialen ten behoeve van satellietprogramma’s. UAV’s voor leger- en civiele toepassingen en de satellietindustrie blijven voor TenCate een belangrijke groeimarkt. De orders zijn vaak defensiegerelateerd, er wordt in kleine series geproduceerd en het betreft thermoset prepregs. Die worden gemaakt door de TenCate vestigingen in Fairfield en Morgan Hill. De commerciële lucht vaart omvat het grote commerciële segment (Airbus, Boeing), regionale jets (Bombardier, Embraer) en zakenjets en general aviation (Cirrus, Dassault, Falcon, Gulfstream). ‘Met name voor grote commerciële en regionale jets hebben we een volledig thermoplastenstrategie, zoals TenCate Cetex®. Wij zijn onderscheidend in thermoplasten.’ Innovatie en technologie Bij het onderscheidend vermogen is innovatie erg belangrijk, legt Frank Meurs uit. Als voor beeld noemt hij de acquisitie van Phoenixx (USA) in 2007. Phoenixx is de leider in unidirectionale (UD) tape-technologie. Het bedrijf ontwikkelde toepassingen voor de luchten ruimtevaart en de olie- en gaswinning. De UD-technologie is complementair aan die achter TenCate Cetex® en heeft nu dezelfde merknaam. Met de tech nologie kunnen materialen en verwerkingstech nologie worden doorontwikkeld om tot nieuwe

toepassingen te komen. De eerste generatie TenCate Cetex® zorgt voor omzet en groei. Voor een stabiele productie is operational excellence belangrijk. Met UD-tape komt er een tweede lichting thermoplasten, met mogelijkheden voor toepassing in primaire structuren. ‘Er is nog geen volwassen industrie voor thermo plasten. Daar loop je tegenaan, ook in de markt voor automotive. In Europa zijn ongeveer tien bedrijven die de ins en outs van thermoplasten kennen. Voor grootschalige toepassing van thermoplasten moet de waardeketen voldoende omvang hebben. Daarom willen wij er veel meer bedrijven, instellingen en andere partijen in de waardeketen bij betrekken. Je moet de hele omgeving mee ontwikkelen, zodat we de technologie tot volwassenheid kunnen brengen.’ Toekomstvisie In de Toekomstvisie ‘Van Goed naar Top(sector)’ spreekt de Nederlandse aerospace-industrie haar ambities uit voor de komende tien jaar (in het kader van de topsector High Tech Systems & Materials). Die ambities moeten onder meer leiden tot vermindering van de milieudruk en geluidhinder door vliegtuigen en het creëren van hoogwaardige banen voor hoogopgeleide werknemers. Er zijn vijf thema’s benoemd: investeren in innovatie (kennis, innovatie en onderzoek), investeren in excelleren (expertise in de regio bundelen), investeren in wereldwijd concurreren (ondersteuning handelsmissies etc.), leren te excelleren (scholing en arbeidsmarkt) en ‘Wat we doen is groen’ (duurzaamheid). TenCate onderschrijft de vijf thema’s en brengt ze in praktijk. TenCate investeert in R&D en participeert in ontwikkelconsortia en open-inno vatienetwerken. TenCate nam met onder andere Thales deel aan het staatsbezoek aan Oman en de Verenigde Arabische Emiraten. Composieten staan voor duurzaamheid. Toepassing ervan maakt vliegtuigen schoner, stiller, lichter en sterker. En dus zuiniger, rendabeler en veiliger. TenCate Cetex® is recyclebaar. Het aandeel

oplosmiddelen in het vervaardigingsproces wordt systematisch verder teruggebracht. Met thermoplastische composieten is het mogelijk grote volumes in serie te produceren. TenCate zet met onderwijsinstellingen ook in op scholing en opleidingen die relevant zijn voor de kwaliteit en die de aansluiting op de arbeidsmarkt bevorderen. Positief De structurele vraag naar de lichtgewicht composietmaterialen van TenCate in de civiele luchtvaartindustrie blijft ook trendmatig positief. Dit is mede een gevolg van de kwalificaties waarover de onderneming beschikt. TenCate Aerospace Composites heeft niet uitgesproken veel patenten, maar is voor veel vliegtuig programma’s gecertificeerd en heeft veel ‘keukengeheimen’. Ook in 2012 blijft TenCate naar verwachting profiteren van de langlo pende contracten met de grote internationale vliegtuigbouwers. Ook de verwachtingen voor de militaire luchtvaartmarkt en satelliet programma’s blijven positief. • T enCate wil met bedrijven, instellingen en andere partijen de omvang van de waardeketen vergroten om de thermoplasttechnologie tot volwassenheid te brengen • TenCate investeert in innovatie, bundeling van expertise en duurzamer productieprocessen, participeert in handelsmissies en werkt met onderwijsinstellingen aan gerichte opleidingen • Structurele vraag naar composietmaterialen van TenCate in de civiele en militaire luchtvaartindustrie en satellietprogramma’s blijft trendmatig positief www.tencateadvancedcomposites.com [email protected] [email protected]

7


TenCate Aerospace Composites partner in ontwikkelconsortia

De trend voor toepassing van lichtgewicht composietmaterialen in de luchtvaartindustrie blijft ook op langere termijn positief. TenCate speelt hierop in door haar actieve rol in samenwerkingsverbanden in thermoplasten als het ThermoPlastic Composite Research Center (TPRC) met onder andere Boeing en het Thermoplastic Affordable Primary Aircraft Structure (TAPAS) consortium, dat Airbus-gerelateerd is.

Ontwikkeling van composieten De samenwerkingsverbanden TPRC en TAPAS in thermoplasten onderstrepen het belang van het gezamenlijke streven om het composieten aandeel in de luchtvaart sterk te laten groeien. TPRC Het ontwikkelconsortium TPRC richt zich op de ontwikkeling van lichtere thermoplastische producten en een breder toepassingsgebied voor thermoplasten. ‘TPRC leeft echt voor de senior engineers van Boeing’, vertelt Frank Meurs (groepsdirecteur TenCate Advanced Composites Europe). TenCate Aerospace

Composites USA produceert onder meer com posiet bevestigingsklemmen voor de brandstofen hydraulische leidingen van de Boeing 787.

toepassingen, waaronder primaire structuren als romp en vleugels. TAPAS heeft momenteel negen partners in haar samenwerkingsverband.

TAPAS Anders dan TPRC, dat een ‘brede scope’ heeft, is bij TAPAS sprake van gesloten innovatie. In het TAPAS-consortium werken bedrijven en instellingen die actief zijn in de Nederlandse luchtvaartindustrie samen met Airbus aan materiaal-, productie- en verbindingstech nologie. Deze technologie wordt specifiek verder ontwikkeld voor toekomstige Airbus-

EADS TenCate levert TenCate Cetex® koolstof laminaten voor toepassing als clips in de verstevigingstructuur van de romp van de Airbus A350 XWB en andere toepassingen van EADS. Voor TenCate is dat een grote toepassing. ‘Er gaan duizenden clips in één vliegtuig en veel verschillende types. De eisen die aan een clip worden gesteld, zijn hoog. Veel mensen realiseren zich niet hoe nieuw dit is.’ Eurocopter Voor Embraer is TenCate inmiddels gekwalificeerd. ‘We willen breder uitdragen wat we in huis hebben en dus ook voor andere relaties dan Airbus werken. Toen Eurocopter zich bij ons meldde, konden we profiteren van onze kennis van de manier van werken in aerospace. Daardoor kwamen we als spin-off bij helikopters terecht. In helikopters wordt steeds meer armour verwerkt. e aandacht voor de mogelijkheden van TenCate begint zich dus te verbreden.’ www.tprc.nl www.tapasproject.nl

In het TPRC-laboratorium


Veiligheid / Bescherming

Ten Cate Active Protection ApS versterkt leidende positie TenCate

TenCate heeft in samenwerking met het Deense bedrijf ABDS ApS een actief afweersysteem ontwikkeld tegen geïmproviseerde explosieven (IED’s), zoals bermbommen. Het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system vermindert op doeltreffende wijze de verwoestende gevolgen van IED’s op de constructie, wendbaarheid en bemanning van legervoertuigen. De marktpotentie is aanzienlijk. Het Deense bedrijf is inmiddels volledig eigendom van TenCate en wordt als rechtspersoon Ten Cate Active Protection ApS geïntegreerd in de marktgroep TenCate Advanced Armour. Daarmee is de leidende positie van deze marktgroep in beschermingssystemen versterkt.

Bescherming tegen bermbommen Bermbommen vormen in crisisgebieden als Afghanistan en voorheen Irak de grootste dreiging voor mens en materieel. Die dreiging neemt nog steeds toe. Omdat Irak over een redelijk goed netwerk van wegen beschikt, kwam de dreiging hier meer vanuit de berm. In Afghanistan worden explosieven voornamelijk tot ontploffing gebracht onder de voertuigen, waar conventionele voertuigtypes (platforms) het meest kwetsbaar zijn. Er is een aantoonbare noodzaak tot betere bescherming van de onderkant, in combinatie met een verhoogde mobiliteit van legervoertuigen. Jørgen Svane, voormalig Deens legerofficier, zag mogelijkheden voor een oplossing.

Overeengekomen werd dat TenCate het recht kreeg tot het verwerven van een meerder heidsbelang in een op te richten onderneming voor het vermarkten van dit concept. TenCate Advanced Armour is gespecialiseerd in systemen voor passieve voertuigbepantsering op basis van lichtgewicht composietmaterialen.

Werking Met een in eigen beheer ontwikkelde demonstrator werd de werking van het concept aangetoond. Daarna volgden tal van testen en simulaties. De Defence Acquisition & Logistics Organization van het Deense ministerie van Defensie stelde hiervoor de faciliteiten en

Jørgen Svane (links) en Peter Bertelsen

Conceptontwikkeling Jørgen Svane heeft een universitaire graad (MSc) in wapens en voertuigsystemen en is deskundige op het gebied van elektronica en mechatronica. Samen met drie anderen, onder wie Peter Bertelsen (managing director TenCate Advanced Armour Danmark en program mamanager), vormde hij een team dat in 2010 begon met de ontwikkeling van het concept.

9


Ten Cate Active Protection ApS versterkt leidende positie TenCate

Het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system ‘voelt’ de exploderende IED en zet in een fractie van een seconde een reactie in werking


een deel van de testapparatuur beschikbaar. Een van de testen met IED’s werd uitgevoerd op de kwetsbare (vlak boven het wegdek gelegen) onderkant van een M113 APC, een 15-tons pantservoertuig waarin het systeem was geïntegreerd. Gerichte voertuigtesten zijn een essentieel onderdeel van de uiteindelijke implementatie van het systeem. Het voertuig bleef stabiel aan de grond en was snel te repareren. De proof of concept werd in september 2011 succesvol afgerond. Hiermee werden de uitvoerbaarheid en betrouwbaarheid van het systeem vastgesteld. De implementatie van het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system vindt plaats in de loop van 2012-2013. Het team heeft tegelijkertijd gewerkt aan het ontwerp van innovatieve integratieconcepten voor een reeks gevechts- en tactische legervoertuigen. Actieve afweer Materialen van TenCate Advanced Armour bieden passieve bescherming en kunnen als add-on composietarmour worden geïntegreerd om het niveau van passieve bescherming te verhogen. Bij het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system gaat het om een actief systeem. Sensoren zien en ‘voelen’ de exploderende IED, een computer berekent het inkomende signaal en zet een reactie in werking. Dat alles gebeurt in een fractie van een seconde. Die reactie is in overeenstemming met STANAG 4569, het beschermingsniveau voor de bemanning van lichte pantservoer tuigen. Het actieve systeem van TenCate kan worden ingebouwd in nieuwe voertuigen en als add-on worden toegevoegd aan bestaande voertuigen. Met het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system kan TenCate Advanced Armour haar technologische basis en capaciteiten inzake geavanceerde bescher mingssystemen uitbreiden en beantwoorden aan de vraag naar betere bescherming en een verhoogde mobiliteit van voertuigen.

