AANGETEKEND Stichting Amsterdamse Lokale en regionale Televisie- en radio Omroep t.a.v. Het bestuur Amstel 82 1017 AC AMSTERDAM Datum 19 februari 2004
Onderwerp sanctievoornemen m.b.t. Stichting Paigham, Calypso en Radio Shabnam
Uw kenmerk
Ons kenmerk JuZa-000425-tdk
Contactpersoon mr. Th.I. de Kieviet
Doorkiesnummer (035) 7737 750
Geacht bestuur, Hiermee brengen wij u op de hoogte van ons voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van artikel 52, eerste lid en artikel 52b, eerste en tweede lid van de Mediawet. Met een brief van 15 mei 2002 hebben wij een tweetal klachten, afkomstig van Ujala Radio, onder uw aandacht gebracht. De klager stelde dat de programma’s van een aantal via Salto actieve programmamakers tal van mediarechtelijke overtredingen bevatte. Met een brief van 8 augustus 2002 liet u ons weten dat na onderzoek zijdens Salto niet van enige onrechtmatigheid was gebleken. Ujala Radio heeft zijn klachten vervolgens herhaald in een telefoongesprek gehouden op 7 maart 2003 en tijdens een overleg ten kantore van het Commissariaat op 11 september 2003. Bij brief (en tevens per fax) van 25 september 2003 hebben wij u verzocht ons toe te zenden de integrale opnamen van de radioprogramma’s van Wereld FM (Salto 2), zoals uitgezonden in de week van 18 september 2003 tot 24 september 2003 van 0.00 uur tot 24.00 uur, inclusief herhalingen. Voorts verzochten wij u om ons toe te laten komen; 1. een volledig ingevuld formulier ‘Opname gegevens Lokale Omroep, 2. een volledig ingevuld programmaschema voor radio, 3. het uitzendschema, 4. een overzicht van de hoeveelheid uitgezonden reclame en 5. alle overeenkomsten die zijn opgemaakt met betrekking tot reclame en sponsoring. Bij schrijven van 7 oktober 2003 ontvingen wij van u de gevraagde opnamen alsmede de stukken zoals verzocht onder de hierboven genoemde nummers 1, 2 en 5. Voorts liet u ons een rapportage toekomen waarin een ICE aanduiding wordt gegeven met betrekking tot de op Wereld FM uitgezonden programmaonderdelen. De op 24 en 30 september bij een locatiecontrole gemaakte opnamen komen overeen met de opnamen welke u ons liet toekomen. Van de gemaakte opnamen is een vertaling gemaakt door beëdigd vertaler. U treft de gemaakte vertaling in de bijlage bij dit schrijven.
Bij dit sanctievoornemen zijn betrokken de programmaonderdelen welke onder uw verantwoordelijkheid als toestemminghouder zijn uitgezonden door de programma aanbieders Stichting Paigham, Calypso en Radio Shabnam. Vanwege het zeer grote aantal geconstateerde overtredingen bevat dit sanctievoornemen, anders dan te doen gebruikelijk, een uitgeschreven selectie van de geconstateerde overtredingen en daarnaast verwijzingen naar de als bijlage 1 gevoegde vertaling van de betrokken programmaonderdelen. 1.
