#16. Interview met paus Franciscus. De jongste imam in de oudste moskee pag 12. Het lichaam is wijs pag 16

nov/dec 2015 > Uiterste verkoopdatum: 16 december 2015 > Jaargang 20 > Vaste verkoopprijs: € 2,- (waarvan € 0,65 naar de verkoper)

#16

Interview met paus Franciscus De jongste imam in de oudste moskee pag 12

Het lichaam is wijs pag 16

Advertentie

> Van de redactie

inhoud #16

Straatnieuws #162015

Gezondheid en zingeving

De Kessler Stichting zet zich in voor mensen die sociaal kwetsbaar zijn, in het bijzonder dak- en thuislozen, die opvang en/of zorg en begeleiding nodig hebben. Ook ambulante hulp is mogelijk. De stichting beschikt over meerdere locaties in Den Haag. Al ruim honderd jaar is de Kessler Stichting een begrip in de regio. Als gespecialiseerde, professionele instelling stemmen we de hulp af op de hulpvraag, behoeften en mogelijkheden van de cliënt. We hanteren een vernieuwende werkwijze en een motiverende, activerende benadering, waarbij we de vaardigheden van de

cliënten vergroten, zodat zij beter kunnen functioneren in de huidige maatschappij. Daarnaast kijken we met belanghebbende partijen en ketenpartners continu hoe het hulpverleningsaanbod actueel kan worden gehouden en delen we onze kennis hierover actief. Wilt u meer weten over de werkwijze en het hulpverleningsaanbod van de Kessler Stichting of over de samenwerkingen, kijk dan op de website of bel het secretariaat via telefoonnummer 070 8 500 500.

allemaal De aanslagen in Parijs hebben ons reemding en verv geschokt. Een dodelijke mix van huizen. De vele in godsdienstwaanzin bracht rouw kort vóór van zijn s interviews in deze Straatnieuw d. Het beel i moo een de aanslagen, maar bieden wel s euw atni Stra van c exclusieve interview dat Mar m ima e jong de én us Utrecht had met paus Francisc Het nd. erla Ned in Safeer van de oudste moskee zingeving. Daar thema deze editie is gezondheid en er verstaan. ond eid mag je ook mentale gezondh e, met of wijz n eige Ieder leeft zijn leven op zijn geven. Met te ting rich zonder wijzen om het leven als we En ns. eme als basis respect voor je med js, de stad Pari om n rouwen doen we dat niet allee ld waar were ter llen van liefde, maar om alle geva en. ‘Hij word fer htof door geweld onschuldigen slac ens volg doet eid, ijkh die afstand doet van vriendel Het m. ima de ogt beto de Islam afstand van geloof,’ alen herh te eens nog kan geen kwaad deze mantra n. en breder van toepassing te verklare

> colofon

kesslerstichting.nl @dakloos 070 8 500 500 (24/7 bereikbaar)

Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt door dak- en thuislozen in Den Haag, Rijswijk, Rotterdam, Leidschendam-Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar en de Bollenstreek. De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en verkopen hem op straat voor € 2,-. Het verschil is een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent de Straatnieuwsverkoper aan de witte pas en het (niet verplichte) rode hesje. Donaties IBAN NL90INGB0007544612. t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws, Den Haag.

OMDAT IEMAND MAAR ÉÉN LAATSTE STROHALM HEEFT...

Oplage 7.000 Adres Redactie Straatnieuws Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag 070 363 1821 Email [email protected] Website Straatnieuws: www.haagsstraatnieuws.nl www.rotterdamsstraatnieuws.nl Advertenties en distributie 070 363 1821 Coördinator Rotterdam Myra Benard: 06 4744 0680 E [email protected]

Problemen horen bij het leven. Maar als problemen zo complex zijn dat er niet meer tegen te knokken lijkt, dan is professionele hulp hard nodig. LIMOR is er voor mensen die nergens anders terechtkunnen. We begeleiden cliënten snel maar zorgvuldig bij hun eerste stappen op de weg naar hernieuwde zelfstandigheid. We leren ze weer vechten. Meer over onze motiverende maatwerkaanpak? Samenwerken? Hulp nodig? Kijk op limor.nl.

Coördinatoren Den Haag Judith Eykelenboom en Marc Hulshof: 06 2812 6950 E [email protected] Hoofdredacteur Marko Fehres Medewerkers aan dit nummer Frank Dries, Judith Eykelenboom, Jeroen Funke, Bertus Gerssen, Eline de Groot, Henriëtte Guest, Marc Straatnieuws Utrecht, Kim Meeuwissen, Djenna Perreijn, Mariëtte Storm, Lex Veldhoen, Paul Waaijers, Daphne Wijnstok, Liselore Zevenhuizen. Coverfoto Frank Dries Ontwerp en opmaak Marieke de Roo Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland Editie 17 verschijnt op donderdag 17 december 2015.

T / 0900 485 75 45

typisch

deel

Vier medewerkers van Straatnieuws Utrecht zaten op een mooie herfstdag in Vaticaanstad tegenover paus Franciscus.

04

06 Nieuwsrubriek ’t Nieuws ligt op straat Column gastcolumniste Liselore Zevenhuizen

Zij schrijft over verbondenheid. Niemand in een eiland, ieder van ons is deel van het vasteland. 07 BEzinning in 1964

Paul Waaijers vertelt over zijn jeugd te midden van de rotsvaste zuilen die de mensen houvast boden. 08 Verslag Levenseindekliniek

In je vertrouwde omgeving menswaardig sterven.

10 Tijdsbeeld De reus van Rotterdam 12 Verslag De oudste moskee in Nederland

De Mobarak moskee in het Benoordenhout in Den Haag. Met een jeugdige imam.

14

13 Interview Hans van Os

Eigenaar van Caesar Fitness Spa Resort aan de Mauritskade in Den Haag. Het terugbouwen van het oude Mauritsbad ging niet vanzelf maar het staat er en floreert als nooit tevoren. 14 Verslag Biologisch eetcafé Het Karmijn

Hier verorbert u voor € 6,50 een driegangenmenu. En voor de trouwe lezers van Straatnieuws hebben we er een leuke aanbieding bij gedaan.

14

16 Verslag soundhealingmeditatie van Ana Branco

Heilzame klanken in Rotterdam.

17 Cryptoville 260 puzzel en win

Een verwenbon van Caesar Fitness Spa Resort.

18 AGENDA Voordelige uittips van Djenna 20 Kaasheld en Poephoofd Beleven weer vrolijke avonturen.

Dag je Wellness

17 1+1 * S GR ATI

€ 59,90

€ 29,95

/

E / [email protected]

opvangen. aanpakken. loslaten.

04 INTERVIEW paus Franciscus

voor 2 personen!

* tegen inlevering van deze advertentie. Geldig tot en met 15 oktober 2015.

MAURITSKADE 10 • DEN HAAG •

TEL 070 820 99 10

WWW.C AESAR- DENHA AG.NL

3

4

interview paus franciscus


5


deel

Marc interviewt paus Franciscus

Wordt vervolgd in het kerstnummer van Straatnieuws Den Haag Rotterdam. Met dank aan Straatnieuws Utrecht, BISSMagazin München, Jaider Chantre, Aart Heering, Patrick Kuipers, Berengaria Liedmeier, Bas de Meijer en Roderick Vonhögen.

Veel te vroeg melden we ons bij de dienstingang van het Vaticaan, links van de Sint-Pieter. De Zwitserse gardisten weten dat we komen en laten ons door. We moeten naar Casa Santa Marta, want daar woont paus Franciscus. tekst Stijn Fens en Jan-Willem Wits fotografie Frank Dries

> Dat Casa Santa Marta is waarschijnlijk het meest bijzondere driesterren hotel ter wereld. Een groot wit gebouw, waar kardinalen en bisschoppen slapen die in het Vaticaan werken of op bezoek zijn, maar het is ook de verblijfplaats van de kardinalen tijdens een pausverkiezing. Ook hier weten ze van onze komst. Twee dames aan een balie, zoals je die in ieder hotel aantreft, wijzen vriendelijk op een zijdeur. De spreekkamer is al in gereedheid gebracht. Een redelijk grote ruimte met een bureau, een ‘zitje’ en wat tafels vormen het doordeweekse ontvangstvertrek van de paus. En dan begint het wachten. Marc, de verkoper van Straatnieuws, is nog het meest rustig van ons allemaal en wacht in een stoel op wat komen gaat. Dan meldt zich plotseling de hoffotograaf van het Vaticaan: “De paus komt eraan”, fluistert hij ons toe. En voor we het weten loopt hij de ontvangstruimte binnen: paus Franciscus, de leider van ruim 1,2 miljard katholieken. Hij heeft een grote witte envelop bij zich. “Ga zitten vrienden”, zegt hij met een vriendelijk handgebaar. “Wat fijn dat jullie er zijn”. De paus maakt een kalme en vriendelijke indruk, maar tegelijkertijd is hij energiek en alert. Als we allemaal zitten verontschuldigt hij zich voor het feit dat hij geen Nederlands spreekt. We vergeven hem ter plekke. In onze interviews vragen wij altijd als eerste om een beeld te schetsen van de straat waarin de geïnterviewde is opgegroeid. Welke herinneringen heeft u hier aan?

“Ik heb vanaf mijn eerste tot ik naar het seminarie ging, in dezelfde straat gewoond. Die lag in een eenvoudige wijk van Buenos Aires, het waren allemaal lage huizen. Vlakbij ons huis was een pleintje, waar we voetbalden. Ik herinner me hoe ik thuis wegglipte om na school met jongens te gaan voetballen. Mijn vader werkte in een fabriek op honderd meter van ons huis. Hij was daar boekhouder. Mijn grootouders woonden vijftig meter van ons vandaan. Alles dicht bij elkaar dus. Ook weet ik de namen van de mensen nog. Als priester heb ik er velen bezocht om ze bij te staan en de laatste sacramenten toe te dienen. Ze belden me op en ik ging naar ze toe omdat ik ze graag mocht. Dit is het eerste wat er in mij opkomt.”

