2012 De grote studieplekkentest

FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA

nr. 06 10/10/2012

De grote studieplekkentest

(advertenties)

Je groeit harder met de juiste begeleiding. Academisch toptalent Met de keuze voor je eerste werkgever wil je je cv natuurlijk een flinke boost geven. Als jij droomt van een topbaan bij een multinational of de overheid, heeft Deloitte daarvoor de beste tools in huis. Zo zijn veel topbestuurders in Nederland hun carrière begonnen bij Deloitte. Bij ons werk je namelijk vanaf dag één samen met ervaren collega’s aan uiteenlopende projecten voor toonaangevende organisaties in diverse branches. Die brede ervaring vullen we aan met ontwikkelprogramma’s die worden afgestemd op jouw persoonlijke carrièredoelen. Waardoor de kans groot is dat je kwaliteiten al snel ook buiten Deloitte opgemerkt worden. Zoek jij de beste start van je carrière? Begin eerst hier: werkenbijdeloitte.nl.

inhoud #06

redactioneel Stukjes

Studieplekkentest 6

Vorige week stond er een groot interview met voormalig premier Ruud Lubbers en rector Jet Bussemaker in Folia Magazine. Aanleiding was de convenantondertekening tussen het UAF en de HvA. Als je ‘bekende’ personen wilt interviewen kost dat veel tijd, regelwerk en gedoe met voorlichters. Dit keer ging dat wonderbaarlijk goed. Bij het stuk plaatsten we drie stukjes over gevluchte HvA-studenten, ‘praatje-plaatjes’ in jargon. Donderdag werd, via een van de geïnterviewde studenten, duidelijk dat zij niet amused waren met hoe zij waren geportretteerd, omdat in de stukjes pijnlijke feitelijke onjuistheden stonden. Dat had niet mogen gebeuren, en het bewijst maar weer dat je je feiten altijd dubbel moet checken.

Waar kun je het best studeren? Een studie naar studieplekken.

Filmschool 12

Regisseur Jenneke Boeijink leert studenten hun innerlijke regisseur te ontdekken.

Afgeschaft! 16

De langstudeerboete is van tafel. Maar wat nu?

De grote Hobsbawm 30

De dood van historicus Eric Hobsbawm is een groot verlies. Niek van Sas legt uit waarom.

Een halfjaar Gunning 34

Louise Gunning is nu een halfjaar collegevoorzitter. Wat is ze van plan? Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, [email protected], @jimfjansen

en verder de week/het moment/navraag 4-5 passie 11 op de tong 15 objectief 18-19 opinie 20-22 Robbert Dijkgraaf 21 Hadjar Benmiloud 22 brieven/promoties 23 drift 25 meelopen met de plantenman 26-27 lezingenladder 28 overigens 29 Folia maakt kennis 32-33 prikbord 38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43

(twitter)

FoliaMagazine

3

de week De week dat de medezeggenschap zich liet gelden.

Meteen de reden dat de studentenraad van de FGw aan Halbe Zijlstra de oproep doet nog geen handtekening te zetten onder het universiteitsprofiel. In dat profiel, waar de prestatieafspraken met de staatssecretaris aan gekoppeld zijn, staat dat bepaalde opleidingen alleen worden gecontinueerd als er ‘behoefte aan bestaat op de arbeidsmarkt’ of als ze ‘economisch levensvatbaar zijn’. Woedende reacties van studenten waren het gevolg. In de studentenraad kun je die woede mooi handen en voeten geven. Sommige studenten vinden dat zo gaaf dat ze met geen stok uit de raad zijn te slaan. Enter Lex Sietses. Deze medezeggenschapstijger is sinds de zomer student-af, maar hij wil zijn plekje in de raad van de HvA voorlopig niet afstaan. Dit tegen het zere been van docentraadslid Mahesh Adhin. Het Centraal Stembureau van de HvA gaat deze prangende kwestie onder de loep nemen.

4

FoliaMagazine

foto Danny Schwarz

D

e medezeggenschap: zijn dat niet die cv-builders die actievoeren omdat de prijs van saucijzenbroodjes in de mensa met twintig cent is verhoogd? Laten we dat beeld maar eens ontkrachten. Afgelopen week werd duidelijk dat deze studenten wel meer in hun mars hebben dan het aanvechten van huis-tuin-en-keukenproblematiek. Zo zette studentenpartij Ons zwaar geschut in tegen het bestuur van de UvA: via de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) wil de partij de UvA dwingen inzicht te geven in de manier waarop het universiteitsprofiel tot stand is gekomen. Collegevoorzitter Gunning kan om de hete brei heen draaien wat ze wil, maar Ons wil wel eens weten: worden er nu opleidingen aan de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) – zoals kunstgeschiedenis – opgeheven, of niet?

Astrid de Jager, de oud-voorzitter van de medezeggenschapsraad van de HvA, lijkt het niet zo goed te kunnen verteren dat een student haar oude baantje heeft overgenomen.

Sietses bleek afgelopen week niet de enige die zijn medezeggeschapscarrière maar moeilijk los kan laten. Oud-CMR-voorzitter Astrid de Jager (die na om en nabij de vijftig jaar trouwe dienst dit jaar eindelijk de raad had verlaten) vond het toch nodig om zich tegen de verkiezing van de nieuwe voorzitter, Sebas Veeke, aan te bemoeien. Volgens haar is zijn verkiezing juridisch niet geldig omdat Sietses ook een stem heeft uitgebracht. Ze heeft per brief protest aangetekend. Wat ontzettend bewonderenswaardig dat Astrid nog steeds zo nauwlettend in de gaten houdt of er geen wetten worden overtreden. Of zou er toch een iets persoonlijker motief meespelen? De Jager zei namelijk vorige week in Folia Magazine over

haar opvolger Veeke: ‘Hoe is het mogelijk dat zo’n snotneus meent dat hij meer verstand van zaken heeft van de CMR dan een medewerker.’ Auw. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden

2 oktober 2012

tweet van de week Sabrina Vernooy @SabrinaVernooy Lekker anoniem achter je laptoppie hoorcolleges bekijken. Groot voordeel is dat je de leraar op pauze kan zetten. #uva https://twitter.com/SabrinaVernooy/status/

Tijdens de jaarlijkse open dag van het Science Park, op 6 oktober, konden bezoekers ‘de wetenschap van dichtbij beleven.’ Op deze foto laten twee natuurkundestudenten een proefje zien. Men neme een pingpongballetje (mét gaatje, en hier mooi gekleurd) uit een emmer stikstof, en legt het in een slakom. Blaas er zachtjes tegenaan, en de bal zal als een voetzoeker door de kom gaan spinnen, omdat de stikstof snel de bal uit wil. yyy tekst Mirna van Dijk / foto Danny Schwarz

navraag Alex van Venrooij Waarom is dancemuziek in Nederland al jaren populair, terwijl dat genre in Amerika maar weinig volgers kent? Cultuursocioloog Alex van Venrooij ontving een Veni-subsidie voor zijn onderzoek naar de factoren die de opkomst van nieuwe genres beïnvloeden. Begin 2013 start hij met zijn onderzoek.

Dancemuziek in de VS niet populair? Elke Amerikaanse artiest wil tegenwoordig toch samenwerken met David Guetta of Afrojack? ‘Klopt, maar dat is een vrij recente ontwikkeling. In de jaren tachtig kwamen er in Amerikaanse steden genres op zoals Chicago house en Detroit techno, maar dat zijn altijd vrij kleine scenes gebleven. In Europa vond dancemuziek veel sneller voet aan de grond. In de jaren negentig luisterde iedereen in Nederland bijvoorbeeld naar hardcore, terwijl dat genre in Amerika nauwelijks bekend was.’ Hoe verklaart u dat?

‘Veel mensen doen het af met de verklaring dat Amerikanen gewoon een andere muzieksmaak hebben, maar dat is te kort door de bocht. Mijn vermoeden is dat andere factoren daarbij een rol speelden, bijvoorbeeld hoeveel aandacht muziekbladen en de radio aan het genre gaven. Of in hoeverre platenmaatschappijen het aandurfden om met vernieuwende artiesten in zee te gaan. Mijn hypothese is dat er verschillende partijen nodig zijn die tijd en energie stoppen in het opbouwen van een genre, zodat het uiteindelijk wordt geaccepteerd onder een breed publiek.’

Hoe gaat u onderzoeken of dat klopt? ‘Ik ga voornamelijk bronnenonderzoek doen

naar hitlijsten, muziekbladen, kranten en biografieën van artiesten. Ik wil me ook verdiepen in de ontwikkeling van verschillende platenmaatschappijen, en dan wil ik vooral nagaan in hoeverre zij zich hebben gericht op elektronische muziek. Daarnaast ben ik benieuwd hoe het kan dat het ene subgenre, trance bijvoorbeeld, het langer uithoudt dan zoiets als 2-step.’

Houdt u zelf van dancemuziek? ‘Naast mijn academische interesse luister ik zelf inderdaad ook graag naar elektronische muziek. Ik vind Jeff Mills erg goed, hij is een belangrijke dj binnen het Detroit-genre. Hij draait al sinds de vroege jaren tachtig.’ yyy Gijs van der Sanden

FoliaMagazine

5

De grote studieplekkentest De tentamens staan weer voor de deur en de UB barst bijna uit zijn voegen door de studenten die ineens met hun neus in stapels boeken verscholen zitten. Maar de UB is echt niet de enige locatie waar je kan studeren. tekst en foto’s Linda Leestemaker en Jozien Wijkhuijs

E

lke faculteit heeft zijn eigen serene of lawaaiige studieplekken. De bètafaculteit van de UvA op het Science Park bijvoorbeeld. Buiten bewegen de bomen rustgevend in de wind, binnen is er een stille bibliotheek en een modern studiecentrum.

We zijn langs de belangrijkse locaties van de UvA en HvA gegaan en hebben gekeken waar je het beste kunt studeren. Waar kun je lekker zitten, is het rustig, schoon en licht (deze vier criteria hebben we gecombineerd onder het kopje ‘comfort’), en heb je snel een kopje koffie? En er moet natuurlijk ook

3,8

1

6

3,2

2

ruimte zijn. Van de studieplekken waar studeren vrijwel onmogelijk is (één ster) tot plekken waar je echt geen enkel excuus meer hebt om niet te studeren (vijf sterren), de studieplekkentest vertelt je wat jouw ideale studielocatie is. Dus tijd om in de boeken te duiken. yyy

3

3,3

3

4

Tafelbergweg

Kroonjuweel

Europahuis

Kohnstamm/TTH

Adres Tafelbergweg 51 Open 08.30 - 17.00 uur Capaciteit 200 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Open voor alle HvA/UvA-studenten. Naast harde bureaustoelen staan krukjes met gezichten van beroemdheden.

Adres Duivendrechtsekade 36-38 Open 07.30 - 22.30 uur Capaciteit 150 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Het voordeel van studeren in de kantine zijn de brownies die je boven je boek kunt nuttigen, nadeel zijn het lawaai en de kruimels.

Adres James Wattstraat 79 Open 09.00 - 17.00 uur Capaciteit 125 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De muren van deze bibliotheek zijn schokkend roze. Het gratis drinkwater en de grote kantine ernaast zijn een voordeel.

Adres Wibautstraat 2-4 Open 08.30 - 18.00 uur Capaciteit 75 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De bibliotheek is kinderlijk ingericht, maar bevat veel informatie over lerarenopleidingen en omgang met kinderen.

FoliaMagazine

HvA HvA-locaties 1 Tafelbergweg 2 Kroonjuweel Studiezaal 3 Europahuisvan het latijnsamerika4 Kohnstamm/TTH instituut 5 Leeuwenburg Adres Plantage Middenlaan 45 6 Kroonstate Woensdag Openingstijden Jan Bommerhuis tot 7vrijdag: 12:00 – 17:00 Afstand tot koffieautomaat 1 8 Dr. Meurerlaan Capaciteit 5 9 Benno Premselahuis Comfort 5 10 Fraijlemaborg Bijzonderheden 11 historisch Koetsier-Montaigne Een gebouw met

9 8 2 8

7

16 17

13

3

18

14 20

19

11

5

15 11 4 9

1

6

7 3 5

2 4 1

11 Pierson Révész bieb 12 Bungehuis 13 Kunstgeschiedenis 14 Juridische bieb

3 5

21

12

uitzicht over Artis. Dat kan erg afleiden van het studeren en UvA-locaties er zijn weinig faciliteiten. Een 1 Science Parkmet bieb historisch gebouw uitzicht 2 Artis. UB sc over Dat kan erg afleiden van3het en er zijn BCstuderen Onderzoekszaal weinig faciliteiten. 4 Medische bieb AMC Gemiddeld cijfer: 4

5 Artis Bieb 6 Science Park sc* 7 UB zalen 8 P.C. Hoofthuis sc* 9 P.C. Hoofthuis bieb 10 Bushuisbieb

10

6

6

19 Oudemanhuispoort 20 Binnengasthuis 21 Bushuis studie *sc = studiecentrum

15 Roeterseiland studie 16 Religiestudies 17 Wijsbegeerte 18 Cedla

3

10

3 7

2,7

8

Leeuwenburg

Kroonstate

Jan Bommerhuis

Dr. Meurerlaan

Adres Weesperzijde 190 Open 08.30 - 21.00 uur Capaciteit 200 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De huisregels vergeet je niet, want de mensen van leukekunst.nl hebben ze verbeeld in een kunstwerk.

Adres H.J.E Wenckebachweg 144-148 Open 07.30 - 19.00 uur Capaciteit 150 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Wie heeft een mooi aangeklede ruimte nodig als er ook gewoon kriskras stoelen en tafels neer kunnen worden gezet?

Adres Wibautstraat 80-86 Open 08.30 - 20.00 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De studieplekken zijn weggestopt in de kelder. In de kantine studeren is net zo lawaaiig, maar wel gezelliger.

Adres Dr. Meurerlaan 8 Open 08.30 - 17.00 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De groepsplekken zijn afgeschermd, je moet alleen wel de verleiding kunnen weerstaan om steeds over de reling naar de kantine te gluren.

FoliaMagazine

7

HvA

UvA 2,6

9

Benno Premselahuis Adres Rhijnspoorplein 1 Open 08.30 - 19.00 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De studieplekken bevinden zich in de gangen en zijn erg rumoerig. Ze zijn bedoeld voor micstudenten en niet voor algemeen gebruik.

2

2,5

4,2

10

11

Fraijlemaborg

Koetsier-Montaigne

Science Parkbieb

Adres Fraijlemaborg 133 Open 08.30 - 18.00 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Een open stilteruimte boven de lawaaiige bibliotheek werkt niet echt. Voor echte stilte kun je beter ergens anders heengaan.

Adres Mauritskade 11 Open 09.00 - 17.00 uur Capaciteit 150 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De inspiratie voor de ruimte was een oud klooster. Erg mooi, maar zo donker dat de gemiddelde student zal moeten vechten tegen de slaap.

Adres Science Park 904 Open 09.00 - 22.00 uur Capaciteit 80 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Lage kasten en open ruimtes met grote ramen geven een ontspannen sfeer. Rustig lezen en werken kan hier prima. De kantine zit beneden.

1

UvA 3,4

6

8

3,3

7

3,2

8

3,2

9

Science Park sc

UB zalen

P.C. Hoofthuis sc

P.C. Hoofthuisbieb

Adres Science Park 904 Open 08.00 - 22.00 uur Capaciteit 140 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Even genoeg van het studeren? Een Playstation met Fifa en extra controllers is door iedereen te gebruiken om tussendoor te ontspannen.

Adres Singel 425 Open 08.30 - 23.45 uur Capaciteit 650 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De zalen bevinden zich door het hele gebouw. Ergens is dus vast nog wel een plek voor de hardwerkende student.

Adres Spuistraat 134 Open 08.00 - 20.00 uur Capaciteit 150 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Iedereen kan gebruikmaken van de faciliteiten. De vijftienminutenpc’s zijn meestal vrij, de rest van de computers zijn druk in gebruik.

Adres Spuistraat 134 Open 09.00 - 18.00 uur Capaciteit 300 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Geïnteresseerd in oude psychologie- of geschiedenisboeken? In deze muisstille bibliotheek zijn ze te koop voor één euro per stuk.

FoliaMagazine

4 2

3,8

3

3,7

4

3,7

5

UB sc

BC Onderzoekszaal

Medische bieb AMC Artisbieb

Adres Singel 425 Open 08.30 - 23.45 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Koffieautomaat naast je, comfortabele stoelen en veel ruimte en licht. De ideale werklocatie. Voor alle UvA/HvA-studenten toegankelijk. Daarom wel druk.

Adres Oude Turfmarkt 129 Open 07.30 - 22.30 uur Capaciteit 40 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Wie de bijzondere collecties wil raadplegen kan dat doen in rust en stilte, het museumcafé is open voor de knorrende magen.

Adres Meibergdreef 9 Open 08.30 - 20.30 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Alle medische categorieën zijn vertegenwoordigd en voor wie geen zin heeft in een bureaustoel zijn er pluizige roze fauteuils aanwezig.