Eigendom Het Deense ministerie van Justitie heeft de acquisitie inmiddels goedgekeurd. Ten Cate Active Protection ApS wordt nu geïntegreerd in de marktgroep TenCate Advanced Armour. TenCate kan nu de markt van actieve systemen betreden. TenCate heeft bewust gekozen voor volledig eigendom en niet voor een partner schap of joint venture, leggen Peter Bertelsen en Jørgen Svane (directeur Advanced Sensors & Effectors van TenCate Advanced Armour) uit. ‘Niet alleen vergt de marktfase nieuwe vervolginvesteringen, wij wilden ook zo snel en goed mogelijk en in alle vrijheid kunnen handelen. Het bespoedigt ook de marktintro ductie. Iedereen vindt dit de beste oplossing.’ Binnen TenCate Advanced Armour is er veel synergie met Ten Cate Active Protection ApS. ‘De buitenzijde van het voertuig zal steeds vaker van composiet zijn, dat onze vinding beschermt. Niet alleen praat je over 50% gewichtsbesparing in het uiteindelijke voertuig, de productie ervan vergt ook minder bewerkingen. Voertuigen die zijn geraakt, hoeven niet te worden vervangen of ingrij pend gerepareerd. De meeste reparaties kunnen worden uitgevoerd op de basis.’ Ook de marketinginspanningen worden gecombineerd. TenCate Advanced Armour heeft in de meest geïnteresseerde landen al deuren geopend. Het marktaandeel is vergroot, de leidende technologische positie versterkt. ‘We stappen nu in een grotere arena.’

producenten. Zij moeten wel beschikken over security clearance: een machtiging voor toegang tot geklassificeerde informatie. Nieuwe standaard Het TenCate ABDS™ active blast counter measure system luidt een nieuwe standaard in. ‘De testresultaten die we laten zien, zullen voor ministeries van Defensie van invloed zijn op toekomstige vereisten in voertuigspecificaties, omdat men weet dat een hoger niveau van bescherming mogelijk is. Over vijf jaar zijn er nieuwe voertuigplatforms en kan het systeem precies op maat worden gemaakt. Nieuwe dreigingen met IED’s en de nieuwe editie van de NAVO-standaard zullen dat bespoedigen. Er is tot nog toe geen systeem dat aan deze standaard voldoet.’ • M et het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system kan TenCate Advanced Armour voldoen aan de vraag naar betere bescherming en een verhoogde mobiliteit van voertuigen • De markt heeft concrete belangstelling voor toepassing van het actieve beschermingssysteem in verschillende voertuigprogramma’s • TenCate ABDS™ active blast countermeasure system luidt een nieuwe standaard in voertuigbescherming in www.tencateadvancedarmour.com [email protected]

Partners en klanten De testen zijn succesvol afgesloten. Alle specificaties zijn vastgelegd. De markt heeft concrete belangstelling voor verschillende voertuigprogramma’s. TenCate Advanced Armour gaat nu partners selecteren voor de levering van componenten. Ook is een lijst opgesteld van potentiële klanten: bedrijven, landen, defensieorganisaties en voertuig

11


TENCATE GEOSYNTHETICS SLUIT 2011 AF MET STERKE OMZETGROEI

Probleemoplosser met geosynthetics TenCate Geosynthetics heeft in 2011 wereldwijd een sterke autonome omzetgroei gerealiseerd. De sterke performance is onder meer het gevolg van de introductie van nieuwe producten voor infrastructuur (bodemstabilisatie en bodemversterking) en een groeiende vraag naar duurzame milieuconcepten, waterbeheer- en maritieme oplossingen. Het marktaandeel is wereldwijd gegroeid. TenCate Geosynthetics gaat zich nu nog meer richten op het segment water- & milieubeheer. De groep wil zich nadrukkelijker profileren als full product solution provider.

Vervolg op pagina 14


De productie van geosynthetics bij TenCate Cornelia, Georgia (VS)

13


TENCATE GEOSYNTHETICS SLUIT 2011 AF MET STERKE OMZETGROEI

De strategie van de Geosynthetics-groep is gericht op onder meer productontwikkeling en een oplossingsgedreven marktbenadering. Dit betekent betere technische oplossingen, die de totale kosten van de eindgebruiker omlaag brengen en een one-stop-shop van kwaliteits producten, ondersteuning en klantenservice. Waardepropositie De waardepropositie van TenCate Geosynthe tics ligt in haar uitgebreide technologische kennis, de milieuvriendelijkheid en duurzaam heid van de geboden oplossingen, de korte reactietijd op orders vanwege een internatio naal netwerk van bedrijven en verkoopkantoren en de bewezen betrouwbaarheid als partner bij projecten. De gerichte end-usermarketing heeft volgens wereldwijd groepsdirecteur Wally Moore de focus op productdifferentiatie – be staande producten geschikt maken voor nieuwe toepassingen – in de Verenigde Staten versterkt. ‘We bieden de markten zowel een gedifferentieerde productportfolio als uitgebreide kennis en ervaring in de toepas singen ervan. Productdifferentiatie is een continu proces. Dat gaan we binnen de hele groep verder versterken.’

Productie van TenCate Geotube® bij TenCate Geosynthetics in Commerce, Georgia (VS). Wereldwijd groeit het belang van wateren milieubeheer, waarop met TenCate Geotube® wordt ingespeeld


Water- en milieubeheer Wereldwijd gezien groeit het belang van wateren milieubeheer. Eindgebruikers hebben steeds meer oog voor CO2-vriendelijke, duurzame milieuoplossingen en detectiesyste men voor lekkage-, erosie- en vervormingscon trole van dijken en taluds. TenCate kan hierop proactief inspelen met systemen op basis van geotextielen, zoals TenCate Geotube® en TenCate GeoDetect™. Door het vormen van een business unit Water & Environment, allianties met partijen in de waardeketen (zoals technische bedrijven) en spec selling wil TenCate Geosynthetics zich nadrukkelijker profileren als full product solution provider. ‘We kijken naar nieuwe markten, zoals water en milieu, de energiebranche en mijnbouw. In

de marktbenadering gaan we meer uit van oplossingen dan van producten.’ Het kan hierbij gaan om de bodemstabilisatie bij de aanleg van toegangswegen naar olie- en gaswinningsin stallaties of windmolenparken, de ontwatering van industrieel slib, de schoonmaak van meren, kustbescherming en landwinning. Een voorbeeld is TenCate Mirafi® RS580i. Dit is een geweven geotextiel voor versterking en stabilisatie van de ondergrond voor wegen, spoorwegen en vliegvelden. In de Verenigde Staten is dit inmiddels een succes. Sterke marktvraag Mede bepalend voor de groei zijn verder de sterke marktvraag in de Verenigde Staten, Zuid-Amerika en Azië en de logistieke, efficiency- en kostenmaatregelen die in voorgaande jaren in de VS en Europa zijn doorgevoerd. TenCate Geosynthetics is een flexibele organisatie. Ze heeft snel weten in te spelen op de mogelijkheden die zich in 2011 voordeden. Lee Bryan (directeur TenCate Geosynthetics North America) heeft het Profit Improvement Program gelanceerd voor verbetering van de winstgevendheid in de Verenigde Staten. Het omvat projecten als kostenreductie, producten marktontwikkeling en het inhuren van verkoopkrachten om gerichter de markt te bewerken. Paul Firrell (directeur Europa) initieerde een programma voor kostenleiderschap, waaronder voorraadbe perking en margeverbetering. Fred Chuck (directeur Emerging Markets Americas) richt zich op de eigenaren en ingenieurs- en bouwbedrijven in windenergie. Private sector ‘We richten ons meer op mogelijkheden in de private sector, zoals energie en mijnbouw, waar we niet hoeven te steunen op overheidsgerela teerde projecten. Bij het vergroten van ons marktaandeel moeten we proactief zijn. Dat doen we door middel van innovatieve producten en een aangepaste, oplossingsgerichte

benadering en door meer nadruk te leggen op niet-overheidsgerelateerde markten. De verkoopinspanningen op regionaal niveau zullen daarvoor worden versterkt.’ Waar nodig zal de groep daarvoor partnerschappen aangaan met andere partijen in de waardeketen. In Europa wordt vaker deelgenomen aan vakbeurzen om oplossingen te kunnen demonstreren. Uitwisseling Een ander belangrijk element van de strategie is de uitwisseling van producten en systeemop lossingen tussen de verschillende geografische regio’s. ‘Binnen dit kader werken we samen in een mondiaal strategisch team’, legt Wally Moore uit. ‘Dit team bestaat uit de leiding gevenden van de regionale activiteiten en de centrale staf van TenCate Geosynthetics. We komen drie keer per jaar bijeen en praten dan over het delen en toepassen van elkaars best practices in marktbenadering, initiatieven in productontwikkeling, inkoop en productiekengetallen. Al naar gelang aanbod (levering) en vraag lokaal met elkaar in evenwicht zijn, zorgen we voor levering van producten door de ene regio aan de andere.’ Azië Met de verwerving van Emas Kiara Industries in maart 2011 heeft TenCate Geosynthetics haar positie in Azië versterkt en is het marktaandeel toegenomen. Emas Kiara is een belangrijke producent van een breed scala geosynthetische producten en oplossingen. In de grote infrastructurele projectenmarkt (wegen waterbouw) en de milieumarkt nemen de activiteiten toe. De markt in China is complexer. TenCate heeft hierin nog een bescheiden positie. TenCate Industrial Zhuhai is inmiddels volledig operationeel. Daarmee is de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van de Chinese markt. In Zhuhai wordt geprodu ceerd voor de lokale markt. TenCate kiest in China voor hoogwaardige toepassingen, niet zozeer voor de volumemarkt.

In Zuid-Amerika zijn opnieuw initiatieven genomen om de markt verder te ontwikkelen. Tot nog toe is hier vooral TenCate Geotube® technologie toegepast. Er liggen ook mogelijk heden voor weefsels en non-wovens voor met name infrastructurele projecten. • W aardepropositie TenCate Geosynthetics ligt in uitgebreide technologische kennis, de milieuvriendelijkheid en duurzaamheid van de oplossingen, de korte reactietijd op orders en de bewezen betrouwbaarheid bij projecten • TenCate kan proactief inspelen op de groeiende behoefte bij eindgebruikers aan CO2-vriendelijke, duurzame milieuoplossingen en detectiesystemen • Mede bepalend voor de groei zijn de sterke marktvraag en de eerder getroffen logistieke, efficiency- en kostenmaatregelen in de VS en Europa • Oprichting businessunit Water & Environment om als full product solution provider een grotere marktpositie op te bouwen www.tencategeosynthetics.com [email protected] [email protected] [email protected]

15


TENCATE GEOSYNTHETICS PARTNER IN MILIEUPROJECTEN

Onderscheidend in materiaal en prestaties De activiteiten van de marktgroep TenCate Geosynthetics laten zich onderverdelen in de businessunits infrastructuur, water & milieu en industriële weefsels. Voor de eerste twee segmenten ontwikkelt en produceert de groep weefsels, non-wovens en geogrids. Met name op infrastructureel (steunmuren, wegenbouw) en milieugebied weten de materialen van TenCate Geosynthetics zich regelmatig te onderscheiden. Met haar TenCate Geotube® technologie is de groep betrokken bij enkele grootschalige milieuprojecten.