Voetbalde u zelf ook?

“Ja” En was u goed?

“Nee, in Buenos Aires noemden ze jongens die voetbalden zoals ik ‘pata dura’, dat wil zeggen ‘met twee linkerbenen’. Maar ik deed mee en ik was vaak keeper. Waar komt uw engagement met het lot van de daklozen, ontheemden en vluchtelingen vandaan? Heeft dat te maken met een specifieke gebeurtenis in uw persoonlijk leven?

“Ja, ik denk aan veel dingen. Ik herinner me nog goed de vrouw die drie keer per week bij ons thuis kwam om mijn moeder te helpen. Ze hielp bijvoorbeeld met de was. Zij had zelf twee kinderen en de familie was Italiaans, ze kwamen uit Sicilië en hadden daar de oorlog meegemaakt. Ze waren heel arm, maar het waren zulke goede mensen. Die vrouw ben ik nooit vergeten. Ik was getroffen door haar armoede. Wij zelf waren niet rijk, we konden de touwtjes aan elkaar knopen, maar meer ook niet. We hadden geen auto, gingen niet op vakantie of zo. Maar zij kwam veel tekort. Wij hadden genoeg en mijn moeder gaf haar wat wij konden missen. Zij is weer teruggegaan naar Italië, maar later weer naar Argentinië teruggekomen. Ik heb haar weer ontmoet toen ik aartsbisschop van Buenos Aires was, zij was toen negentig jaar. We zijn elkaar blijven zien tot haar dood, op haar drieënnegentigste. Op een dag heeft ze mij een medaillon van het Heilig Hart van Jezus gegeven die ik nog elke dag bij me draag. Die medaille, die voor mij ook een herinnering is, doet me heel erg goed. Wilt u ‘m zien?” Het kost even moeite, maar uiteindelijk paus haalt de medaille te voorschijn. Die is helemaal verkleurd na jaren van dragen. “Zo denk ik elke dag aan haar en hoe zij onder haar armoede heeft geleden. En ik denk aan alle anderen die hebben geleden. Ik draag ‘m en ik betrek ’m bij mijn gebeden.” “Wat is de boodschap van de Kerk voor daklozen? En wat betekent die boodschap van de kerk voor de daklozen concreet?”

“Ik denk aan twee dingen. Allereerst is Jezus als een dakloze ter wereld gekomen, een arme dakloze. En in de tweede plaats wil de kerk alle mensen omhelzen en zeggen dat iedereen recht heeft op een dak boven zijn

”Ja, dat is mijn plicht. Maar ik voel het ook van binnen. Het is geen gebod. We moeten het eigenlijk allemaal doen.”

ze moeten helder en transparant zijn. Bijvoorbeeld: wij beheren het gebouw waar we nu zijn en de uitgaven worden gecontroleerd om corruptie te voorkomen. De verleiding van corruptie is altijd aanwezig, zowel in de politiek als in de kerk. Ik weet nog dat ik met veel verdriet heb moeten zien, hoe mensen, toen Argentinië tijdens de juntajaren in oorlog was met Groot-Brittannië over de Falklandeilanden, spullen doneerden en tegelijkertijd degenen die deze spullen moesten distribueren, ze mee naar huis namen. Overal en altijd loert het gevaar van corruptie. Ik heb er eens over gesproken met een Argentijnse minister, een eerlijke man. Hij is ooit opgestapt omdat hij voor zijn geweten sommige, een beetje duistere zaken niet meer kon verantwoorden. Ik heb hem gevraagd: als jullie hulpgoederen sturen- kleren, voedsel of geld aan de armen of behoeftigen-, hoeveel daarvan komt dan daadwerkelijk aan? Hij antwoordde: 35%. Dat betekent dat 65% niet aankomt. Dat is nu corruptie: een stukje voor mij en nog een stukje voor mij.”

Hoe kan de Kerk als zij over dit soort onderwerpen spreekt, enerzijds invloed uitoefenen op het maatschappelijk debat en anderzijds voorkomen dat zij misbruikt wordt door de politiek?

Heeft u het gevoel dat u in de tweeëneenhalf jaar dat u nu paus bent een mentaliteitsverandering heeft kunnen bewerkstelligen, bijvoorbeeld in de politiek?

“Er zijn wegen waardoor je op dit punt de fout in kunt gaan. Ik zie twee vormen van verleidingen. De kerk moet de waarheid verkondigen, maar ook getuigenis zijn: getuigenis van armoede. Een gelovige die het over armoede en over daklozen heeft, kan niet tegelijkertijd het leven van een farao leiden. De andere verleiding heeft te maken met het sluiten van akkoorden met regeringen. Je kunt die akkoorden sluiten, maar

“Dat zou ik niet weten. Wat ik wel weet is dat sommige mensen gezegd hebben dat ik een communist was. Maar dat is inmiddels een beetje een ouderwetse term (lacht). Misschien gebruiken ze tegenwoordig andere woorden als ze het over mij hebben…”

hoofd. In de kerkelijke volksbewegingen werken wij met wat we in het Spaans wel de drie ‘t’s’ noemen: trabajo (werk), techo (huis) e tierra (grond). De kerk verkondigt dat ieder persoon recht heeft op deze drie ‘t’s’. U vraagt en krijgt regelmatig aandacht in de media voor kwetsbare groepen, zoals de daklozen en de vluchtelingen. Bent u niet bang dat er een zekere moeheid bij de media (en de samenleving) gaat ontstaan?

“Als we weer over een thema praten dat ons niet aanstaat - en waar we het niet graag over hebben - kennen we allemaal de neiging om te zeggen: ‘Laten we hier toch over ophouden, het wordt vervelend zo.’ Ik weet dat dit gevoel bestaat, maar ik ben er niet bang voor. Ik moet de waarheid blijven verkondigen en uitleggen hoe de dingen in elkaar zitten.” Dat voelt u als uw plicht?

Paus Franciscus

Paus Franciscus, geboren als Jorge Mario Bergoglio (Buenos Aires, 17 december 1936), is sinds 13 maart 2013 de paus van de Rooms-katholieke Kerk, een positie die inhoudt dat hij leider van deze Kerk, bisschop van Rome en soeverein van Vaticaanstad is. De Argentijn is de eerste jezuïet die paus werd, de eerste uit Latijns-Amerika en van het zuidelijk halfrond. Paus Franciscus wordt door de Rooms-katholieke Kerk beschouwd als de 266e paus. Hij is de opvolger van Benedictus XVI, die op 28 februari 2013 aftrad wegens gezondheidsproblemen.

Marxist of socialist…

“Dat hebben ze allemaal over me gezegd.”

Zijn hele leven, als individu zowel als religieus leider, staat hij bekend om zijn nederigheid, zijn bekommernis om de armen en zijn inzet voor dialoog als een manier om bruggen te bouwen tussen mensen van alle achtergronden, overtuigingen en religies. Sinds zijn verkiezing tot paus toont hij een simpelere en minder formele aanpak van het pausdom. Zo verkiest hij het Vaticaans gastenverblijf als woonstee in plaats van het Pauselijk Paleis. Zijn eenvoud en menselijkheid hebben hem in korte tijd veel populariteit opgeleverd. Bron: Wikipedia

6

column

't nieuws ligt op straat


terugblik


7

Het klinkt platvloers, maar vaak is het leven zelf helaas niet anders. Bezinning op basis van een geloof is modegevoelig. Is dat erg? Of juist grappig relativerend? tekst en foto’s Paul Waaijers

Bezinning anno 1964 Gastcolumn door

Liselore Zevenhuizen Verbondenheid "Geen mens is een eiland, in zichzelf besloten; elk mens is een stukje continent, deel van het vasteland." schreef John Donne. Toch kan het soms zo voelen. Er zijn situaties of periodes in je leven waarbij het wel degelijk voelt alsof je losraakt van een basis, alsof je nergens bij hoort en waarin het voelt alsof je loopt of drijfzand in plaats van op vaste grond. Wanneer je lijf je in de steek laat bijvoorbeeld. Of je hoofd. Wanneer je lichamelijk ziek bent en je niet meer kunt vertrouwen op je hart of je longen of je benen. Of wanneer je brein ziek is en het mistig voelt, je stemmen hoort en zelfs de blauwste lucht en fleurigste bloemen niet op je netvlies blijven staan. Wanneer lijf en hoofd hun eigen dansje dansen is het soms moeilijk om te vertrouwen dat je nog een steentje bij te dragen hebt, dat het uitmaakt dat je bestaat, dat je een plekje hebt dat alleen jij in kunt nemen. Je bent wellicht gehandicapt, maar misschien kun je wel heel mooi tekenen. Je voelt je misschien dagelijks duizelig en je lijf doet pijn, maar je kunt nog steeds een praatje maken met je buurvrouw. Je hoofd heeft misschien wat kuren, maar je kan wel een mop vertellen aan je kleine nichtje. Heeft de rijke bankdirecteur in zijn dikke Mercedes een volwaardiger bestaan dan iemand die ondanks eigen beperkingen een eenzame buurtgenoot bezoekt? Is iemand die voor volle zalen zingt in dure jurken meer waard dan iemand die met Straatnieuws bij de supermarkt staat? Als je kijkt naar de natuur, geeft zij wellicht het meest passende antwoord. Het kwetsbare bijtje en het kleine miertje zijn net zo belangrijk in de keten van het leven als de gigantische olifant en de leeuw met zijn krachtige kaken. Alles in de natuur is onderling verbonden met al het andere. Zonder het ene stukje verliest het andere het bestaansrecht. Ieder mens heeft waarde. Niemand is een eiland, ieder van ons is deel van het vasteland.