Feiten
1.1 Feiten met betrekking tot de Stichting Paigham Op 30 september 2003 worden er om 10:17:40 uur in de agenda oproepen gedaan voor agendaitems: “De sociaal-culturele vereniging Jagriti maakt bekend dat er voor de busreis er nog plaatsen vrij zijn. Er zijn nog plaatsen vrij voor de busreis die gepland is op 10 oktober. Maakt u hier geen gebruik van dan zult u er later spijt van krijgen… Bezint u dus tijdig en pleeg een belletje naar 06-61344644 en schrijf u in… “ en “De volkszanggroep Akash. Als je zo’n zanggroep nodig hebt, weet dat Akash onder leiding van Rustam…gebeld kan worden 06-10064403. dat is het nummer van Rustam…” Ook in de agenda om 10:28:47 uur op dezelfde dag is dat het geval. Verwezen wordt naar bladzijde 27 van bijlage 1. Op 24 september 2003 wordt het programma van Paigham om 09:43:53 uur en om 10:47:08 uur onderbroken door reclameboodschappen. Deze reclameboodschappen zijn niet duidelijk onderscheiden van het programmaonderdeel. Wel wordt er door de presentator om 10:47:08 gezegd dat “…u kunt luisteren naar enkele mededelingen van Radio Paigham”. Wij verwijzen u naar bladzijde 2 e.v. van bijlage 1. Op 30 september 2003 wordt het programma van Paigham om 10:08:52 (bladzijde 25 van bijlage 1) onderbroken door een reclameboodschap voor Paigham Travel. Bovendien worden er in de agenda om 10:17:40 uur, om 10:28:47 uur reclameboodschappen uitgezonden. Ook om 10:52:10 uur worden er reclameboodschappen uitgezonden welke niet zijn onderscheiden van het betrokken programmaonderdeel (zie bladzijden 25 en 28 van bijlage 1). Het op beide dagen als sponsor vermelde reisbureau Paigham Travel heeft hetzelfde adres als dat wat in het Salto jaarverslag 2002 voor de Stichting Paigham wordt opgegeven: Balthasar Floriszstraat 55, 1071 VB AMSTERDAM, 020-6643814
Op 24 september 2003, om 10:47:08, wordt de volgende melding gedaan: “Wilt u naar Suriname voor vakantie en u wilt een bungalow huren?… Op 6 km van Paramaribo…Het is niet ver gelegen…Belt u na 13.00u naar Paigham 020-6643814 voor alle info…” Op 30 september 2003, om 10:08:52 uur en 10.52:10 uur worden gelijksoortige oproepen gedaan (bladzijden 25 en 28 van bijlage 1). Op 24 september 2003 zendt Paigham om 09:13:25 uur de volgende sponsorvermelding uit. “Ja luisteraars, voor ik begin met het programma wil ik u vertellen wie onze sponsors zijn: Paigham Travel Center, Nirmala Jewellers, kleermakerij Flamingo, …….., Sukh Sagar, café Misty van het Holendrechtplein, Rosh Ni videotheek, Hercules Travel die op het adres gevestigd zijn aan de Jan Pieter Heyestraat 14 ………, Automobielbedrijf Gopal in Diemen …..De Surinaams-Hindoestaanse vrouwenorganisatie Sitara, waar u straks na 10 uur naar kunt luisteren. Winnie Fashion van de Albert Cuypstraat. Van de admiraal de Ruyterweg 393 de islamitische slagerij Boyke Mansur Ali, Din Mohammed voor al uw halal vlees………. . Voor al uw oosterse dames- en herenkleding als sarees, salwars, lendendoeken, bloezen: Tara House of India……………. Dit waren onze sponsors. Om 12:55:22 uur vindt er een sponsorvermelding plaats terwijl het programmaonderdeel nog niet is afgelopen. Wij verwijzen u voor de feiten naar bladzijde 9 van bijlage 1. Op 30 september 2003 zendt Paigham om 09:09:08 uur een sponsorvermelding uit terwijl het programmaonderdeel al is begonnen (zie bladzijde 22 van de bijlage). Ook om 09:12:00 uur (zie bladzijde 23 van de bijlage), om 09:17:28 uur (zie bladzijde 23 van de bijlage)en om 09:51:45 uur zie bladzijde 24 van de bijlage) vindt er een sponsorvermelding plaats binnen het programmaonderdeel. Bovendien vindt er driemaal een wervende sponsorvermelding plaats, om 09:12:00 uur (zie bladzijde 23 van de bijlage), om 09:17:28 uur (zie bladzijde 23 van de bijlage) en om 09:57:27 uur (zie bladzijde 24 van de bijlage). Om 10:02:40 wordt er een sponsorvermelding uitgezonden die betrekking heeft op het voorafgaande programmaonderdeel (zie bladzijde 24 van de bijlage). 