Materialen van TenCate maken het verschil. In oktober 2011 werden TenCate Geosynthetics USA door de Industrial Fabrics Association International (IFAI) twee IFAI Awards toege kend. De Innovation Award ging naar TenCate Mirafi® H2Ri. Dit weefsel is ontwikkeld voor versterking en stabilisering van bodemlagen met ongelijke zetting ten gevolge van optredende hoogteverschillen in de ondergrond. Het gepatenteerde, geosynthetische materiaal is inmiddels toegepast in verschillende wegen

in Alaska en Noord-Canada. Het zorgt hier voor afwatering van de onderliggende, drassige grondlaag. Een project bij een kolencentrale in Gansu (China) met een versterkte steunmuur op basis van TenCate Mirafi®-weefsel kreeg de Award of Excellence. Een met TenCate Mirafi® PET-geotextiel versterkte keermuur heeft bewezen erosie en de krachten van aardver schuivingen te kunnen weerstaan. Omdat plaatselijk aanwezig materiaal als zand werd gebruikt, werd aanzienlijk bespaard op materiaal-, transport- en energiekosten. Grootschalige milieuprojecten Inmiddels is TenCate Geosynthetics met haar TenCate Geotube® technologie betrokken bij enkele grootschalige milieuprojecten. Het betreft projecten in Hong Kong, de staat New York (VS), Tabasco (Mexico) en Nizhnevartovsk (Siberië, Rusland).

Versterkte steunmuur op basis van TenCate Mirafi® in Gansu (China)


Medio december 2011 is bij het voormalige Kai Tak International Airport van Hong Kong een begin gemaakt met het verwijderen en opruimen van verontreinigd slib (zie pag. 32).

TenCate levert hiervoor een groot aantal TenCate Geotube® containers. Dit project wordt eind juni 2012 afgerond. Het milieuproject bij Onondaga Lake in de staat New York is het grootste baggerproject met geotextiele containers in de VS en Noord-Amerika. Zandkleurige TenCate Geotube® containers worden toegepast bij het herstel en bescher ming van de kustlijn tussen de Golf van Mexico en de Laguna El Carmen. Dit is het Sanchez Magallanes Shoreline Protection Project in de staat Tabasco in Zuid-Mexico. Daarnaast werden ruim 100 TenCate Geotube® containers werden ingezet voor de reiniging van het 300.000 m2 grote Komsomolskoe-meer in het centrum van de stad Nizhnevartovsk in Siberië (zie blz. 38). www.tencategeosynthetics.com [email protected] [email protected] [email protected]

Investorrelations

TenCate publiceert jaarverslag over verstreken boekjaar

Jaarverslag 2011 Verkrijgbaar in gedrukte vorm en digitaal op de website: het 136 pagina’s tellende jaarverslag van Koninklijke Ten Cate nv. In tekst, cijfers en tabellen worden de activiteiten en resultaten in 2011 gepresenteerd en toegelicht. Het jaarverslag wordt verlevendigd met foto’s en beeldpagina’s waarop toepassingen van TenCate materialen te zien zijn. Thema van het jaarverslag is ‘Verbonden door de waardepropositie’. Een gedrukt exemplaar van het jaarverslag wordt u op verzoek toegestuurd (0546 544 911 of [email protected]. Voor de digitale versie kunt u terecht op www.tencate.com. Zowel de gedrukte als

elektronische versie is in Nederlandstalige en Engelstalige vorm beschikbaar. Uw reactie op het jaarverslag stellen we als altijd enorm op prijs. U kunt uw reactie richten aan [email protected].

Corporate communicatie

TenCate Relatiemagazine nu ook als app

txtures op de tablet txtures, het relatiemagazine van TenCate, bestaat sinds een paar maanden ook als app. Het kwartaalblad kan nu op een smartphone of tablet worden gelezen. De artikelen zijn geordend op editie, marktgroep, thema en oplossing. De txtures app biedt de artikelen in beknopte vorm aan. Anders dan bij de papieren versie zijn er meer foto’s en linkjes naar videos en websites met achtergrondinformatie. De TenCate txtures app is de eerste van een aantal nieuwe TenCate apps. Binnenkort zijn de HR- en vervolgens de IR-app beschikbaar. www.tencate.com/txturesapp www.apple.com/nl/mac/app-store

17

Milieu / Duurzaamheid

TenCate Field Monitoring System voor sportvelden

Inzicht in gebruik en onderhoud TenCate Grass introduceert het TenCate Field Monitoring System, een intelligent camera systeem voor kunstgras sportvelden. Het TenCate Field Monitoring System registreert het aantal speeluren en het onderhoud dat aan het veld wordt uitgevoerd. Met de gegevens wordt betrouwbaar inzicht gegeven in het gebruik van het veld en of het veld conform de voorschriften wordt onderhouden. Het systeem is ontwikkeld in samenwerking met de Hillson Group, die gespecialiseerd is in intelligente camera’s voor bewakingsen beveiligingssystemen.

Sportvelden op basis van kunstgras vergen een flinke investering, maar bieden een aantal voordelen boven natuurgras. Kunstgrasvelden zijn vaker en intensiever bespeelbaar, zorgen voor constante speeleigenschappen en gaan jarenlang mee. De uiteindelijke levensduur hangt sterk samen met een juist onderhoud en gebruik van het veld. TenCate heeft samen met Hillson hiervoor een monitoringsysteem ontwikkeld dat gedetailleerd inzicht geeft in het gebruik en onderhoud van het betreffende veld. Intelligente camera’s registreren elke beweging op het veld en slaan deze met tijdsaanduiding op. Het systeem analyseert alle activiteiten en zet de gegevens om in een betrouwbaar gebruiksoverzicht.


Het monitoringsysteem legt ook alle onder houdswerkzaamheden vast en wanneer en met welke apparatuur dit wordt uitgevoerd. Het systeem kan op afstand worden bediend en bewaakt en is optioneel uit te breiden als bewakingssysteem (CCTV) voor beveiligingsdoeleinden. TenCate Performance Warranty Met de gegevens die het TenCate Field Monitoring System genereert, kan nu ook in geval van de ‘verzekerde’ TenCate Performance Warranty™, volgens bijvoorbeeld de FIFA 1 of 2 Star-norm worden voldaan aan de gebruiks- en onderhoudregistratie die de verzekeraar stelt. De TenCate Performance Warranty™ biedt als

eerste in de internationale kunstgrasindustrie een garantie en verzekering op de performance en duurzaamheid van kunstgrasvelden die zijn gemaakt met TenCate componenten. Het TenCate Field Monitoring System is inmiddels geïnstalleerd bij FC Breukelen en v.v. Flevo Boys. Beide velden zijn FIFA 2 Star-gecertificeerd. www.tencategrass.com [email protected]

19


TenCate Geodetect® bij intelligente dijkbewaking Gele Rivier

Onder controle TenCate is partner in een pilotprogramma met AGT in China voor de installatie van een systeem voor het beheer van dijken langs de Gele Rivier. TenCate levert het geotextiel en de sensoren voor het systeem en de installatie.

TenCate Geosynthetics en AGT hebben een intentieverklaring getekend voor samenwerking bij de installatie van TenCate GeoDetect® in een dijklichaam bij de Gele Rivier in Dayulan (Zhengzhou) in de provincie Henan. TenCate GeoDetect® is een monitoringsysteem op basis van geotextiel met ingeweven optische glasvezels waarmee veranderingen in taluds en dijken worden geregistreerd. Het systeem wordt toegepast in het Flood Early Warning System (FEWS) van AGT International. De werkzaamhe den zijn begonnen in oktober 2011 en hebben een looptijd van ruim een jaar. Opdrachtgever is de Yellow River Conservancy Commission (YRCC). Deze autoriteit is verantwoordelijk voor het beheer van de 5.464 km lange Gele Rivier. Stabiliteit Door middel van het FEWS worden gegevens verzameld en geanalyseerd over de stabiliteit van en vervormingen in de dijk en mogelijke dreiging van overstroming. Op grond daarvan kunnen zo snel mogelijk de nodige maatregelen worden getroffen om verzakking of lekken en een eventuele dijkdoorbraak te voorkomen. De Gele Rivier staat onder meer bekend om zijn onstui mige loop. Het systeem verschaft de beheerder informatie over de conditie en het onderhoud van de dijk. Ook kan een overstromingsprognose worden gegeven, op grond waarvan men de plaatselijke bevolking vroegtijdig kan evacueren. Met een simulatietoepassing kunnen autoriteiten zich voorbereiden op een eventuele calamiteit. Systeemoplossingen Wally Moore (wereldwijd groepsdirecteur TenCate Geosynthetics) zegt: ‘De combinatie 20 txturesvan | nummer 1 | voorjaar en sensortechnologie onze geosyntheticsmet partners als AGT International geeft ons een

innovatieve en gedifferentieerde aanpak voor het opsporen van mogelijke gebreken in dijken binnen onze water & milieu-activiteiten.’ Door de Nederlandse kennis op watergebied en de wereldwijde expertise te bundelen en in te brengen, kan dit baanbrekende systeem in praktijk worden gebracht, stelt Pieter-Christiaan van Oranje-Nassau, CEO van AGT International in Nederland. ‘Onze geavanceerde voorspellings- en simulatie-software genereert waarschuwingen en aanbevelingen voor de getroffen gebieden. Een ander belangrijk element voor de volledige realisatie en het succes van het project is ons streven om resultaten van belangrijke projecten om te zetten in gedeelde leermogelijkheden.’ Projecten TenCate Geosynthetics is met TenCate GeoDetect® al een aantal jaren betrokken bij projecten met intelligente dijkbewaking, waaron der de IJkdijk. TenCate GeoDetect® is beproefd in dijklichamen en al toegepast bij de aanleg van (spoor)-wegen en de bouw van keerwanden, bruggehoofden en ondergrondse bouwwerken. Als het project succesvol is afgerond, zullen de YRCC en AGT deze oplossing promoten bij wateren dijkbeheerders in China. www.geosynthetics.asia.com [email protected]

TenCate GeoDetect ® wordt aangebracht in een dijklichaam in de Gele Rivier bijDayulan (Zhengzhou) in de provincie Henan

21


TenCate Avanced Armour partner in aerospaceprojecten

Bepantserd TenCate heeft wereldwijd een sterke positie in armourcomposieten (bepantsering) en space- en aerospacecomposieten (luchten ruimtevaart). De laatste jaren wordt in vliegtuigen en helikopters in toenemende mate bepantsering aangebracht. TenCate beschikt over de processen, materialen, certificering en know-how om hierop in te spelen. Dat gebeurt in samenwerking en partnerschappen met klanten als Airbus, Eurocopter en AgustaWestland en een tier 1 toeleveranciers van vliegtuiginterieurs. De bijdrage is een goed voorbeeld van de synergie tussen TenCate bedrijven in geavanceerde composieten.

