De grote verdwijntruc

$A´SZEKER

'RENSVERLEGGENDE SPECIALISTENKRIJGEN DEMEESTEKIEZERS OPHUNHAND

SPECIALISTINSPECIALISTEN 0 2

j u n i

2 0 0 9

•

n u m m e r

1 0

•

j a a r g a n g

3

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

De grote verdwijntruc

IN HET NIEUWS

AFBLAZEN PROJECTEN NOT DONE IT-managers blijken vanwege de recessie veel minder projecten te hebben gestopt dan werd aangenomen. Volgens Gartner kiest het merendeel voor het uitstellen van projecten in plaats van het volledig afblazen. Crisis of niet: er wordt nog steeds flink geïnvesteerd. p. 4

MANAGEMENT

HOEVEEL WORDT ER NU VERSPILD? IT auditen is een apart vak en lijkt in niets op de financiële controle van gewone projecten. Professor Chris Verhoef stelt het verbaasd vast. Je komt nauwelijks achter de waarheid. Hij heeft een nieuwe aanpak: kijk op de desktopschermen. Daar vind je antwoorden. p. 10

FOCUS

FOCUS OP VIRTUALISATIE In dit nummer een dossier virtualisatie. Een case-story van de RET die zijn opslag, servers én desktops virtualiseert, aandacht voor de toenemende kwetsbaarheid van gevirtualiseerde systemen en aandacht voor de laatste trends. Marktleider is en blijft VMware. p. 20

Virtueel wordt de norm. Het begon allemaal met servers. Meer virtuele systemen leidde tot minder fysieke systemen. En dus ruimtewinst, minder stroomkosten en eenvoudiger beheer. Inmiddels worden ook andere componenten van de it-infrastructuur gevirtualiseerd. De grote verdwijntruc is begonnen.

V

irtualisatie is de hype voorbij. Het is de norm aan het worden; geen datacenter zonder virtualisatie. Na de servers komen de andere componenten van de it-infrastructuur aan bod, zoals de opslag, het netwerk en de bureaucomputers. “We zullen meer en meer virtuele infrastructuren zien, die over een

aantal locaties binnen bedrijven of zelfs over een aantal locaties van verschillende partijen, zoals service providers, verspreid zijn” stelt Anne-Mie Foucart, Beneluxdirecteur van marktleider VMware. En dan valt onvermijdelijk de term ‘cloud computing’, waarbij alle componenten samen één grote wolk van processorkracht,

geheugen en opslag vormen. Het definitieve einde van het datacenter zoals we dat kenden. In dit nummer een dossier over virtualisatie, met cases, markttrends en kanttekeningen bij de toegenomen kwetsbaarheid van gevirtualiseerde datacenters. Want elk voordeel heb zijn nadeel. p.20

B+P =100%

IT-MANAGER BIJ FORTIS Hoe is het om it-manager bij een bank te zijn die eerst een grote bank overneemt, dan toch weer niet én uiteindelijk wordt afgesplitst van het moederbedrijf om op te gaan in die andere, veel grotere, bank? Lees deze editie van ‘Portret van een it-manager’, ditmaal bij Fortis. p. 36

CAM

IT

met een

Ga op zeker, ga voor B+P www.benp.nl

001_IT10_CVR.indd 1

VISIE www.cam.nl

10138733

Projecten slagen 100%, zoals het hoort

The personal touch in IT

MENS & WERK

25-05-2009 14:52:30

Server Virtualisatie?! SLTN, marktleider in virtualisatie! Ervaar dit tijdens onze seminars! Meer informatie vindt u op: SLTN.nl p re mie r

PARTNER

OPLOSSINGEN

Virtualisatie Consolidatie Managed Services Media Solutions

PRODUCTEN

Servers Storage Netwerken Software

DIENSTEN

Managed Services Project Services Opleidingen Fin. Dienstverlening

Advisering, uitvoering en beheer SLTN.nl

Adv_beheer 210x297 IT-E.indd 1 9115_SLTN_adv_Server_210x297.indd 1 000_IT10_ADV.indd 2

27-03-2008 10:44:20 13-03-2009 16:50:45 25-05-2009 14:43:09

NIEUWS

Positieve geluiden Op de nieuwe blogsite van IT Executive (www.it-executive.nl/blogs) was het vorige week al te lezen: Google ziet de eerste tekenen van economisch herstel. De populairste zoekmachine heeft namelijk geconstateerd dat het aantal zoekopdrachten naar luxe goederen en diensten de laatste tijd scherp stijgt. ‘Mercedes Benz’ werd de afgelopen maand 30 keer vaker ingetikt dan in januari, luxemerk ‘Gucci’ kwam 8 procent vaker voor in zoekopdrachten. Ook de belangstelling voor buitenlandse vakanties en champagne steeg. Het gebruik van zoektermen die samenhangen met weinig geld, zoals ‘korting’ en bekende namen van prijsvechters als Lidl en Aldi nam juist af. Mogelijke conclusie: mensen schatten hun financiële positie kennelijk weer iets positiever in.

4-9

Nieuwsoverzicht

5

Weekmakers

7

Wannahave

MANAGEMENT

Ook in de it-markt was een positief geluid te horen. Uit een Gartner-enquête onder it-managers uit meerdere landen blijkt dat de meeste projecten niet zozeer afgeblazen worden als wel uitgesteld of in een langzamer tempo uitgevoerd. Ook al heb je het hier goed bekeken niet over herstel, het geeft wel aan dat er minder hard gesneden wordt in it-projecten dan veel mensen denken. Dat er veel minder it-projecten door het putje zijn gegaan dan je gezien de ernst en de omvang van de crisis zou denken, bleek ook op de Projectmanagement Parade die eind mei plaatsvond. Tijdens het openingsdebat stelde ik het publiek van zo’n achthonderd projectmanagers de vraag wie kon bevestigen dat geen van zijn it-projecten gestopt was. Tot mijn verbazing stak het publiek evenveel groene als rode kaarten op. Ik had verwacht hoofdzakelijk rode kaarten te zullen zien, maar blijkbaar zijn de effecten van de crisis toch minder dramatisch dan we vaak denken.

10

Rekenen aan IT valt niet mee

12

Elevator pitch: Symbaloo

13

Column Charles Groenhuijsen

15

Management kort

16

Zes tips om Web 2.0 te laten werken

17

Column Ron Tolido

FOCUS OP VIRTUALISATIE 20

De RET virtualiseert opslag, servers en desktops

24

Virtualisatie kan hele datacenters kwetsbaar maken

28

De grote verdwijntruc

31

Column Dominique Deckmyn

MENS & WERK 34

Nieuws arbeidsmarkt

35

Banencarrousel

36

Portret van een it-manager

37

Column René Diekstra

SITEKICK

Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

38

Blogs van de week

38

Cartoon

38

Colofon

ADVERTEERDERSINDEX

E-ZINE IT EXECUTIVE VERNIEUWD Schrijf je nu in voor de e-zine! Tegelijkertijd met de nieuwe website is in april de nieuwsbrief onder handen genomen. In de vernieuwde e-zine vindt u het belangrijkste it-nieuws en een overzicht van de blogs. U kunt zich aanmelden op de website www.it-executive.nl.

003_IT10_INH-RED.indd 3

01

A2 Networks

01

B+P

14

Bariton

01

Cam Solutions

18, 19

E-Office

08, 09

Headfirst

39

ICT~Office

01

Jenrick

32,33

Pecoma

26, 27

Pimarox

02, 22, 23, 30, 40

SLTN

06, 07

Terremark

04

f-business

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

3

25-05-2009 15:08:25

OCÉ SCHRAPT BANEN Het houdt niet op. De Nederlandse printer- en kopieermachinefabrikant Océ gaat nog eens 550 banen schrappen. De nieuwe reorganisatie komt bovenop de 250 ontslagen die het bedrijf al eerder aangekondigde. De extra ontslagronde kost Océ in 2009 naar verwachting 45 miljoen euro. Inclusief de ingrepen die in 2008 al werden doorgevoerd, streeft het bedrijf dit jaar naar een totale kostenreductie van 124 miljoen euro.

WINDOWS 7 IN 2009 Hij komt: niet alleen de Sint, maar in zijn kielzog ook Windows 7. Het nieuwe besturingssysteem kan dus in de schoen of onder de kerstboom. Microsoft heeft half mei een einde gemaakt aan alle speculaties door officieel bekend te maken dat Windows 7 nog voor het kerstseizoen in de winkel ligt. Andere bronnen noemen oktober. De zeer stabiele testversie is al breed in omloop. De serverequivalent Windows Server 2008 R2 moet ook nog dit jaar het daglicht zien. Nu de prijzen nog. Dell heeft Microsoft al gemaand met de prijsstelling van Windows 7 rekening te houden met de crisis.

004-009_IT10_NWS.indd 4

Afblazen projecten nauwelijks optie It-managers blijken met het oog op de recessie veel minder projecten te hebben gestopt dan voorheen werd aangenomen. In plaats daarvan worden de projecten eerder uitgesteld of verkleind. De schade in de Nederlandse it-sector blijft beperkt.

D

at blijkt uit een enquête die Gartner heeft gehouden onder 475 it-beheerders van grote bedrijven, uit in totaal negen landen. Het verraste Gartner dat it-managers denken dat uitstellen beter is dan afblazen. Slechts 12 procent van de it-managers heeft sinds oktober 2008 één of meer projecten afgeblazen. Wel heeft 29 procent ten minste één project uitgesteld; 33 procent heeft ten minste één project in een langzamer tempo laten doorgaan. Zo’n 43 procent verwachtte wel een daling in de uitgaven voor laptops en desktops in 2009, vergeleken met 2008. Zolang IT aantoonbaar bijdraagt aan de efficiency en de continuï-

teit van kritische bedrijfsprocessen, wordt er ook in mindere tijden geïnvesteerd, aldus een ander onderzoek van ABN Amro onder Nederlandse it-managers. IT-budgetten laten daardoor steeds meer een stabiele ontwikkeling zien. Volgens dit rapport was in 2001 de it-sector nog kind van de rekening toen de economie in een dip raakte. Sinds die tijd is de it-sector een stuk volwassener geworden. Dat komt omdat IT vaak on-

derdeel is van primaire bedrijfsprocesssen en kostenbesparingen mogelijk maakt. Het is verankerd in bijna alle sectoren en volgt daarmee de gemiddelde groei in Nederland. ABN Amro verwacht voor software een lichte omzetgroei in Nederland van maximaal 5 procent dit jaar. De omzet uit it-diensten stabiliseert. Opvallend is het aanhoudende tekort aan hoogwaardige it-specialisten, ook in deze tijden.

•

25-05-2009 15:39:37

Nieuwe prooi Oracle Terwijl de aandeelhouders van Sun zich nog verzetten tegen de overname door Oracle, heeft de databasefabrikant met ‘Virtual Iron’ alweer een nieuwe stap op het overnamepad gezet.

D

e aandeelhouders van Sun Microsystems hebben drie verschillende rechtszaken aangespannen met als inzet het blokkeren van de overname door Oracle. Dat bleek uit een rapportage aan de SEC (toezichthouder van de Amerikaanse beurzen) door Sun. In de rechtszaken wordt gesteld dat de overnameprijs ‘oneerlijk en onjuist’ is. De aangeklaagden zijn Sun, Oracle en leidinggevenden van Sun. Van boze beleggers heeft Oracle geen last bij de overname van het private Virtual Iron. De financiële details werden niet be-

kend gemaakt. Virtual Iron verkoopt producten voor het beheren van virtuele servers, en zal binnen Oracle onderdeel gaan uitmaken van de Oracle VM- en Oracle Enterprise Manager-producten. Met Virtual Iron kan Oracle haar virtuele aanbod verstevigen; het moet het installeren en configureren van applicaties, fysieke en virtuele servers vereenvoudigen, en Oracle-software een platform bieden met een hogere beschikbaarheid. Zowel de virtualisatieproducten van Oracle als die van Virtual Iron zijn gebaseerd op Xen.

•

‘Instant business intelligence’

IBM introduceert met ‘stream computing’ een nieuw concept; het analyseren van diverse stromen (streams) van dynamische gegevens tegelijk.

I

BM zegt dat ‘stream computing’ het resultaat is van zeven jaar ontwikkelen en dat er techniek bij is betrokken waarvoor meer dan honderd patentaanvragen zijn ingediend. En nu is er met ‘System S’ een concreet product. “System S kan honderden of duizenden gelijktijdige ‘data streams’ analyseren - aandelenkoersen, verkoopresultaten, weersverwachtingen, enzovoort, en kan de analyses vrijwel onmiddellijk geven aan leidinggevenden die beslissingen moeten nemen in een fractie van een seconde,” aldus IBM. De software kan dus helpen bij het nemen van besluiten op basis van snel veranderende omstandigheden, waarbij IBM denkt aan onder meer justitie, financiële instellingen, winkeliers, transportbedrijven, instellingen in de gezondheidszorg. System S is ontwikkeld voor clusters van Linux servers en kost ergens tussen de 100.000 en 1 miljoen dollar.

•

004-009_IT10_NWS.indd 5

KUN JE ONTSLAG OOK AL UITBESTEDEN? …Ordina wel. De Nederlandse it-dienstverlener Ordina heeft dit voorjaar fors gereorganiseerd. Dat overkomt de beste bedrijven. Maar één onderdeel van die reorganisatie krijgt een merkwaardig staartje. Per 1 april deed Ordina het onderdeel Business Process Outsourcing (BPO) over aan Centric. De BPO-divisie stond er kennelijk heel beroerd voor, want Centric kreeg ook nog wat miljoenen toegestopt. Ondanks die bruidsschat besloot Centric krap een maand later 61 medewerkers van BPO te ontslaan. Die medewerkers kunnen nu geen aanspraak meer maken op het sociaal plan dat Ordina had getroffen met de vakbonden; ze moeten nu met Centric individueel onderhandelen over hun afvloeiingsregeling. Een weinig fraaie route. De ontslagen zullen ongetwijfeld nodig zijn, maar dat was een maand geleden natuurlijk ook al duidelijk. Ordina geeft kortom een nieuwe inhoud aan het begrip BPO: Business Problems Outsourcing. WAAROM MOET APPLE EIGENLIJK CENSUREREN? ... dat is helaas inherent aan de gesloten applicatiestrategie van het bedrijf. Bekende fout: een iPhone is niet om te bellen. De gebruikers willen nuttige en geinige applicaties gebruiken en - vooral - laten zien aan anderen. De gemiddelde iPhone-eigenaar heeft zo’n twintig extra applicaties gedownload. De centrale applicatiewinkel is een buitenkansje voor de vele creatieve geesten op deze planeet. Zonder marketingkosten krijgen ze de wereld als marktplaats. Daar staat tegenover dat deze ontwikkelaars zijn overgeleverd aan de luimen van Apple. Of hun applicatie door de ballotagecommissie komt, hangt niet alleen van de technische kwaliteit af. Programma’s worden ook geweigerd omdat ze tegen de commerciële belangen van Apple of haar partners in gaan, én als Apple bezwaar heeft tegen de inhoud. Jawel, het hippe bedrijf treedt op als censor, en nog een rigide ook. Als een applicatie maar iets met erotiek te maken heeft, gaan de luiken omlaag. Zo weigerde Apple de e-book reader Eucalyptus omdat – lees goed – je daarop ook de Kama Sutra kunt lezen. Deze stokoude tekst wordt niet eens standaard meegeleverd! Een applicatie is dus al verdacht als je er ongewenste inhoud mee zou kunnen ontsluiten. Maar wacht eens. Dat kan toch via de meegeleverde Safari-browser en Google zoekmachine toch ook? Achter deze inconsistente gedachtenkronkel zou je commercieel eigenbelang – zoals een Apple e-book applicatie - kunnen vermoeden. Maar misschien ook niet. Apple weigerde namelijk ook de newsreader Newspaper omdat tot de tientallen ontsloten feeds ook die van de Britse tabloid Sun behoort. Omdat op de derde pagina daarvan altijd een rondborstige vrouw staat. De ontwikkelaar kreeg van Apple het advies de volgende versie van het iPhone OS af te wachten. Dan kan namelijk de blote-tietenpagina achter het - nieuwe - kinderslot. De trendy softwarefabrikant ontpopt zich als irritante braverik. Dat benepen gedrag komt echter niet helemaal uit de lucht vallen. Omdat Apple de hele keten – apparaat, platform en winkel – controleert, kan het bedrijf verantwoordelijk en aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud. Zo klaagde het luxemerk Cartier Apple al aan, omdat een ontwerp van de horlogefabrikant was gebruikt in een virtueel horloge-applicatie van een derde partij. Apple verwijderde als een haas de applicatie. De definitieve oplossing voor dit soort problemen is even simpel als voor Apple onaantrekkelijk: maak er een open platform van. AL GEHOORD VAN MISO? ...afkorting voor de oude softwaregrootmachten. MISO staat voor Microsoft, IBM, SAP en Oracle. Oude meuk dus, althans volgens de roergangers van het Web 2.0 wereldje. Die voorspellen hun einde al. Met hun hoofd iets te veel in de clouds dus, dat is duidelijk. Maar wel interessant. Zie bijvoorbeeld de blog van Dennis Howlett op ZDNet. Fred van der Molen nr nr 10 10

22 juni juni 2009 2009

nr nr 10 10

22 juni juni 2009 2009

5

25-05-2009 15:20:43

SKIMFRAUDE 31 MILJOEN De schade door skimmen, fraude door het knoeien aan pinautomaten, bedroeg vorig jaar 31 miljoen euro. Dat heeft de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) uitgezocht op verzoek van minister Bos. De NVB wil nu versneld - in 2013 - het nieuwe Europese Sepa betalingssysteem invoeren. Alle bankpassen met magneetstrip moeten daarvoor worden vervangen en de pinapparatuur vernieuwd.

SGI WEG, SGI BLIJFT De naam ‘SGI’ - Silicon Graphics International - leeft voort. Overnemende partij Rackable Systems gaat haar naam wijzigen in SGI. Volgens topman Mark Barrenechea van Rackable is SGI wereldwijd een sterkere merknaam dan Rackable.

RECTIFICATIE LOGICA De tweehonderd medewerkers die recent ontslagen zijn bij Logica zijn stafmedewerkers van de afdeling Advies en Professionele Dienstverlening en geen adviseurs zoals het artikel ‘Meer adviseurs Logica weg’ uit IT Executive nummer 9 suggereert. Wel zijn er op dit moment enkele honderden bankzitters.

Illegale software lastig te bevechten In 2008 is de hoeveelheid gebruikte illegale software in Nederland niet teruggedrongen. Net als in 2007 is 28 procent van alle gebruikte pc-software is illegaal. Dat blijkt uit een onderzoek dat IDC in opdracht van de Business Software Alliance (BSA) in 110 landen uitvoerde.

H

et verlies voor de Nederlandse softwaresector is volgens de BSA desondanks met 12 procent gestegen naar 404 miljoen euro. “In deze onzekere economische tijd is het cruciaal dat bedrijven zich aan de regels houden en hun softwarelicenties op orde hebben. Bedrijven die dat niet doen, benadelen zichzelf en de lokale en wereldwijde economie,” zegt Jacco Brand, voorzitter van de BSA in Nederland. Sinds 2004 is wel een kleine daling waarneembaar van de softwarepiraterij, van 30 procent toen, naar 28 procent nu. Wereldwijd steeg het gebruik van ille-

gale software in 2008 met 3 procent naar 41 procent. Dit kwam omdat de groei van het pc-gebruik het hoogste was in landen met de meeste piraterij. In Europa staat Griekenland bovenaan als het om illegaal softwaregebruik gaat (57 procent). Daarna volgt Cyprus (50 procent) en IJsland (46 procent). De landen met de laagste piraterijcijfers zijn Luxemburg (21 procent) en Oostenrijk (24 procent). Veel beter zal het niet worden op korte termijn. Meer internettoegang betekent meer illegale software. De komende vijf jaar zullen nog eens 460 miljoen mensen online gaan. Dat zijn vooral consumenten en daarna kleine bedrijven. Precies de twee groepen die meer gebruikmaken van illegale software dan grotere bedrijven en overheidsinstanties.

