2
Infectiepreventie: reinigen en desinfecteren van handen en materialen
2.1 Inleiding Handhygie¨ne is een van de belangrijkste middelen om te voorkomen dat er in zorginstellingen onnodige infecties (kruisinfecties) optreden. De Werkgroep Infectiepreventie (WIP) (www.wip.nl) heeft richtlijnen samengesteld ten aanzien van het desinfecteren en wassen van de handen. Wanneer iedere verzorgende volgens voorschrift werkt, zal dit leiden tot vermindering van het aantal kruisinfecties. Doelen van hand desinfectie en handreiniging zijn: . het voorkomen dat micro-organismen verspreid worden naar zorgvragers, bezoekers en personeel; . het voorkomen dat micro-organismen het eigen lichaam binnengaan, bijvoorbeeld via een wondje of via het eten. In dit hoofdstuk leer je over het juist desinfecteren en reinigen van de handen en materialen. Bovendien verdiep je je ook in de keuze van wel of niet desinfecteren of reinigen.
2.2 Beginvereisten en voorkennistoets beginvereisten
Daar waar het gaat om hygie¨nische maatregelen, is het van belang dat je kennis hebt van en inzicht in de anatomie en fysiologie van micro-organismen. Maak de voorkennistoets om te controleren of je over de vereiste voorkennis beschikt. voorkennistoets
Deze toets bevat tien waar/niet waar-vragen. Kruis aan of de uitspraak waar of niet waar is. Bewering 1
De meeste ziekteverwekkers zijn niet met het blote oog waar te
waar
niet waar
&
&
nemen.
BSL - WB_A4_1KMM
2
Alle micro-organismen zijn ziekteverwekkers.
&
&
3
Virussen zijn kleiner dan bacterie¨n.
&
&
4
Bacterie¨n behoren tot het plantenrijk.
&
&
5
Virussen planten zich voort door te delen.
&
&
6
Als iemand besmet wordt, wordt hij of zij niet altijd ziek.
&
&
7
Via voedsel kunnen micro-organismen zich verspreiden.
&
&
013
14
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e Bewering
waar
niet waar
8
Schimmels en gisten behoren niet tot de micro-organismen.
&
&
9
Antibiotica zijn niet werkzaam tegen virussen.
&
&
Een koude omgeving is ideaal voor het vermenigvuldigen van bac-
&
&
10
terie¨n.
In hoofdstuk 12 staan de antwoorden. Ga na welke vragen je goed of fout hebt beantwoord. Lees van de foutief gegeven antwoorden de betreffende leerstof nog eens door.
2.3 Casus
Casus
BSL - WB_A4_1KMM
014
2
infectiepreventie
15
Alice deelt samen met de afdelingsassistent de broodmaaltijden van de zorgvragers rond. Als zij bij meneer Roughaert komt, begroet deze hem met een opgewekt ‘Goedemorgen’. Meneer Roughaert is al gewassen en gekleed. Alice reageert hier verrast op, zij vindt het een ware prestatie van meneer Roughaert. Meneer Roughaert vertelt dat hij er een hekel aan heeft om zijn ontbijt op bed te gebruiken en dat hij daarom zijn uiterste best heeft gedaan om gezellig in de conversatieruimte te kunnen ontbijten. Als Alice zijn wond nu nog even wil verzorgen, dan belemmert niets hem meer om in de conversatieruimte te gaan ontbijten! Alice weifelt even, maar besluit dan toch dat zij meneer Roughaert niet kan teleurstellen. Zij haalt snel de verbandkar. Zij rijdt de kar de kamer van meneer Roughaert binnen zodat het op de gang niet zo vol is, daar staat immers ook nog de ontbijtkar! Wat haastig verzorgt zij de wond van meneer Roughaert. Alice besluit de verbandkar maar even te laten staan en eerst de ontbijten verder rond te delen. In haar haast vergeet zij het vieze verbandmateriaal op te ruimen en haar handen te wassen.