1.2 Feiten met betrekking tot Hum Nau (Radio Shabnam) Op 24 september 2003 worden er om 13:43:24 uur in de agenda oproepen en specifieke aanprijzingen gedaan voor agenda-items: “Salon Osdorp maakt het volgende bekend… Op zondag 12 oktober, om 14.00u. …zal er een tribute aan de legendarische zangers zijn door Gitanjali Orchestra o.l.v. Farid Ishaak…Onze lokale zangers zullen de een na de ander hun zangkunst presenteren: Berry Damri, Nazreen Ramjan, Shyam Indalal, Anita Ghirao, Indraneel Roy… Seema Chandra en met Shyam en Amar Tewari, Kris Bharos en Tony Ramjan…Bij de voorverkoop kosten de kaartjes slechts 10 Euro. Die zijn te verkrijgen in Salon Osdorp bij Ram’s Videotheek, Naseeb, Mahajan Bhaan en bij Milan videotheek…Ik geef straks het tel. nummer van Salon Osdorp. Het adres is: Jan Rebelstraat 21 in Amsterdam-Osdorp. Het telefoonnummer is: 020-6195055. Een tribuut aan de legendarische zangers. Voor u zullen gepresenteerd worden songs van Mohamed Rafi, Mukesh en Kishore…Verder nog Asha en Lata
Mangheshkar. Maakt er een notitie van. Zondag 12 oktober om 12.30u. A Tribute to the Legends.” Gelijksoortige oproepen in de agenda werden gedaan op diezelfde dag om 13.43:24 (bladzijde 16 en 17 van bijlage 1) en om 14.32:43 (bladzijde 20 van bijlage1). Op 30 september 2003 werden er om 14:44:17 uur wederom een oproepen plaats in de agenda (zie bladzijde 50 van bijlage 1). Op 24 september 2003 wordt het programma om 13:34:19 uur onderbroken door reclameboodschappen (zie bladzijde 14 van bijlage 1). Deze reclameboodschappen zijn niet onderscheiden van het programmaonderdeel. Eenzelfde feit is geconstateerd om 13:54:24 uur (zie bladzijde 17 van bijlage 1). Op 24 september 2003 besteedt Radio Shabnam om 13:54:24 uur aandacht aan een reis naar Spanje die door het radiostation zal worden georganiseerd: “Hehe, wij zijn er klaar voor... Radio Shabnam neemt u mee voor tien dagen in de herfstvakantie…naar Spanje, Lloret de Mar…En met ons gaat mee de nummer één band van het Caraïbische Continent… Dil-e-Nadan. Mr. Musafir, Mr. Raymond, Ronny & Richard van de familie Ramnarain… Ook Indian Express gaat mee… ja Indian Express met Shekhar Kumar…Diamonds 2000 met Raja Mustagh… Real Boombastic…Met Aruna…Nation Force en DJ Dyna… Als u ook met ons mee wilt gaan…voor tien dagen naar Lloret de Mar in Spanje, dan neemt Radio Shabnam u mee. Wees snel want heel veel mensen hebben hun positieve reactie gegeven…Wij vertrekken met een luxe touringcar voorzien van een bar en video. Het verblijf is natuurlijk in 2, 4, en 6 persoonsappartementen… Er zijn 3 excursies inbegrepen naar Torre de Mar (?), Andorra en Barcelona. En natuurlijk zal er flink gedanst worden…Wij vertrekken natuurlijk vrijdag 10 oktober en zijn 19 oktober terug in Amsterdam…Radio Shabnam is gereed om u mee te nemen…Herfstvakantie in Spanje, Lloret de Mar… Kinderen tot 2 jaar mogen gratis mee, mits op schoot. En voor kinderen van 3 t/m 10 jaar hebben wij ook een kindertarief… We reizen in een luxe touringcar… voorzien van een bar en video…En natuurlijk dil-eNadan, de nummer 1 band van Trinidad… Voor info kunt u terecht bij Rams, Milan en Naseb Videotheek of ook bij Radio Shabnam kan u nog nadere details verschaffen… 06622462479. Een tiendaagse herfstvakantietrip naar Spanje, Lloret de Mar…Natuurlijk met Radio Shabnam. Haast u wel, want vol-is-vol… Uw boekingen kunt u ook bij Mahajan Bhaan doen… Haast u wel, want vol-is-vol. Voor 10 dagen heeft Radio Shabnam voor u deze grandiose trip georganiseerd in de herfstvakantie. De opstapplaatsen zijn het Amstelstation en het Olympisch Stadion. Van die twee plaatsten zal uw exclusieve trip beginnen naar Spanje. Voor uw herfstvakantie in Spanje, Lloret de Mar.” (Precies dezelfde tekst wordt herhaald op 30 september 2003 om 13:51:49 uur). Op 30 september 2003, om 13:17:52 uur, wordt wederom aandacht besteed aan de reis: Op 24 september 2003 wordt om 13:16:30 uur het programmaonderdeel onderbroken voor het noemen van de sponsors. Op bladzijde 11 van de bijlage treft u de aankondiging dat sponsors genoemd zullen worden, in het vervolg van bladzijde 11 en doorlopend tot halverwege bladzijde 13 van bijlage 1 worden vier sponsors genoemd. Hieronder treft u uitgeschreven de vermelding van één van de sponsors, ‘Ranjit Jeweller”.