•

Het volledige onderzoek is te vinden op www. bsa.org/globalstudy.

Zelfs een gebroken kabel kan uw onderneming niet op z’n kop zetten

Terremark is een toonaangevende, wereldwijd actieve leverancier van IT-infrastructuur diensten. Vanuit datacenters in Europa, de Verenigde Staten en Latijns-Amerika levert Terremark een volledig portfolio aan managed services die complete ondersteuning bieden voor bedrijfskritische applicaties. Zoals Infinistructure®, een echte utility computingoplossing die de economische tekortkomingen van traditionele hosting

Beyond Availability

084-059_Terre_Adv_420x130_NL.indd 1 004-009_IT10_NWS.indd 6

25-05-2009 15:20:56

opl een virt ver gee op

van gde aan jfsnging

Intel: ‘er is geen bewijs’

Compaq Mini 701

De EU heeft Intel een recordboete opgelegd van 1,06 miljard euro. Dit naar aanleiding van een klacht die concurrent AMD al in 2000 indiende. Volgens Intel ontbreekt elk bewijs.

Mobiele operators hebben de netbook ontdekt. De combi van een goedkoop laptopje plus mobiel data-abonnement slaat aan. T-Mobile voert inmiddels diverse merken, waaronder nu de HP Compaq Mini 701. Je krijgt hem gratis bij het duurste umts-abonnement en anders met flinke korting. De Mini 701 heeft een redelijk standaard Netbook-formaat, weegt ongeveer een kilo en is 2,5 centimeter dik. Zeer goed mee te nemen dus. Het Windows-machientje met 60 GB schijfruimte en een Intel Atom-processor is verrassend snel. Dat kan dus tegenwoordig prima; Windows op een netbook. De 3G umts-ondersteuning is geïntegreerd. Geen vervelende ‘dongel’ dus. De HP-software zorgt voor een naadloze schakeling tussen 3g- en wifi-netwerken. Het 3g-netwerk is snel; surfen, documenten en mail ophalen gaat praktisch zo snel als via wifi. Het 10,2” scherm is lekker helder; een mooie extra is de ingebouwde VGA-webcam. Enige minpuntje is dat de muisknoppen naast de touchpad zitten en niet eronder. Het zal een kwestie van wennen zijn. De testperiode met de Mini 701 overtuigde ons eens te meer van de voordelen van de netbook. Het genre wordt zonder twijfel een hit, zeker nu de mobiele operators ze verkopen.

V

olgens de ceo van chipsfabrikant Intel, Paul Otellini, heeft de Europese Commissie niet gelet op belangrijke bewijsstukken, of ze genegeerd. “Er waren een aantal documenten van oem’s, of tussen Intel en oem’s, die weerleggen wat hier wordt beweerd,” zei hij. Volgens de Europese Commissie heeft Intel kortingen verleend aan oem’s (fabrikanten van pc’s) en aan de grootste wederverkoper van Europa, MediaMarkt onder voorwaarde dat deze bedrijven geen producten van concurrent AMD zouden afnemen. Volgens eurocommissaris Kroes was dat schadelijk voor consumenten omdat hen keuzevrijheid is ontnomen: “Intel heeft miljoenen consumenten in de EU benadeeld.” Volgens Otellini is dit onzin: “Het is alleen maar een kwestie van concurrentie aan het werk.” Bovendien ontbreken de bewijsstukken dat Intel illegale voorwaarden zou hebben gesteld aan de kortingen. Volgens de aanklagers heeft Intel bewijsmateriaal vernietigd. Intel zal aan de uitspraak voldoen, maar gaat in beroep. Volgens Otellini zal Intel haar handelswijze niet zal aanpassen. Hij wees er op dat pc-fabrikanten niet hebben geparticipeerd in de rechtszaak. “In de meeste gevallen zijn onze klanten groter dan Intel zelf. Ze hebben meer inkoopkracht en zijn ongelooflijke onderhandelaars. Dus welbeschouwd is dit scenario absurd,” doelend op het mogelijk schaden van die fabrikanten. Momenteel heeft Intel in de markt van microprocessors een aandeel van 77,3 procent en AMD 22,3 procent (cijfers IDC). Eind maart had Intel 10,6 miljard dollar in kas. Het betalen van de boete stelt de chipsfabrikant dus niet echt voor problemen.

•

Info > www.t-mobile.nl HP Compaq Mini 701: 16,7 x 26,2 x 2,5 cm, 1.02 kg, gratis bij 2-jarig Laptop Executiveabon. (59,95 euro p.m bij T-Mobile) anders oplopend tot 329 euro.

oplost én on-demand capaciteit levert voor uw infrastructuur. En bovenal een oplossing die bijzonder hoge beschikbaarheid garandeert doordat virtuele servers in real-time en zonder downtime kunnen worden verplaatst tussen fysieke servers. Op deze manier vormen lokale rampen geen bedreiging meer voor uw kostbare data. Kijk voor meer informatie op www.terremark.nl of bel +31 (0)23 547 79 46

004-009_IT10_NWS.indd 7

25-05-2009 14:09:48 25-05-2009 15:21:17

WEER IPV6 AWARDS De Nederlandse Taskforce IPv6 probeert het nogmaals met de IPv6 Awards. Vorig jaar bleek er geen animo, illustratief voor het gebrek aan belangstelling voor de nieuwe versie van het internet protocol. Toch is de overstap naar V6 noodzakelijk omdat de adressen van het bestaande protocol bijna op zijn.

TERREMARK IN DE WOLKEN De conceptnaam was Colocation 2.0, maar uiteindelijk hebben de marketeers van Terremark voor het modieuze ‘Enterprise Cloud’ gekozen. Het gaat om een nieuwe hostingservice waarmee via een webapplicatie eenvoudig een pool van virtuele servers, geheugen en opslagcapaciteit in de lucht kan worden gebracht. Voorgeconfigueerde serversjablonen (Windows, Linux Solaris) maken het de klant makkelijk. Zo op het eerste gezicht weer een extra reden om de eigen hardware de deur uit te doen. De Enterprise Cloud draait op VMware, door Terremark voorzien van een toegankelijke interface die toegang geeft tot configuratie- en rapportagesoftware.

Citrix-client voor iPhone Tijdens ‘Citrix Synergy’ in Las Vegas introduceerde Citrix een aantal nieuwe producten. Het opvallendst was de ‘Receiver’ voor de iPhone, een nieuwe client voor Citrix-omgevingen.

D

e Receiver is geen gewone client, want er is bijvoorbeeld plaats voor plug-ins. De Receiver moet voor meer platforms gaan verschijnen, maar onlangs is de 1.0-versie voor de iPhone uitgekomen. Daarnaast kondigde Citrix ‘Dazzle’ aan, een product dat grote grote overeenkomsten vertoont met iTunes van Apple. Het is net als iTunes een clientapplicatie met een verbinding naar een online winkel. Daar wachten echter geen muziek/films, maar applicaties. Applicaties kunnen daar ‘gestreamed’

worden gekocht, en in dat geval gelijk vanaf Dazzle worden gestart. En dan is er nog XenClient, het virtualisatieproduct (bare metal hypervisor) voor de desktop, die het mogelijk gaat maken om twee strikt gescheiden omgevingen (zakelijk en privé), op één pc aan te bieden. Dit product moet invulling geven aan Citrix’ visie waarbij iedereen met zijn privé-pc ook de zakelijke applicaties zal benaderen. XenClient bevat een beheeromgeving die de zakelijke helft (virtuele machine) kan beheren.

•

Novell: Moblin op netbooks N

ovell gaat zich inzetten voor Intels Moblin Linux, een versie van Linux die Intel heeft overgedragen aan de Linux Foundation, en die het in de markt van smartphones en netbooks moet gaan opnemen tegen Windows en Android. Novell gaat in een nieuw kantoor in Taiwan een versie van Moblin

voor netbooks maken, en zal helpen bij het verkopen van de netbooks met die versie van Moblin. Dit besluit van Novell is opvallend, omdat Novell een, weliswaar bescheiden, succes geniet met het meeleveren van Suse Linux met netbooks, bijvoorbeeld bij modellen van Lenovo, MSI, HP en First Inter-

national. Moblin daarentegen moet zichzelf nog bewijzen in een markt waarin Windows XP vooralsnog domineert, en waar veel aandacht uitgaat naar Android dat ook voor netbooks geschikt wordt gemaakt. Maar Novell ziet veel mogelijkheden voor Moblin 2.0, dat bijna klaar is voor de bèta-fase.

•

HeadFirst? We horen je denken: ‘Die ken ik, toch?’ Je was al die jaren waarschijnlijk gewoon aan het werk in de ICT. Wij ook. Elke werkdag zijn zo’n 2.000 ICT-collega’s via ons aan de slag. Stuk voor stuk Professionals die kiezen voor leuke opdrachten en daarmee voorzien in de behoefte van grotere organisaties aan tijdelijke ICT-slagkracht. Dit doet HeadFirst al vanaf 1995 in Nederland, als volstrekt onafhankelijke partij, waarbij we alle financiële, administriële en juridische zaken tot in de puntjes regelen. Je zou er je vaste baan voor opzeggen...

Jij en nieuwe opdrachtgevers lezen er alles over op first in ict.nl

ITE-1-2-spread.indd 1 004-009_IT10_NWS.indd 8

25-05-2009 15:21:40

Applicatievirtualisatie servers Diverse partijen werken aan applicatievirtualisatie voor servers. AppZero heeft inmiddels een product, maar Microsoft werkt er ook hard aan.

B

ij applicatievirtualisatie wordt de installatie van een applicatie als het ware ‘gevangen’ in een enkel bestand, waarna de installatie van die applicatie kan worden gestart op een ‘kaal’ besturingssysteem. Applicaties kunnen daardoor worden gestart op nieuwe systemen, zonder dat ze eerst hoeven te worden geïnstalleerd. Op de desktop is dat al

jaren mogelijk, maar het virtualiseren van applicaties voor servers staat nog in de kinderschoenen. Maar begin mei bracht AppZero een Windows-versie (AppZero 4.0) op de markt van haar applicatievirtualisatieproduct dat er al was voor Linux en Solaris. En daarmee is AppZero Microsoft te snel af. Dat werkt aan een soortgelijk product, dat

is gebaseerd op het desktop-product App-V (voorheen SoftGrid). Microsoft kon wel al afgelopen maand een voor de server aangepaste versie demonstreren. Gevirtualiseerde applicaties voor de server kunnen snel worden verplaatst naar een andere server, of snel worden geïnstalleerd op nieuwe systemen. Met name in cloud-omgevingen kan dat goed

Grote ‘Apps’-deal Google E

en grote mondiale toeleverancier voor de autoindustrie kondigt aan GoogleApps als standaard set kantoorapplicaties te gebruiken. Valeo voert het gebruik van kantoorapplicaties ‘in the cloud’ in voor dertigduizend werknemers, verspreid

over 193 vestigingen in 27 landen. Het bedrijf verwacht zo te kunnen besparen op administratieve lasten. Het bedrijf heeft Capgemini in de arm genomen voor de implementatie van de Premium Edition van Google Apps. De invoering van de functionaliteiten vindt gefaseerd plaats over een periode tot het einde van 2009. In eerste instantie krijgen de werknemers toegang tot online

toepasbaar zijn. Een (virtuele) server met applicaties kan dan snel worden geleverd.

•

documenten, videomanagement en ‘instant messaging’. Valeo verwacht hiermee de samenwerking tussen werknemers in verschillende vestigingen te stimuleren. In de tweede fase voegt Capgemini daar workflow-gereedschap aan toe en een Enterprise Directory. Pas als laatste stap komen functionaliteiten als mail, agenda en onlinevertalingsmogelijkheden beschikbaar.

•

n

FIRST IN ICT

004-009_IT10_NWS.indd 9

10-05-09 14:28 25-05-2009 15:21:51

management

Geen triviaal probleem: hoeveel wordt er aan IT verspild?

Rekenen aan IT valt Door: Chris Verhoef Hoogleraar informatica, Vrije Unversiteit Amsterdam)

IT auditen is een vak apart en lijkt in niets op het auditen van ‘gewone’ projecten. Laat alle ­protocollen en regels los en vraag mensen naar hun desktop. Want daar vind je de antwoorden.

D

e Algemene Rekenkamer heeft vorig jaar zelf kunnen ervaren hoe lastig het is om te rekenen aan IT. Dat beviel zelfs zo slecht dat de president liet weten dat de Tweede Kamer de vragen die ze had maar in moest slikken, want de materie was niet te onderzoeken. Ik ken de wegen van onze Rekenkamer natuurlijk niet van binnenuit, maar ik vermoed dat men daar van oudsher gewend is aan meer financieel gerichte gegevensverzamelingen. En volgens goed gebruik moet je zorgen dat je binnen vrij nauwe marges blijft om een goedkeurende blik van de accountants en auditors te krijgen. Bij belangrijke indicatoren voor informatietechnologie ligt dat geheel en al anders. Allereerst moet je als bestuurder al blij zijn dat er überhaupt cijfermateriaal is, laat staan dat dit ook aan allerlei kwaliteitscriteria zou voldoen. Wat de Rekenkamer heeft vastgesteld, is niet zozeer dat de materie niet te onderzoeken is maar dat de kritieke prestatie-indicatoren van IT anders zijn dan de indicatoren waar men normaliter mee rekent en afrekent. Het is in it-land belangrijk missende informatie te vinden via slinkse methodes, via analoge situaties, via industriegemiddelden of via correlaties in hopelijk vergelijkbare situaties.

Als we in de IT overschrijdingen hadden zoals bij de bouwfraude, zouden we zeer blij zijn

Dat er over andere ordegroottes gepraat wordt, kan wellicht mooi worden geïllustreerd met de bouwfraude. Als we in de IT overschrijdingen hadden zoals die bij de bouwfraude aan het licht kwamen, dan zouden we zeer blij zijn. In de bouw zijn overschrijdingen kennelijk preciezer in te schatten, en wel zodanig dat je er nog wat mee kan. In de IT is dat anders. Daar ben je al blij als er iets te schatten valt. Dus het auditen van itprojecten, het assessen van operationele systemen en het aggregeren van gehele portefeuilles van projecten, licenties, hardware, netwerken en legacy vergt hele andere kennis, kunde en technieken dan wat kennelijk de normale praktijk is van de Algemene Rekenkamer. 10

010-011_IT10_MAN.indd 10

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

ONGEORDENDHEID Bij IT is het cruciaal om niet te beginnen met een lijstje van zaken die je nodig hebt om gemakkelijk te kunnen auditen. Het is zaak om al wat er is, wat dat ook moge zijn, eerst maar eens te verzamelen. En pas als je al die informatie bijeen hebt, is de volgende vraag hoe je uit die brij van ongeordendheid een beeld gaat scheppen dat houvast biedt bij typische auditvragen. Op dat punt is het bij de Rekenkamer al misgegaan. Door vooraf te bepalen dat je de projectadministraties gaat doorzoeken, mis je bijvoorbeeld de kans om met de programmamanagers of projectleiders te praten. Je mist de kans om aan allerlei informatie te komen die niet in dat soort administraties is vastgelegd, simpelweg omdat niemand daaraan gedacht heeft. Vast een doodzonde in accountantsland, maar bij IT is dat schering en inslag. Je kunt de gekste dingen nodig hebben. Dat varieert van externe onderzoeksrapporten tot ontwerpdocumenten. Dat loopt van gesprekken met programmeurs tot diepgaande analyse van de sourcecode. Van ziekteregistratie tot compilatiefrequentie. Om een idee te geven van de reikwijdte van de gegevens waar je je voordeel mee kunt doen: een paar inkijkjes in it-auditing. De standaardsituatie is dat je niet welkom bent voor een audit. En als je toch komt, mag niemand wat zeggen, krijg je geen gegevens of juist zo veel dat je erin verzuipt - enzovoort. Wat doe je dan? Aan de opdrachtgever melden dat het om een niet-onderzoekbaar probleem gaat? No way! Auditen wordt juist leuk als je de informatie niet op een dienblaadje aangeleverd krijgt, dat maakt het hele vak nou juist zo leuk! DE IVOREN KELDER Een anekdote ter illustratie. Een project was volledig out of control, dacht de opdrachtgever. Die beval een audit maar kreeg maximale tegenwerking van de opdrachtnemer. Om te beginnen was het niemand toegestaan om met belanghebbenden te praten over het project. De vraag van de opdrachtgever was simpel: gaat het wel goed met dat project? Hoe kom je aan een antwoord als niemand je iets inhoudelijks mag vertellen? In dit geval bleek het volgende te werken. Onder begeleiding van een paar hotemetoten die elke inhoudelijke communicatie meteen afkapten, werd toegang verleend tot het heilige der heiligen: de Ivory Basement. De spreekwoordelijke plek waar de software-engineers los van de organisatorische werkelijkheid bezig waren met ‘hun ding‘. Wat werkte in dit geval? Gaan

25-05-2009 14:53:07

niet mee

zitten bij elke engineer en maar één vraag stellen: laat de achtergrondafbeelding van je desktop eens zien? Mensen en zeker programmeurs doen nooit iets zomaar. Over alles wordt diep nagedacht, maar over de software mogen we het niet hebben. Ik was in dit geval op zoek naar tekenen dat het project niet meer onder controle was. En via de plaatjes op het scherm kwam ik daar achter. Dat is nog eens iets anders dan een projectadministratie. Hoe werkte dat nu? Een van de lead-developers had een prachtige achtergrond van een tafereel uit Australië. Waarom? Nou, vrienden vroegen hem al jaren of hij eens langs wilde komen, en hij had besloten dat nu eindelijk eens te doen. Goh, was leuk zeg! Wanneer ging hij dan weg? Ah, over een maand. En hoelang? Oh, leuk, ook een maand. Had hij zich al verdiept in het land: ja honderduit kon hij erover vertellen. En was de reis al geregeld? Vanzelf. ONDER DE PET Kortom, de lead-developer gaat vlak voor een belangrijke mijlpaal van de opdrachtgever een maand weg om iets te doen waar hij jarenlang niet naar getaald heeft. Typisch het gedrag van iemand die het helemaal zat is en die je ook niet kunt dwingen om na maandenlang overwerken niet weg te gaan. Als zo iemand op een dergelijke vakantie gaat in een dergelijke tijd, dan weet je één ding: het management heeft niet kunnen voorkomen dat deze sleutelspeler naar een verre streek gaat op een uiterst ongelukkig moment. De hoofdingenieur heeft zijn handen van het project afgetrokken en stemt met zijn voeten. Op grond van deze indicatie kwam er nog een vraag bij: ga je binnenkort iets leuks doen? De een ging toch maar eens na jaren samenwonen of trouwen, de ander op sabbatical, weer een ander was een emigratie aan het voorbereiden, en zo had iedereen wel iets leuks in petto op onge-

010-011_IT10_MAN.indd 11

De vraag was simpel: gaat het wel goed met dat project? lukkige momenten. Zonder enige planning gezien te hebben, want dat werd onmogelijk gemaakt, werd de situatie toch helder. Het project zat op een dood spoor en het management hield dat stevig onder de pet. Het beeld dat ontstond uit de desktops en de plannen van medewerkers was dusdanig overtuigend dat de raad van bestuur inzag dat er stappen ondernomen moesten worden. Nu was dit een extreem voorbeeld dat werkte in een extreem geval. Het geeft wel aan dat het auditen van it-intensieve systemen, portefeuilles en lopende trajecten heel diverse input vereist en dito jongleercapaciteiten. Je kunt rustig stellen dat itauditing niet zozeer inhoudt dat je een vastgesteld protocol volgt zoals we dat kennen in de financiële praktijk, maar dat je er werkelijk alles aan moet doen om elk stukje informatie dat er maar is te verzamelen en dat tot op het bot te benutten. Het verzamelen, completeren, corrigeren, combineren, en aggregeren van allerhande it-gerelateerde informatie is op dit moment de enige weg om inzicht te verkrijgen in belangrijke vragen zoals de Tweede Kamer die heeft gesteld: hoeveel wordt er nu aan IT verspild? We weten nu in ieder geval dat het niet een triviaal probleem is. Zoveel heeft de Rekenkamer wel vastgesteld.