Een gezonde baby na een gezonde zwangerschap

>

Sinds oktober 2015 is het nieuwe programma Gezond Zwanger worden online. Dit programma wil bijdragen om de kans op een gezonde baby voor jongvolwassenen te verhogen. Het programma bestaat uit zeven hoofdstukken met videostrips en oefeningen en is te vinden op Oefenen.nl. Mila, Peter, Lilian, Amber en Ronny spelen in ieder hoofdstuk de hoofdrol. Ieder hoofdstuk opent met een animatie. Daarover gaan de online vragen. De animaties vormen samen één stripverhaal. Te downloaden op Oefenen.nl. De hoofdstukken zijn: • Welkom • Dromen en zorgen • Eten en drinken • Medicijnen en drugs • Arts en verloskundige • Geldzaken • Werk Gezond Zwanger worden is een programma van Stichting Expertisecentrum ETV.nl gemaakt in samenwerking met de GGD Haaglanden in opdracht van de gemeente Den Haag. Het is bedoeld voor langzaam lerende, laaggeletterde en/of analfabete jongvolwassenen, zowel autochtoon als allochtoon, en hun omgeving. Voor het onderwijs is het geschikt voor vmbo en mbo.

Stilte Actie tegen armoede en verrijking in Nederland Elke derde dinsdag van de maand komen we samen in protest. Op 15 december op het Plein in Den Haag (vlakbij Binnenhof achter de Tweede Kamer) 13.00 uur Armoede is nog steeds een schande, er klopt geen barst van. Steeds wordt het opnieuw uitgevonden en telkenmale wordt de ernst aangetoond, maar helpen doet het maar weinig. Hoe hou je het gevecht vol? De permanente aandacht die nodig is om werkelijk iets te veranderen, breng je niet op door alleen je verzoeken in te dienen bij kamerleden of andere zaakwaarnemers. Een andere actie, van stilte, van ingehouden woede zonder nog meer woorden is nodig. Daar is innerlijke kracht voor nodig. Die hebben we allemaal. We lopen zwijgend om de gebouwen heen, een weg van de lange adem. We vormen een kring of rij van stilte bij de twee ingangen van de Tweede Kamer en vlakbij de ingang van het Binnenhof. Op eenvoudige borden en folders leggen we uit waarom we er iedere keer weer zijn. Door iets wits te dragen laten we zien dat we verbonden zijn. Reiskosten kunnen eventueel vergoed worden voor wie het zelf niet kan betalen en er geen mogelijkheid is de kosten te declareren. Grote declaratie-bedragen graag even telefonisch aanvragen. Iedereen moet kunnen deelnemen! Organiseer ook een Stilte Actie tegen armoede en verrijking in je eigen gemeente en laat ons dit even weten. Wilt u contact: Madeline Andringa: 078 - 631 78 61, Norga Simons: 070 - 511 75 30, Henk Baars: 06 - 4117 0229. Om deze actie te kunnen uitvoeren is uw financiële steun nodig, uw steun. U kunt uw steentje bijdragen door uw bijdrage over te maken op rekening 9516845 van STEK, stichting voor Stad en Kerk te Den Haag (o.v.v. Stilteactie)

Mijn jeugd voltrok zich aan de Soestdijksekade, onder de slagschaduw van de Onze lieve Vrouw van Fatima-kerk. Het rooms katholieke geloof was het spirituele cement van waaruit ons 11 koppige ‘hoeksteen’-gezin opgemetseld was. In ons buurtje ter grootte van een planologische postzegel waren zo’n 11 winkeliers actief, verdeeld over diverse geloofsovertuigingen, zoals hervormd, gereformeerd en katholiek. Ik heb dat toen nooit zo doorgehad, maar de dagelijkse pelgrimage der huisvrouwen verdeelde zich als vanzelfsprekend over de gelijkgelovige neringdoenden. Als katholiek een krop sla halen bij de protestantse groenteboer; dat dééd je gewoon niet. Niet vanuit vijandigheid, maar vanuit een niet beredeneerd automatisme. Leverworst Alleen in de vakantietijd, als onze ‘eigen’ winkeliers een weekje vakantie vierden, werden deze barrières tijdelijk geslecht. Dan moest ik als jong Haags ventje de schouderham opeens gaan halen bij een ongelovige slager. Na een onwennig eerste entree in zijn betegelde winkel, bleek die goddeloze slager geen satanische griezel, maar een gemoedelijke kaalhoofdige

figuur die zijn jeugdige clientèle op aanzienlijk dikkere plakken leverworst trakteerde dan zijn katholieke collega op de Dierenselaan. Waren echter na de vakantie alle middenstanders weer achter hun eigen toonbank neergestreken, dan hergroepeerden de diverse klantenbestanden zich weer als vanouds richting de ‘eigen’ winkel. Klein grut Uiteraard zat ik op een rooms katholieke school. In een bedje van Bijbelse verhalen werd verantwoorde katholiek onderwijs gegeven. God zag alles en wist wat je deed. Big Brother avant la lettre. Zou God ook op zondagochtend, tijdens de hoogmis, mijn gedachten kunnen lezen? Gedachten die onder de bloedstollend saaie preek van de pastoor weg-dweilden richting een herbeleving van de zaterdagavond uitgezonden TV-serie Rawhide, een zwart/witwestern, met Clint Eastwood als de slimme cowboy Rowdy Yates. Zou ik met deze beelden in het hoofd op dat zondagse kerkmoment Gods toorn nu over mij afroepen? Nou ja, in het ergste geval kon je altijd nog je zonden deleten te biechtstoel, een muffig houten kast, verdeeld in twee compartimenten, waar achter een kippengaas vierkantje de kapelaan je bevroeg over je grote en kleine misdragingen. Vaak verzon ik nog twee, drie niet gedane zonden, in de categorie ‘klein grut’, er extra bij als een soort van ‘wisselgeld’ voor het geval ik een wél gedaan vergrijp over het hoofd zou zien. Want God wist alles en met zo’n tegenpartij wil je je natuurlijk zondetechnisch in niet al te grote schulden steken. Goeroes Want zonden waren er in mijn geval regelmatig. Zelfs zodanig dat ik wegens druk wangedrag (tegenwoordig heet dat ADHD) van de Onze Lieve Vrouw van Fatimaschool aan de Soestdijksekade stuiterde naar de Broedersschool der Heilige Engelbewaarders in de Herschelstraat. En toen… jaren zestig, popmuziek, Dolle Mina’s die publiekelijk hun BH opaten. Dat soort werk. Plus een seksuele revolutie

die óók door de Herschelstraat klotste. Hotpants om strakke meisjeskonten. Opzwepende beatmuziek. Dat soort ontwikkelingen zet een mens, dus ook een broeder, toch aan tot enige twijfel. Gevolg, broeders traden uit, gingen trouwen, kortom; einde carrière. Maar de mens kan kerken sluiten wat ie wil; de behoefte aan bezinning blijft. En al snel werden de contouren zichtbaar van een opkomende spirituele middenstand met hun goeroes, hun peperdure sessies maan-menstrueren in Indiaanse zweethutten inclusief danspartijen op kosmische plekken, terwijl ondertussen de Kabouter Kandelaar van de Spiritualiteit, de Baghwan, oude tegeltjeswijsheden

handig wist te verpakken in nieuwe ‘kosmische’ zakken. Gouwe handel Ook mijn eigen Fatimakerk aan de Soestdijksekade ontkwam niet aan deze nieuwigheden. Het pand is nu in handen van de City Church, een soort Jehova’s maar dan aanzienlijk lawaaiiger. Op een Kerstnacht stapte ik er eens binnen. Waar in mijn jeugd drie priesters in de Kerstnachtmis voorgingen, dansten nu bloedmooie vrouwen op het altaar, ondertussen met gezang op snoeiharde popmuziek de Here Jezus bejubelend. En het zou zomaar kunnen dat God zag dat ook dit goed was.

Advertentie

Den HaagFM.nl Maandag t/m vrijdag

Zaterdag

07.00 uur Haagse Ochtendradio met Justin Verkijk 10.00 uur De Haagse Hartslag actualiteiten 15.00 uur Ron Davids nieuws en muziek 18.00 uur Vandaag in Den Haag nieuwsoverzicht 19.00 uur Haagse Avondradio 21.00 uur ma Stork on Air Haagse popmuziek di Het Woordenrijk poëzie Dutchbuzz (vanaf 22.00 uur) voor expats wo De Blauwe Ooievaar Haagse gezelligheid do Young Agga jongerenprogramma vr Nonstop muziek 23.00 uur Tonka underground radio

07.00 uur Haagse Wekkerradio 10.00 uur Nieuwslicht nieuws en achtergronden 12.00 uur Den Haag FM Top 30 14.00 uur Sportsignaal 18.00 uur Haagse Avondradio 21.00 uur Royal Dance Grooves 23.00 uur De Start van de Nacht met Henk Bres

Zondag 07.00 uur Haagse Wekkerradio 10.00 uur Kunstlicht kunst en cultuur 12.00 uur Club Fatale voor en door meiden 14.00 uur Sportsignaal 18.00 uur Haagse Avondradio 21.00 uur De Nieuwe Van Nierop nieuwe muziek 22.00 uur Mediamix communicatie en wetenschap 23.00 uur Tonka

2.0 FM 9 p o io d a r s d aagse sta Jouw 100% H

8

verslag levenseindekliniek


9


Het is geen ziekenhuis en ook geen hospice (waar je in de terminale levensfase in een kleinschalige, niet-klinische omgeving kunt verblijven). Toen de Levenseindekliniek begin 2012 in Den Haag werd geopend, waren er kamers gereserveerd waar patiënten volgens overheidscriteria euthanasie konden krijgen. Maar dat bleek overbodig. tekst en foto's Lex Veldhoen