2.4 Studieactiviteiten Maak de in dit hoofdstuk geformuleerde studieactiviteiten zo veel samen mogelijk met e´e´n of meer medeleerlingen. Raadpleeg verschillende handboeken, tijdschriften en websites over verpleegkunde/verzorging om verschillen, overeenkomsten, tegenstrijdigheden en dergelijke te bespreken. Vergeet niet om antwoorden, vragen en discussiepunten voor de contacturen te noteren. 2.4.1 Wat is wat? studietaak
De verhoging van de kwaliteit van zorg aan zorgvragers in zorginstellingen staat steeds meer in de belangstelling. In de inleiding is aangegeven dat hygie¨ne een niet weg te denken begrip is in de gezondheidszorg. Kennis van hygie¨ne is voor alle medewerkers in de gezondheidszorg van groot belang wil men goede zorg verlenen. Maak voor de beantwoording van de volgende vragen mede gebruik van de website. a Ga op de website of in studieboeken na wat het verschil is tussen persoonlijke hygie¨ne en ziekenhuishygie¨ne.
b Verklaar de volgende begrippen: sepsis
BSL - WB_A4_1KMM
015
16
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
asepsis
antisepsis
kruisinfectie of ziekenhuisinfectie
2.4.2 ¨ ne Persoonlijke hygie orie¨nteringstaak
Je kent vast wel het oude gezegde ‘verbeter de wereld en begin bij jezelf’. In het kader van hygie¨ne in de gezondheidszorg zou je dit gezegde kunnen ombuigen naar ‘voorkom kruisinfecties en begin bij je persoonlijke hygie¨ne’. Persoonlijke hygie¨ne is een van de algemene preventieve maatregelen ter voorkoming van kruisinfecties. a Ga bij jezelf na wat jij verstaat onder persoonlijke hygie¨ne in je dagelijks leven en wat je doet om voor jezelf aan deze eisen te voldoen.
b Ga vervolgens na, met behulp van de website en handboeken verpleegkunde/ verzorging wat men daar verstaat onder persoonlijke hygie¨ne van de verzorgende. Geef voor jezelf aan welke zaken je met betrekking tot je persoonlijke hygie¨ne kunt handhaven en welke je zult moeten aanpassen wanneer je in de gezondheidszorg gaat stagelopen en werken. Handhaven
BSL - WB_A4_1KMM
016
2
infectiepreventie
17
Aanpassen
c Lees de casus en benoem alle aspecten met betrekking tot de hygie¨ne die hierin naar voren komen; denk aan zowel persoonlijke als ziekenhuishygie¨ne.
2.4.3 Desinfectie studietaak
Een veelvoorkomende maatregel is desinfecteren. a Wat wordt verstaan onder desinfectie?
b Wat wordt verstaan onder desinfectantia?
2.4.4 Handen desinfecteren en/of wassen? studietaak
BSL - WB_A4_1KMM
Het desinfecteren en wassen van de handen is een van de maatregelen die je neemt om overdracht van ziektekiemen via de handen te voorkomen. Het is daarom van groot belang om precies te weten wanneer en waarom je je handen moet desinfecteren en/of wassen. Maak voor de beantwoording van de volgende vraag mede gebruik van de website.
017
18
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
a Ga in de literatuur na wanneer en in welke situaties je je handen moet desinfecteren en/of wassen.
b Lees de casus nogmaals. Had Alice voor de wondverzorging haar handen moeten desinfecteren en/of wassen? Wat had zij na de wondverzorging moeten doen? vo´o´r verzorging
reden
na verzorging
reden
2.4.5 Systematiek van het handen wassen toepassingstaak
BSL - WB_A4_1KMM
De wijze waarop ieder gewend is zijn handen te wassen varieert. De e´e´n houdt de handen even onder de kraan en de ander wast grondig met water en zeep. Was je handen zoals je dat normaal doet. Bekijk vervolgens de inhoudelijke analyse Handen wassen. Bepaal de verschillen tussen het handen wassen door jezelf en zoals dat in de inhoudelijke analyse aangegeven wordt. Word je bewust van je eigen methode van wassen en pas deze waar nodig aan.
018
2
infectiepreventie
19
Noteer je eigen methode van handen wassen (bijvoorbeeld wel of geen vaste volgorde hanteren, wel of geen behoorlijke hoeveelheid zeep gebruiken, polsen wel of niet wassen en dergelijke).
