2010 nummer 2 zomer. Thema: GEOSYNTHETICS

2010 | nummer 2 | zomer

Thema: GEOSYNTHETICS

Duurzaamheid / Milieu

TenCate Geosynthetics

TenCate Koninklijke Ten Cate nv (TenCate) is een internationaal opererende onderneming die textieltechnologie combineert met chemische processen bij de ontwikkeling en productie van functionele materialen. Rond deze technologische basis zijn markttoepassingen geformeerd. Wereldwijd neemt TenCate in haar kernmarkten leidende posities in. De groei van TenCate is vooral gebaseerd op mondiale trends, te weten veiligheid & bescherming en duurzaamheid & milieu. De materialen van TenCate worden hoofdzakelijk toegepast voor: • persoonlijke veiligheid en bescherming van de leef- en werkomgeving; • modernisering van leger- en politieuitrusting • luchten ruimtevaart (verlaging brandstofkosten door lichtere materialen); • watermanagement en zorg voor het milieu. De strategie van TenCate is gestoeld op het concept van waardeketenmanagement. De vier hoekstenen van dit beleid zijn: 1. kostenleiderschap; 2. productdifferentiatie gericht op specifieke toepassingen en klanteisen; 3. end-usermarketing en een industrieel intellectueel-eigendombeleid; 4. technologische innovatie. Deze vier hoekstenen binnen het businessmodel van TenCate zijn gerelateerd aan markt, product, proces en technologie. Hiertussen bestaat eveneens een wisselwerking. In txtures worden de trends, hoekstenen en andere wezenlijke elementen in het businessmodel zo veel mogelijk benoemd. In deze zomereditie belichten we met name geosynthetics: de producten, markten en toepassingen ervan.

2 txtures | nummer 2 | zomer

Duurzame oplossin Duurzaamheid is de grondslag en weerslag van het streven van TenCate naar continuïteit. De onderneming richt zich op wereldwijde maatschappelijke trends op het gebied van veiligheid / bescherming en duurzaamheid / milieu. TenCate Geosynthetics speelt in op duurzaamheid / milieu en daarvan afgeleide thema’s als de beperking van materiaalgebruik en energieverbruik, watermanagement en milieubescherming.

Aanleg van een weg en versterkte helling met TenCate geogrids en geotextielen

ngen met geotextiel TenCate Geosynthetics speelt in op duurzaamheid / milieu en daarvan afgeleide thema’s als de beperking van materiaalgebruik en energieverbruik, watermanagement en milieubescherming, bescherming en duurzaamheid & milieu. In txtures 2 staat duurzaamheid & milieu centraal. TenCate Geosynthetics stelt zich als taak antwoorden op deze trends te formuleren en er oplossingen voor aan te dragen. Daartoe ontwikkelt en produceert de marktgroep functionele geosynthetische materialen en systemen die onderscheidend en duurzaam zijn. Onderscheidend omdat ze hoogwaardig zijn en voldoen aan tal van eisen die de markt stelt. Duurzaam omdat ze een langdurige en kostenefficiënte oplossing bieden en in vergelijking met traditionele methoden en materialen bespaard kan worden op bouwmaterialen en energie. Op bladzijde 5 gaan we hier dieper op in.

land. Water is een eerste levensbehoefte maar wordt steeds schaarser. Daardoor groeit de noodzaak water te beschermen, op te slaan, te zuiveren en verdamping tegen te gaan. Het belang van geosynthetics zal daardoor naar verwachting alleen maar toenemen. TenCate Geosynthetics wil binnen haar kernmarkten de ‘solution provider’ zijn. > bladzijde 4

www.tencategeosynthetics.com [email protected] [email protected]

De markt heeft mondiaal in toenemende mate aandacht voor de positieve milieu-effecten van geosynthetics. De opwarming van de aarde betekent toenemende aandacht voor de verhoging en versterking van dijken, herstel en voorkoming van kusterosie en bescherming van het achterliggende

3

Thema: Duurzaamheid / Milieu

TenCate-geosynthetics in vele markten thuis

Beschermende folie bij de renovatie van de NY Oslo Domkirke. Bescherming in de bouw is noodzakelijk op grond van arbeidswetgeving. De folie maakt het mogelijk in de winter door te werken.

Materialen met functionele meerwaarde De TenCate Geosynthetics-groep is een van de grootste aanbieders wereldwijd van geotextielen (weefsels en non-wovens), geogrids en geosystemen.


Toepassingsgebieden zijn infrastructuur, watermanagement, bouw en milieu (marktgroep TenCate Geosynthetics) en industriële weefsels voor onder meer de agrarische, tuinbouw- en recreatiesector (business unit TenCate Industrial Fabrics). Voorbeelden zijn de aanleg van (spoor)wegen, steile

wandbouw (keerconstructies), dijkverzwaring, landaanwinning, de inrichting van stortplaatsen en oever- en kustbeschermingsconstructies. Netwerk Naast materialen en systemen biedt TenCate Geosynthetics civiel-ingenieurs, uitvoerders

Wally Moore, directeur TenCate Geosynthetics Europe

(directeur TenCate Geosynthetics Europe). ‘Daardoor zijn we in vrijwel alle belangrijke geografische markten goed gepositioneerd.’

en aannemers technische ondersteuning. De marktgroep heeft wereldwijd een netwerk van verkoopkantoren. Zeker in het civil works-segment is lokale aanwezigheid geboden. Men kent de plaatselijke weten regelgeving, heeft rechtstreeks contact met lokale overheden, distributeurs en specifiers (consultants, architecten) bij de voorbereiding van projecten. Door de lokale aanwezigheid kan bovendien snel de gewenste technische ondersteuning worden geboden. ‘Wat betreft end-usermarketing en – minstens zo belangrijk – voor het kunnen bieden van service en ondersteuning beschikken we over zeer capabele mensen en middelen alsmede een brede productportfolio’, aldus Wally Moore

Functionele meerwaarde De materialen van TenCate Geosynthetics krijgen – naar gelang van de functie en toepassing – een specifieke coating en finishing. Geosynthetics maken vaak deel uit van de totale constructie en hebben daarin een functionele meerwaarde. De meest voorkomende functies zijn: - scheiding (voorkomen dat twee granulaire lagen met elkaar vermengd raken), - bescherming (tegen erosie of beschadiging door bijvoorbeeld gesteente), - filtering (voorkoming van uitstroming van grond en vorming van een natuurlijk granulair filter), - asfaltwapening (ter voorkoming van scheuren in een rijweg), - grondwapening (het garanderen van de stabiliteit van structuren), - drainage (afvoeren van water of andere vloeistoffen) en - afdichting (voorkomen dat verontreiniging in de bodem terechtkomt). Duurzaamheid en milieu Geosynthetics worden – bijvoorbeeld in wegenbouw en bij waterbouwkundige projecten – nadrukkelijker in het ontwerp en de specificaties betrokken. Voordelen van het gebruik van geosynthetics zijn besparing op bouwmaterialen, reductie van de dikte van de toplaag, de mogelijkheid om plaatselijk aanwezige materialen te gebruiken en de snelle toepasbaarheid, ook bij onstabiele grond en glooiend terrein. Alternatieven voor geosynthetics zijn veelal beton, gesteente en

staal. In de regel moeten die over grote afstand worden aangevoerd. Ze hebben daardoor een relatief grote CO2-voetafdruk (carbon footprint). Geosynthetics worden daarom gepositioneerd als duurzame en milieuvriendelijke systemen, zeker gezien hun levensduur. ‘In vergelijking met traditionele methoden zijn onze oplossingen in zowel economisch als ecologisch opzicht waardevol’, vertelt Wally Moore. ‘De wereldbevolking blijft immers toenemen, dus grond wordt schaarser. Bij de ontwikkeling van anders onbruikbaar land zal men steeds meer baat hebben bij de toepassing van geosynthetics. De oplossingen die TenCate biedt, zullen daarom alleen maar in belang en omvang toenemen.’ ‘Groene’ geosynthetics sluiten ook aan bij nieuwe milieuwet- en regelgeving in de Verenigde Staten inzake bouwprojecten en de aanleg van (snel)wegen. Hier wordt steeds meer gevraagd om duurzame oplossingen waarbij minder afval vrijkomt en waarvoor minder natuurlijke hulpbronnen en energie nodig zijn. • T enCate Geosynthetics levert materialen

•

•

en systeemoplossingen, biedt technische ondersteuning en zit dicht op de lokale markt eosynthetics hebben op basis van G eigenschappen een functionele meerwaarde, waaronder duurzaamheid (dankzij lange levensduur) I n vergelijking met traditionele materialen en methoden hebben geosynthetics een bescheiden carbon footprint

www.tencategeosynthetics.com [email protected] [email protected]

5


tencate-businessmodel volgens TenCate Geosynthetics

Hoekstenen van beleid Tegen de achtergrond van de overkoepelende strategie geeft TenCate Geosynthetics op specifieke wijze invulling aan de vier hoekstenen van het businessmodel van TenCate: end-usermarketing, technologische innovatie, productdifferentiatie en kostenleiderschap.

End-usermarketing Met productievestigingen en een netwerk van verkoopkantoren in Europa, de VS en Azië opereert TenCate steeds dicht op de markt. TenCate Geosynthetics onderscheidt vier marktsegmenten: Separation & Filtration, Reinforcement & Paving, Water & Environment en Agriculture & Industrial. Klanten en eindgebruikers zijn wereldwijd onder meer (lokale) overheden, agentschappen, ingenieurs, projectmanagers, bouwbedrijven en distributeurs. Door nieuwe systeemoplossingen en producten met hoge toegevoegde waarde te ontwikkelen en aan te bieden, wil TenCate Geosynthetics haar aanwezigheid in de markten vergroten. Met een beter begrip van de klant kunnen het productontwerp en de service optimaal op de klant en gebruiker worden afgestemd. De focus wordt ook meer gelegd op groeimarkten als Azië en Zuid-Amerika en op toepassingen in de infrastructuur en milieumarkt. Geosynthetics van TenCate worden bijvoorbeeld gebruikt bij de bouw (fundering) van installaties voor zonne- en windenergie.

leveren van oplossingen voor geotechnische problemen. De R&D-activiteiten binnen de groep vinden decentraal plaats en worden mondiaal op elkaar afgestemd. Ook wordt samenwerking gezocht met bijvoorbeeld leveranciers en distributeurs. Het kan hierbij gaan om de levering van polymeren voor de ontwatering van slib (watermanagement) en glasvezelsensoren. Voorbeelden zijn de marktintroductie van TenCate GeoDetect ® (een monitoringsysteem op basis van geosynthetics met ingeweven glasvezelsensoren, meetapparatuur en software) en de samenwerking van TenCate Geosynthetics EMEA met Ashland Hercules Water Technologies voor waterbehandeling. ‘De combinatie van twee hoogwaardige producten is een belangrijke stap voorwaarts om een totaaloplossing voor het probleem te kunnen bieden in plaats van een deeloplossing’, zegt Mink ter Harmsel (business development manager). ‘In het kader van de systeembenadering streven we ernaar dat we met totaaloplossing een betere marktpositie kunnen creëren.’

Technologische innovatie Als het gaat om technologische innovatie richt TenCate Geosynthetics zich op ‘intelligente’ geosynthetics, polymeertechnologie en het

Productdifferentiatie TenCate Geosynthetics bedient haar klanten met een gedifferentieerd assortiment geotextielen, non-wovens en geogrids. Het segment


Separation & Filtration wordt gedomineerd door non-wovens en kenmerkt zich door grote volumes en een breed standaard productenpakket. Reinforcement & Paving kent gedifferentieerde producten met hogere toegevoegde waarde. In het marktsegment Water & Environment gaat het vooral om TenCate Geotube ® -systemen (zie bladzijde 8). In het segment Agriculture & Industrial worden veel industriële weefsels toegepast.

Technologische innovatie: TenCate Nicolon® antiverdampingsdoek. Het wordt toegepast bij de afdekking van grote bassins voor de opslag van water. Het is een dubbellaags materiaal met uv-stabilisator dat maximaal 80% van het verdampingswater bespaart en algengroei tegengaat. Het wordt als systeemoplossing aangeboden. Inmiddels zijn projecten gerealiseerd in onder andere Spanje en Marokko. Ook in Algerije, Tunesië en Israel bestaat belangstelling voor dit innovatieve systeem.