Menswaardig sterven in je vertrouwde omgeving Euthanasieverzoeken

> Vrijwel iedereen ondergaat zoiets liever thuis. Nu is in de villa aan de Eisenhowerlaan (Statenkwartier) het landelijke kantoor gevestigd. Van daaruit worden ambulante teams begeleid. ‘Hij was heel blij dat het moment daar was, hield de handen van mij en mijn zus vast, mocht zelf het infuuskraantje open zetten en zei: ‘Ik voel nog niks… Hé, daar komt het’ en toen is hij met een lach gegaan.’ Dit vertelt Joyce van Hoof (58)* over het sterven van haar vader. ‘Mijn moeder overleed januari 2014 na een akelige ziekenhuisopname. Ze had euthanasie gewild, maar omdat ze dementeerde ging dat niet. Mijn vader, tegen de negentig, kreeg deze zomer allerlei klachten, uitval in de benen, een dubbele liesbreuk, hernia en had zich al bij de oprichting van de Levenseindekliniek als lid aangemeld, want hij hield het liever zelf in de hand. Na mijn vakantie bleek hij niet meer buiten te komen, was gevallen in huis en zei: ‘Er moet iets gebeuren, ik heb niks meer te wensen, alle taken volbracht, een goed en waardig

leven gehad en wil waardig sterven.’ Ik huilde ontzettend. Hij zei dat hij niet bang was voor de dood: ‘Het zou voor mij een opluchting zijn. Ik kan echt niet meer’. Wij allemaal, mijn broer, zus en ik, respecteerden de wens van mijn vader. De huisarts wilde niet actief meewerken. Ik heb toen contact gezocht met de Levenseindekliniek. Dat was echt een verademing, want die arts begreep precies wat er aan de hand was. De te nemen stappen werden uitgelegd, het werd uitgesteld omdat de SCEN (steun- en consultatie bij euthanasie) arts vond dat het bloed nog aanvullend onderzocht moest worden. Maar na vijf dagen uitstel vond het plaats; twee maanden nadat ik contact had opgenomen met de Levenseindekliniek. Het gemis blijft toch; het was heel emotioneel, maar achteraf heb ik er veel meer vrede mee dan hoe het met mijn moeder ging.’ Zorgvuldigheidseisen Psychiatrisch verpleegkundige Doortje Groot (56) werkt op het kantoor van de Levenseindekliniek en maakt deel uit van een team. Ze

vertelt over de handelswijze rond een aanvraag: ‘Elke aanvraag wordt door de Levenseindekliniek serieus bekeken. Zodra de aanmelding binnenkomt, wordt het medisch dossier opgevraagd en onderzoeken we of iemand inderdaad al uitbehandeld is en of er binnen de wet mogelijkhe-

‘Hij hield het liever zelf in de hand’

den zijn te helpen. Bij psychiatrische aandoeningen kan iemand uitgenodigd worden voor een psychiatrisch spreekuur of worden opgezocht door een psychiater van ons. Het kan ook zijn dat we op somatisch gebied nader onderzoek willen, waarvoor een verpleegkundige, eventueel samen met een arts bij iemand langsgaat om te controleren of het bijvoorbeeld

niet om eenzaamheid gaat en of de diagnose juist is. Daarna volgen minimaal twee, drie bezoeken door arts en verpleegkundige om een band met de patiënt te krijgen en te bezien of de wens tot levensbeëindiging, ook los van de familie, consistent is. Daarna bezoekt een zogenaamde SCEN-arts de hulpvrager die, ook naar aanleiding van de verslaglegging, controleert of het team de zorgvuldigheidseisen uit de wet volgt en een rapport schrijft. Er blijft contact met de huisarts en het team overlegt met de patiënt over de datum, hoe laat, hoe, in bed, op de stoel en wie er bij zijn. Intussen vindt een gesprek plaats tussen twee, drie artsen en de zorgmanager, waarbij zij zich over het dossier ter controle buigen, zodat alles klopt. Nadat de patiënt overleden is, controleert een schouwarts het lichaam en overhandigt het dossier aan de toetsingscommissie.’ De kliniek is bedoeld voor de complexere aanvragen en vindt dat patiënten primair bij de eigen arts of een vervanger terecht moeten kunnen. Maar steeds vaker krijgt het te maken met huisartsen, die het met name bij kanker-

Enkele cijfers uit het jaarverslag (2014): In Nederland worden jaarlijks 14.000 euthanasieverzoeken gedaan. Een derde wordt ingewilligd; een derde van de aanvragers overlijdt voordat de toetsingsprocedure afgerond is. In 2014 deden ruim duizend mensen een verzoek bij de Levenseindekliniek, waarvan 323 geholpen konden worden.

niet meer kan aangeven dat de euthanasiewens nog bestaat. De meeste mensen die euthanasie krijgen, zijn ouder dan 70 jaar. In 2014 waren er 18 jonger dan vijftig. Een derde is man, mede omdat vrouwen gemiddeld ouder worden. Er zijn 42 (landelijk verspreide) teams verantwoordelijk voor de uitvoering, veelal een (gepensioneerde) arts met een (psychiatrisch) verpleegkundige. De aanmeldingen komen vanuit het hele land.

Uitgangspunt is: Is er sprake van een weloverwogen, vrijwillig verzoek, van ondraaglijk en uitzichtloos psychisch of fysiek lijden en zijn er geen redelijke alternatieven meer. Bij het merendeel gaat het om somatische oorzaken(beroerte, kanker, MLS, ALS, longaandoeningen, dementie). Het minst vaak wordt een verzoek gehonoreerd bij psychiatrische indicaties (in 2014 slechts 17). Dit komt vooral omdat de criteria minder eenduidig zijn (heeft de wens te maken met een wellicht weer verdwijnende depressie?). Bij dementie speelt vergelijkenderwijs dat de aanvrager vaak

Er zijn twee methoden: Intraveneus toedienen door de arts of zelf een aangereikt drankje opdrinken (waar circa 20% voor kiest). Door de vele aanvragen duurt het drie tot zes weken voordat met het onderzoek kan worden begonnen. In urgente situaties kan dat verkort worden tot minder dan een week. Bij psychiatrische oorzaken duurt het vaak langer voordat een onderzoek afgerond wordt, soms ruim een half jaar, vanwege de zorgvuldigheid en een gebrek aan psychiaters. Het werk wordt gefinancierd met vergoedingen van zorgverzekeraars, subsidies en schenkingen.

patiënten voor zich uit schuiven, waarna op het laatste moment een beroep wordt gedaan op de kliniek. Groot: ‘Dat is erg vervelend, omdat artsen en verpleegkundigen dan in een kort tijdsbestek moeten werken. Soms adviseren we patiënten en huisartsen, als de patiënt nog maximaal twee weken te leven heeft, palliatieve sedatie: een combinatie van middelen waardoor iemand langzaam comateus wegglijdt.’ Diepe band Gevraagd hoe ze tot dit werk gekomen is: ‘Ik ben opgegroeid met een moeder die psychisch erg leed, vaak was opgenomen, gesepareerd werd en uiteindelijk zelfmoord pleegde op haar verblijfsafdeling. Ik was zestien en enig kind. Ze kon niet voor me zorgen en kwam heel bedreigend op me over. Ik ben door die achtergrond affiniteit blijven houden met psychiatrie, heb de HBO-opleiding afgerond en gewerkt op allerlei afdelingen. Ik vind dit de ultieme hulpverleningsvorm, die heel duidelijk inspeelt op een vraag die iemand heeft. Je bouwt

een diepe band op; mensen vertellen vrijwel direct hun levensverhaal, waarom ze er niet meer willen zijn. Ik heb ook gesprekken met familieleden, verwanten. Het is aan de arts om de euthanasie uit te voeren. Ik let vooral op de omgeving en ga bijvoorbeeld met mensen ergens anders zitten als ze er niet bij willen zijn. Vrijwel altijd gebeurt het bij de patiënt thuis, in een verpleeghuis of hospice. Als we iemand afwijzen, geven we per brief duidelijk uitleg waarom we binnen de wetgeving geen mogelijkheden zien. Het komt voor dat iemand zich op een latere termijn weer aanmeldt.’ Vergrootglas ‘Ik vind het mooi werk, waar ik helemaal achter sta . Soms krijg ik een klik met iemand, dan is het moeilijker afstand te houden. Als iemand alleen is, pakt hij of zij soms je hand beet. Ik heb gemerkt dat dat te dichtbij is voor mij. Dus doe ik dat niet meer. Nee, het went niet en je moet zelf je grenzen bewaken. Ik ben er vorig jaar zeventien keer en dit jaar dertien

keer bij geweest. Ik heb weleens twee patiënten in een week, maar we proberen het zo goed mogelijk te verdelen over de teams, ook vanwege de verslaglegging, bezoeken en alles wat er bij komt kijken.’ Hoe moet je ondraaglijk lijden interpreteren, het lijkt zo vaag? ‘Lijden is

‘Het went niet en je moet zelf je grenzen bewaken’

wat iemand aangeeft als voor hem of haar ondraaglijk. Vaak staat dat in relatie tot wat iemand kon en niet meer kan. Het gaat erom, dat die persoon dat kenbaar kan maken. Mijn persoonlijke mening doet er dan niet toe. Het is voor patiënten heel persoonlijk, iedereen reageert anders op lijden. Maar er moet wel een diagnose gesteld zijn, behande-

ling zijn gevolgd en redelijkerwijs alles gedaan zijn om het tij te keren. We zijn vier keer op onze vingers getikt door de toetsingscommissie vanwege de gevolgde procedure, maar nooit beticht inhoudelijk fout gehandeld te hebben. Wel werken we onder een vergrootglas, moeten ons vaak verantwoorden en er verschijnen regelmatig artikelen waarin stelling wordt genomen tegen de Levenseindekliniek. Maar we bezoeken niemand die geen euthanasie wil.’ *Vanwege de privacy is de naam van de nabestaande veranderd.