Lees ook de analyse Handen desinfecteren. Noteer vragen. 2.4.6 De infectieketen studietaak
Besmetting van een individu verloopt in een aantal stappen: de zogenoemde infectieketen. De verschillende stappen zijn: verwekker, besmettingsbron, porte de sortie, besmettingsweg, porte d’entre´e (toegangsplaats) en gastheer. Ga na wat de verschillende begrippen betekenen. Zoek ook op websites. verwekker
besmettingsbron
porte de sortie
BSL - WB_A4_1KMM
019
20
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
besmettingsweg
porte d’entre´e
gastheer
2.4.7 Kruisinfectie toepassingstaak
In de beschreven casus is het risico van een kruisinfectie niet denkbeeldig. a Geef aan op welke meest voor de hand liggende wijze hier een kruisinfectie kan ontstaan. Maak gebruik van de termen die in de infectieketen zijn genoemd (zie de vraag in 2.4.6).
b Het is goed voor te stellen dat een kruisinfectie nogal wat consequenties zou hebben voor meneer Roughaert of e´e´n van zijn medezorgvragers, zowel in lichamelijk, psychisch als sociaal opzicht. Schrijf van elk aspect een voorbeeld op. lichamelijk
BSL - WB_A4_1KMM
020
2
infectiepreventie
21
psychisch
sociaal
2.4.8 Reiniging en desinfectie van materialen studietaak
Naast het desinfecteren en/of wassen van de handen zijn er ook meer specifieke maatregelen ter voorkoming van kruisinfecties. Dit betreft onder andere het reinigen en desinfecteren van materialen. Zoals we thuis materialen schoonmaken wordt er ook in instellingen schoongemaakt. Dit noemen we huishoudelijk reinigen. In instellingen onderscheiden we regels met betrekking tot de volgende drie categoriee¨n: . voorwerpen rond de zorgvrager; . oppervlakten (bijvoorbeeld vloeren); . instrumentarium. a Welke algemene voorschriften tref je in de literatuur aan met betrekking tot deze drie categoriee¨n? Raadpleeg ook de website. voorwerpen rond de zorgvrager
oppervlakten
instrumentarium
BSL - WB_A4_1KMM
021
22
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
b Had Alice, behalve hygie¨nische maatregelen voor haar handen, ook nog maatregelen moeten nemen met betrekking tot de omgeving van de zorgvrager en hetgebruikte instrumentarium?
c Het desinfecteren kan op verschillende manieren plaatsvinden; onder andere door gebruik te maken van verhitting, straling (gammastraling of ultraviolette straling) en door toepassing van chemische middelen. Schrijf van elk een voorbeeld op. Raadpleeg ook de website. verhitting
straling
chemische middelen
d Schrijf ten minste vijf belangrijke aandachtspunten bij een efficie¨nt gebruik van desinfectantia op. Raadpleeg behalve de website ook je boeken en beroepstijdschriften.
BSL - WB_A4_1KMM
022
2
23
infectiepreventie
2.4.9 Verschillen discussietaak
Na deze opdrachten uitgewerkt te hebben, kun je wellicht aangeven waarom er in andere instellingen dan het algemeen ziekenhuis op een minder intensieve manier maatregelen worden getroffen ter voorkoming van infecties. Schrijf een aantal redenen hiervoor op.
2.5 Inhoudelijke analyses Handhygie¨ne 2.5.1 Handen desinfecteren
In het algemeen worden handreiniging met water en zeep en het inwrijven van de handen met handalcohol voor de preventie van kruisinfecties als gelijkwaardig aan elkaar beschouwd. De keuze voor handen wassen of handen desinfecteren zal dan worden bepaald door de praktische uitvoerbaarheid (zoals de aanwezigheid van een wastafel) en de mate van bevuiling van de handen. Om een optimaal effect van handalcohol te bereiken moeten de handen tevoren goed droog zijn. Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
´o ´r Vo 1
BSL - WB_A4_1KMM
Controleer en verzamel
Pak en/of controleer dis-
De voorkeur gaat uit naar
Handalcohol heeft een
benodigdheden.
penser met handalcohol.
een muurdispenser met
onmiddellijk kiemdo-
handalcohol waar wat vet
dende werking. Toevoe-
aan is toegevoegd, om
ging van chloorhexidine
uitdrogen van de handen
of een andere desinfec-
door veelvuldig desinfec-
tans geeft een langerdu-
teren te voorkomen.
rend effect.
