Bezoek staatssecretaris pag. 3
Dynamic Art Sculptures pag. 12
Nepalactie pag.16
Beroepenoriëntatie BW&I pag.21
Speech Klaas Terlage Tijdens de afscheidsbijeenkomst van Sjef Lommen, op dinsdag 26 mei, vatte Klaas Terlage, voorzitter van het College van Bestuur, nog eens samen wat Lommen in de afgelopen jaren betekende voor Pontes Pieter Zeeman. Toen Sjef Lommen zes jaar geleden zijn functie als rector van Pieter Zeeman aanvaardde, verkeerde de school niet bepaald in rustig vaarwater. Het aantal aangemelde leerlingen was laag en het beeld wat mensen van Pieter Zeeman als school hadden was niet altijd even positief. De school is, onder leiding van Sjef Lommen, vanuit een donkere periode gegroeid naar een school met de potentie om door te stoten naar toponderwijs en dat zal in de komende jaren vormgegeven moet worden. Aan deze veranderingen heeft Sjef in mijn optiek, samen met iedereen hard gewerkt en ik heb daar zeer veel waardering voor. Het is niet altijd even gemakkelijk geweest, maar in de afgelopen jaren is de weg naar boven gevonden en we zetten er ook heel zelfverzekerd stappen op. Sjef heeft onder andere de relatie met het basisonderwijs aangehaald en er waren geregeld inspirerende bijeenkomsten met de directeuren van de verschillende basisscholen, waarin informatie en ideeën werden uitgewisseld. Sjef is in de afgelopen jaren de juiste persoon geweest om rust te brengen. Met zijn vertrek is het tijd voor nieuw bloed, waarmee de school weer verder kan gaan op de ingeslagen koers. Klaas Terlage Voorzitter College van Bestuur
Colofon Redactie: Foto’s:
Anneke Flikweert Peter Jacobs, Wouter Olree, Hanneke Zuidgeest, Dick van der Veer, Thomas Korporaal, Coen Priemis, Petra Lauret, Giel Timmermans, Jessica van der List en vele anderen. Dank daarvoor! Reacties:
[email protected] Vormgeving en druk: Drukkerij Zoeteweij Yerseke Oplage: 1750 © Pieter Zeeman Zierikzee, 2015
2
Zeemanspost 27 • juni 2015
De posters op deze pagina zijn gemaakt door kinderen uit 1B bij Kunst en Media, bij docente Petra Lauret.
Bezoek staatssecretaris Sander Dekker
Op maandag 23 februari bracht staatssecretaris Sander Dekker, van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een bezoek aan Pontes Pieter Zeeman. Doel van het bezoek was het kennismaken met het project E-klas (elektronische klas) en PAL-student (persoonlijke assistent leraar) voor de bètavakken. Staatssecretaris Dekker bezocht Pieter Zeeman tussen 12.00 uur en 13.30 uur. Onze inmiddels oud-rector, Sjef Lommen, ontving de staatssecretaris. Daarna maakte hij kennis met de betrokken docenten en de school, ook volgde hij een les volgens het principe van E-learning. Naast het project E-klas was er tijdens het bezoek aandacht voor het zogenoemde Doorbraakproject, waarvoor Pieter Zeeman zich aanmeldde. Hierbij werken scholen in een Leerlab samen aan vraagstukken rondom gepersonaliseerd leren, daarbij ondersteund door een coach. Startpunt daarbij is dat de scholen een ‘versnellingsvraag’ moeten formuleren. Bij Pieter Zeeman is die vraag: ‘Hoe kunnen we digitale content inzetten om maatwerk in het onderwijs aan te kunnen bieden.’ “De staatssecretaris kwam als een heel open en geïnteresseerd persoon op ons over,” kijkt rector Sjef Lommen terug. “Aan het einde van de bijeenkomst, tijdens de lunch in ons schoolrestaurant, gaf hij aan het een zeer geslaagd bezoek te vinden. Sander Dekker wil graag de informatie van de werkvloer halen. ‘Dan heb je toch een beter beeld bij zaken die achter een bureau worden uitgewerkt,’ zei hij tegen ons.” Doorbraakproject en Leerlabs In de Leerlabs worden scholen die gepersonaliseerd leren voor ogen hebben, geholpen om dit ook daadwerkelijk in de praktijk te gaan realiseren. De docent krijgt de ruimte om de innovatie in de klas uit
te voeren. Het vraagstuk kan variëren van het gebruik van digitale leermiddelen tot de rol van de docent in de klas. In het Leerlab werken scholen in clusters samen, ondersteund door verschillende experts vanuit het project Leerling 2020. E-klassen en PAL-project Sinds februari 2011 wordt er in de bovenbouw havo/vwo van Pontes Pieter Zeeman gewerkt met E-klassen en het PAL-project, evenals op 29 andere scholen in Nederland. Het Ministerie van Onderwijs deed daarmee onderzoek naar een andere inrichting van de onderwijstijd bij de vakken biologie, natuurkunde en scheikunde. Het project is afkomstig van de innovatiekalender van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Doel van het project is te onderzoeken of met behulp van E-klassen en PAL-studenten hetzelfde rendement behaald kan worden in de bètavakken. Aanleiding voor het onderzoek is de toenemende vergrijzing in Nederland, ook onder docenten van bètavakken, waardoor er steeds minder docenten beschikbaar zijn. Het onderzoek nam drie jaar in beslag en wordt na dit schooljaar afgerond.
Zeemanspost 27 • juni 2015
3
Tips en eyeopeners uit de TOM-klas Traject op Maat
In de TOM-klas krijgen leerlingen die daar behoefte aan hebben, extra aandacht en begeleiding; het is een Traject op Maat. De begeleiders van de TOM-klas hebben vaak interessante tips, waar we van kunnen leren, vandaar dat we vroegen of we enkele van hun ervaringen ook in de Zeemanspost mochten plaatsen. Ook dit keer weer enkele ervaringen van Dineke de Danschutter, Cindy de Jonge en Esther Haspels.