10

tijdsbeeld


11


1947

De reus van Rotterdam Rigardus Rijnhout Rotterdam 21 april 1922 – Leiden 13 april 1959 stond door zijn lengte van 2 meter en 38 centimeter bekend als de Reus van Rotterdam. Hij is de op een na langste man aller tijden in Nederland. Rijnhout woog 230 kilo en had schoenmaat 62. Zijn buitengewone lengte werd veroorzaakt door een groeistoornis. Rijnhout overleed op 36-jarige leeftijd aan de hypofysetumor die de oorzaak was van zijn groeistoornis. De vriendelijke man werd in de Maasstad gezien als een fenomeen en had daardoor het nodige te verduren. Rustig over straat lopen was er meestal niet bij en regelmatig werd hem gevraagd of 'het koud was daarboven'. Hij verdiende geld door zichzelf als wandelend reclamebord te verhuren. Na een ongeluk heeft hij nog een paar jaar bij de vertreksteiger van de Spido ansichtkaarten met een foto van zichzelf aan de man gebracht. Toen Rijnhouts gezondheid achteruit ging en hij opgenomen moest worden in het Academisch Ziekenhuis Leiden werd een hijskraan ingezet om hem vanaf de tweede etage naar beneden te takelen. Zijn vader sprak bij het graf van zijn zoon de volgende woorden: Spot en hoon waren vaak je deel, maar je haatte de mensen daarom niet, want je had een hart van goud. Bron: Wikipedia

verslag de oudste moskee van nederland


Diamanten jubileum voor de moskee Woonachtig in het hartje van de biblebelt - Nunspeet - is Safeer Siddiqui de imam van de oudste moslimorganisatie in Nederland en tegelijkertijd, met zijn 26 lentes, de jongste imam. tekst Marko Fehres foto’s Bertus Gerssen

voor de bouw van een moskee in 1955 in Den Haag hebben de christelijke kerken wel geprotesteerd. ‘Dat klopt. Wij als Ahmadiyya gemeenschap zijn ook een missionaire beweging. Terwijl de kerken met de missie en zending de koloniën aan het evangeliseren waren, vestigden wij ons in Nederland.’ Tot welke stroming behoort de Ahmadiyya gemeenschap? ‘De soennitische. Maar er zijn wel 70 stromingen in de Islam. Het grote verschil met de meeste religies is dat bijvoorbeeld het Christendom hoopt op de wederkomst van Jezus. Wij geloven dat de Beloofde Messias reeds is gekomen in de persoon van Hadrat Mirza Ghulam Ahmad (1835 – 1908). Zijn opvolgers worden Kaliefen genoemd. Momenteel is de vijfde Kalief (geestelijk leider, red.) aan de macht die in 2003 is gekozen. Hij staat aan het hoofd van onze gemeenschap zoals de paus dat is als leider van de Katholieken.

Het 60-jarig bestaan

Het 60-jarig bestaan van de Mobarak moskee wordt het gehele komende jaar uitgebreid gevierd. Er is een tentoonstelling ingericht over de relatie van de Ahmadiyya gemeenschap met Nederland en voor de media ligt een USB stick klaar met waardevolle informatie. Het adres is Oostduinlaan 79 in Den Haag. Voor meer informatie: www.islamnu.nl

> Woonachtig in het hartje van de biblebelt - Nunspeet - is Safeer Siddiqui de imam van de oudste moslimorganisatie in Nederland en tegelijkertijd, met zijn 26 lentes, de jongste imam. Hoe is het om moslim te zijn in de biblebelt? Lacht: ‘Prima, ik voel me volkomen geaccepteerd. Volgens mij hebben ze er liever ons dan bepaalde kerken.’ Toen er plannen werden ontwikkeld

Hoe was de moskee gefinancierd? ‘Er waren nog niet heel veel moslims in Nederland in 1955 maar er is flink gespaard. Alles is uit eigen zak betaald. Het geld is voornamelijk door vrouwen opgebracht, zij hebben in feite de eerste moskee in dit land gebouwd. Een Voorburgs architect - de heer Frits Beck - heeft de moskee ontworpen en een rechter van het Internationaal Gerechtshof - de heer Muhammad Khan - verrichtte de opening op 9 december 1955. De Mobarak moskee aan de Oostduinlaan in het Benoordenhout in Den Haag was een feit.’ Is er in de 60-jarige geschiedenis van deze moskee wel eens narigheid geweest? ‘In 1987 is er brand gesticht en is een deel afgebrand. We hebben die gelegenheid aangegrepen om de moskee te vergroten. Verder nooit. We investeren erg in openheid. We houden open dagen en geven lezingen.’ In welke taal

predikt u? ‘Dat hangt van mijn publiek af. Overwegend komen hier Marokkanen, Surinamers, Pakistanen en autochtone Nederlandse bekeerlingen. Dan preek ik in het Arabisch, Nederlands, Urdu of Engels.’ U bent jong dus kan u goed verplaatsen in de leefwereld van jongeren? ‘Die verantwoordelijkheid voel ik wel, om jongeren te inspireren. Ik heb ook een twitteraccount. Ik noem mezelf een ‘fundamentalist’ in de betekenis van vasthouden aan het fundament van het geloof: de Koran en de Heilige Profeet Mohammed.’

#162015

13

‘Eigenlijk ben ik gymleraar,’ vertelt de eigenaar van Caesar Fitness + Spa Resort aan de Mauritskade in Den Haag. ‘De HALO bracht me naar Den Haag en de eerste school waarop ik lesgaf was praktijkschool De Poort. tekst Marko Fehres foto’s Bertus Gerssen

Een bijzonder geschenk > Maar in de jaren 80 was Wim Deetman minister van onderwijs en hij zei dat gymleraren toch alleen maar een bal de zaal ingooiden en bezuinigde veel leraren weg, waaronder mij. Ik ben toen een sportschool begonnen in de HALO. Dat werd een hele keten van sportscholen. Via via hoorde ik dat het Mauritsbad te koop stond en het voelde bij binnenkomst gelijk goed. De deal was dan ook binnen drie minuten rond.’

‘Islam betekent letterlijk vrede’ ‘De chaos op het moment in het Midden-Oosten verklaar ik uit het toenemend materialisme bij de mensen, wat leidt tot hebzucht en intolerantie. Het vergroot de afstand tot God. De oorlog in Syrië is geen religieuze kwestie maar een politieke. De westerse politiek steunde een onrechtvaardige regering (Assad, red.). Bepaalde rebellengroepen (IS, red.) kapen het geloof omdat dat het de mensen aanspreekt. Let wel, in het Midden Oosten zijn het moslims waaronder de meeste slachtoffers worden gemaakt.’ ‘De Ahmadiyya gemeenschap is in veel moslimlanden een bedreigde minderheid. Vanwege onze visie worden geloofsgenoten soms vervolgd of erger. Bij de vluchtelingen valt me op dat ze meestal helemaal niet zo religieus georiënteerd zijn. Een internationale aanpak zou toch moeten kunnen voorkomen dat er een vluchtelingenstroom op gang komt. Als er een goede planning wordt gemaakt en de wijsheid van de gehele wereld wordt gebundeld voor de ontwikkeling van de gehele mensheid dan zal de wereld een oase van vrede en rust worden.’

interview hans van os

Straatnieuws

‘Tot in Colakreek in Suriname hebben ze het over Caesar Spa’

Vlaggenschip ‘Je lichaam is een bijzonder geschenk. De reis die we maken op deze aardbol is buitengewoon. Ik vind het leven heel bijzonder. Ik geloof dat de manier waarop je lacht tegen de wereld bepaalt hoe de wereld naar jou teruglacht. En wanneer je goed voor je lijf zorgt dan komt er endorfine vrij, dat is een natuurlijke drug.’ Je bent een liefhebber van kunst? ‘Klopt ik gebruik Caesar Spa ook als expositieruimte. Ik bezit hiernaast nog drie sportscholen

maar de Mauritskade is echt het Vlaggenschip. Het feit dat het oude Mauritsbad uit 1883 bijna volledig origineel is herbouwd had héél wat voeten in de aarde. Het bouwvergunningsproces heeft acht jaar geduurd. Monumentenzorg had als eis dat het zwembad terug moest keren, daarmee kon ik ze blij verrassen, dat zat in het nieuwe plan. Maar de Welstandcommissie kraakte het plan diverse malen tot op de grond af. Het moest een glazen doos worden… Ik heb toen tegen de welstandscommissie mijn verbazing uitgesproken dat het onmogelijk is dat een commissie - die uit negen personen bestaat - het daar unaniem over eens is. In Nederland hebben we een democratie, dat betekent dat we onze stem mogen laten horen! Die zogenaamde unanimiteit stoorde me. Gelukkig ging de wethouder contrair en kon ik gaan bouwen.’ Energiezuinig Hoe kom je aan de naam Caesar? ‘Dat was als puber de naam van mijn kat. Ik zeurde mijn moeder de oren van het hoofd om zo’n huisdier. Oké, zei ze, maar dan moet het een rode zijn. Die zijn namelijk heel schaars. Laat de buurpoes nou één rode kitten krijgen! Dat werd Caesar.’ ‘Gymnastiek is een bedenksel van militairen. Willem I vond dat het volk weerbaar (=gezond) moest zijn. Daarom werd gymnastiek voor de gewone man ingevoerd. In het kanaal hier aan de Mauritskade werden zwemlessen gegeven. Maar het water was niet al te fris. Zodoende werd in 1883 dit zwembad gebouwd, het eerste overdekte in Nederland waar ook het water werd gezuiverd. Het is erg kostbaar om een zwemwater te exploiteren. In alle gemeenten moet daar fors geld bij. Maar we hebben dit pand zéér energiezuinig gebouwd. Iedere ruimte wordt - al naar gelang de functie - apart verwarmd, dat loopt uiteen van 17 tot 39 graden. Binnenkort schakelen we alle verlichting over op led.’