“Op het adres Albert Cuypstraat 116A van de grote markt van Amsterdam heeft hij u al jaren gediend: Het Zilveren en Gouden Paleis Ranjit Jeweller voor sieraden uit Suriname, India en Pakistan. Voor uw exclusieve sieraden. Voor gouden armbanden van 14, 18 een 22 karaat. Ook voor bruid en bruidegom exclusief…..U zult niet teleurgesteld zijn….De winkel bezit een ruime sortering aan sieraden…. Kom lieveling, kom een keer kijken… Zijn uw sieraden stuk en moet u ze laten repareren? Of heeft een eigen ontwerp bedacht? Brengt u het gerust naar hem toe. Ranjit Jewellers maakt het binnen een paar weken voor u. Hij vervult je dromen…. De man himself, de heer Ranjit is uw dienaar. Op de grote markt van de Albert Cuypstraat nummer 116A…..Bedenkt u zich meneer, voordat u ergens anders gaat….Ranjit Jewellers is er voor u midden op de grote markt van Amsterdam…Ook voor u mevrouw, gaat u ook eens een keer en overtuig u…..bij Ranjit Jeweller….” Om 14:07:51 uur worden de sponsors bij aanvang van het programmaonderdeel, op de volgende wijze vermeld: “Nu starten we ons nieuwe wekelijkse programma via Radio Shabnam… Shabnam’s Bollywood News van achter het scherm… Dit programma wordt speciaal gesponsord door drie personen, met name Mr. Mustaq Butt van Milan Video Shop…Mr. Bhaan van Reena Record Centre en Ranjit Jewellers…” Om 14:19:59 wordt de sponsorvermelding herhaald, nu echter binnen het programmaonderdeel: “En onthoud, Shabnam’s Bollywood News van achter de schermen wordt gesponsord door Ranjit Jewellers, Mr. Mustaq Butt van Milan Video en Mahajan Bhaan van Reena Records.” Aan het einde van het programmaonderdeel worden wederom de sponsors vermeld, en wederom niet op de juiste manier: “Ik moet u vertellen, luisteraars dat dit Bollywood programma wordt gesponsord door Ranjit Jewellers, Muustaq Butt van Milan Video Shop en Mr. Bhan, mijn lieve Bhanva. Kom naar India dan zal ik je op betelbladeren laten kauwen. Van Reena Records. En meneer Mustaq, ik heb veel van u gehoord van de mensen hier. Ook met de Pakistaanse TV heb ik veel kontakten. Ik ga een Pakistaanse mop vertellen speciaal bestemd voor meneer Mustaq Butt van Milan video Shop.” Ook op 30 september 2003 worden om 13:17:52 uur binnen het programmaonderdeel de sponsors vermeld. 1.3 Feiten met betrekking tot Calypso Op 30 september 2003 worden om 0:14:20 uur onder andere de volgende oproepen gedaan in het programma van Calypso:
“Advocatenkantoor mr. Udo Jan, Mohamed Rashied van der Veld in Amsterdam-West, Hoofdweg 184. Het beste adres waar u voor elke juridische kwestie als echtscheiding of als je iemand een MVV wilt verschaffen, een visum of huurwetproblemen. Als je iemand de deur uit wilt zetten of zelf eruit gezet dreigt te worden. Voor alle juridische zaken, luisteraars, mr. Udo Jan van der Veld in Amsterdam-West. Tel. 6128312 is zijn telefoonnummer en “Als u auto wilt leren rijden, dan is er voor u luisteraars, Autorijschool Hardewsingh. Speciaal voor Punjabi’s, Hindustani’s, Pakistani’s en Surinamers….Autorijschool Hardewsingh is het bedrijf dat jaren ervaring heeft opgedaan in Nederland om vrouwen, meisjes en mannen autorijlessen te geven. Binnen korte tijd kunt u uw rijbewijs behalen. Belt u naar de heer Hardewsingh op het nummer 06-20564163. Hebt u een internationaal rijbewijs en wilt u het omzetten in een Nederlands rijbewijs, dan is dat ook mogelijk…..U kunt overleggen met de heer Hardewsingh, Autorijschool Neelen aan de Wiboutstraat. Autorijschool Hardewsingh in Amsterdam-Oost. Op 30 september 2003 wordt het programma om 11:48:22 uur onderbroken door reclameboodschappen. Deze reclameboodschappen zijn niet onderscheiden van het betrokken programmaonderdeel en hebben een totale duur van 14 minuten en 20 seconden. Op 30 september 2003 zendt Calypso om 11:08:45 uur sponsorvermelding uit. Hierbij worden aan de namen van de sponsorende ondernemingen ofwel de wijk, ofwel de straat waar deze bedrijven gevestigd zijn toegevoegd. 2.