Esther Haspels , ambulant begeleider: Dat kan ik (nog) niet! Leerlingen die in de TOM-klas komen, zijn soms ongemotiveerd voor school en om te leren, gaan uitdagingen het liefst uit de weg en geven snel op bij tegenslagen, fouten of onvoldoendes. Zo’n leerling wordt vaak belemmerd door een fixed mindset. ‘Mindset’ gaat over de manier waarop mensen denken over hun eigen mogelijkheden, hun intelligentie, talenten en kwaliteiten. Carol Dweck, een Amerikaanse psycholoog die al meer dan 30 jaar onderzoek doet naar de relatie tussen motivatie en prestatie, ontdekte dat een fixed (of vaste) mindset de ontwikkeling belemmert, terwijl een growth (of groei-) mindset zorgt voor motivatie, doorzettingsvermogen en een passie voor leren. Leerlingen met een fixed mindset hebben het idee dat intelligentie onveranderlijk is. Zij vinden het belangrijk om te laten zien dat ze goed of slim zijn en willen ook graag zo overkomen. Ze vermijden daarom uitdagingen en willen graag alleen dat doen waarvan ze zeker weten dat ze het kunnen. Als iets moeilijk is, kunnen ze zich onzeker en angstig voelen. Leerlingen met een growth mindset gaan ervan uit dat je jezelf kunt ontwikkelen door te proberen, te oefenen en fouten te maken. Zij willen graag bijleren en vinden het niet erg om te laten merken dat ze iets nog niet weten. Uitdagingen maken dat deze leerlingen hard
4
Zeemanspost 27 • juni 2015
gaan werken en blijven doorzetten. Hierdoor ontwikkelen ze steeds meer zelfvertrouwen. De mindset van leerlingen wordt voor een groot deel beïnvloed door de manier waarop hun omgeving op hen reageert. In het volgende filmpje vertelt Carol Dweck over het onderzoek wat ze hiernaar deed: www.youtube.com/watch?v=oFZAxX2ALUE. In de praktijk kunnen we de mindset in positieve zin beïnvloeden, door vooral complimenten te geven over de inspanning van de leerling, in plaats van over hun intelligentie of andere persoonlijke eigenschappen. En daarnaast is het belangrijk feedback te geven op het proces in plaats van (alleen) op het product. Dat stimuleert leerlingen na te denken over hun eigen gedrag. Daarnaast zet ik ‘the power of yet’ in. Je kunt het nu misschien NOG niet, maar als je oefent, doorzet, valt en weer opstaat, kun je het straks wel! Het is net als leren zwemmen of leren lezen; dat kon je tenslotte ook niet van de ene op de andere dag.
Dineke de Danschutter-Steketee, remedial teacher Dyslexie Jarenlang is het de gewoonte geweest om de brugklassers te screenen op eventuele aanwezigheid van dyslexie. Dit jaar is vanuit het samenwerkingsverband besloten dat alleen de leerlingen gescreend worden die vanuit de basisschool zijn doorgegeven als mogelijk dyslectisch. Dat bleken er bij ons op school ongeveer 25 te zijn. Voordat er echter een onderzoek kan plaatsvinden moet eerst duidelijk zijn dat er bij een leerling sprake is van hardnekkigheid. De leerling moet tijdens zijn basisschoolperiode hulp hebben gekregen, hetgeen is vastgelegd in een handelingsplan. Is zo’n plan niet aanwezig, dan starten we op Pontes Pieter Zeeman eerst met een begeleidingstraject.
Inmiddels krijgen alle 25 leerlingen al een langere periode begeleiding en is uit toetsen gebleken dat een aantal in aanmerking komt voor vervolgonderzoek. Dyslexie bestaat uit veel variaties en gradaties. Als je vijf leerlingen met dyslexie naast elkaar zet, blijken ze alle vijf andere problemen te ondervinden. Na onderzoek en rapportage kan en mag dyslexie alleen worden vastgesteld door een GZ-psycholoog of orthopedagoog. In de praktijk komt het soms voor dat docenten tegen ouders zeggen dat hun kind geen dyslexie heeft. Die uitspraak is wel wat omstreden, want alleen een GZ-psycholoog of orthopedagoog kan en mag die uitspraak doen. De ouders van de betreffende leerlingen zijn inmiddels over het vervolgonderzoek geïnformeerd en zij beslissen of hun kind ook daadwerkelijk deelneemt aan dit onderzoek. De kosten van het onderzoek zijn namelijk voor de ouders zelf. Per 1 januari 2015 valt alle dyslexiezorg onder verantwoordelijkheid van de gemeente en hoe dit in onze gemeente zal worden geregeld is nog niet bekend. De afgelopen jaren zijn er heel wat boeken geschreven over dyslexie. Het volgende boek is pas verschenen en is wat mij betreft een aanrader: Dyslexie en leesproblemen door Arga Paternotte en Nikki Oostewechel. Uitgegeven bij Lannoo.