Inspannen om te ontspannen Wat ik als schrijver van dit artikel leuk vind om te zien is dat wanneer ik langsrij er halfnaakte mensen voor de deur op het terras ontspannen. Lacht: ‘Vanuit de sauna koelen ze af in een badjas op het terras. Ja, mensen voelen zich hier op hun gemak, zo hoort het ook.’ Wie zijn je klanten? ‘Meer dan de helft is anderstalig dan Nederlands. Dat is grappig, het eerste dat ze in hun nieuwe woonplaats regelen zijn childcare en the gym. En verder heeft Caesar een zeer gemêleerd publiek.’ Hoe zie je de toekomst in? ‘Zonnig. De trend van een keuze voor een nieuwe levensstijl houdt aan. Inspannen om te ontspannen is het motto. In de jaren 80 – het begin van de trend – ging 6% van de mensen fitnessen, nu is dat 16% en ik geloof dat het 24% wordt. En verder, ach… ik heb verzoeken om dit concept uit te breiden naar Amsterdam en Los Angeles, dus wie weet…’ Advertentie SN

12

FITNESS + HEALTHCLUB

November specials sp Ijs vSan 1 T A R + 1 Goor de pri

12 personen v

95 , € 29 90

€ 59, i.p.v. t/m geldig1-15 1 30-

Informeer naar onze

jaarspecial (wegens succes verlengd)

!

MAURITSKADE 10 • DEN HAAG • TEL 070 820 99 10

WWW.CAESAR-DENHAAG.NL

14

verslag eetcafé buurtpunt karmijn


15


De tien eetgeboden zijn:

Biologisch eten lekkerder én gezond

1. Eet lokaal. 2. Eet biologisch of in ieder geval producten waarvoor geen of zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt. 3. Eet minder en alleen diervriendelijk geproduceerd vlees. 4. Eet producten waar geen E-nummers of andere vreemde stoffen aan zijn toegevoegd. 5. Betaal meer. 6. Besteed dagelijks minimaal anderhalf uur aan uw eten. 7. Eet aan tafel, samen met anderen. 8. Probeer een deel van uw eten zelf te verbouwen, hoe klein dat deel ook is. 9. Verspil geen eten. 10. Eet lekker.

Het is een druk kruispunt van de Vaillantlaan met de Hoefkade in hartje Schilderswijk. Als de deur dichtgaat valt de rust en de zachte jazzmuziek op. De inrichting, met gekleurde lichtjes aan het plafond en staande omaschemerlampen, doet gezellig aan. Kok Xander Dumerniet (46) zwaait de pollepel over het geheel.

Bron: Mac van Dinther De Volkskrant

tekst Marko Fehres foto’s Henriëtte Guest

> ‘Deze ontmoetingsruimte stond leeg,’ vertelt hij. ‘Het maakt onderdeel uit van de stichting ’s Heerenloo, een instelling voor de begeleiding en huisvesting van licht verstandelijk gehandicapten. Ik ben een paar maanden geleden begonnen met een maaltijdproject op de woensdagavond en dat draaide zo goed dat ik de maandag erbij genomen heb. En dan is de keuken geheel biologisch. Het gegeven dat veel mensen geïsoleerd en eenzaam thuis zitten doet me pijn. En iedereen moet elke dag eten. Daarom

ben ik met dit eetproject begonnen. De stichting ’s Heerenloo steunt het

‘Scherp inkopen is de opdracht’

door de huur, gas, licht en water enz. voor haar rekening te nemen. Het mes snijdt aan meerdere kanten.

Mensen kunnen hier tweemaal per week komen eten en de bewoners worden ingeschakeld. Ze ervaren het als erkenning en vinden het heel leuk om mee te helpen koken en uitserveren. Deze samenwerking is uniek. Het is wel vermoeiend maar o zo dankbaar om met hen te werken.’ Karmijn ‘Het bewustzijn neemt enorm toe, steeds meer mensen kijken naar wat de herkomst is van producten en op vleesverpakkingen of er drie sterren op staan zodat het dier een

redelijk goed leven heeft gehad. Halal kookte ik al - sowieso geen varkensvlees - en op de maandag dus biologisch. Ik krijg het voor elkaar om een driegangen menu te serveren voor 6,50 euro. Daarvoor moet ik heel kritisch en scherp inkopen, maar het lukt me iedere keer weer. Biologisch eten is onbespoten, lokaal ingekocht, beter voor het milieu én gezonder en lekkerder. Wees welkom iedere maandag van 17.00 – 21.00 uur reserveren Facebook Eetcafé Buurtpunt Karmijn of 06 18666805

Een recept voor 4 personen van Xander:

Kip knoflook van het Karmijn Bereiding: > Ui met knoflook heel even in scheutje olie of kokosolie bakken (2 minuten) > Kip blokjes erbij en even mee bakken. (pas op dat de knoflook niet verbrandt) > Champignons in plakjes erbij. > Sweet chillysaus/tomaten ketchup en de room erbij. > 15 minuutjes op een laag vuurtje gaar laten worden. > Eventueel op smaak brengen met een bouillonblokje of peper en zout. Lekker op een Surinaams puntje of als maaltijd met rijst. Kosten ongeveer: € 1,- per persoon. Eet smakelijk! Xander Dumerniet Chef-kok het Karmijn

Speciaal voor de kopers van Straatnieuws Den Haag Rotterdam deze aanbieding:

Gratis een kop koffie met zelfgebakken appeltaart! bij een biologisch drie-gangen menu op de maandagavond voor maar € 6,50. Reserveren: 06 - 1866 6805

Boodschappenlijstje 300 gram kipfilet in blokjes 1 ui fijn gesneden 3 teentjes knoflook fijn gesneden 8 champignons in plakjes sweet chillysaus (flinke scheut) tomatenketchup (flinke scheut) room (flinke scheut)

Deze actie is geldig t/m december 2015.

16

verslag rotterdam kralingen


crypto 260 257


260 1

17

door Mariëtte Storm

2

3

4

11

6

6

5

18

7

6 8

9

10

16

14 17

11

Heilzame klanken

12

13

14

Horizontaal 1 Afvalstoffen verla(a)t(en) de christelijke politiek (4) 3 Stadsmuts voor Marokkanen (3) 6 Schoenopening (4) 8 Je reinste elasticiteit in het Rotterdamse dierenrijk (4+10) 11 Vorige week ging Den Haag over de grens (8+6) 13 Verblijfplaats van wijze vogels in Oostduinen (8) 15 Voor zo’n advies moet u in Bouwlust zijn (4) 17 Tijdelijke schoengroente (4) 18 Lijkt een metalige Haagse voetbalclub (4) 21 De Haagse schilder-periode is bijna afgelopen (10) 23 Leidse familie van het Rotterdamse Kasteel (6) 25 Zouden Syrische vluchtelingen graag op tafel leggen (6) 26 … in de pan, of … zusters van Tsjechov (4) 27 Optutten (van Straatnieuws door Marieke de Roo) (7) 28 Verlangen tonen in het Frans of Duits (5)

15

4

13

12

16 17

18

19

9

15

20

Voz intima staat er op haar kaartje; je innerlijke stem. De van oorsprong Portugese Ana Branco (51) helpt mensen door middel van klank, meditatie en rituelen dichter bij zichzelf te komen. ‘Het lichaam is wijs. Je kunt een traumatische ervaring wel in je hoofd hebben verwerkt, maar niet in je lijf. Trillingen helpen daarbij.’

21

22 2

23

24

Boodschap Zingeving volgens Ana: motivatie zoeken om te leven. “Als mensen geen zin meer voelen, zichzelf willen vinden òf terugvinden, laat ik

‘Heel mijn lichaam kietelt’

27 5

Energie De meditatie eindigt met twee ‘medicin songs’ die Michael zingt en begeleidt met zijn gitaar. “Die nummers openden mijn hart,” zegt iemand tijdens het sharen, “zo warm.”

“Vooral de stilte voelt mooier nu.” “Heel mijn lijf kietelt.” “Ik kwam in zo’n diepe ontspanning dat ik - heel kort - geen tijdsbesef meer had. Heel mooi dat dit zo ontstaat.” Ana: “Ook voor ons ontstaat dit. Het is jullie energie.” “Bij de oceandrum voelde ik weerstand. Ik weet: hier ben ik nog niet aan toe.” Ana: “Dan heeft de oceandrum voor jou een helende kwaliteit. Vraag jezelf: wat roept dit mij me op? Je bent in de gelegenheid dit te onderzoeken.” “Voor mij was het net een warm bad. Er zat niets scherps aan. Dat had van mij wel gemogen.” Ana: “Dank je wel dat je dit wilde delen.” Iedereen zit weer rechtop, kopje thee erbij. Behalve Quint. Hij slaapt. Meer weten? www.vozintima.nl

28 7

2

260 1

3

4

5

10

6

7

8

E * * L O M P * * T H O R * * * * *

L A K S * I * H * H * U * * * * * *

* * U * S C H O L A S T I E K * * *

M I N I * H * U * L * * * * O * * *

A * S * * I * S * I * * * * P * * *

X * T W E E D E K A M E R * * * * D

I C H * * L * M * * E * * O R G I E

* * A * A K G U N D U Z * E * R * K

H A L S * R * Z * * K * * R * A C H

* A * * * A S I E L * * * L * A * E

* R * H * M * E * O * * B E F F E N

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Uitgepuzzeld?

OPLOSSING CRYPTOVILLE 259: Man Met Bril Koffie L O G E * * * * * * * Z * * * * * *

9

* D E B Y E N K O R F * * M * * * G

* E * S * R * * T * * E R A S M U S

* * * * * * * * J * * N * N * * * T

* * * * * * * D E K K E R S * * * *

Als u bent uitgepuzzeld leest u in de gekleurde hokjes iets wat al 50 jaar belachelijk is. Stuur uw oplossing vóór maandag 7 december naar: Straatnieuws, Nutshuis Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag of mail naar redactie@ Dagje Wellness haagsstraatnieuws.nl.