023
24
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
2
Controleer en inspec-
Verwijder sieraden van de
Bacterie¨n kunnen zich
In het verpleeghuis, de
teer handen en polsen.
handen en polsen.
nestelen op en onder sie-
thuis- en de kraamzorg is
raden.
het dragen van hand- en polssieraden niet toegestaan. In psychiatrische centra en instellingen voor zorgvragers met een verstandelijke beperking, kunnen andere regels gelden.
Controleer de lengte van
Korte nagels zijn beter
de nagels. Verwijder
schoon te maken en voor-
nagellak.
komen sterke ophoping van bacterie¨n onder de nagels.
Controleer de huid en
Huidbeschadigingen kun-
Per instelling zijn afspra-
nagelriemen op beschadi-
nen tot ontstekingen lei-
ken gemaakt over wat te
gingen.
den.
doen bij huidbeschadigingen. Ga deze afspraken na. Veelal wordt geadviseerd gebruik te maken van wegwerphandschoenen.
Rol – indien van toepas-
Dit voorkomt dat micro-
sing – de mouwen tot
organismen van de han-
boven de ellebogen op.
den op mouwen en/of armen komen.
3
Controleer of handen
Check of je handen en
Bij natte handen wordt de
en polsen droog zijn.
polsen droog zijn; zo niet
handalcohol met water
droog deze dan met bij
vermengd en werkt daar-
voorkeur een papieren
door niet effectief.
handdoekje. Tijdens 4
Voorzie de handen van
Vorm met een van je han-
handalcohol.
den een kommetje. Druk met je andere elle-
Het bedienen van de dis-
boog/hand op de dispen-
penser met de elleboog
ser zodat er ten minste
verdient de voorkeur, zo-
3 ml vloeistof in het kom-
dat de handalcohol mak-
metje komt.
kelijker op de handen kunt laten komen.
BSL - WB_A4_1KMM
024
2
25
infectiepreventie Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
5
Wrijf de handalcohol
Verdeel de handalcohol
Let er ook op de gebieden
Voor een optimale kiem-
uit.
zorgvuldig over zowel de
tussen de vingers in te
dodende werkingstijd van
handpalm, handrug, vin-
wrijven. Verder werken
handalcohol geldt 30 se-
gers, vingertoppen, duim
met natte handen geeft
conden desinfecteren met
en pols van beide handen
micro-organismen een
handalcohol.
en blijf wrijven tot de
kans om te groeien.
handalcohol opgedroogd is.
2.5.2 Handen wassen
In deze analyse werken we het wassen van de handen uit, zo wel het wassen met behulp van een kraan met elleboog-/voetbediening of met behulp van een gewone kraan en het wassen met behulp van een zeepdispenser met elleboog-/voetbediening. Wanneer de handen zichtbaar verontreinigd zijn, worden ze altijd gewassen met water en vloeibare zeep. De duur van de handeling is afhankelijk van de verontreiniging van de handen en het doel van het handen wassen. Over het algemeen wordt 10 seconden als minimum genomen en varieert de aanbevolen tijdsduur tussen de 1 en 3 minuten. Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
´o ´r Vo 1
Controleer en verzamel
Pak en/of controleer:
benodigdheden.
In verband met efficie¨nt
Speel vroegtijdig in op
werken.
mogelijke beperkingen van de omgeving, maar houd daarbij altijd het doel van handen wassen voor ogen, namelijk voorkomen van (kruis)infecties.
zeepdispenser met vloei-
Het gebruik van een ge-
bare zeep (bij voorkeur
woon stuk zeep in een
voet- of elleboogbedie-
zeepbakje kan snel een
ning)
bron van bacteriegroei vormen, evenals het gebruik van een katoenen handdoek.
eventueel nagelborstel
Borstelen van nagels gebeurt alleen bij ernstige verontreiniging. Normaal gesproken zul je met ‘schone’ handen/nagels op het werk komen.
BSL - WB_A4_1KMM
025
26
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
warm/koudwaterkraan
Minder kans op kruisin-
(zo mogelijk met voet- of
fecties, omdat je bij het
elleboog-bediening)
(af)nemen van zeep/water niet met de handen aan de dispenser/kraan komt.
papieren handdoekjes
In verband met hygie¨ne.
pedaalemmer `me. eventueel handcre
Om de handen gaaf en soepel te houden.
