BOMENWANDELING:
1. ES: *Essen ; (Amerikaanse es, Japanse es):
fam. Oleaceae Fraxinus excelsior; Fraxinus spec.div. F: frêne (commun) GB: (common) ash D: (Gemeine) Esche *Samengesteld blad, herkenbaar aan zijn zwarte knoppen *Bevat veel lignine ⇒ taai en buigzaam hout, wordt veel gebruikt voor sporttoestellen, ladders, gereedschap
2. BERK: *Berken ; (ruwe berk, zachte berk) :
fam. Betulaceae Betula pedula, Betula pubescens F: bouleau GB: birch D: Birke *Ongeveer 60 ≠ soorten, slechts 2 inlandse nl. ruwe berk en zachte berk, waar bij de ruwe berk van enige ouderdom geen witte schors heeft tot aan het maaiveld. *Vormt geen kernhout⇒”spintboom”. *Pionierboom⇒ verschijnt als eerste (samen met wilg) op een braak terrein. De meeste pionierbomen zijn spintbomen. *Wordt 80 à 90 jaar oud, moet dan meestal wijken voor kernhoutvormende bomen *Wordt tegenwoordig vooral verwerkt tot triplex.
3. ESDOORN: *Esdoorn :
fam. Aceraceae Acer pseudoplatanus, Acer platanoïdes F: erable, sycamore GB: maple, sycomore USA: hard maple, soft maple D: ahorn
*blad ≈ plataanblad, maar Acer heft tegenoverstaande blaren, plataan alternerende. *een kruisbestuiver: in de bloemen zit ♀ & ♂ materiaal, maar wanneer een bloem stuifmeel verspreidt, zijn de ♀ bloemdelen van die boom niet ontvankelijk (produceren geen stuifmeelvangende hars), zodat er nooit “inteelt”-zaad wordt verspreid, maar enkel kruisbestuifd zaad (van een andere boom dus), hetgeen altijd veel sterker is. *Sommige bomen vormen elk jaar heel veel kleine takjes die elk jaar weer afsterven. Deze beginnende takjes tekenen het hout op een specifieke manier die vogelogen (engels: birdseye) wordt genoemd. Deze tekening komt het meest voor in Amerikaans hard esdoorn Acer saccharum (sugar maple). Over de oorzaak van dit fenomeen tast men redelijk in het duister: sommigen zeggen dat een schimmel- of virale infectie in het cambium deze vergroeiing uitlokt, maar ook klimaatwisselingen, bodemsamenstelling, zelfs “bird pecking” wordt als oorzaak genoemd. Vogelogen-tekening komt ook voor in red maple (Acer rubrum), witte es (Fraxinus americana), Cuba mahonie, American beech (Fagus grandifolia ), zwarte walnoot (Juglans nigra), en gele berk (Betula alleghaniensis). Hoewel er enkele aanwijzingen zijn in de schors die erop kunnen wijzen dat de boom vogelogen-tekening-hout heft, is het pas bij het verzagen van de boom echt zeker….
Een andere vorm van afwijkende tekening die meestal in amerikaans zacht esdoorn voorkomt is de quilted maple. Er is in het Nederlands niet echt een naam voor maar meestal wordt de benaming "wolkjes tekening" gebruikt
4. POPULUS NIGRA : *Populier, esp, abeel :
fam. Salicaceae Populus spec.div. F: peuplier GB: Aspen, Poplar D: Pappel, Asp, Espe *behoort tot de wilgenfamilie, ook bv. de abeel (Populus alba). Populus nigra heeft een schors tot 20cm dik.
De levende bast bestaat uit zeefcellen waardoor de voedingsstoffen van in de kruin naar het wortelgestel worden gevoerd. Deze voedingsstoffen worden door fotosynthese gevormd in het blad: het UV-licht is samengesteld uit de kleuren van de regenboog, de fotonen (of kleurdeeltjes) worden rechtstreeks opgenomen in het cytoplasma van het blad. Elke kleur wordt omgezet in een andere voedingsstof (met uitzondering van geel- en groenige kleuren, die worden niet geabsorbeerd maar gereflecteerd, daardoor zien wij de meeste bladeren in een tint van groen). Het cambium verdeelt, differentieert die stoffen: dit dient voor bloemen, dit voor het xyleem, … Opgebruikte levendebastcellen worden naar buiten gedrukt en worden zo dode cellen nl. de schors.
5. Catalpa, Trompetboom: ° Zuiden VS. *Geeft veel schaduw en dus mos. *Economisch niet interessant wegens weinig bruikbaar hout
6. Quercus pallustris, moeraseik: *Eiken ; Amerikaans rood eiken, Amerikaans wit eiken, Japans eiken :
fam. Fagaceae Quercus robur; Quercus rubra, Quercus alba, Quercus mongolica, …. F: chène GB: oak D: Eich
*≠ mooreik = Quercus spec.div. , semi-gefossieleerd in moeras *groeit op drassige grond, hout enkel te specifiëren onder loupe.
7. Taxodium distichum, Moerascypres, ° Zuidoost VS *maakt pneumatoforen = kniewortels wanneer de gewone wortels te nat staan en niet genoeg stikstof kunnen vergaren. *1-jarige takjes vallen af *Naaldverliezend
8. Suikeresdoorn, Acer sacharinum: *Esdoorn :
fam. Aceraceae Acer pseudoplatanus, Acer platanoïdes F: erable, sycamore GB: maple, sycomore USA: hard maple, soft maple D: ahorn °Canada, blad is scherp gelobd en grijswit aan de onderkant. Maple syrup of ahornstroop wordt van het voorjaarssap gemaakt: in de winterperiode slaan deze bomen vaak suiker op in hun wortels, wat met het sap door de houtvaten naar boven stroomt in het voorjaar. Door dit suikerhoudende sap af te tappen en te concentreren ontstaat esdoornsiroop.