1+1 * TIS GR A

Straatnieuws verloot onder de goede inzendingen een verwenbon van Caesar Fitness Spa Resort en daarmee bent u een hele dag op een prettige manier onder de pannen.

€ 29,

95

€ 59,90

voor 2 personen!

Dagje Wellness

advertentie. * tegen inlevering van deze 2015. Geldig tot en met 15 oktober

10 1+1 * HAAG • TEL 070 820 99 IS R AT .CAES AR-D ENHA AG.N L GWWW

MAURITSKADE 10 • DEN

€ 29,95

€ 59,90

/

ze ervaren wat er gebeurt in hun lichaam. Sommige mensen zijn heel fysiek, sporten veel, maar zijn zich toch niet bewust van wat hun lijf te vertellen heeft. Ze staan er niet voor open, of negeren de boodschap.” Op haar achttiende kwam ze naar Nederland, kreeg kinderen met een

man waar ze zich geestelijk door liet misbruiken. “Ik was nog niet geïntegreerd, leefde geïsoleerd. Ik had geen zin meer om te leven.” Ze verbrak de relatie, begon aan de opleiding Zingeving aan de Hogeschool Utrecht. “Ik ben Katholiek opgevoed, maar dacht van mezelf dat ik veel moderner was. Vanuit mijn cultuur blijf je bij je man, wat er ook gebeurt. Vooral als je kinderen hebt. Het druiste tegen alles in mijn man te verlaten. Klanken hebben mij geholpen. De trillingen brachten me bij mezelf.” Ana demonstreert hoe water reageert op trillingen. Ze vult een klankschaal met water en beweegt met een klopper over de rand. Het water begint te kolken en spat op een gegeven moment over de rand. “Dit doet ons lichaam ook,” legt ze uit, “Want wij bestaan voor het grootste gedeelte uit water.”

8

/

Blokkades Samen met Michael Sheiran (30) leidt Ana Branco vanavond een soundhealingmeditatie. De cursisten zijn van verschillend pluimage – de jongste deelnemer is zeven. Zijn moeder heeft thuis een aantal klankschalen, dus helemaal nieuw is het niet voor Quint. Het is wel zijn eerste ceremonie. “Ik hoop dat het hem bevalt, dan kan ik hem vaker meenemen.” Wiebelend zit hij op zijn matras, met grote ogen kijkt hij om zich heen. “Wat er in jullie leeft, proberen wij zo goed mogelijk te vertalen in

klanken,” zegt Michael. “Het is een dynamische reis waarin je spanning, emoties en blokkades tegen kunt komen. Het hoeft dus niet per se een lange vredige sessie te zijn. Zo werkt klank. Het geeft antwoord op de vraag: wat speelt er in mezelf?”

3

26

tekst Judith Eykelenboom foto’s Eline de Groot

> In een oud schoolgebouw in Rotterdam Kralingen ruikt het in de gang naar salie, het lokaal waar ooit kinderen leerden rekenen en schrijven wordt nu gebruikt als ceremonieruimte. Matrassen op de grond, gekleurde doeken aan de muur, altaartjes met edelstenen en kaarsen in de hoeken. In het midden van de ruimte ligt een kleed met een groot scala aan uitheemse muziekinstrumenten: klankschalen, een gong, oceandrum, windy, een shootybox, gitaar, maar ook een plastic varkentje dat, als je erin knijpt, hard knort.

25

1

voor 2 personen!

Winnaar Cryptoville 259 is Cora Westmaas Strijd uit Zoetermeer. De waardebon van tien euro van Bart Smit is haar inmiddels toegezonden. advertentie. * tegen inlevering van deze 2015. Geldig tot en met 15 oktober

Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.

MAURITSKADE 10 • DEN

HAAG • TEL 070 820 99

WWW.CAES AR-D ENHA

10

AG.N L

Verticaal 1 Twee muzikale dieren uit de Rotterdamse regio (7) 2 De Rotterdamse kaartkleur kon kletsen tijdens het boksen (3) 4 Heeft een hart, maar het klopt niet in de Haagse regio (10) 5 Kan ook zonder kop kakelen (3) 6 Het oud-Feyenoordse lichaamsdeel gaat niet naar Cyprus (5+4) 7 Veelbezongen voedsel, tweede helft vorige eeuw (5) 9 Plek waar (geen) geld groeit (3) 10 Actueel krijgertje (6) 11 50 jaar in Den Haag en ‘vanaf de maan te zien’ (7+4) 12 Je kunt er rustig in liggen, maar als het er meer worden, zit je daar niet lekker (4) 14 Zo’n bij zorgt voor leesvoer (5) 16 Doet de Meppeler bevolking elkaar niet aan (10) 19 Had zijn ei gelegd bij Boijmans (5) 20 Bewindsman die als ‘Papa’ onbetrouwbaar is (3+3) 22 Zingeving (6) 24 Versterkte behuizing in de Schilderswijk (1+4)

18

agenda nov/dec


19


eerde Straatnieuws select atis uit de agenda twee gr or u. of goedkope uitjes vo zo 29 november 16.00 Regentenkamer: Fabian. Fabian presenteert zijn nieuwe singel, die eind van het jaar wordt uitgebracht. Haalt zijn inspiratie bij muzikale grootheden als Mississippi John Hurt vandaan. De muzikant met Spaanse roots deed eerder mee aan De Beste Singer Songwriter van Nederland, trad op in 'De Wereld Draait Door' en hij verzorgde het voorprogramma van o.a. Eric Bibb. €10,-. www.fabianmusic.com

Den Haag do 26 november 19.00 Gemeentemuseum: Warme winteravond. Nieuwsgierig naar bijzondere achtergrondverhalen van het museum. Loop mee met de rondleidingen, sluit aan bij een lezing of doe mee met een workshop op één van de tentoonstellingszalen. Een avond om niet te missen! Hoe ziet bijvoorbeeld de reis van een bijzondere jurk van Parijs naar Den Haag eruit? Wat komt er kijken bij de restauratie van een kunstwerk? En hoe onderhoud je een Berlage gebouw? €15,- tot €17,50. www.gemeentemuseum.nl do 26 november 14.30 Zeeheldentheater: Puck en Julia van theatergroep Funktioneel Naakt. Twee acteurs van een gerenommeerd theatergezelschap worden door hun regisseur naar zijn zomerhuisje gestuurd om aan hun rollen te werken. Hij is niet tevreden, mist de chemie en hoopt dat deze zal ontstaan in de afzondering van het vakantiehuisje. Door de eenzaamheid, de drank en de herhalende liefdesverklaringen, hoewel gespeeld, gaan fantasie en werkelijkheid steeds meer door elkaar lopen. €6,-. www.zeeheldentheater.nl vr 27 november 20.00 Koninklijk Conservatorium: Piz Amalia

Musik Festival. Jong KC werkt samen met de Zwitserse organisatie Gut und Gut. Doel van deze samenwerking is het bijeen brengen van jong talent uit Zwitserland en Nederland om talentontwikkeling te stimuleren. In september reizen leerlingen van Jong KC af naar het hooggebergte om in de omgeving van Piz Amalia een concert te geven. Nu wordt het concert hernomen, gecombineerd met de presentatie van filmopnamen van het Zwitserse concert. Gratis. www.koncon.nl

1

za 28 november 12.00 Atrium: Ooievaars Kunst & Cultuurfestival. Gratis optredens en workshops op het gebied van kunst en cultuur voor alle leeftijden en voor het hele gezin. Het uitgebreide podiumprogramma heeft verrassende optredens van onder meer het ‘s Gravendaags Symfonie orkest, diverse dansstudio’s, optredens en speciaal voor de ouderen een sing-along met Wieteke van Dort. Iedereen kan gratis meedoen aan leuke workshops. Gratis. www.ooievaarsfestival.nl 14.00 Sporthal Overbosch: Fightsense Kickboksgala. Tijdens het Fightsence Kickboks gala strijden kickboksers voor de winst van het toernooi. Het gala is van 14.00 uur tot 21.00 uur. Op het kickboksevent komen vele Haagse toppers in actie en belooft het een mooie avond te worden. Vanaf €35,-. www.fightsense.nl

do 3 december 08.00 Scheveningen: Palace Fun Slide bij Cool Event Scheveningen. Acht weken lang is de badplaats van Den Haag omgetoverd tot een waar winterparadijs: Fun sliden van een dertig meter lange ijsglijbaan voor de Pier op de boulevard van Scheveningen. Vanaf het Kurhausplein loop je in twee minuten door de Palace Promenade naar deze coole ijsglijbaan. Vanaf €3,-. www.cooleventscheveningen.nl vr 4 december 07.00 Atrium: Chanoeka Viering. Kom van 4 t/m 11 december langs in het Atrium Den Haag om de ‘Menora’ (negenarmige kandelaar) te bekijken, gedurende de internationale Chanoeka Viering. Met het oog op Chanoeka, is de Nederlands Israëlitische Gemeente 's Den Haag verheugt om 'MuntenMenora' te presenteren. Gratis. www.atriumcityhall.nl do 10 december 18.00 Lange Voorhout: Kerstboomceremonie. Lange Voorhout voor Museum Escher in het Paleis. Beleef de gezellige traditie waarbij de lichtjes in de Zweedse kerstboom worden aangestoken. Geniet van Bisschopswijn en warme chocolademelk om in de kerstsfeer te komen. Muzikale medewerking door Santa Luciakoor en Muziekkorps Leger des Heils. Gratis. www.swedenabroad.com vr 11 december