Cindy de Jonge, ambulant begeleider Gedragsverandering (bij leerlingen) hoe werkt dat eigenlijk? Om gedrag (van leerlingen) te veranderen, moet voldaan worden aan een aantal voorwaarden, deze zullen per persoon verschillen, maar doorgaans is het volgende nodig: de leerling moet het probleem zien, zich ‘probleemeigenaar’ voelen en de noodzaak zien om te veranderen. Ik zie in de dagelijkse praktijk dat het bovenstaande behoorlijk wat tijd in beslag kan nemen, soms moet het eerst ‘fout’ gaan, voordat de noodzaak ontstaat om te veranderen. Wanneer de leerling op het punt is dat hij/zij de noodzaak voor verandering ziet, dan komen de volgende stappen aan bod: Wat wil de leerling precies veranderen? Hoe zou de ideale situatie er uit zien? En hoe gaat de leerling dit aanpakken? Kortom: het is belangrijk doelen te stellen en een plan van aanpak te maken. Hierbij is het zaak om te kijken welke omgevingsfactoren (bijvoorbeeld klasgenoten) een positieve en minder positieve rol spelen. Hoe meer de leerling bewust bezig is met het vertonen van nieuw gedrag, hoe eerder hij/zij dit aanleert. Een middel dat ingezet kan worden is bijvoorbeeld een gedragskaart, deze kan helpen de leerling te herinneren aan de doelen waaraan gewerkt wordt. Dit schooljaar is er bij één van de leerlingen die ik begeleid een gedragskaart ingevoerd. Bij het invoeren van een dergelijk middel wordt een sterk beroep gedaan op één van de uitgangspunten van handelingsgericht werken, namelijk: ‘de leerkracht doet er toe’, ik zou ervan willen maken: ‘de groep van leerkrachten doet er toe’. Als je als docententeam eenduidige afspraken maakt over bijvoorbeeld het gebruik van een gedragskaart en je komt deze afspraak met z’n allen na, dan krijgt de leerling een eerlijke kans om zijn of haar gedrag te kunnen veranderen. Steun en aanmoediging is namelijk nodig bij veranderingen.
Esther Haspels, ambulant begeleider 2014 was een zesje Dat was de titel van de nieuwjaarsconference van Peter Heerschop en Marcel van Herpen, waar ik was. Een inspirerende onderwijsbijeenkomst, waarin onder andere teruggekeken werd op 2014 door het onderwijswoord van dat jaar bekend te maken. Het winnende woord was ‘afrekencultuur.’ Veel mooie woorden met een positievere boodschap konden helaas niet op tegen het gevoel wat veel leraren in Nederland blijkbaar hebben: dat ze als docent en als school het gevoel hebben constant afgerekend te worden op hun resultaten. En daar balen we met elkaar van. En tegelijkertijd blijven we massaal leerlingen afrekenen op hun resultaten, door hen te boordelen met cijfers. Kun je een kind een onvoldoende geven voor zijn eigen ontwikkeling, vroeg (prof. dr.) Luc Stevens, toen ik pas een lezing van hem bijwoonde. Goede vraag… De door hem zo vaak besproken psychologische basisbehoeften blijken ook in de TOM-klas zo waar. Een flink deel van de leerlingen die ik begeleid, is, laten we zeggen, wat minder gemotiveerd voor school. En juist vanmorgen gaven leerlingen zelf aan, dat goed contact met de docent voor hen de belangrijkste voorwaarde is om positief gedrag te laten zien in de les en aan het werk te gaan. Zonder dat ze wisten dat ‘relatie’ juist tijdens de nieuwjaarsconference als belangrijkste woord voor 2015 was genoemd. Wat mooi om te horen! Maar wel naast inhoudelijk interessante lessen, die goed aansluiten bij wat ze aankunnen en de mogelijkheid om eigen keuzes te maken. Zij noemden dus spontaan zelf het belang van relatie, autonomie en competentie. Zonder te voldoen aan deze behoeften kunnen we veel willen, maar zullen we weinig bereiken. Daarom probeer ik in mijn begeleiding van leerlingen in de TOM-klas zoveel mogelijk hierop in te steken. Veel inspiratie vind ik op de website hetkind.org in de vele mooie blogs en artikelen daar, net als in ‘Ik, de leraar,’ het boekje wat Marcel van Herpen schreef over de sleutelrol van de leraar in het onderwijsproces, met verbondenheid als toverwoord.
Cindy de Jonge, ambulant begeleider The pessimist sees difficulty in every opportunity The optimist sees the opportunity in every difficulty Ik spreek regelmatig leerlingen die school niet meer zien zitten, de uitspraken; ‘het lukt mij toch niet’ of ‘het heeft geen zin’ hoor ik vaak. Wat ik vaak toepas in de TOM-klas is het visualiseren/uittekenen van de gewenste situatie. Het heeft geen nut om te blijven focussen op zaken die mis gegaan zijn, of die niet lukken. Deze oplossingsgerichte manier van werken zorgt voor een positieve mindset (‘ja’ in plaats van‘ja maar’) en is gericht op mogelijkheden en de toekomst. Op deze manier blijf je geen cirkeltjes draaien in het probleem, maar help je leerlingen om hun krachtbronnen te benutten. Voor meer informatie over oplossingsgericht werken: Cauffman, L.,& Dijk, D.J. van (2009). Handboek oplossingsgericht werken in het onderwijs, Amsterdam: Uitgeverij Boom Onderwijs.
De leerkrachten kunnen de leerling inzicht geven in zijn/haar gedrag. Het gaat er niet om wat er minder goed ging in de les, maar welk specifiek gedrag je als leerkracht in het vervolg van de leerling wilt zien. En noteer ook vooral wat wel goed is gegaan; complimenten geven werkt. Voor meer informatie over veranderen van gedrag, zie de veranderingscirkel van Prochaska en Diclemente.