Kostenleiderschap Vanuit de productievestigingen en het netwerk van regionale verkoopkantoren in Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië kan TenCate Geosynthetics Europe snel reageren op de vraag en de gewenste technische assistentie verlenen. Dat levert logistieke en prijstechnische voordelen op. Onder de geotextielen, geogrids en geosystemen is er een aantal met een hoog onderscheidend vermogen maar nog

onvoldoende volumepotentieel. De verkooporganisatie is daarom efficiënter ingericht en wordt nu mondiaal gecoördineerd. Er vindt rationalisatie plaats van de productportfolio. Ook wordt geïnvesteerd in verdere verhoging van de efficiency in de productie.

• B ij de ontwikkeling en vermarkting van

•

•

(systeem)oplossingen wordt vaker samengewerkt met partners erkoop en marketing zijn geconcenV treerd op specifieke marktsegmenten, met toenemende aandacht voor infrastructuur en milieu E r vindt rationalisatie plaats van de productportfolio en verhoging van de efficiency in de productie

7

Thema Duurzaamheid / Milieu

TenCate Geotube®-technologie voor ontwateringsprojecten

Duurzaam, sterk en rendabel Een van de systemen die TenCate Geosynthetics aanbiedt, is TenCate Geotube®. De technologie wordt toegepast om kusten te beschermen, stranden te herbouwen, land terug te winnen en verontreinigd water op te slaan en filteren. TenCate Geotube® is een sterke, duurzame methode en een kosteneffectief alternatief voor traditionele waterbouwkundige constructies.


Markt - Milieu en infrastructuur (oeverbescherming, ontwatering etc.). Product - TenCate Geotube®. Technologie - Extrusie-, weef- en coatingtechnologie. Proces - Opslag en ontwatering van (verontreinigd) slib.

De TenCate Geotube® -technologie is wereldwijd al bij meer dan 2.000 projecten toegepast. Daarbij ging het om bijvoorbeeld herstel van kusten zoals op Grand Isle na de orkaan Katrina, de reiniging van meren in bijvoorbeeld Zweden en rivieren als Canal do Fundão (Brazilië) of de ontwatering van vervuild proceswater, zoals bij een energiecentrale aan East River in Brooklyn (New York). De inlaattunnel voor koelwater ten behoeve van een energiecentrale aan East River in Brooklyn (New York) slibde dicht door sediment uit de rivier. Voor opslag, filtering en ontwatering van het sediment was rondom de centrale geen plaats. Door de dichte bebouwing was de toegang tot de centrale beperkt. Traditionele methodes bleken te traag en te kostbaar of sorteerden te weinig effect. De oplossing: TenCate Geotube®-technologie in combinatie met biopolymeren van Mineral Processing Services (MPS). Biopolymeren Voor opslag, filtering en ontwatering waren vier TenCate Geotube®-containers nodig. Deze werden verdeeld over twee platbodems (elk 15 x 43 meter), die naast de centrale en boven de inlaattunnel werden vastgelegd. Het sediment werd afgevoerd naar een behandelsysteem op basis van biopolymeren en vervolgens in de containers gepompt. Naarmate het slib ontwaterde, liep het gefilterde water in het ruim van de platbodems. Vandaaruit kon het zonder verdere behandeling worden teruggebracht in East River. De droge bestanddelen uit de containers werden afgevoerd naar een stortplaats in New Jersey. Op basis van het behaalde resultaat zal de TenCate Geotube®-technologie ook worden toegepast bij een tweede centrale van deze eigenaar. De bijbehorende specificaties zijn bovendien uitgangspunt bij toekomstige ontwateringsprojecten. www.tencateindustrialfabrics.com [email protected]

9


TenCate Tapeslide™ XP™-vezel voor intensief bespeelde velden

Kunstgras: duurzame oplossing Zowel voor sporttoepassingen als in landscaping en infrastructurele projecten heeft kunstgras bewezen een kostenefficiënte en duurzame oplossing te zijn. Een van de sporttoepassingen is het Cruyff Court. TenCate Grass levert hiervoor de TenCate Tapeslide™ XP™-vezel. Duurzaamheid van velden met deze vezel zijn aantoonbaar bewezen. Sinds de introductie ruim zes jaar geleden zijn alle velden gemaakt van TenCate Tapeslide™ XP™ -vezels nog steeds in gebruik en in prima staat. Kunstgrasvelden vervullen inmiddels ook een belangrijke maatschappelijke rol.

Kunstgras heeft een aantal duurzaamheidsaspecten. Een kunstgrasveld betekent minder onderhoud (maaien, bemesten enz.) dan natuurgras en kan langer en intensiever worden bespeeld. De kunstgrasvezels zijn bovendien recyclebaar. Dat betekent een besparing op materialen en energie. De industrie betrekt deze aspecten daarom in toenemende mate in de marketingsstrategie en de productontwikkeling. Kunstgras levert voorts een aanzienlijke besparing van water op. Invulling De TenCate Tapeslide™ XP™-vezel is speciaal ontwikkeld met het oog op de groeiende vraag naar kleinere, intensief bespeelde sportvelden, zoals Cruyff Courts. Een Cruyff Court is de moderne invulling van het trapveldje van weleer, dat moest wijken voor verdergaande verstedelijking. Met de introductie van de Cruyff Court is die sport- en ontmoetingsfunctie teruggebracht in de wijk. TenCate ondersteunt als partner vanaf het eerste uur de doelstellingen van de Johan Cruyff Foundation om met Cruyff Courts de sportieve en maatschappelijke integratie te bevorderen. De kunstgrasvezel en backing van TenCate voor de Cruyff Courts zijn qua duurzaamheid, prestatiekarakteristieken en uitstraling onderscheidend. Hiermee wordt tevens een veilige sportbeleving gecreëerd. Alleen al in Nederland zijn inmiddels meer dan 100 Cruyff Courts gerealiseerd.


Prestatiekarakteristieken Op kleinere velden als een Cruyff Court spelen vier keer zo veel spelers per vierkante meter. De TenCate Tapeslide™ XP™-grasvezels splijten niet en zijn duurzamer dan alle andere tapeproducten. Dat geldt ook voor intensief bespeelde velden, waar 3.000 uur of meer op gespeeld wordt. Padelveld Een tweede voorbeeld van intensief bespeelde, kleinere velden is het padelveld. Padel is een combinatie van tennis en squash. De balsport wordt gespeeld op een in- of outdoorbaan van tien bij twintig meter. Ruim een jaar geleden werd in Madrid (Spanje) een padelveld-complex geïnstalleerd op basis van een nieuw kunstgrassysteem, ontwikkeld door TenCate Grass en de klant, Technograss. Ook hier is gekozen voor TenCate Tapeslide™ XP™grasvezels. Naar verwachting worden in Spanje de komende tijd meer dan 1.500 padelvelden aangelegd. Daarvan komen er 500 voor rekening van Technograss. In Enschede zijn in mei 2010 de eerste drie padelbanen geïnstalleerd. De installatie is onderdeel van de TenCate Sportboulevard Enschede. Verwacht wordt dat padel ook Nederland zal veroveren. www.tencategrass.com [email protected]

Markt - sport en recreatie. Product TenCate Tapeslide™ XP™-grasvezel en backing. Technologie - extrusietechnologie. Proces - kunstgrasvezels worden getuft in backing en als onderdeel van het kunstgrassysteem geïnstalleerd.

TenCate Tapeslide™ XP™ kunstgrasvezels en backing van TenCate voor Cruyff Courts onderscheiden zich qua duurzaamheid, prestatiekarakteristieken en uitstraling. Cruyff Courts bevorderen de sportieve en maatschappelijke integratie.

11

Duurzaamheid / Milieu - Inkjettechnologie

Xennia technology introduceert innovatieve modules en systemen

Besparing op materiaal en energie

Xennia maakt hoegenaamd geen gebruik van conventionele, op oplosmiddelen gebaseerde inkten. Voor verreweg de meeste toekomstige textiele toepassingen worden inkten op waterbasis gebruikt.


Xennia heeft een leidende positie in digitale inkjettechnologie. Met deze technologie kunnen op nanoschaal hoogwaardige functionaliteiten worden aangebracht op substraten als textiel. De technologie opent de deur naar nieuwe technologische oplossingen. Kenmerkend is ook het efficiënte gebruik van inkten en andere vloeistoffen op te finishen materialen. Er is veel minder inkt nodig dan bij conventionele print- en verfprocessen. Bij toepassing voor textiel is sprake van waterbesparing. Daarnaast wordt bespaard op energie. Kortom, de milieuvoordelen zijn enorm.

Met de introductie van een aantal nieuwe modules en het gebruik van TenCatecomposietmateriaal in het ontwerp van machines voor nieuwe inkjetsystemen geeft Xennia verder invulling aan haar strategie om technologische ontwikkelingen te gebruiken voor innovatie in inkjettoepassingen. Processtap Traditioneel wordt, bijvoorbeeld bij elektronica, overal op een te finishen materiaal inkt aangebracht en overtollige of ongewenste vloeistof vervolgens verwijderd. Met inkjetprinttechnologie wordt de inkt op nanoschaal alleen daar aangebracht waar dat nodig is. Dit betekent een processtap minder en leidt tot veel minder verlies van materiaal en vloeistof. Recycling van gefinishte materialen in de halfgeleider-industrie is duur en betekent extra energieverbruik. Xennia maakt hoegenaamd geen gebruik van conventionele, op oplosmiddelen gebaseerde (solvent) en daarmee schadelijke inkten. Voor verreweg de meeste toekomstige textiele toepassingen worden juist inkten op waterbasis gebruikt. Met uv-licht uitgeharde inkten zijn volledig inert. In het geval dat Xennia solvent inkten toepast, zijn ze niet gebaseerd op traditionele (potentieel schadelijke) oplosmiddelen maar op recyclebare grondstoffen. Composietmateriaal Xennia Technology gebruikt composietmateriaal van TenCate Aerospace Composites op basis van koolstofvezels in haar nieuwste ontwerp

voor inkjetprintsystemen. Naast structurele stijfheid biedt lichtgewicht composietmateriaal mechanische stabiliteit over een breed temperatuurbereik. Dit zal leiden tot nog betere prestaties bij inkjetprinten, zoals meer nauwkeurigheid en hogere consistentie door maximale controle over de inktdruppels. Het resulteert in lagere operationele kosten voor inkjetsystemen. Lichtere modules brengen namelijk lagere kosten voor bewegende onderdelen met zich mee. Dit leidt tevens tot aanzienlijke vermindering van het energieverbruik. Deze ontwikkeling is een mooi voorbeeld van synergie binnen TenCate en laat zien dat interne samenwerking loont. Inkjetmodules Xennia introduceerde in mei op IPEX (internationale vakbeurs voor print, uitgeverij en media) in Birmingham (UK) een serie nieuwe, industriële inkjetmodules. De XenJet inkjetmodules zijn ontworpen om inkjetprintoplossingen te configureren voor industriële printtoepassingen als keramiek, glas, textiel, verpakking en productdecoratie. De inkjetmodules omvatten inkjetprintmachines, vloeistofcontrollers, printsoftware, applicatiesoftware en integratieondersteuning. Ook is een serie specialistische inkten geïntroduceerd: XenInx. Met de inkjetmodules kunnen OEM’s en partners in machinebouw betrouwbare inkjetprintoplossingen samenstellen. Of, in de woorden van Tim Phillips (marketingmanager Xennia) ‘hun inkjet ideeën omzetten in productierealiteit. Met de implementatie van betrouwbare oplossingen voor

industriële-inkjetoplossingen zijn grote voordelen te behalen als het gaat om snelheid van handelen, productie, efficiency en winstgevendheid’. Partnerschap en overname De drie kritische onderdelen van inkjetoplossingen betreffen de inkjetkoppen, de inkten en de besturingssoftware. Xennia streeft het concept van ‘one stop shop’ na om een betrouwbare oplossing te kunnen aanbieden voor een industriële productieomgeving. Inmiddels heeft zich hiervoor een aantal toonaangevende partijen gemeld. Met printkopproducent Trident uit Brookland (USA) is een overeenkomst afgesloten voor levering van industriële inkjetprintkoppen voor een aantal specifieke toepassingsgebieden. De printkoptechnologie van Trident is belangrijk voor Xennia omdat deze koppen volledig aansluiten op de modulaire inkjetoplossingen van Xennia. Deze printkoppen zijn vooral bestemd voor het verspuiten van relatief grote inktdruppels. Dit leidt tot uniforme inktlagen die ideaal zijn voor industriële coating. Deze koppen kunnen ook worden geplaatst in de machine die in samenwerking met Reggiani Macchine wordt ontwikkeld. Deze machine wordt nu uitgevoerd met Xaar-koppen. Dit zijn DropOnDemandkoppen met variabele druppelgrootte. •X ennia introduceert nieuwe inkjetmodules,

inkten en de toepassing van composietmaterialen in inkjetprintsystemen •K enmerkend is het efficiënte gebruik van materialen (inkten) en de besparing op water en energie •O vername en partnerschap betekenen verdere versterking van de positie in digitale inkjettechnologie www.xennia.com [email protected]

13


TenCate Geosynthetics: samenwerking in de keten

Geosynthetics als TenCate Mirafi® HP presteren bijzonder goed bij de aanleg van bijvoorbeeld (toegangs-)wegen, leert de ervaring van R.H. Moore

Partners in geosynthetics TenCate Geosynthetics werkt wereldwijd samen met leveranciers, distributeurs en installateurs. Met een aantal ervan wordt sinds jaar en dag samengewerkt. Dit met het oog op de verbetering van bestaande producten en de ontwikkeling van nieuwe producten en systemen, het ontwikkelen van nieuwe markten en een meer gerichte end-usermarketing.