19.00 Hop & Stork: Workshop proeverij van koffie en chokolade. De chocolatier van Hop & Stork neemt je mee in de wereld van chocolade en leert je de praktische basisbeginselen over chocolade. In het open atelier worden uur durende workshops verzorgd, die beginnen met ontvangst met koffie of thee, daarna gevolgd door een proeverij van chocolade met toelichting over chocolade en dan gaan deelnemers zelf aan de slag. €40,-. www.hopenstork.com do 17 december 10.00 Louwman Museum: Horsepower. Deze tentoonstelling bestaat uit een negental bijzondere en omvangrijke sculpturen van de beeldhouwer Willem Lenssinck. De geëxposeerde sculpturen symboliseren de overgang van natuurlijke paardenkracht naar mechanische paardenkracht uit het automobieltijdperk van de 20e eeuw. Tot 14 dec. €14,-. www.louwmanmuseum.nl

ROTTERDAM vr 27 november 20.00 Ahoy: Night Of The Proms. Met de unieke mix van klassiek en pop verrast Night of the Proms elk jaar weer vele duizenden fans. Dit jaar met o.m. Joe Jackson, Natalie Imbruglia, Basement Jaxx, Gavin DeGraw en Fernando Varela. Ook op zaterdag 28 nov. Vanaf 34,-. www.notp.com/nederland

2

ma 30 november 20.00 Erasmus Universiteit: Room Service. Met optredens van artiesten, zangers, gitaristen, dichters, acteurs en actrices in studentenkamers. Dwaal door het Hatta-gebouw op campus Woudestein en ontdek in elke kamer een ander optreden. €5,-. www.eur.nl wo 2 december 20.00 L'Ouest: Wijnproeverij

Chicks With Wine. Wie denkt dat ‘beauty & brains’ niet samen gaan kent Chicks With Wine nog niet. Twee dames met serieuze kennis van wijn hebben als missie 'bringing sexy back' in de wereld van de soms ietwat stoffige wijnproeverijen. €22,50. www.chickswithwine.com za 5 december 15.00 Theater Zuidplein: Bin Pa Bo Hana. Het allerbeste uit de wereld van het Antilliaans cabaret, met als host Jandino Asporaat. Let op! Papiaments en Nederlands gesproken. €27,50. www.theaterzuidplein.nl/ productie/bin-pa-bo-hana do 10 december 19.00 Mooi Weer & Zo: Lulu. LULU, een onweerstaanbaar mooie vrouw, wordt sinds haar kindertijd aanbeden door iedere man die zij ontmoet. De voorstelling gaat hand in hand met een zelfgemaakt diner. Vijf gangen en vijf bedrijven van elk 20 minuten. Een wervelende avond met theater, eten en live muziek. Voorstellingen tot 27 december. €25,-. www.mooiweerenzo.com za 12 december 11.00 Coolsingen: Defilé jubileum 350 jaar Korps Mariniers. Met muzikale ondersteuning van de Marinierskapel der Koninklijke Marine, Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers en andere (buitenlandse) korpsen. Gratis www.defensie.nl 12.00 Deliplein: De Kaapse Markt, kersteditie. Met leuke kraampjes om kadootjes te kopen, muziek, lichtjes, kerstboom, gluhwijn, paard & wagen! De markt wordt georganiseerd door vintage winkeltjes De Zeeuwse Meisjes & De Verbaasde Ree. Gratis. www.facebook.com/ dekaapsevintagemarkt 20.15 ’t Kapelletje: Hermitage. De Bezetting Speelt met het Strijkkwartet nr 1 van Anton Arensky en de Schilderijententoonstelling

van Modest Moessorgski. Moessorsky’s schilderijen tentoonstelling in een exclusief voor DBS gemaakte bewerking van Alexander van Eerdewijk. En het 1e strijkkwartet van de minder bekende componist Arensky, een vurig, virtuoos en volwaardig werk. €12,50. www.debezettingspeelt.nl zo 13 december 14.00 Wijktheater Musica: Zondagmiddag… Revue middag! Jong van Hart speelt de première van 'Nog een keer een Revue'. Twee artiesten die vroeger bij de revue werkten, doen mee aan een talentenjacht, die uitgeschreven is door een producent, die meelift op het succes van al die talentenshows op de televisie. In de zaal zitten hun vroegere collega’s. Met hun mooie optreden winnen ze de eerste prijs. €5,-. www.freewebs.com/theatermusica/zondagmiddagneteffeanders.htm 15.00 De Machinist: Maarten Hogenhuis Trio. Maarten Hogenhuis speelt in de powerjazz groep BRUUT! waarmee hij de afgelopen jaren de wereld over reisde. Na het winnen van de prestigieuze 'Keep An Eye International Jazz Award 2013' in zowel de categorie 'Beste Band' als 'Beste Solist', gaat het Hogenhuis voor de wind. Met zijn trio speelt hij naast eigen werk ook aangepaste standards uit The American Songbook. Gratis. www.maartenhogenhuis.com wo 16 december 14.30 LCC Castagnet: De Piek van Doornroosje. ‘Piek voor Doornroosje’ is een eigen bewerking van Poppentheater Xiewel met een sfeervol decor, poppen, toneel, muziek èn verrassende wendingen. In ‘Piek voor Doornroosje’ is Fee Ratseflats woedend omdat ze niet is uitgenodigd bij het geboortefeest van het prinsesje en spreekt een boze toverwens uit. €4,50. www.kidsproof.nl/Rotterdam/ LCC-Castagnet-Schiebroek/LCCCastagnet-Doornroosje

tip 1 28 november > Ooievaars Kunst & Cultuurfestival DEN HAAG kennis met allerlei leuke culturele activiteiten. Dat kan door het volgen van workshops, het bekijken van optredens, het bezoeken van de informatiemarkt en nog veel meer.

Het Ooievaars Kunst & Cultuurfestival is hét gratis kunst- en cultuurfestival voor iedereen, maar speciaal voor mensen met een Ooievaarspas in Den Haag en omstreken. Pashouders maken gratis

Zodra het festival om 12.00 uur start, kunnen bezoekers genieten van het gezellige terras en verrassend entertainment. Op de kunst- en cultuurinformatiemarkt is alvast te ontdekken wat er allemaal te doen is met uw Ooievaarspas; niet alleen tijdens het festival, maar ook erna! Om 13.00 uur wordt het festival officieel geopend door wethouder Rabin Baldewsingh. Daarna kunnen bezoekers meedoen aan een uitgebreid aanbod van gratis workshops, genieten van

optredens op het grote podium en deelnemers van workshops kunnen mooie prijzen winnen in de tombola. Doe mee aan leuke actieve workshops voor alle leeftijden. Het aanbod is groot: zang, dans, muziek, tekenen, schilderen en nog veel meer. Zo kunnen kinderen bijvoorbeeld samen muziek maken, is er een musical workshop voor jong en oud, en dans voor alle leeftijden. En wat dacht u van een workshop mozaïek met glas? U kunt de hele middag van mooie optredens genieten. Om 12.45 uur is er een spectaculaire opening. En van 13.00 uur tot 17.00 uur is er een doorlopende, zeer afwisselende programmering voor jong en oud. Er zijn dansvoorstellingen,

tip 2 27 en 28 november > Night of the Proms van een symfonisch orkest, dragen keer op keer bij tot een indrukwekkend spektakel. Singer- songwriter Gavin DeGraw is de eerste pop naam die dit jaar aan de line-up van Night of the Proms is toegevoegd. Naast Gavin DeGraw kunnen we de tenor Fernando Varela aan het klassieke repertoire toevoegen. Beide talenten worden begeleid door het vertrouwde Promsorkest Il Novecento. Night of the Proms is al sinds 1985 een begrip. Met de unieke mix van klassiek en pop verrast Night of the Proms elk jaar weer vele duizenden fans. De samensmelting van verschillende muziekstijlen en de optredens van internationale popsterren, die hun grootste hits vertolken onder begeleiding van een symfonisch orkest, dragen keer op keer

bij tot een indrukwekkend spektakel. Night of the Proms is al sinds 1985 een begrip. Met de unieke mix van klassiek en pop verrast Night of the Proms elk jaar weer vele duizenden fans. De samensmelting van verschillende muziekstijlen en de optredens van internationale popsterren, die hun grootste hits vertolken onder begeleiding

Ook singer-songwriter Joe Jackson en electro-houseduo Basement Jaxx zullen dit jaar hun opwachting maken op het podium. En dit jaar wordt ook een nieuw koor geïntroduceerd. Het Indierockkoor Scala hun debuut op Night of the Proms. Onder vaste begeleiding van Steven en Stijn Kolacny zorgen zij voor een ultieme sound met adembenemende effecten.

muzikale optredens en voorstukjes van culturele programma’s. En om 15.00 uur kan iedereen uit volle borst meezingen met Wieteke van Dort. Dit jaar is het Ooievaars Kunst & Cultuurfestival vlak voor de feestdagen. Bezoekers kunnen hulp krijgen bij het schrijven van een Sinterklaas gedicht. Bezoekers kunnen met het hele gezin op de foto in de kerstfotostudio om een persoonlijke kerstkaart mee naar huis te nemen. Voor meer informatie: www.ooievaarsfestival.nl

Rotterdam Met de toevoeging van Natalie Imbruglia is het muzikale programma van de komende editie van Night of the Proms compleet. De Brits-Australische zangeres breekt eind jaren negentig wereldwijd door met haar debuutsingle Torn. Vanaf 27 november deelt ze samen met Joe Jackson, Basement Jaxx, Gavin DeGraw, Scala, het Puerto Ricaanse tenortalent Fernando Varela en rasentertainer John Miles het podium van Night of the Proms in Ahoy in Rotterdam. De artiesten worden deze avonden begeleid door het symfonische huisorkest Il Novecento en backing vocals The Pretty Vanillas onder leiding van de nieuwe Braziliaanse dirigente Alexandra Arrieche. www.notp.com/nederland Meer informatie: www.popronde.nl/steden/ rotterdam.

#16. Interview met paus Franciscus. De jongste imam in de oudste moskee pag 12. Het lichaam is wijs pag 16

Recommend Documents