Zeemanspost 27 • juni 2015
5
Agenda week 4 week 25 dinsdag week 26 maandag dinsdag donderdag week 27 dinsdag week 28 maandag dinsdag
woensdag donderdag
vrijdag week 29 maandag dinsdag woensdag vrijdag
6
Kunstschouw HV3 KM, HV4 kubv, V4 CKV V5 kubv 16-06-15 start tweede tijdvak 22-06-15 presentatie technasium 23-06-15 bovenbouw PRO naar Walibi 25-06-15 presentatie technasium diploma-uitreiking + bbq geslaagden PRO toetsweek 6, H1 t/m 4, V1 t/m 5, M1 t/m 3 30-06-15 normen tweede tijdvak spreekdag leerlingen/mentor PRO rapportavond ouders/verzorgers PRO 06-07-15 examenprogramma Brouwersdam V5 + H4C voorlichting schoolkamp BKM 07-07-15 examenprogramma Brouwersdam BK3 MAS H4 herkansing ANW V4 schoolkamp PRO 08-07-15 diploma-uitreiking HV schoolkamp PRO 09-07-15 Globaland BKM2 diploma-uitreiking BKM Provencereis (vrijwillig) HV5 schoolkamp PRO examenprogramma Brouwersdam M3 10-07-15 Globaland BKM2 examenprogramma Brouwersdam H4A + H4B 13-07-15 14-07-15 15-07-15 17-07-15
rapportvergaderingen, leerlingen lesvrij rapportvergaderingen, leerlingen lesvrij introductie nieuwe brugklassers rapportuitreiking
Zeemanspost 27 • juni 2015
Technasium: herinrichting buitenruimte Campus Cultura Maandag 26 januari ging de nieuwe module van het Technasium (voor het vak onderzoeken en ontwerpen) van start: we hielden ons in de afgelopen periode bezig met de herinrichting van de buitenruimte van Campus Cultura. Klas 1F ging in de 3e periode aan de slag met het project en klas 1G en 1H in de 4e periode. Alle drie de klassen hadden op 26 januari een gezamenlijke start in het gemeentehuis in Zierikzee. Mevrouw Van Burg, wethouder van de gemeente Schouwen-Duiveland, richtte een welkomstwoord tot de leerlingen en begeleiders en de heer Marnix de Jonge, projectleider civiel, gaf uitleg over de opdracht. Begeleiders van deze module zijn mevrouw Debbie Francke voor 1H en voor 1F en 1G mevrouw Hanneke Zuidgeest. De presentaties van 1F hebben inmiddels plaatsgevonden. De klassen 1G en 1H presenteren hun ideeën over de herinrichting maandag 22 juni aanstaande, waarbij mevrouw Van Burg, de heer De Jonge en ouders en andere belangstellenden aanwezig zullen zijn.
Gezonde Schoolkantine Pontes Pieter Zeeman kreeg de Gezonde Schoolkantine Schaal 2015 Broodjes gezond, water, caloriearme dranken, fruit. Of toch chips, snoep en cola? Leerlingen verdienen een leefomgeving waarin gezonde gewoontes gestimuleerd worden. Ook op Pieter Zeeman vinden we het belangrijk d at leerlingen kunnen genieten van een gezond aa nbod in de kantine. Daarmee komen we tegemoet aan de wens van ouders en leerlingen. Uit onderzoek blijkt dat kleine verbeteringen in het aanbod al zorgen voor een direct effect. Jongeren geven aan dat zij moeilijk weerstand kunnen bieden aan vette of zoete snacks als ze er liggen. En dat is ook niet zo raar, want om weerstand te bieden aan verleidingen is zelfcontrole nodig. Dat vr aagt veel mentale inspanning. En die inspann ing kunnen we nou juist niet altijd opbrengen, bijvoorbeeld als we haast hebben of moe zijn. We zijn op die momenten sneller geneigd iets impul siefs te doen en ons daarbij te laten beïnvloeden door de omgeving. Als die omgeving nou juist uitgerekend vooral ongezond is, kiezen we daar sneller voor. Jongeren net zo goed als volwassenen. Als het aanbod vooral gezond is, kies je dus ook sneller voor iets gezonds. Gelukkig werkt het ook andersom. Een gezond aanbod in de kantine zorgt
Lekker sporten: dichtbij, na schooltijd én goedkoop Ontdekken wat de spelregels van tafeltennis zijn, hiphopdansen, lekker volleyballen, tennissen of zaalvoetballen. Vanaf januari konden leerlingen tussen de 12 en 18 jaar ‘proeven’ van een aantal van deze sporten, onder de naam School Sports Challenge. Ronald van Dongen leidt het project, namens Ketenregie Sport+. “Er kwamen gelijk al veel aanmeldingen,” vertelt hij “en dat binnen drie dagen.” Leerlingen krijgen door het programma de gelegenheid te ‘snuffelen aan sport.’ Om te beginnen vond die kennismaking plaats op school zelf, in de gymzalen en op de tennisbanen van LTC Zierikzee. De week daarna konden ze zich dan inschrijven voor een sport naar keuze. Vanaf eind februari beoefenden ze deze sport dan bij één van de vijf deelnemende lokale sportverenigingen, in een blok van acht weken.
ervoor dat leerlingen vaker voor voedzame producten kiezen. Het afgelopen school jaar hebben we samen met onze cateraar Vending@school, hard gewerkt om onze schoolkantine te verbeteren en het voedingsaanbod gezonder te maken. En dit is gelukt. Na een check kwam het Voedingscentrum tot de conclusie dat op Pieter Zeeman voor 84% aan basisproducten aangeboden wordt en hiermee voldoen wij aan de eisen van de gezonde schoolkantine. Wij he bben hiermee een ‘Gezonde Schoolkantine Schaal’ gewonnen, die een mooi plekje zal krijgen binnen de school. De Gezonde Schoolkantine is een initiatief van het Voedingscentrum, met als doel om tot een gezonder voedingsaanbod op voen mbo-scholen te komen. Het aanbod van een gezonde schoolkantine bestaat daarom voor minimaal 75% uit producten uit de Schijf van Vijf (zoals fruit, broodjes en salades) en maximaal 25% extra’s (zoals koek, snoep en snacks). Elke sch ool kan een overzicht van het assortiment aanleveren b ij het Voedingscentrum. Als de kantinescan, die vervolgens gemaakt wordt, aangeeft dat de schoolkantine aan de richtlijn voor een Gezonde Schoolkantine voldoet, krijgt de school de Schoolkantine Schaal 2015.