Relevante bepalingen
Artikel 1, aanhef en onderdelen jj en kk, Mediawet (oud) In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: jj. reclame-uiting: reclameboodschap of andere uiting die onmiskenbaar ten gevolge heeft dat het publiek wordt bewogen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig wordt gestemd ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling zodat de verkoop van producten of de afname van diensten wordt bevorderd; kk. reclameboodschap: boodschap waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen; Artikel 43a, Mediawet (oud) Het is een lokale of regionale omroepinstelling waaraan zendtijd is toegewezen, toegestaan programma-onderdelen te verzorgen die bestaan uit reclameboodschappen die zijn aangeboden door derden, alsmede een omlijsting daarvan.
Artikel 43b, eerste lid, Mediawet (oud) 1. Het bepaalde bij of krachtens de artikelen 39b, 41a en 50, achtste lid, met betrekking tot de zendtijd van de Stichting Etherreclame is van overeenkomstige toepassing op de verzorging door lokale en regionale omroepinstellingen van programma-onderdelen als bedoeld in artikel 43a. Artikel 50, achtste lid, Mediawet (oud) 8. De Stichting Etherreclame gebruikt haar zendtijd voor een programma bestaande uit reclameboodschappen die zijn aangeboden door derden. Voor ten hoogste een derde deel kan de zendtijd worden gebruikt voor omlijsting van de reclameboodschappen. Het programma van de Stichting Etherreclame is als zodanig herkenbaar en duidelijk onderscheiden van de programma-onderdelen van de andere instellingen die zendtijd hebben verkregen. In het programma van de Stichting Etherreclame wordt geen gebruik gemaakt van subliminale technieken. Artikel 52, eerste en tweede lid, Mediawet (oud) 1. De programma's van instellingen die zendtijd hebben verkregen bevatten geen reclameboodschappen tenzij zulks bij deze wet uitdrukkelijk wordt toegestaan. 2. De programma's als bedoeld in het eerste lid bevatten voorts geen andere reclameuitingen tenzij dit niet vermijdbaar is. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald in welke gevallen een reclame-uiting in een programma niet vermijdbaar kan worden geacht, alsmede wanneer het is toegestaan dat programma's reclame-uitingen bevatten. Artikel 52a, Mediawet (oud) 1. Programma-onderdelen van instellingen die zendtijd hebben verkregen worden niet gesponsord. 2. Het eerste lid is niet van toepassing op: a. programma-onderdelen van culturele aard; b. programma-onderdelen, bestaande uit het verslag of de weergave van een of meer sportevenementen of sportwedstrijden; c. programma-onderdelen bestaande uit het verslag of de weergave van evenementen ten behoeve van ideële doeleinden. 3. Programma-onderdelen als bedoeld in het tweede lid worden niet gesponsord indien: a. deze geheel of gedeeltelijk bestaan uit nieuws, actualiteiten of politieke informatie; of b. in het bijzonder zijn bestemd voor minderjarigen beneden de leeftijd van twaalf jaar. Artikel 52b, Mediawet (oud) 1. In afwijking van de eerste volzin van artikel 52, tweede lid, worden aan het begin of aan het einde van een gesponsord programma-onderdeel van een instelling die zendtijd heeft verkregen, ter informatie van het publiek alle sponsors vermeld. 2. Met betrekking tot een gesponsord programma-onderdeel voor televisie duurt de vermelding van de sponsors in totaal ten hoogste vijf seconden. De vermelding gebeurt door middel van naam, handelsmerk, logo of beeldmerk. Voor zover de vermelding niet plaatsvindt op de aan- of aftitelrol, bestaat zij uitsluitend uit stilstaande beelden. De vermelding is niet beeldvullend en is voorts zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, bedoeld in artikel 1, onderdeel kk.