3

3

Adres Plantage Middenlaan 45 Open 07.30 - 22.30 uur Capaciteit 40 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Dit is geen normale studieplek en je moet je dan ook melden bij de balie op de eerste verdieping.

3

2,8

10

11

12

13

Bushuisbieb

Pierson Révészbieb

Bungehuis

Kunstgeschiedenis

Adres Kloveniersburgwal 48 Open 09.00 - 18.00 uur Capaciteit 50 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Het lawaai van de gangen wordt buiten gehouden met hele dikke deuren. Verwacht dus boze blikken als je telefoon niet op stil staat.

Adres Roetersstraat 11-1 Open 08.45 - 20.00 uur Capaciteit 27 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Vanuit de bibliotheek kijk je uit over de kantine, wat erg af kan leiden. Maar snel op en neer voor een snack kan wel.

Adres Spuistraat 210 Open 10.00 - 18.00 uur Capaciteit 30 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De bank in deze kleine bibliotheek is heerlijk zacht, maar door gebrek aan computers heb je er als student weinig te zoeken. Behalve boeken natuurlijk.

Adres Herengracht 286 Open 09.00 - 17.00 uur Capaciteit 40 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De studieplekken zijn verdeeld over een aantal verdiepingen, net als de collecties die vaak worden aangevuld of veranderd.

FoliaMagazine

9

UvA 2,7

2,7

2,3

2,3

15

16

17

18

Juridische bieb

Roeterseiland sc

Religiestudies

Wijsbegeerte

Adres Oudemanhuispoort 4-6 Open 09.00 - 21.00 uur Capaciteit 50 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Wil je even snel roken of de benen strekken? Er zijn kluisjes aanwezig om je spullen veilig achter te laten, je plaats ben je wel kwijt.

Adres Roetersstraat 11-3 Open 08.45 - 18.00 uur Capaciteit 325 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Het geratel van de toetsenborden is het enige wat je hier hoort. Met schotten zijn de werkplekken in groepjes van vier verdeeld.

Adres Singel 425 Open 09.30 - 18.00 uur Capaciteit 40 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Het is er altijd rustig en stil, maar door het lage plafond, de kleine ramen en het gebrek aan lucht kun je last krijgen van claustrofobie.

Adres Singel 425 Open 09.30 - 18.00 uur Capaciteit 40 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Een fatsoenlijke werkplek maar gezelligheid is ver te zoeken dankzij de bureaustoelen en tlverlichting.

UvA 2,3

10

2,3

1,9

1,7

19

20

21

22

Cedla

Oudemanhuispoort

Binnengasthuis 5

Bushuis sc

Adres Keizersgracht 395-397 Open 10.00 - 17.00 uur Capaciteit 23 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Door de dikke ramen waan je je in een isoleercel gemaakt van boeken. Ook al kijk je uit over de drukke Keizersgracht.

Adres Oudemanhuispoort 4-6 Open 08.45 - 18.00 uur Capaciteit 100 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden De studieruimte van de Oudemanhuispoort bevindt zich in de kelder en is voor iedereen beschikbaar. Vaste computers zijn er niet.

Adres Oudezijds Achterburgwal 237 Open 08.45 - 19.00 uur Capaciteit 50 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Studeren kan hier in de rustige computerzaal of de iets rumoerigere bibliotheek. Beide zalen hebben groene muren.

Adres Kloveniersburgwal 48 Open 08.45 - 21.00 uur Capaciteit 200 Comfort Drukte Afstand tot koffie Bijzonderheden Lawaai overheerst hier. Bovendien zijn bijna altijd de meeste plekken bezet, waarschijnlijk omdat iedereen hier terecht kan.

FoliaMagazine

passie Kickboksen Kickboksen geeft Monique van Ee (39, assistent-manager Universitair Sportcentrum) zelfvertrouwen. ‘Bij de eerste keer sparren kreeg ik een harde stomp precies op mijn middenrif. Ik kon geen adem meer halen. Die stomp kreeg ik omdat ik niet wist hoe ik mij moest verdedigen. Ik hield maar een beetje mijn armen omhoog. Toen dacht ik: dit wil ik kunnen verdedigen, ik wil dat niemand meer mij daar kan raken. Als kind wilde ik al op kickboksen. Ik was heel verlegen, je hoefde maar boe te roepen en ik liep jankend weg. Maar het mocht niet van mijn moeder, die vond het te gevaarlijk. Toen ik op mijn zestiende alleen naar Amsterdam verhuisde, ben ik er toch op gegaan. Ik ging vechten bij de kickboksschool van Johan Vos. De zaal rook onaangenaam naar zweet, maar de sfeer was huiselijk. Ik train nu al 23 jaar, gemiddeld vier, vijf keer per week. Het combatgedeelte, het echte vechten, trekt mij het meest aan. Ik ben geen vechtersbaas, maar ik hou van het kunnen verdedigen en ontwijken van een aanval. Het geeft een geweldig gevoel om sterker en slimmer te zijn dan je gevechtspartner. Kickboksen geeft mij zelfvertrouwen. Ik weet hoe ik mijn mannetje kan staan. Dat vind ik belangrijk, zeker als vrouw. Sinds ik aan vechtsport doe ben ik niet meer snel geïntimideerd door een harde stem of een vijandige houding. Ik blijf rustig en gecontroleerd. Jammer vind ik dat kickboksen in Nederland met criminaliteit wordt geassocieerd. In het buitenland is dat heel anders. Op kickboksgala’s in Japan zit de hele familie op de tribune. Opa’s en oma’s, zelfs moeders met hun baby kijken ademloos toe. Het zijn de mooiste gala’s die ik heb meegemaakt.’ yyy tekst Rosa van Toledo / foto Fred van Diem Wilt u met uw passie in deze rubriek, of iemand aanmelden? Mail naar [email protected].

FoliaMagazine

11

Goed kijken Weg met de academische regeltjes, vrij baan voor de fantasie. Regisseur Jenneke Boeijink wil haar honoursstudenten tijdens het keuzevak The director in me prikkelen om hun verbeelding te gebruiken en op zoek te gaan naar thema’s en verhalen die zij belangrijk vinden. De eerste stap? Goed kijken naar de grote cineasten om te ontrafelen hoe die hun verhaal opbouwen. Boeijink over haar nieuwste film Terug, en over klassiekers die je gezien moet hebben. tekst Luuk Heezen / foto Bram Belloni

Terug (Nederland, 2012) Jenneke Boeijink Jenneke Boeijink (1977) studeerde psychologie in Nijmegen en volgde daarna de Nederlandse Film en Televisie Academie. Als regisseuse maakte ze diverse fictiefilms en documentaires. Haar meest recente werk is het televisiedrama Terug, dat vorige week op het Nederlands Film Festival in Utrecht in première ging. Roeland Fernhout, genomineerd voor een Gouden Kalf in de categorie Beste Acteur in een Televisiedrama, speelt de oorlogsfotograaf Vincent. Als hij besluit definitief terug te keren naar Nederland blijkt dat hij niet meer kan aarden in de banaliteit van het veilige Nederlandse leven. Zoals de studenten straks vanuit hun eigen fascina-

12

FoliaMagazine

tie op zoek moeten naar een verhaal, is ook Terug voortgekomen uit persoonlijke interesse. Boeijink: ‘Ik ben een groot fan van documentairefotografie. Er is een foto van de oorlogsfotograaf Kevin Carter van een uitgemergeld kind dat vecht voor haar leven. Een paar meter erachter staat een gier die geduldig wacht tot zij bezwijkt. Ik dacht: Wat voor mens moet je zijn als bij de aanblik van zoiets vreselijks het benul hebt om een stapje naar links te zetten zodat je compositie mooier wordt? En kun je dan daarna thuis nog zoals vroeger over koetjes en kalfjes praten?’ Terug is 11 januari om 23.15 uur te zien op Nederland 2.

After Life (Japan, 1998)

Grey Gardens (VS, 1975)

‘After Life speelt zich af in het voorportaal van het hiernamaals. Bij aankomst moeten overledenen hun dierbaarste herinnering formuleren. Die herinnering wordt vervolgens in scène gezet en gefilmd. Als de overledene de film bekijkt, vergeet hij zijn aardse bestaan en neemt alleen die ene herinnering mee naar de eeuwigheid. Behalve acteurs vertellen ook anderen in straatinterviews hun mooiste herinnering. Dat maakt de film heel charmant en hij laat je onherroepelijk nadenken over het mooiste moment in je eigen leven.’

‘In deze documentaire worden Edith Beale en haar dochter Edith geportretteerd, excentrieke dames van chique komaf. Moeder en dochter leven in vergane glorie te midden van een ongelooflijke rommel, afgezonderd van de rest van de wereld. Hun hang naar roem en aandacht is echter nog onverminderd groot. De dames zijn zo ongeremd en eerlijk dat je je afvraagt of ze niet tegen zichzelf beschermd hadden moeten worden. Tegelijkertijd rijst de vraag of de broers Maysles wel doorhebben hoe manipulatief de dames zijn.’

Der Siebente Kontinent

Apocalypse Now (VS, 1979)

‘Deze film gaat over doorgeschoten materialisme en de vervlakking van de maatschappij. Door de afstandelijke beeldtaal komt die boodschap keihard binnen: je ziet bijvoorbeeld in het eerste kwartier geen gezichten, alleen maar staccatoshots van een eettafel, een tandenborstel, een wekker, enzovoort. Ook zitten er geen soepel ogende camerabewegingen in of aangename muziekjes. Alles wat enigszins riekt naar entertainment is afwezig, de vorm volgt de inhoud op meesterlijke wijze.’

‘Hier komen veel filmkwaliteiten bij elkaar. Apocalypse Now heeft schitterende, intense kleuren, meeslepende geluiden en muziek, en fantastische acteurs. De film zuigt je mee in de bizarre, hallucinerende trip van de Vietnamoorlog. Je ziet hoe krankzinnig mensen in zulke extreme situaties kunnen handelen, terwijl je als kijker denkt dat je daar zelf boven zou staan. Tegelijkertijd weet je dat op dit moment op verschillende plekken vergelijkbare oorlogsdaden worden gepleegd – en het dus blijkbaar niet zo eenvoudig is.’

Kore-eda Hirokazu

(Oostenrijk, 1989) Michael Haneke

Solaris (Sovjet Unie, 1972) Andrey Tarkovsky

‘Een sciencefictionfilm over een astronaut die naar een ruimtestation wordt gezonden. Eenmaal aangekomen merkt hij dat de helft van de bemanning gestoord is geworden en ziet hij een kloon van zijn vrouw – die even voor zijn vertrek van aarde zelfmoord heeft gepleegd. De kloon is identiek aan zijn overleden vrouw, op een ding na: ze heeft niet de herinnering van hun leven samen. De vraag rijst of dat nodig is om liefde te ervaren. Tarkovsky geeft informatie niet in hapklare brokken, maar zet je aan het werk.’

Albert en David Maysles

Francis Ford Coppola

Hiroshima mon amour (Frankrijk/Japan, 1959) Alain Resnais ‘Boordevol poëzie en ambiguïteit. Via een eenvoudig liefdesverhaal worden thema's als herinnering en de werking van het geheugen aangesneden. Resnais gebruikt schitterende iconische beelden, die niet alleen letterlijk iets weergeven maar ook andere associaties oproepen. Alleen al de openingsscène: het is onduidelijk of de twee naakte lichamen zijn verwikkeld in een liefdesscène, of juist op sterven liggen.’ yyy

FoliaMagazine

13

(advertenties)

Wetenschap, in de wetenschap dat alléén de wetenschap wetenschappelijk is. Populair wetenschappelijk TV-programma waarin dagelijkse beslommeringen en opmerkelijke wetenswaardigheden op een vrolijke, maar toch reuze interessante manier behandeld worden.

Heb je je bachelor afgerond? Kies dan voor een master in Leiden of Den Haag. Masterdag 9 november Kom langs en maak kennis met de Universiteit Leiden: 70 masters en meer dan 200 specialisaties. Meld je aan op unileidenmasters.nl

Bij ons leer je de wereld kennen.

Onderwerpen • Waarom tongen we? • Hoogleraren die varkens berijden om te laten zien dat geur zo een belangrijke rol speelt in onze keuzes voor partners. • Professoren die in de snackbar praten over het sociale belang van wenkbrauwen. • De spraakmakende rubriek Aldus de Promovendus.

Vanaf 2 oktober, iedere dinsdag om 17:20 uur op AT5. Vanaf woensdag staat het volledige programma online bij www.foliaweb.nl

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam

ber

shops. n

nen n

FLOOR AGENDA

KOHNSTAMMHUIS, WIBAUTSTRAAT 2-4 | WO 10 OKTOBER - WO 27 FEBRUARI HTML (How To Make Love) November 2012 - februari 2013 HTML is een community-art project over de liefde. Leerlingen van de IVKO, buurtbewoners uit de Pijp/Diamantbuurt en studenten van de HvA vertellen elkaar hun verhalen en geven deze vorm in een voorstelling en tentoonstelling. Voor HTML is Floor op zoek naar 50 studenten van de HVA die het leuk vinden om samen te werken met buurtbewoners van diverse leeftijden en achtergronden. HTML zoekt verhalenvertellers, spelers, dansers, muzikanten en PR en social media deskundigen die gedurende de productieperiode een of twee dagdelen beschikbaar zijn om mee te werken aan een van de werkgroepen. Het is mogelijk om HTML als stage te gebruiken.

CREATING TOMORROW

Heb je interesse of wil je meer weten? Mail naar [email protected], vanaf 1 okt meer info op www.theatergroepjura.nl GraTis THeaTerworksHops November 2012 Floor geeft een tweede ronde theaterworkshops. Samen met professionele theatermakers en musici werk je via verschillende worskhops naar een voorstelling. De workshops beginnen in november en zijn voor alle studenten van de HvA. Interesse? Meldt je dan nu aan op [email protected]. Floor is een intermediair platform voor studenten, docenten en de rest van de wereld. Je kunt er activiteiten bijwonen maar ook organiseren.Twitter @floorHvA Facebook www.facebook.com/floorHvA

foto Danny Schwarz

op de tong

Spijshuys Versch Ruysdaelkade 183h (Zuid)

A

ls we binnenkomen heet de eigenaar van Spijshuys Versch ons hartelijk welkom en neemt hij zelfs onze jassen aan. Dat soort service zijn we niet gewend. Wat een luxe. We mogen zelf ons tafeltje uitkiezen en gaan bij het raam

zitten. Versch is vrij klein, en doet daardoor huiselijk aan – je kijkt zo de keuken in, waar de kok werkt met allerlei seizoensgroenten en iedere dag de keuze mogelijk maakt uit een vlees-, vis-, of vegetarisch gerecht. Voor een driegangenmenu betalen we € 25,-, en vanavond krijgen we

Seizoensgroenten Seizoensgroenten doen hun naam niet altijd eer aan: veel groenten zijn het hele jaar verkrijgbaar in de supermarkt. Toch zijn ze in specifieke seizoenen verser, omdat ze niet van ver weg hoeven te komen, en goedkoper, omdat het aanbod groter is. Seizoensgroenten van de herfst zijn onder andere pastinaak, schorseneren, wortels en natuurlijk pompoenen – de groente die uitgesneden als versiering gebruikt wordt met Halloween en Sint-Maarten.

Ruysdaelkade De panden aan het noordelijke deel van de Ruysdaelkade zijn gebouwd rond 1870. De herenhuizen waren bestemd voor welvarende Amsterdammers en hebben dan ook uitzicht op het Rijksmuseum. Deze omgeving wordt nog wel de ‘fluwelen rand’ van de Pijp genoemd. Versch zit in het midden van de kade, om de hoek van de Ceintuurbaan. De straten rond het Sarphatipark behoren echter ook tot deze rand van fluweel.

daar zelfs een gratis glas goede wijn bij. Dat slaan we niet af. Mijn tafelgenoot eet als voorgerecht een taartje van rauwe tonijn: ik neem de ratatouille met babymozzarella. Beide voorgerechten zijn uitstekend, en van de meer dan vriendelijke bediening krijgen we ook nog – kosteloos – een mandje brood vooraf. Als hoofdgerecht nemen we spareribs met sperzieboontjes en een vegetarische risotto met doperwten en camembert. Laatstgenoemde schotel mist wat pit: de spareribs zijn daarentegen een succes. Als nagerecht bestelt mijn introducé carameltaart met een bol stracciatella-ijs, ik de chocolademousse met caramelsaus. Bij de koffie krijgen we een schaaltje kersenbonbons. Spijshuys Versch doet extra moeite: wanneer we buiten aan het roken zijn, komt de serveerster naar ons toe om te vertellen dat het eten op tafel staat. Ze heeft kennis van het menu, en geeft ons goede tips wanneer we niet kunnen kiezen. € 25,- voor drie gangen is erg betaalbaar, het eten is goed, en de locatie – aan het water – is mooi. Toch zijn het vooral de sfeer en de leuke bediening die ervoor zorgen dat we terug zullen komen bij Versch. yyy Fien Veldman

Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail je recensie naar [email protected]. Stuur je bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude, Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, Amsterdam.