In Europa werkt TenCate Geosynthetics op formele basis samen met onder meer Ashland Hercules Water Technologies voor de levering van polymeren ten behoeve van waterbehandeling. Twee van de partners in de Verenigde Staten zijn R.H. Moore & Associates in Tampa (Florida) en Mineral Processing Services in South Portland (Maine). Trots Het bedrijf van grondlegger Ronald H. Moore is gespecialiseerd in (systemen voor) grondstabilisatie en erosiebestrijding. De samenwerking met TenCate Geosynthetics dateert van 1986. R.H. Moore betrekt van TenCate geotextielen, geogrids en TenCate Geotube® -containers. ‘We zijn er trots op de leidende producenten in de markt voor geosynthetics te vertegenwoordigen’,


vertelt Larry Larson (directeur Operations van R.H. Moore). ‘Wat geotextielen en geogrids betreft, is dat TenCate. Veel land dat momenteel in Florida wordt ontwikkeld, ligt in moerassig gebied of verkeert in slechte staat. Onze ervaring leert dat TenCate Mirafi® -geotextielen in Florida heel goed voldoen bij de fundering van hoogspanningsleidingen en toegangswegen naar bouwplaatsen. De afgelopen twintig jaar hebben wij voor dergelijke projecten een miljoen vierkante meter TenCate Mirafi® verkocht.’ Relatie R.H. Moore hecht aan een goede relatie met leveranciers. ‘Als distributeur in Florida met ruim 27 jaar ervaring in deze markt kunnen we onze producten van verschillende aanbieders

betrekken. Veel producenten hebben echter een kortetermijnvisie, doen aan direct selling en leveren dus rechtstreeks aan klanten, zijn alleen geïnteresseerd in de omzet van die dag en niet toekomstgericht.’ Onderzoek en ontwikkeling zijn voor R.H. Moore de sleutel tot die toekomst. Larry Larson werkt al twintig jaar met TenCate samen en was zelf bij een aantal R&D-projecten betrokken. ‘TenCate Geosynthetics is altijd loyaal aan ons geweest. Ik weet dat ons bedrijf zonder een dergelijke verstandhouding en zonder de ondersteuning van hun R&D-afdeling in Pendergrass niet niet zo sterk gegroeid en niet zo succesvol zou zijn als nu.’ Duurzaamheid De markt heeft in de VS steeds meer oog voor duurzaamheid en kwaliteit. ‘Om te voldoen aan de specificaties voor elk project moeten de producten die TenCate maakt en die wij verkopen, worden gecertificeerd en constant worden getest. We zijn vaak benaderd door kleinere producenten om hun geosynthetics tegen lagere prijzen te verkopen. Prijsstelling is een belangrijke kwestie, maar het is niet zo belangrijk als de kwaliteit, beschikbaarheid en duurzaamheid van het product. Het leveren van een inferieur product aan een project zou schadelijk zijn voor de reputatie van zowel TenCate als R.H. Moore & Associates. Die schade gaat de besparing van een paar dubbeltjes per vierkante meter ver te boven.’ Biopolymeren Mineral Processing Services (MPS) is op contractbasis distributeur van TenCate Geotube® en levert onder meer de biopolymeren voor deze ontwateringstechnologie. Met MPS is onder andere in de VS, Guatemala, Colombia, Mexico en Australië een groot aantal projecten afgerond voor de opslag en ontwatering van verontreinigd slib.

Veiligheid / Bescherming

TenCate Geosynthetics draagt veiligheid hoog in vaandel

Voor een optimaal ontwateringsproces moet het juiste biopolymerenprogramma worden bepaald. Marktmanager Vicki Ginter van TenCate Geosynthetics weet dat bepaling van de optimale mix van polymeren cruciaal is voor het welslagen van het project. Selectie van de juiste chemicaliën, een efficiënt mengsysteem en de juiste toepassing zijn alle even belangrijk voor het ontwatering- en consolidatieproces in de TenCate Geotube®-containers.’ MPS levert ook het SmartFeed®-vulsysteem. Dat zorgt voor de juiste dosering biopolymeren en monitort dit proces continu. Afstemming Door de samenwerking met MPS kan de TenCate Geotube®-technologie volledig worden afgestemd op de wensen van de klant, de aard van de vervuiling en de fysieke omgeving. Voor Mark Gunzenhauser (directeur verkoop Geosystems van TenCate Geosynthetics) laat deze toepassing zien ‘op welke wijze wij onze klanten oplossingen bieden voor hun problemen’. Door zowel de benadering als de oplossingen waarvoor gekozen kan worden, is in zijn optiek sprake van zowel end-usermarketing als productdifferentiatie.

1 miljoen veilige manuren TenCate Geosynthetics North America heeft veel oog voor de arbeidsomstandigheden van haar medewerkers. Er wordt een stringent veiligheidsbeleid gevoerd. Behalve goed voor de kwaliteit van de materialen die hier worden geproduceerd, draagt het belangrijk bij aan een efficiënte productie. Bij de vestigingen in Pendergrass en Commerce (Georgia) werd op 13 april een mijlpaal bereikt. Hier was 1 miljoen manuren achtereen gewerkt zonder enig lost time accident: alle eventueel met het werk verband houdende lichamelijke klachten die leiden tot afwezigheid op het werk.

Lee Bryan (directeur TenCate Geosynthetics North America) is trots op wat in Pendergrass en Commerce bereikt is. ‘Onze medewerkers moeten onder plezierige en veilige omstandigheden kunnen werken. Dat we dit feit kunnen vieren, is te danken aan de samenwerking en het teamwork. Ik zou niet weten wat belangrijker is dan veilig te kunnen werken en daarvoor de juiste omstandigheden te creëren.’ Veiligheid loont. Bedroegen de kosten voor ziekte en ongevallen in 2006 nog $78.233, over 2009 bleek dit teruggebracht tot $11.511. Daarmee is een besparing gerealiseerd van maar liefst + 85%, aldus Bill Sams (directeur veiligheid). ‘Ons beleid levert dus toegevoegde waarde.’ www.tencategeosynthetics.com [email protected]

• P artners bijzonder te spreken over de

• •

service, technische assistentie en productontwikkeling van TenCate Geosynthetics arkt in de VS heeft steeds meer M oog voor duurzaamheid en kwaliteit T enCate Geotube®-technologie kan volledig worden afgestemd op de wensen van de klant, de aard van de vervuiling en de fysieke omgeving

www.tencateindustrialfabrics.com [email protected]

Zij zijn direct betrokken bij het veiligheidsbeleid: van links naar rechts Dan Tripp (HR-directeur), Bill Sams (veiligheid), Dwayne Scarborough (line technician), Ashley Harper (HR-manager), David Pinkston (ploegbaas fiberline), Tim Sheppard (ploegbaas snijafdeling), Judy Stowe (kwaliteitscontrole), John Spinelli (transport), Jason Grubbs (line technician), Brant Copeland (assistant-operator fiberline), Ken Guest (bedrijfsleider) en Lee Bryan (directeur TenCate Geosynthetics NA).

15

Corporate branding

TenCate-merkenarchitectuur verbonden met end-usermarketing

Sterk merk TenCate is een van de beursgenoteerde (midcap) Nederlandse ondernemingen met de meest waardevolle merken. De waarde van het corporate merk (brand) TenCate wordt geschat op € 83 miljoen, de totale waarde van de TenCate-merken op € 100 miljoen. Dit blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau Brand Finance. Merkwaardering kan helpen de merkenstrategie en financiële prestaties van het bedrijf nog meer te verbeteren. Door de naam TenCate verder uit te dragen, zal de waarde toenemen en de identiteit worden versterkt.

TenCate is hoofdsponsor van Heracles Almelo. ‘Mensen kunnen zich daarmee identificeren.’


Een sterk merk helpt een bedrijf zich te onderscheiden in de markt en te communiceren waarom juist zijn producten en diensten voorzien in de behoeften van de klant. De waardering die stakeholders – de belanghebbenden in de onderneming – voor een merk hebben en hun positieve gedrag bij het kopen van het product of het aanbevelen van dat merk, bepalen hoe het bedrijf zich ten opzichte van de concurrentie presenteert. Een sterke merknaam kan leiden tot omzetontwikkeling en kostenbesparingen, mits die in de marketing van de producten ook wordt gebruikt. Klanten zijn wellicht bereid meer en vaker te bestellen als ze weten wie de maker van het product is. Daarnaast is kostenbesparing mogelijk. Met investeerders die veel waardering voor het corporate merk hebben (de goede reputatie), kom je wellicht een gunstiger financiering overeen. Toeleveranciers zijn bereid tot aantrekkelijker inkoopvoorwaarden. ‘Ze voegen je graag toe aan hun klantenlijst’, vertelt senior consultant Ferdy de Smeth. Hij voerde namens Brand Finance het onderzoek uit. Bovendien helpt een sterk merk bij de werving van medewerkers, want wie wil niet werken bij een bedrijf van goede naam? Communicatieniveaus Een merk als TenCate communiceert op drie niveaus: navigatie (uit tal van aanbiedingen kiest men jouw product), vertrouwen (in de kwaliteit en eigenschappen van het product) en betrokkenheid (men identificeert zich met het merk en product). Daarbij maakt het wel verschil of je een business-to-businessonderneming bent als TenCate of een producent van consumentenartikelen, zoals Grolsch. ‘Dan is het beeld al meer ingevuld.’ Belangrijk is ook of elk product de naam of het voorvoegsel van het bedrijf draagt, zoals bij Shell, of juist niet. Van het wasmiddel Ariël bijvoorbeeld weten wij niet dat het van Proctor & Gamble is. Merkwaardering Ferdy de Smeth is als managing partner betrokken bij Brand Finance. Het is een internationaal

en onafhankelijk opererend adviesbureau in merkwaardering. Daarmee kun je de merkstrategie en zo de financiële prestaties van het bedrijf verbeteren, waardoor de waarde van het merk zal toenemen. Brand Finance heeft een waarderingsmethode ontwikkeld die ISO-genormeerd is en wordt onderschreven door de grote accountantskantoren. Merkenarchitectuur TenCate voert sinds 2005 een industrieel merkenbeleid op basis van een overkoepelende merkenarchitectuur. Het merkenbeleid is gericht op end-usermarketing en ook verbonden met productdifferentiatie. Het corporate credo luidt Materials that make a difference. De productlogo’s bestaan uit het corporate merk TenCate met het productmerk van de betreffende marktgroep. Voorbeelden zijn TenCate Cetex® en TenCate Tecastyle®. Per marktgroep wordt zo veel mogelijk gewerkt met families van merken. Met de corporate labels TenCate Materialized (op productniveau, zoals in eindproducten van klanten van TenCate Outdoor Fabrics) en Powered by TenCate (op bedrijfsniveau, zoals bij de deelneming EdelGrass) worden de materialen en oplossingen van TenCate meer zichtbaar gemaakt voor eindgebruikers. De komende jaren wordt de rol van het corporate merk TenCate verder versterkt. Dat verdiept en vergroot de identiteit en bevordert de transparantie en reputatie van de onderneming. Van oudsher bekende bedrijfsnamen als [TenCate] Nicolon® en [TenCate] Mirafi® waren in hun markten al wel bekend. Met het voorvoegsel TenCate en ondersteund door een consistent merkenbeleid zijn de merknamen versterkt en krijgen ze als productmerken nu ook mondiaal bekendheid en erkenning.