•

Bron: Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Digitaal ­Bestuur (digitaalbestuur.nl) nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

11

25-05-2009 14:53:14

MANAGEMENT

Elevator pitch: Symbaloo

‘Wij maken internet nog leuker’ Tekst Ben Kuiken, Fotografie Cor Mooij

Ze zijn er nog: ondernemers met ambities en lef. IT-Executive gaat in de serie Elevator Pitch op zoek naar de nieuwe pareltjes van het Nederlandse bedrijfsleven. Dit keer: Steven Jongeneel (36) en Sander Vessies (26) van Symbaloo, die op het punt staan de Verenigde Staten te veroveren.

OVER SYMBALOO

Wat? Persoonlijke startpagina voor internet (www. symbaloo.com) Klanten? Gemiddeld 200.000 unieke bezoekers per dag, wekelijks 1500 nieuwe geregistreerde gebruikers Werknemers/partners? Ongeveer acht, die deels ook werken bij andere bedrijven; verder aantal vrijwilligers en stagiaires Opmerkelijk? Symbaloo won in 2007 de prijs voor beste websiteconcept, in 2008 werd het website van het jaar. Wie zijn jullie en wat doen jullie? ‘Wij zijn Steven Jongeneel en Sander Vessies van Symbaloo. We hebben een startpagina ontwikkeld waarmee je heel gemakkelijk je persoonlijke internetpagina kunt samenstellen.’ Een startpagina? Maar daar zijn er toch al heel veel van? ‘Ja, maar niet zo intuïtief en gebruiksvriendelijk als de onze. Wij werken met visuele blokjes in plaats van tekst en die blokjes kun je zelf verplaatsen, toevoegen of verwijderen. Zo kun je dus ook verschillende startpagina’s samenstellen, bijvoorbeeld voor je werk een en voor privé weer een ander. Of je kunt een speciale pagina samenstellen voor een project waar je mee bezig bent. En als je je registreert, kun je die pagina’s overal ter wereld via internet benaderen. Die blokjes zijn bovendien heel informatief: je kunt bijvoorbeeld in een oogopslag zien wat het weer is, wat het laatste nieuws of dat je nieuwe mail hebt. Als je dan vervolgens die mail wil lezen, klik je op de link en word je doorgeleid naar bijvoorbeeld Gmail.’ Dat klinkt goed. Maar is daar behoefte aan? ‘We hebben inmiddels rond de 200.000 bezoeken per dag en wekelijks 1500 nieuwe registraties. En dat terwijl we eigenlijk nog maar net zijn begonnen. We hebben de site in november 2007 gelanceerd en zijn nu bezig met een nieuwe, nog snellere en gebruiksvriendelijkere versie. Daarmee gaan we straks de wereld veroveren; deze zomer lanceren we in de VS.’ 12

012-013_IT10_MAN.indd 12

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009 25-05-2009 14:53:56

COLUMN WIE? STEVEN JONGENEEL (36)

Functie? Chief Marketing Officer Symbaloo Opleiding? Bedrijfskunde Nijenrode Loopbaan? Na marketingfuncties bij Quaker Pepsico, Telfort in 2005 gestart met Media Embassy

WIE? SANDER VESSIES (26)

Functie? Operational manager Symbaloo Opleiding? Leisure management Loopbaan? Na een jaar in Barcelona gestart bij Symbaloo Toe maar. Zouden jullie het eerst niet eens proberen op het oude continent? ‘We zitten al in de ons omringende landen, zoals Duitsland, Engeland, België, Frankrijk en Spanje. Meestal zijn deze ontstaan uit het enthousiasme van locale gebruikers die ons benaderden met de vraag: mag ik Symbaloo vertalen? In Frankrijk bijvoorbeeld zit een enthousiaste bibliothecaris die feitelijk als onze Franse vestiging fungeert. Op deze manier kunnen we met een heel klein team de wereld veroveren: er zijn zo al acht landenversies ontstaan en zestien talen.’ Waar verdienen jullie eigenlijk je geld mee? ‘Met affiliate-programma’s: als iemand via onze site bijvoorbeeld naar Bol.com surft en daar een boek bestelt, ontvangen wij een deel van de opbrengsten. Zo hebben we ruim tweeduizend programma’s lopen waar we wat aan verdienen. Een groot deel van deze programma’s lopen bovendien internationaal; dat wil zeggen dat je ze maar één keer hoeft af te sluiten en dan heb je in feite de hele wereld afgedekt.’

charles groenhuijsen

Lekker dwarse ondernemers Ik was op een symposium over de economische crisis. Op het podium kwamen de resultaten voorbij van een enquête onder industriële ondernemers. Het ging over de broodnodige innovatie in de economie. Die ondernemers verwachten op dat vlak weinig of niks van de politiek. Begrijpelijk. Ondernemers moeten vooral zelf aan innovatie doen. En ze grijpen die kans ook. Elk onderzoek weer laat zien dat een crisis een puik klimaat schept voor technische vernieuwingen. Tegelijkertijd zijn er ondernemers die zelfs nu hun stinkende best doen sociale vernieuwingen door te voeren. Neem William Pijnenburg van AAE (www.AAEbv.com) in Helmond. Hij is gespecialiseerd in ‘mecha­t ronica’. AAE is uitgeroepen tot het beste leerbedrijf van Nederland. En hij is onderscheiden voor ‘de beste ondernemersvisie’. Hij klaagt over collega-ondernemers die geen tijd en moeite meer willen steken in stagiaires die een vak willen leren. Zo verdwijnt bij die kids het laatste restje motivatie voor een baan in de techniek. Nog even en helemaal niemand wil dat meer.

Ondernemers moeten vooral zelf aan i­ nnovatie doen William vindt de houding van collega-werkgevers kortzichtig. De jonge werknemers/leerlingen zijn toch al zo kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Hij houdt deze jongeren juist wel in zijn bedrijf. Hij nodigt zelfs hun ouders in het weekeinde uit om te komen kijken. Dan weten ze waar hun kind zoal mee bezig is. “Wie die jonge mensen verwaarloost, neemt afscheid van de toekomst”, zegt Pijnenburg. Mooi gezegd! Hij ziet hij in zijn branche – hij maakt assemblagemachines – na de lange recessie de eerste lichtpuntjes. Een optimist dus met lef. Petje af. En hij is niet de enige.

Hoe uniek zijn jullie? Is dit concept niet heel gemakkelijk te kopiëren? ‘Het concept en de functionaliteit misschien wel, maar de visie en de werkwijze niet. Wij hebben in de afgelopen anderhalf jaar heel veel ervaring opgedaan in wat werkt en wat niet. Dat is onbetaalbaar en ook heel moeilijk te kopiëren. Nu we naar de VS gaan, willen we het ook in een keer goed doen. Vandaar dat we nu druk bezig zijn een tweede versie te ontwikkelen die nog sneller is en nog gebruiksvriendelijker.’

VALID PEOPLE Neem onderneemster Nicolette Mak. Haar gehandicapte broer Jan had geen werk. Ze deed zelf al koerierswerk en bedacht dat ook hij best pakjes rond kon brengen. Maar dan moest de GAK het geld voor een autootje voorschieten. Dat zou hij snel terugbetalen. Mooi toch: Jan een leuke baan en de samenleving spaart het geld van zijn uitkering uit. Niet dus. ‘t Paste niet binnen de regels. Nicolette werd boos en richtte eigenwijs een commercieel koeriersbedrijf op voor gehandicapte mensen, die zij aanduidt als “mensen met een lastig lichaam”. Gehandicapt klinkt immers alsof je niks kunt. Maar deze mensen kunnen van alles. Ze maken samen een succes van Valid People (www.validpeople.nl) waar intussen tientallen mensen werken die zonder de vindingrijkheid van Nicolette waarschijnlijk nog in hun uitkering hadden gezeten. Durf en creativiteit maken dus echt verschil! Maar Nicolette wil meer. Via een landelijk netwerk van bedrijven hoopt ze uiteindelijk duizenden mensen achter de geraniums vandaan te slepen. Straks is er immers weer krapte op de arbeidsmarkt. We kunnen geen talent verkwisten. Ik geniet van dergelijke verhalen. Wat een hoopgevend signaal dat er mensen zijn die tegen de stroom in onverstoorbaar hun droom volgen en aan de slag gaan.

Hoe groot kan dit worden? ‘We hebben geen idee, maar gezien de reacties en de prijzen die we al gewonnen hebben, denken we iets in handen te hebben dat wel eens heel groot kan worden. Maar rustig aan en we moeten gefocust blijven op de gebruiker.’

Laat het ontwikkelen van nieuwe, dwarse ideeën dus maar over aan talentvolle doorzetters als Nicolette en William. Niks is onmogelijk. Als je het maar echt wilt. Die daadkracht is niet te stoppen. Zelfs niet door een economische crisis. Gelukkig maar!

Is de neiging dan niet groot om een bepaalde sponsor waar je veel aan verdient een mooie positie te geven? ‘Ja, maar uiteindelijk bepaalt de gebruiker zelf welke blokjes hij op zijn symbaloo-pagina zet. Wij kunnen hooguit aanbevelingen doen. Wij hebben ook geen banners op onze site, omdat wij denken dat de gebruiker daar niet op zit te wachten. Dat is voor ons uiteindelijk de enige maatstaf: de gebruiker. Krijgt de alledaagse gebruiker een glimlach op zijn gezicht? Mijn moeder moet het snappen en er plezier aan beleven. Is het antwoord nee, dan doen we het niet. Is het ja, dan gaan we ervoor.’

•

012-013_IT10_MAN.indd 13

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

13

25-05-2009 14:54:41

SYSTEEMBEHEERDERS

|

SOFT WARE-ENGINEERS

|

PROGRAMMAMANAGERS

…toevallig weten wij dat zij een top IT-er is IT-Staffing Bariton XL B.V. is detacheerder van zelfstandige

voor het afdekken van alle risico’s met

IT-specialisten. Daarnaast verzorgt zij contractbeheer. Bariton XL

betrekking tot de keten- en inlenersaanspra-

maakt deel uit van de IT-Staffing groep. De IT-Staffing groep is met

kelijkheid, Flexwet, etc. Kortom IT-Staffing

2.750 werkzame freelancers/ZZP-ers de grootste detacherings-

Bariton XL kan een toegevoegde waarde

organisatie in Nederland. Als betrouwbare professionele en

zijn voor elke organisatie die gebruik maakt

flexibele partner stelt Bariton XL bedrijven in staat om flexibel te zijn

van externen.

met betrekking tot het inhuren van externe ICT-specialisten en generalisten middels contractbeheer, Daarnaast beschikt IT-Staffing over een eigen bestand van meer dan 14.000 ervaren ICT-specialisten en generalisten. Tevens zorgt IT-Staffing Bariton XL

Kijk voor meer informatie op www.bariton.nl.

it-staffing.nl

IT_BaritonXL_190x277mm.indd 1 000_IT07_ADV.indd 14 39 000_IT10_ADV.indd

09-04-2009 12:43:13 14-04-2009 14:43:20 15:50:58 25-05-2009

MANAGEMENT LINKEDIN GROEIT Het bereik van LinkedIn in Nederland groeide het afgelopen half jaar met 70 procent. Bijna 1,1 miljoen Nederlanders hebben daar nu een zakelijk profiel. Dat blijkt uit Stircijfers. Sinds de jaarwisseling is er sprake van een duidelijke groei. Het aantal registraties in Nederland groeide van november 2008 tot begin mei 2009 met 213.690, dat zijn bijna veertigduizend nieuwe leden per maand. De exacte reden van de groei is niet aan te geven.

HUGHES ‘WONDERBOY’

FedEx vereenvoudigt IT Koerier- en expressdienstverlener – en it-aficionado - FedEx is bezig zijn it-architecturen drastisch te vereenvoudigen.

F

edEx – 38 miljard dollar omzet in 2008, ruim 290.000 medewerkers - voert een omvangrijke vernieuwing van zijn technologiearchitectuur uit. Doel: meer connectiviteit, minder complexiteit – de vijand van snelheid. De vernieuwingsoperatie staat onder leiding van Rob Carter, sinds 2000 FedEx’ cio. Daarbij wordt onder meer de (uitgebreide) applicatieportfolio van de firma vereenvoudigd. Carter: “Een van de problemen is dat we te veel keuzes hebben, bezien vanuit platformstandpunt en vanuit architectuur- en applicatiestandpunt. Geen van de platformtechnologieën die we nu gebruiken, is structureel slecht. Ze zijn allemaal op goede gronden geïmplementeerd. Maar uiteindelijk zul je lastige keuzes moeten maken over waar je verder mee wilt.” De grootste fout die je kunt maken als je met een

aantal overtollige applicaties zit, is kiezen voor één ‘hoofdapplicatie’ en die dan te proberen aan te passen aan de uiteenlopende bedrijfsprocessen die in de oude applicaties bestonden. Dat zal simpelweg niet werken. Het moeilijkste is volgens Carter om de bedrijfsprocessen te vereenvoudigen en tegelijkertijd met minder applicatieplatforms te gaan werken. Bij FedEx vindt de bedrijfsprocesvernieuwing plaats onder leiding van IT. Carter: “Dat zal wel moeten. In bijna elke FedEx-business die ik ken, is IT de motor van de manier waarop de business werkt.” Lastig is ook om de businesspartners – en dan vooral de grote afnemers - te laten inzien hoe belangrijk het is om de complexiteit te verminderen en hoe FedEx daardoor de it-kosten kan verlagen en de dienstverlening kan verbeteren. Wat erg helpt, is dat er bij FedEx

KPN flikt het ‘m weer D e Management Team 500 is weer uit. KPN is, net als vorig jaar, het ict-bedrijf met de beste reputatie onder Nederlandse managers. In de categorie ‘overall’ heeft Shell het beste imago, gevolgd door Rabobank en Philips. De top 15 van meest gerespecteerde ict-bedrijven: • 1. (1) KPN • 2. (2) Microsoft • 3. (3) Google • 4. (5) IBM • 5. (12) Vodafone

015-017_IT10_MAN.indd 15

• • • • • • • • • •

6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

altijd een ‘sterke cultuur rond IT’ is geweest, zegt Carter. Essentieel daarvoor is dat je een ceo hebt ‘die het helemaal doorheeft’ – iemand die de cio een plaats aan de bestuurstafel geeft en IT bij herhaling presenteert als een strategische en duurzame bron van concurrentievoordeel. Bij FedEx doorziet iedereen het belang van IT. En informatietechnologie is geen mysterie voor de zakenpartners en de medewerkers. Carter: “In onze strategische managementvergaderingen zeg ik nooit dingen als: ‘jullie hoeven je geen zorgen te maken over de it-kant – dat gaan wij wel in orde maken.’ Ik denk dat cio’s en it-professionals een grote fout maken door van IT iets mysterieus te maken wat zich achter de schermen afspeelt. Ik leg it-issues graag meteen op tafel en wil de business laten helpen om ze aan te pakken, want elke businessbeslissing heeft consequenties voor de IT.”

•

Bron: Booz & Company

(4) Capgemini (11) Apple (7) HP (8) Atos Origin (15) Ordina (10) Siemens (6) Dell (9) Getronics (-) Nokia (-) SAP

•

Bron: Management Team nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

De 25-jarige Chris Hughes, medeoprichter van Facebook, was de architect van Obama’s Web 2.0-campagne. En daarmee een van de belangrijke breinen achter Obama’s verkiezingsoverwinning in december 2008. Hughes’ centrale instrument was my.barackobama.com, een sterk intuïtieve en fun-to-use netwerkwebsite waar Obama-supporters allerlei sociale-netwerkactiviteiten kunnen ondernemen. Een overweldigend succes. In december 2008 hadden Obama’s supporters ruim 2 miljoen profielen aangemaakt, tweehonderdduizend offline evenementen georganiseerd, 35.000 groepen gevormd, vierhonderdduizend blogs gepost en dertig miljoen dollar opgehaald op zeventigduizend persoonlijke fondswervingspagina’s. Hughes werkt nu als strategisch adviseur bij pr-firma Gmmb.

VRIENDEN VAN VRIENDEN Niet alleen mode- en muziektrends verspreiden zich via sociale netwerken. Hetzelfde geldt voor allerlei ‘gesteldheden’ en gedragingen, van overgewicht en roken tot altruïsme, stemgedrag en geluk. Dat blijkt uit onderzoek van Nicholas Christakis en James Fowler (Harvard). ‘Besmettingseffecten’ treden op tot in de derde graad van sociaal-netwerkcontacten. De kans dat iemand die persoonlijk een roker kent zelf ook rookt, is gemiddeld 61 procent hoger dan je op basis van toeval zou verwachten. Bij vrienden van de vrienden van de roker (tweede graad) is die kans 29 procent hoger, bij vrienden van de vrienden van de vrienden van de roker (derde graad) 11 procent. Nog een voorbeeld: de kans is 15 procent groter dat iemand gelukkig is als zijn vrienden gelukkig zijn, 10 procent als de vrienden van die vrienden gelukkig zijn en 6 procent als de vrienden van de vrienden van die vrienden gelukkig zijn. In de vierde graad is het effect uitgewerkt.

15

25-05-2009 14:55:36

management TWITTER PASSÉ IN GB En binnen een paar dagen kelderde Twitter van supercool naar superonhip. Bij de Britse voorhoede althans. Het is allemaal de schuld van de Engelse komiek, schrijver, acteur en presentator Stephen Fry. Toen de lift waarin hij zich bevond tussen twee verdiepingen bleef steken, deed hij van minuut tot minuut verslag van zijn adembenemende avontuur: “Ok. This is now mad. I am stuck in a lift on the 26th floor of Centre Point. Hell’s teeth. We could be here for hours. Arse, poo and widdle.” Meer dan honderdduizend volgers vergaapten zich aan het halfuur durende spektakel. Op zich voldoende om veel ‘early adopters’ kokhalzend te laten afhaken. Nog erger was dat Fry’s liftdrama brede media-aandacht kreeg, waarbij tot overmaat van ramp zeer bekende maar erg oncoole Engelse twitteraars werden genoemd, zoals de tv-personality’s Jonathan Ross en Philip Schofield. De voorhoede trekt nu verder, denken analisten, en laat Twitter over aan het massapubliek.

Een ongepolijste diamant Web 2.0 biedt geweldige kansen als je ze weet te gebruiken.

SLIMME KOFFIEZETTERS Deze zomer wordt Fugoo gelanceerd. Op de Fugoo-box (à 99 dollar) kunnen op Fugoo voorbereide huishoudelijke apparaten worden aangesloten. De box verbindt deze apparaten met internet én elkaar, waarna je er allerlei leuke dingen mee kunt doen. Zo kun je de koffiezetter op afstand programmeren via je mobiele telefoon, zodat er verse koffie klaarstaat als je thuiskomt. Of je wekker ook actuele weersen file-informatie laten geven. Of kortom al die dingen die tien jaar terug al in Huizen van de Toekomst stonden. Of het er nu wel van komt? Fugoo moet nog even producenten zover krijgen om hun huishoudelijke artikelen Fugoo-klaar te maken.

HP-CEO MARK HURD Fortune kwalificeert Mark Hurd (52), sinds 2005 de ceo van HewlettPackard, vooral als efficiencykampioen. Ofwel kostensnoeier. Ter illustratie: voor 2009 verwacht hij een winsttoename van ongeveer 6 procent bij een omzetdaling van 5 procent. Een probleem is misschien, zij het niet volgens HP zelf, dat de r&dbestedingen (3,5 miljard dollar) al vier jaar zijn bevroren. IBM stopt 6,1 procent van zijn omzet in R&D, HP slechts 3 procent. Hurd begon in 1980 als junior verkoper bij NCR in Dallas en klom daar op tot marketingexecutive. In 2003 werd hij er ceo. Daar volgde hij de ontslagen Carla Fiorina op.