2
Controleer en inspec-
Verwijder sieraden van de
Zeepresten en bacterie¨n
Afhankelijk van de zorgs-
teer handen en polsen.
handen en polsen.
kunnen zich nestelen op
etting, wordt het dragen
en onder sieraden.
van hand- en polssieraden wel of niet toegestaan.
Controleer de lengte van
Korte nagels zijn beter
de nagels, knip deze zo
schoon te maken en voor-
nodig bij. Verwijder
komen sterke ophoping
nagellak.
van bacterie¨n onder de nagels (normaal gesproken heb je dit thuis al gedaan!).
Controleer de huid en
Huidbeschadigingen kun-
Per instelling zijn afspra-
nagelriemen op beschadi-
nen tot ontstekingen lei-
ken gemaakt over wat te
gingen.
den.
doen bij huidbeschadigingen. Ga deze afspraken na. Veelal wordt geadviseerd gebruik te maken van wegwerphandschoenen.
Rol – indien van toepas-
Dit voorkomt dat micro-
sing – de mouwen tot
organismen van de han-
boven de ellebogen op.
den op mouwen en/of armen komen.
Tijdens 3
Open de watertoevoer.
Open met elleboog of voet
Om het overbrengen van
Neem handwarm water,
de watertoevoer en stel
micro-organismen te
omdat hierdoor de huid-
de water temperatuur in
voorkomen.
porie¨n zich openen en
op handwarm. Gebruik bij
transie¨nte huidflora mak-
een gewone kraan hier
kelijker verwijderd kan
een papieren handdoekje
worden.
voor.
BSL - WB_A4_1KMM
026
2
27
infectiepreventie Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
4
Maak handen en pol-
Houd de polsen en han-
Voorkomt het nat worden
Voorkom dat er water op
sen goed nat.
den onder de kraan, houd
van de kleding tijdens het
de vloer spat; micro-orga-
daarbij de handen van het
wassen en voorkomt con-
nismen verspreiden zich
lichaam af gericht.
tact van de kleding met
gemakkelijk op natte op-
de wastafel.
pervlakken. Bovendien kan men op gladde vloeren uitglijden.
Raak met de handen en
I.v.m. micro-organismen
polsen de wasbak niet
op de wasbak.
aan. 5
6
Sluit de watertoevoer.
Neem zeep.
Sluit met voet-/ elleboog-
Uit milieuoogpunt ver-
Waterbesparing is een
bediening of papieren
spillen we geen water.
goede zaak, maar deze
handdoekjes de water-
mag nooit ten koste gaan
toevoer.
van de hygie¨ne.
Vorm met een van beide handen een kommetje. Druk met de andere elleboog of met de voet op de bediening van de zeepdispenser. Houd de hand(en) een
Handcontact met der
paar centimeter onder de
zeepopening van dispen-
dispenser.
ser bevordert de verspreiding van micro-organismen.
Laat minimaal 1 pomp-
Neem voldoende zeep om
slag (= 1 ml zeep) op de
schuimvorming mogelijk
hand(en) komen.
te maken.
Bij gebruik van een stuk
Om vuil van de zeep af te
zeep: de zeep vo´o´r en na
spoelen.
gebruik afspoelen.
BSL - WB_A4_1KMM
027
28
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
7
Was handen en polsen.
Wrijf de handpalmen over
Door zowel de zeep als de
elkaar, zodat de zeep gaat
wrijving komen de micro-
schuimen.
organismen vrij uit de porie¨n.
Was de rug van de ene
Zorg ervoor dat je je aan-
hand met de palm van de
went in een vaste volg-
andere.
orde te wassen, dit voorkomt dat je gedeelten overslaat.
Was e´e´n voor e´e´n de duim en de vingers. Was de rug van de andere hand met de palm van de eerste hand. Was e´e´n voor e´e´n de duim en de vingers van de andere hand. Was goed tussen de vin-
Besteed extra aandacht
gers.
aan het gebied onder de nagels en rondom nagelriemen, de duimen, de knokkels en de zijkanten van de handen, omdat hier veel micro-organismen aanwezig zijn.
Plaats vingers om de pols, eerst bovenlangs daarna onderlangs, terwijl je draaiende bewegingen maakt met de pols (doe dit bij beide polsen). Houd de handen tijdens
Het water loopt dan van
het wassen lager dan de
het minst besmette deel
polsen.
naar het meest besmette deel (de handen) en via de vingertoppen van de handen af.