ook meer verkopen.’ Ook bij toeleveranciers en (potentiële) eindgebruikers van onze materialen zullen we nog meer aan profilering moeten doen (end-usermarketing). Zet met bijvoorbeeld TenCate Materialized meer in op ingrediëntmarketing (‘Er is materiaal van TenCate in dit product verwerkt’). En, niet onbelangrijk, zet in op huidige en potentiële medewerkers. ‘Een interessante manier is bijvoorbeeld door middel van sponsoring, zoals van Heracles Almelo. Mensen kunnen zich daarmee identificeren.’ Er ligt dus een taak voor corporate en marketingcommunicatie – extern en intern. ‘Ook interne branding speelt een belangrijke rol. Met meer interne communicatie versterk je de betrokkenheid en het wij-gevoel. Je kunt sterk zijn zonder groot te hoeven zijn.’ • S terke merknaam kan leiden tot omzet-

•

ontwikkeling, kostenbesparing en gunstiger financieringsvoorwaarden ol van het corporate merk wordt verder R versterkt, onder andere door middel van end-usermarketing

Een sterk merk helpt bij de werving van medewerkers.

Aanbevelingen Dat is tegelijk een van de aanbevelingen die Ferdy de Smeth doet: de naam TenCate nog beter uitdragen. ‘Profileer je meer als geïntegreerd TenCate-bedrijf, inclusief de huisstijl, en investeer meer in je merk. Daardoor zul je

17


TenCate Protective Fabrics: nieuwe kwaliteit TenCate Defender™ M

Uitbreiding geografische markt de indruk van de performance van het product, maar hebben meer belangstelling voor effen donkere tinten, zoals marineblauw en zwart. Die kleuren zijn karakteristiek voor ME- en arrestatieteams of marine en luchtmacht. Het was daarom een uitdaging voor ons om een nieuw product te ontwikkelen dat alle positieve eigenschappen van de oorspronkelijke TenCate Defender™ M-blend in zich zou hebben, maar dat in donkere tinten geverfd kon worden en zijn kleur en lichtechtheid ook na vele wasbeurten zou behouden’. Tatjana Topalović (manager R&D)

TenCate Protective Fabrics heeft een order ontvangen voor de levering van inherent vlamwerend TenCate Defender™ M-weefsel in de nieuwe kleur donkerblauw aan de Noorse Defensie Logistieke Organisatie. De order betreft ruim 25.000 kledingstukken ter bescherming van de Noorse marine. Het weefsel is een doorontwikkeling van de gepatenteerde technologie en het succes van TenCate Defender™ M.

Het R&D-team van TenCate Protective Fabrics in Nijverdal onder leiding van Tatjana Topalović heeft gewerkt aan de doorontwikkeling van de TenCate Defender™ M-vezelblend voor de Europese markt. De bestaande blend, ontwikkeld door TenCate Protective Fabrics in Noord-Amerika, is ontworpen voor camouflageprints voor de uniformen van luchten landstrijdkrachten. De nieuwe blend was nodig om het product ook te kunnen verven in effen donkerblauw en zwart. Kleur is in Europa belangrijk en er is veel vraag naar donkere tinten. Met de nieuwe blend kan TenCate Defender™ M worden ingezet voor markten als marine en politie (waaronder mobiele eenheden en arrestatieteams). Deze opereren


voornamelijk in zwart en donkerblauw. In de nieuwe blend zijn alle gewenste eigenschappen behouden. Het gaat om eigenschappen als hitte- en vlamwerendheid, antistatische eigenschappen, vochtregulatie, scheursterkte, slijtweerstand en kleurechtheid. Gekozen is voor een combinatie van geverfde meta- en para-aramide vezels in plaats van een ongeverfde para-aramide component. Verrijking In de ogen van Tatjana Topalović (manager R&D) is de nieuwe ontwikkeling ‘een verrijking van de TenCate Defender™ M-productportfolio voor een breder scala van eindgebruikers en toepassingen. Veel klanten in Europa zijn onder

Niveau Eerst zijn verschillende vezelcombinaties onderzocht. Daaruit werd de blend gekozen die het best voldeed. In combinatie met een innovatief verf- en finishproces konden de beschermende eigenschappen, duurzaamheid en comfort behouden blijven en kon de kleurechtheid in zwart en donkerblauw op een hoog niveau worden gebracht. Het lage gewicht bleef daarbij gehandhaafd en ook de herkenbare TenCate Defender™ M Ripstop (manier van weven), zodat de look and feel van het nieuwe product dezelfde bleven. ‘Op basis van de eerste reacties uit de markt, lijkt het erop dat we in dat alles geslaagd zijn. De belangrijkste uitdaging is nu om het productieproces verder te optimaliseren en de efficiëntie te verhogen. Dat is een continu proces, waar productie en R&D samen aan werken.’ Standaardweefsel TenCate Defender™ M-weefsels zijn geselecteerd als standaardweefsel voor de vlamwerende gevechtsuniformen van het Amerikaanse leger en de Amerikaanse marine. In diverse Europese NAVO-landen worden momenteel militaire draagproeven gehouden.


TenCate Aerospace Composites draagt bij aan Boeing 787 Markt - Land- en luchtmacht, marine en politie. Product - TenCate Defender™ M. Technologie - Weven, finishen en coaten. Proces - Weefsels worden door confectionair verwerkt.

De nieuwe kwaliteit heet officieel TenCate Defender™ M - DP 9210. Het beschikt over dezelfde eigenschappen als het standaardweefsel. Het weefsel is getest door geaccrediteerde testinstituten volgens Europese normeringen, zoals vastgesteld door de Europese Commissie inzake Standaardisatie (CEN). Elk testinstituut verstrekt analyse- en certificeringsrapporten. Wil een bedrijf in Europa deelnemen aan tenders, dan behoren weefsels gecertificeerd te zijn conform de eis die in de betreffende tender wordt vermeld. Overigens beschikt TenCate Protective Fabrics ook over eigen testlaboratoria. Interne kwaliteitscontrole is een continu proces. Het nieuwe TenCate Defender™ M werd eind 2009 gepresenteerd. Over de tenders waarvoor het inmiddels is ingeschreven, kan om redenen van vertrouwelijkheid nog geen informatie worden gegeven. • O ntwikkeling is resultaat van R&D-

•

•

inspanningen op basis van vraag uit de Europese markt ieuwe kwaliteit heeft alle originele, N positieve eigenschappen en behoudt kleurechtheid T enCate Defender™ M kan nu worden ingezet voor ME- en arrestatieteams, marine en luchtmacht

www.tencateprotectivefabrics.com [email protected]

Componenten voor Dreamliner De TenCate Aerospace Composites-groep in Morgan Hill, California (USA) heeft haar leveringsovereenkomst met vliegtuigbouwer Boeing verlengd. De verlenging van dit aanvankelijk vijfjarige contract betreft het ontwerp en de productie van composiet bevestigingsklemmen voor de brandstof- en hydraulische leidingen van de Boeing 787 Dreamliner. Naast thermoplastisch composietmateriaal, waaronder TenCate Cetex®, levert TenCate thermoset onderdelen aan Boeing. Deze producten worden gebruikt in een aantal vliegtuigtypes, waaronder de Boeing 747 en 777, het Bell / Boeing V-22 Tiltrotor propellorvliegtuig, de F-35 Joint Strike Fighter en tal van satelliettoepassingen.

Composieten van TenCate Aerospace Composites (Space & Aerospace Composites) passen volledig in het streven van Boeing, Airbus en andere vliegtuigbouwers naar lichter en zuiniger toestellen. Er is daardoor belangrijke besparing op energieverbruik mogelijk. De Boeing 787 bestaat voor de helft uit composieten en wordt voortgestuwd door krachtige en zuinige motoren. www.tencateadvancedcomposites.com [email protected]

Markt - luchten ruimtevaart. Product - thermoset bevestigingsklemmen. Technologie - weven, persen en harsen. Proces materialen worden onder druk, temperatuur en tijd in juiste vorm geperst.

19

Kwartaalcijfers TenCate

Trading update eerste kwartaal 2010

Autonome ‘Een aantal weken geleden is het resultaat over de eerste drie maanden gepubliceerd via een trading update. Een autonome EBITA-stijging van 43% lijkt op het eerste gezicht prima. Toch zijn er redenen om voor het tweede kwartaal een sterkere winstgroei in het vooruitzicht te stellen.

Ir. Loek de Vries, CEO en bestuursvoorzitter


Het eerste kwartaal heeft nog weinig voorspellende waarde, gelet op het seizoenspatroon van vooral de sector Geosynthetics & Grass. Toch is de getoonde winstgroei nog relatief laag. Vanaf de tweede helft van het afgelopen jaar, vooral in het vierde kwartaal, en het eerste kwartaal van dit jaar hebben herstructureringen plaatsgevonden in onze Nederlandse bedrijven. Dit heeft de nodige kosten met zich meegebracht. De betreffende reorganisatievoorziening werd in het eerste kwartaal van dit jaar genomen en het laatste te herstructureren Nederlandse bedrijf is nu druk met dit proces bezig. Hierbij worden ook offensieve maatregelen genomen en zijn met succes nieuwe producten geïntroduceerd. Het is hier op zijn plaats om met name Marc Verleyen (group operations director TenCate Grass ) en Jos Bosman (algemeen directeur TenCate Advanced Textiles) als primair verantwoordelijken te complimenteren met de effectief uitgevoerde interventies in de organisatie. Met alle genomen maatregelen is een sterk verbeterpotentieel gerealiseerd. Alle Nederlandse bedrijven opereren nu met een lager break-evenniveau,

stijging EBITA 43 procent waarmee de operatie is aangepast aan de economische situatie. De bedrijven zijn daardoor in staat een sterk winstherstel te tonen bij een opleving van de vraag.’ Flexibiliteit ‘Elders in de wereld werd al in een zeer vroeg stadium ingegrepen in de kosten. Het ondernemingsklimaat in voornamelijk Noord-Amerika biedt hiertoe veel meer flexibiliteit. De (productie)organisatie kon zonder noemenswaardige kosten worden aangepast. De economische situatie heeft de gesignaleerde problemen in onze Nederlandse vestigingen verscherpt. Behalve de inflexibele kostenstructuur was al langer sprake van een relatief lage efficiency, werden plannen opgesteld voor een geleidelijke concentratie van de productie en zijn kostenmaatregelen genomen. De Nederlandse bedrijven waren in 2009 voor een belangrijk deel debet aan aan het lagere resultaat. Deze bedrijven lieten, hoewel de achtergronden geheel verschillend waren, tekortkomingen zien ten aanzien van arbeidsproductiviteit, hadden een te hoog kostenniveau en een te gering aanpassingsvermogen.’ Voorzichtig marktherstel ‘In het eerste kwartaal zagen wij – soms voorzichtig – herstellende markten. Afgezien van de vraag naar beschermende weefsels door het Amerikaanse leger namen de omzetvolumes toe. De daling van de orders voor