16

015-017_IT10_MAN.indd 16

Zes tips om Web 2.0 te laten werken

H

et is meer dan chatten, facebooken en twitteren. Web 2.0 is een zeer krachtig gereedschap voor het verspreiden en vastleggen van kennis, ervaring, nieuwe ideeën en creativiteit in organisaties. En dat kan allemaal veel meerwaarde opleveren, in de vorm van meer samenwerking en kwaliteit (wiki’s, reviews, gedeelde werkplekken), betere communicatie (blogs, podcasts, videocasts), nieuwe vormen van marktonderzoek (informatietagging, prediction markets) en innovatie (vruchtbare nieuwe contacten). In theorie dan. Want veel bedrijven kunnen niet goed met Web 2.0 uit de voeten zegt McKinsey, dat twee jaar lang vijftig ‘early adopters’ volgde. Bedrijven weten niet goed hoe ze bij de juiste mensen het soort actieve, enthousiaste en blijvende deelname kunnen losweken dat tot zinvolle bijdragen van hoge kwaliteit leidt. Anders dan bij it-instrumenten als erp en crm kun je die deelname bij een ‘bottom-up tool’ als Web 2.0 niet van bovenaf dirigeren. Dat is voor managers even wennen. SUCCESFACTOREN McKinsey kwam in het onderzoek zes succesfactoren op het spoor. Ten eerste: steun van bovenaf de omschakeling naar een ‘bottom-up’ cultuur. Geef bijvoorbeeld als senior manager het goede voorbeeld, ook richting andere leidinggevenden. Ten tweede: wat het beste gebruik van Web 2.0 is, bepalen gebruikers zelf. Er vormen zich spontaan gebruikersgroepen. En Web 2.0 wordt soms op onverwachte manieren ingezet, anders dan je vooraf voor ogen had. Laat het gebeuren, en ondersteun wat werkt. Ten derde: Web 2.0 moet geïntegreerd zijn in het dagelijkse werk. Het moet er niet ‘bij’ komen, boven op de gewone taken.

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

Ten vierde: streel de ego’s van medewerkers, niet alleen hun portemonnee. Geef ze publieke erkenning. Denk aan lovende feedback of prijzen. Ten vijfde: mobiliseer deelnemers die qua deelname voldoende kritische massa kunnen triggeren. De juiste oplossingen krijg je alleen van de juiste mensen. Dat zijn vaak enthousiaste early adopters met een rijk persoonlijk netwerk die graag kennis en ideeën delen. Niet iedereen heeft de vaardigheden en kennis om zinvolle bijdragen te leveren. Maar: het is niet bij voorbaat duidelijk wie de beste Web 2.0’ers zijn. En ten zesde: zoek op het vlak van risicobeheersing (verlies van controle, repercussies) naar een goede balans tussen alles juridisch dichttimmeren en volledige vrijheid en zelfregulering. Verbied bijvoorbeeld anonieme bijdragen. Als het maar mogelijk blijft om open de dialoog aan te gaan! Bron: The McKinsey Quarterly

•

ZO KRIJG JE PROFIJT

• Laat medewerkers dwars door de organisatie heen communiceren en samenwerken bij het ordenen van managementinformatie, het uitwisselen van ‘best practices’ en het coördineren van activiteiten. • Maak het ook voor externe partijen mogelijk om feedback te geven en bij te dragen aan bijvoorbeeld productontwikkeling. • Sta toe dat zich een grootschalig en fijnmazig netwerk vormt dat toegang biedt tot experts (intern en extern). Schakel ze in bij het vinden van oplossingen voor problemen. Schrijf prijsvragen uit. • Doe aan interactieve marketing. Bouw ‘brand c­ommunity’s’. • Aggregeer de visies van grote aantallen mensen bij het nemen van beslissingen en het bedenken van ideeën.

25-05-2009 14:55:45

COLUMN

iPhone’s momentum

WOLKEN VOL CHIPS

De iPhone en de App Store zijn twee handen op een buik. Apples applicatiestrategie is een hit. Ontwikkelaars staan in de rij om software voor de iPhone te leveren. En gebruikers downloaden de applicaties gretig. Dat maakt Apples concurrentievoorsprong nóg groter.

B

ellen met je mobiele telefoon? Pff, wat ouderwets. Let eens op wat mensen met hun iPhone aan het doen zijn. Tien tegen één dat ze er niet mee bellen. Misschien spelen ze een of andere game, verhandelen ze aandelen of gebruiken ze een van de 25.000 andere applicaties die voor de iPhone zijn gemaakt sinds sinds Apple software van externe ontwikkelaars omarmt. Het concern loopt op kop met de make-over van de mobiele telefoon tot een digitale alleskunner waarop allerlei applicaties draaien. De gemiddelde iPhone-eigenaar downloadt momenteel twintig applicaties. Eigenaars van een Nokia, Motorola of ander merk downloaden vrijwel niets. Het gros van de applicaties in de App Store is gratis of kost minder dan een dollar. Sommige ontwikkelaars liepen ondanks deze lage prijzen binnen maar velen worden er inmiddels niet meer zo maar rijk van. De markt is groot, maar er is ook heel veel aanbod. De ontwikkelaars blijven toestromen. Apple levert de softwaretools om redelijk snel een applicatie te ontwikkelen en houdt slechts 30 van de verkoopprijs van applicaties voor zichzelf (de meeste providers 50%). En omdat de App Store onderdeel is van de online iTunes-winkel (waar 100 miljoen mensen al muziek kopen) kan een populaire applicatie al snel miljoenen keren worden gedownload - aantallen die ook adverteerders aanspreken. Of Apple zijn koppositie houdt, is volgens analisten de vraag. Maar voorlopig doet Apple voor de iPhone wat Microsoft deed voor de pc: op de iPhone zijn de beste applicaties het eerst - soms uitsluitend - te vinden. En hoe meer software Apple aanbiedt voor de iPhone, hoe meer reden consumenten hebben om een iPhone te kopen.

Bron: BusinessWeek

RON TOLIDO

•

We zijn net buiten Dublin, Ierland. Wat een prachtige plek om een chipsfabriek neer te zetten. De woordvoerster van Intel leidt ons met een verfrissende onbevangenheid door het enorme Fab 24 complex. Ze beschrijft het productieproces, van ordinair strandzand tot wafels van 30 centimeter doorsnede, bezaaid met een karrenvracht aan chips. Gezien alle harde technologie eigenlijk een behoorlijk organisch proces, dat maken van die wafels. Regelmatig staat het spul dagenlang te borrelen en te rijzen voordat er weer eens wat gebeurt. Ook zijn er grote hoeveelheden gezuiverd water nodig. “En wat een mazzel dan,” roept onze gids monter, “dat de fabriek precies naast een rivier is gebouwd”. Precies. Soms moet je gewoon ordinair geluk hebben. We lopen verder door. Langs eindeloze gangen waarin laboranten in witte, steriele pakken handelingen verrichten achter beeldschermen. Hoog aan het plafond zoeft zo nu en dan een treintje voorbij met diep daarin weggepakt een wafel, op weg naar een volgende stap in het maanden durende productieproces.

“DUS ZIJN WE ER NOG NIET UIT WAT WE VAN CLOUD COMPUTING MOETEN VINDEN” Door een raam vangen we een glimp op van het glooiende Ierse landschap. Schitterend groene heuvels waarin elk moment Gandalf lijkt te kunnen opduiken in zijn schommelende huifkar, achterna gerend door vrolijk joelende Hobbitkinderen. En altijd wolken aan de hemel, in dit land dat moederziel alleen alle depressies vanaf de oceaan opvangt voordat ze het Europese vasteland bereiken. Wolken? Een van de gastheren van Intel lijkt mijn gedachten te raden. “ik zal het maar toegeven” zegt hij. “Vanuit ons standpunt is iets natuurlijk alleen echt interessant als er een chip in kan”. We slaan net een volgende, honderden meters lange gang in. Ik knik maar eens, ontkennen lijkt hier behoorlijk zinloos. “Dus we zijn er nog niet uit wat we van cloud computing moeten vinden. Als rekencapaciteit verschuift naar grote datacenters, leidt onze technologie vroeg of laat een anoniem bestaan”. Hij mijmert voor zich uit. Heel even lijkt de complete diepte van dit oeroude, melancholische land over zijn gezicht te trekken. “Stel je voor, straks is niemand meer verrukt over een nieuwe chip die op de markt komt”. Ik sympathiseer met hem. Moore’s Law, het voelt gewoon niet meer hetzelfde als vroeger. Je mag van Google dan altijd binnen een tiende seconde antwoord op een vraag krijgen, het zal nog maar weinigen interesseren hoe ze dat daarbinnen in die cloud hebben opgelost. Gaat dat met de nieuwste generatie voor virtualisatie geoptimaliseerde multi-core Nehalem processors? Of wordt er gewoon een extra kruiwagentje goedkope Pentium-dozen naar binnengerold? Boeien, zoals ze op MSN zouden zeggen. Hoe dan ook, de nieuwe generatie 45 centimeter wafels komt er al aan. Met nog kleinere, nog goedkopere chips die in letterlijk alles zullen worden ingebouwd. Nog heel veel te doen daarmee. Wolken aan de hemel of niet.

015-017_IT10_MAN.indd 17

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

17

25-05-2009 14:55:53

ADVERTORIAL

Social Networking meets Unified Communications

toont praktische invulling van het nieuwe werken

Mensen in een organisatie beschikken samen over een grote hoeveelheid kennis. Vaak wordt die gecombineerde kennis onvoldoende benut. Met behulp van technologie is het mogelijk mensen met de juiste informatie en ideeën te vinden èn op de best mogelijke manier met ze te communiceren. Tijdens het evenement Social Networking meets Unified Communications toonde e-office dat deze begrippen geen abstracte theorie zijn, maar eenvoudig en praktisch toe te passen instrumenten. Tijdens het evenement op 14 mei demonstreerde e-office aan de hand van vier concrete en herkenbare scenario’s hoe mensen in praktijk kunnen werken met de nieuwe technologieën die de nieuwe communicatieplatformen bieden. Hiermee werden relatief abstracte begrippen op een toegankelijke wijze gepresenteerd aan de bezoekers. Business consultant Pim van Wetten: “We hebben bewust gekozen voor een heel praktische insteek om te laten zien wat Social Networking meets Unified Communications inhoudt. Social Software biedt de mogelijkheid snel de mensen te vinden die je nodig hebt. En als dat is gelukt, kun je ze effectief bereiken door middel van Unified Communications. Het gaat dus kort samengevat om mensen vinden en bereiken.”

Pim van Wetten, business consulent

9281_e-office_advertorial.indd 52 000_IT10_ADV.indd 18

Achter dit concept gaat een duidelijke filosofie schuil. Volgens Roland Hameeteman, mede-oprichter en directeur van e-office, is alles terug te voeren tot de oervorm van samenwerken,

19-05-2009 16:56:21 25-05-2009 14:43:31

9281_e

waarbij een aantal mensen fysiek bij elkaar zit om een probleem op te lossen. “Die oervorm is weliswaar de ideale situatie, maar in praktijk niet altijd haalbaar. Dankzij technologie als Unified Communications kun je samenwerken met mensen uit je netwerk om samen een probleem op te lossen, zonder dat je fysiek bij elkaar zit. Want uiteindelijk gaat het om die samenwerking èn communicatie.” Pim van Wetten vult aan: “De afgelopen jaren zijn bedrijven hard bezig geweest alles zo efficiënt mogelijk te regelen, door processen te definiëren. Sommige processen hebben we inderdaad nodig, maar in processen gaan altijd dingen fout, en dat valt buiten de normale werkzaamheden. Juist dan wordt het interessant, en zijn mensen nodig om een oplossing te vinden.” Eén van de getoonde scenario’s maakt dit duidelijk. Binnen een organisatie wordt een vraag gesteld die niet in het standaard proces van de administratieve afhandeling past. Door middel van Social Software is het heel eenvoudig intern iemand te vinden met verstand van zaken. Bovendien zorgt het stellen van de vraag via deze kanalen voor creativiteit bij anderen, die hiermee ruimte hebben om met verrassende eigen ideeën te komen. Hameeteman: “Mensen willen, zeker in deze tijd, een concrete business case. Ze vragen om zaken als snelheid, efficiëntie, en kostenbesparing, en ze willen hun klanten sneller helpen. Daar kunnen deze oplossingen duidelijk een bijdrage aan leveren. De toepassing van de verder standaard functionaliteit is altijd maatwerk, met Social Networking en Unified Communications hebben we nieuwe communicatieplatformen met nieuwe technologieën in handen die je op veel verschillende manieren kunt inzetten.” Business case “Je moet ICT meer dan ooit vertalen naar de business case. e-office vertaalt deze weer in thema’s en scenario’s. Vanuit deze thema’s en specifieke scenario’s kom je uiteindelijk uit op de producten. Volgens deze methode toonden we ook op het evenement hoe alle beschikbare producten samenwerken om tot een complete oplossing te komen.” Voor die oplossing kan zowel technologie van Microsoft als IBM worden gebruikt. Hameeteman: “De technologieën van deze partijen staan niet tegenover elkaar, maar geven beiden invulling aan deze oplossing. Zowel vanuit een IBM-omgeving als een Microsoft-omgeving kun je hetzelfde bereiken, de

visies komen overeen. Daarom zijn we tijdens de presentatie niet expliciet op de details van de technologie ingegaan.” Van Wetten: “Voor de keuze voor een van beide leveranciers is het met name belangrijk om binnen de organisatie te kijken naar wat je hebt, en waar je naartoe wilt. Daar is dus altijd een oplossing voor.” Vertrouwensband Business consultant Bas Krikke: “Het maakt niet uit welke middelen je gebruikt, als je er maar over nadenkt. De boodschap is: het kan, en het werkt. Het is tastbaar, we kunnen concrete voorbeelden geven. Het is niet de zoveelste nieuwe belofte.” “Naast het vinden van mensen zorgt het sociale netwerk voor een vertrouwensband, omdat je ziet waar iemand mee bezig is, en via Unified Communications kun je eenvoudig contact met elkaar opnemen. De beste manier waarop dat contact wordt gezocht, bepalen de mensen zelf.” Van Wetten: “Invoering hoeft bovendien geen zwaar traject te zijn, je kunt er speels en snel mee aan de slag gaan. Dat kan tot verrassende combinaties leiden. De nadruk komt steeds minder op de technologie te liggen en steeds meer op de oplossing. Het voordeel voor gebruikers is dat ze hiermee kunnen beginnen in de vorm van een kleine pilot.” Bovendien kunnen deze instrumenten worden ingevoerd zonder grote investeringen te doen. Hameeteman: “Het gaat niet meer om de enorm hoge bedragen die vroeger in IT geïnvesteerd moesten worden. En als de pilot onverhoopt niet oplevert wat je wilt, kun je er veilig mee stoppen. Maar in praktijk blijkt dat zo´n pilot zoveel ideeën oplevert in een organisatie dat de medewerkers er zelf heel graag verder mee willen.” Maar waar moeten bedrijven beginnen? Krikke: “Bij Unified Communications ligt het startpunt bij het digitale inzicht in de bereikbaarheid, presence. Wanneer je iemand vindt en in het systeem ziet dat diegene open staat voor communicatie, kan het samenwerken beginnen. Van daaruit ga je het uitbouwen. Bij Social Software begin je met het maken van goede profielen, en is het zaak steeds meer in een gedeelde omgeving terecht te komen. Daarmee bereik je de nieuwe vorm van samenwerken, die zoveel mogelijk lijkt op de oervorm. Dankzij de technologie is het helemaal geen probleem meer dat mensen niet altijd fysiek bij elkaar zitten.”

Bas Krikke, business consulent

e-office • Duwboot 20 • 3991 CD Houten T 088-0018300 F 088-0018399 W www.e-office.com E [email protected] 16:56:21

9281_e-office_advertorial.indd 53 000_IT10_ADV.indd 19

19-05-2009 16:56:25 25-05-2009 14:43:37

focus op virtualisatie RWS BESTEEDT UIT De Data-ICT-Dienst (DID) van Rijkswaterstaat is op zoek naar een leverancier die het applicatiebeheer en onderhoud op zich wil nemen van software die de activiteiten binnen het applicatiemanagement Water (IAP Water) domein ondersteunen. De afdeling IAP Water van DID beheert de zogenaamde ´natte´ applicaties van Rijkswaterstaat, die het watermanagement in goede banen moeten leiden. Voor beheer en onderhoud werkzaamheden is IAP Water op zoek naar een leverancier die deze activiteiten op zich kan nemen. Rijkswaterstaat belegt deze activiteit buiten de deur omdat de eigen it-afdeling de komende jaren in zijn strategische agenda alle aandacht wil geven aan de invulling van de behoefte van haar interne klanten en zich daardoor ook in het applicatiemanagement de regie gaat voeren en uitvoerend werk aan anderen overlaat.

NIEUWE HARDWARE EINDHOVEN De gemeente Eindhoven heeft een Europese aanbesteding uitgeschreven voor de levering van hardware voor haar kantoorautomatisering. Het gaat om de levering van desktops, laptops, monitoren en accesoires. De gemeente wil in deze aanbesteding niet de centrale hardware waaronder servers en routers vervangen. Het kan wel zo zijn dat na tevredenheid dat ook deze hardware in een later stadium bij de inschrijver wordt afgenomen. De aanbesteding is puur gericht op de levering van de apparatuur en niet zozeer op te leveren diensten. De gemeente voert namelijk nagenoeg alle it-diensten uit in eigen beheer, maar het is mogelijk dat op termijn bij deze gemeente bepaalde delen van de it-diensten door derden uitgevoerd zullen gaan worden. Om deze reden zijn er in deze offerteaanvraag ook vragen over optionele diensten opgenomen.

EXTERNEN LEIDSCHENDAMVOORBURG De gemeente Leidschendam-Voorburg wil een raamovereenkomst van twee jaar met maximaal drie ondernemingen sluiten voor de inhuur van externen met verschillende it-functies. Het gaat om mensen die zowel projectmanagement als beheeractiviteiten kunnen uitvoeren. De aanbesteding is opgedeeld in drie percelen. Het eerste betreft de projectleiding en de inrichting van de it-architectuur, het tweede de systeemontwikkeling en realisatie. Het derde perceel is het beheer van de it-infrastructuur.

20

020-021_IT10_Focus_RET.indd 20

De RET virtualiseert opslag, servers en desktops

De wildgroei te lijf In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zitten de grote besparingen van virtualisatie niet in het energieverbruik. Het Rotterdamse openbaar-vervoerbedrijf RET consolideert op dit moment zijn serverpark. De grote besparingen worden vooral gerealiseerd bij de hardware en het onderhoud. Door Lars Mertens

M

et de verzelfstandiging van het Rotterdamse openbaar vervoersbedrijf heeft ook de it-afdeling van de RET zijn handen vrij gekregen. “Wij waren voorheen onderdeel van de gemeente Rotterdam,” vertelt Reinder van Raalte, senior medewerker Technische Systeem Ontwikkeling van de afdeling Middelen. “Vanaf 1 januari 2007 zijn we een NV geworden. Tot die tijd waren we verplicht om een deel van de automatiseringsdiensten bij de gemeente af te nemen. Nu is de it-afdeling volledig zelfstandig.” De basis onder de infrastructuur van de RET is het uitgebreide glasvezelnetwerk tussen de kantoren, de metrostations en de remises. “Toen we in 2001 naar het Vasteland verhuisden, waar ook een van onze datacenters zit, hebben we een volledig redundante backbone op 1 Gbps aangelegd.” Nu de RET zich als zelfstandig bedrijf meer moet profileren, en meer aan marketing en de ontwikkeling van internetdiensten moet doen, komt die infrastructuur goed van pas. De glasvezel-backbone vormt namelijk de basis onder de virtualisatiestrategie die de RET na zijn verzelfstandiging heeft ingezet. “We wilden een gedegen infrastructuur,” aldus Van Raalte. “Op die manier konden we van ‘direct atteched storage’(das) naar gecentraliseerde opslag. Door deze te repliceren kregen we een hoge beschikbaarheid. En daar konden we dan weer op verder bouwen met virtualisatie.” Aanwas Daarmee zijn we bij het uiteindelijke doel van deze hele exercitie beland: het terugdringen van de wildgroei aan applicaties en servers. “Het delen van applicaties op Windows is een drama. De servers groeiden het rekencentrum uit. Dat leverde problemen met hitte en stroomvoorziening op.” “Eind vorig jaar zijn we begonnen aan de business case voor virtualisatie,” vertelt Van Raalte. “We hadden toen 88 servers. Daarvan bleek 80 procent te virtualiseren. We hebben dus ingezet op de consolidatie van zeventig systemen. Doelstelling was het reduceren van de beheerlasten, het energieverbruik en de warmteontwikkeling.”