3. 4.
In een gesponsord programma-onderdeel worden geen produkten of diensten van een sponsor getoond of vermeld, indien deze een sponsorbijdrage in geld heeft verstrekt. Het eerste tot en met derde lid zijn van overeenkomstige toepassing op een programmaonderdeel waarvoor een overheidsinstelling of een andere instelling dan bedoeld in artikel 1, onderdeel ll, een financiële of andere bijdrage heeft verstrekt ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van dat programma-onderdeel, teneinde de uitzending daarvan als programma-onderdeel te bevorderen of mogelijk te maken.
Artikel 8, leden 1 en 2, Beleidsregels sponsoring publieke omroep (hierna BSPO) 1. In artikel 52b, eerste lid, van de wet, en artikel 31, eerste lid, van het besluit, wordt onder «aan het begin of aan het einde» mede verstaan: aan het begin en aan het einde. 2. Vermelding van de sponsor of evenementensponsor als zodanig, op een andere plaats dan aan het begin of het einde van een programmaonderdeel, is een niet-toegestane vermijdbare reclame-uiting als bedoeld in artikel 52, tweede lid, van de wet, tenzij hiervoor ontheffing is verleend op grond van artikel 52, derde lid, van de wet. Artikel 9, BSPO Het publiek wordt geacht geïnformeerd te zijn op de wijze, bedoeld in artikel 52b, eerste lid, van de wet, indien voorafgaande aan de vermelding van de naam, het handelsmerk, logo of beeldmerk van de sponsor de volgende mededeling duidelijk leesbaar of hoorbaar wordt gedaan: a. «dit programma is (mede) mogelijk gemaakt door» of, b. «dit programma is gesponsord door». Artikel 11, BSPO Een vermelding als bedoeld in artikel 52b, eerste lid, van de wet, en artikel 31, eerste lid, van het besluit, voldoet in ieder geval aan de wettelijke definitie van reclameboodschap, indien: a. een product of dienst dan wel de consumentenverpakking van een product, waarneembaar en identificeerbaar, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond; b. met gebruikmaking van beeld of geluid, direct of indirect, wordt verwezen naar een product of dienst dan wel de consumentenverpakking van een product; c. aan een naam, handelsmerk, logo of beeldmerk kwalificaties worden gegeven; d. een slagzin, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond; e. een herkenningsmelodie, geheel of gedeeltelijk, wordt gespeeld; f. een adres, telefoonnummer, faxnummer, e-mail- of internetadres wordt vermeld of getoond; g. de hoofdactiviteit of vestigingsplaats van de sponsor wordt vermeld of getoond, tenzij deze vermelding of vertoning noodzakelijk is voor de verdere identificatie van de sponsor; h. de bedrijfsgebouwen of -middelen van de sponsor, geheel of gedeeltelijk, worden vermeld of getoond; i. de vormgeving duidelijke overeenkomsten vertoond met de vormgeving van een product van de sponsor of van de consumentenverpakking van een product van de sponsor. 3. Voorlopig standpunt Reclameboodschappen In de programmaonderdelen van de programma aanbieders Stichting Paigham, Hum Nau (Radio Shabnam) en Calypso, zoals deze werden uitgezonden op 24 en 30 september 2003,
werden veelvuldig de namen genoemd van bedrijven en / of instellingen die dansavonden, feesten, reizen enzovoorts organiseren. De uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is zowel de genoemde bedrijven of instellingen als de door deze bedrijven of instellingen aangeboden diensten of producten te identificeren. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien (merk)namen op een min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden vermeld in een uitzending doorgaans een deel van het publiek tot aankoop wordt bewogen. Het noemen van de namen van bedrijven of instellingen alsmede de door deze bedrijven of instellingen aangeboden diensten en producten zijn derhalve reclame-uitingen in de zin van de Mediawet. Ingevolge artikel 1, onderdeel kk, van de Mediawet wordt onder reclameboodschap verstaan: een reclame-uiting waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen. Het noemen van bedrijven of instellingen alsmede de diensten welke deze bedrijven of instellingen aanbieden in aanprijzende en wervende bewoordingen, veelal uitmondend in regelrechte oproepen aan het publiek om bij voorbeeld een dansavond te bezoeken of een reis