TenCate Defender™ M betreft een gewijzigd orderpatroon dat verband houdt met onder andere een verandering van de camouflageprint voor militairen in Afghanistan. De leveringen van bepaalde producten zijn als gevolg hiervan tijdelijk gestopt en zullen in de tweede helft van dit jaar weer een aanvang nemen. De overige deelmarkten op het gebied van beschermende weefsels laten gunstige ontwikkelingen zien. De omzet in composietmaterialen vertoont groei, met uitzondering van de aerospacesector. De recente berichten van EADS (onder andere Airbus) wijzen niet op herstel op de korte termijn, mede gelet op het feit dat de omzetgroei van TenCate sterk afhangt van de ontwikkelingen rond de Airbus A380. De ruimtevaarttoepassingen ontwikkelen zich daarentegen voor dit jaar, evenals in 2009, uitstekend. Onze omzet in de kunstgrasmarkt ontwikkelde zich in de aanloop naar het seizoen goed. Daardoor is sprake van een geleidelijke afname van de geplande onderbezetting als gevolg van de eerdere focus op werkkapitaalbeheersing. De positieve effecten van een terughoudend off-seasonverkoopbeleid in het vierde kwartaal van 2009 worden zichtbaar. De vooruitzichten voor het nieuwe seizoen zijn gunstig.’

een belangrijke rol, zowel op het gebied van defensie (veiligheid en bescherming), infrastructuur en milieu (geotextiel) als sport en recreatie (kunstgras). Onder normale situaties biedt dit stabiliteit, maar bij de huidige financieringstekorten zien wij dat sommige overheidsprojecten worden vertraagd of uitgesteld. De Amerikaanse overheidsbudgetten zijn voor TenCate relatief gezien van het grootste belang. Wij zien nu de eerste effecten van de aangekondigde stimuleringsmaatregelen in de omzet van geotextiel. De Amerikaanse budgetten voor bescherming van militairen behouden hun prioriteit. In de Aziatische markt hebben wij nauwelijks een daling van de bestedingen gezien. De effecten van de Europese landencrisis biedt momenteel enige additionele onzekerheid. Gelet op het bovenstaande hebben wij nog geen uitspraak voor het gehele jaar gedaan. Per saldo hebben wij de verwachting uitgesproken dat over het tweede kwartaal een verdere groei van de winstverbetering te zien zal zijn, mede als gevolg van de genomen maatregelen en een begin van het economische herstel op wereldwijde schaal.’

Overheidsbudgetten ‘De markten waarin TenCate operereert, worden gestuurd door langetermijntrends. Overheidsbudgetten spelen in deze markten

21


Xennia technology ontvangt koninklijke onderscheiding

Lof voor uitstekende prestaties Xennia Technology werd 21 april uit naam van de jarige Koningin Elizabeth II van Engeland de eervolle Queen’s Award 2010 toegekend. Deze Queen’s Award for Enterprise geldt als de meest prestigieuze erkenning binnen het Verenigd Koninkrijk voor business performance. De erkenning valt Xennia Technology ten deel voor haar ‘uitstekende prestaties’ op het gebied van internationale handel, substantiële groei en commercieel succes.

‘Perfect storm’ De inkjettechnologie zoals die tot nog toe is ontwikkeld en de beschikbaarheid van gedegen oplossingen (inclusief een proces op basis van inkjetprintmodules en inkten) vallen samen met het lichte economische herstel dat zich aftekent. Managing director Alan Hudd spreekt daarom van een perfect storm: een storm die door een zeldzame combinatie van verschijnselen orkaankracht kan bereiken. In dit geval in termen van ‘technology push’ en ‘market pull’– de ontwikkeling van innovatieve technologieën en de vraag uit de markt naar producten met verbeterde of nieuwe eigenschappen. De strategie van Xennia is gericht op een snelle en betrouwbare toepassing wereldwijd van inkjettechnologie in diverse industriële markten. Voor Xennia zijn Europa, China en Noord-Amerika belangrijke groeimarkten. In de afgelopen drie jaar is de internationale omzet van het bedrijf met gemiddeld 45% per jaar gegroeid. De exportverkoop bedraagt op dit moment meer dan 90% van de totale omzet van het bedrijf. Verrassingsontbijt Marketingmanager Tim Phillips spreekt namens al zijn collega’s van Xennia als hij zegt erg blij te zijn met deze onderscheiding en met alle reacties die erop volgden. ‘Die ochtend hebben we voor alle medewerkers een verrassingsontbijt verzorgd. Iedereen heeft er een positief gevoel over. We zien het als erkenning van ons succes en als waardevolle toevoeging voor ons merk. We zullen hier ten volle gebruik van maken.’ De vlag voor de onderscheiding hangt uit, de bijbehorende vaandel prijkt in de vergaderruimte en het logo van de onderscheiding staat op de website van Xennia. De onderscheiding zelf krijgt Xennia in juli uitgereikt door een luitenant van de koningin. De uitnodiging voor een receptie op Buckingham Palace is inmiddels ontvangen. • X ennia Technology ontvangt Queen’s Award for

Enterprise 2010 Xennia Technology is onder meer koploper in digitale textieldruk op basis van continue industriële productiesnelheden. Inkjettechnologie is een nieuwe (nano)procestechnologie voor het aanbrengen van functionaliteiten op substraten die grote milieuvoordelen en energiebesparing kan opleveren.


• D e onderscheiding onderstreept het internationale

verkoopsucces van de innovatieve inkjetoplossingen die Xennia wereldwijd op de markt brengt www.xennia.com [email protected]


TenCate Aerospace Composites participeert in bouw hitteschild Het hitteschild wordt uit de vorm getild

Prepregsystemen voor Orion TenCate Aerospace Composites USA is als partner van Lockheed Martin betrokken bij de ontwikkeling van een serie prepregsystemen als basis voor het hitteschild van het ruimtevaartuig Orion. De opdracht van NASA aan Lockheed Martin voor de bouw van het het ruimtevaartuig is onderdeel van het Constellation-programma, dat onder andere voorziet in een missie naar de maan. TenCate Aerospace Composites USA werd gevraagd een serie combineerbare folielijmen, harsen, koppelstukken en microcapsule-gevulde composietschuimproducten te ontwikkelen. Het bedrijf kan hierbij profiteren van zijn vijftienjarige ervaring met out of autoclave-processen (zoals harsinjectie-technologie) voor de productie van composietmaterialen voor vliegtuigen, satelliet- en radarkoepelconstructies. TenCate Aerospace Composites USA is al enige tijd betrokken bij de ontwikkeling van materialen en componenten die bestand zijn tegen buitengewoon hoge temperaturen en de eroderende werking van bijvoorbeeld een ruimtevlucht. Harssysteem Voor het Constellation-programma heeft Lockheed Martin in partnerschap met TenCate Aerospace Composites een nieuw harssysteem ontwikkeld. Dit harssysteem maakt eenvoudiger en meer efficiënte productietechnieken mogelijk in vergelijking met andere hoge temperatuurharssystemen. Het kan worden gebruikt in tal van commerciële toepassingen, waaronder vliegtuigen, lanceervoertuigen en stroomlijnkappen voor vrachtwagens (payload fairings). Het team van Lockheed Martin dat het verkenningsvoertuig voor de bemanning van de Orion ontwikkelt, heeft ook het hitteschild gebouwd. Het werd op 1 maart jongstleden in Denver (Colorado, USA) onthuld. Met een doorsnee van 5 meter is dit schild het grootste in zijn soort ter wereld.

Veeleisend Het betreft ‘een veeleisende toepassing’, aldus Frank Lee, directeur research & technologie van TenCate Aerospace Composites USA. ‘De samenwerking met Lockheed Martin heeft geresulteerd in de ontwikkeling van materialen die voldoen aan de strenge eisen die gelden voor een ruimtevlucht en die bestand zijn tegen de hitte bij terugkeer in de dampkring. Het was vooral belangrijk dat de materialen optimaal geschikt zijn voor grootschalige productie van composietdelen met behulp van de vacuümoven-uithardingsmethode.’ Ruimteverkenners De Orion is een ruimtevaartuig voor de nieuwe generatie ruimteverkenners. Het is kleiner en vijf ton lichter dan zijn voorganger, de space shuttle. Deze is onlangs uit dienst genomen. De Amerikaanse president Obama heeft overigens officieus een streep gehaald door het Constellation-programma. Bepaalde onderdelen ervan krijgen echter wel een vervolg, waaronder waarschijnlijk dit project. TenCate Aerospace Composites verwacht in elk geval de nodige spin-offs voor andere space-activiteiten. • H itteschild Orion-ruimteverkenner op

•

basis van prepregsystemen van TenCate Aerospace Composites ieuw harssysteem maakt eenvoudiger N en meer efficiënte productietechnieken mogelijk

www.tencatespacecomposites.com [email protected]

23

Strategie / Beleid

Jaarresultaat TenCate: presentatie en toelichting

Aandeelhoudersvergadering Koninklijke Ten Cate nv hield 8 april in Almelo haar jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders (AVvA). Ten overstaan van particuliere en institutionele aandeelhouders legden de raad van bestuur en raad van commissarissen verantwoording af van het gevoerde beleid en de in 2009 behaalde resultaten. Overheersend beeld: TenCate komt goed uit de economische crisis. De nettoschuld is sterk afgebouwd en de onderneming heeft de uitgangspositie op haar kernmarkten versterkt.

Onderdelen van de agenda waren onder meer de vaststelling van het jaarresultaat, de bestemming van de winst en de (her)benoeming van leden van de RvB en RvC. De AVvA vond plaats in de businessruimte van het Polman Stadion. Na afloop maakte menigeen daarom gebruik van de mogelijkheid het kunstgrassysteem van Heracles Almelo te betreden. Transformatie In 2010 is het tien jaar geleden dat Loek de Vries werd benoemd tot CEO en voorzitter van de RvB. Onder zijn leiding heeft de onderneming in tal van opzichten een transformatie doorgemaakt. In zijn toelichting presenteerde de bestuursvoorzitter een tienjarenoverzicht. De omzet in technisch textiel bedroeg in 1999 € 329 miljoen en in 2008 € 980 miljoen. Van een Twents, gediversificeerd conglomeraat van bedrijven is TenCate uitgegroeid tot een internationale onderneming en een netwerkorganisatie, actief op vier continenten. Van marktvolger is TenCate nu in vijf marktniches wereldmarktleider. De productiedominante filosofie verschoof naar een geïntegreerde systeembenadering. Klantenwensen staan


daarbij centraal (spec selling). Maakte TenCate in het verre verleden producten voor met name de consumentenmarkten, nu betreft het hightechmaterialen en -systemen die met name inspelen op de thema’s veiligheid / bescherming en duurzaamheid / milieu. Het waardeketenmanagement staat centraal in het strategisch denken van TenCate. Het bedrijf beschikt over leidende posities in nichemarkten en heeft voor zichzelf een onderscheidende positie in waardeketens weten te creëren. De positionering van TenCate heeft ertoe geleid dat de laatste tijd steeds meer grote professionele beleggers als aandeelhouders toetreden, met een langjarige visie op rendabele groei. Benoemingen Tijdens de AVvA vonden twee benoemingen en een herbenoeming plaats. Commissaris Pieter Deiters werd op grond van zijn kennis, ervaring in de (technische) textielmarkt opnieuw benoemd tot lid van de RvC voor een periode van vier jaar. Rob van Gelder, tot voor kort bestuursvoorzitter bij Heijmans N.V. en onder meer voormalig voorzitter van de raad van bestuur van Boskalis, werd benoemd tot lid van de