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

“We zijn half januari van start gegaan met de virtualisatie van de eerste machines. “Inmiddels hebben we 41 servers overgezet. Voor het eind van dit jaar moeten we er nog eenentwintig doen. De laatste acht worden afgestoten, want die draaien nog op NT4.”

“Het delen Van windowsapplicaties is een drama”

Hoewel deze transitie voorspoedig lijkt te verlopen, blijkt de aanwas van nieuwe systemen nog sneller te gaan. Had de RET in november nog 88 servers, inmiddels is dat aantal gegroeid naar 120. “En er zit nog een exploitatiebeheersysteem (ebs) aan te komen, waarvoor nog eens 33 servers nodig zijn. Daarvan is maar een deel te virtualiseren.” Daarbij benadrukt Van Raalte dat er sowieso altijd fysieke servers zullen blijven, bijvoorbeeld voor zwaar belaste database-systemen. “Bij die 120 zitten ook een kleine twintig Unix-machines. We doen nu alleen VMware op Intel. Linux-systemen, waarvan we er ook steeds meer krijgen, zullen wel gevirtualiseerd worden.” Daarnaast is er een aantal tijdelijke kleine servers. In de toekomst zullen virtuele machines voor dat soort toepassingen juist heel snel - binnen een dag - aangeboden kunnen worden. Ten slotte zijn er ook zeventien nieuwe servers direct op de virtualisatiesystemen ondergebracht. Daardoor staat er nog een aantal nieuwe fysieke servers in het rekencentrum die nog helemaal niet gebruikt worden. Infrastructuur Voor het virtualisatieplatform zijn zes ProLiant DL580 servers met VMware aangeschaft. Deze zijn

25-05-2009 14:56:26

Return on Investment

verdeeld over de twee datacenters. “Hoewel de ­beschikbaarheid geen issue was bij het maken van de business case - we hadden dat al goed voor ­elkaar - hebben we deze met VMotion toch ­kunnen verbeteren.” Daarvoor is de backbone opgewaardeerd naar een snelheid van 10 Gbps. Twee glasvezels zijn gereserveerd voor de opslagreplicatie, twee voor de back­ up. Inmiddels zijn vier van de zeven vestigingen van een 10 Gbps-aansluiting voorzien. De andere drie locaties volgen later dit jaar. De virtualisatieservers zijn voorzien van vier quadcore processoren, 128 Gbyte aan geheugen en drie quad-poort netwerk-kaarten. Met in totaal veertien poorten per server kan een goede scheiding tussen opslag en i/o-verkeer worden gerealiseerd. Hoewel HP voor dergelijke toepassingen het liefst ‘blades’ verkoopt, heeft de RET daar niet voor gekozen. “Dan hadden we de energievoorziening aan moeten passen. Bovendien hebben we geen ruimtegebrek. We moeten hier vooral letten op de vloerbelasting en de warmteafgifte.”

van dergelijke omgevingen, waarin allerlei nieuwe technieken met elkaar samenwerken. Zo worden ‘jumbo frames’ in combinatie met ‘teaming’ niet altijd ondersteund. Maar dat ontdek je pas als je er tegenaan loopt.”

Dimensionering “We hebben via HP een rapportage laten maken,” vertelt Van Raalte, “en daar kwam uit dat we aan twee servers genoeg zouden hebben. Zelf wilden we er eerst vier kopen. Maar na het maken van de business case hebben we er zes genomen, zodat we ook de groei konden opvangen.” Waar anderen vaak een stuk of vier, vijf virtuele machines op een fysieke server kunnen draaien, haalt de RET de tien wel. Wat betreft de dimensionering vraagt de opslagi/o meer aandacht. “We gebruiken iScsi in plaats van Fiber Channel. Voor een aantal databases moeten we in de gaten houden of ze wel genoeg i/o tot hun beschikking hebben. Er moet nog afstelling plaatsvinden. Dat zijn ook de valkuilen

Virtuele desktop Voor de toekomst heeft de RET zijn zinnen gezet op desktop-virtualisatie. Dat is de logische vervolgstap in een traject van infrastructuur via opslagcentralisatie naar serverconsolidatie. “Daar gaan we waarschijnlijk volgend jaar mee aan de slag. We zullen dat combineren met applicatievirtualisatie (streaming). Dat zal niet eenvoudig worden, bijvoorbeeld omdat ons documentbeheersysteem sterk met Office is geïntegreerd.” “We kijken daarvoor nu naar VDI (virtual desktop infrastructure) van VMware,” aldus Van Raalte. “Aan de voorkant willen we flexibel blijven, of men nu een ‘thin client’, een ‘fat client’ of een pda gebruikt.”

020-021_IT10_Focus_RET.indd 21

Beheer Op beheerniveau maakt de RET gebruik van trendanalyses, zodat de it-afdeling kan anticiperen op de vraag. “Op die manier voorkom je dat je te laat uitbreidt en dat je virtualisatieomgeving vol komt te zitten. Dan moet je ineens twee nieuwe servers aanschaffen om een relatief kleine applicatie onder te kunnen brengen.” Daarnaast heeft men een aantal maatregelen genomen om het aantal virtuele machines binnen de perken te houden. “Bij systeembeheer kijken ze naar nieuwe aanvragen op basis van de specificaties. Daarnaast moet de budgetbeheerder zijn goedkeuring geven. We hebben een virtueel bedrag aan nieuwe servers gehangen, uitgaande van acht virtuele machines op een fysieke server.”

•

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

In totaal heeft de RET voor de serverconsolidatie 283.000 euro gebudgetteerd. Daarin zitten de kosten voor de virtualisatiesoftware, de servers, de netwerkapparatuur, het onderhoud op de hardware, consultancy en training. Het gaat hierbij echter niet om de meerkosten alleen; een deel van deze investeringen had sowieso gedaan moeten worden. Zoals meestal bij dergelijke cases blijken de energieopbrengsten verwaarloosbaar ten opzichte van de andere besparingen. “Als je de getallen van de leveranciers gebruikt, kom je uit op een besparing van 42.000 euro,” aldus Van Raalte. “Maar die cijfers zijn onzin. Uit onze metingen blijkt dat maar 20 procent daarvan te realiseren is: achtduizend euro.” De grote opbrengsten zitten in de hardware, de airconditioning en het onderhoud. Zo heeft de RET geen centrale voedings-backup maar een ups-systeem voor elke afzonderlijke server. Daarnaast kan het aantal netwerkpoorten drastisch worden teruggebracht. Over een periode van vijf jaar levert dat alles ruim driehonderdduizend euro op. Een veel grotere besparing zit in de iScsi-toegang tot de opslag en de conceptuele wijziging in de backbone. Door dat op netwerklaag 2 te doen, hoeft niet gerouteerd te worden (zoals bij Fiber Channel) maar kan men switches gebruiken. Behalve dat er op deze manier een extra scheiding tussen het verkeer van opslag en clients wordt aangebracht, levert dat een besparing van meer dan een half miljoen op. 21

25-05-2009 14:56:34

000_IT10_ADV.indd 22

25-05-2009 14:44:07

000_IT10_ADV.indd 23

25-05-2009 14:44:17

focus op virtualisatie UNIT 4 AGRESSO IN AFRIKA De Spaanse vestiging van softwareleverancier Unit 4 Agresso heeft de opdracht gekregen van het gemeentebestuur van de Mozambiquaanse hoofdstad Maputo om het beheer van de financiële processen te automatiseren en rechtstreeks gegevens uit te wisselen met onder andere de centrale bank. Het softwarebedrijf gaat het erp-systeem Agresso Business World implementeren. De overeenkomst heeft een waarde van circa 2,2 miljoen euro en wordt voor een deel gefinancierd door de Wereldbank.

VEILIGE NUCLEAIRE KENNIS Het StudieCentrum voor Kernenergie heeft Juniper EX switches en bijbehorende oplossingen van deze leverancier aangeschaft om de prestaties en de beveiliging van zijn netwerk op een hoger plan te brengen. Het in 1952 opgerichte SCK is een gerenommeerd nucleair onderzoekscentrum, waar sinds begin jaren negentig veel onderzoek wordt gedaan naar de veiligheid van kerninstallaties, stralingsbescherming en de strijd tegen het terrorisme. In totaal worden er in overleg met networking integrator SecureLink honderd Juniper Networks EX switches geïmplementeerd vooral vanwege het JunOS besturingssysteem op deze switches. Verder gaat de Juniper Networks UAC-module de authenticatie verzorgen. De appliance NSMXpress wordt ingezet voor het beheer van de switches en de UAC Infranet Controller. Ook gaat de instelling gebruik maken van de Juniper SCK-module voor logging van netwerkactiviteiten.

V&D LAAT TELEFONIE HOSTEN Nemesys heeft van V&D de opdracht gekregen om een hosted telefonieoplossing te leveren en aan te leggen. De warenhuisketen heeft voor Nemesys gekozen vanwege de ervaring met de aanleg van het bestaande telefonienetwerk. Daarnaast gaven aspecten als prijs, kwaliteit en flexibiliteit van de aangeboden oplossing de doorslag. De hosted telefonieoplossing werkt op een AlcatelLucent Enterprise callserver die wordt geplaatst in het datacenter van V&D. Als back-up wordt gebruik gemaakt van een tweede callserver in het Nemesys datacenter. De telefoniesystemen in de V&D warenhuizen worden vervangen door ip-toestellen gekoppeld aan de centrale callserver. De complete hosted telefonieoplossing moet binnen 3 jaar operationeel zijn en bestaat dan uit zo’n drieduizend ip-toestellen.

24

024-025_IT10_Focus_Beheer.indd 24

Virtualisatie kan hele datacenters kwetsbaar maken

Veiligheid ­zorgenkindje Virtualisatie is op dit moment dé marsroute om datacenters efficiënter te maken. Het terugdringen van het aantal losse systemen leidt immers tot lagere beheerkosten: minder ruimte, minder stroom en minder hitte. Maar de overstap naar een virtuele omgeving heeft wel implicaties voor de veiligheid, de kwetsbaarheid en het beheer van de infrastructuur. Wel iets om bij stil te staan. Door Lars Mertens

V

olgens Frank ten Wolde, senior security consultant bij Pinewood, zijn er twee verschillende aspecten te onderscheiden als het gaat om de veiligheid van gevirtualiseerde omgevingen. Ten eerste zijn dat de consequenties van het delen van dezelfde hardware. Daarnaast komen de verschillende beheerrollen nu bij elkaar in dezelfde interface. “Door verschillende virtuele machines samen te brengen op dezelfde fysieke server, verandert een voorheen fysieke scheiding in een logische scheiding,” aldus Ten Wolde. “De vraag is hoe goed die scheiding is. Zitten er bugs in de virtualisatielaag waardoor virtuele machines niet goed van elkaar worden afgeschermd?” Dit lijkt een puur technisch verhaal en dat is het ook. Maar wel een met consequenties op beheerniveau. Bovendien worden de risico’s groter naarmate de hypervisors steeds dikker worden. “De belangrijkste functie van de hypervisor is het scheiden van de virtuele machines. Daarom adviseren we bijvoorbeeld de copy-on-write-optie niet te gebruiken.” “Hoe dikker de hypervisor wordt, des te groter wordt ook het aantal bugs en configuratiefouten,” legt collega Van der Lee uit. “Vanuit beveiligingsperspectief wil je de hypervisor zo klein mogelijk houden. Deze verzorgt in principe alleen het delen van processors en geheugen. Anders is het ook geen virtualisatie meer.” Prestatieproblemen Van der Lee heeft dan ook gemengde gevoelens bij de huidige ontwikkelingen. “Aan de ene kant levert elke uitbreiding van de hypervisor meer bugs op. Aan de andere kant komen er steeds meer heel interessante mogelijkheden bij.” Voorbeeld daarvan is VMsave, een api (interface voor programmeurs) waarmee de hypervisor kan worden uitgebreid met andere security-diensten.

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

Denk dan aan firewalls, ‘intrusion detection systems’, virusscanners en andere filters. Bovendien maakt Van der Lee zich zorgen over de prestaties als je straks al die functionaliteit op een en dezelfde server gaat draaien. “UTM (unified thread management) is leuk voor het mkb. Dat draait dan op losse ‘appliances’, vaak voorzien van speciale accelerators of asic’s. Met VMsave komen die systemen terecht in een omgeving die daarvoor niet geschikt is. Hypervisors worden almaar dikker en dikker, en beveiliging gaat steeds meer ‘cycles’ verbruiken. Dat betekent dat er straks prestatieproblemen ontstaan omdat er niet genoeg overblijft voor de virtuele machines.” Volgens Remco Nijkamp, manager Technical Consulting bij Qwise, is de dimensionering van een gevirtualiseerde infrastructuur sowieso lastig. Soms blijkt de klant niet in staat de omgeving goed in te schatten. Dat is bijvoorbeeld te wijten aan het feit dat de daadwerkelijke belasting op de systemen niet helder is, of niet duidelijk is welke impact de piekbelasting op de combinatie van systemen heeft. Op die manier kun je bestaande prestatieproblemen uitvergroten. Scheiding der rollen De tweede belangrijke verandering die virtualisatie met zich meebrengt, is de samenvoeging van beheerrollen op organisatorisch en operationeel niveau. “Waar je vroeger aparte beheerders had voor de servers, het netwerk en de beveiliging, zijn die rollen nu samengekomen in Virtual Center (de beheeromgeving van VMware, die tegenwoordig vCenter Server heet, nvdr), aldus Ten Wolde. Van der Lee herinnert zich een serverbeheerder die wilde weten hoe hij een switch moest configureren. “Je zou die rollen apart kunnen houden, maar de vraag is of je beheeromgeving dat ondersteunt.” Volgens Ten Wolde biedt de omgeving van VMware

25-05-2009 14:57:27

wat dat betreft wel genoeg faciliteiten. Voor Citrix en Microsoft is dat echter minder. “VMware heeft op beheergebied een paar jaar voorsprong op de anderen.” Veel beveiligingsmanagers zouden echter helemaal geen zin hebben in al dat configuratiewerk. “Virtual Center bevat goede mogelijkheden voor de authenticatie en de autorisatie van gebruikers, maar die zijn wel ingewikkeld om in te stellen. We zien bij klanten dat deze meestal niet worden gebruikt.” Vier ogen Hoewel het relatief eenvoudig lijkt de verschillende rollen bij elkaar te vegen in een en dezelfde functionaris, is dat volgens Ten Wolde geen goed idee. Daarmee raak je immers ook de scheiding tussen verantwoordelijkheden kwijt. “Verschillende onderdelen van beveiligingsmanagement wil je niet samenvoegen. Daarmee verlies je het ‘four eyes’-principe: je moet gecontroleerd worden door je collega’s.” In de praktijk ziet Ten Wolde dat administrators meestal alle rechten hebben. Daarmee wordt het heel verleidelijk om ‘even wat open te zetten’. “Vroeger kon een serverbeheerder dat niet, omdat de firewall dat bijvoorbeeld niet toestond. Nu klikt hij zelf gewoon een paar keer op een virtuele netwerk-switch.” Ten slotte spreekt Ten Wolde zijn zorgen uit over de beveiliging van Virtual Center zelf. “Die draait gewoon op een Windows 2003-server. Bovendien installeer je dat pakket zelf. Eigenlijk zou je dat systeem op een apart beheernetwerk moeten zetten.” Daarnaast kun je Virtual Center heel eenvoudig uitbreiden met plug-ins. “Dat is software van derden die gewoon van internet wordt binnengehaald. Misschien moet je wel helemaal geen plug-ins toestaan.” “Gebruikers moeten goed stilstaan bij de veiligheidsimplicaties. Welke systemen kunnen een logische scheiding hebben, en welke moeten fysiek apart gehouden worden? Op dit moment is efficiëntie belangrijker: het verbruik van minder warmte en minder stroom. Beveiliging hobbelt daar achteraan.” Met vdi (virtual desktop infrastructure) komt hier nog een extra zorg bij. Vaak wordt immers dezelfde virtualisatie-infrastructuur gebruikt. “De meeste gaten zitten in de desktop,” aldus Ten Wolde. “Virtuele machines kunnen zo gemakkelijk worden verplaatst dat ze al snel met de servers op dezelfde fysieke machines zitten.” Kom je via de onderliggende hypervisor vanuit een desktop-machine in een serversysteem, dan heb je gelijk een half datacenter in handen. Ongeleid projectiel Datzelfde geldt echter ook voor de beheerders zelf. “Wie nu een fundamentele fout maakt, doet dat niet meer op een enkele server maar op een samenstel van systemen,” aldus Nijkamp. “Met een beetje pech kunnen beheerders echt ongeleide projectielen worden, niet langer afgeremd door de omgeving. Het aanmaken van een nieuwe virtuele server kan op afstand geschieden en duurt nog maar twee minuten. Vroeger moest er ruimte in het datacenter zijn en moesten er servers worden besteld. Dat kost geld en vooral tijd en dat werkt remmend.”

024-025_IT10_Focus_Beheer.indd 25

In een gevirtualiseerde omgeving gelden die beperkingen niet, maar leiden handelingen mogelijk wel tot grote consequenties. Denk dan aan de introductie van beveiligingsproblemen, licentieaantallen die niet langer kloppen, en slecht geconfigureerde sessies die opeens alle capaciteit opslokken. Hieraan gerelateerd is het probleem waarbij het aantal virtuele machines volkomen uit de hand loopt. Als iedereen zomaar maar wat mag proberen, dan draaien er al gauw tientallen of honderden extra virtuele machines. Niemand weet echter wat ze precies doen en daarom durft niemand ze uit te zetten. Naast al die draaiende machines, zijn er ook nog de probeersels die weliswaar niet actief zijn, maar wel opgeslagen worden. Een kopie of een snapshot van een virtuele machine is immers zo gemaakt. Dat alles betekent dat juist de flexibiliteit van de gevirtualiseerde omgeving vraagt om goede procedures. “Bedrijven zullen eerst hun systeembeheer op orde moeten hebben,” aldus Nijkamp. “Alleen dan komen de voordelen van een virtualisatieslag goed tot hun recht. Van het virtualiseren van problemen wordt de ICT niet beter.”

Van het virtualiseren van ­problemen wordt de IT niet beter

•

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

25

25-05-2009 14:57:38

ADVERTORIAL

GGZ Delfland klaar voor de toekomst

Virtualisatie door TriNext zorgt voor efficiencywinst en flexibiliteit

Pietro Cozzi, ICT manager bij GGZ Delfland

Virtualisatie staat volop in de belangstelling en dat is niet voor niets. Het leidt direct tot efficiencyverbetering, er is minder hardware nodig in de serverruimte, het stroomgebruik gaat omlaag, en het beheer van de ITomgeving wordt eenvoudiger. TriNext, een zusterbedrijf van dienstverlener Pimarox, is exclusief gespecialiseerd in virtualisatie. Eén van de klanten die zij onlangs hebben geholpen met het opwaarderen van hun virtuele IT-omgeving is GGZ Delfland, dat hiermee beschikt over een flexibel en schaalbaar serverpark.

GGZ Delfland is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in de regio Delft, Westland, Oostland, Rotterdam, Den Haag en de regio Nieuwe Waterweg Noord. GGZ Delfland is tien jaar geleden ontstaan uit een fusie tussen het psychiatrisch ziekenhuis Joris, de RIAGG DWO en de PAAZ van het Reinier de Graaf Gasthuis, en levert nu klinische en poliklinische zorg vanuit negen locaties voor meer dan tienduizend patiënten.