TenCate behoort tot de leidende bedrijven in ballistische beschermingssystemen voor personen en voertuigen (armourcomposieten) en space- en aerospacecomposieten. TenCate is wereldwijd aanwezig, beschikt over eigen (lokale) ontwerp- en productiefaciliteiten en heeft een brede, innovatieve productportfolio. Met name voor aerospace zijn dat belang rijke voorwaarden. De laatste jaren wordt in vliegtuigen en helikopters in toenemende mate bepantsering aangebracht. Deze wordt vaak geleverd in de vorm van kits, bestaande uit diverse op maat gemaakte panelen. Klantrelatie In het kader van het partnerschap met Eurocopter neemt TenCate deel aan een aantal bepantseringsprojecten. De laatste paar jaar is ook met twee andere bedrijven in aerospace een goede klantrelatie opge bouwd: het zijn een tier 1 leverancier van vliegtuiginterieurs en een helikopterbouwer, AgustaWestland (Engeland / Italië). De tier 1 leverancier ontwerpt en produceert interieur- en andere onderdelen aan de militaire

en commerciële vliegtuigindustrie, zoals Airbus. Bij AgustaWestland gaat het om ballistische bescherming van helikopters in het militaire segment. De contacten met beide bedrijven zijn gelegd bij TenCate Advanced Armour in Vissenbjerg (Denemarken) en Primarette (Frankrijk). Voor AgustaWestland worden hier ballistische panelen geperst en gesneden. De afwerking ervan vindt plaats in Primarette. De Fransen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het product. De vestiging in Primarette is sinds medio vorig jaar volledig ingericht voor de ontwikkeling en productie van composietmaterialen voor zowel industriële toepassingen (voertuigen persoonlijke bescherming) als helikopters en vliegtuigen. Honderd procent kogelwerend Een aantal niet nader te specificeren onderdelen van het interieur in 500 Airbusvliegtuigen wordt de komende zeven jaar De laatste jaren wordt ook in helikopters in toenemende mate bepantsering aangebracht. In het kader van het partnerschap met Eurocopter neemt TenCate deel aan een aantal bepantseringsprojecten


voorzien van ballistische bescherming. Deze onderdelen moeten 100% kogelwerend zijn. TenCate gaat hiervoor de kits leveren. Er wordt verschillende prototypes gemaakt, onder andere met materialen afkomstig van TenCate Advanced Armour in Frankrijk. Hier is ook het kogelwerende deel ontwikkeld. In Primarette worden de panelen gemaakt en worden delen van de structuur getest op kogelwerendheid. Het volledige interieuronderdeel wordt bij de Tier 1 leverancier getest op kogelwerendheid en inbraakbestendigheid (no-intrusion). Conform afspraak zal de eerste kit in juli 2012 worden geleverd. Hier wordt getest op onder andere mechanische en milieuaspecten, waarna certificering plaatsvindt. TenCate Advanced Armour levert de panelen en materialen voor de bescherming. TenCate heeft voor dit zevenjarige programma een langetermijnovereenkomst afgesloten. ‘Die is belangrijk voor toekomstige business.’ Vervolgopdrachten komen op afroep. AgustaWestland AgustaWestland is een van de zes bouwers van helikopters in de portefeuille van TenCate Advanced Armour. De vestiging in Vissenbjerg levert voor de AW101 helikopter van AgustaWestland complete ballistische bescherming. Er is een opdracht voor twaalf helikopters en één set reserveonderdelen. Voor de bepantsering van helikopters komt alleen het lichtste materiaal in aanmerking. ‘Je kunt je in helikopters niet veroorloven metaal te gebruiken als pantser. De netto payload in een kleine helikopter is met 250 kilo beperkt. Er is maar plaats voor vier personen.’

Samenwerking De keus voor samenwerking met TenCate Advanced Armour wordt ingegeven door een aantal factoren. Zo moet het bedrijf gecertificeerd zijn volgens EN9100. Deze standaard omvat de kwaliteitssysteemeisen volgens ISO 9001:2008 en additionele eisen die specifiek gelden voor de luchten ruimtevaart en defensie. De vestiging van TenCate in Primarette voldoet daaraan. Belangrijk is ook dat er een grote onderneming achter de producent staat en geen klein bedrijf. In veel contracten komt een parent company garantuee voor. Dit is een garantie van de moedermaatschappij, ondertekend door de raad van bestuur. Belangrijk is de wereldwijde aanwezigheid van de TenCate Advanced Armour-groep. Daardoor beschikt TenCate over een wereldwijd netwerk van armourbedrijven die voor eenzelfde toestel kunnen leveren. • T enCate Advanced Armour is toeleverancier van kits voor de ballistische bescherming van interieuronderdelen in de Airbus vliegtuigen • Voor AgustaWestland levert TenCate ballistische bescherming voor helikopters in het militaire segment • Belangrijke factoren voor de samenwerking zijn de certificering conform EN9100 en de wereldwijde aanwezigheid www.tencateadvancedarmour.com [email protected]

23

Jaarcijfers 2011

Tencate publiceert resultaten over boekjaar 2011

Tevredenh ‘TenCate heeft in 2011 nieuwe records gevestigd. De nettowinst steeg met 28% en de stijging van het dividend lag daarmee in lijn. Het ambitieniveau blijft echter ook voor de toekomst hoog, waarbij verdere groei wordt nagestreefd, zowel autonoom als door middel van acquisities (buy & buildstrategie). Dit wordt mede mogelijk gemaakt door de langjarige trends die ten grondslag liggen aan de ontwikkelingen van de onderneming.’

Ir. Loek de Vries, bestuursvoorzitter en CEO Koninklijke Ten Cate nv


• ‘Omzet en winst zijn opnieuw sterk gestegen en bereiken een recordniveau • Sector Advanced Textiles & Composites liet zeer sterke performance zien • Sector Geosynthetics & Grass liet een omzetstijging zien van 12%, maar de resultaatontwikkeling viel tegen • Door de economische omstandigheden zal TenCate de strategie ten aanzien van de kunstgrasactiviteiten aanscherpen • Groeiversnellende ontwikkelingen betreffen het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system, 3D-weeftechnologie en inkjettechnologie’

heid bij terugblik op 2011 Markttrends ‘De markttrends waren ook in het afgelopen jaar zichtbaar. Aanscherping van veiligheidsnor men, milieu-eisen en reductie van CO2-emissie gaven TenCate in zekere mate “rugwind”. Het omgevingsklimaat van deze trends zal naar verwachting ook de komende jaren aanhouden. Juist in de BRIC-landen is er een groeiend milieubesef en neemt de aandacht voor “performance materialen” toe. Nieuwe technologische ontwikkelingen De ontwikkeling van TenCate tot “solutions provider” resulteert tevens in een verdere verbreding van de technologische basis. De activiteiten in de kunstgrasmarkt zijn het verst gevorderd in het streven om in systeem oplossingen te denken en TenCate te profileren als full-service solutions provider. Onlangs is cameramonitoring toegevoegd om clubs te assisteren bij het registreren en inplannen van onderhoudswerkzaamheden. Hieraan gekoppeld kunnen garantieconcepten worden aangeboden, die clubs meer zekerheid bieden over de levensduur en bespeelbaarheid van sportvelden. In 2011 zijn belangrijke vorderingen gemaakt op het gebied van de weeftechnologie voor kunstgrasvelden. Hiermee controleert TenCate het gehele productieproces: vanaf het PP / PE-granulaat tot en met het eindproduct, ofwel het sportveld. TenCate neemt in het totale concept ook de eigenschappen van de onderbouw mee. Dit resulteert in aanzienlijke milieuvoordelen (minder transport van

bouwmaterialen, recycling) en kostenvoordelen voor de gebruiker. De eerste “nieuwe generatie” sportvelden werden in 2011 aangelegd.

et cetera naar de achtergrond worden geschoven.Ook was sprake van een strategi sche herschikking van de distributiepartners, wat tot een initiële omzetdaling leidde.

Tevens is een goede voortgang geboekt met de enige jaren geleden ontwikkelde sensortechno logie in TenCate GeoDetect ®. Contacten zijn gelegd met nieuwe partners om deze oplossing mede via engineering consultancybureaus te gaan vermarkten. In een wereld waarin digitalisering van informatie steeds belangrijker wordt, wil men weten (en meten) wat onder de grond gebeurt.

De Grass-groep zal verdere organisatorische maatregelen nemen om op korte termijn verbetering van de resultaten te realiseren. In de eerste plaats zal de aandacht worden gericht op het aangaan van relaties met nieuwe distributeurs (het vermarkten en installeren van sportvelden), kostenreductie en de ontwikke ling van onderscheidende systeemconcepten.

Andere technologische ontwikkelingen die nog in de beginfase verkeren, betreffen het TenCate ABDS™ active blast countermeasure system en inkjettechnologie. Het vermarkten van deze technologieën biedt een aanzienlijke potentie. Gemengd beeld De sector Geosynthetics & Grass liet een gemengd beeld zien. Waar TenCate Geosynthetics de hiervoor genoemde positieve markttrends vertaalde in een sterke omzet groei, waren de gevolgen van de financiële crisis en de daaraan gekoppelde krapte van overheidsbudgetten binnen de Grass-groep duidelijk merkbaar. Hoewel kunstgras al meer dan dertig jaar bestaat, is de markt nog niet volwassen. Dat geldt eveneens voor de kwaliteitscriteria. In een wat minder gunstig economisch klimaat ontstaat al snel prijsdruk, waardoor kwalitatieve aspecten, duurzaamheid

Het jaar 2012 De verwachtingen voor 2012 zijn overwegend positief. Tegenover de verwachte afname van de omzet in TenCate Defender™ M – tegen de achtergrond van een geleidelijke terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan – beschikt TenCate over een gedifferentieerde portfolio aan groeiende activiteiten. Door een andere verdeling van omzet en resultaat over het jaar zal de eerste helft van 2012 echter niet vergelijkbaar zijn met die van 2011. In 2011 was in de eerste zes maanden sprake van een aanzienlijke inhaalvraag van het Amerikaanse leger. Onvoorziene omstandigheden voorbehouden, wordt over 2012 een resultaat verwacht dat minimaal op het niveau van 2011 zal liggen.’

25


TenCate Protective Fabrics boekt order in verenigd koninkrijk

1200 brandweerpakken voor Shropshire TenCate Protective Fabrics heeft een belangrijke order in de wacht gesleept voor de levering van inherent hitte- en vlamwerende materialen voor brandweer uniformen voor de Shropshire Fire & Rescue service. Het betreft een nieuw lichtgewicht systeem, TenCate Tecasystem™ - Millenia 450, voor toepassing in ruim 1200 brandweerpakken. De eerste 300 pakken worden naar verwachting in juni uitgeleverd.