RvC. Met name op het gebied van hoogwaardige engineering- en contractingprojecten kan zijn inbreng van grote waarde zijn voor TenCate. Jaap Lock, voorheen directeur financiën & administratie, werd benoemd tot chief financial officer en lid van de RvB. Deze benoeming geschiedt voor een periode van twee jaar. Grondige voorbereiding Hoewel de aandeelhoudersvergadering vanzelfsprekend door TenCate terdege wordt voorbereid, komen ook de beleggers beslagen ten ijs. Dit jaar bleven de vragen uiterst beperkt, wellicht doordat het jaarverslag uitgebreid aandacht besteed heeft aan de ontwikkelingen op de diverse kernmarkten. TenCate profiteert van wereldwijde trends op het gebied van bescherming en aandacht voor milieueffecten. De trends laten langjarig een opgaande lijn zien in de omzet van de onderneming. Een door aandeelhouders gewaardeerd punt is de technologische geaardheid van het bedrijf. Veel wordt verwacht van de ontwikkelingen rond Xennia, waar in februari een bijeenkomst met aandeelhouders en analisten werd gehouden. Aandeelhouders zien de potentie,

hoewel inkjettechnologie nog in opkomst is. De belangrijkste zorg van aandeelhouders betrof de kunstgrasactiviteiten, die al enkele jaren door uiteenlopende redenen een minder goede performance laten zien. De strategische ontwikkelingen zijn echter van dien aard dat TenCate in deze markt goed gepositioneerd is. De maatregelen die zijn genomen, dienen in 2010 tot een aanzienlijke winstverbetering te leiden. Er is een grote mate van betrokkenheid van de raad van bestuur bij dit verbeteringsproces. Duurzame samenleving Duurzaam ondernemen komt bij aandeelhouders ook steeds hoger op de agenda te staan en TenCate beschikt over aandeelhouders die duurzame beleggingsfondsen beheren. Een van de belangengroeperingen die zich sterk maakt voor duurzaam beleggen is de VBDO (Vereniging van beleggers voor duurzaam ondernemen). Deze vereniging telt ruim 1000 particuliere en institutionele leden. ‘De VBDO vertaalt dit doel in de praktijk door als serieuze partij op te treden in het maatschappelijke debat over duurzaamheid’, aldus Anne van Lakerveld. De VBDO voert dit debat met beursgenoteerde ondernemingen en institutionele beleggers. Ze baseert zich op publiek beschikbare informatie en richt zich – naast Profit – meer op People en Planet. Voor de VBDO zijn de belangrijkste thema’s voor 2010 remuneratie, diversiteit en biodiversiteit. Specifiek Ter voorbereiding van de aandeelhoudersvergadering van TenCate las Anne van Lakerveld het jaarverslag en keek ze op de website naar

specifieke informatie over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Naast kwantitatieve informatie over duurzaamheid is de VBDO geïnteresseerd in de ISO-certificatie van de werkmaatschappijen en of er een code of conduct is voor leveranciers waarin de ideeën van TenCate op het gebied van duurzaamheid zijn vertaald. Ten Cate heeft in haar beleving duurzaamheid omarmd als een bedrijfseconomisch aspect dat meerwaarde oplevert en er dus duidelijk de kansen van inziet. ‘Verder is het beleid op het gebied van milieumaatregelen goed ontwikkeld. De VBDO denkt dat TenCate kan verbeteren ten aanzien van de transparantie over duurzaamheid en de aandacht voor sociale aspecten. In het jaarverslag 2008 is aangetoond hoe duurzaamheid verweven is met TenCate. Het zit zowel in de producten als in de processen. Niet voor niets werd gezegd: ‘Duurzaamheid: de gewoonste zaak van de wereld’. Portefeuille Willem Burgers vertegenwoordigde het Add Value Fund. Doelstelling van dit fonds is om met een goed gespreide portefeuille van Nederlandse mid- en smallcaps een gemiddeld jaarlijks rendement van in totaal ten minste 10% te realiseren. Het aandeel TenCate is sinds 2008 opgenomen in de AMX-index (Midcap). Hij bereidt zich naar eigen zeggen altijd ‘intensief’ voor op de vergadering: bestudering van het jaarverslag, de content van de website/ txtures en andere relevante informatiebronnen. Dan formuleert Willem Burgers een aantal vragen, ‘waarvan ik er drie stel’. Zo vroeg hij naar de voortgang in de aanpassingen van het

Nederlandse productieapparaat en of deze extra lasten met zich meebrengen. Ook wilde hij weten of met de introductie van het 3D-weven de winstgevendheid van de Grass-groep gaat verbeteren en of er mogelijkheden zijn voor verbetering van de marktpositie van de Grass-groep door financiële participatie in andere bedrijven. Bovendien vroeg hij of het sluiten van strategische allianties met derden ook op de markt van geosynthetics tot een betere positie voor TenCate zou kunnen leiden. Voor het Add Value Fund waren de belangrijkste onderwerpen de concurrentiepositie, de kansen dat de uitkomsten van innovatie op redelijke termijn worden omgezet in financiële resultaten en de ontwikkeling van het financiële weerstandsvermogen. ‘Ik ben tevreden over de kwaliteit van de vergadering: de inleiding door de bestuursvoorzitter en de beantwoording van de vragen. De vergadering werd door de voorzitter in goede banen geleid.’ • T enCate heeft in tien jaar tijd in tal van

opzichten een transformatie doorgemaakt. • B eleggers zijn overwegend positief over

beleid en presentatie. Zie voor de audio webcast van de AVvA www.tencate.com/investorrelations

25


TenCate Aerospace Composites medewinnaar innovatieprijs

TenCate Aerospace Composites ontving samen met Fokker Aerostructures medio april in Parijs de JEC 2010 Innovation Award in de categorie Aeronautics. Het betreft de ontwikkeling en productietechnologie van thermoplastische composieten voor de Gulfstream G650. De bekroonde bijdrage betekent een innovatie in de markt en markeert een volgende stap in de technologische ontwikkeling van thermoplasten.

Bijdrage aan

De G650 vliegt schoner, zuiniger, hoger en sneller dan

het materiaal is soepeler te vormen en bovendien

maakt dus ook meer toepassingen mogelijk. Ticona

zijn voorganger, de G550. Bovendien is het toestel

sterker. Al met al wisten beide partners 10% gewichts-

levert de PPS. Polyfenyleensulfide is chemisch resistent

lichter – mede dankzij het gebruik van thermoplasten.

besparing en 20% kostenreductie te realiseren.

en bestand tegen temperaturen van meer dan 200°C. PPS is ook uit zichzelf vlamvertragend: het verkoolt

Fokker Aerostructures maakt de romppanelen, de vloer alsmede de gehele staart met daarin de rudder en eleva-

Inductielastechniek

maar ontvlamt niet. De producten die het bedrijf van

tors: de richting- en hoogteroeren van de staartsectie.

Bij de beoordeling legden zowel het poedercoatproces

Fokker Aerostructures in Hoogeveen verlaten, zijn gecertificeerd voor temperaturen van - 55°C tot + 80°C.

®

Naast TenCate Cetex voor de vloer levert TenCate

als de gebruikte lastechniek (proces- en materiaalin-

Aerospace Composites de composietmaterialen voor de

novatie) veel gewicht in de schaal. De ribben in de

bewegende horizontale en verticale delen van de staart.

hoogte- en richtingroeren zijn met de inductielas-

Het eerste uur

Basis voor het composietmateriaal zijn een nieuwe

techniek vastgezet en dus niet met bijvoorbeeld

TenCate is vanaf het eerste uur betrokken bij de

generatie koolstof polyfenyleensulfide (PPS)-semipregs.

klinknagels. Ook meegewogen is dat de onderdelen

ontwikkeling van lichtgewicht thermoplastische

Deze vezelversterkte thermoplastische (bij verhitting

al in het productiestadium verkeren. In vergelijking

composietmaterialen voor de luchtvaartindustrie. Deze

vervormbare) materialen zijn niet – zoals gebruikelijk

met de G550 bevatten de staartdelen wel meer

materialen bestaan uit koolstof- of glasweefsels, die

– met harsfolie geïmpregneerd maar hebben een

ribben, maar daardoor kan de dikte van de huid van

met toevoeging van harsen tot plaatmateriaal worden

poedercoatproces ondergaan. PPS-poeder wordt direct

het hoogte- en richtingroer worden teruggebracht.

geperst. Deze worden onder de naam TenCate Cetex®

op het koolstofweefsel aangebracht en versmolten. Dat

De lastechniek is ontwikkeld door het Nederlandse

op de markt gebracht. Binnen TenCate Aerospace

scheelt een aantal bewerkingsstappen en is dus gun-

bedrijf KVE Composites Group en bij Fokker in een

Composites EMEA heeft een multidisciplinair team,

stiger in prijs. Dit materiaal ligt nu op een vergelijkbaar

productieomgeving geplaatst. De materialen en

begeleid door Winand Kok (productmanager aerospace),

prijsniveau als traditionele, thermohardende composie-

bijbehorende processen geven de ontwerpers meer

Harm Albers (salesmanager aerospace) en Robert

ten. Daarnaast maakt het de verwerking eenvoudiger:

vrijheid bij het ontwerp- en bouwproces. Het lasproces

Lenferink (hoofd R&D) hebben ruim twee jaar aan de

Gulfstream G650


De uitreiking van de JEC Award aan van links naar rechts Ma

n Gulfstream G650 onderscheiden ontwikkeling van het nieuwe materiaal gewerkt. Elke

eind jaren ’80. Beide partners zagen mogelijkheden

technologie van TenCate kan in de nabije toekomst

stap werd met de engineers van Fokker Aerostructures

in thermoplasttechnologie. Er werd gekeken naar

bijvoorbeeld een lichte romp van thermoplast

geëvalueerd. Er moest flink worden geïnvesteerd in

klanten en opdrachten. Het begon met kleine, losse

composiet worden gebouwd. Of de 12 meter lange

nieuwe productie-infrastructuur. Die investeringen

onderdelen. Daarna kwamen de samenstellingen. De

staart van de Gulfstream worden gemaakt.

gingen hand in hand met de business case van de

partners willen nu naar grotere primaire structuren

nieuwe Gulfstream. De technologische ontwikkeling

‘die van groot belang zijn voor de structurele integriteit

vloeit voort uit het PPS+-programma van TenCate

van een vliegtuig’, vertelt Arnt Offringa (director R&D

Aerospace Composites. Dit programma is gericht op

van Fokker Aerostructures). Daarbij wordt gedacht

• B ekroonde bijdrage markeert volgende

efficiëntere interne processen, nieuwe composietar-

aan opvolgers van de G650 en projecten binnen het

chitecturen en betere temperatuurresistentie. Het

TAPAS-project met Airbus. Voor zowel de G650 als

raakt dus aan zowel innovatie als kostenefficiency.

TAPAS is Jaap-Willem van Ingen (R&D-engineer

stap in de technologische ontwikkeling van thermoplasten voor vliegtuigbouw ntwikkeling betekent proces- en O materiaalinnovatie en kostenefficiency

Composites) namens Fokker de projectleider.

• P artners realiseren 10% gewichtsbespa-

ring en 20% kostenreductie

•

Winnende combinatie Met Fokker Aerostructures wordt al sinds jaar en dag

Aanvullen en innoveren

samengewerkt. Gulfstream is evenmin een onbekende.

Bij de samenwerking met TenCate is volgens beiden

Zo leverde TenCate Aerospace Composites koolstof-

van belang ‘dat de bedrijven elkaar aanvullen, samen

composiet laminaten aan Fokker voor de vloeren van

innoveren en hetzelfde einddoel voor ogen hebben’.

de G550. In 2001 won de combinatie TenCate/Fokker

Ook marketing hoort daarbij: de klant alert maken op

al een JEC Award voor het innovatieve J nose-concept

de mogelijkheden en voordelen van thermoplastische

voor de Airbus A340. De samenwerking gaat terug tot

composieten. Dankzij de unidirectionele tape-

www.tencateaerospacecomposites.com [email protected]

artijn van Wijngaarden (KVE), Arnt Offringa (Fokker Aerostructures), Frank Simmons (Gulfstream), Robert Lenferink (TenCate) en Henning Kuhl (Ticona).

27


TenCate Outdoor Fabrics diversificeert voor nichemarkten

Productintroducties Wie ervoor kiest zijn vakantie op een kampeerterrein door te brengen, is met TenCate Outdoor Fabrics goed uit. De marktgroep is internationaal marktleider in tentdoek en een belangrijke speler in weefsel voor buitenzonwering. In het kader van productdifferentiatie en end-usermarketing werd onlangs een aantal specialties voor nichemarkten geïntroduceerd. Lees erover op bladzijde 30.