Borrels

Afgestudeerd, jarig, of gewoon zin in gezelligheid? Mocht je kleinbehuisd zijn of je huisgenoten geen overlast willen bezorgen, dan kun je Spijshuys Versch afhuren voor je borrel. De intieme sfeer en kleine behuizing van het restaurant zijn uitermate geschikt om een feestje te geven. Gezien de muziek in het restaurant – Jamiroquai komt langs, evenals de Red Hot Chili Peppers – wordt dat waarschijnlijk wel een genoeglijk avondje. Niet onbelangrijk: de bierselectie is van niveau.

FoliaMagazine

15

Toch geen lang Na maandenlang gesteggel is het eindelijk duidelijk: de langstudeerboete wordt afgeschaft en zelfs met terugwerkende kracht. Maar hoe kwam het zo ver, en hoe gaat het nu verder? Vijf vragen over de langstudeerboete. tekst Jeff Pinkster en Gijs van der Sanden / illustratie Pascal Tieman 1. Hoe is de langstudeerboete ontstaan? Daarvoor moeten we terug naar september 2010. In het dan uitgebrachte regeerakkoord tussen de VVD en het CDA – gedoogd door de PVV – is te lezen dat Nederland de ambitie heeft om tot de vijf beste kenniseconomieën van de wereld te behoren. Excellentie, topsectorenbeleid en studierendement zijn de toverwoorden. Het hoger onderwijs, zo stelt het regeerakkoord, heeft een kwaliteitsslag nodig. Een deel van de rekening voor die kwaliteitsverbetering komt bij de student zelf te liggen. In de eerste plaats is het plan een sociaal leenstelsel in de masterfase in te voeren, waarvan de opbrengsten geleidelijk in de verbetering van het onderwijs worden geïnvesteerd – het gevallen kabinet is daar echter nooit aan toegekomen. In de tweede plaats wordt van studenten die langer over hun studie doen hoger collegegeld gevraagd. Doel: het studierendement verhogen. Concreet

16

FoliaMagazine

betekent deze maatregel dat een student die een bachelorof masteropleiding volgt één uitloopjaar per studiefase krijgt. Als na dat jaar nog steeds geen diploma is behaald, en de student besluit door te gaan met studeren, wordt het wettelijk collegegeld verhoogd met een langstudeerboete van € 3.063,-. 2. Waarom wordt de boete nu toch afgeschaft? Niet snel na het openbaar maken van de plannen stuitte de maatregel op hevig verzet. De Raad van State – het belangrijkste adviesorgaan van de overheid – plaatste twijfels bij de doelstelling van de maatregel: ging het hier om het verhogen van het studierendement, of was er gewoon sprake van een ordinaire bezuinigingsmaatregel? Ook vanuit de oppositie in de Tweede Kamer kwam er kritiek: omdat de boete met terugwerkende kracht zou worden ingevoerd, werden de spelregels tijdens het spel veranderd. Studentenorganisaties spanden een

rechtszaak aan, maar verloren die. Met de verkiezingen van september in het vooruitzicht kwam de maatregel alsnog op losse schroeven te staan. Tijdens de campagneperiode uitten verschillende partijen felle kritiek op de maatregel, en toen zelfs het CDA – van wie het plan opmerkelijk genoeg in de eerste plaats afkomstig was – afstand deed van de boete, was duidelijk dat er niet voldoende draagvlak voor de langstudeerboete meer was. Vorige week maakten Mark Rutte en Diederik Samsom tijdens een persconferentie het deelakkoord voor 2013 – de aangepaste begroting voor 2013 – bekend, waaruit bleek dat de maatregel definitief van de baan is. 3. Wat betekent de afschaffing van de langstudeerboete voor hogescholen en universiteiten? Dat is een technisch verhaal. Het geld dat de langstudeerboete zou opbrengen, zou volgens

gstudeerboete de kabinetsplannen worden geïnvesteerd in het hoger onderwijs. De maatregel zat zo in elkaar dat de instellingen aan de ene kant 180 miljoen van de langstudeerders zouden krijgen, maar dat ze tegelijkertijd een zogenaamde ‘efficiencykorting’ moesten betalen voor elke langstuderende student: een totaal van 190 miljoen, dat uiteindelijk middels de prestatieafspraken met Halbe Zijlstra weer in het hoger onderwijs zou worden geïnvesteerd. Nu de langstudeerboete wegvalt, wordt die 180 miljoen aan verhoogde collegegelden ergens anders vandaan gehaald – bijvoorbeeld door het verhogen van de assurantiebelasting, zo is te lezen in het deelakkoord. De 190 miljoen wordt nog altijd in de prestatieafspraken geïnvesteerd. De inkomsten en de uitgaven van de instellingen blijven dus gelijk, alleen komen de inkomsten nu voor een deel uit een andere bron. 4. Krijgen studenten die de boete al betaald hebben hun geld terug? Daar hebben VVD en PvdA harde afspraken over gemaakt in het begrotingsakkoord voor 2013. De boete wordt per direct en met terugwerkende kracht geschrapt. Studenten die de boete al

hebben betaald krijgen het geld ‘uiterlijk begin 2013’ terug. Wat dat precies betekent werd eind vorige week duidelijk. Vooruitlopend op een spoedwet die de langstudeermaatregel later dit jaar echt van tafel moet vegen, geeft Zijlstra hogescholen en universiteiten nu al toestemming de boetes terug te storten. Want daarvoor konden hogescholen en universiteiten niet anders dan doorgaan met de boetes innen. De 62.000 langstudeerders, 4705 aan de HvA en 4912 aan de UvA, krijgen de komende weken meer duidelijkheid. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) breekt zich ondertussen het hoofd over de vraag hoe zij studenten moeten compenseren die een speciale lening hebben aangevraagd. En dan is er nog een ander probleem: studenten die gestopt zijn met hun studie omdat zij de langstudeerboete niet willen of kunnen betalen. Om hen te compenseren roept de Landelijke Studentenvakbond hogescholen en universiteiten op de inschrijftermijn te verlengen. 5. Het schrappen van de boete is met gejuich ontvangen. Maar is er zo veel reden tot blijdschap?

Dat is nog maar de vraag. Het snelle akkoord over de begroting van volgend jaar laat zien dat VVD en PvdA er graag met elkaar uit willen komen. En voor de student kan een kabinet van VVD en PvdA wel eens een dure grap worden. Beide partijen willen de huidige vorm van studiefinanciering namelijk vervangen door een sociaal leenstelsel. ‘Sociaal’, omdat studenten de lening na afloop van hun studie naar draagkracht kunnen terugbetalen. Maar volgens de landelijke studentenorganisaties en de HBO-raad is het stelsel helemaal niet zo sociaal. Uit een inventarisatie van die laatste, de koepelorganisatie voor hogescholen, zou blijken dat zo’n 35.000 jongeren zouden afzien van een studie door de invoering van zo’n stelsel. Voor een uitwonende student zou de gemiddelde studieschuld met 13.000 euro omhoog schieten, een bedrag dat je moet optellen bij de nu al bestaande studieschuld van 15.000 euro. Kinderen van rijke ouders maken zich daar minder druk om dan kinderen uit armere gezinnen, redeneert HBO-raadvoorzitter Thom de Graaf. De langstudeerboete was voor studenten uiteindelijk dus voordeliger dan een sociaal leenstelsel. yyy

FoliaMagazine

17

18

FoliaMagazine

objectief pigmentleed Ja, inderdaad, Michael Jackson had het ook. De huidziekte vitiligo, een aandoening waarbij wegens een verstoorde pigmentproductie witte plekken op de huid verschijnen. Het is een aandoening die verschillende varianten kent, maar voorkomt bij alle rassen en leeftijden, onder ongeveer 1 procent van de wereldbevolking. Over de oorzaken en het beloop van deze ziekte bestaan nog veel vragen. In een onderzoek waarop zij 11 oktober promoveert, verdiepte May Linthorst Homan zich in de vraag of er bij vitilogopatiënten verlies in de door hen ervaren ‘kwaliteit van leven’ optreedt. En dat bleek zo te zijn. Omdat vitiligo in het westen wordt gezien als een onschuldige, cosmetische aandoening, wordt een behandeling vaak niet noodzakelijk geacht. Linthorst Homan adviseert in haar proefschrift een intensievere begeleiding van vitiligopatiënten, met name van patiënten die in hun jeugdjaren vanwege hun aandoening vervelende ervaringen hebben gehad en daardoor mogelijk psychosociale schade hebben opgelopen. yyy tekst Mirna van Dijk / foto Pascal Tieman

FoliaMagazine

19

opinie

Niet alleen maar crisis Er is reden tot zorg binnen de geesteswetenschappen, maar het gaat zeker niet alleen maar slecht, betoogt Frank van Vree. illustratie Marc Kolle

H

oe moeilijk het is te ontsnappen aan de sombere, soms zelfs apocalyptische toon die wordt aangeslagen zodra het om de geesteswetenschappen gaat, blijkt uit de tekst waarmee debatcentrum Spui25 de debatten over ‘De Toekomst van de Geesteswetenschappen’ op zijn website aankondigt. Al in de eerste regel is er sprake van een ‘crisis’ waarin de humanities zouden verkeren. Spui25 staat hierin niet alleen. Integendeel, het lijkt er sterk op dat het gevoel van crisis en de angst voor een naderende ondergang de hoeksteen vormen van het frame dat de opinievorming en berichtgeving rond geesteswetenschappen is gaan beheersen. Wanneer we ons echter een wat preciezer beeld willen vormen van de toekomst van de geesteswetenschappen, zouden we moeten proberen ons van dit al te beperkende perspectief te ontdoen. Er zijn immers heel wat argumenten aan te dragen voor de stelling dat de geesteswetenschappen er grosso modo goed voor staan. De belangstelling van studenten laat al jaren niets te wensen over; er zijn meer promoties dan ooit tevoren. Dezelfde tendens zien we terug in de enorme ontwikkeling die een groot aantal disciplines de laatste twee decennia hebben doorgemaakt. In het ene geval gaat het om methodische vernieuwingen, in een ander geval om het ontstaan van belangrijke dwarsverban-

20

FoliaMagazine

den, onder meer op terreinen als taalwetenschap, cognitie en wijsbegeerte, een beweging die uitwaaiert naar andere vakgebieden, zoals de muziekwetenschap. In andere gevallen gaat

het om nieuwe disciplines, zoals mediastudies en erfgoedstudies, die de laatste tien, vijftien jaar tot volle wasdom zijn gekomen. Daarnaast heeft de oprukkende digitalisering geleid tot nieuwe benaderingen en methoden, die sinds kort geschaard worden onder de noemer digital humanities. Deze ontwikkelingen duiden niet op een crisis, maar op grote vitaliteit. Tegelijk markeren ze

Dijkgraaf

Dé prijs de ingrijpende verschuivingen die zich de laatste decennia binnen de geesteswetenschappen hebben voorgedaan. Het palet van de humaniora is weliswaar rijker en breder geworden, maar tegelijk hebben de disciplines die vroeger de kern daarvan uitmaakten – te beginnen met de talen – een flinke veer moeten laten. Hun neergang is evenwel minder het gevolg van de opkomst van nieuwe disciplines of bredere opleidingen zoals Europese studies of taal & communicatie dan van dieperliggende culturele veranderingen, in Nederland zo goed als elders. Met het oprukken van het Engels als lingua franca, de toenemende betekenis van visuele media, de verbreding van de beroepsperspectieven en de zwakkere positie van de talen in het middelbaar onderwijs – om maar een paar factoren te noemen – nam de belangstelling voor het klassieke talenaanbod zowel relatief als absoluut sterk af. De tanende belangstelling voor wat vroeger core business binnen de geesteswetenschap was, wordt weerspiegeld in het beleid van overheden en besturen: in binnen- en buitenland zijn de laatste jaren heel wat opleidingen en onderzoekscentra gesloten. Vanuit dat perspectief is de term crisis dus allesbehalve misplaatst. Sterker nog, het gemak waarmee hier en daar disciplines werden opgeheven (in Nederland overigens niet meer dan elders), weerspiegelt een andere, nog niet genoemde tendens – een tendens, die inderdaad de geesteswetenschappen als geheel bedreigt: de eenzijdige economische oriëntatie van

het beleid, het afrekenen op aantoonbare materiële en immateriële waarden en de sturing van het onderzoek vanuit de markt. Direct, aantoonbaar nut is niet bepaald datgene waarvan de geesteswetenschappen het moeten hebben – zo min overigens als het fundamentele onderzoek in andere wetenschapsgebieden, zoals Robbert Dijkgraaf afgelopen juni met kracht betoogde in zijn afscheidsrede als president van de KNAW. Het is vooral ‘diepe kennis’ die door deze ontwikkelingen in de verdrukking raakt. Parallel aan het oprukken van het nutsdenken zien we bovendien een toenemende scientificering van de humaniora: stap voor stap worden zij gedwongen zich te voegen naar de eisen van de ‘harde’ wetenschappen. Waartoe dat leidt, blijkt bijvoorbeeld uit het meten van onderzoeksresultaten, waarbij monografieën, vertalingen of tentoonstellingscatalogi – typisch producten van de geesteswetenschapper – het per definitie moeten afleggen tegen artikelen in specialistische, peer-reviewed tijdschriften. Deze scientificering, die zich ook doet gelden in het nationale onderzoeksbeleid en de onderzoeksprogramma’s van universiteiten, heeft de positie van de geesteswetenschappen de laatste jaren zonder meer verzwakt. Er is, kortom, reden voor zorg – maar het beeld is gemengd en stemt in meer dan één opzicht hoopvol voor de toekomst. yyy Frank van Vree is decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Op 10 en 17 oktober gaat hij in Spui25 in debat over de toekomst van de geesteswetenschappen. Zie spui25.nl.

Op het moment dat u dit leest zijn de winnaars van de Nobelprijzen bekend. En net als de afgelopen jaren bevind ik me op het moment van aankondiging in Kyoto, voor een internationale conferentie over de hogere stratosferen van wetenschap en beleid. Ik ben benieuwd wat de week zal brengen, want tot nu toe is er iedere keer een verrassing geweest. Zo kreeg ik vorig jaar direct na elkaar twee e-mails. De eerste kondigde aan dat een Amerikaanse medicus in de prijzen was gevallen. De tweede was van zijn dochter, die meldde dat haar vader het afgelopen weekend was overleden. Het jaar daarvoor viel de bekendmaking ook al niet goed. Ik was die avond bij een zeer exclusief diner in een van de beste restaurants van Kyoto. De top van het Japanse wetenschappelijke establishment was aanwezig, onder wie enkele Nobelprijswinnaars. Hoe exclusief deze bijeenkomst was, bleek wel uit het feit dat bij de theeceremonie voorafgaand aan het diner deze eminente geleerden niet welkom waren. Ze mochten in een zijkamertje wachten om later aan te schuiven. Die avond was alle hoop gericht op een Japanse winnaar. Er was een pertinent gerucht dat een bekende stamcelonderzoeker in de prijzen zou vallen. Onze gastheer was zijn directe baas. Terwijl in Stockholm het uur U naderde, ging het uitgebreide ritueel rustig verder. Schaal na schaal vol delicate hapjes verschenen, geisha’s zongen en dansten, de conversatie was verfijnd. Toen het moment daar was, pakte de gastheer zeer discreet zijn telefoon uit de binnenzak. Het scherm verlichtte zijn gelaat, dat geen enkele emotie vertoonde. Enkele seconden was het stil aan tafel. Het beekje in de rotstuin klaterde zachtjes. Een luifel wapperde even in de wind. De sake voelde warm in mijn hand. Toen noemde hij de naam. Een Amerikaan. De volgende gang werd geserveerd. yyy Robbert Dijkgraaf

g

PS En de verrassing is: dit jaar heeft hij wel gewonnen!



FoliaMagazine

21

opinie

Benmiloud

Steun de medezeggenschap

DUO Millionaires

Het zou studenten makkelijker moeten worden gemaakt langer dan een jaar in de medezeggenschap te zitten, betoogt Esther Crabbendam.