te boeken zijn naar ons oordeel aan te merken als reclameboodschappen. Met deze boodschappen wordt onmiskenbaar beoogd het publiek te bewegen tot bij voorbeeld het kopen van kaarten voor een dansavond of het boeken van een reis, dan wel het publiek gunstig te stemmen ten aanzien van de aanbiedende bedrijven of instellingen teneinde de verkoop van de betrokken diensten of producten te bevorderen. Ingevolge artikel 52, eerste lid, van de Mediawet, bevatten programma’s van instellingen die zendtijd hebben verkregen geen reclameboodschappen tenzij zulks bij deze wet uitdrukkelijk wordt toegestaan. Het is de lokale omroep ingevolge artikel 43a, van de Mediawet, toegestaan programmaonderdelen te verzorgen die bestaan uit reclameboodschappen die zijn aangeboden door derden, alsmede een omlijsting daarvan. Vast te stellen is dat de betrokken reclameboodschappen niet zijn uitgezonden in daartoe bestemde en middels omlijsting van het overige programma onderscheiden programmaonderdelen (reclameblokken), maar dat reclameboodschappen werden uitgezonden binnen reguliere programmaonderdelen. Aangezien het de lokale publieke omroep niet is toegestaan tijdens haar programma reclameboodschappen uit te zenden, heeft u naar ons voorlopig oordeel artikel 52, eerste lid, van de Mediawet overtreden.
Sponsoring Artikel 52a, van de Mediawet bevat de hoofdregel dat programmaonderdelen van instellingen die zendtijd hebben verkregen niet worden gesponsord. De in het tweede lid van genoemde artikel genoemde uitzonderingen op de hoofdregel hebben betrekking op programmaonderdelen van culturele aard, programmaonderdelen waarin verslag wordt gedaan van een sportevenement of sportwedstrijd en programmaonderdelen waarin verslag wordt gedaan van een evenement ten behoeve van ideële doeleinden. In weerwil van de vertaling welke is gemaakt van de gecontroleerde programmaonderdelen, is voor het Commissariaat niet naar behoren vast te stellen of de betrokken programmaonderdelen te scharen zijn onder programmaonderdelen van culturele aard, zodat sponsoring toegestaan zou zijn. Het Commissariaat zal zich daarom in het vervolg van dit schrijven beperken tot het geven van een voorlopig oordeel over de wijze waarop de sponsors zijn vermeld alsmede de plaats van de sponsorvermeldingen. Ingevolge artikel 52b, eerste lid, van de Mediawet, worden sponsors aan het begin of aan het einde van een gesponsord programmaonderdeel, ter informatie van het publiek, vermeld. Uit de eerder omschreven feiten, alsmede uit bijlage 1, blijkt dat in de betrokken programmaonderdelen, vele malen, de sponsorvermelding plaatsvond niet aan het begin of aan het einde van het programmaonderdeel, maar in het programmaonderdeel. Voorts is in de artikel 9 van de Beleidsregels sponsoring publieke omroep (hierna BSPO) bepaald dat het publiek geacht wordt geïnformeerd te zijn op de wijze als bedoeld in artikel 52b, eerste lid, van de Mediawet, indien voorafgaande aan de vermelding van de naam van sponsor, duidelijk hoorbaar, de volgende mededeling wordt gedaan: a. ‘dit programma is (mede) mogelijk gemaakt door’ of, b. ‘dit programma is gesponsord door’. Vastgesteld is dat een groot deel van de sponsorvermeldingen niet aan de bovenstaande eis voldoet. Naar ons voorlopig oordeel heeft u artikel 52b, eerste lid, van de Mediawet overtreden. In het tweede lid van artikel 52b, van de Mediawet , is samengevat, en voorzover hier van belang, bepaald dat de vermelding van de sponsors niet zodanig is vormgegeven dat deze voldoet aan de definitie van reclameboodschap. Voorts is in artikel 11 van de BSPO opgesomd onder welke omstandigheden een sponsor vermelding in ieder geval voldoet aan de wettelijke definitie van een reclameboodschap. Vastgesteld is dat een groot deel van de sponsorvermeldingen voldoet aan de definitie van reclameboodschap onder andere doordat producten of diensten van de sponsor werden vermeld, door aan de sponsor of diens producten of diensten positieve kwalificaties te geven, door het vermelden van de hoofdactiviteit van de sponsor en door het vermelden van het adres van de sponsor en / of diens vestigingsplaats. Naar ons voorlopig oordeel heeft u artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet overtreden.