29


TenCate Outdoor Fabrics diversificeert voor nichemarkten

Een van de introducties betreft weefsels voor groepstenten. TenCate Campshield™ is een innoverend weefsel met inherent vlamvertragende eigenschappen. Het is bestand tegen schroeien, gloeien en vonken en voldoet aan tal van Europese normen. Vanwege het niveau van veiligheid en bescherming bestaat met name vanuit de markt voor groepstenten – zoals scouting, hulporganisaties en touroperators – grote belangstelling voor dit product. Binnenkort vinden de eerste productpresentaties met dit weefsel plaats, waaronder de Lodge-tent van The Tent Company. RescueProtectionSet™ Een tweede introductie is TenCate RSQshield™. Dit weefsel wordt toegepast in de RescueProtectionSet, die is ontwikkeld voor reddingssets die brandweer, politie en hulpverleners (emergency response) kunnen inzetten bij ongelukken en calamiteiten. Daarmee worden scherpe randen van een opengeknipt voertuig afgedekt en wordt zowel het slachtoffer als de hulpverlener beschermd. De hulpverlening kan daardoor efficiënter en sneller plaatsvinden. Het voldoet aan eisen van

weerbestendigheid, schimmelwerendheid, waterafstotend- en vuilwerendheid, is gemakkelijk reinigbaar en heeft een hoge zichtbaarheid. De presentatie hiervan vond begin juni plaats op de Interschutz in Leipzig, ‘s werelds grootste vakbeurs op het gebied van incidentmanagement, crisisbeheersing en rampenbestrijding. Klimaatbeheersing De derde introductie betreft weefsel ten behoeve van het Franse Soplair voor hoezen die campers en caravans isothermische bescherming bieden. Met name campers worden in Europa steeds populairder. Wie een dergelijke investering doet, stelt hoge eisen aan comfort en voorzieningen, zoals klimaatbeheersing. Dat geldt met name voor het topsegment. Dit wordt gekenmerkt door kleine, klantspecifieke series. Ruiten zijn in de regel niet geïsoleerd. De zogeheten volet isothermique controleert de binnentemperatuur als het buiten tussen + 40 °C en - 25 °C is. Dat betekent een besparing op energiekosten en verhoogt het comfort in het interieur. Bovendien voorkomt het condensvorming op de ruiten, het dashboard en de ruimte eronder. Het is een meerlaags systeem, dat wordt getest op reflectie, absorptie en transmissie van zonnestralen. TenCate Outdoor Fabrics werkt eraan om binnen dit topsegment alle lagen van het systeem te kunnen leveren, waaronder de thermal barrier. • T enCate Outdoor Fabrics introduceert weefsels voor

•

De RescueProtectionSet is ontwikkeld voor reddingssets die brandweer, politie en hulpverleners kunnen inzetten bij ongelukken en calamiteiten.

groepstenten, reddingssets voor brandweer, politie en hulpverleners en voor isothermische bescherming van campers en caravans arktgroep wil alle onderdelen van meerlaags M isopthermisch systeem gaan leveren

www.tencateoutdoorfabrics.com [email protected]

MARKT - Outdoor (recreatie en rescue). Product - TenCate-weefsels op basis van PVA- en polyestervezel. Technologie - Weef- en finishtechnologie. Proces - Hightechweefsel wordt door confectionair in tent, reddingsset of hoes verwerkt.


Management development

TenCate Talent-programma: afronding managementspel

Na afronding van de TenCate Business Game kregen de deelnemers een certificaat. Bij TenCate Geosynthetics in de Verenigde Staten waren dat van rechts naar links Ashley Harper (divisie HR-manager), Jonathan McElhannon (cost accountant) en Chris Timpson (assistent marketmanager). Links staat Lee Bryan (directeur TenCate Geosynthetics NA)

TenCate Business Game In het kader van het TenCate Talent-programma werd onlangs de TenCate Business Game afgerond. Deelnemers: medewerkers van TenCate in Noord-Amerika, Europa en Azië.

Voor TenCate is het tijdig identificeren en ontwikkelen van eigen talent een belangrijke sleutel tot succes. Met een internationaal vierlaags management development (MD)programma wil TenCate voorzien in adequate opvolging en ontwikkeling van (potentieel) management. In 2009 werd de derde laag uit dit MD-programma gestart: het TenCate Talent-programma. Het continu ontwikkelen, evalueren, scouten en op potentieel beoordelen van talenten vormt de kern van het programma. Deelnemers aan het TenCate Talent-programma zijn medewerkers tot 35 jaar met ten minste een opleiding op bachelorniveau. Door hun vrijwillige deelname aan diverse evenementen kunnen deze talenten hun zichtbaarheid binnen de organisatie vergroten. Het eerste grote evenement is het spelen van een virtuele business game (via internet, teleconferences enz). Acht teams, bestaande uit vijf tot zes collega’s en afkomstig van verschillende bedrijven en disciplines, namen gedurende zes maanden deel. De business game is ontwikkeld door Simenco (innovatieve simulaties voor educatieve toepassingen en veranderingsprocessen) en Nyenrode Business Universiteit. De organisatie en begeleiding waren in handen van TSM Business School, Simenco en TenCate. Praktijksituatie De TenCate Business Game is gebaseerd op een praktijksituatie die vergelijkbaar is met die van

TenCate. De medewerkers vormen binnen hun groep een managementteam met een chief executive officer, chief commercial officer, chief human resources officer, chief operations officer en chief financial officer. Het toneel is de wereld van de hightechindustrie. De producten zijn van technologisch innovatieve aard. De markt is transparant en kent veel aanbieders. Het bedrijf heeft vestigingen over de hele wereld, hanteert marketingstrategieën voor verschillende markten, heeft eigen productie-installaties, logistieke uitdagingen en HR-beleid. De deelnemers moeten strategische, tactische en operationele beslissingen nemen inzake onderzoek & ontwikkeling, inkoop, productie & logistiek, marketing & sales, financiën en human resources. Na elke periode krijgt elk team informatie over zijn prestaties. Die hebben betrekking op personeelsbeleid, marktontwikkelingen, knelpunten in de productie, financiële indicatoren, marktaandeel, kwaliteit van het product enzovoort. De score wordt bepaald door aspecten als klanttevredenheid, marktaandeel, het moreel van het personeel, de winst per medewerker, solvabiliteit, productiekosten en beschikbaarheid van materialen. Alle deelnemers waren het erover eens dat de extra toegevoegde waarde zit in de samenwerking met collega’s uit andere disciplines en werkmaatschappijen van TenCate.

31

Technologische innovatie

Waardeketenmanagement TenCate in het licht van mondiale ontwikkelingen (1)

Globalisering techn TenCate ontwikkelt en produceert functionele materialen die door hun eigenschappen onderscheidend zijn en toegevoegde waarde bieden. Deze materialen dragen in positieve zin bij aan vooruitgang, vooral van maatschappelijke en ecologische thema’s als veiligheid en bescherming, milieuvoordelen en besparing van energiekosten. Voor de ontwikkeling en productie put TenCate uit technologische verandering en innovatie.

Technologische innovatie, kostenbeheersing, productdifferentiatie en end-usermarketing zijn – naast interne factoren – de vier hoekstenen van het businessmodel van TenCate. Deze hoekstenen worden beïnvloed door externe factoren als opkomende markten, verschillen in internationale productspecificaties en regelgeving, mondiale trends en stimuleringsmaatregelen van overheden. Een goed begrip van deze ontwikkelingen en verschillen is van grote invloed op de wereldwijde activiteiten en de mondiale positie in de waardeketen. Wortels Technisch textiel vormt nog steeds een relatief klein deel van de wereldwijde productie van textiel, die nog altijd wordt gedomineerd door traditionele textielproducten (met name consumententextiel). TenCate heeft haar wortels in de traditionele textiel, maar ongeveer 25 jaar geleden begon het bedrijf internationaal, buiten de eigen regio Nederland, te diversificeren. De onderneming richt zich sindsdien op haar technologische kernvaardigheden en beëindigde gaandeweg de productie van haar traditionele consumententextiel. Vandaag de dag ligt de focus volledig op technisch textiel en hightechmaterialen. Met de ontwikkeling van textiel met hoge toegevoegde waarde qua functionaliteiten


voor veeleisende toepassingen werd een succesvolle transformatie ingezet naar een meer technologisch gedreven organisatie in textiele materialen voor geselecteerde eindmarkten. In het algemeen betreft het eindmarkten die vragen om specifieke materialen op basis van industrie-, milieu- en functionele normen, wetgeving enzovoort. Waardeketenbeheer Het meest cruciale onderdeel van de strategie van TenCate is uitvoering van het waardeketenmodel (value chain model). Textielbedrijven worden in het algemeen geconfronteerd met complexe en uitgebreide waardeketens. In de afgelopen 15 jaar heeft TenCate in deze waardeketens onderscheidende posities ingenomen. Ook waardeketens worden steeds internationaler of zelfs mondialer. Producenten van grondstoffen zijn vaak multinationale bedrijven, die een regionale prijsstelling hanteren om markten (geografisch) te onderscheiden of te segmenteren. TenCate heeft mettertijd verschillende bedrijven geacquireerd als horizontale beweging in verschillende mondiale waardeketens om kritische massa te creëren. Belangrijker nog is dat de onderneming de beschikking heeft gekregen over complementaire technologieën om haar technologische capaciteiten te versterken. Een recent

voorbeeld is digitale inkjettechnologie. Deze technologie is cruciaal voor de ontwikkeling van digitale finishing en coating op nanoschaal. De vier hoekstenen in het businessmodel worden ook beïnvloed door verschillende geografische omgevingen. Internationaal bestaan er verschillen in bijvoorbeeld productspecificaties en verwante technologieën, marktorganisaties, internationale kostenstructuren, relaties met overheden, regelgeving enzovoort. Een goed begrip van deze verschillen heeft een grote impact op de wereldwijde activiteiten en de mondiale positie in de waardeketen. Mondiale trends TenCate focust op wereldwijde trends: veiligheid en bescherming alsmede milieu en duurzaamheid. Deze wereldwijde trends worden steeds belangrijker bij het bepalen van de aard en de functionaliteiten van materialen. Een

hnisch textiel

belangrijke ontwikkeling is de modernisering van legeruitrusting, gericht op het creëren van meer persoonlijke veiligheid voor de soldaten onder steeds grotere dreigingsniveaus. Ook bij normale arbeidsomstandigheden zien we dat er strengere regels en voorschriften komen met betrekking tot persoonlijke veiligheid. Hetzelfde geldt voor trends inzake duurzaamheid en milieu. Dit is van belang voor composietmaterialen als het gaat om lichte en sterke materialen voor de ruimtevaart (en uiteindelijk alle vormen van vervoer) om brandstofkosten te besparen. De gevolgen van natuurrampen, zoals overstromingen, aardbevingen en orkanen, en duurzame investeringen in infrastructuur creëren wereldwijd mogelijkheden voor geotextielen en hieraan gerelateerde producten. Opkomende markten Vooral opkomende markten zullen zorgen voor een groot groeipotentieel voor technisch textiel.

In de eerste plaats door meer strikte regelgeving, met name in verband met de genoemde trends. Opkomende markten zullen vaker om producten van hoge kwaliteit vragen. Dit is de reden achter de positieve vooruitzichten voor beschermende weefsels en geosynthetics in deze regio’s. In de tweede plaats door de zoektocht naar technologie. Opkomende markten fungeren niet alleen meer als lagelonenlanden. Zij ontwikkelen hun eigen binnenlandse industriële en technologische infrastructuur. In de nabije toekomst zullen in die landen nieuwe technologieën en hightechmaterialen worden ontwikkeld en geproduceerd. Voor gevestigde bedrijven in technisch textiel biedt dit de gelegenheid om samen te werken met lokale textielbedrijven. Een van de belangrijkste uitdagingen is de bescherming van de technologische vaardigheden. In dit opzicht onderscheidt TenCate de ‘snelle push’ en ‘langzame pull’. Het eerste betekent dat gevestigde, uitgerijpte technologieën sneller kunnen worden geëxporteerd

naar opkomende markten om hier een markt te creëren. Het tweede houdt in dat, hoewel er een technologie-pull zal zijn van lokaal opkomende markten, het te snel overbrengen van innovatieve technologie bedreigend kan zijn voor de positie in de wereldwijde waardeketen en een markt in de levenscyclus van een product-markt-technologiecombinatie te vroeg veralgemeniseert. • W ereldwijde trends worden steeds

•

belangrijker bij het bepalen van aard en functionaliteiten van materialen ntwikkelen nieuwe technologieën en O hightechmaterialen in opkomende markten biedt mogelijkheden voor samenwerking met lokale textielbedrijven

33


tenCate mirafi® voor versterking en fundering

Duurzame ondergrond


Markt - Infrastructuur (met name wegen waterbouw) en milieu. Product - TenCate Mirafi® . Technologie - Weef- en coatingtechnologie. Proces - Geotextiel wordt in de fabriek of in het werk gelast en ter plekke geïnstalleerd.