9268_Pimarox_advertorial.indd 52-53 000_IT10_ADV.indd 26

ICT speelt een cruciale rol in de organisatie. Pietro Cozzi, ICT manager bij GGZ Delfland, heeft een uitgesproken visie op de rol van ICT in de zorg en één van zijn doelstellingen is te komen tot een betere afstemming van IT op de business. “Dat begint bij GGZ Delfland steeds meer vorm te krijgen. IT is in de gezondheidszorg heel lang een ondergeschoven kindje geweest. IT zou een belangrijke rol moeten spelen bij de processen en protocollen die worden ontwikkeld. Daar

25-05-2009 14:44:34

ontbreek het in de gezondheidszorg nog wel eens aan en daar probeer ik hier verandering in te brengen.” Eén van de strategische beslissingen die Pietro Cozzi twee jaar geleden heeft genomen, is het virtualiseren van de IT-omgeving. “We wilden de hoeveelheid hardware terugbrengen en de redundantie waarborgen. Toen we eenmaal hadden gevirtualiseerd, bleek als bijkomend voordeel dat het ook uitstekend aansloot bij de ontwikkelingen rond het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD).” De voordelen van virtualisatie zijn groot. Het leidt tot een forse verbetering van de efficiency, er is veel minder hardware nodig in de serverruimte die daardoor niet groter hoeft te worden. Bovendien heeft virtualisatie een duidelijke groene component, omdat door de afname van het aantal fysieke servers het stroomgebruik omlaag gaat. Ook het beheer wordt eenvoudiger. De terugverdientijd van investeringen in virtualisatie zijn kort. De exacte tijd hangt uiteraard af van de consolidatiegraad, maar een terugverdientijd van minder dan een jaar is eerder regel dan uitzondering. Capaciteit optimaal benut Met virtualisatie wordt de capaciteit van computers dus optimaal benut, maar er zijn ook valkuilen. Met name de storage is een belangrijk aandachtspunt bij virtualisatie. Omdat het dankzij virtualisatie zo eenvoudig is om nieuwe virtuele servers in het leven te roepen, bestaat het gevaar dat het fenomeen virtual machine sprawl zich voordoet (ongecontroleerde uitbreiding van het aantal virtuele machines). Hierdoor kunnen zowel de prestaties als de capaciteit van de storage- en de serverconfiguratie in het gedrang komen. Ook voor de opvang van uitval is overcapaciteit nodig, maar als die overcapaciteit niet meer bestaat doordat er teveel virtuele servers zijn gevormd, komt de high availability in gevaar. Een dergelijk scenario dreigde ook te gaan spelen bij GGZ Delfland. Pietro Cozzi: “Wat je vaak ziet bij ICT speelde ook bij ons: als je meer kunt met technologie ga je er vanzelf steeds meer mee doen. Daarom moesten we uitbreiden in zowel servercapaciteit als bandbreedte en snelheid.” Hiervoor heeft GGZ Delfland gekozen voor TriNext, een zusterbedrijf van Pimarox. Deze dienstverlener was al verantwoordelijk voor het totale IT beheer in het kader van een insourcingstraject. Pimarox heeft veel affiniteit met de sector gezondheidszorg, waar het bedrijf diverse grote partijen bedient. Door de wisselwerking met het zusterbedrijf spreken ook de consultants van TriNext de taal van de zorg. TriNext is partner van VMware en Microsoft, en kan dus alle oplossingen op het gebied van server- en desktopvirtualisatie leveren. De dienstverlener werkt zowel voor bedrijven die willen beginnen met virtualisatie, als bedrijven die er al mee bezig zijn maar tegen beperkingen oplopen. Hoewel virtualisatie belangrijk is in alle sectoren zijn met name de financiële dienst-

verlening, consultancy en semi-publieke sector goed vertegenwoordigd in het klantenbestand. Cozzi: “Pimarox is voor ons een betrouwbare partij met specialistische expertise op dit gebied, en ze staan goed bekend in de markt. Ze zijn niet slechts leverancier, maar werken als partner mee in deze projecten. Dat is een heel prettige manier van werken.” GGZ Delfland had een ESX-omgeving met twee fysieke servers en 35 virtuele servers. Deze omgeving wordt gebruikt voor een breed scala functies in de productie, van file- en printservers tot domaincontrollers. Ook allerlei applicaties die door weinig mensen werden gebruikt, maar voorheen toch op een eigen fysieke server draaiden, zijn allemaal samengevoegd tot één cluster van virtuele machines. Alles bij elkaar maken twaalfhonderd medewerkers op diverse locaties gebruik van die infrastructuur. Project snel afgerond De oplossing die de consultants van TriNext hebben geïmplementeerd bestond uit het toevoegen van een extra server en migratie naar een nieuwe versie van ESX, zodat GGZ nu helemaal up to date is. Het aantal virtuele servers is gelijk uitgebreid met tien nieuwe. Het grote voordeel bij dit project was dat GGZ Delfland verder kon bouwen op de bestaande omgeving. Voor het opwaarderingstraject heeft TriNext een stappenplan opgesteld, waardoor de invoering gefaseerd kon gebeuren. De nieuwe omgeving is gebouwd terwijl de oude gewoon doordraaide, pas daarna is de nieuwe omgeving stap voor stap gemigreerd. Hierdoor was de belasting voor de IT-omgeving en de overlast voor de gebruikers minimaal. Ze merkten eigenlijk niets van de werkzaamheden, en konden gewoon doorgaan met hun werk. Uiteindelijk was het hele project binnen twee maanden afgerond. Cozzi is tevreden over de nieuwe configuratie: “Onze systemen zijn nu sneller, we beschikken over meer capaciteit, hebben geen uitval meer van IT en kunnen vanaf allerlei netwerken, ook vanaf locaties buiten de deur, alle toepassingen benaderen. We hebben hiermee veel meer voor veel minder. En als je met de huidige setting uit wilt breiden kan dat heel eenvoudig. Het is net lego, op deze fundering kun je onbeperkt blijven bouwen.” Volgens Cozzi is het vooral belangrijk om bij dergelijke trajecten in zee te gaan met een partner die verstand heeft van de materie. “Als je met virtualisatie gaat beginnen en je hebt niet alle kennis zelf in huis, dan wordt het een moeilijke weg. Trial and error is niet de manier om virtualisatie te doen, daarvoor kan er teveel fout gaan. Kennis inkopen als je die niet hebt is heel belangrijk. Daarbij moet de partner met wie je het doet zowel het bedrijf kennen als de bedrijfstak. Op technisch gebied moet je bovendien met een bedrijf werken die heel goed weet hoe de hardware in elkaar zit en hoe de onderdelen met elkaar samenwerken. En daar is Pimarox een goede partner in gebleken.”

Pimarox • Meerwal 23 • 3432 ZV Nieuwegein • Postbus 89 • 3430 AB Nieuwegein T (030) 698 2940 F (030) 698 2941 E [email protected]

000_IT10_ADV.indd 27

14-05-2009 15:38:45 25-05-2009 14:44:44

FOCUS OP VIRTUALISATIE Woensdag 3 juni Digital Marketing in 1 Day Congres, De Reehorst Ede www.dimin1day.nl

Virtualisatie legt een nieuw fundament onder het datacenter

Woensdag 3 Juni Het OutsourcingCongres 2009 Congres, Hotel Figi Zeist www.hetoutsourcingcongres.nl Donderdag 4 juni Internetmarketing 2009 Seminar, Museum Coda Apeldoorn www.eduvision.nl

Grote verdwijntruc

Donderdag 4 juni e-news live! - kennisdelen in de 21ste eeuw Seminar, Duwboot 20, Houten http://microsoft.e-office.com Donderdag 4 juni Open Source verbindt overheden Seminar, gemeentekantoor Vught http://events.madcap.nl

Het begon allemaal met serverconsolidatie. Meer virtuele systemen betekende minder fysieke systemen. En dus ruimtewinst, minder stroomkosten en eenvoudiger beheer. Inmiddels kan virtualisatie, de grote verdwijntruc, ook worden toegepast op andere componenten van de it-infrastructuur. Juist in recessiejaar 2009 komen interessante nieuwe producten op de markt.

Donderdag 4 juni Maatschappelijk vermogen: de winst van ICT Conferentie, Media Plaza, Utrecht www.m-ict.nl

Door Jeroen Horlings

V

Dinsdag 9 juni Cloudforce Eindhoven Evenement van Salesforce.com www.salesforce.com Dinsdag 9 juni Open source document management Seminar, De Caballerofabriek, Den Haag www.reekx.nl Dinsdag 9 juni Onderwijs & ICT Vakbeurs, Jaarbeurs Utrecht http://onderwijs.heliview.nl Woensdag 10 juni Trends in BPM Congres, NH Leeuwenhorst Noordwijkerhout www.bpmtrends.nl Donderdag 11 juni Fieldservice 2009 Studiedag, De Reehorst Ede www.fieldservice.nl Donderdag 11 juni BI-event 2009 Congres, Intres, Hoevelaken www.bi-event.nl

Kijk voor een compleet agendaoverzicht op www.ictevenementen.nl

28

028-031_IT10_Focus_Virtual.indd 28

olgens VMware, groot geworden met virtualisatiesoftware en momenteel met afstand de marktleider, is virtualisatie de trend voorbij. Het is de norm aan het worden; geen datacenter zonder virtualisatie. De eerste stap was de virtualisatie van servers maar inmiddels worden steeds meer componenten van de it-infrastructuur, zoals de opslag en het netwerk, ook gevirtualiseerd. “Wij zullen meer en meer virtuele infrastructuren zien, die over een aantal locaties binnen bedrijven of zelfs over een aantal locaties van verschillende partijen, zoals service providers, verspreid zijn” stelt Anne-Mie Foucart, Regional Director Benelux van VMware. En dan valt onvermijdelijk de term cloud computing, waarbij alle componenten samen één grote wolk van processorkracht, geheugen en opslag vormen. STAND VAN ZAKEN Volgens een Europees onderzoek van IDC maken bedrijven steeds vaker gebruik van virtualisatie. Men verwacht dat in 2009 52 procent van de nieuw aangeschafte servers voor dit doel wordt ingezet, tegenover 35 procent het jaar daarvoor. Goldman Sachs denkt zelfs dat aan het eind van dit jaar 32 procent van alle servers in het datacenter gevirtualiseerd zullen zijn. Kostenreductie is volgens senior analist Rene Millman van Gartner de voornaamste reden voor deze ontwikkeling. Daarnaast is volgens de flexibiliteit die een virtuele omgeving biedt een belangrijke reden. Nieuwe software, updates en patches kunnen eenvoudiger worden getest. Ook energiebesparing en een lagere milieubelasting zijn aanschafargumenten. Inmiddels zit de grootste groeimarkt in dollars in de managementsoftware, zoals HP’s BladeSystem Matrix, aldus Millman. “Meer en meer bedrijven komen met producten op de markt waarmee virtuele omgevingen en infrastructuren goed te beheren zijn.” Dat is maar goed ook want virtualisatie is niet alleen rozengeur en maneschijn. Hoewel de com-

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

plexiteit van een datacenter ogenschijnlijk afneemt, ontstaat tegelijkertijd een ander soort complexiteit. Virtuele servers vereisen meer redundantie. Wanneer één fysieke server uitvalt, zullen meerdere virtuele servers down gaan. Organisaties zullen dus hogere beschikbaarheidseisen (moeten) stellen aan de fysieke servers. Met behulp van software is het overigens wel mogelijk om virtuele servers fysiek in een mum van tijd te verplaatsen naar een ander fysiek systeem. MEER GELD NAAR DIENSTEN Dat virtuele servers kosten besparen is een feit, maar aan de andere kant wordt er meer geld uitgegeven aan diensten en software. Ook een virtueel besturingssysteem vereist een legale licentie en voor virtualisatiesoftware wordt meestal betaald per toegewezen processor. Daarnaast schijnen bedrijven drie keer zoveel geld uit te geven aan dienstverlening rond virtualisatie dan aan de software zelf, aldus een onderzoek van Springboard Research. En er is meer. Virtualisatie leidt zeker tot efficiënter gebruik van hardware, maar de prestaties van een virtuele server zijn minder dan van een fysieke. Voor terminal servers, zware databases en Exchange is virtualisatie daarom minder geschikt. Ten slotte wordt in gevirtualiseerde serveromgevingen meer gebruik gemaakt van netwerkopslag en storage-virtualisatie, zo stelde ESG Research vorig jaar in een onderzoek. Bij ongeveer de helft van de ondervraagde bedrijven leidde het gebruik van virtuele machines tot een toename van de opslagbehoefte. Dat komt onder andere doordat er meer kopieën gemaakt worden van virtuele machines (voor backup en recovery doeleinden), gewoon omdat het zo simpel is. Recentelijk lanceerde VMWare vSphere 4. Dit softwarepakket is ontworpen om de hele bedrijfsinfrastructuur in een virtueel rekencentrum te draaien.

25-05-2009 15:00:31

CEO Paul Maritz noemde het pakket een doorbraak, sterker nog, een revolutie: “Virtualisatie wordt zo langzamerhand het fundament van datacenters en zal de manier waarop we deze bouwen veranderen.” Het softwarepakket kan 32 fysieke servers aansturen, met 16 PetaByte opslagcapaciteit en 8000 netwerkinterfaces, die worden gebundeld in één pool. Die pool kan vervolgens maximaal 1280 virtuele machines draaien, die centraal worden beheerd. Per virtuele machine kunnen maximaal acht cpu’s worden toegewezen. De maximale geheugencapaciteit is 255 GB. VMware verwacht een doorbraak voor cloud computing in de periode 2010 tot 2011. Een mogelijk minpunt: vSphere 4 van VM ondersteunt de hypervisors van de concurrentie, Microsoft (Hyper-V) en Citrix (Xen), niet.

“Virtualisatie is de meest efficiënte manier om kosten te besparen” Eind maart kondigde Intel haar nieuwe serverchip aan, de Xeon 5500, die veel beter geschikt zou zijn voor virtualisatie dan de voorgaande generatie. Volgens CTO Patrick Gelsinger toonde de standaard VMware benchmark een prestatieverbetering van 160 procent ten opzichte van de Xeon 5400. “De 5500-series biedt een consolidatieratio van 9-op-1 ten opzichte van oudere Intel-chips en bespaart daardoor aanzienlijk veel ruimte in datacenters. Tegelijkertijd is de chip 18 procent energiezuiniger”, aldus Gelsinger. Foucart van VMware beaamt dit: “Door de multicore-technologie wordt de overhead geminimaliseerd en zijn de prestaties verbeterd. Dankzij Integrated Power Gates kan het stroomver-

028-031_IT10_Focus_Virtual.indd 29

Gartner: ‘Virtualisatie is een enorme groeimarkt’

Gartner is zeer optimistisch over de groei van virtualisatie. De marktonderzoeker verwacht dat de wereldwijde omzet – ondanks de recessie - met 43 procent zal toenemen, van 1,9 miljard dollar in 2008 naar 2,7 miljard in 2009. De penetratie zal uitkomen op 20 procent, wat bijna een verdubbeling is ten opzichte van de 12 procent in 2008. Voor Europa verwacht men voor server virtualisatie managementsoftware in 2009 een omzet van 244,8 miljoen euro, tegenover 158,7 in 2008. De omzet uit de infrastructuur schat men op 211,5 miljoen euro tegenover 159,2 miljoen in 2008. De West-Europese markt, gedomineerd door Het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk, was goed voor 89 procent van de totale omzet (294,4 miljoen euro). Voor 2009 verwacht Gartner een omzet van 451 miljoen. De Nederlandse markt is goed voor 6,5 procent van het totaal. Niet slecht, vergeleken met het Verenigd Koninkrijk (23 procent), Duitsland (22 procent) en Frankrijk (16 procent). bruik in datacenter nog beter gedimd worden.” Tijdens een bijeenkomst van HP haakte men ook in op de prestatieverbeteringen ten behoeve van virtualisatie. Oliebedrijf Schlumberger, dat sterk afhankelijk is van 3D ontwerpen en berekeningen, toonde een virtuele Linux- en Windows-server met een complex 3D ontwerp. De vorige generatie processoren was hier nog niet krachtig genoeg voor. Schlumberger claimde een prestatieverschil van 570 maal, omdat oude Xeon 5400 aanmerkelijk minder frames per seconde kon berekenen. MICROSOFT EN CITRIX Om een vuist te maken tegenover marktleider VMware werken Citrix en Microsoft nauw samen. Citrix ontwikkelt een beheertoepassing voor Microsofts servervirtualisatiesoftware Hyper-V – iets dat nog ontbrak in Microsofts eigen portfolio. In ruil hiervoor zal Microsoft het pakket, genaamd ‘Citrix Essentials for Hyper-V’, wereldwijd gaan promoten. Daarvan komt overigens ook een versie voor Citrix’ eigen XenServer. De stap volgt nadat Citrix in april 2009 bekend maakte haar Xen Server-software gratis te gaan aanbieden als onderdeel in het Essentials-pakket (geavanceerde functionaliteiten uit de Enterprise-versie wordt aangeboden als betaalde ­toevoeging). Dit voedde geruchten dat Citrix haar nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

29

25-05-2009 15:00:45

Storage Virtualisatie?! SLTN, marktleider in virtualisatie! Ervaar dit tijdens onze seminars! Meer informatie vindt u op: SLTN.nl p re mie r

PARTNER

OPLOSSINGEN

Virtualisatie Consolidatie Managed Services Media Solutions

PRODUCTEN

Servers Storage Netwerken Software

DIENSTEN

Managed Services Project Services Opleidingen Fin. Dienstverlening

SLTN.nl

Advisering, uitvoering en beheer SLTN.nl

Adv_beheer 210x297 IT-E.indd 1 9115_SLTN_adv_Storage_210x297.indd 1 000_IT10_ADV.indd 30

27-03-2008 10:44:20 13-03-2009 16:48:43 25-05-2009 14:45:00

COLUMN

focus virtualisatie eigen hypervisor op termijn zou opgeven, maar het bedrijf ontkent dit. Volgens Citrix wordt er gewerkt aan nieuwe versies van XenServer, die eveneens gratis beschikbaar worden gesteld. In 2010 komt Microsoft met een verbeterde versie van Hyper-V. Versie 2.0 zal een onderdeel zijn van release 2 (R2) van Windows Server 2008. De verbeterde hypervisor zal de mogelijkheid bieden om draaiende virtuele machines te verplaatsen (Live Migration), door de activiteiten tijdelijk te bevriezen. Ook zal er betere ondersteuning komen voor hardwarematige virtualiseringstechnieken van Intel en AMD, zodat efficiënter met het systeemgeheugen kan worden omgegaan. Ook het hot-pluggen van hardware zal voortaan ondersteund worden. Gartner verwacht dat VMware zeker tot 2013 de markt zal blijven domineren. Microsoft zal het met Hyper-V met name goed doen in kleine en middelgrote bedrijven.

Gartner: VMware blijft zeker tot 2013 de markt domineren RECESSIE De verminderde economische omstandigheden vertragen de adoptie van virtualisatie, stelt Millman van Gartner. “Maar organisaties die al bezig waren met dergelijke projecten zullen er uiteindelijk veel beter voor staan dan bedrijven die hun investeringen uitstellen. Zij plukken de vruchten van een infrastructuur die klaar is voor on-demand computer resources.” Millman verwacht dat de huidige recessie tijdelijk een rem zet op investeringen. Verkopers moeten daarom nog meer hameren op de kostenbesparingen, vanwege beter servergebruik, lagere stroombehoefte en minder kosten voor de koeling van datacenters. “Dergelijke investeringen verdienen zich snel terug. Dus vooral in tijden van lagere budgetten kan virtualisatie een uitkomst zijn. Momenteel is minder dan een vijfde van de servers gevirtualiseerd, dus er valt nog veel te winnen.” Foucart van VMware noemt virtualisatie de meest efficiënte manier om kosten te besparen. “Minder hardware, betekent minder kosten. Tegelijkertijd is een groen datacenter te realiseren met besparingen tot wel 90 procent op de energiekosten voor servers en koeling. Met vSphere krijgen bedrijven ook een efficiënte en in vergelijking goedkope oplossing voor high availability en disaster recovery.” HP noemt bij monde van consultant Marc Janssen een terugverdientijd van de investering van drie tot negen maanden. “Er zijn nog veel oudere generatie servers operationeel die wat betreft prestaties, stroom en operationele kosten verre van optimaal zijn. Op onze nieuwste x86-servers kunnen meer virtuele machines dan voorheen worden gehost, waarmee een hogere consolidatiegraad wordt gerealiseerd. Daarbij is een Generatie 6 ProLiant circa 19 maal efficiënter met energie als een Generatie 4 ProLiant. Door deze eigenschappen zijn investeringen in nieuwe server- en management softwareproducten veelal goed te verantwoorden.”