Markt – brandweer en hulpdiensten Product – TenCate Tecasystem™ - Millenia 450 op basis van drie kwaliteiten TenCate Tecashield® (buitenstof, thermische en vochtregulerende barrière en thermische voering); voldoet aan Europese norm EN 469/ AC: 2005 niveau 2 Technologie – vezel-, weefsel- en coatingtechnologie Proces – geïntegreerd systeem wordt door confectionair in kleding verwerkt

Voor verbetering van de huidige uitrusting zocht het brandweerkorps van Shropshire (West Midlands, UK) ‘een duurzaam brandweerpak dat langer meegaat, minder onderhoudskosten kent en betere persoonlijke bescherming biedt tegen het risico van hittestress. Hittestress wordt veroorzaakt als het menselijk lichaam zijn gemiddelde temperatuur onder zware, stress volle omstandigheden niet kan handhaven. De brandweerman kan zijn bewustzijn verliezen of zelfs een hartaanval krijgen. FlamePro UK Ltd heeft een nieuw Flamepro® brandweerpak ontwikkeld op basis van TenCate materialen. TenCate Tecasystem™ - Millenia 450 is het lichtste systeem in de markt dat aan de strenge Europese norm voor brandweerkleding voldoet. Het gaat om een buitenstof in combinatie met een thermische en vochtregulerende tussen laag en een thermische voeringstof. Elke laag is ontwikkeld met eigen functionaliteiten. Binnen dit geïntegreerde systeem zijn alle lagen op elkaar afgestemd. Daarmee beschikt de brandweerman uit Shropshire over een licht en comfortabel pak, terwijl hij in een vuurzee toch optimaal wordt beschermd.

Brandweerlieden moeten ook vaak uitrukken bij ongelukken, situaties met gevaarlijke stoffen en aanslagen. ‘Al die situaties vereisen multifunctionele kleding die licht is, comfor tabel draagt, sterk is en beschermt’, vertelt Kevan Whitehead (manager eindgebruikers markt van TenCate Protective Fabrics). Het nieuwe brandweer pak heeft een uniek ont werp. Alle beschadigde onderdelen - zoals de reflecterende strepen voor zichtbaarheid – kun nen eenvoudig worden vervangen. Er zijn onder meer draag- en wastesten gedaan. Uitkomst van het uitgebreide testprogramma was dat het nieuwe pak in vergelijking met bestaande uniformen 25% minder lichaamsenergie kost, goed beschermt en dankzij het draagcomfort veel meer bewegingsvrijheid biedt. www.tencateprotectivefabrics.europe.com [email protected] [email protected]

Zie voor de animatie de QR-code

Still uit de clip over TenCate Tecasystem® – Milennia 450, geproduceerd door C4Real

27


TenCate GeoDetect® voor veilige opslag mijnafval

Opslag mijnafval verzekerd De damwand rond een bassin met mijnafval bij de Compañía Minera Antamina in Peru wordt uitgerust met TenCate GeoDetect®. Dit systeem monitort de conditie van taluds en dijken en registreert elke verandering. Dat maakt preventie van een eventuele dijkdoorbraak mogelijk en verzekert een veilige opslag.

Compañía Minera Antamina is een van de tien grootste mijnbouwbedrijven ter wereld. Hier worden onder meer koper, zink, molyb deen, zilver en lood gewonnen. Naar verluidt ligt hier het hoogstgelegen afvalbassin in de wereld (3600 meter boven de zeespiegel). De verzamelcapaciteit is 550 miljoen ton mijnafval. Dat mag onder geen voorwaarde wegsijpelen en in het milieu terechtkomen. Rond het bassin is daarom een brede dam geconstrueerd, waarin TenCate GeoDetect® is aangebracht. De dam rond het bassin is liefst 250 meter hoog. Daarmee is het een van de hoogste damwanden ter wereld. Tot nog toe is over een lengte van twee kilometer TenCate GeoDetect® S-BR geïnstalleerd. In totaal wordt op deze locatie ruim zes kilometer dam van TenCate GeoDetect® voorzien. Voordelen De installatie geschiedt door ingenieursbureau Golder Associates. Olivier Artières, global technology manager TenCate Geosynthetics, was ter plekke om de installatie te begeleiden. ‘Dit is het grootste project met TenCate GeoDetect® in 2011’, vertelt hij. ‘Deze oplossing biedt verschillende voordelen.


We kunnen spanningen en de temperatuur in de constructie monitoren, en dat over grote afstanden. Na elke meter is een meetpunt (sensor) aangebracht. Dat is erg veel. Geen ander systeem heeft dat.’ In de wegen waterbouw wordt in grondwer ken nog bescheiden gebruikgemaakt van monitoringsystemen. De vraag en belangstel ling groeien wel: ‘Ook al gebruik je de beste materialen, honderd procent zekerheid heb je nooit. Bij tunnels, dammen en gebouwen is het al heel gebruikelijk om met sensoren te werken.’ Dit monitorsysteem is ook toepasbaar in aardbevinggevoelige gebieden. De productontwikkeling staat overigens niet stil. Door toepassing van nieuwe optische vezels bijvoorbeeld wordt het TenCate GeoDetect® systeem verder verbeterd en het niveau van bescherming verhoogd. www.tencategeosynthetics.com [email protected]

Markt – Weg- en waterbouw Product – Geotextiel met ingeweven sensoren Technologie – Extrusie- en weef technologie, coating en sensortechnologie Proces – Optische vezels worden ingeweven in geotextielen en aangesloten op meetapparatuur

TenCate GeoDetect ® wordt uitgerold

29

Technologische innovatie

TenCate en de rol van het NLR in de Nederlandse luchtvaart

Een materiaal in opkomst De Nederlandse luchtvaartindustrie geniet in het buitenland een goede reputatie. Twee van de spelers in deze industrie zijn TenCate en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium. Deze kennisonderneming stelt haar expertise en faciliteiten graag ter beschikking van ‘composietminnend Nederland. Composiet is een materiaal in opkomst. Het aantal nieuwe toepassingsmogelijkheden neemt fors toe’.

Composietmaterialen worden in toenemende mate toegepast in de vliegtuigbouw. Nieuwe generaties vliegtuigen bestaan voor circa de helft uit composieten. TenCate Cetex® heeft zich in deze branche inmiddels een sterke positie verworven. De vraag naar vliegverkeer zal alleen nog maar groeien. Dat mag niet leiden tot meer luchtvervuiling, geluidshinder en ruimtebeslag. Technologische innovatie en duurzaamheid in de vliegtuigbouw zijn daarom geboden. De ontwikkelingen in composietmate rialen en de vraag naar deze lichtgewichtmate rialen zijn daarvan een mooi voorbeeld.

Michel Peters, algemeen directeur Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium


Hoogwaardig en innovatief In Nederland zijn bijna 100 bedrijven actief in het ontwikkelen, produceren en leveren van hoogwaardige, innovatieve producten en diensten aan vliegtuigbouwers als Airbus, Boeing, Bombardier, Embraer en Gulfstream. TenCate is een van die spelers. De Nederlandse luchtvaartindustrie geniet in het buitenland een goede reputatie. ‘We staan als innovatief te boek en zijn het vijfde luchtvaartland in Europa’, weet Michel Peters, algemeen directeur van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart laboratorium (NLR). Daar zijn twee redenen voor: ‘Dankzij de historie van Fokker hebben

we een vliegtuigscheppende industrie, met integrale vliegtuigkennis. Met de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft, het NLR, het MKB, ondernemingen als TenCate en spin-offbedrijven als Airborne beschikken we over een goede infrastructuur in luchtvaartkennis.’ Michel Peters wordt daarin bevestigd tijdens de handelsmissies. ‘Rusland, China en Brazilië werken graag samen met Nederlandse industrieën. Binnen Europa zelf is ook de Europese Commissie erg actief op aeronauticsgebied. Als NLR participeren wij volop in Europese kaderprogramma’s. Als je je kennis en kunde mee kunt nemen, vind je een goede plaats aan tafel.’ Innovatiecluster De vliegtuigbouw is ondergebracht in de topsector High Tech Systemen & Materialen. Dit is een van de vijf innovatieclusters binnen het innovatiebeleid in Nederland. TenCate en het NLR participeren hier ook in. In de luchten ruimtevaart in Nederland is het NLR de centrale kennisonderneming bij uitstek. Het NLR verricht toegepast onderzoek voor de sector. Het werkt aan strategische kennisopbouw en ontwikkelt met het bedrijfs leven concepten om hiermee innovatieve,

‘Blijven investeren in kennis, technologie en netwerken van industrie, kennisondernemingen en overheid.’

concurrerende producten te kunnen maken. Het NLR beschikt onder andere over wind tunnels (voor het testen van vliegtuigen), simulatoren (voor het bestuderen van de veiligheid van nieuwe vliegprocedures) en laboratoriumvliegtuigen. Het doel is de luchtvaart veiliger, duurzamer en efficiënter te maken. TenCate laat er materiaalonderzoek uitvoeren. Het NLR is tevens betrokken bij de ontwikkelconsortia TAPAS en TPRC. Composietencluster Het NLR was in december 2011 een der initiatiefnemers van CompoWorld, een ‘composietencluster’ in Flevoland. Onderzoek, overheden en het gespecialiseerde MKB zijn in deze gouden driehoek verbonden om composietenkennis bereikbaar te maken voor het bedrijfsleven en de composiettechnologie verder te ontwikkelen toepasbaar te maken. Het NLR ondersteunt CompoWorld met kennis, technologie en faciliteiten. Daarmee kan hoogwaardige werkgelegenheid worden gecreëerd. ‘Composiet is een materiaal in opkomst. Er worden steeds nieuwere oplossingen ontdekt en de groei van het aantal toepassingen neemt fors toe.’

Clean Sky De gedegen reputatie van de Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van innovatieve processen en lichte en schone materialen en systemen blijkt ook uit de rol binnen het Clean Sky-programma van de Europese Unie. Dit heeft tot doel het luchtver keer milieuvriendelijker te maken, onder meer door 50% reductie van CO2-uitstoot en en de helft minder geluidsbelasting. ‘De luchtvaart sector in Nederland is continu met duurzaam heid bezig’, stelt Michel Peters. ‘Dat geldt zeker ook voor de operators. De KLM is voor de zesde opeenvolgende keer eerste geworden in de Dow Jones Sustainability Index. Dat biedt economisch voordeel en geeft een hogere marktwaarde. Duurzaamheid zit in het dna van onze ontwerpers en operators.’ Innovatieve producten Als het erom gaat de positie van Nederland in aerospace verder te versterken, is Michel Peters duidelijk. ‘Blijven investeren in kennis, technologie en netwerken met directe verbindingen tussen industrie, kennisonderne mingen en overheid. Dan komt de innovatie vanzelf. In elk geval in Nederland, omdat we hier goede samenwerking hebben. Kennis moet

stromen. Het NLR doet er alles aan om te zorgen dat onze opgebouwde expertise terechtkomt bij klanten. Wij willen graag dat onze innovatieve ideeën en concepten hun weg vinden in innovatieve producten als die van TenCate. Bovendien geeft dit mijn mensen veel voldoening: “Kijk, in dat product zit mijn kennis en kunde”.’ • N ederlandse luchtvaartindustrie staat in buitenland te boek als innovatief • Doel van kennisopbouw en onderzoek is de luchtvaart veiliger, duurzamer en efficiënter te maken • Versterking van de positie van Nederland in aerospace is gebaat bij investeringen in kennis, technologie en netwerken met industrie, kennis ondernemingen en overheid www.nlr.nl [email protected]

31


TenCate Geotube® technologie bij milieuproject Hong Kong

Revitalisatie Kai Tak Kai Tak International Airport, het voormalige internationale vliegveld van Hong Kong, ondergaat een ingrijpende schoonmaak en revitalisatie. TenCate Geosynthetics is erbij betrokken. De TenCate Geotube® technologie bleek de meest rendabele, professionele en uit milieu-oogpunt aantrekkelijke oplossing.