www.voedingscentrum.nl/gezondeschoolkantine
Dit kennismakingsprogramma is een goede manier om jongeren te bereiken die normaal gesproken niet zo snel zouden gaan sporten, omdat ze druk zijn met baantjes en dergelijke in hun vrije tijd. School Sports Challenge is aan het eind van de middag, aansluitend aan school en het is erg laagdrempelig. De prijs kan ook geen bezwaar vormen; de kosten bedragen 2 euro per training. “Het aantal inschrijvingen is heel verschillend per klas, in totaal hadden we per sport tussen de 15 en 65 aanmeldingen,” vertelt docent lichamelijke opvoeding Ronald Haze, die het project samen met collega Jacco de Looff vanuit Pontes Pieter Zeeman begeleidde. “Wij hopen natuurlijk dat de leerlingen enthousiast raken om te sporten na schooltijd. Het is dichtbij, na schooltijd én goedkoop; ideale randvoorwaarden dus.” Naast Pieter Zeeman en de verschillende sportverenigingen is ook SMWO Welzijn Schouwen-Duiveland betrokken bij School Sports Challenge. Het is de bedoeling dat in de toekomst nog meer sportverenigingen zich aansluiten bij het sportprogramma.
Zeemanspost 27 • juni 2015
7
De Piramythe van Dale Johan Driesse
In het onderwijs doen veel mythes de ronde. De meest hardnekkige daarvan is zonder twijfel de piramide van Dale. Deze piramide komt in verschillende varianten voor. Veel ‘gebruikers’ hebben namelijk hun eigen versie gemaakt, die aansluit bij hun persoonlijke belangen, maar ze komen allemaal op hetzelfde neer. Twee voorbeelden:
wetenschappelijk onderzoek ten grondslag aan deze piramide en het doel was ook niet om de effectiviteit van verschillende onderwijsvormen aan te geven, maar om de mate van abstractie aan te geven van diverse media, zonder waardeoordeel over de leereffectiviteit ervan. Dale waarschuwde zijn lezers om de piramide vooral niet te serieus te nemen. Michael Molenda (Indiana University): ‘He [Dale] surely intended the Cone to be descriptive (a classification system) and not prescriptive like a road map for lesson planning.’ Overigens bevat de originele Daleversie geen percentages, maar alleen beschrijvingen, zoals in de afbeelding hiernaast te zien is. Gevolgen Daarna is het grondig fout gegaan. In de periode 1954-2012 is deze piramide vele honderden keren als bron gebruikt in internationale wetenschappelijke en onderwijskundige literatuur (alleen al in medische literatuur 43 keer), zonder dat de schrijvers, vaak invloedrijke pedagogen en vooraanstaande (universitair) docenten, zich verdiepten in de wetenschappelijke basis van deze piramide. De meeste auteurs pasten de piramide iets aan, zodat dat die beter aansloot bij hun eigen ‘behoeften’. Categorieën werden samengevoegd, andere gesplitst of hernoemd, maar wel werd het ‘onderzoek’ van Edgar Dale steeds als bron genoemd. Daarom zijn er vandaag de dag diverse varianten van de piramide in omloop. Percentages In 1967 voegde D. G. Treichler, trainer bij Mobil Oil Company, de percentages toe. Hij noemde NTL (National Training Laboratories Institute for Applied Behavioral Science) als bron van die percentages. NTL heeft echter laten weten dat ze nergens, niet in de digitale databestanden en ook niet in hun papieren archief, de onderzoeksgegevens kan vinden waar Treichler het over heeft. Het is dan ook meer dan waarschijnlijk dat Treichler de bron er gewoon bij verzonnen heeft. En dat heeft verstrekkende gevolgen gehad. Hiernaast de afbeelding die Treichler maakte. Het hoogdravende ‘supported by extensive research’ dat hij er boven zette, heeft deze piramide volkomen onterecht een wetenschappelijke status gegeven en daarmee velen op het verkeerde been gezet. Een mail van Dr. Steve Eskow (Penn State University) aan Dr. Simon Polovina (Sheffield Hallam University), beiden deden onderzoek naar de oorsprong van de percentages en de diverse varianten van deze piramide:
De strekking is altijd: je onthoudt vrij weinig van wat je hoort en je onthoudt bijna alles van wat je zelf aan anderen vertelt. Daartussen bevinden zich categorieën die gerangschikt zijn in oplopende effectiviteit. Laten we eens proberen de twee meest elementaire vragen te beantwoorden over deze piramide: Waar komt deze piramide vandaan en welke wetenschappelijke basis is er voor? Oorsprong en basis De piramide vindt zijn oorsprong in 1946, werd voor het eerst gepubliceerd in 1954 en is ontsproten aan de pen van Edgar Dale, een Amerikaanse pedagoog. Dale baseerde zijn piramide niet op onderzoek, maar bedacht deze zelf. Hij had ook helemaal niet de intentie om zijn piramide wetenschappelijk te gebruiken. Hij beschreef het zelf als ‘an intuitive model of the concreteness of various kinds of audio-visual media.’ Er ligt dus geen enkele
8
Zeemanspost 27 • juni 2015
Dr. Polovina, It’s now clear that such research was NOT conducted at NTL and that William Glasser did NOT write a book called The Learning Pyramid. A number of people have tried to find the original research: to date no one has. It seems increasingly clear that all these pyramids are variations of Dale’s 1969 “Cone of Experience,” which itself was not based on any research. As you indicate, the pyramid pleases us because it supports what we would like to believe is the truth. I would be willing to bet that no research base for the pyramid will ever be uncovered. Steve Eskow
Dr. Will Thalheimer, (oprichter van Work-Learning Research, Inc.): “I often begin my workshops on instructional design and e-learning and my conference presentations with this graph as a warning and wake up call. Typically, over 90% of the audience raises their hands when I ask whether anyone has seen the numbers depicted in the graph. Later I often hear audible gasps and nervous giggles as the information is debunked. Clearly, lots of experienced professionals in our field know this graph and have used it to guide their decision making.”