D

e medezeggenschap op de UvA wankelt. Er wordt steeds moeilijker gedaan over het instemmingsrecht, studenten- en ondernemingsraden worden vaak te laat ingelicht over lopende zaken, en de kloof tussen bestuurders en raden lijkt steeds groter te worden. Daarbovenop komen nog studiesuccesmaatregelen die studenten ervan weerhouden nog iets naast hun studie te gaan doen. Het vinden van nieuwe raadsleden wordt daardoor steeds lastiger, maar ook de continuïteit van studentenraden stokt en dat is een bedreiging voor de medezeggenschap. Na een jaar raadswerk moeten studenten zich in september meteen weer volledig op hun studie te richten, waardoor een langdurig inwerktraject of het doubleren binnen een raad steeds minder vaak voorkomt. Juist in deze tijden is een sterk medezeggenschapsorgaan belangrijk. Doordat de medezeggenschap het afgelopen jaar bij twee geschillen in het voordeel is gesteld, lijken bestuurders tot de conclusie te zijn gekomen dat ze de medezeggenschap het beste zo min mogelijk bij processen kunnen betrekken. Want hoe minder mensen er meepraten, hoe minder mensen impopulaire besluiten kunnen tegenhouden. Studentenraden hebben studentenraadsleden nodig die hun bestuurders scherp in de gaten houden en die het op tijd doorhebben als hun stem in het proces lijkt te worden overgeslagen. Uiteraard is dit de intentie van elk studentenraadslid. In de praktijk blijkt het echter best

22

FoliaMagazine

moeilijk; wanneer je aan een raadsjaar begint, ben je meer bezig met het wennen aan het medezeggenschapsysteem, het leren kennen van je nieuwe collega-raadsleden en het inlezen in enorme dossiers. Voordat raadsleden eenmaal zo zijn ingewerkt dat ze oog krijgen voor de trucs en achterliggende belangen van bestuurders, is het jaar al halverwege. Ook bestuurders zijn natuurlijk op de hoogte van de wisseling van de wacht. Voor hen is het verleidelijk om juist in de periode dat de studentenraad nog niet op volle sterkte is zaken door te voeren waar ervarener raden meer weerstand tegen zouden bieden. Daarom doe ik een oproep aan zowel de UvA als aan studenten. De universiteit moet ervoor zorgen dat het voor studenten aantrekkelijker wordt om een jaar door te gaan in de medezeggenschap. Zo zouden veel raadsleden na een jaar in een facultaire raad door kunnen stromen naar de centrale raad. Dit zou de UvA kunnen bevorderen door bijvoorbeeld soepeler om te gaan met BSA’s bij raadsleden. Maar ook studenten moeten na een raadsjaar nadenken over de hoeveelheid kennis die ze in huis hebben, en hoe zonde het is om hun ervaringen van een jaar weg te gooien. Blijf betrokken en draag zo bij aan de kracht van de medezeggenschap. yyy Esther Crabbendam studeert geschiedenis en Italiaanse taal & cultuur en is voorzitter van de facultaire studentenraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen.

Vroeger, toen de Jimmy Woo nog een plek was waar men binnen probeerde te komen en DUO nog de IB-Groep heette, werd er in de Jimmy tien keer per jaar een feestje georganiseerd dat IB-Groep Millionaires heette, altijd wanneer iedereen net zijn stufi binnenhad. Het idee was dat studenten dan in één avond hun volledige staatssteun konden verzuipen in een exclusieve club, zich even miljonairs wanend voordat het schrale studentenleven weer verderging. Het hele principe van studiefinanciering is stiekem ook gewoon dat je je de ene dag rijk kan voelen, en de volgende dag een schooier. Studiefinanciering is oefengeld. En als je tijdens je studie maar vaak genoeg een week op miesoep hebt moeten leven na met alcohol doordrenkte avonturen die je al lang vergeten bent, kun je tegen de tijd dat je hypotheek en alimentatie moet betalen wel een beetje met geld omgaan. Hoop je dan. Zo niet, dan is er altijd nog 24Kitchen. 24Kitchen is dé oplossing voor alle problemen in dit leven. Onlangs raakte ik al overtuigd van de goeroe-achtige kwaliteiten van Rudolph de cupcakebakker (deze beste man weet met zijn ongeremde optimisme van een genocide nog een geleipudding te maken), maar nu heb ik ook de voedselporno ontdekt. Het principe van voedselporno werkt hetzelfde als echte porno: kijken naar ‘beter’ omdat je het met ‘minder’ moet doen. Zo moet ik zelf ook regelmatig aan het einde van de maand heel creatief doen met een dozijn eieren omdat ik een paar weken eerder vier keer achter elkaar sushi heb besteld. Maar het eten van gepocheerde eieren gaat ook vervelen. Daarom: als iemand van 24Kitchen dit leest, begin alsjeblieft een programma dat DUO-Millionairs heet, met luxe voorraadkastjesrecepten. Zodat wij onverstandige maar leergierige studenten ons ook aan het einde van de maand schathemeltjerijk kunnen voelen. yyy Hadjar Benmiloud

brieven

promoties woensdag 17/10 13.00 uur: Fionn McLoughlin – Biologie

Roles of Phosphatidic Acid and its Cellular Protein Targets in Mediating Cellular Responses of Plants to Salinity (Aula)

Geweldig

Wat een geweldige actie van Folia om op dierendag eens aandacht te besteden aan de dieren waar veel mensen helaas nog steeds veel te weinig aan denken: die uit de vee-industrie. Op dierendag worden honden, poezen en misschien wat cavia’s en konijnen extra verwend en dat is natuurlijk heel goed. Maar iedere dag en dus ook op dierendag gaan er ook meer dan een miljoen dieren na een kort en verschrikkelijk leven voor het eerst naar buiten. Even de snuit in de frisse lucht tijdens het transport naar het slachthuis. En dan moet je maar hopen dat dat transport binnen Nederland is, want als het ergens in Europa iets goedkoper slachten is, doen we daar ook niet moeilijk over. Bedankt redactie, namens de dieren uit de vee-industrie. Karen Soeters, docent bij het Domein Media, Creatie & Informatie

Studieweek

Sytske de Jong en Jan-Tjibbe Steeman pleiten in Folia Magazine 4 (26 september) voor het behoud van de studieweek aan de Faculteit Economie & Bedrijfskunde. Deze leden van de facultaire studentenraad (FSR) geven daarvoor twee argumenten. Ten eerste: ‘Repeteren voor de tentamenweek is essentieel voor opleidingen waar men weinig college volgt en veel aan zelfstudie moet doen.’ Als de tijd die tijdens de collegeperiode wordt ingeruimd voor zelfstudie daar ook daadwerkelijk voor wordt gebruikt, dan zie ik niet in waarom er nog een (collegevrije) studieweek nodig is. Het tweede argument is ook al weinig overtuigend: sommige vakken schijnen geen midterm te hebben. De oplossing lijkt me niet om de studieweek weer in te voeren voor vakken die wel een dergelijk deeltentamen kennen.

14.00 uur: Marsha van Leeuwen – Geneeskunde

Screening for Gestational Diabetes Mellitus (Agnietenkapel)

Het argument dat niet wordt genoemd en waarschijnlijk wel een rol speelt is dat de studieweek door studenten veelal werd benut om op vakantie te gaan. Het huidige conflict doet me mede daarom denken aan de afschaffing van de tweede herkansing. Ook in deze discussie heb ik weinig steekhoudende argumenten van de FSR vernomen, maar desondanks hebben ze deze afschaffing lange tijd tegengehouden. Argumenten voor de afschaffing waren er wel: de tweede herkansing zorgde voor uitstelgedrag bij studenten en extra werk voor docenten. De belangrijkste reden waarom de FSR naar de geschillencommissie stapt, lijkt dat het bestuur de studentenraad heeft gepasseerd bij zijn beslissing. Als dit zo is, dan verdient dit inderdaad niet de schoonheidsprijs. Het bestuur zou in gesprek moeten blijven met betrokken studenten en de vertegenwoordigers van de studenten, zoals de FSR. yyy Rob van Hemert, docent bij de bachelor economie & bedrijfskunde Correcties Op de foto van Thomas Schlijper op pagina 5 van Folia Magazine 5 zijn geen leden van het Amsterdamsch Studentencorps A.S.C./A.V.S.V. te zien, in tegenstelling tot wat er in de begeleidende tekst werd gesuggereerd.

donderdag 18/10 10.00 uur: Michael Kemp – Biologie

How Birds Weather the Weather: Avian Migration in the Mid-Latitudes (Agnietenkapel)

12.00 uur: Mirande Stobbe – Geneeskunde

The Road to Knowledge: From Biology to Databases and Back Again (Agnietenkapel)

14.00 uur: Gianluca Rago – Natuurkunde

Looking at Life Through Molecular Vibrations (Agnietenkapel)

vrijdag 19/10 10.00 uur: Aline Bouwes – Geneeskunde

Postanoxic Coma, Prognosis After Therapeutic Hypothermia (Agnietenkapel)

13.00 uur: Pit Dehing - Economische geschiedenis

Geld in Amsterdam. Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725 (Aula)

14.00 uur: Brigitte Sondermeijer – Geneeskunde Cardiovascular Metabolism (Agnietenkapel)

oratie vrijdag 19/10 16.00 uur: Dhr. prof. dr. Steven Perrick, bijzonder hoogleraar bijzondere onderwerpen notarieel recht

Het belang van het vermogensrecht voor de beoefenaar van het vennootschapsrecht (Aula) Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/nieuws-agenda/.

Bij het stuk ‘Vluchtelingen zijn geen zielige mensen’ in Folia Magazine 5 is weggevallen dat de portretjes van vluchtelingstudenten zijn gemaakt door Linda Leestemaker. Hierin stond tot onze spijt informatie die niet klopte, waardoor de geportretteerde studenten Liza Amarchanova, Arman Esmaili en Arian Morvat zich niet in de tekst herkennen. Via www.foliaweb.nl zijn de portretten te lezen in herziene vorm.

FoliaMagazine

23

(advertenties)

Folia maakt kennis...

LOVE IT...

MET AL JE VRIENDEN IN ACTIE KOMEN

KOM OOK IN ACTIE CHECK FIGHTCANCER.NL

...met Willem

Baumfalk

Domeinvoorzitter Maatschappij en Recht HvA

START het WEEKEND in het AMSTERDAMS ACADEMISCH CAFÉ LIVE MUZIEK en lekkere hapjes

Woensdag 10 oktober tussen 16.00 en 17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143) Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)

•

Vanaf 11 oktober terug te luisteren op

www.foliaweb.nl

Vrijdag 12 oktober 17.00 - 19.00 vocaliste SANNE HUIJBREGTS en haar band

Oudezijds Achterburgwal 235 1012 DL Amsterdam 020-5953878 / 79

17 oktober • Julia Noordegraaf

Press Play Talent Night 8 DJ’s. 6 hours. One grand prize. Come and show your support!

PLEASURE CLASS

(hoogleraar Erfgoed en digitale cultuur UvA)

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

ADHD? Hoe korter de aandacHt Hoe langer de studie

TWO POINT ZERO & THE SESSIONS

ADE 2012 SHOWCASE: PART 1 THE TIMEWRITER & TERRY LEE BROWN JR JODY WISTERNOFF, C-JAY, JON COWAN & MORE

‘De LAX’ is situated behind railwaystation Amsterdam Amstel. For travel directions check www.asvl.nl/de-lax

thebusypeople.nl (020) 820 26 60

illustratie Denise van Leeuwen

drift

Steun in de ellende

E

ileen (24), student aan de Faculteit der Geesteswetenschappen: ‘Voor Jim had ik nooit een serieuze relatie gehad. Het bleef altijd een beetje vaag. Maar met Jim zag ik al snel dat alles anders was. We zagen elkaar haast iedere dag, daar bestond ook geen twijfel over. Het was meteen vanzelfsprekend; er werd geen spel gespeeld. Als we elkaar niet zagen belden we urenlang. We bespraken zo’n beetje alles met elkaar wat je maar kunt bedenken. Ik was een aantal maanden samen met Jim toen ik hoorde dat mijn moeder een progressieve ziekte had en dat ze zou overlijden. Ze was al een tijd ziek, maar steeds werd maar niet duidelijk wat er precies aan de hand was. Ik was heel blij dat Jim bij mij was op dat moment, hij heeft me opgevangen en we hebben heel lang gepraat. De tijd die volgde was heel moeilijk. Ik was veel bij mijn ouders om voor mijn moeder te zorgen, daarnaast probeerde ik ook nog mijn studiepunten te halen. Maar als ik bij Jim was voelde ik mij veilig. Het was op dat moment het enige wat fijn was; de rest van mijn leven stond op zijn kop.

Al heel snel zijn Jim en ik gaan samenwonen. Zijn huis werd verbouwd en we spraken af dat hij tijdens de verbouwing bij mij kon wonen. De verbouwing duurde alleen veel langer dan gepland: voor we het wisten woonden we een jaar samen. Toen het huis af was ben ik bij hem ingetrokken. Jim was de enige reden dat ik mijn vakken kon blijven volgen. Studeren kan heel anoniem zijn.

‘Met Jim erbij was ik nooit depressief’ Maar ondanks alles dat er gebeurde hadden Jim en ik het heel leuk en waren we superverliefd. Ik heb soms – en zeker in die periode – de neiging om depressieve gedachten toe te laten. Maar met hem in de buurt kon ik gewoon niet depressief zijn. Ik heb Jim al snel meegenomen naar mijn moeder. De eerste keer zei ik dat hij gewoon een goede vriend was, maar volgens mij wist ze wel beter. Na een halfjaar heb ik het haar verteld.

Ze was heel blij; ze vond hem heel leuk. Daarbij zag ze denk ik dat hij echt een steun voor mij was. Voor haar was hij daarom denk ik ook een lichtpuntje in alle ellende. Nooit heb ik het gevoel gehad dat het hem te veel moeite kostte. Als ik ’s nachts een keer wakker werd en ik moest huilen kon hij mij heel goed troosten. De volgende dag gingen we dan samen iets leuks doen. Ik kreeg een beter gevoel door hem. Voor hem was het daardoor denk ik ook te doen. Na het overlijden van mijn moeder wist ik dat ik een tijd weg moest uit Amsterdam. Ik ben naar Madrid gegaan, en heb daar een halfjaar gewoond en gestudeerd. Het was voor het eerst dat er een afstand was tussen mij en Jim – al is hij vaak langs geweest. Het was heel goed voor mij een tijd weg te zijn. Maar we hebben wel besloten dat we de volgende keer gewoon samen naar het buitenland gaan.’ yyy Roos Menkhorst De naam van de geïnterviewde is op haar verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar [email protected].

FoliaMagazine

25

Planten als passie 115 planten staan er in het Kohnstammhuis en het Theo Thijssenhuis van de HvA. Op eigen houtje overleven die niet. Maar als interieurbeplanter Arno de Winter is geweest, is hun dorst gelest en glimmen hun bladeren weer. ‘Zo’n plant heeft direct een heel andere uitstraling.’ tekst Eva Rooijers / foto’s Bob Bronshoff

‘K

ijk, ik voel hier al plakkerigheid.’ De schoenzolen van Arno de Winter (49) zuigen zich vast aan de vloer rondom de pakweg vier meter hoge plant in de kantine van het Kohnstammhuis. De Winter haalt een vinger langs de trapleuning die langs de plant omhoog loopt. ‘Nog veel plakkeriger,’ stelt hij vast. ‘Dat kan maar één ding betekenen: luizen. Ik weet dat dan gelijk. Dat is een stukje ervaring dat je hebt.’ Al vijfentwintig jaar werkt De Winter als interieurbeplanter, zoals dat officieel heet. ‘Ik heb er wel eens aan gedacht om me te verbreden, maar uiteindelijk ben ik niet zo’n hopper. Tsja, als je toch nog steeds plezier hebt in je werk?’ Zijn ogen sprankelen als hij over planten praat. ‘Ik ben altijd met planten bezig. Ook altijd al geweest. Toen ik jong was hadden we een klein tuintje. Nou, dat was echt mijn tuintje hoor. Nu is mijn moestuin mijn hobby.’ Meer dan water geven De Winter werkt bijna altijd alleen. ‘Als ik dan toch een minpunt moet noemen aan deze baan is dat het. Maar je went eraan. En de vrijheid is ook wel weer fijn. Bovendien kom je nog eens ergens. Van gevangenis tot begraafplaats.’ Eens in de vijf weken zijn de 115 planten in het Kohnstammhuis en het Theo Thijssenhuis aan de beurt. ‘Dit is eigenlijk een rustig dagje.

26

FoliaMagazine

Op de linkerpagina de Schefflera Amate, boven een Draceana en rechts dopluis op het blad van de Schefflera Amate

Gemiddeld doe ik zo’n 150 plantenbakken per dag. Dat is drie minuten per bak,’ rekent hij voor. ‘En vergis je niet. Het is niet zomaar even een plantje water geven. Er komt veel meer bij kijken: voeding geven, snoeien, de juiste plant op de juiste plek zetten en bestrijding. Zoals onze visiemanager altijd zegt: “Wij zijn geen watergevers, wij zijn plantverzorgers.”’ Vandaag beginnen we met bestrijden. De Winter haalt een blad van de enorme plant met de Latijnse naam Schefflera Amate. ‘Prachtige plant, handvormig blad, vijf blaadjes op een steel of, eh, zes. Maar dit blad zit vol bruine vlekjes. Dat zijn dopluizen. Daar moeten we iets aan doen.’ De Winter vertelt dat het bedrijf waarvoor hij werkt, Ambius, normaal met biologische bestrijdingsmiddelen werkt. ‘Dat wordt toch van je verwacht in deze tijd.’ Maar dopluizen zijn hardnekkige beestjes. Daar moet zwaarder geschut aan te pas komen. De Winter haalt beneden in de kelder een wit flesje met bestrijdingsmiddel uit zijn busje. Er staat een oranje vierkant op met een groot zwart kruis. ‘Dit gebruiken we natuurlijk niet te pas en te onpas,’ vervolgt De Winter. ‘Wij van Ambius weten wat veilig werken is. We hebben ook een spuitlicentie, want je werkt toch met chemicaliën.’ Hij wijst naar zijn schoenen. ‘Harde neuzen. Je weet maar nooit. Een plantenbak kan omvallen.’ Om zijn middel draagt De Winter een leren riem met holster, met daarin een gewone schaar en een snoeischaar.