8
Open de watertoevoer.
Zie 3.
Zie 3.
Zie 3.
9
Spoel de handen en
Laat met stromend water
Stromend water spoelt
Spoel de huid goed af,
vingers af.
de zeepresten wegspoe-
vuil en organismen weg.
omdat zeepresten de huid
len.
kunnen irriteren.
Laat het water van de
Hierdoor voorkom je dat
vingertoppen naar de pol-
er micro-organismen van
sen aflopen.
de onderarmen op de schone polsen en handen komen.
BSL - WB_A4_1KMM
028
2
29
infectiepreventie Procedure
Werkwijze
Toelichting
Aandachtspunten/ kritieke punten/ observaties
10
Sluit de watertoevoer.
Sluit met behulp van de
Voorkom kruisinfectie
Bij een handbediende
voet- of elleboogbedie-
door handcontact met de
kraan draai je de kraan –
ning de kraan.
kraan.
met een papieren handdoekje – pas dicht nadat je je handen gedroogd hebt.
11
Droog de handen en
Sla het water van de han-
Voorkom contact met de
polsen.
den af.
wasbak.
Droog – zacht wrijvend en
Wrijven geeft sneller be-
Vergeet niet goed tussen
deppend – de vingers en
schadigingen van de
de nagelranden en vingers
polsen zorgvuldig af.
huid.
te drogen.
Neem een papieren hand-
Zorg ervoor dat de handen
doekje uit de houder.
goed droog zijn, gebruik zo nodig meerdere handdoekjes.
Droog vanaf het meest
Vochtige plekken zijn
schone deel (de vingers)
broedplaatsen voor bac-
naar het minst schone
terie¨n.
deel (de polsen en ellebogen). Deponeer het papieren
Vermijd huidcontact met
Vermijd handcontact met
handdoekje in de pedaa-
de afvalemmer.
de afvalemmer.
lemmer.
Herhaal deze methode met telkens een nieuw papieren handdoekje tot alle vingers en beide polsen droog zijn. Na 12
Controleer en verzorg
Ga na of de handen en
Ruwe handen, kloven en
Herhaaldelijk wassen kan
zo nodig de handen.
nagels schoon zijn.
dergelijke zijn moeilijker
ruwe handen veroorza-
Indien de huid er uitge-
te reinigen en te drogen
ken, maar ga in geen ge-
droogd uitziet, overweeg
en vormen daardoor een
val minder de handen
dan het gebruik van een
broedplaats voor micro-
wassen.
`me. handcre
organismen.
`me alleen Gebruik handcre
`me uit tube op Handcre
´r pauzes, daarna (dus vo´o
`me verhand brengen cre
´r het werk) handen vo´o
delen en inwrijven.
wassen. Ook na´ werktijd `me aanbrengen. handcre
BSL - WB_A4_1KMM
029
30
p e r s o o n l i j k e h y g i e¨ n e
2.6 Leerresultaten Controleer en vul de volgende leerresultaten aan met eigen, meer specifieke leerervaringen.
Ik kan: 1 de begrippen hygie¨ne, ziekenhuishygie¨ne, sepsis, antisepsis, asepsis en kruisinfectie omschrijven; 2 aangeven welke consequenties een kruisinfectie voor een zorgvrager kan hebben; 3 de infectieketen verklaren en uitleg geven aan de begrippen: besmettingsbron, besmettingsweg, porte d’entre´e (toegangsplaats) en gastheer; 4 aangeven wat het nut is van je eigen persoonlijke hygie¨ne ter voorkoming van infectie; 5 vertellen op welke wijze ik mijn handen was; 6 de doelen van handen desinfecteren en wassen vertellen; 7 criteria aangeven waarmee je kunt bepalen of je in een bepaalde zorgsituatie de handen dient te desinfecteren en/of te wassen; 8 beschrijven wat er bij reinigen en bij desinfecteren gebeurt; 9 vertellen en toelichten hoe je je handen moet desinfecteren en wassen als maatregel ter voorkoming van infecties; 10 twee vormen van desinfectie beschrijven en van beide vormen voorbeelden geven; 11 12 13
BSL - WB_A4_1KMM
030