•

028-031_IT10_Focus_Virtual.indd 31

Dominique deckmyn

Windows 7: elegant maar overbodig Het heeft acht jaar ontwikkelwerk gekost van duizenden van de allerbeste programmeurs ter wereld. Maar uiteindelijk is de echte opvolger van Windows XP er: Windows 7. Eind dit jaar komt het systeem op de markt, maar het is nu al min of meer productierijp. Het resultaat mag er zijn. Op mijn nog vrij nieuwe Dell desktop met quad core processor en een groot, breed scherm, is het gewoon heerlijk om mee te werken. Het is jaren geleden overigens dat ik zoiets heb beweerd van pc-software. Wat een verschil met mijn bureaucomputer op kantoor: een tweekernen systeempje met XP, een claustrofobisch schermpje en – horror! – geen admin-rechten. Toch draait op beide pc’s dezelfde Office en Internet Explorer prima. Dus voor wat betreft mijn productiviteit, is het lood om oud ijzer. Als mijn werkgever straks zo’n mooie Windows 7 machine voor mij koopt dan ga ik niet sneller of beter werken. Hoewel; ik zou graag het tegendeel zou beweren. Windows 7 is mooi, maar bedrijfsmatig gezien grotendeels nutteloos. Een deugdelijk besturingssysteem ontwikkelen voor een complexe, bedrijfskritische it-omgeving met veeleisende kenniswerkers, het is een hele opdracht. Ik denk dat Microsoft de klus min of meer geklaard heeft met Windows XP, SP2 uit 2004. (NT 4.0 mocht er ook al best zijn.) Wat sindsdien is ontwikkeld, heeft een zeer beperkte meerwaarde. De “eye candy” kan het comfort verhogen. Maar enkele van de meest opvallende veranderingen zorgen eerder voor verwarring en overlast. Zoals het feit dat je persoonlijke documentfolders en een aantal belangrijke systeemfuncties een paar keer van plaats veranderd zijn in de menustructuur en op de harde schijf. Misschien had Microsoft - ik heb het nu niet over geld verdienen - in 2004 beter kunnen stoppen met het verder ontwikkelen van een client OS voor bedrijfscomputers. En had het die duizenden ontwikkelaars sindsdien op een andere opdracht kunnen zetten. Ik kan er wel een paar verzinnen. En it-afdelingen hadden dan ook andere varkentjes kunnen wassen, in plaats van migraties door te duwen, compatibiliteitsproblemen op te lossen en opleidingen te betalen. Natuurlijk, de consumentenmarkt werkt volgens een heel andere logica. Voor die markt is er best elk jaar plaats en soms ook reden voor iets nieuws. Prima. Maar in de bedrijfswereld is dat nergens goed voor – dus waarom accepteren wij zomaar dat onze belangrijkste softwareleverancier ons dat aandoet? Bijvoorbeeld omdat we geen alternatief hebben. De open source wereld vermoordt telkens haar eigen kinderen. Desktop Linux is een bewegend doelwit. Telkens wanneer een bepaalde leverancier een procentje marktaandeel heeft bereikt, is die specifieke Linux-variant opeens niet cool meer. Tegenwoordig is Ubuntu de smaak van de week, maar hoe lang duurt dat nog? Tot maker Canonical bijna klaar is met de uitrol van een wereldwijd supportnetwerk, schat ik. En dan begint het hele spelletje weer van voren af aan. Ubuntu op mijn Asus Eee netbook is ook een opvallend plezier om te installeren en om mee te werken; wat mij betreft mag dit nog even de Linux desktop van het moment blijven. Nee, een stabiel desktop OS voor het bedrijfsnetwerk – en met stabiel bedoel ik dan vooral, “werkt goed, blijft een tijdje hetzelfde en wordt in die vorm ook op langere termijn ondersteund” – lijkt een onrealistische droom te zijn. Maar waarom eigenlijk? nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

31

25-05-2009 15:00:55

ADVERTORIAL

Desktopvirtualisatie is maatwerk

ondersteunt ondernemers bij het opstellen van een VDI-business case

De motieven van organisaties om over te gaan naar een Virtual Desktop Infrastructure (VDI) zijn divers. Waarvoor bij de ene organisatie het beheer van de desktop infrastructuur als belangrijkste argument wordt gezien om over te stappen op het VDI concept, vinden andere organisaties de toegevoegde waarde van VDI terug in verbeterde mobiliteit, schaalbaarheid, personalisatie of gunstige milieuaspecten rond het thin client desktop concept. Maar voor al deze bedrijven geldt dat de voordelen van VDI groot zijn. Het is daarbij wel zaak om VDI vanuit strategisch niveau te ontwerpen, want het zijn de functionele behoeften vanuit de business die bepalen welke technologie het meest geschikt is om tot een goed VDI ontwerp te komen.

Sebo Noorda, business consultant

Virtualisatie is een breed begrip dat op verschillende niveaus een rol kan spelen: dat van de desktop, de server en de applicaties. Vooral servervirtualisatie staat al enige tijd volop in de belangstelling, maar ook succesvolle desktopvirtualisatieprojecten komen steeds vaker voor. “Een belangrijke trend is dat het niet meer de technologie is die de ontwikkeling stimuleert, maar de vraag van de gebruiker”, aldus Sebo Noorda, business consultant bij automatiseerder Pecoma. “De basis is weliswaar technologie, maar wèlke technologie het beste bij de klant past hangt af van de behoeften. We moeten af van het idee dat de technologie heilig is. Dat is iets wat we als leverancier willen uitdragen.”

xxxx_Pecoma_advertorial.indd 52 000_IT10_ADV.indd 32

Noorda praat met veel bedrijven over desktopvirtualisatie. Hoewel de belangstelling groot is heeft iedereen een andere motivatie om aan de slag te gaan met VDI. “De één wil efficiënter gaan werken vanuit geografisch oogpunt terwijl, een ander wil virtualiseren vanuit security oogpunt, en weer een ander wil energie besparen en de CO 2-uitstoot terugbrengen. Er is geen gemene deler in de vraag aan te geven. De partijen die ermee aan de slag gaan hebben allemaal hun eigen business case hiervoor opgesteld. Daar liggen altijd functionele wensen aan ten grondslag die de uiteindelijke keuzes bepalen.”

20-05-2009 12:38:47 25-05-2009 14:45:09

xxxx_P

Om de juiste informatie over desktop virtualisatie over te brengen organiseert Pecoma workshops. “We willen het juiste referentiekader meegeven. Daarbij gaat het niet in de eerste plaats om de technologie, maar om de toepasbaarheid van het concept en de voordelen van desktop virtualisatie. Met die informatie kunnen bedrijven nadenken over hun eigen situatie. In een volgend gesprek kunnen we dan op het juiste niveau ingaan op de probleemsituatie om daar de juiste oplossing bij te zoeken.”

om de keuzes die in de architectuur worden gemaakt. Pas in een later stadium worden de producten er bij gezocht.” VDI biedt ook nieuwe mogelijkheden voor organisaties die al gebruik maken van terminal services. Het verrijkt de voordelen die terminal services biedt, en biedt oplossingen voor de uitdagingen binnen het Terminal Services concept... “Het is overigens geen gevecht tussen terminal services en VDI. VDI biedt extra features, maar het is de business case die al dan niet rechtvaardigt of je extra investeert in die features.”

Fundamentele ontwerpkeuzes Er zijn voor wat betreft de verschillende desktop scenario’s nogal wat keuzes te maken. Bijvoorbeeld, de fundentele keuze of het een fat client of een thin client-architectuur (SBC) wordt. En wanneer er voor een thin client architectuur wordt gekozen of deze dan multi-user in de vorm van terminal services, of single user in de vorm van een VDI concept neergezet dient te worden.

Maatwerk “VDI is altijd maatwerk. Het is belangrijk om intensief met de klanten aan tafel te gaan zitten om tot de goede virtuele infrastructuur te komen. Daarin kunnen gemakkelijk fouten worden gemaakt. Cruciaal is het doorrekenen van de benodigde storageruimte die nodig is in een VDI implementatie. Daarbij gaat het niet alleen om ruimte die je nodig bent tijdens de implementatie of vlak na oplevering ervan, maar ook de verwachte groei de komende jaren op basis verschillende scenario’s. Want vooral de groei van storage loopt bij virtualisatie nogal wel eens uit de hand.”

“En dit is nog maar de start in het aantal vragen die wij onze klanten voorleggen. Samen met de klant behandelen een aantal fundamentele ontwerpkeuzes die het uiteindelijke ontwerp voor een desktop-scenario zullen gaan bepalen. De antwoorden liggen vaak opgesloten in de wijze waarop een organisatie nu functioneert, welke eisen en wensen het stelt aan de toekomstige situatie en tegen welke problemen en uitdagingen het aanloopt. De organisatie dient een goed beeld te hebben van haar eigen applicatielandschap en daar een visie in aan te brengen hoe om te gaan met de applicatie lifecycle ervan. Al deze gemaakte keuzes zijn de ontwerpparameters die meegenomen worden om te komen tot het juiste desktop scenario voor een organisatie.” Ook wanneer voor een fat-client architectuur wordt gekozen zijn daar verschillende paden in te bewandelen. Want naast het op traditionele wijze installeren van een OS op een fat client bestaat er de mogelijkheid om gebruik te maken van streaming disk, waarbij de hardeschijf gevirtualiseerd op de achterkant in een datacenter gehost wordt maar waarbij gebruikt wordt gemaakt van de processorkracht van de desktop. Een dergelijk scenario kan gerechtvaardigd zijn wanneer een organisatie de huidige desktop configuratie nog niet wil afschrijven ten opzichte van de investering die nodig is voor een nieuwe virtuele server omgeving die voor de benodigde proccesorkracht moet zorgen. Ook de opkomst van de client hyperviser biedt voor organisaties nieuwe desktop scenario mogelijkheden, om tegemoet te komen aan hun functionele wensen en eisen. “De keuzes die je maakt worden in zo’n proces hangen sterk af van waar je naar toe wilt als organisatie, en dat kan gevolgen hebben voor de huidige werkwijze voor de gebruikersorganisatie als voor de beheerorganisatie. Daarbij praten we nog niet eens over specifieke VDI producten, het gaat allereerst

Organisatie’s die van fat-client naar een SBC-concept gaan, maken een grote stap. De look voor de gebruiker is hetzelfde, maar de feel is compleet anders. “Dat werkt heel ver door, van de werkprocessen van de gebruiker tot aan instructie’s voor de helpdeskmedewerker toe. Dat is voor iedereen in de organisatie een verandering die je niet moet onderschatten. Hoe om te gaan met printen of multimedia redirection? Bij de thin client is de pc in feite alleen maar een middel om de informatie te projecteren. Daardoor verschuiven de verantwoordelijkheden in een organisatie.” Zo zal de helpdesk opnieuw geïnstrueerd moeten worden hoe een virtuele werkplek over te nemen of hoe het in de nieuwe situatie een incident moet registreren voor een virtuele werkplek. Succesvol inbedden van een VDI concept begint op strategisch niveau in de organisatie. Dat betekent dat de IT- manager op bestuurlijk- of directieniveau steun krijgt voor het concept, het is veel meer dan alleen een technische oplossing. Als alle mogelijkheden van desktop virtualisatie op een hoger niveau besproken zijn, kan vanuit een proof of concept omgeving gekeken worden of desktop virtualisatie de oplossing biedt voor de organisatie. Bij een positieve uitkomst kan VDI in de hele organisatie worden ingevoerd. “Dè business case bestaat dus niet voor VDI, dè business case voor een organisatie wel. Het is heel goed te beargumenteren waar alle voordelen van dit concept voor een organisatie vallen wanneer alle te nemen keuzes in zo’n proces zijn belicht en onderbouwd, maar uiteindelijk is het de klant zelf die voor zichzelf bepaalt of het loont om voor deze technologische oplossing te kiezen. Het concept is generiek, de oplossing altijd uniek.”

PECOMA BUSINESS TECHNOLOGY • Hogehilweg 24 • Postbus 94148 • 1090 GC Amsterdam T (020) 460 9609 F (020) 460 9610 E [email protected] I www.pecoma.nl • Friesestraatweg 211c • Postbus 70151 • 9704 AD Groningen T (050) 520 1888 F (050) 520 1890 12:38:47

xxxx_Pecoma_advertorial.indd 53 000_IT10_ADV.indd 33

20-05-2009 12:38:50 25-05-2009 14:45:15

MENS & WERK

Blij met minder loon Onderzoekers hebben ontdekt hoe je werknemers enthousiast kunt maken voor het inleveren van loon. Eén op de tien werknemers is zelfs bereid eenvijfde van het salaris te offeren.

Ook vaste IT-ers eruit D

e crisis slaat nu ook toe op de afdeling IT. Daar lopen steeds minder mensen rond, zo blijkt uit de ICT Barometer van Ernst & Young. Vooral it-afdelingen bij bedrijven met meer dan vijfhonderd medewerkers zijn de klos. Waren eerder vooral freelancers het haasje, voor het eerst slachten bedrijven nu ook de banen van it-ers in vaste dienst. Overigens is het niet overal een tranendal. Volgens de onderzoekers daalde in april de werkgelegenheid voor freelancers bij een kwart van de it-afdelingen. Bij 16 procent van de it-afdelingen gingen vaste banen verloren. Bij één op de tien afdelingen nam de werkgelegenheid juist toe voor externe it-ers.

•

Sport blijft stiefkind N

V

eel bedrijven zouden best willen korten op het salaris in deze nare tijden. Onderzoekers zijn er nu achter hoe je dat als werkgever kunt doen, zonder herrie te krijgen met het personeel. Sterker nog, bij bedrijven die het slim aanpakken zijn er werknemers die hun vinger opsteken om salaris in te leveren. De truc is om ze in ruil daarvoor flexibel te laten werken. Dit blijkt uit onderzoek, dat is uitgevoerd in opdracht van it-bedrijf Avaya. Driekwart van de werknemers is bereid om in te leveren als ze flexibel mogen werken. Gemiddeld willen ze hiervoor 11 procent inleveren. Eén op de tien werknemers is zelf bereid om een vijfde van het salaris te offeren.

Flexibel werken houdt onder meer in: thuis werken of op werktijden die het best uitkomen. In Engeland is de animo voor het inleveren van salaris het kleinst. Een krappe 70 procent loopt hier warm voor, zo blijkt uit het rapport Flexible Working 2009. Onderzoekers peilden de mening van 3.500 werknemers in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, Rusland en Groot-Brittannië. De euforie van werknemers komt niet alleen doordat ze door flexibel werken meer vrijheid denken te krijgen. Ze zijn er ook van overtuigd dat het hen meer werk gaat opleveren. Bovenal denken ze dat er gelukkiger van gaan worden. De helft denkt er harder door te gaan werken.

•

iet alleen werkgevers zijn terughoudend om hun personeel te laten sporten, ook de werknemers zelf zijn niet enthousiast om via het werk te gaan sporten. Dat blijkt uit recent onderzoek van de NationaleVacaturebank.nl. De meeste werkgevers doen niets om hun medewerkers in beweging te krijgen. Dit tot grote vreugde overigens van medewerkers, die niet graag sporten in de nabijheid van hun collega’s. De combinatie sport en werk ligt bij bijna niemand goed. Het fenomeen bedrijfssportdag blijft beperkt tot slechts 3 procent van de werknemers. Er is zelfs een kleine categorie werknemers

34

034-035_IT10_MEN.indd 34

ertoe dat ontvangers hun profiel afschermen. De kracht van het medium wordt op de verkeerde manier benut. Dit stelt Thijs Sprangers, partner bij Krem, een bureau voor sociale netwerken voor ondernemingen. “Recruiters versturen de vacature willekeurig naar hun eigen netwerk en veronderstellen dat deze vacatu-

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

•

Oudere IT-er paria nr. 1 W

erkgevers die eigenlijk nooit zin hadden om te werken met oudere it-ers, hebben nu een goed argument om hun handen er helemaal van af te trekken. De oudere werknemer is sinds het uitbreken van de kredietcrisis paria nummer 1 geworden op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de vergrijzingsmonitor van Kpmg en Kluwer. Zelfs de overheid, die tot voor kort de oudere werknemer als nationale troetelbeer behandelde, moet inmiddels weinig meer hebben van medewerkers op leeftijd. Toch pndervinden werkgevers hier hinder van. Door de uitstroom van ouderen gaat nog steeds veel kostbare kennis verloren.

•

Headhunters misbruiken LinkedIn H eadhunters vormen de grootste bedreiging voor sociale netwerken zoals LinkedIn en Hyves. Recruiters gebruiken de netwerken als klassiek wervingsmiddel en verzenden lukraak vacatures naar hun verschillende netwerkenleden. De recruiter-spam heeft een averechts effect op de leden en leidt

die de voordelen van sporten hardnekkig ontkent. 7 procent zegt er lui van te worden. Dat sport echter een positieve invloed heeft op de conditie, blijkt toch ook weer uit dit onderzoek. Bijna acht op de tien werknemers voelt zich fitter voelt dankzij sport. Eenvijfde voelt zich door sportactiviteiten minder gespannen. Werknemers onderkennen dat beweging goed voor ze is, maar sporten bij voorkeur niet in georganiseerd verband. Bijna driekwart van de werknemers zorgt voor extra beweging in de vorm van bijvoorbeeld trappenlopen. Eenkwart fietst naar het werk en 16 procent doet aan lunchwandelen.

re vanzelf bij de juiste personen terecht komt,” aldus Sprangers. “De kans dat de vacature bij de juiste kandidaat terecht komt, is nihil. In de praktijk sturen ontvangers de vacature niet door naar de kandidaten die de organisatie zoekt.” Sprangers luidt dan ook de noodklok. “LinkedIn als wervingsmiddel wordt in haar

bestaan bedreigd, als de toenemende stroom recruiter-spam geen halt wordt toegeroepen. Jammer dat het zo gaat, want LinkedIn is en blijft een prachtig wervingsmedium. Zeker nu veel bedrijven moeten bezuinigen. Via directe en indirecte relaties is het mogelijk om miljoenen leden te bereiken.”

•

25-05-2009 15:08:58

Deeltijd-WW als boobytrap

Banencarrousel

S

inds april kunnen werkgevers deeltijd-ww aanvragen voor hun werknemers. Dat kan voor het hele personeel, of voor bepaalde medewerkers. Voor een bepaald aantal uren mag de medewerker dan maximaal drie maanden thuis zitten op kosten van de staat. Deze op het oog mooie regeling kan echter funest uitpakken voor bedrijven. Ze lopen namelijk een kans dat ze de subsidie voor de medewerker moeten terugbetalen. Dat gebeurt in ieder geval als ze de medewerkers waarvoor deeltijd-ww is verstrekt ontslaan. Deze bepaling geldt tot drie maanden na afloop van de deeltijd-ww. Mocht het bedrijf binnen deze periode onverhoopt op de fles raken, dan is de ondernemer nog meer de klos. Ook dan geldt dat de helft van de genoten vergoeding moet worden terugbetaald. Die wordt desnoods verhaald op de failliete ondernemer. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is de regeling dan ook bedoeld voor gezonde bedrijven. ”Dit om te voorkomen dat zwakke bedrijven hun leven rekken met staatssteun,” aldus woordvoerster Hayat Eltalhaui van het ministerie van SZW. Overigens mogen bedrijven alleen deeltijd-ww aanvragen als ze daarvoor instemming krijgen van vakbonden en eventueel de ondernemingsraad of andere personeelsvertegenwoordigingen.