Verder zeult hij de hele dag een reusachtige jerrycan op vier wielen met zich mee. Daar gaat 150 liter water in. Aan de jerrycan zit een kraantje waarmee hij zijn groene gieter bij kan vullen. ‘Dat is wel zo makkelijk. Hoef je niet iedere keer naar de kraan te lopen.’ Een echte kantoorplant Als hij klaar is op de begane grond neemt De Winter de lift naar de negende verdieping. Daar is leercentrum Floor gevestigd, een grote ruimte met witte zuilen, glas-in-loodramen en vier donkergroene planten in langwerpige grijze bakken. ‘Dit is een Draceana, een van de sterkste planten die er is. Een echte kantoorplant: niet lelijk en niet mooi.’ De planten krijgen maar eens in de vijf weken water, legt De Winter uit. ‘De laatste week moet de plant echt op zoek naar de laatste restjes water. Dat is goed voor de groei van de wortels.’ De Winter kantelt de bak een beetje om te controleren of de planten helemaal droog staan en geeft ze dan water. Maar met water geven ben je er nog niet, benadrukt de Winter nogmaals. ‘Wat ik zelf ook een heel belangrijke vind, is de uitstraling van een plant. Als een plant dat niet meer heeft wordt het een beetje dit’: De Winter zucht en laat zijn schouders hangen. Wijzend naar een Draceana: ‘Deze plant is stoffig. En een plant die stoffig is, is altijd lelijk.’ De Winter gaat het stof te lijf met een speciale glansspray, een vettig goedje gemaakt van ficussappen. Als hij klaar is, glimmen de planten

weer als een spiegeltje. Tevreden inspecteert hij zijn werk. ‘Zo’n plant heeft direct een heel andere uitstraling. Zeker voor een ruimte als dit moet je de lat net wat hoger leggen. Op de auto van ons bedrijf staat niet voor niets: stimulating the senses. Ik zeg altijd: “Wij zijn de Mieles onder de plantenverzorgers.” Een goed product en een goede service zijn voor ons belangrijk. Maar ja, sommige mensen nemen genoegen met een Zanussi.’ Op naar het aanpalende Theo Thijssenhuis. Daar staan elf planten die aan fijn bamboe doen denken. ‘Hier werken de planten goed in de ruimte,’ stelt De Winter tevreden vast. ‘De planten zijn aanwezig, maar niet te. En ze geven sfeer, toch een van de belangrijkste functies van een plant.’ In de gang op de eerste verdieping staat een wit schoolbord pal voor twee middelgrote planten zodat je ze nauwelijks meer ziet. De Winter haalt zijn schouders op. ‘Dat soort dingen gebeuren, daar moet je niet al te moeilijk over doen. Vernielzucht meld ik wel altijd. Ik vind dat mensen normaal met planten om moeten gaan.’ Maar op de HvA valt het reuze mee volgens hem. ‘Zeker voor een school. Geen koffiekopjes in de bakken of dat soort ongein.’ Aan het einde van de gang treft hij een dichte deur. De Winter controleert op zijn schema of er een plant in de ruimte hoort te staan. Dat is onduidelijk. Na drie keer kloppen opent hij de deur en zegt stellig: ‘Bij twijfel altijd kijken, want er kan een plant staan.’ yyy

FoliaMagazine

27

lezingenladder

het cultureel studentencentrum van de UvA & HvA

CREA RoeterSeiland Adres: Nieuwe Achtergracht 170 Voor een ieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine-lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Berberbibliotheek Bieb Bos en Lommer DO 11/10, 19.00 uur

lezing do 11/ 20.00 uur

The Daily Show

Talkshow met eigentijdse kunstenaars uit de Nederlandse undergroundpopartscene, die nu de massa bereiken met grote commerciële opdrachten.

Rode Hoed ZO 14/10, 16.00 uur O.a. Femke Halsema en spindoctor Kay van de Linde spreken over de campagne, de rol van de media en het buitenlands beleid.

Jon Stewart of The Daily Show is one of the most trusted men in American television news. Viewers of The Daily Show have been found to be more knowledgeable on political and civil issues than viewers of any other newscasts on the air. But what makes The Daily Show with Jon Stewart so different? In this lecture, we will explore the Daily Show origins and subsequent transformation to one of the most important media watchdogs as it became the leader of the 5th estate (the response to the 4th estate, or, the media’s failure to report the news). Brian Dunphy is a graduate of NYU’s Tisch School of the Arts, the University of Amsterdam and The New School for Social Research. Location: CREA Muziekzaal. Admission: students free, others v 5,-. No reservations.

Wetenschap: een kwestie van vertrouwen?

Eating Africa

comedy

Spui25 DO 11/10, 20.00 uur

Afrika heeft honger, Europa eet te veel. Maar hoe lang nog? De Youth Food Movement gaat samen met OneWorld op Wereldvoedseldag op zoek naar de antwoorden.

Avond ter ere van het verschijnen van de roman Goudstof van Ibrahim al Koni. Met o.a. initatiefnemer van de Berberbibliotheek, schrijver en HvA-docent Asis Aynan.

Shop Goes Pop Pakhuis de Zwijger DO 11/10, 20.00 uur

Debat over vertrouwen in de wetenschap met WRR-voorzitter André Knottnerus, onderzoeker van de affaire-Stapel, Kees Schuyt, en Huub Dijstelbloem, die een boek schreef over het gezag van wetenschap.

Rechtsstaatlezing Felix Meritis DO 11/10, 20.00 uur Strafpleiter Gerard Spong over de gesteldheid van de Nederlandse rechtsstaat. Is die een oase of een fata morgana?

Voordekunst Pakhuis de Zwijger DO 11/10, 20.00 uur Terug- en vooruitblik op de crowdfundingwebsite Voordekunst.nl, die in de afgelopen twee jaar al meer dan een miljoen euro heeft opgehaald voor kunstprojecten.

28

maakt ons tot Europeanen?’. Met o.a. Chris Keulemans (directeur Tolhuistuin).

Bereikbaar via de Sarphatistraat en de Plantage Muidergracht

Slideluck Potshow Oude Kerk ZA 13/10, 18.00 uur Avond met kunst en voedsel onder leiding van Erik Kessels (KesselsKramer). Eerst netwerken en eten (je moet iets meebrengen om te delen), daarna een slideshow.

Verkiezingen US

Pakhuis de Zwijger DI 16/10, 18.00 uur

Generatie IK: geeft uit De Balie DI 16/10, 20.00 uur Met economen, ondernemers, filosofen en kunstenaars wordt gezocht naar de oplossingen voor een nieuwe tijd waarin het geld niet langer aan de bomen groeit. Met o.a. Maxim Hartman.

Dogma’s vrije markt De Nieuwe Liefde DI 16/10, 20.00 uur Avond over het neoliberale mantra ‘markt = vrijheid = democratie’ met filosoof Hans Achterhuis en goudhandelaar Willem Middelkoop.

The Battle of Ideas

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee

Felix Meritis ZA 13/10, 16.00 uur

graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje

Een middag- en een avonddebat. Eerst ‘Wat is de waarde van kunst?’ en vervolgens ‘Wat

naar [email protected] onder vermelding van ‘Aanmel-

FoliaMagazine

ding lezingenladder’.

vr 5 / 21.00 uur

easylaughs High-energy improvised comedy by the international group easylaughs. Every Friday at 21:00. Different shows every week. Occasional guest and special extra shows at 20:00. For a full program and reservations: www.easylaughs.nl/shows. Location: CREA Muziekzaal. Admission: v 10,-. Reservations: tickets@ easylaughs.nl

documentaire di 16 / 20.00 uur

Screening Politics: Inside Job De financiële crisis, uitgebroken in de zomer van 2007, heeft de wereld nog steeds in haar greep. Vaak wordt zij vergeleken met natuurrampen: een “economische tsunami”, een “financiële aardbeving”. Maar Inside Job (2010, Charles Ferguson) toont dat de crisis helemaal geen natuurramp was, maar mensenwerk. De Oscar-winnende film legt de politieke geschiedenis van de crisis bloot, een geschiedenis van financiële deregulering en ongeremde groei van de financiële sector. Een must-see voor iedereen die wil begrijpen hoe wij in de hedendaagse economische malaise terecht zijn gekomen. Met een inleiding door dr. Daniel Mügge (UvA-politicologie). Plaats: CREA Theater. Toegang: studenten gratis, anderen: E 5,-. Reserveren: niet mogelijk.

WWW.CREA.UVA.NL

overigens

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

De UvA en de HvA moeten, in navolging van de Universiteit Utrecht, studenten testen op hun geschiktheid voor een studie. Marco Snoek lector leren & innoveren

Huub Toussaint lector bewegingswetenschappen

André Nollkaemper hoogleraar internationaal publieksrecht

Marco Snoek ‘Als het om “testen” gaat, dan beginnen bij mij alle alarmbellen te rinkelen. De motivatiegesprekken die de Universiteit Utrecht houdt, zie ik echter niet als “test”. Die zijn bedoeld om studenten te helpen zich beter te oriënteren. Zo komen ze erachter wat de opleiding van hun keuze inhoudt, en of die geschikt is voor hen. Dat is goed, want veel studenten beginnen aan een studie zonder te weten wat ze te wachten staat. Er is een enorm scala aan studies, dus de keuze is erg moeilijk; dan is het erg handig om je te kunnen oriënteren door middel van een motivatiegesprek. Je spreekt daar de ambitieuze student mee aan. Het zou gevaarlijk worden als universiteiten en hogescholen aan dit soort maatregelen strenge consequenties gaan verbinden, door bijvoorbeeld minder gemotiveerde studenten niet toe te laten. Onderwijsinstellingen worden afgerekend op het studierendement van studenten: als dit een middel is om zwakkere studenten te weren, ben ik het er zeker niet mee eens. Dat zou betekenen dat het financieel belang van de onderwijsinstelling leidend is.’

André Nollkaemper ‘Het testen van studenten op hun geschiktheid voor universiteit of hogeschool is symptoombestrijding. De werkelijke problemen liggen elders. Een dergelijke maatregel toont ten eerste aan dat het systeem van het voortgezet onderwijs niet goed functioneert. Op de middelbare school slaagt men er niet in leerlingen op voldoende niveau af te leveren bij de universiteit. Daar moet iets aan gedaan worden. Het tweede probleem, wat met deze selectie nog steeds niet wordt opgelost, is dat Nederlandse studenten te vroeg gedwongen worden om te kiezen. De bacheloropleidingen zijn te gespecialiseerd. Als deze opleidingen breder waren, kan de keuze van de student worden uitgesteld tot de masterfase, en zou het probleem grotendeels vanzelf worden opgelost. Studenten kiezen dan bewuster en beter voorbereid voor een opleiding. Er moet natuurlijk iets gedaan worden aan de uitval van studenten, want dat kost tijd en geld. Zolang deze problemen niet zijn opgelost, is selectie noodzakelijk, omdat het de student beschermt tegen verkeerde keuzes. Maar dit is niet de oplossing van het werkelijke probleem.’

Huub Toussaint ‘De impliciete redenering achter deze stelling lijkt te zijn dat studiesucces staat of valt met de motivatie van de student. Ook lijkt het alsof er testen bestaan die de motivatie van een student zo precies kunnen meten dat op basis van de uitkomst het slagen of falen van de student nauwkeurig bepaald kan worden. Was het maar zo simpel. Wetenschappelijke literatuur laat zien dat er een verband is tussen vaardigheden en karakteristieken – waaronder “motivatie” – van de student en het studiesucces, maar dat dit verband geen zekerheid biedt: het kan als “matig sterk” worden gekwalificeerd. Literatuur laat daarnaast zien dat andere factoren, zoals de manier waarop een onderwijsinstelling communiceert met de student, en de student de juiste studeerhouding weet aan te reiken, net zo belangrijk, zo niet belangrijker zijn. Het probleem van uitval is complex, waarbij veel meer factoren dan “de kwaliteit van de student” een rol spelen, en waarbij de toelating van een specifieke student afhangt van een motivatiemeting niet goed wetenschappelijk onderbouwd kan worden.’ yyy Fien Veldman

FoliaMagazine

29

De vader van een generatie Geschiedenishoogleraar Niek van Sas staat stil bij het overlijden van oerhistoricus Eric Hobsbawm. Hobsbawm werd én bleef communist, zag Margaret Thatcher als het kwaad en inspireerde Tony Blair. En hij schreef vele prachtige boeken. tekst Niek van Sas / foto Jillian Edelstein/Hollandse Hoogte

D

e Britse historicus Tony Judt heeft de generatie historici die tussen 1959 en 1975 ging studeren eens aangeduid als de ‘Hobsbawm generation’, die onverbiddelijk in de ban moest raken van deze meester van het vak. Eric Hobsbawm (1917) overleed op 1 oktober op 95-jarige leeftijd en de Hobsbawm-generatie zal nu vaderloos verder moeten. Gesterkt, dat wel, door de indrukwekkende wijze waarop wereldwijd is stilgestaan bij het overlijden van deze Engelse historicus, overtuigd marxist tot het eind, maar ook nog eens lid van de Engelse communistische partij tot die het in 1991 begaf. Wat hem zo bijzonder maakte was dat hij de discipline van de vakhistoricus paarde aan het natuurlijke vermogen een breed publiek te bereiken door zijn glasheldere, pakkende schrijfstijl. En je kon het nog zo met hem oneens zijn – en dat overkwam velen vaak genoeg – hij was toch een historicus om wie niemand heen kon. Natuurlijk kwam dat ook door de onderwerpen die hij koos, want geschiedenis mocht van hem geen antiquarisch tijdverdrijf zijn, maar moest altijd ‘maatschappelijk relevant’ zijn. In de jaren vijftig propageerde hij een nieuw soort sociale geschiedenis, ‘history from below’, als Engelse pendant van wat de Franse vernieuwers van het tijdschrift Annales al voor de oorlog op touw hadden gezet. Hij vestigde zijn reputatie met geschiedenissen van oproer, sociaal protest en banditisme, in Engeland, maar ook in Zuid-Europa en Latijns-Amerika: Primitive Rebels (1959), Bandits

30

FoliaMagazine

(1969) en Captain Swing (1969). Hobsbawm stond met één been in de Engelse empirisch-historische traditie maar tegelijkertijd had hij een brede, kosmopolitische, en naar eigen zeggen centraalEuropese blik, verwijzend naar de verdwenen vooroorlogse wereld waar zijn roots lagen. Bij het grote publiek brak hij door met een imposante trilogie over de ‘lange’ negentiende eeuw van 1789 tot 1914: The Age of Revolution (1962), The Age of Capital (1975) en The Age of Empire (1987), waarin hij zijn vermogen tot synthetiseren combineerde met een feilloos oog