Ten behoeve van de aanleg van auto- en spoorwegen, op- en afritten, start- en landingsbanen en parkeerplaatsen biedt TenCate Geosynthetics geotextielen, non-wovens en geogrids. Functie: fundering en stabilisatie van ondergrond en structuren (grond- en asfaltwapening), versterking van bermen en taluds, voorkoming van uitstroming van grond en bescherming tegen erosie of beschadiging. Daardoor helpen ze scheurvorming en verzakking voorkomen en dragen ze bij aan een lange levensduur. Geosynthetics van TenCate worden toegepast in vochtige gebieden in Azië, bij zoutmeren in Centraal-Algerije en in gebieden waar het langdurig siberisch koud is. Sinds kort is een vernieuwd materiaal beschikbaar: TenCate Mirafi® RS580i. Er is door TenCate Geosynthetics in Georgia (VS) een aantal jaren gewerkt aan het geosynthetische materiaal en aan het productieproces zelf. Het materiaal heeft een nieuw weefpatroon, is nog sterker en heeft een verbeterde drainagefunctie. Traditioneel vraagt elke ondergrond en toepassing om een specifiek product. Wegenbouwers kunnen nu probleemloos één product gebruiken voor stabilisatie en versterking van de fundering bij elke mogelijke ondergrond en onder alle omstandigheden. Het dubbellaags materiaal integreert de vijf belangrijkste eisen of functionaliteiten die in de wegenbouw worden gesteld voor optimale prestaties: separatie, versterking (reinforcement), opslag (confinement), filtratie en eenvoudige productidentificatie. De kosten voor de eindgebruiker vallen hierdoor lager uit en natuurlijke hulpbronnen worden zo veel mogelijk gespaard. www.tencategeosynthetics.com [email protected]

35


Kunstgras krijgt kansen in Engeland

Rugbywedstrijd in het stadion van Burnham

Rugby op kunstgras Als clubeigenaren en andere direct betrokkenen het eens worden, zal de rugbycompetitie in Engeland binnenkort niet langer worden gespeeld op natuurgras. Premier Rugby, de organisatie die de top-12 van rugbyclubs in Engeland vertegenwoordigt, overweegt de overstap naar kunstgras om rugby als spel aantrekkelijker te maken.

De voorgenomen overstap is onderdeel van een vijfjarige strategie om het profiel van clubrugby aan te scherpen. Dit met het oog op de World Cup 2015, waarvoor Engeland gastheer zal zijn. ‘We gaan na de zomer kritisch naar de velden kijken’, vertelt Mark McCafferty (directeur Premier Rugby). ‘Ondanks dat het een bijzonder strenge winter was, is een aantal velden niet acceptabel. De FIFA en de International Rugby Board werken volgens ons nauw samen om te bekijken of de nieuwe generatie kunstgrasvelden geschikt is voor zowel rugby als voetbal. We willen speelvelden met


dezelfde en gelijkblijvende eigenschappen in de hoop dat dit zal leiden tot een hoger spelniveau. Dat gebeurt nog niet volgend seizoen, maar kan daarna wel gebeuren.’ Wales Het Welsh-team traint vaak op een indoor kunstgrasveld op hun Vale of Glamorgan basis. Op dit kunstgrasveld trainden eerder ook de Britse en Ierse teams. De Newcastle Falcons en Murrayfield trainen al op kunstgras, maar het is nooit eerder geschikt geacht voor wedstrijden.

Frankrijk Onlangs is bekend geworden dat de allereerste Franse Premier League voetbalclub zal overstappen op kunstgras voor het 2010 Franse Premier League-seizoen. Lorient in Bretagne gaat deze belangrijke stap voorwaarts zetten. Het nieuwe veld in het Moustoir stadion zal eind juli dit jaar klaar zijn. Frederic Thiriez, voorzitter van de Franse Professional League (LFP), verwelkomt het besluit van de club en de stad: ‘Kunstgras is een oplossing voor de toekomst’. [email protected] www.tencategrass.com


TENCATE TECASHIELD® VOOR KORPS LILLEHAMMER Markt – Industriële veiligheid, politie en brandweer. Product – TenCate Tecashield®, inherent hitte- en vlamwerende weefsels. Technologie – weven, finishen en coaten. Proces – Weefsels worden door confectionair verwerkt.

Nieuwe brandweerkleding Het brandweerkorps van Lillehammer in Noorwegen heeft gekozen voor uitrukkleding op basis van twee TenCate Tecashield® kwaliteiten voor de buitenstof (Millenia Light™) en voor de versterkingstukken op knieën en ellebogen (Arashield™). Het gaat om in totaal 50 brandweerpakken, waarvan de helft in dit jaar en de andere helft volgend jaar wordt uitgeleverd. TenCate Tecashield® is een inherent hitte- en vlamwerend weefsel. ‘Het is de Rolls-Royce onder de weefsels voor buitenstoffen voor brandweer’, zo werd na uitgebreide vergelijkingstests in Lillehammer geconstateerd. De goede uitleg van product engineer Mike Allen en de begeleiding vanuit TenCate in samenwerking met de agent heeft het

brandweerkorps overtuigd van de materialen van TenCate. De kwaliteit KR610 (Arashield™) is een zeer duurzaam en slijtvast weefsel dat al door vele confectioneers wordt ingezet voor verstevigingstukken voor knieën en ellebogen. En voor andere eindtoepassingen, zoals de ME-schilden voor de KLPD in Nederland.

Het brandweerkorps van Lillehammer

37


TenCate Grass organisator 2010 Synthetic Turf Industry seminar

Kunstgrasindustrie China bijeen

Chen Peng (sales & marketing manager TenCate Grass Asia)

Meer dan 300 afgevaardigden van toonaangevende producenten en installateurs van kunstgras en overheidsinstanties in China woonden op 20 mei in Beijing het 2010 China Synthetic Turf Industry Seminar bij. Doel: de handhaving en verdere ontwikkeling van de kwaliteitsnormen in de Chinese kunstgrasindustrie om ook op lange termijn te voldoen aan de wensen van de eindgebruikers.

De organisatie was in handen van TenCate Grass Asia. Medeorganisatoren waren vijf vooraanstaande kunstgrasbedrijven in China: Torch Grass, Taishan, Limonta, Aolin en Suntex. Tijdens het seminar bespraken vertegenwoordigers van de betrokken Chinese overheidsinstanties de ontwikkelingen in de kunstgrasindustrie en het belang om componenten te gebruiken en op elkaar af te stemmen, het testen en het stellen van normen voor kunstgras. Onder hen waren de Sports Facilities Construction and Standards Authority, het Center for Sports Equipment, de Chinese Educational Instrument & Equipment


Association, het speciale comité van de School Sports Facility. Ook afgevaardigden van TenCate Grass, Labosport en andere kunstgrasproducenten namen deel aan deze besprekingen. Platform Vincent Homrighausen (commercieel directeur van TenCate Grass Asia) was positief over het seminar. ‘Het is een goed platform voor de industriële top om ideeën uit te wisselen, de laatste informatie over de bedrijfstak met elkaar te delen en producten technologische innovaties te bespreken. Bovendien biedt het de mogelijkheid bij uitstek om het belang te benadrukken om continu verbeteringen te realiseren in de kwaliteitsaspecten die de duurzaamheid en de prestaties van sportvelden bepalen. Dat kunnen we alleen bereiken door de juiste inzet, gerichte inspanning en een optimale samenwerking in de gehele waardeketen hier in Azië.’ Verbeteringen Sinds de afgelopen drie jaar is dit seminar voor Anthony Apparailly (executive manager Labosport Asia) ‘het grootste evenement in de kunstgrasindustrie, niet alleen in China maar zelfs in geheel Azië. Het maakt duidelijk welke grote verbeteringen in de Chinese markt hebben plaatsgevonden. Van een lokale, goedkope en op lage kwaliteit gerichte markt is China nu een innovatieve, op kwaliteit gerichte markt, vooral gedreven door de FIFA en haar Quality Concept’. Er moet nog veel werk worden verricht, maar de sprekers bevestigen volgens hem dat China van aanzien is veranderd en een dominante rol zal spelen in deze industrie. Beider enthousiasme werd in elk geval gedeeld door tal van kunstgrasinstallateurs. Ook hen bood het seminar een goed communicatiepodium. Ze zien uit naar het vervolg in 2011. •D erde seminar gericht op de verdere ontwikkeling

en handhaving van de kwaliteitsnormen in de Chinese kunstgrasindustrie •B ijeenkomst biedt platform voor uitwisseling van ideeën, informatie en producten technologische innovaties •N adruk op belang van continue verbeteringen in de kwaliteitsaspecten die de duurzaamheid en de prestaties van sportvelden bepalen www.tencategrass.com [email protected]

txtures 3

VOORUITZICHTEN HERFST-EDITIE

Thema: Duurzaamheid & Milieu – TenCate Grass TenCate Grass maakt kunstgrascomponenten, waaronder kunstgrasvezels en backing, voor toepassingen als voetbal-, hockey en andere sportvelden alsmede landscaping. De TenCate Grass-groep heeft hierin wereldwijd een leidende marktpositie. TenCate loopt voorop in het aangaan van partnerships met toonaangevende aanbieders van kunstgrassystemen.

Hoe en waar worden deze componenten gemaakt? Waar worden ze toegepast? Wat zijn de inspanningen qua onderzoek en ontwikkeling? Wat maakt dat de TenCate vezel zich zo positief onderscheidt? txtures nam een kijkje achter de schermen, sprak met ontwikkelaars en sales- en marketing-collega’s en vroeg de gebruikers naar hun ervaringen.

Halfjaarcijfers 2010: toelichting op de resultaten

TenCate publiceerde 26 augustus de resultaten over het eerste halfjaar van 2010. In txtures 3 een toelichting op de cijfers.

Nominatie Koning Willem I Prijs 2010 TenCate na de Interschutz

Koninklijke Ten Cate nv is genomineerd voor de Koning Willem I Prijs 2010. De nominatie van TenCate voor de ondernemingsprijs van Nederland geldt voor de categorie ondernemingen met meer dan 250 werknemers. De uitreiking van de Koning Willem I Prijs vindt plaats op vrijdag 25 juni in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. TenCate ontving de prestigieuze Koning Willem I Prijs eerder in 1992. Gert van der Houwen (rechts), secretaris van de Koning Willem I Stichting, biedt bestuursvoorzitter Loek de Vries de oorkonde aan die bij de nominatie hoort.

Werkmaatschappijen van TenCate waren in juni aanwezig op de Interschutz, ‘s werelds grootste vakbeurs op het gebied van incidentmanagement, crisisbeheersing en rampenbestrijding. Aan deze vakbeurs deden naar schatting 1100 exposanten mee, afkomstig uit ruim 40 landen wereldwijd. Een terugblik in tekst en beeld.

COLOFON

Jaargang 44 - nummer 2 - zomer 2010

txtures is een uitgave van Koninklijke Ten Cate nv ten behoeve van haar eigen medewerkers en externe stakeholders. Het blad verschijnt vier keer per jaar in een Nederlands- en een Engelstalige versie. Het is toegestaan (delen van) artikelen over te nemen, mits deze worden voorzien van bronvermelding en zonder dat passages en citaten in een andere context worden geplaatst. Redactie Hoofd- en eindredactie Vormgeving Koninklijke Ten Cate nv Coen Heldeweg DeNK•creatieve vrijdenkers Postbus 58, 7600 GD Almelo telefoon +31 546 544 305 Almelo telefoon +31 546 544 911 [email protected] fax +31 546 814 145

Drukwerk Lulof druktechniek Almelo

39

2010 nummer 2 zomer. Thema: GEOSYNTHETICS

Recommend Documents