9. Plataan, inlandse soort. *Plataan :
fam. Platanaceae Platanus spec.div. F: plantane GB: European plane USA: buttonwood, sycamore, planetree, buttonball tree D: Asiatische Platane Wanneer in de zomer een lange periode van droogte en/of warmte optreedt, laat de plataan zijn bladeren vallen om energie te sparen. Wanneer het dan terug vochtiger wordt, laat hij zijn schors schilferen en doet hij aan fotosynthese via de lichte vlekken op zij stam die gelijdelijk aan groener worden.
Bij kwetsuren maakt een boom calus aan, een soort kurklaagje, opdat schimmelenzymen niet zouden aangetrokken worden door het vrije hout. In de herfst trekt de boom al de nog aanwezige voedingsstoffen uit zijn bladeren, dewelke via de mergstralen tot in zijn stam vervoerd worden, daar slaat hij dan zijn “winterreserve” (eiwitten, stikstof,…) op.
10. Vederesdoorn, Acer Negundo, niet inlands
11. Treur-es, hybride of bastaard, geënt op gewone es-stam. Zijn zaden geven terug een gewone es, hybridezaden gaan altijd terug naar de oervorm, zij moeten vegetatief voortgeplant worden dmv enten.
12. Treurwilg: °China *Wilgen :
fam. Salicaceae Salix alba F: saule GB: willow D: Weide Geen hybride, is de enige éénhuizige wilgensoort.
13. Tulpenboom *Tulpenboomhout :
fam. Magnoliaceae Liriodendron tulipifora F: tulipier GB: canarywood, tuliptree, lyre tree D: tulpenbaum, Kanarienholz
Abiotische factoren zoals licht, vochtigheid, temperatuur,…zijn signalen voor de boom dat er een ander seizoen aankomt, in dit geval maakt de boom zich winterklaar o.a; voedingsstoffen beginnen terugtrekken uit zijn bladeren. Het duurt weken eer hij daarmee klaar is, dus om zich ondertussen al tegen de weersveranderingen (eerste vorst bv.) te beschermen, maakt hij anti-oxidanten aan, om de oxidatie (veroudering) van zijn bladeren te vertragen. Deze anti-oxidanten hebben elk een eigen kleur: xantofiel = geel, anthocyaan =rood, caroteen=oranje 14. Gingko biloba: een naaktzadige ≈ coniferen, naaldbomen, … Een levend fossiel, één van de eerste bomen op aarde. Heeft een groot incasserings- en aanpassingsvermogen. Misschien (één van) de overgangsboom(bomen) van naald- naar loofhout, van naakt- naar bedektzadigen d.w.z. bloemvormers. Het hout van de gingko vertoont houtvaten, heeft dus een loofhoutstructuur. Kan éénhuizig worden waaneer hij tegen de 100jaar aanloopt, om zijn voortplanting te verzekeren.
Ouderdom van een boom: omtrek op borsthoogte in cm / 2,5 geeft leeftijd met een marge van 10-15%.
15. Wilde kastanje: *Wilde kastanje, Paardekastanje :
fam. Sapindaceae Aesculus hippocastanum F: marronier des Indes GB: (common) horsechestnut D: (gemeine) Rosskastanie Balkanse minneermot (Camerara oridella) is pest, aangezien ze hier geen predatoren heeft. Feromonenvallen lijken momenteel de beste verdelgingsmethode.
16. Boomhazelaar (Corylus colurna), *Hazelaar :
fam. Betulaceae Corylus avellana, Corylus colurna F: noisetier, coudier GB: European hazel, hazeltree, common hazel D: Haselnusz, gemeine Hasel
↔
*geeft zeer kleine nootjes struikhazelaar = gewone hazelaar (Corillus avallana)
17. Zwarte notelaar (Juglans nigra): *Europees noten :
fam. Juglandaceae Juglans regia F: noyer commun GB: European walnut D: Walnusz *oneetbare noten, zeer mooi hout, even samengesteld blad
18. Mammoetboom, Sequoiadendron giganteum, °Nevada VS. *Metasequoia, wordt tot 3000 jaar oud. *Heeft zacht hout ↔ Seqouia sempervirens (Redwood), geeft hoogkwaliteit hout. *Groeit hier niet wegens te strenge winters *Schors kan tot 25% van het stamvolume uitmaken, waardoor de bomen hevige bosbranden kunnen overleven, bosbranden die de soort nodig heeft om zich voort te planten: de zaden zijn zo hard dat ze moeten “gepoft” worden in hitte zodat ze barsten en kunnen kiemen.
19. Fagus sylvatica, beuk *Beuken :
fam. Fagaceae Fagus silvatica F: hêtre GB: beech D: Buche Wordt een 250 à 300 jaar oud, dan is hij meestal over zijn top
20. Bonte esdoorn, een hybride, de ringtekeningen op de schors zijn typisch voor bonte esdoorns met een grote ouderdom (vlgs. Nico ong. 600cm/2,5= ± 240 jaar)
Met dank aan Clim Schots voor de foto’s.