Kai Tak was van 1925 tot en met 1998 de internationale luchthaven van Hong Kong. De voormalige luchthaven is gesitueerd in het zaken- en woondistrict Kowloon City. Deze ligging en de aanvliegroute van de vliegtuigen maakten Kai Tak International Airport een van de meest gevaarlijke luchthavens in de wereld. De grond, het aanvoerkanaal en de Kwun Tong Typhoon Shelter zijn mettertijd vervuild geraakt. De overheid wil het 320 ha grote gebied herontwikkelen. Het gebied krijgt een woon- en winkelbestemming. Het is dus zaak het verontreinigde slib van jaren her op verantwoorde, milieuvriendelijke wijze op te ruimen. Temeer daar ook is voorzien in de verbetering van de oevers van de verbindende waterwegen en de aanleg van een dek voor het Metro Park.


In totaal moet 140.000 m3 vervuild slib worden verwijderd, ontwaterd en opgeslagen. Dat komt overeen met de lading van 7.000 vrachtwagens. De verontreiniging wordt in TenCate Geotube® containers opgeslagen en verscheept naar het westelijk gelegen East Sha Chau. Hier, in een voormalige zandmijn ten noorden van het vliegveld Chek Lap Kok, worden ze tot dertig meter diepte afgezonken. In totaal worden voor opslag en ontwatering 800 TenCate Geotube® containers gebruikt. Verwijdering van grond in Hong Kong is prijzig. Met TenCate Geotube® kan het slib op economisch en milieutechnisch verantwoorde wijze worden verwijderd. De klant bleek onder de indruk van de professionele benadering van TenCate Geosynthetics.

Markt – Milieu en infrastructuur (waterbouw kundige toepassingen) Product – TenCate Geotube® GT950 Technologie – Extrusie-, weef- en coatingtechnologie in combinatie met polymeertechnologie Proces – Opslag en ontwatering van (verontreinigd) slib en zand

TenCate Geotube® container, gereed voor de verwijdering en ontwatering van vervuild slib

33

Innovatie en onderwijs

TenCate betrokken bij opleiding en onderzoek in de regio

Innovatie en de rol van onderwijs Wil Nederland economische groei creëren en concurrenten voor blijven, dan moet het blijven investeren in innovatie. Technologische innovatie zit TenCate in het bloed en is een van de hoekstenen van het businessmodel. Bij innovatie is een belangrijke rol weggelegd voor 4 O’s: ondernemers (bedrijfsleven), overheid, onderwijs en onderzoek. Beroepsgerichte hogescholen moeten opleidingen aanbieden die aansluiten op de behoefte bij het bedrijfsleven. Participeren in netwerken van instellingen en bedrijven als TenCate. Hogeschool Saxion timmert in dit opzicht flink aan de weg. TenCate en Saxion kunnen van elkaar profiteren.

Met vestigingen in Enschede, Deventer en Apeldoorn, 24.000 studenten, 2.300 mede werkers en 75 opleidingen (ondergebracht in academies) is Saxion een van de grootste hogescholen van ons land. Saxion is uitgegroeid tot een kennisinstelling met beroepsgericht onderwijs en onderzoek. Die vormen net als bedrijfsleven en overheid de hoekpunten van wat ook wel de ‘gouden driehoek’ wordt genoemd. De inbreng van het werkveld (ondernemingen, MKB-bedrijven en instellingen) moet hierbij zo intensief mogelijk zijn. ‘We bestaan bij de gratie van de arbeidsmarkt’, vertelt Wim Boomkamp, voorzitter van het College van Bestuur. ‘Wij willen studenten zo opleiden dat er maximale aansluiting is bij wat de organisatie wil.’ Dat kan een internationale onderneming zijn als TenCate, maar ook het midden- en kleinbedrijf (MKB). Nieuwe opleidingen Om dit te illustreren, noemt hij twee voorbeelden. De hogere textielopleiding, met 150 jaar de op één na oudste opleiding in Nederland, leed


tien jaar geleden een zieltogend bestaan. Het leerplan werd herschreven, nieuwe materialen werden geïntroduceerd en er kwamen nieuwe docenten, gevormd door de beroepspraktijk. De kloof tussen opleiding en bedrijfsleven is nu volledig gedicht. De instroom van studenten is groot – en internationaal. Daarnaast is gestart met de opleiding Kunst & Techniek. Hier wordt studenten geleerd creativiteit te combineren met de nieuwste technologische ontwikkelingen. ‘Het gaat erom technische oplossingen te bedenken voor slimme toepassingen. De wereld van creativiteit en nieuwe materialen, daar groeien kinderen mee op. Een bedrijf als TenCate moet veel meer in het onderwijs voorkomen om de identificatie met de innovatieve maakindustrie weer tussen de oren te krijgen.’ Intensiveren en innoveren Saxion zet dit studiejaar in op intensivering van de relatie met het werkveld. Innovatie van producten, diensten en processen wordt als bron van welvaart voor Nederland steeds belangrijker.

Uitbreiding en versterking van praktijkgericht onderzoek bij hogescholen leveren daaraan volgens Wim Boomkamp een noodzakelijke en substantiële bijdrage. Die innovatie moet plaatsvinden in netwerken (‘kleine werkplaat sen’) van bedrijven en instellingen. Saxion kan hierbij praktijkgerichte kennis genereren, delen en verspreiden. ‘TenCate is voor ons een belangrijk partner. Onderneming, regio en Saxion kunnen elkaars potentie qua hoogwaardige innovatie nog meer benutten.’ Er moet dus nog scherper worden gekeken naar de mogelijkheden om kennis en techniek te ‘verzilveren’. De kennisinstelling verwacht zo ook bij te dragen aan nieuwe werkgelegenheid, bijvoorbeeld in de vorm van spin-offs. Wat dat betreft heeft Saxion een uitstekende staat van dienst. Het aantal succesvolle spin-offs is, net als dat van de Universiteit Twente (UT), zeer groot. Oud-studenten van Saxion geven tegenwoordig leiding aan eigen bedrijven in onder meer de ict, facilitaire dienstverlening, gezondheidsen voedselbranche.

Materials Valley Saxion onderschrijft initiatieven in open innovatie, zoals als het Open Innovation Center Advanced Materials (OICAM), en de profilering van Twente als Materials Valley. TenCate is als partner vanaf het eerste uur bij OICAM betrok ken. Materialen en technieken zijn de wortels van de regio Twente. Het gezamenlijk vermarkten van Twente als innovatieve hightechregio kan een extra impuls geven aan het aantrekken van kwalitatief personeel. Technische bedrijven in de regio worden voor kenniswerkers uit andere landen en landsdelen steeds interessanter. In de woorden van Wim Boomkamp: ‘De contacten moeten zo zijn dat wij met de input van TenCate een opleiding vorm kunnen geven. Wij noemen dat co-creatie: samen met bedrijven als TenCate bouwen aan opleiding en beroep, en daaraan onderzoek koppelen. High Tech Systems & Materials willen wij tot speerpunt verheffen’.

Interactief Over hoe de intensivering met het werkveld inhoud moet krijgen, heeft de voorzitter een duidelijk beeld: ‘Het begint bij de docent, die wij aanstellen. Dat kan iemand zijn die bij TenCate werkt of gewerkt heeft en bereid is interactief naar ons samen te kijken. Bij TenCate is grote be reidheid aanwezig om met ons die samenwerking vorm te geven. Gezamenlijk kijken we bij welke innovatieprojecten studenten kunnen worden ingezet. Dat geldt ook voor de vervangings vraag.’ Het bedrijfsleven moet wel voldoende stageplaatsen beschikbaar stellen en benutten. Wim Boomkamp spreekt overigens liever van leerarrangementen of beter: een praktijkperiode die in het teken staat van een project, in de vorm van co-creatie. ‘Veel jongeren zijn opgegroeid

met nieuwe materialen en technologieën. Een student is talent. Zet hem of haar in op een project. Benut zijn potentie en creativiteit.’ • ‘Een bedrijf als TenCate moet veel meer in het onderwijs voorkomen om de identificatie met de innovatieve maakindustrie weer tussen de oren te krijgen.’ • Saxion wil samen met bedrijven als TenCate bouwen aan opleiding en beroep • Hogeschool is samen met bedrijven en het NanoLab van de UT met nanotechnologie begonnen

Wim Boomkamp, voorzitter College van Bestuur Saxion

Argumenten Voor die beleidskeuze zijn vier argumenten: ‘Wij hebben de meeste technische opleidingen in huis. Hightechsystemen en materialen zijn kenmerkend voor onze regio en qua innovatie is de maakindustrie de belangrijkste “schoorsteen” voor deze regio. Bovendien heeft de Nederlandse regering ons uitgedaagd om ons als Saxion te onderscheiden, een centre of excellence te zijn. Als je onderscheidend kunt zijn, zet je daarmee ook een schoorsteentje op deze hogeschool. Wij zijn de enige hogeschool die in samenwerking met bedrijven en Mesa+, het NanoLab van de UT, met nanotechnologie is begonnen. Daardoor ontstaat een nieuwe dynamiek. Als we dat ook in Brussel laten zien, kunnen we meer geld en projecten naar ons toe trekken. Willen we actueel blijven en mensen kunnen blijven opleiden, dan worden de bijdragen van en contacten met het bedrijfsleven steeds belangrijker. Dat moet in elkaar overvloeien.’

35


Greenfields werkt met netwerk van verkooppartners en allianties

Een groene kunstgrasleverancier GreenFields heeft in 2011 een groot aantal voetbal- en andere sportvelden op basis van kunstgras geïnstalleerd. Daaronder is een aantal dual use-velden, die voor tweeërlei gebruik geschikt zijn. Buiten Europa, het Midden-Oosten en Azië werkt GreenFields met partners die in licentie verkopen, produceren en installeren. Er is gekozen voor een internationaal netwerk van verkooppartners en allianties. GreenFields heeft met TenCate Grass recyclebare producten ontwikkeld voor klanten die milieuvriendelijke projecten willen realiseren. ‘Groen zit in onze naam.’

GreenFields is wereldwijd topspeler in de kunstgrassector en gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie, levering, instal latie en onderhoud van kunstgrassystemen. GreenFields is onderdeel van de Grass-groep. TenCate en GreenFields zijn aanvullend in de waardeketen. Beide streven systeemoplos singen na. Er wordt nauw samengewerkt om producten en systemen in de markt te zetten die aansluiten bij de wensen van de eind gebruikers. In 2011 heeft het bedrijf een groot aantal voetbal- en andere sportvelden op basis van kunstgras geïnstalleerd. Dual use GreenFields loopt voorop in de dual usetechnologie: velden waarop zowel rugby en hockey als voetbal kan worden gespeeld, zonder enig compromis aan de spelbeleving. De prestigieuze Western Academy of Beijing koos GreenFields voor de installatie van


het eerste FIFA- en IRB-gecertificeerd dual use-veld in China. Het is geschikt voor zowel voetbal als rugby. Het veld wordt tevens gebruikt voor een scala aan andere sporten. Het systeem bevat TenCate garens die zijn gebaseerd op de TenCate XQTM-technologie. Deze garens hebben een uitzonderlijke splijt weerstand in vergelijking met conventionele kunstgrasvezels. Bij de Father Agnel School in Mumbai (India) ligt een dual use-veld van GreenFields voor voetbal en hockey. Het is door de All India Football Federation (AIFF) en FIFA uitgeroepen als basis voor een van de eerste nationale voetbalacademies in India. Strategie GreenFields hanteert de strategie van ‘differentiator’. De onderneming onderscheidt zich door duurzaamheid, innovatie, mede als onderdeel van TenCate, en kwaliteit.