Hardnekkig Hoe is het dan toch mogelijk dat deze piramide zo’n eigen leven is gaan leiden? Een belangrijke oorzaak is dat veel eindgebruikers niet de moeite nemen zelf op onderzoek te gaan naar de bron en blind vertrouwen op wat hen aangereikt wordt. We nemen te makkelijk alles voor waar aan wat we lezen en wat ons verteld wordt. Maar ook wetenschappers nemen vaak onvoldoende de moeite om hun bronnen goed te onderzoeken. De al eerder geciteerde Dr. Will Thalheimer zegt het volgende, met betrekking tot de schuldvraag over de hardnekkigheid van deze mythe: “The original shysters are not the only ones to blame. The fact that many people who have disseminated the graph used the same incorrect source makes it clear that they never accessed the original study. Everyone who uses a citation to make a point (or draw a conclusion) ought to check the source. That, of course, includes all of us who are consumers of this information.”
Wat de bron betreft, in het artikel ‘InapproprIate Use of CItatIons and CorrUptIng the Body of Knowledge: aCCeptIng UrBan legends as trUth’ noemen de onderzoekers Richard G. Platt en Brian Peach (beiden University of West Florida) nog een andere reden: “We now live in an era where the Internet has become the first source for information for many people, but in the process has spawned a disinformation dissemination process which inextricably interweaves fact, fiction and fantasy until even sophisticated readers may not be able to discern the validity of Internet-based communications.”
“Attempting a deconstruction of Dale’s Cone using Dubin’s elements of an ideal theoretical model is a very illuminative exercise, because it immediately exposes the extensive holes in Dale’s model and reveals its remarkable fuzziness and extraordinary lack of informative content.” From: Annual Procedings of Selected Research and Development Papers Presented at The National Convention of the Association for Educational Communications and Technology, page 426
Daarnaast wordt de mythe van Dale door diverse instellingen moedwillig in stand gehouden. Simpelweg omdat ze hun bestaansrecht ontlenen aan deze piramide. Dit geldt bijvoorbeeld voor trainingsbureaus- bedrijven die aanvullend lesmateriaal ontwikkelen om scholen aan de ‘eisen’ van de piramide te kunnen laten voldoen. Daarom zal het uitroeien van deze mythe een kwestie van zeer lange adem zijn.
Uit het tijdschrift Onderwijs Innovatie, maart 2013, uit een artikel van o.a. Prof. Dr. J. Van Merriënboer: Een van de best gedocumenteerde voorbeelden in het onderwijs van een overtuiging die is opgeblazen tot de status van een pseudowetenschap is de leerpiramide (en zijn voorganger de ‘Cone of Experience’, Dale, 1954). Aanhangers van de leerpiramide beweren dat mensen 5 procent onthouden van wat zij horen, bijvoorbeeld in een college, 10 procent van wat ze lezen, 30 procent van wat zij zien, bijvoorbeeld als iemand iets voordoet, 75 procent van wat zij zelf doen en 90 procent van wat zij aan anderen leren (waarbij soms de percentages en de namen van de categorieën variëren). Zij beweren ook dat er onderzoek is dat deze gegevens staaft. Deze uitspraak wordt wijd en zijd aangehaald, waarbij doorgaans het National Training Laboratories Institute for Applied Behavioral Science in de VS wordt aangeduid als bron. Er zijn echter geen onderzoeksgegevens beschikbaar die deze bewering onderbouwen en die zijn er waarschijnlijk ook nooit geweest. (Zie voor een bespreking van de leerpiramide als stadsmythe Lalley & Miller, 2007; Taylor, 2008). We hebben hier te maken met zeer populaire en zeer hardnekkige pseudowetenschap en dat brengt zowel de kwaliteit van ons onderwijs als de geloofwaardigheid van de onderwijskunde in gevaar.
Bedankt, hulpleerlingen! Wat zou onze Open Dag in januari z ijn zonder onze hulpleerlingen. Het was weer een heel geslaagde dag. We bedanken jullie allemaal voor jullie inzet, jullie vrolijkheid, jullie betrokkenheid, jullie gezelligheid, jullie flexibiliteit en we hebben samen weer heel wat leerlingen voor onze school weten te interesseren. Jullie hebben hen in elk geval laten zien wat ze missen als ze niet voor Pieter Zeeman zouden kiezen!
Zeemanspost 27 • juni 2015
9
Tijdens de Week van de Amateurkunst, in theater fiZi, tijdens de Open Dag van Pieter Zeeman- onze schoolband maakte er overal weer een feestje van. Wat zijn we blij met zo’n muzikaal randje om de dag!
Het Doorbraakproject: Van elkaar leren in Leerlabs Op 26 maart gaf Paul Rosenmöller tijdens het VO-congres in Nieuwegein het officiële startsein voor het Doorbraakproject. Een gezamenlijk initiatief van de PO-raad, VO-raad en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Economische Zaken. Het doel van dit project in het kort: “ Doorbraak werkt aan het doorbreken van belemmeringen en blokkades waardoor scholen eigen keuzes kunnen maken en stappen kunnen zetten in het bieden van maatwerk met ICT.” Het animo om deel te nemen aan dit project was groot. Meer dan 220 scholen gaven aan deel te willen nemen, terwijl er ruimte was voor een eerste groep van 60 scholen. Wij zijn dan ook blij dat Pontes Pieter Zeeman bij die 60 hoort en deel kan gaan uitmaken van één van de 10 leerlabs.
Jacqueline Wierstra: projectleider Doorbraak Leerlab op Pontes Pieter Zeeman en Jan Brokke: projectbegeleiding vanuit Stichting VO Content.
Wat is een Leerlab? Een Leerlab bestaat uit een groep van 6 ‘doorbraak’scholen, die gezamenlijk aan de slag gaan. Ze zijn samengesteld op basis van de vragen die de scholen zelf hebben geformuleerd op het gebied van gepersonaliseerd leren en maatwerk leveren met behulp van ICT. Pontes Pieter Zeeman maakt deel uit deel uit van het Leerlab ‘Digitale didactiek,’ met de versnellingsvraag; ‘Hoe kunnen docenten bij digitale didactiek worden gefaciliteerd?’ Pontes Pieter Zeeman gaat nauw samenwerken met het Arentheem College, Mavo aan Zee, het Tabor College - locatie d’Ampte, het Hermann Wesselink College en het Gymnasium Apeldoorn. De samenwerking in de Leerlabs zal duren tot december 2017.