Margaret Thatcher was voor hem de incarnatie van het kwaad voor detail. Zonder overdrijving kun je zeggen dat hij daarmee eigenhandig de vaak nationaal opgeknipte negentiende-eeuwse geschiedenis in een dwingend perspectief heeft samengebracht en daarmee de negentiende eeuw als periode op de kaart heeft gezet. Hobsbawm was de ultieme overzichtsschrijver die als geen ander grote lijnen wist te onderbouwen met saillante bijzonderheden en sprekend cijfermateriaal. Het marxistische interpretatieschema zorgde voor de noodzakelijke eenheid en samenhang. Dit negentiende-eeuwse panorama reikte van de ‘dual revolution’ rond 1800, de Engelse industriële en de Franse politieke, via de opkomst van bourgeoisie, kapitalisme en liberalisme tot het

tijdvak van expansie en modern imperialisme, dat zijn eigen tegenkrachten opriep en instortte in de catastrofe van 1914. Hobsbawms historisch-materialistische stramien wordt altijd verzacht door zijn oog voor nuance en de menselijke maat, voor de kleine man die vermalen wordt door de Grote Geschiedenis. In het hoofdstuk over de Franse Revolutie van The Age of Revolution – een analytisch hoogstandje bij een onderwerp waarover al zo veel was geschreven – toont hij veel sympathie voor de ‘little men’ tussen kleine burgerij en proletariaat die het vuile werk van de revolutie opknapten, maar gedoemd waren hun strijd te verliezen. Want: ‘history moved dead against them’, een oneliner die ons als geschiedenisstudenten destijds in verwarring achterliet. The Age of Extremes (1994) – waarin hij na de ‘lange’ negentiende nu ook de ‘korte’ twintigste eeuw van 1914 tot 1991 definieerde – was niet zomaar het vervolg op dit succesvolle drieluik. Het had een andere toon, simpelweg omdat het de periode beschrijft, inclusief persoonlijke keuzes en preoccupaties, van Hobsbawms eigen leven. Het is daarmee ook eenzijdiger en controversiëler. Geboren in 1917, het jaar van de Russische Oktoberrevolutie, voelde hij zich altijd een kind van die revolutie. Balancerend op het slappe koord tussen begrijpen en vergoeilijken ging Hobsbawm in dat laatste volgens velen te ver, tot en met het goedpraten – tot op zekere hoogte – van de miljoenen slachtoffers die het dolgedraaide moderniseringsproject van Stalin

geen politiek historicus in engere zin. In de negentiende eeuw wist hij daardoor het verhaal van de afzonderlijke landen te overstijgen, maar dat maakte hem ook kwetsbaar voor de kritiek dat hij het in de negentiende eeuw toch ongemeen belangrijke fenomeen van de natiestaat onvoldoende recht deed. Dat bleek nog eens in zijn boek Nations and Nationalism Since 1780 uit 1990, waarin hij de inzichten van de nieuwe lichting nationalisme-theoretici als Ernest Gellner en Benedict Anderson verbond met zijn ongeëvenaarde kennis van de negentiende eeuw. Hij concludeerde daar opgewekt dat het nationalisme inmiddels een gepasseerd station was, maar werd meteen ingehaald door een werkelijkheid (vooral de Balkanoorlog) die het tegendeel bewees. Het kostte hem toen moeite zijn ongelijk toe te geven. Daarentegen kon hij, als altijd met Marx in de hand, de grote crisis van het kapitalisme sinds 2008 goed begrijpen. Al in 1990 had hij trouwens in zijn lijfblad Marxism Today de voorspelling van socioloog Francis Fukuyama’s weggelachen dat ‘the end of history’ nabij was. yyy had geëist. The Age of Extremes laat zich het best lezen in combinatie met zijn sprankelende autobiografie Interesting Times (2002). Als kind van een Engelse vader en een Weense moeder, beiden van Pools-Joodse afkomst, woonde hij eerst in Wenen en na de vroege dood van zijn ouders in het Berlijn van de Republiek van Weimar. De chaos daar maakte hem politiek bewust en deed hem als 14-jarige gymnasiast kiezen voor de communistische partij. Die keuze zou hij nooit verzaken, ook niet toen de Russen in 1956 Hongarije binnenvielen en andere coryfeeën van de Britse marxistische historische school als E.P. Thompson en Christopher Hill de partij de rug toekeerden. De keuzes van de jaren dertig waren gemaakt voor het leven, ook omdat hij het loslaten van het communisme beschouwde als verraad aan zijn kameraden van toen, die vaak in de oorlog waren omgekomen. In Parijs marcheerde hij

mee in betogingen van het Front Populaire en ook dat Volksfrontdenken, een brede coalitie van progressieve krachten, had voor hem een blijvende aantrekkingskracht. Toen Engeland in de Thatcherjaren op de neoliberale schop ging, was er volgens Hobsbawm een soort Volksfront nodig om haar te stoppen. Margaret Thatcher was voor hem de incarnatie van het kwaad, hij noemde haar in een onbewaakt moment zelfs ‘semi-fascistisch’. Hij zag haar succes niet als haar verdienste, maar als een gevolg van het failliet van Labour en van de linkse stammenoorlogen. Toen Labour op het nippertje overleefde, werd Hobsbawm gaandeweg een goeroe van de linkse intelligentsia en van New Labour, hoeveel kritiek hij daarop ook had. Labourleiders Neil Kinnock en Tony Blair lieten zich door hem inspireren. Ralph Miliband, de vader van de huidige Labour-leider, was een persoonlijke vriend. Hoewel zeer politiek gedreven was Hobsbawm

Eric Hobsbawm Eric Hobsbawm, een historicus uit de marxistische school, was een van de invloedrijkste en meest gelezen Britse intellectuelen. Hij brak door met zijn trilogie over de ‘lange negentiende eeuw’: The Age of Revolution (1962), The Age of Capital (1975) en The Age of Empire (1987). In 1994 vervolgde hij zijn verhaal in de ‘korte twintigste eeuw’ met The Age of Extremes. Hobsbawm kwam op 9 juni 1917 in Alexandrië ter wereld als telg in een Engelsjoods gezin. Zijn linkse opvattingen vormde hij toen hij in de jaren dertig in Duitsland schoolging. In 1936 sloot hij zich in Engeland aan bij de Communistische Partij. Hoewel hij het geloof in de Sovjet-Unie verloor, bleef hij lid tot de partij in 1991 ophield te bestaan. Op 1 oktober overleed Eric Hobsbawm op 95-jarige leeftijd in een Londens ziekenhuis.

FoliaMagazine

31

Een spiritueel bestuurder Deze week in Folia maakt kennis: domeinvoorzitter Willem Baumfalk van het Domein Maatschappij & Recht van de HvA. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

W

ie ’s zomers bij goed zeilweer op het IJsselmeer ronddobbert loopt goede kans er Willem Baumfalk tegen te komen, zeilend in zijn jachtje, een Etap 22. Willem is een zeilliefhebber en als het weer het even toelaat staat hij aan het roer van zijn boot, het bollende grootzeil scherp in de wind, de fokkenschoot strak aangetrokken, water tot aan de einder. ‘Het is de spanning van de rust, die maakt dat ik zo graag zeil,’ zegt hij. ‘Heel veel rust en de stilte van het water. Aanleggen op steeds weer een andere plek, een vuurtje stoken, een berenburg drinken.’ Is het minder goed zeilweer – waait het harder dan windkracht vijf dan zie je Willem niet op het water – dan is er een alternatief: klussen aan het houten vakantiehuisje in het Overijsselse Dalfsen. ‘Ik heb er zelf water en stroom aangelegd en ben druk met het bestrijden van houtworm. Zo’n vijftig jaar oud vakantiehuis is een bron van vrolijke zorg,’ volgens Willem. Ontspannen doet hij naar eigen zeggen ‘met de handen’, werken ‘met het hoofd’. Willem Baumfalk (Ommen, 1961) is psycholoog en studeerde aan de gereformeerde Vrije Universiteit. Leren, opleiden en organiseren is

32

FoliaMagazine

de rode draad in zijn loopbaan. Dat begon al in 1985 als trainer en adviseur bij achtereenvolgens de Belastingdienst, de Bestuursacademie Randstad en KPMG. Toen had hij zo de smaak van het opleiden te pakken gekregen dat hij de overstap maakte naar het hbo, eerst bij de Hogeschool Utrecht, daarna bij de HvA waar hij

‘Willem houdt de regie heel goed in handen’ sinds 2007 voorzitter is van het Domein Maatschappij & Recht (DMR). ‘Ik zou Willem omschrijven als een zeer charmant, maar ook zeer doortastend en vasthoudend bestuurder,’ zegt UvA-hoogleraar pedagogiek en HvA-lector Louis Tavecchio, die lang met hem samenwerkte. ‘Willem houdt de regie heel goed in handen. Vergaderingen hebben nogal eens de neiging alle kanten uit te gaan, maar Willem grijpt dan precies op het juiste moment in: hij geeft mensen de ruimte, heeft natuurlijk gezag, maar zorgt er gelijk voor dat ze niet te veel zijwegen inslaan.’ Tavecchio kent Willem vooral als manager en bestuurder, maar

herkent in hem ook nog de opleider, de man die anderen iets wil leren. ‘Zo rond het einde van het jaar houdt hij vaak een toespraak voor zijn medewerkers. Die verpakt hij dan in een parabel, waarin hij op bijna spirituele manier iets over DMR zegt. Hij geeft de mensen als het ware een boodschap mee. Dat kan hij goed.’ Dat Baumfalk wel van een vleugje spiritualiteit houdt blijkt ook uit het feit dat hij een bestuursfunctie heeft bij De Nieuwe Liefde, een centrum voor debat, bezinning en poëzie. Hij is er penningmeester. Misschien niet de meest spirituele functie die er is, maar wel een functie waarvoor hij geknipt is, zegt voorzitter Els Ottenhof. ‘Willem is heel erg scherp, zit goed in dossiers en is cijfermatig erg sterk zonder een boekhoudermentaliteit te hebben. Hij kijkt vooruit, heeft een langetermijnvisie. Hij voelt aan hoe het huidig beleid zich vertaalt naar de toekomst. Dat is heel belangrijk voor een organisatie die financieel onafhankelijk wil zijn en blijven.’ Dat Willem een gereformeerde achtergrond heeft is nog goed terug te zien in zijn manier van werken, zegt oud-staatssecretaris van Justitie Ella Kalsbeek. Tegenwoordig is ze voorzitter van de raad van bestuur van Altra, een instelling voor

Folia maakt kennis jeugdzorg en speciaal onderwijs. Willem is er voorzitter van de raad van toezicht. ‘Zelf ben ik van huis uit ook gereformeerd en dat herken je in elkaar. Wij hebben beiden afstand genomen van de gereformeerde kerk, maar het gevoel iets voor de samenleving te moeten en willen doen is gebleven. Verantwoording nemen en op een serieuze manier met je werk om gaan, dat doet Willem. Hij heeft een heel hoog arbeidsethos.’ Volgend jaar wil Willem weer een etappe lopen van de ‘Kungsleden’, Zweeds voor ‘Koningspad’. Het is een langeafstandswandelpad in Zweden, van Lapland in het noorden naar het zuiden. Hij loopt ‘met Henk en Henk’, zoals hij zegt: met zijn goede vriend Henk en met zijn zoon Henk. Gedrieën lopen ze een noordelijk deel van de route. De stilte van Lapland, de horizon van het IJsselmeer en de houtworm in Dalfsen. Voeg daarbij een vleugje bezinning en de verantwoordelijke hand van de manager en je hebt Willem Baumfalk, helemaal. yyy Folia Radio zendt op 10 oktober een interview uit met Willem Baumfalk. Aan de orde zullen komen de positie en toekomst van DMR, zeilen en wandelen en de kracht van spiritualiteit. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl.

FoliaMagazine

33

‘Er komen heel veel concurrenten aan’ Louise Gunning is een halfjaar collegevoorzitter van de UvA-HvA. Ze voelt zich op haar plek en ziet de toekomst van universiteit en hogeschool met vertrouwen tegemoet. Maar de lat moet hoger. ‘Bij studenten moet het gevoel overheersen dat het een eer is om bij ons te studeren.’ tekst Gijs Groenteman / foto’s Jan van Breda

L

ouise Gunning is sinds een halfjaar voorzitter van het College van Bestuur van de UvA-HvA. Ze studeerde geneeskunde in Amsterdam, koos in Amerika voor de sociale geneeskunde, en werd hier uiteindelijk universiteitshoogleraar. Ze is een op en top correcte vrouw, kordaat en to the point, een ministeriabel type. En nu terechtgekomen in het Maagdenhuis, waar ze zetelt in de kamer die past bij haar functie. Alhoewel ze al vele bestuursfuncties heeft gehad – voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC, voorzitter van de Gezondheidsraad, de oudercommissie op de school van haar kinderen – is ze zelf ook in haar nopjes met deze kamer. Die wordt gedomineerd door een gigantische vergadertafel. Houdt u van vergaderen? ‘Ik vind vergaderen prima, als het uiteindelijk maar iets oplevert. Ik ben als wetenschappelijk adviseur betrokken bij het UMC in Cambridge. En daar constateer ik elke keer weer dat Engelsen niet kunnen vergaderen. Dat is heel frustrerend: je steekt er veel tijd in, maar het levert niets op. Engelsen zijn niet direct. Als wij vergaderen, discussiëren we ook echt. Ik denk dat er geen

34

FoliaMagazine

volk zo direct is als de Nederlanders. Altijd lastig voor de buitenlanders die hier komen.’ Hoe is het eerste halfjaar als voorzitter van het college van bestuur van de UvAHvA u bevallen? ‘Heel erg goed, maar dat verbaast me eigenlijk niets, want het is geen vreemde wereld en het zijn geen vreemde mensen voor mij. Dat maakt het makkelijk om je heel erg snel thuis te voelen. Het

‘Engelsen kunnen niet vergaderen’ is een spannende tijd, nu, met het vorige kabinet, de verkiezingen… Het is een klus om voor de Universiteit van Amsterdam een vaste koers te bewaren. Ik vind trouwens dat het vorige college van bestuur een heel goede koers had uitgezet. Er is al heel veel in gang gezet en bereikt, het is prettig om daarin mee te gaan. Ook de Hogeschool heb ik nu goed leren kennen, dat bevalt mij enorm. Een vreemde wereld voor u? ‘Bijvoorbeeld het Amsterdam Fashion Institute.

Geen idéé dat dat bestond!’ U kijkt daar heel guitig bij. ‘Ja! Alleen al die breimachines die daar staan! Het is gewoon een feest om daar eens te gaan kijken! Maar ook om te zien wat we met een domein als Bewegen, Sport & Voeding doen. Er zijn enorm veel onderwerpen bij de Hogeschool die bij de UvA simpelweg niet behandeld worden. Die aansluiting heeft opgeleverd wat we er destijds van verwachtten.’ Wat was u zelf voor student? ‘Een geneeskundestudent, en die zijn redelijk geordend en gereglementeerd. Maar ik heb er ook nog genoeg naast gedaan, hoor.’ Hoe komt het dat geneeskundestudenten van die types zijn? ‘Van oudsher is het zo dat geneeskundestudenten echt deel uitmaken van hun faculteit en van het ziekenhuis. Meer dan enig andere student. En een ziekenhuis is een resultaatgedreven organisatie. Daar kun je niet zeggen: “Ach, die patiënt laten we even een weekje liggen, want ik ben met iets anders bezig.”

daar binnen te komen, je moest geselecteerd worden, en dan móét je wel ambitieus zijn. Anders kom je er simpelweg niet in.’ Was dat een eye-opener? ‘Het paste niet in het Nederlandse systeem. Maar uit onderzoek blijkt dat als je door een zware selectie moet om ergens binnen te komen, je je wel een van de gelukkigen voelt. En dan ga je zorgvuldig om met de kansen die je krijgt. Dat is waarom ik toen ik bij het AMC zat ook de kans heb aangegrepen om studenten te gaan selecteren. Het kan zijn dat je ergens niet binnenkomt. Maar als je er hard voor hebt kunnen vechten, is dat denk ik makkelijker te accepteren, dan als het door een loterij is bepaald. Misschien levert het niet eens betere dokters op, maar het doet wel recht aan het gevoel dat je een eerlijke kans hebt om binnen te komen.’ Is uw tijd in Amerika vormend geweest? ‘Het was de tijd van Watergate, ik zat in Washington DC, dus ik zat daar vrij letterlijk met mijn neus bovenop – spannend. Onze kinderen zijn daar geboren. Oók spannend. Dus ja, een belangrijke periode in mijn leven. Maar ik voel mij Europeaan, en Amerika is een land met grote ongelijkheden, ik wilde niet dat onze kinderen daar op zouden groeien.’