GreenFields houdt wereldwijd diverse patenten en beschikt over veel expertise in ontwikkelingscapaciteit, certificeringsproces sen, productie en onderbouw-engineering. GreenFields heeft een team van mensen die goed op elkaar ingespeeld zijn. Het bedrijf zet een merk met uitstraling in de markt, dat klan ten associëren met hoge kwaliteit. GreenFields is FIFA Preferred Supplier, wat betekent dat de kwaliteit uitstekend is geborgd. Klantsegmenten Buiten Europa, het Midden-Oosten en Azië werkt GreenFields met partners die in licentie verkopen, produceren en installeren. Er is gekozen voor een internationaal netwerk van verkooppartners en allianties. De distri buteurs, die veelal aannemer van projecten zijn, kennen de lokale markt beter dan een leverancier als GreenFields. Zij zijn bekend met het gebied, kennen de cultuur en spreken

Kunstgras van GreenFields in Stanley Park (Chippenham, Wiltshire UK)

de taal. Zij voelen daardoor goed aan welke oplossing een klant behoeft. Zij hebben kennis van de klimatologische omstandig heden, de plaatselijke juridische regels en weten beter deel te nemen aan tenders op nationale schaal. Regelmatige afstemming met de distributeurs / aannemers zorgt voor aansluiting tussen wat de markt nodig heeft en wat GreenFields ontwikkelt en produceert. Zij nemen projecten aan waarin de kunstgras tapijten van GreenFields worden verwerkt. Op basis van deze aanpak heeft het bedrijf in China een samenwerkingsverband met TorchGrass, tevens een grote garenklant van TenCate. GreenFields heeft samen met productiepartner Standard Carpets in de Verenigde Arabische Emiraten GreenFields India opgericht, dat projecten realiseert in India. De productie vindt dus plaats dicht bij de markt.

Waardepropositie GreenFields wil meer zijn dan leverancier van een product. Zij probeert waarde aan het product toe te voegen en hiermee een klant blijvend te binden. GreenFields heeft een productengamma dat voortdurend voorloopt op de concurrentie. Met sterk innova tieve producten bedient GreenFields het hoge segment van de markt, zonder de onderkant uit het oog te verliezen. Voorbeelden van innovatieve producten zijn de geweven matrix constructies en XtraGrass. De matrixproducten zijn gepatenteerd. Zij voorzien het veld van eigenschappen die kunstgras een stap dichter bij het gevoel van natuurgras brengen. XtraGrass is een product dat natuurgras ondersteunt, wat in de wintermaanden leidt tot bespeelbare velden zonder kale vlakken. Het product is uitermate geschikt voor wie het gevoel van natuurgras wil behouden, maar de bespeelbaarheid van kunstgras wil.

• G reenFields is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie, levering, installatie en onderhoud van kunstgrassystemen • GreenFields loopt voorop in de dual use-technologie: velden waarop zowel rugby en hockey als voetbal kan worden gespeeld • De onderneming werkt met een internationaal netwerk van verkoop partners en allianties, die bekend zijn met de lokale markt http://www.greenfields.eu [email protected]

37


TenCate Geotube® technologie helpt Komsomolskoe-meer schoonmaken

Geosynthetics in Siberië

Het Komsomolskoe-meer in Nizhnevartovsk. Het water wordt gereinigd met TenCate Geotube® technologie


Markt – Milieu en infrastructuur (waterbouw kundige toepassingen) Product – TenCate Geotube® Technologie – Extrusie-, weef- en coatingtechnologie in combinatie met polymeer technologie Proces – Opslag en ontwatering van (verontreinigd) slib en zand

Ruim 100 TenCate Geotube® containers werden ingezet voor de reiniging van het Komsomolskoe-meer in het centrum van de stad Nizhnevartovsk in Siberië. Voor versterking van de bodem tijdens de werkzaamheden werd geweven en non-woven TenCate Polyfelt® toegepast. In nauwelijks zes maanden werd 350.000 m3 sediment op efficiënte wijze ontwaterd, zonder geluids- en geuroverlast voor de bewoners en bezoekers van dit recreatiegebied.

Nizhnevartovsk ligt op de rechteroever van de rivier de Ob en telt ruim 250.000 inwoners. Het Komsomolskoe-meer in de stad is een veelbezocht recreatiegebied. Het meer heeft een oppervlakte van 300.000 m2 (circa zestig voetbalvelden aaneen) en fungeert als opslagbekken voor regenwater en water van aangrenzende gebieden. Menig omwonende en bezoeker komt hier recreëren, joggen en zwemmen. Hun plezier werd in toenemende mate bedorven door verontreiniging van het water en daarmee gepaard gaande, onfrisse geur. Admir EurAsia, distributeur en aannemer voor TenCate Geotube® systemen in Rusland, werd door de overheid gevraagd met een oplossing te komen voor de schoonmaak van het meer. Daarvoor was in de zomer maar een beperkte tijd beschikbaar. Recreanten en omwonenden mochten geen geluids- of stankhinder ondervinden van deze werkzaamheden.

De oplossing lag in het baggeren en ontwate ren van 350.000 m3 (17.000 vrachtwagens vol) sediment met behulp van de TenCate Geotube® technologie. Deze onderscheidt zich van mechanische systemen door de geluidsarme en efficiënte procesgang en een concurrerende prijs. Aangezien het ontwateringsproces moest plaatsvinden op drassige ondergrond werd deze versterkt en gestabiliseerd met TenCate Polyfelt®. Deze materialen worden veel toegepast in keerwanden, voor oeverbescher ming en in systemen voor beschoeiing, drainage en filtratie. Het project is dermate succesvol afgerond dat het dient als referentieproject voor deze regio, waar nog een aantal meren moet worden schoongemaakt. www.tencategeosynthetics.com [email protected]

39


TenCate Grass Middle East zet zonne-energie in en ontziet milieu

Energiebesparing Dubai De vestiging van TenCate Grass in Dubai is een aantal ‘groene initiatieven’ gestart om meer gebruik te maken van natuurlijke energiebronnen, te besparen op elektriciteit en de impact op het milieu verder te beperken.

Energiebeheer en bescherming van het milieu krijgen ook in het Midden-Oosten en vooral de Verenigde Arabische Emiraten steeds meer aandacht. Het is duidelijk dat de huidige productiecapaciteit voor energie en water niet toereikend is om in de toekomstige behoefte te voorzien. Dat geldt met name voor Dubai. Met het oog hierop zijn binnen de vestiging van TenCate Grass in dit emiraat diverse groene initiatieven gestart. Daarin wordt ook het kostenaspect van de productie betrokken. De zon als energiebron Met meer dan 350 dagen zon per jaar is het zinvol te kijken naar mogelijke manieren om

deze natuurlijke energiebron te benutten. In het productieproces in Dubai wordt continu warm water gebruikt. Tot nu wordt voor verwarming van dit water uitsluitend elektriciteit gebruikt. Met de installatie van een systeem van zonnepanelen om proceswater voor te verwarmen, is een zeer betrouwbare, vrije en groene energiebron geïntroduceerd. Het systeem op het dak van de fabriek bestaat uit veertig panelen, waar de hele dag water in circuleert. Hiermee wordt een buffer van 6000 liter op een temperatuur tussen 80 en 90 graden Celsius gehouden. Met zo’n buffer is ook voor gebruik ’s nachts voldoende warm water beschikbaar en is een doelmatig gebruik

Zonnepanelen op het dak van TenCate Grass in Dubai. Het is op dat moment (08:30 uur) 26 °C. Het water dat door het systeem circuleert, is bij terugkeer 55 °C.


van het geproduceerde water verzekerd. Het systeem is ontworpen met een capaciteit van 1000 KWh per dag. Dat betekent een besparing van meer dan 150.000 dollar per jaar. Daarbij komt de besparing op de uitstoot van ongeveer 150.000 kg CO2. Mocht de vraag naar heet water voor de productie in de toekomst stijgen, dan kan de capaciteit van het systeem worden verhoogd door simpelweg meer panelen aan de huidige installatie toe te voegen. Minder energie gebruiken Momenteel wordt in Dubai een installatie voor het optimaliseren van het voltage getest. Het systeem garandeert volgens de leverancier

een verlaging tussen de 5 en 10% van de totale energierekening. Deze besparing moet nog door de testinstallatie worden vastgesteld. Als het systeem efficiënt blijkt, kan het worden uitgerold in de volledige elektrische installatie in het bedrijf in Dubai. Dat heeft een besparing van minimaal 5% tot gevolg. Dat vertaalt zich in een afname van de CO2-emissie van onge veer 800.000 kg per jaar en een aanzienlijke kostenbesparing voor het bedrijf. Licht is energie In een 24/7 productieomgeving als het bedrijf in Dubai is de behoefte aan kunstlicht aan zienlijk. Voor de verlichting in het bedrijf

zorgen 470 traditionele metaalhalide-lampen met een verbruik van 460 watt elk. Vervanging van de bestaande lampen door hoog-efficiënte fluorescentielampen verbetert de kwaliteit van het licht. Het verbuik is nu nog maar 118 watt per stuk. Daarnaast geven de lampen minder warmte af, zodat ook op de luchtbehandeling wordt bespaard. Het plan is om de installatie van de nieuwe lampen in de eerste helft van 2012 te voltooien. Dat heeft een positief effect op de energierekening en betekent een verdere verkleining van de CO2-voetafdruk van het bedrijf met 350.000 kg per jaar.

www.tencategrass.europe.com [email protected]

41


TenCate Tecapro® weefsels voor ThyssenKrupp Steel europe

Meik Sill en Uwe Winkler van ThyssenKrupp Steel Europe in hun nieuwe werkkleding op basis van TenCate Tecapro® weefsel


Markt – industriële veiligheid PRODUCT – TenCate Tecapro® TECHNOLOGIE – vezel-, weefsel- en vlamvertragende finishtechnologie PROCES – materiaal wordt door confectionair in kleding verwerkt

Staalgigant in multisafe werkkleding Enkele duizenden medewerkers van het Duitse staalbedrijf ThyssenKrupp Steel Europe dragen beschermende werkkleding op basis van TenCate Tecapro® weefsels. Medewerkers in koudwalserij 2 vertellen enthousiast waarom zij zo tevreden zijn over deze werkkleding. En waarin deze zich onderscheidt.

Dietmar Rohrbach is voor TenCate Protective Fabrics onder meer verantwoordelijk voor end-usermarketing in Duitsland, Oostenrijk, Denemarken en Zwitserland. Tijdens een recent bezoek aan de staalgigant in Duisburg kon hij uit de eerste hand vernemen hoe men de nieuwe werkkleding bij ThyssenKrupp Steel Europe na anderhalf jaar ervaart. Continue productontwikkeling op basis van intensief contact met eindgebruikers is een van de kernelementen van het succes van TenCate.