•

Maandag vacaturedag

V

eel werknemers die ijverig achter de pc zitten, zijn allesbehalve bezig met werken. Ze zijn juist naarstig op zoek naar een nieuwe baas. Ze schromen niet om daar ruim werktijd voor uit te trekken. Vooral op maandag en dinsdagochtend zijn ze daarmee zeer actief, zo blijkt uit recent onderzoek van Vacaturerunner.nl. Werknemers die meededen aan het onderzoek, slaagden er moeiteloos in om de schuld van dat baanzoeken onder werktijd bij hun bazen te leggen. Zij voerden de maandagochtendsleur aan als argument om werktijd te gebruiken voor een carrièreswitch. Vergadermoeheid was een ander veelgehoord argument. Die ene vergadering extra blijkt vaak als reden te worden opgegeven om te zoeken naar ander werk. Daarmee stopt de creativiteit van de werknemers. Meestal zoeken ze naar hetzelfde soort werk dat ze al doen, bij voorkeur dicht in de buurt waar ze nu werken.

•

034-035_IT10_MEN.indd 35

Pieter Schoehuijs is de nieuwe cio van AkzoNobel. Begin mei is hij met deze nieuwe uitdaging begonnen. De Nederlander Schoehuijs was voorheen als VP en cio werkzaam bij Church & Dwight Corporation in de VS. Daarvoor was hij de Global IT Director bij BASF Catalyst, eveneens in de VS. Schoehuijs volgt Gerard Helmink op, die binnen AkzoNobel meer dan 40 jaar diverse itfuncties heeft bekleed. Helmink werkt zijn opvolger in en gaat later dit jaar met pensioen.

Casper Zweers is de nieuwe country manager Nederland van Motorola. In deze functie is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van alle activiteiten van Motorola in Nederland die plaatsvinden vanuit de vestigingen in Nieuwegein, Gouda en Didam. De benoeming komt twee jaar nadat hij toetrad tot het management van Motorola . Hij was toen general manager van het Amerikaanse Symbol Technologies, dat destijds is overgenomen door Motorola.

Henk-Jan van Donkelaar is aangesteld als sales manager Centraal-Europa bij Manhattan Associates, wereldwijd leverancier van supply chain-oplossingen. Voor zijn benoeming was hij in verschillende salesfuncties werkzaam voor PinkRoccade, Epicentric en het meest recent voor IFS Benelux.

Computer Profile, een informatieleverancier voor de it-branche, is een supervisor rijker. Het bedrijf heeft Abderrahim Agdi ingelijfd. Hij is de supervisor van de telemarketing van het bedrijf. Hij komt van HCN in Tilburg waar hij twee jaar verantwoordelijk was voor de klanten Vodafone, KPN en Avero. Theo Koster is gepromoveerd tot country manager voor de Benelux bij het it-bedrijf Infor. Hij zwaait in Nederland en België de scepter over de verkoop en de bedrijfsactiviteiten. Daarnaast zit het strategische groeiplan in de Emea-regio in zijn portefeuille. Koster werkt al jaren voor Infor.

Carlos Laguna Palma is adviseur geworden bij het ictadviesbureau Business Case Entrepreneurs (BCE). Hij begeleidt er business cases en projecten. Laguna Palma is voormalig manager business support van Dell, waar hij tien jaar heeft gewerkt. Coert Baart is managing director geworden van de splinternieuwe organisatie XebiaLabs,onderdeel van softwarebedrijf Xebia. Baart moet het nieuwe dochterbedrijf wereldwijd op de kaart zetten. Hij komt van Business Objects, waar hij de afgelopen jaren directeur sales was. Daan Boon is aangesteld als de nieuwe directeur van ORTEC Team Support Systems, onderdeel van de ORTEC groep. Hij volgt Gert Jan Wormmeester op. Boon was al jaren global sales executive van het bedrijf.

Maroesja Blaak wordt bij Harvey Nash Nederland verantwoordelijk voor de portefeuille KPN. Het bedrijf houdt zich bezig met zowel detachering als outplacement. De aanstelling is voor Blaak een promotie. Eerder was zij actief als consultant op het gebied van recruitment. Bij haar vorige werkgever, Content, was zij vestigingsmanager.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

35

25-05-2009 15:09:39

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

IT-MANAGER BIJ FORTIS BANK NEDERLAND

Naam: Orhan Alici Werkzaam bij Fortis sinds: 1997 Leeftijd: 41 Omvang afdeling: 23 Opleiding: bestuurskundige informatica (hbo) en AMBI Favoriete it-gadget: Blackberry

ve communicatie tussen Nederland en België. Dat is in ons beider belang, want Fortis België heeft ook als doelstelling volledig te ontvlechten van Nederland.“

Portret van een IT-manager (45) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een serie portretten van it-managers. Door Henk Vlaming, beeld Nico Boink Ben jij de manager van de hele IT bij Fortis? “Nee, van een onderdeel daarvan. Mijn afdeling valt onder de afdeling Infrastructure & Operations. Wij ondersteunen alle businesslines van Fortis Bank Nederland met het inbrengen van expertise, project engineering, advies en consultancy. Het gaat om derdelijns support aan interne businesslines, het oplossen van complexe storingen, het ontwerpen van de architectuur van de infrastructuur en het uitvoeren van life cycle management.” Iets voor zware it-jongens? “Als junior kun je hier inderdaad niet starten. De IT-ers hier zijn allemaal vakkundige specialisten. 36

036-037_IT10_MEN.indd 36

Bijvoorbeeld mainframe systeemprogrammeurs, Unix-, iSeries-, Tandem- en Stratus-specialisten.” Wat zijn voor jou de spannende momenten bij Fortis? “Het separeren van Fortis Bank Nederland van Fortis België. Op 3 oktober vorig jaar zijn we genationaliseerd en werden we weer een Nederlandse bank. Nu moeten we de organisaties splitsen, ook wat betreft de IT.” Is dat ingewikkeld? “Een groot deel van onze IT draait in Brussel. Dan moet je denken aan software, hardware en data. Nu moeten we alle applicaties hier neerzetten om autonoom in Nederland te kunnen nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

draaien. Dat is een zeer complexe en uitdagende operatie” Wat nu? “We zijn nu druk bezig om hier een compleet nieuwe infrastructuur op te bouwen. Een mega operatie die je niet vaak tegenkomt. Een probleem daarbij is dat de winkel gewoon doordraait. Tot nu toe loopt alles op rolletjes. Als dit goed staat aan het einde van het jaar, houd ik er een heerlijk gevoel aan over.” Hoe pak je deze klus op? “Op een projectmatige manier. Daarbij hebben mijn medewerkers veel overleg met collega’s in België. Gelukkig zijn de wederzijdse contacten goed en is er intensie-

Komt de integratie met ABN Amro ook nog voor in het verhaal? “In de periode voor oktober vorig jaar waren we al bezig om de IT van beide banken te integreren. Dat proces is gestopt toen Fortis in Nederland en België uiteen gingen. Integratie met ABN Amro staat wel op de agenda. Onze eerste prioriteit is nu volledig ontvlechten van Fortis België en daarna pas te integreren met ABN AMRO. Net als in 2008 hebben we nu ook in de praktijk goede contacten met ABN AMRO collega’s om bepaalde zaken af te stemmen.” Hoe ver ben je nu? “We zijn nu zo ver dat we alle infrastructuur in huis hebben om tegen het einde van dit jaar op het gebied van IT onafhankelijk van België te kunnen opereren. Er ligt nu een generieke infrastructuur en de kennis en ervaring daarvoor hebben we ook in huis. De komende maanden zullen veel systemen overkomen vanuit België. Dat ervaren we hier als een mijlpaal.” Kopieer je de oude infrastructuur, of bedenk je iets nieuws? “Toen we nog een internationaal concern waren, hadden we nieuwe internationale standaarden vastgelegd. Wat we nu neerzetten wijkt daar niet veel vanaf. De nieuwe apparatuur die we nu

25-05-2009 15:10:12

COLUMN neerzetten, is het enige nieuwe. Dat is overigens allemaal bewezen technologie. Dat moet ook, want we moeten de continuïteit van de bank kunnen garanderen. We kunnen het ons niet veroorloven de krant te halen door allerlei storingen.” Wat gaat er daarna gebeuren? “Straks moeten wij een nieuwe bank opzetten samen met ABN Amro. De kans is groot dat dit leidt tot een aantal flinke aanpassingen in de it-infrastructuur. ABN Amro heeft namelijk dezelfde soort systemen als wij met dezelfde functionaliteit. Er zijn dus doublures waardoor wij moeten kiezen met welke systemen wij verdergaan.” Waarom gaan jullie niet gelijk integreren? “Dat lijkt logisch, maar we zijn nog steeds afzonderlijke banken. De focus is eerst om Fortis Bank Nederland te ontvlechten van Fortis België. Daarna zullen we integreren met ABN AMRO ” Is dit een fijne tijd voor je? “Jazeker. Er ligt een nieuwe toekomst voor Fortis Bank Nederland en haar medewerkers. De splitsing van Fortis was wel een grote teleurstelling. We waren internationaal een grote speler die in veel landen actief was en we groeiden nog. In één klap is dat weg. We zijn nu alleen nog een Nederlandse bank, met bijkantoren in tientallen landen. Daarmee is mijn internationale carrière voorlopig ook voorbij.” Welke consequenties trek je daaruit? “Bouwen aan Fortis Bank Nederland en in het verlengde samen met ABN AMRO is de strategie. Mijn band met Fortis laat ik niet snel los. Een internationale carrière zou bovendien betekenen dat ik veel weg ben van huis. Ik ben een familieman en een huisvader. Binnen Fortis Bank Nederland liggen nog genoeg uitdagingen.” Wat doe je zoal na je werk? “Dan ga ik gelijk naar huis, maar ik neem wel veel werk mee. Daarnaast doe ik aan Kyokushinkai karate (zwarte band), aan fitness en aan hardlopen. Sport is een uitlaatklep.”

•

036-037_IT10_MEN.indd 37

RENÉ DIEKSTRA

Pessimisme is een morele plicht Het is inmiddels gemeengoed onder politici, opiniemakers, wetenschappers en zakenlieden om, in navolging van de wetenschapsfilosoof Karl Popper, te roepen dat optimisme een morele plicht is. Oftewel: als wij al onze mogelijkheden aangrijpen, dan komt het goed met ons en deze wereld. Dat is niet tegen dovemansoren gezegd. Niet alleen omdat het een aantrekkelijke levensvisie is. Ook omdat de evolutie ons heeft uitgerust met wat de evolutionaire psychologie een ‘optimisme-bias’ noemt, een evolutionair geprogrammeerde neiging om de wereld en onszelf overwegend door een roze bril te zien. En inderdaad, hoeveel aandacht er tegenwoordig ook is voor een verschijnsel als depressie, statistisch gezien blijft een betrekkelijk zeldzaam fenomeen, een stemmingsstoornis. Anders gezegd, een ‘ongestoorde’ stemming is een optimistische stemming. Dat roept een intrigerende vraag op. En áls de evolutie ons indertijd met de optimisme-bias heeft uitgerust, wil dat zeggen dat optimisme ook nu nog de beste levenshouding is? OVEROPTIMISME Het is waarschijnlijk dat optimisme ooit inderdaad de meest effectieve levenshouding was. Maar dat wil niet zeggen dat dit nu nog zo is. Als aan rokers bijvoorbeeld wordt gevraagd of hun kans op longkanker groter of kleiner is dan die van de gemiddelde roker, antwoorden ze doorgaans met ‘kleiner’. De optimisme-bias dus. Maar het kan natuurlijk niet dat alle rokers minder kans op longkanker hebben. Ander voorbeeld. Als we aan trouwlustige stellen vragen of hun risico op scheiding groter of kleiner is dan die van het gemiddelde nieuwe echtpaar, zeggen ze praktisch allemaal dat hun risico aanzienlijker kleiner is. Het opmerkelijke is dat die overoptimistische beoordeling niet verandert na een scheiding. Stellen die voor de tweede keer trouwen, menen ook dat hun risico op scheiding lager is dan het gemiddelde. Ze zeggen bovendien dat ze in dit tweede huwelijk gemiddeld gelukkiger zullen zijn dan in het eerste. Maar volgens onderzoek zijn tweede huwelijken gemiddeld niet gelukkiger. Nog een voorbeeld. Aan startende ondernemers werd gevraagd hoe groot ze de kans achtten dat een bedrijf als het hunne na twee jaar een succes zou blijken. Het geschatte gemiddelde succespercentage bleek 50% (aanzienlijk hoger dan het percentage nieuwe bedrijven dat werkelijk een succes wordt). Hen werd ook gevraagd hoe groot ze de kans achtten dat hun eigen bedrijf na twee jaar een succes is. Maar liefst 90 procent denkt dat! Bijna 4 keer zo hoog als het werkelijk succespercentage. Tal van huizenkopers hebben de afgelopen jaren een tophypotheek genomen omdat ze er zeker van waren dat hun huis jaar na jaar meer waard zou worden en waarde. De werkelijkheid kennen we inmiddels. Tal van huizenbezitters die nu in ernstige problemen zijn gekomen bij verkoop van hun huis of verlenging van hun hypotheek. NIET EFFECTIEF Vanwaar steeds deze optimisme-bias tegen beter weten in? De verklaring kan in ieder geval niet zijn: omdat ze effectief is. Want blijkbaar beschermt ze niet tegen longkanker, scheiding, ongelukkig-worden, bedrijfsondergang of persoonlijk faillissement. Eerder het tegendeel. Het antwoord moeten we zoeken in dat wat het grondmotief achter de optimisme-bias is. Dat is dat wij evolutionair een vreselijke hekel hebben aan ons kwetsbaar voelen. Voor onze voorouders gold inderdaad dat zij buitengewoon kwetsbaar waren. Zij werden constant omringd door bedreigingen die hun krachten verre te boven gingen, variërend van grote roofdieren tot ziekteverwekkers en natuurlijke bedreigingen zoals kou, hitte, gebrek aan voedsel, drinkwater, armoede. Onder die omstandigheden was optimisme een absolute overlevings- en levensvoorwaarde. Alleen wie de houding ontwikkelde om ondanks alle bedreigingen toch de minste of geringste mogelijkheid aan te grijpen zich te voeden, te wapenen, een partner te nemen en zich voort te planten, had een kans het te redden. Kortom, de evolutie moest op optimisme selecteren. Maar vandaag is onze kwetsbaarheid veel geringer en onze mogelijkheden vele malen groter. Daarmee is het aangrijpen van iedere mogelijkheid ons te voeden, partners te nemen en voort te planten, risico’s te nemen en rijk te rekenen vooral een bron van ellende geworden. Van ziekte, overgewicht, relatieproblemen, overbevolking, overproductie, overconsumptie, milieuvervuiling en schulden. Conclusie? In deze tijd is pessimisme minstens zozeer een morele plicht als optimisme. Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009

37

25-05-2009 15:10:54

SITEKICK

COLOFON

Blog van de week

IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

Infosys medewerker: 147.000 euro

ABONNEMENTEN

De in Bangalore gevestigde softwareboer Infosys heeft berekend dat de waarde van haar werknemers op zo’n Rs. 102.133 crore1 komt. Dit is ongeveer 15,5 miljard euro. Omdat het bedrijf 104.850 medewerkers telt, is elke medewerker omgerekend zo’n 147.000 euro waard.

D

e berekening is gebaseerd op het Lev en Schwartz model voor het berekenen van de waarde van Human Resources. Dit model gaat uit van de huidige waarde van toekomstige verdiensten door de medewerkers. Alhoewel dit model niet onomstreden is, wordt het door Indiase bedrijven veelvuldig gebruikt om de waarde van hun menselijk kapitaal te berekenen. Opmerkelijk in het rapport is verder dat de gemiddelde leeftijd van deze ruim 100.000 medewerkers slechts 26 is. Geen wonder dus, dat er nog veel van verwacht wordt de komende jaren! Al jaren is het gebruikelijk voor Indiase softwarebedrijven om studenten zo vroeg mogelijk een aanbod te doen. Vaak hadden ze al een jaar voor het afstuderen een goede ‘offer letter’ op zak. Voor het komend jaar hebben verschillende grote partijen aangegeven af te zien van deze strategie,

Fred van der Molen hoofdredacteur E [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur E [email protected] Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Hans Steenman, Henk Vlaming, Karina Meerman, Marco van der Hoeven, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter Olsthoorn, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink FOTOGRAFIE

Nico Boink, Cor Mooij REDACTIEADRES

Volg blogs op www.it-executive.nl/blog

gezien de huidige economische situatie. Van de grote spelers heeft juist alleen Infosys aangegeven dat de 20.000 studenten die ze al een aanbod gedaan hebben gewoon welkom zijn. Op die manier houd je je ‘workforce’ natuurlijk jong, maar of het de kwaliteit van je services ten goede komt, is een grote vraag...

•

Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 E [email protected] Advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager T 06-53403470 E [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager T 06-13221012 E [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam E [email protected] F 020-5733603 E [email protected] (advertentiemateriaal) UITGEVER

Rogier Mulder E [email protected]

De derde mainport Bij de term mainport denken we meestal aan Rotterdam en Schiphol. Maar het is minder bekend dat Nederland relatief het meest “connected” land ter wereld is, en wat dat voor voordelen oplevert.

T

REDACTIE

MEDEWERKERS

Nieuwe blogger: Herman Wagter

eleography houdt bij hoe de datacommunicatienetwerken zich wereldwijd ontwikkelen. In een van hun laatste rapporten stond een interessant overzicht van de totale capaciteit die tussen landen aangelegd is. Het zal niemand verbazen dat de USA in absolute termen de meest interconnectiviteit met andere landen heeft, maar Nederland staat op een uitstekende 5e plaats. Als je die lijst echter omrekent naar het aantal inwoners stijgt

IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl

Nederland makkelijk naar de eerste plaats. Daar heeft het toeval (het vroege ontstaan van de AMSIX) en de gunstige ligging aan de Noordzee (voor kabelaanlandingen) alles mee te maken. Het resultaat is dat Nederland en vooral Amsterdam een knooppunt van verbindingen is geworden. Naast alle indirecte voordelen geeft dat ook hele concrete directe voordelen: bijvoorbeeld de prijs van connectiviteit (transit naar andere landen) is bijzonder

MARKETING

laag. Ten opzichte van Australiers bijvoorbeeld, die ook veel verkeer hebben met de USA en de UK, genieten wij veel, veel lagere prijzen. Met Australische prijzen zouden we als consumenten met zijn allen zeker een half miljard euro per jaar meer kwijt zijn aan transitkosten in ons internet abonnement, of allemaal zuchten onder datalimieten. Helaas ontsnapt het feit dat we een enorme “asset” hebben meestal aan de aandacht van onze Haagse politici. Jammer, tijd om de “digital tourists” te vervangen door “digital natives”.

•

Ceesjan de Vos E [email protected] Mieke Stikkelorum E [email protected] VORMGEVING COLORSCAN BV,

Amsterdam - Voorhout

DRUKWERK

Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2009, IT Executive, ISSN 1570-6737

38

038_IT10_ESC.indd 38

nr 10

2 juni 2009

nr 10

2 juni 2009 25-05-2009 15:19:31

000_IT10_ADV.indd 39

25-05-2009 14:45:29

Werkplek Virtualisatie?! SLTN, marktleider in virtualisatie! Ervaar dit tijdens onze seminars! Meer informatie vindt u op: SLTN.nl p re mie r

PARTNER

OPLOSSINGEN

Virtualisatie Consolidatie Managed Services Media Solutions

PRODUCTEN

Servers Storage Netwerken Software

DIENSTEN

Managed Services Project Services Opleidingen Fin. Dienstverlening

SLTN.nl

Advisering, uitvoering en beheer SLTN.nl

Adv_beheer 210x297 IT-E.indd 1 9115_SLTN_adv_Werkplek_210x297.indd 1 000_IT10_ADV.indd 40

27-03-2008 10:44:20 13-03-2009 16:52:00 25-05-2009 14:45:39