10 Zeemanspost 27 • juni 2015
Krot of kans Project Engels: de invloed van jongeren op de inrichting van de binnenstad van Zierikzee: Seeing my town with new eyes Van wie is de stad eigenlijk? En wat zijn prettige plekken om als jongere te verblijven? Op 4 februari ontving burgemeester Gerard Rabelink, samen met medewerkers van de gemeente SchouwenDuiveland, 40 leerlingen van 4 vwo van Pontes Pieter Zeeman in een pop-up locatie in het centrum van Zierikzee (Mol).
De leerlingen presenteerden hun ideeën via Facebook. In een later stadium kunnen de eindverslagen ook internationaal gedeeld worden via een Europese website; www.euplett.eu, in het kader van een internationaal samenwerkingsprogramma voor het uitwisselen van ideeën over de ontwikkeling van steden en stadscentra. Verder zal het project uiteraard ter inspiratie dienen voor de gemeente Schouwen-Duiveland. De begeleider vanuit de gemeente is Eric Capers, deze maakte ook een film over de activiteiten. Die film wordt gebruikt in de contacten met de partnergemeentes in het programma Euplett. Eind juni zal de presentatie aan het college van B&W plaatsvinden.
De leerlingen hielden zich in een project voor Engels een paar weken bezig met de inrichting van de binnenstad, met daarbij de nadruk op de aantrekkelijkheid voor jongeren. De leerlingen maakten foto’s van mooie en lelijke plekken in de stad en uiteindelijk ook een Facebookpagina in het Engels. Het project vond plaats binnen de lessen Engels, zodat ook andere Europese partners van de gemeente kunnen meekijken en meelezen met de resultaten. De vraag van wie de stad eigenlijk is stond centraal tijdens het project. Jongeren zijn over het algemeen gebruikers van verschillende plekken in een stadscentrum, maar hebben zelf weinig invloed op de inrichting daarvan. Het is belangrijk dat ze zich serieus genomen voelen en dat hun ideeën en wensen ook bekend worden, zodat ze zich betrokken voelen bij hun eigen leefomgeving. De leerlingen probeerden tijdens het project twee vragen te beantwoorden. In de eerste plaats zochten ze een plek in het centrum van Zierikzee waar zij graag verblijven. Ze dachten na over mogelijke verbeterpunten en illustreerden hun ideeën met foto’s en schetsen. De tweede opdracht was om een plaats op te zoeken in Zierikzee waar je liever niet komt. Ook van deze plek maakten leerlingen een beschrijving, met verbeterplannen en foto’s of schetsen.
Krot of kans in pop-up locatie Van 2 tot en met 14 februari had de gemeente Schouwen-Duiveland een pop-up locatie in het centrum van Zierikzee (Mol 9). Voorbijgangers konden het pand binnenlopen om er rond te kijken. De gemeente bracht er actuele onderwerpen en projecten onder de aandacht. Zoals de plannen voor de binnenstad van Zierikzee en de wensen van de verschillende doelgroepen, de veranderingen in de zorg etc. Zie ook www.krotofkans.nl en euplett.eu De Facebookpagina van het project is te vinden via: ‘seeing Zierikzee with new eyes’ . Mooi en minder mooi Tot nu toe vonden de leerlingen van 4 vwo de Nieuwe Haven mooi, omdat er daar een prachtig uitzicht is, met leuke cafés en een goede sfeer. Ook het voetveldje bij de Mosselboomgaard wordt gewaardeerd, omdat je er lekker met je vrienden kunt rondhangen en voetballen. Fijn dat er een net boven bevestigd is, zodat de bal niet weg kan raken. Minder mooi is de Visstraat, vinden de leerlingen. Het is een vieze straat, waar het niet zo prettig ruikt. De lege panden zorgen ook niet voor een prettige omgeving. Deze straat kan wel make-over gebruiken. De Beuze is weliswaar een hangplek voor jongeren, maar kan ook niet op ieders waardering rekenen wat betreft uitstraling.
Toneelvoorstelling MH17 Een rij stoelen op het podium en het auditorium gevuld met leerlingen van havo 4 en 5. De Jeugd Theaterschool Zeeland presenteerde woensdag 27 mei een toneelstuk gebaseerd op de gebeurtenissen rondom de ramp met de MH17. Jora Möhlmann regisseerde het geheel. “Het is een verdrietig onderwerp, maar af en toe zitten er ook weer momenten in die hilarisch kunnen zijn,” schatte Cathy Kotoun van te voren de impact van het stuk in. Toch verbraken die bijzondere momenten de spanning niet. Zelfs toen Jelt Pekaar de zin; “Ik ben zwanger!” uitsprak, ging er maar een klein zuchtje door de zaal en dat verdween gelijk bij de vervolgzin. “Dat is wat ze tegen me zei.”