Topkwaliteit Veiligheid in relatie tot de specifieke arbeidsomstandigheden en de werkplek is bij ThyssenKrupp van het grootste belang. Met 180.000 medewerkers en een omzet van € 50 miljard is de grondstoffen- en techno logiegigant een van de grotere industriële conglomeraten van Duitsland. Het onderdeel ThyssenKrupp Steel Europe, die in Duisburg vooral hoogwaardige halffabrikaten produ ceert voor autofabrikanten als Toyota, BMW

43


TenCate Tecapro® weefsels in werkkleding ThyssenKrupp

en Daimler, zoekt daarbij leveranciers die topkwaliteit ook hoog in het vaandel voeren. Volgens Christine Durek, die bij ThyssenKrupp in Duisburg verantwoordelijk is voor veiligheid rondom de werkplek, biedt TenCate Tecapro® weefsel de juiste oplossing voor de medewer kers, die aan uiteenlopende risico’s blootstaan en op diverse werkplekken worden ingezet. Op basis van TenCate Tecapro® weefsel bieden wij medewerkers multifunctionele werkkleding die bescherming biedt tegen bijvoorbeeld metaalspatten, vonken en chemicaliën. Ook is de werkkleding antistatisch.’ Hoge acceptatiegraad De werkkleding is niet alleen geschikt voor vele verschillende afdelingen en werkplek ken, vult Uwe Winkler (coördinator Team Conventionele Productie) aan. ‘Ook het draagcomfort van onze kleding is met het TenCate Tecapro® weefsel sterk verbeterd. Daarmee is de acceptatiegraad om deze kleding te dragen nog hoger. Het krimpt minder in de was, waardoor het zelfs na langere duur nog een prima pasvorm heeft. Er ontstaan ook minder snel gaten en scheuren in de werk kleding, zodat de duurzaamheid is verbeterd ten opzichte van het eerdere materiaal.’ Een hoge acceptatiegraad is essentieel. Vaak heeft men bij ThyssenKrupp Steel Europe drie à vier sets werkkleding per persoon nodig. Het gaat daarmee om grote aantallen en over forse bedragen die moeten worden geïnvesteerd. ‘Dan moet het allemaal wel topkwaliteit zijn’, zegt Volker Böttcher van Safety & Services. Voordat ThyssenKrupp Steel Europe overging tot de aanschaf van de beschermende kleding op basis van TenCate Tecapro® zijn dan ook verschillende draagproeven en tests uitge voerd. ‘In al deze gevallen voldeed TenCate Tecapro® aan de eisen. Daarmee wordt de beschermende werkkleding niet alleen in Duisburg gebruikt, maar ook in Dortmund en op andere locaties van de staalonderneming’, vertelt Christine Durek.


Goede balans De werkkleding op basis van TenCate Tecapro® wordt door confectionair Wolfgang Mauser Schutzbekleidung GmbH vervaardigd. Deze confectionair werkt al sinds jaren voor ThyssenKrupp Steel Europe. Beide ondernemingen hebben een voortreffelijke relatie opgebouwd. Samen met TenCate wordt bekeken hoe de werkkleding nog verder kan worden verbeterd. Volgens Dietmar Rohrbach is het bij de verdere ontwikkeling overigens van groot belang dat er een goede balans blijft tussen de technische mogelijkheden en de kosten. ‘Technisch gezien kunnen we door een mix van verschillende vezels, materialen en systemen eigenlijk alles maken wat de klant wenst. Aan elke oplossing hangt echter een ander prijskaartje. Je probeert een optimum te vinden waarbij de (eind)afnemer tevreden is ten aanzien van de specificaties, TenCate als leverancier een concurrerende positie houdt en het eindproduct voor de klant qua prijs ook interessant is. Daarmee win je klanttvredenheid.’ • T enCate Tecapro® weefsel wordt bedrijfsbreed ingezet bij ThyssenKrupp Steel Europe en is een hoogwaardige én efficiënte oplossing ThyssenKrupp Steel Europe stelt prijs op de directe en open relatie, gericht op de verdere optimalisering van de beschermende werkkleding • Continue productontwikkeling op basis van intensief contact met eindgebruikers is een van de kernelementen van het succes van TenCate www.tencateprotectivefabrics.com [email protected] [email protected]

Maatschappelijke betrokkenheid

edel grass en oranjewoud mede-sponsor spieren voor spieren-veld

Sportstimulering op kunstgras

Markt – Sport en recreatie Product – TenCate Tapeslide™ XT grasvezel en backing Technologie – Extrusietechnologie Proces – Kunstgrasvezels worden getuft in backing en als onderdeel van het kunstgras systeem geïnstalleerd

Op 21 december 2011 werd in Nieuw Vennep het eerste Spieren voor Spieren-veld van Nederland geopend. Het concept is gericht op sportstimulering en op het leveren van een bijdrage aan de gelijknamige stichting. Het veld is ontwikkeld en gerealiseerd door de projectpartners Oranjewoud Sport, Edel Grass en W&H Sports, in samenwerking met de stichting Spieren voor Spieren. Basis voor het veld zijn kunstgrasvezels van TenCate Grass. Namens de drie partijen werd bovendien een bedrag overhandigd.

De opening is een feit. Van links naar rechts Joost Wijnhoud (Directeur Spieren voor Spieren), Louis van Gaal, William van Diemen (W&H Sports) en Ivo Toxopeus (Oranjewoud Sport).

Onder het motto ‘Gezonde spieren zetten zich in voor zieke spieren’ richt de stichting Spieren voor Spieren zich op de verbetering van kwaliteit van leven van spierzieke kinderen door middel van snelle diagnose en weten schappelijk onderzoek. De doelstellingen van de stichting worden dan ook ondersteund door tal van (ex-)topsporters. Initiator W&H Sports heeft in samenwerking met projectpartners Oranjewoud Sport en Edel Grass (50% TenCate dochter) het eerste Spieren voor Spieren-veld in Nederland gerealiseerd.

geluidsoverlast. Op en rondom dit veld zullen ook fondswervende activiteiten worden georganiseerd. Om die redenen is gekozen voor het Edel Elite LSR 24 mm kunstgrassysteem. Dit is een slijtvast zandgevuld systeem met gefibrilleerde TenCate Tapeslide™ XT garens. De specificaties zijn opgesteld door Oranjewoud Sport, dat samen met W&H Sports en Edel Grass het concept heeft ontwikkeld. Alle betrokken partijen zetten hun expertise in voor dit project.

Multisportveld Het Spieren voor Spieren-veld is een openbaar multisportveld. Het moest daarom worden gemaakt van sterk, duurzaam en onderhouds vriendelijk materiaal. Het veld ligt in een woonwijk, dus is ook rekening gehouden met

Betrokkenheid Net als TenCate krijgt zowel Oranjewoud Sport als Edel Grass veel aanvragen voor (maatschap pelijke) sponsoring. ‘Wij willen graag onze maatschappelijke betrokkenheid tonen, maar kunnen uiteraard niet op ieder verzoek ingaan’, vertelt Ivo Toxopeus (marketing & communica

tiemanager Oranjewoud Sport). ‘Daarom hebben wij partijen gekozen die passen bij ons werkveld en onze producten. Zo zijn wij betrokken bij de Cruyff Foundation, maar ook Spieren voor Spieren is een stichting die aansluit op ons beleid. Het interessante aan het Spieren voor Spieren-veld is dat wij niet alleen financieel een bijdrage leveren, maar ook onze expertise kunnen inzetten’ Op straat Het eerste Spieren voor Spieren-veld van Nederland werd geopend door ambassadeur Louis van Gaal. Toen hij jong was, speelde hij ook al op straat: op de stoep en tussen de auto’s, vertelde hij. Volgens de voetbaltrainer zijn de faciliteiten vandaag de dag veel beter: ‘Het Spieren voor Spieren-veld is daarvan een perfect voorbeeld’.

45

TenCate in Azië

TenCate Geosynthetics Maleisië viert Chinees nieuwjaar

Leeuwendans Het nieuwe jaar inluiden kan ook zonder anderen overlast te bezorgen. Bij TenCate Geosynthetics in Kuala Lumpur (Maleisië) kunnen ze daarover meepraten. Sinds een aantal jaren vieren de honderd medewer kers van het bedrijf Chinees Nieuwjaar. Traditioneel onderdeel daarvan is Wu Shi: de leeuwendans. Het is een aankondiging van voorspoed en geluk in het nieuwe jaar. Het Chinees Nieuwjaar – ook wel bekend als het lentefeest – is voor Chinezen de belangrijkste festiviteit. Het wordt gevierd


op de eerste tot en met de vijftiende dag van de eerste maand van de Chinese kalender. TenCate Geosynthetics Asia nodigt gewoonlijk klanten en zakenpartners uit voor de feestelijkheden. Op nieuwjaarsdag zelf wordt op het bedrijfsterrein de leeuwendans uitgevoerd en vervolgens gezamenlijk de lunch gebruikt. Zo ook op 1 februari 2012. Dat was de eerste dag van het jaar 4709 volgens de Chinese kalender. De Chinese nieuwjaars periode eindigt met het lantaarnfestival, op de vijftiende dag van het nieuwe jaar.

De leeuwendans uitvoeren is een waar staaltje acrobatiek. Iets om aan professionals over te laten, dus. En op gepaste afstand van te genieten. www.tencategeosynthetics.com/asia [email protected]

txtures in 2012

Vooruitzichten txtures 2 / ZOMER 2012 In de zomereditie van txtures in 2012 kunt u onder meer deze artikelen verwachten.

De aandeelhoudersvergadering De algemene vergadering van aandeelhouders biedt een uitstekend platform voor een inhoudelijke dialoog met tal van beleggers en belangenbehartigers, waaronder de VEB en VBDO. Op donderdagmiddag 19 april houdt TenCate haar jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. Plaats van handeling is opnieuw de businessruimte van het Polman Stadion. txtures is erbij, doet verslag en praat met een aantal aanwezigen.

Allianties voor productinnovatie Bij de ontwikkeling van geïntegreerde systeemoplossingen ligt de nadruk op technologische vernieuwingen en (open) innovatie. TenCate zoekt met partners naar revolutionaire oplossingen. In txtures voorbeelden en resultaten van deze vormen van samenwerking en co-creatie.

Resultaten eerste kwartaal 2012

Composieten voor Space Telescope De James Webb-ruimtetelescoop gaat volgens planning in 2018 de Hubble-ruimtetelescoop vervangen. De telescoop zal worden gebouwd en onderhouden door de NASA met hulp van de ESA en CSA. TenCate Advanced Composites is materiaalleverancier.

Op 27 april publiceert TenCate de resultaten van het eerste kwartaal van 2012. In deze editie de achtergronden bij de gerealiseerde resultaten.

colofon Jaargang 47 - nummer 1 - voorjaar 2012

txtures is een uitgave van Koninklijke Ten Cate nv ten behoeve van haar eigen medewerkers en externe stakeholders. Het blad verschijnt vier keer per jaar in een Nederlands- en een Engelstalige versie. Het is toegestaan (delen van) artikelen over te nemen, mits deze worden voorzien van bronvermelding en zonder dat passages en citaten in een andere context worden geplaatst. Redactie Koninklijke Ten Cate nv Postbus 58, 7600 GD Almelo telefoon +31 546 544 911

Hoofd- en eindredactie Vormgeving Drukwerk Coen Heldeweg DeNK•creatieve vrijdenkers Lulof druktechniek telefoon +31 546 544 305 Almelo Almelo [email protected]

47

2012 nummer 1 voorjaar

Recommend Documents