Je komt dus in die sfeer terecht, een sfeer waar het bij tijd en wijle ook gaat over leven en dood. Studenten die in zo’n omgeving terechtkomen gaan bijna als vanzelfsprekend gedisciplineerd studeren.’ Was uw studententijd een gelukkige? ‘Is dat niet voor iedereen zo? Laten we zeggen dat het voor iedereen in elk geval een span-

nende tijd is. Je leert veel, ontwikkelt je, ontdekt wat je leuk vindt.’ Was u ambitieus? ‘In de jaren zeventig waren we niet ambitieus. We waren, tsja, bezig met het omverwerpen van heilige huisjes. Carrièreplannen maakte je niet. Maar een deel van mijn studietijd heb ik in Amerika doorgebracht. Het was een klus om

Nu we over vroeger praten, bent u eigenlijk sentimenteel aangelegd? ‘Ik denk dat ik meer een vooruitkijker ben. Ik vind het spannend om te zien wat de toekomst nog te bieden heeft. Maar ik koester mijn herinneringen wel. Mijn man is degene die de foto’s maakt en ze inplakt. Of er allerlei digitaals mee doet.’ Er wordt nu onderhandeld over de nieuwe coalitie. Steekt u uw voelsprieten al uit? ‘Natuurlijk. We proberen daar met de universiteiten samen in op te trekken, dat lijkt me wel zo handig. Als je Nederlandse universiteiten vergelijkt met die in het buitenland, hebben we natuurlijk magere jaren gehad. Terwijl Nederland

FoliaMagazine

35

het moet hebben van z’n goed opgeleide mensen, z’n innovaties, z’n onderzoek. Het is nooit erg om financiële schaarste te hebben, want dat dwingt je om heel kritisch te kiezen waar je dat geld aan gaat besteden en te proberen dat zo goed mogelijk te doen. De afgelopen jaren zijn de prestaties van de universiteiten ook enorm verbeterd, zowel in studierendement als in wetenschappelijke publicaties. Maar er komt een moment dat het moeilijk wordt die hoge prestaties te handhaven. Als de Duitsers maar blijven investeren, de Engelsen ook, en wij niet, komt er een moment dat je achteropraakt. Het fundamentele onderzoek moet weer een boost krijgen. Er móét ruimte zijn voor het door nieuwsgierigheid gedreven onderzoek. Een nieuw kabinet moet in staat zijn om dat tot prioriteit te maken.’ U zegt: een beetje afknijpen is prima, maar op een gegeven moment is het genoeg. ‘Ja. We teren nu nog op de wetenschappelijke reputatie van de mensen die twintig, dertig jaar geleden zijn opgeleid. Ik denk trouwens wel dat de studenten van nu een stuk scherper studeren.’ Omdat het tegenwoordig allemaal zo snel moet? ‘Ook omdat ze ambitieus zijn. Honoursprogramma’s trekken heel veel mensen aan. Dat wil zeggen dat studenten hun tijd willen benutten. Zich realiseren dat je maar kort bij een universiteit kunt zijn en dat je zo veel mogelijk in je op moet zuigen. Dat was vroeger echt anders, daar hebben we winst in geboekt.’ Studenten zijn wakker geworden? ‘Een jaar of tien geleden had ik het idee dat ze het allemaal wel goed vonden wat ze voorgeschoteld kregen. Nu is men alert, men heeft geen zin om die vier jaar te verkwanselen. Dat gevoel van urgentie is helemaal niet slecht voor studenten. En als je het ritme dat je op de middelbare school gewend was vasthoudt, zie je dat je nog genoeg tijd over hebt voor andere dingen dan de studie. Want die dingen zijn juist ook belangrijk in een studententijd.’ Men was verbaasd dat u al heel snel de Gezondheidsraad verliet om naar de

36

FoliaMagazine

UvA-HvA te gaan. Op welke gronden kiest u een functie? ‘Zelf vind ik het alleen interessant om een organisatie te besturen die iets doet wat ik belangrijk en interessant vind. Er zijn buitengewoon veel fabrieken waarvan ik het buitengewoon oninteressant zou vinden om bestuurder te zijn.’ Heeft het feit dat u vrouw bent nog een rol gespeeld in uw bestuurderscarrière? ‘Het feit dat je vrouw bent heeft als groot voordeel dat je altijd in gemengd gezelschap zit. Dus voor ons maakt het nooit iets uit. Ik heb er niet zo heel veel mee. Ik realiseer me wel dat het een zware tijd is als je vroeg in je loopbaan een

‘In de jaren zeventig waren we niet ambitieus’ gezin met jonge kinderen hebt. Als ik íéts aan mijn ervaring heb overgehouden, is dat je voor die jonge moeders, en tegenwoordig ook jonge vaders, een zekere clementie moet hebben.’ U kreeg zelf op uw drieëntwintigste uw eerste zoon. U vindt het heel goed als vrouwen jong kinderen krijgen, toch? ‘Hoe jonger je ze hebt, hoe minder zwaar je baan is, dat geeft wat tijd en ruimte. Maar het was in mijn tijd wel wat makkelijker: in de functies die ik had waren nog maar weinig vrouwen, dus men durfde ook coulance te hebben met een jonge moeder. Dat schiep toch nog geen precedent.’ Vond u het niet zwaar, hard werken met jonge kinderen? ‘Nee hoor, want ik heb een hele tijd parttime gewerkt.’ Bent u eigenlijk ook wel eens een driftkop? ‘Nee. Ik kan wel boos worden.’ Hoe ziet dat er dan uit? Uw gezicht staat vrolijk. ‘Ik ben een optimist, dat is waar. En vaak boos ben ik niet. Maar er is een verschil tussen boos zijn en van boosheid gebruikmaken. Met dat

laatste moet je voorzichtig zijn. Als ik boos ben, laat ik het lang niet altijd zien. Dus als je aan mij kunt zien dat ik boos ben, is het functioneel.’ Wat is uw belangrijke toekomstperspectief, de komende jaren? ‘Dat we mee blijven spelen op het internationale toneel. Bij de QS-ranking stonden we dit jaar weer keurig in de top-100. Laat het de top-200 worden. Dan hoor je bij die ene, misschien wel halve procent topuniversiteiten in de wereld. Dan kun je talent aantrekken. Ik wil dat Amsterdam die plek behoudt. En vanzelfsprekend is dat niet. De Duitsers en de Engelsen investeren, maar in China, India en Brazilië investeren ze nog véél meer. Dus er komen heel veel concurrenten aan. En in Europa zullen er niet zo heel veel overblijven die in die top-200 zitten. Door de combinatie van universiteit en hogeschool kunnen we niet alleen meeknokken om een toppositie, maar ook gewoon de mensen leveren die we hier, in de stad, nodig hebben.’ Maar welke speciale verrichting moet er nog gedaan worden voor die toppositie? ‘Internationalisering. We trekken talenten aan en zijn in staat die vast te houden. Kijk naar het

CV Louise Gunning-Schepers 1951 geboren in Amsterdam 1973 studie geneeskunde, Groningen 1973-1979 werk en studie in Washington en Baltimore 1980-1991 onderzoeker in Brussel, Rotterdam en het ministerie van VWS 1986-1988 Gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit 1991-2010 hoogleraar sociale geneeskunde AMC 1995-1997 lid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid 1997-2001 lid raad van bestuur AMC 2001-2010 voorzitter raad van bestuur AMC 2010-2011 voorzitter Gezondheidsraad 2010-april 2012 hoogleraar gezondheid & maatschappij UvA april 2012 – heden collegevoorzitter UvA-HvA

Tinbergen Instituut, waar het voor Nederlanders in toenemende mate moeilijk is om tussen te komen, omdat de concurrentie internationaal zo groot is. En het niveau dus hoog. Díé weg moeten we vast blijven houden. Niet bij alle vakgebieden, maar voor een aantal zullen mensen naar Amsterdam moeten willen komen. We moeten ze helpen aan behoorlijke huisvesting, helpen wegwijs te worden in onze stad, in China moeten we gericht op zoek gaan om de beste Chinese studenten te halen, en niet zomaar een heleboel.’ Gewoon dat rode lopertje uitleggen voor de talentjes. ‘Ja, maar ook hard zijn. Als je écht beter wilt worden, moet je ook durven selecteren. Selectie is een belangrijk punt voor mij. Want alleen dan zijn we, langzaam maar zeker, in staat om omhoog te gaan. Altijd moet bij studenten het gevoel overheersen dat het een eer is om bij ons te studeren, en dat er voor een plek geknokt moet worden.’

Hier op uw tafel staat een bordje van plexiglas met de tekst ‘Verslaafd zijn aan werken is gevaarlijk’. Dat is spontane ontkenning, toch? ‘Nee hoor. De balans bewaren tussen thuis en werk is een van de belangrijkste dingen die je aan mensen moet meegeven. Dat is ook de sfeer die je als organisatie moet uitstralen. Ik heb er meer aan als mensen lang goed

‘Selectie is een belangrijk punt voor mij’ blijven, dan als ze kort goed blijven en dan opbranden. En daarvoor moet het thuis ook goed lopen.’ En nu praat u niet als de opvoedgoeroe dr. Spock die uitlegde hoe je kinderen op moest voeden, maar zijn eigen kinderen geen greintje liefde kon geven?

‘Nee, ik heb genoten van de combinatie thuis en werk. Als je efficiënt bent is het echt niet moeilijk om dat evenwicht te vinden.’ Hoe lang blijft u op deze plek zitten? ‘Ik heb een termijn van vier jaar.’ En dan gaat u eens lekker met pensioen? ‘Ja! Dan ben ik vijfenzestig.’ Kijkt u reikhalzend uit naar die dag? ‘Dat niet, maar het zal vast heel leuk zijn om met pensioen te gaan. De tijd dat het pensioen een knip in je leven was, is al lang voorbij.’ En wordt u dan een actieve oma? ‘Ik bén al een actieve oma.’ Daar hoeven we ons dus geen zorgen over te maken? ‘Doet u dat maar niet.’ yyy

FoliaMagazine

37

prikbord HvA

38

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

DMR Jongerenwerk

DEM SIS

Youth Spot, het onderzoek- en praktijkcentrum voor jongerenwerk, is per 1 oktober 2012 gedoopt tot lectoraat Jongerenwerk in de grote stad binnen het Kenniscentrum Maatschappij & Recht. Het is het eerste lectoraat in Nederland dat zich specifiek richt op het jongerenwerk als beroep. Judith Metz is benoemd als lector. De samenwerkende partijen Combiwel, Dock, IJsterk, Streetcornerwork, Click F1, ROC TOP, ROC zien het lectoraat als de kroon op hun gezamenlijke initiatief om te werken aan de professionalisering van het jongerenwerk.

Het gebruikersgemak van het Studenten Informatie Systeem is voor studenten verbeterd, meldt het administratief centrum. Studenten kunnen inmiddels inloggen via een speciale webapp. Hiermee kunnen studenten, na inloggen met hun HvA-ID, hun studieresultaten uit SIS inzien. De applicatie is samen met studenten ontwikkeld en is zowel in het Nederlands als in het Engels beschikbaar. In het komende studiejaar wil de HvA het gebruikersgemak voor studenten verder vergroten door ook andere onderwijsgegevens mobiel beschikbaar te maken voor studenten.

HvA Ranglijst

DT Netwerk

In de jaarlijkse ranglijst met de beste hogescholen van weekblad Elsevier doet de HvA het beter dan vorig jaar. Studenten zijn bovengemiddeld tevreden over een kwart van de opleidingen tegen twaalf procent vorig jaar. Daarmee passeert Amsterdam de Hogeschool Rotterdam (24 procent), Windesheim (23 procent) en de Haagse Hogeschool (19 procent). ‘Dat is een indicatie dat we op de goede weg zijn met de kwaliteitsverbetering die we hebben ingezet,’ aldus rector Jet Bussemaker op de HvA-website, die docenten complimenteerde met de prestaties.

Een structurele oplossing voor de problemen die medewerkers en studenten ervaren met de toegang tot het HvA-netwerk vanaf mobiele apparatuur zal naar verwachting nog enkele weken op zich laten wachten. De problemen zijn ontstaan door een explosieve toename van het aantal smartphones, laptops en tablets. Het aantal apparaten is verdubbeld ten opzichte van vorig studiejaar. Mobiele telefoons en tablets blijven frequent verbinding maken met het netwerk, in piektijden kan het netwerk dat niet aan. Er wordt gewerkt aan een structurele oplossing.

DG Onderwijsdagen

DMCI Buitenlandmanifestatie

De onderwijsdagen in Rotterdam staan 13, 14 en 15 november in het teken van ict en het onderwijs. Het congres is een ontmoetingsplek voor docenten, ict’ers, beleidsmakers en andere professionals uit het gehele onderwijsveld. De HvA neemt dit jaar deel aan de eerste twee dagen, waarin de aandacht vooral uitgaat naar het hoger onderwijs. Deelname aan de conferentie kost 175 euro voor een dag, 325 euro voor twee dagen. De HvA organiseert de busreis naar Rotterdam vanaf het Amstelstation. Meer info op intranet en www. deonderwijsdagen.nl.

De jaarlijkse Buitenlandmanifestatie van de UvA en de HvA wordt dit jaar georganiseerd op woensdag 10 oktober van 15.00 tot 19.00 uur in gebouw de Leeuwenburg (Amstelstation). Op de Buitenlandmanifestatie kunnen studenten van alle opleidingen terecht met praktische en inhoudelijke vragen over studie, stage of onderzoek in het buitenland. Deskundigen kunnen onder meer geraadpleegd worden over onderwerpen als het aanvragen van een beurs, een visum of het opstellen van een motivatiebrief en cv. www.buitenlandmanifestatie.nl.

DOO Twitter

DBSV Dyslexie

Het nieuwe Twitteraccount HvA_Student is vorige week gelanceerd. Op dit speciale account worden studenten op de hoogte gehouden van grappig en belangrijk nieuws over de hogeschool. Studenten kunnen er terecht met vragen over inschrijvingen, locaties, collegegeld, roosters, cijfers, minoren, studie in het buitenland, toelatingsexamens, collegekaarten en nog veel meer. De HvA streeft ernaar om relevante vragen die op dit account binnenkomen binnen een dag te behandelen.

Als dyslexie een belemmering is tijdens je studie, dan bestaat er de mogelijkheid om gratis de cursus ‘Studeren met dyslexie’ te volgen. Het domein zet in drie bijeenkomsten uiteen hoe je kunt omgaan met dyslexie. Er wordt ingegaan op digitale hulpmiddelen en de regelingen waar studenten zich op mogen beroepen. De cursus bestaat uit drie bijeenkomsten in het Dr. Meurerhuis, de eerste cursusdag is op donderdag 22 november. Kijk voor aanmelding en meer informatie op het intranet. Aanmelden kan tot en met 20 oktober.

FoliaMagazine

prikbord UvA

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

FEB Cendef

FMG Verenigde

Cars Hommes en Domenico Massaro, onderzoekers bij het Center for Nonlinear Dynamics in Economics and Finance (Cendef), zijn er samen met wetenschappers van andere wetenschappelijke centra in geslaagd een EU FP7-subsidie te verwerven voor een project gericht op onderzoek naar de toekomst van de macro-economische en monetaire integratie in Europa. De bijdrage van Cendef is gericht op het toepassen van de theorie van complexe systemen om financiële en macro-economische (in)stabiliteit te modelleren en te onderzoeken. Het Cendef krijgt twee ton.

In de jaarlijkse strijd om de titel ‘jongerenvertegenwoordiger van de VN’ zijn politicologiestudent Eline Mast en AUC-medewerker (en oud AUC-student) Martijn Hagoort doorgedrongen tot de laatste zes kandidaten. Vorige week kon iedereen stemmen op Martijn, deze week is Eline aan de beurt. Wie Eline wil nomineren sms’t ‘Eline’ naar 5040. Op 24 oktober wordt de winnaar bekendgemaakt. Sinds 1971 wordt er jaarlijks een jongere gekozen die als taak heeft generatiegenoten meer te betrekken bij de internationale politiek. Zie ook www.dewereldvandevn.nl.

AUV Gepensioneerden

AMC Helius

Op 3 november wordt op de jaarlijkse AUV-dag een speciaal programma georganiseerd voor gepensioneerde medewerkers en wordt de alumnikring ‘UvAgepensioneerden’ feestelijk opgericht. Met deze kring hebben gepensioneerde medewerkers van de UvA een kader waarbinnen zij oud-collega’s kunnen ontmoeten en krijgen zij recht op allerlei voorzieningen, waaronder een UB-lenerspas. Het eerste lidmaatschapsjaar neemt de UvA het AUV-lidmaatschapsgeld (30 euro per jaar) voor gepensioneerde oud-medewerkers voor haar rekening. Info via [email protected].

Na Zuidoost gaat nu ook in Nieuw-West het Helius gezondheidsonderzoek van AMC en GGD van start. Helius staat voor Healthy Life in an Urban Setting en is het eerste langlopende multi-etnische gezondheidsonderzoek in Europa. Doel van Helius is het achterhalen van de oorzaken van gezondheidsverschillen tussen mensen van verschillende herkomst. Sinds eind 2010 onderzoekt Helius vanuit Zuidoost vooral Surinamers, Ghanezen en autochtone Amsterdammers. In Nieuw-West worden Turkse en Marokkaanse deelnemers uitgenodigd voor onderzoek. Zie ook www.amc.nl.

FGw 100

Acta Kaakgewricht

jaar Duits

Naties

In het Algemeen Handelsblad van 30 september 1912 werd gemeld dat Hendrik Scholte was benoemd tot eerste hoogleraar Germanistiek van de UvA, 100 jaar geleden dus. De alumnikring Duits en de opleiding Duitse taal & cultuur nodigen daarom uit om op 13 oktober naar Amsterdam te komen. In de Potgieteren Doelenzaal van de UB zijn minicolleges van oud-docenten als Albert Belmer en Johan Winkelman. Er zijn bovendien verhalen over verleden, heden en toekomst van de opleiding met onder meer Carla Dauven-van Knippenberg. Info via [email protected].

Heeft u moeite met het sluiten van de mond na wijd openen? Doe dan mee met een Acta-onderzoek naar hypermobiliteit van het kaakgewricht. Schiet uw kaak wel eens op slot na wijd openen? Bij mensen met hypermobiliteit van het kaakgewricht gebeurt dat. Over het waarom van dit probleem is nog weinig bekend. Daarom hebben Acta-wetenschappers met een computermodel risicofactoren in kaart gebracht. Nu willen zij bekijken of mensen met hypermobiele kaakgewrichten inderdaad deze risicofactoren hebben. Deelnemen? Mail naar [email protected].