4.
Sanctievoornemen
Op grond van artikel 135, eerste lid, van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete een vaste berekeningsgrondslag die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid worden vermenigvuldigd. Reclameboodschappen Bij overtreding van het bepaalde in artikel 52, eerste lid, van de Mediawet in een radioprogramma geldt voor u als publieke lokale omroep een berekeningsgrondslag van € 220,-. Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens in dit geval 10 punten toe te kennen. Hierbij hebben wij overwogen dat in de betrokken programmaonderdelen stelselmatig reclameboodschappen worden uitgezonden. Voor de mate van verwijtbaarheid zijn wij voornemens 10 punten toe te kennen. Hierbij hebben wij overwogen dat door uw omroepinstelling kennelijk geen enkele vorm van toezicht wordt gehouden op het naleven van mediarechtelijke bepalingen en voorts dat u het Commissariaat met uw brief van 8 augustus 2002 in dit verband onjuist hebt voorgelicht. Wij zijn derhalve voornemens u voor overtreding van artikel 52, eerste lid, van de Mediawet een bestuurlijke boete op te leggen van € 4.400,-. Sponsoring Bij overtreding van het bepaalde in artikel 52b, eerste lid, van de Mediawet geldt voor u als publieke lokale omroep een berekeningsgrondslag van € 450,-. Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens in dit geval 10 punten toe te kennen. Hierbij hebben wij overwogen dat in de betrokken programmaonderdelen stelselmatig sponsorvermeldingen zijn opgenomen welke niet zijn geplaatst aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel en welke bovendien zodanig zijn vormgegeven dat hiermee het publiek niet wordt geïnformeerd. Voor de mate van verwijtbaarheid zijn wij voornemens 10 punten toe te kennen. Hierbij hebben wij overwogen dat door uw omroepinstelling kennelijk geen enkele vorm van toezicht wordt gehouden op het naleven van mediarechtelijke bepalingen en voorts dat u het Commissariaat met uw brief van 8 augustus 2002 in dit verband onjuist hebt voorgelicht. Wij zijn derhalve voornemens u voor overtreding van artikel 52b, eerste lid, van de Mediawet een bestuurlijke boete op te leggen van € 9.000,Bij overtreding van het bepaalde in artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet in een radioprogramma geldt voor u als publieke lokale omroep een berekeningsgrondslag van € 220,-. Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens in dit geval 10 punten toe te kennen. Hierbij hebben wij overwogen dat in de betrokken programmaonderdelen stelselmatig sponsorvermelding worden uitgezonden welke voldoen aan de wettelijke definitie van reclameboodschap.
Voor de mate van verwijtbaarheid zijn wij voornemens 10 punten toe te kennen. Hierbij hebben wij overwogen dat door uw omroepinstelling kennelijk geen enkele vorm van toezicht wordt gehouden op het naleven van mediarechtelijke bepalingen en voorts dat u het Commissariaat met uw brief van 8 augustus 2002 in dit verband onjuist hebt voorgelicht. Wij zijn derhalve voornemens u voor overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet een bestuurlijke boete op te leggen van € 4.400,-.
Totaal In totaal zijn wij derhalve voornemens u een bestuurlijke boete op te leggen van € 17.800,-. 5. Hoorzitting Voordat wij een besluit nemen stellen wij u in de gelegenheid uw zienswijze naar voren te brengen. Wij nodigen u daarom uit voor een hoorzitting op maandag 15 maart 2004 om 11:30 uur bij het Commissariaat, Hoge Naarderweg 78 te Hilversum. U kunt zich tijdens de hoorzitting door derden laten bijstaan of vertegenwoordigen. Het horen zal geschieden door mevrouw mr. Inge Brakman commissaris Tijdens de hoorzitting zal van het Commissariaat tevens aanwezig zijn mr. Ingmar de Kieviet, jurist. Indien u geen gebruik wenst te maken van de mogelijkheid te worden gehoord, verzoeken wij u dit uiterlijk een week voor de hoorzitting aan ons bekend te maken.
Hoogachtend, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Jan van Cuilenburg voorzitter
Aantal bijlagen: 1
mr. Inge Brakman commissaris