FGw 100

UvA Essayprijs

jaar Frans

Op 12 oktober 2012 is het honderd jaar geleden dat de UvA startte met de opleiding Franse taal & letterkunde. Tijd voor een feestje, een hele dag lang. Onder regie van oud-docente Mieke Taat wordt in Crea het toneelstuk Phèdre van Jean Racine in de Nederlandse vertaling opgevoerd door studenten, docenten en alumni. Er zijn debatten in de Aula, er is een lunch in de Doelenzaal van de UB. ’s Middags is er een Table Ronde onder leiding van Ieme van der Poel, met onder meer Solange Leibovici en Pieter van den Blink. Info via [email protected].

Denk je dat je een wetenschappelijke visie hebt op hedendaagse verschijnselen, problemen of ontwikkelingen in Amsterdam? Haast je dan en doe mee aan de Robbert Dijkgraaf Essayprijs 2012. Schrijf een essay van maximaal 900 woorden en stuur dat voor 14 oktober naar redactie@ folia.nl. Robbert Dijkgraaf, oud-president van de KNAW en tegenwoordig directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton, reikt op 29 oktober de prijs uit. Die bestaat uit een werk van kunstenaar Geir Nustad en publicatie van het essay in Folia Magazine en Het Parool.

FoliaMagazine

39

wasdom Uitgaan van talent Tarik Yousif Leeftijd: 36 (geboren op 27 juli 1976) Beroep: Creative director van architectonisch instituut Creative Urbans en presentator van het NTR-programma Hoop of Sloop Studie: Bedrijfskundige informatica (HvA) Afgestudeerd: 2001 Docent: ‘George van der Werff, docent management & organisatieontwikkeling. Hij maakte altijd de koppeling tussen de student, de studiestof en de buitenwereld. Daardoor waren zijn lessen heel boeiend. Als ik ooit voor een collegezaal beland, dan is hij mijn grote inspiratie.’ Locatie: ‘Bedrijfskunde zat in mijn tijd aan de Keizersgracht in een waanzinnig oud grachtenpand. Een geweldige locatie, maar het gebouw kon de studentenpopulatie niet meer aan, dus verhuisde de studie naar het afschuwelijke Leeuwenburggebouw.’ Café: ‘Ik werkte bij Carré en daar werd je meteen opgenomen in een soort studentencorps van theatermedewerkers met als stamkroeg De Magere Brug.’ Afknapper: ‘Ik ben fluitend door de opleiding heen gewandeld en heb mij op geen enkel moment echt hoeven inzetten. Toen vond ik dat prima, achteraf vind ik het jammer.’

40

FoliaMagazine

Hij studeerde bedrijfskundige informatica en werd directeur van een architectonisch instituut en tv-

stage

presentator: Tarik Yousif. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘I

k ben een stapelaar; ik heb de mavo, het middelbaar economisch en administratief onderwijs (meao) en een hbo-opleiding gevolgd. Bij de meao deed ik de richting marketing & bankwezen, maar ik kwam er na een stage al snel achter dat het bankwezen niets voor mij is. Bij de HvA koos ik daarna voor bedrijfskunde, omdat ik het bedrijfsleven als fenomeen altijd interessant heb gevonden. Mijn opleiding, bedrijfskundige informatica, sprak me aan omdat de ICT-sector toen nog een vrij onontgonnen gebied was. Het was de tijd waarin het hebben van een e-mailadres nog bijzonder was. Het was een leuke opleiding, vooral omdat we met z’n allen een nieuw domein aan het ontdekken waren. We werden opgeleid voor managementposities en kregen daarom ook vakken als onderhandelingstechnieken, strategie-ontwikkeling en inzicht. Dat zijn vaardigheden waar je altijd wat aan hebt, zeker als presentator. Als bijbaantje werkte ik bij theater Carré. Ik kwam er in de kerstvakantie als medewerker voor de artiestenfoyer en vond het er geweldig. Daarna mocht ik blijven als theatermedewerker. In die positie ontving ik gasten, scheurde ik kaartjes, bemande ik de garderobe of schonk ik drankjes in. Het verdiende lekker, ik werkte er met leuke leeftijdsgenoten en we hadden veel lol. Nadat het publiek de zaal in was gegaan, kon je studeren of een tentamen voorbereiden. Ik had het er zo naar mijn zin dat ik zelfs toen ik mijn eerste baan had als projectmanager bij een grote multinational, ik nog een halfjaar in de avonden bij Carré heb gewerkt. Na een kleine vijf jaar in het bedrijfsleven, wist ik zeker dat het werk niet mijn cup of tea is. Mijn opleiding ging uit van individuen en hoe iemand boven zichzelf te laten uitstijgen binnen een team; dat vond ik leuk en daar ben ik nog steeds mee bezig. Bij een

grote organisatie gaat het in de praktijk echter absoluut niet om het individueel talent, maar om het maken van zo veel mogelijk winst. Ik leefde eerst in de illusie dat ik dat wel kon veranderen, maar die illusie bleek ook een illusie. Ik zegde mijn baan op en ben een heel andere kant op gegaan: ik startte een uitgeverij en bedacht het culturele maandblad Hallal. Als uitgever werd ik al snel gevraagd om in de media op te treden als gastspreker, presentator en verslaggever, en om zonder enige kennis van zaken een mening hebben. Daarnaast richtte ik architectonisch instituut Creative Urbans op, waarbij we plannen ontwikkelen met getalenteerde jongeren die nog op de middelbare school zitten. Dat werkt heel uitdagend: de deelnemers en onze opdrachtgevers zijn erg enthousiast. Creative Urbans heeft bovendien mijn liefde voor architectuur verdiept. Momenteel presenteer ik voor de NTR het programma Hoop of Sloop. Daarin onderzoek ik samen met presentator Michelle de Bruijn wat er moet gebeuren met leegstaande monumenten. Ik stoorde mij aan de focus op leegstaande kantoren. Voor het grote geld hebben we wel aandacht, maar voor de schoonheid en historie van leegstaande monumenten blijkbaar wat minder. In de aflevering van aanstaande zondag onderzoeken we het Binnengasthuisterrein, een monumentaal stukje Amsterdam waar onder andere het eerste chirurgisch ziekenhuis van de stad heeft gestaan. De UvA wil daar monumenten slopen om een nieuwe universiteitsbibliotheek te bouwen, maar omwoners protesteren daar al jaren tegen. Het is een spannende strijd, die nu eindelijk de ontknoping nadert.’ yyy De tweede aflevering van Hoop of Sloop, met als onderwerp het Binnengasthuisterrein, is zondag 14 oktober te zien om 16.05 uur op Nederland 2.

Maaike van den Berg (24) Studie Duitslandstudies Stage Stasi-archieven in Berlijn Verdiensten geen Beoordeling JJJJJ ‘Het is heel bijzonder om in de Stasi-archieven stage te kunnen lopen. Ik doe een master Duitslandstudies, dus mijn stage sluit perfect aan op mijn opleiding. Het Stasi-archief was van 1950 tot 1989 de strikt geheime documentatie van de inlichtingendienst van de DDR. Tegenwoordig is het archief cultureel erfgoed. Na de val van de Berlijnse Muur wilde de overheid de archieven eigenlijk vernietigen, maar activisten hielden het gebouw bezet. Zij wilden wel weten wat er eigenlijk over hen werd geschreven. Nu zijn ze vrij toegankelijk: iedereen mag zijn eigen dossier bekijken. Ik werk met dossiers uit de jaren vijftig, waarin mensen gedocumenteerd zijn die voor de Stasi interessant – of verdacht – waren. Wanneer je bijvoorbeeld van Oost-Duitsland naar WestDuitsland wilde vluchten, of daar vermoedens over bestonden, dan werd er een dossier over je aangelegd. Het onderzoek waar ik aan meewerk gaat over de rol van verklikkers in deze periode, en hoe de Stasi met deze informanten omging. Ik ben op zoek naar de verraders in deze dossiers. Mijn werk is vrij zelfstandig: ik heb een opdracht, en die voer ik uit, maar ik heb veel vrijheid om er zelf invulling aan te geven. Het is jammer dat ik geen stagevergoeding krijg, maar de stage is zo leuk, dat ik dat er voor over heb. De bibliotheek hier staat vol met informatie over de Stasi, dus zo kan ik ook het onderwerp voor mijn masterscriptie vinden. Ik ben vrij om me hier te oriënteren.’ yyy Fien Veldman

FoliaMagazine

41

FoliaMagaz ine weekblad

toehoorders

D

42

FoliaMagazine

nr. 06 10/10/201 2

De grote

donderdag 4 oktober, 15.10 uur, Kohnstammhuis. tekst en foto’s Linda Leestemaker

e Franse Revolutie was een bloederige strijd. Hoe dat in de kunst werd vormgegeven gaat auteur en HvAdocent Robert Simon de masterstudenten uitleggen tijdens het college Art, Terror, Modernity: the Death of Marat (1793). De docent maakt veelvuldig gebruik van tekeningen, spotprenten en schilderijen. Deze afbeeldingen moeten zijn presentatie, waarin hij van de hak op de tak springt, bij elkaar houden. En de aandacht van de leerlingen erbij houden. Dat lukt nauwelijks. Langzaam zie je de aandacht van de studenten afdwalen. Sommigen zitten te knikkebollen. Anderen spelen spelletjes op hun iPhone of tekenen in hun kladblok. Als de Franse Revolutie wordt genoemd gaan de hoofden kort omhoog, pennen worden gereedgehouden. Kunst zorgt voor dagdromen. Simon weet uiteindelijk de link tussen kunst en de Revolutie te leggen door Jean-Paul Marat (1743-1793). De dode jakobijn komt voor in spotprenten, tekeningen en schilderijen. ‘De machthebbers wilden religie afschaffen, maar omdat de mensen daar niet naar luisterden gingen ze op zoek naar een heilige die zij konden gebruiken. Dat werd Marat.’ Marat streefde zelfs voor de Revolutie al voor gelijkheid voor alle mensen. ‘Korte tijd was hij de nieuwe Jezus,’ volgens Simon. Simon weet de aandacht met Marat even vast te houden, maar verliest die weer als hij verdergaat over kunst. Mensen kijken op hun horloge, aan het einde zijn er geen vragen en is de zaal binnen een paar minuten leeg. yyy

en UvA

studieplek kentest

Hoorcollege ‘Europese cultuur’ door Robert Simon, Aantal kopjes thee op tafels: 6 Opvallendste trui in de zaal: Gebreide marineblauwe coltrui met sneeuwvlokjes Langste rij mensen: 5 mensen naast elkaar Scrabblewoorden: palimpsest, contingency, commemorating

voor HvA

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en

Ipek Goksun

(tweedejaars master leraar Nederlands) ‘Ik vond de geschiedenis interessanter dan de kunst, daar heb ik niks mee. Ik studeer Nederlands en had me nog nooit in de Franse Revolutie verdiept dus dat was een heel nieuw onderwerp. Ik vond vooral het verhaal van Marat fascinerend. Ik heb nooit geweten dat mensen hem als heilige zagen. Dat ze hem zelfs belangrijker vonden dan Jezus, terwijl het christendom toen nog de grootste religie was.’

Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: [email protected] Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Marieke Buijs, Luuk Heezen, Wim de Jong, Linda Leestemaker, Vera Lentjes, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Rosa van Toledo, Fien Veldman, Annemarie Vissers, Dirk

Camilla Heath

(tweedejaars master leraar Engels)

Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Hadjar Benmiloud, Bram Belloni,

‘De geschiedenis was voor mij niet erg nieuw. Ik kende de Franse Revolutie al, hoewel ik het verhaal van Marat nog niet kende. De kunst vond ik interessant omdat ik van schilderijen houd. Het viel me op dat Simon geen chronologische volgorde gebruikte in zijn presentatie. Normaal wordt het dan een chaos waardoor het verhaal lastig te volgen is. Maar door het gebruik van afbeeldingen bleef je erbij. Ook als hij ineens een sprong van vijftig jaar terug maakte.’

Jan van Breda, Bob Bronshoff, Fred

Nina Alberg

Redactieraad Wouter Breebaart,

(tweedejaars master leraar Engels) ‘Ik vond de kunst interessant, maar dan wel omdat het in een geschiedeniscontext stond. Daardoor werd het hele verhaal een stuk interessanter. Het was natuurlijk wel interessant, maar als Simon het had verteld zonder afbeeldingen had ik net zo goed een boek kunnen pakken. Het verhaal van Marie-Antoinette werd bijvoorbeeld veel levendiger door de tekeningen erbij. Dan kun je je het je ineens voorstellen. Ik heb het hele college geboeid zitten luisteren.’

van Diem, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Gijs Groenteman, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Roos Menkhorst, Niek van Sas, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Jozien Wijkhuijs Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider) Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, [email protected]

deining ‘Ik heb een blog over gratis kranten in het Engels. Dat leest iedereen. Op dat gebied ben ik monopolist.’ Oud-onderzoeker-docent communicatiewetenschap Piet Bakker weet zo veel over gratis kranten dat zelfs The New York Times hem weet te vinden, in Het Parool. ‘In de kern heeft de Stembreker de verwachtingen overtroffen.’ Sywert van Lienden is positief over het resultaat van de stembreker. Ook al vroegen maar 42.359 kiezers om een coalitieadvies, in nrc.next. ‘Ik heb nauwelijks kinderboeken gelezen. Die vond ik vaak zo bedacht, een beetje neerbuigend naar de lezer.’ Schrijver Thierry Baudet houdt veel van boeken, maar dan wel goede, in de Volkskrant. ‘De mammoet leefde tot tienduizend jaar geleden. Toen gebeurde er iets waardoor ze bijna overal uitstierven. Maar wat? Dat gaan we vandaag onderzoeken.’ Ecoloog Bas van Geel vertelt kinderen over het uitsterven van de mammoet tijdens de Wakker Worden Kinderlezing in Nemo, in Het Parool. ‘Eigenaardig, misschien zelfs schokkend voor de fanatieke kijkers van College Tour, een beetje zoals toen Dylan een elektrische gitaar kocht of toen Rob Trip opeens staand het journaal ging lezen, maar toch niet echt erg?’ Schrijver Jonathan van het Reve begrijpt de ophef over de keuze voor Willem Holleeder in College Tour niet, in de Volkskrant. ‘Gelukkig ben je meer dan je beroep, en kom je vanavond een heel eind als De Vrouw met de kater en het spannende nachtleven (een identiteit draag je altijd twee maten te groot).’ Schrijfster Sophie van der Stap over groepsgedrag, in nrc.next. Opvallende quotes uit de afgelopen week van

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via [email protected].

Nadine Bürmann (23), master klinische ontwikkelingspsychologie, UvA ‘Ik lees Folia Magazine niet van voor tot achteren. Ik blader meer. Er staat altijd wel iemand in die ik herken van de UvA, bijvoorbeeld de tweet van Marijn [Lansbergen, red.]. En ik werk toevallig samen met Diewertje bij Groupon. Ik heb de aflevering van Liefs uit al gezien. Haar verhaal blijft heel bijzonder en dapper en de foto’s bij het artikel zijn erg mooi. Het artikel over biochemie heb ik overgeslagen. Lijkt me best interessant, maar daar moet ik even voor gaan zitten. Daar heb ik in mijn pauze niet zo veel zin in. De rubriek “Drift” spreekt me totaal niet aan. Als je een beetje door Folia Magazine bladert heb je ook geen idee waar het over gaat. Bij de andere stukken is veel duidelijker wat je kan verwachten. Het idee van JO Cadeau vind ik ontzettend leuk. Ik had het zo zelf kunnen bedenken, of in ieder geval willen bedenken. Ik ben het helemaal eens met de opinie over het delen van kennis. Mensen binnen de UvA zouden beter met elkaar moeten communiceren. De cover met Pieter Hulst spreekt aan. Mooie vormgeving, maar niet te schreeuwerig. Ik heb ooit samen met hem college gevolgd, dus dat artikel wekte direct mijn interesse. De recensie van het Stanislavski heb ik maar half gelezen. Het Leidseplein trekt mij meestal niet zo. Behalve die enkele keer dat de avond eindigt in de Bubbels.’ yyy tekst en foto Vera Lentjes

meer Folia

foliaweb.nl twitter.com/foliaweb facebook.com/FoliaWeb.en.Magazine

Deze week op FoliaWeb

Volgende week in Folia Magazine

Duurzaamheid

Topvrouwen

Verslaggever Gijs van der Sanden kijkt of Students For Sustainability Amsterdam de handen op elkaar krijgt voor duurzaamheid.

Komen vrouwen aan de top in de wetenschap? En waarom (niet)?

The Newsroom

Katerfeesten

Het eerste seizoen van The Newsroom, van Amerikaanse zender HBO, is van een bedroevend laag niveau, stelt Dan HasslerForest in zijn filmblog.

Van beginnende site tot toonaangevend feestorganisator: de jongens van Overdose. am vieren op ADE het succes van Next Monday’s Hangover.

(voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar [email protected].

FoliaMagazine

43