Zeemanspost 27 • juni 2015 11
Dynamic Art Sculptures! Afsluiting DAS-project woensdag 20 mei 2015
De tweedeklassers van de Technasiums in Zuidwest Nederland werkten in de afgelopen maanden aan de opdracht Dynamic Art Sculptures. Woensdagmiddag 20 mei werden de prijswinnaars bekend gemaakt, tijdens een feestelijke afsluiting voor de leerlingen van de deelnemende Technasiums. Deze afsluiting vond plaats op Pontes Pieter Zeeman. Tijdens een zinderende DAS-finale won het team van Pieter Zeeman, met leerlingen uit havo/vwo 2 Technasium, de eerste prijs. Twaalf teams streden dit jaar om de felbegeerde wisselbeker. Het winnende team bestaat uit: Maud de Rijke, Guus van der Vis, Lianne van Langeraad, Sanne Reintjens en Diewertje Lievense. DAS (Dynamic Art Sculptures) was de derde module voor de tweede klas in het Technasium. Er deden ongeveer 300 leerlingen (circa 75 teams) mee aan deze opdracht. Tijdens de schoolfinales bleven er 12 teams over en van deze teams is het team van Pieter Zeeman de winnaar geworden. Drie juryleden, waaronder John Elenbaas (de opdrachtgever) hadden de
12 Zeemanspost 27 • juni 2015
moeilijke taak om de winnaar te kiezen. Volgend jaar is er weer een finale van DAS. en daar gaat onze school weer proberen de wisselbeker te winnen. De leerlingen moesten volgens het cradle-to-cradle principe een dynamisch kunstobject op schaal ontwerpen en bouwen. Door middel van aansprekende bewegende kunstwerken werden de aanwezige natuurkrachten water, wind en zon zichtbaar gemaakt. Alle kunstobjecten hadden een Zeeuws thema. De opdrachtgever was John Elenbaas, de initiatiefnemer van het project. Het project werd afgerond met een kort filmpje van het dynamisch object. Een deskundige jury van dynamic kunstenaars beoordeelde de objecten. De afsluiting werd georganiseerd door acht studenten van MBO Scalda in Middelburg. Zij stelden een interessant en interactief programma samen, met onder andere een presentatie van het Nuon Solar Team uit Delft. De deelnemende scholen aan dit project waren RSG ’t Rijks in Bergen op Zoom, het Goese Lyceum in Goes, SSG Nehalennia in Middelburg, Pieter Zeeman in Zierikzee en SSG De Rede in Terneuzen.
Ook jongeren van Pieter Zeeman kunnen een pleeggezin nodig hebben! Soms kan een kind een tijdje niet meer thuis wonen, of helemaal niet meer bij ouders opgroeien omdat de ouders (even) niet voor hun kind kunnen zorgen. Juvent helpt kinderen en hun ouders in Zeeland met een pleeggezin waar een kind op warmte en een eigen plek kan rekenen. Soms is dat voor korte tijd, soms alleen voor de weekenden en soms tot kinderen 18 jaar zijn. De vraag naar pleeggezinnen neemt toe, ook in het gebied Schouwen-Duiveland. Er is dus altijd behoefte aan mensen die pleegouder willen worden. Schuilt er in u een pleegouder?
Het bezoeken van een informatieavond is de eerste stap in het kennismaken met ons en het ontdekken van de pleegouder in uzelf!
Pleegouderschap Een pleegouder heeft de dagelijkse zorg over een kind van een ander. Een kind dat, hoe klein ook, vaak al veel heeft meegemaakt. Alleen al de pleegzorg-plaatsing op zich is een ervaring die een kind en diens ouders diep raakt. Pleegouders hebben dus een belangrijke taak met een grote verantwoordelijkheid.
Wilt u meer informatie over pleegzorg? Wij vertellen u er graag over op onze informatieavond!
Wij beantwoorden uw vragen Het ligt voor de hand dat u veel vragen heeft. Wie zijn wij precies? Wat wilt u het liefst? Moet er iets veranderen voordat er pleegkinderen kunnen komen? Hoe is het financieel geregeld? Al deze vragen worden beantwoord tijdens één van onze informatieavonden. Alle overwegingen komen aan bod in een aantal centrale vragen: Past het pleegouderschap bij mij en mijn gezin: wil ik dat en kan ik dat? Past deze organisatie bij mij: wil ik partner zijn in deze sfeer en omgeving?
Kunt u niet aanwezig zijn, maar heeft u wel interesse? Wij organiseren bij minimaal 5 personen ook een informatieavond op locatie naar keuze. Neem hiervoor contact op via onderstaande gegevens of kijk op de website voor informatieavonden in andere plaatsen.
MBO-opleiding op de Pontes Praktijkschool Voor het derde achtereenvolgende schooljaar organiseerde de Pontes Praktijkschool dit schooljaar de MBO niveau 1 opleiding Arbeidsmarkt Gekwalificeerd assistent (AKA), in samenwerking met ROC West Brabant. Vorig schooljaar konden weer 5 geslaagden worden genoteerd, die vervolgens doorstroomden naar niveau 2 opleidingen van het MBO. Het gaat dan meestal om consumptief en detailhandel. We houden nauw contact met deze leerlingen in ons project nazorg. Tot nu toe mogen we niet klagen. Met veel kunst en vliegwerk houden we deze leerlingen op koers. We verwachten echter dat sommige leerlingen uiteindelijk het vervolg niet aankunnen, waardoor toch weer gewerkt moet gaan worden aan de oorspronkelijke opdracht van het praktijkonderwijs: het aan werk helpen.
Data: -donderdag 10 september – Zeeuws Vlaanderen -dinsdag 27 oktober - Walcheren -woensdag 9 december – Oosterschelderegio
Website: www.juvent.nl Email:
[email protected] Telefoonnummer: 0118 635510
Leerlingen, ouders en personeel blijven gemotiveerd voor dit traject, omdat het een duidelijke meerwaarde heeft. Het levert een echt MBO-diploma op, het traject is zeer motiverend en het biedt kansen voor doorstroming naar vervolgopleidingen. Voor werkgevers is het een signaal dat er bij de sollicitant sprake is van een duidelijk (ambitie) niveau. Naast deze AKA-opleiding verzorgt de praktijkschool de opleiding voor het vak Groot Huishoudkunde, EHBO, Kinderverzorging en Veilig op stage. Voor cursussen en opleidingen die niet in huis kunnen worden gegeven is aangesloten bij de Zeeuwse Stichting Zeeuws Maatwerk. Bij andere praktijkscholen in de regio kunnen leerlingen dan bijvoorbeeld een cursus minigraver krijgen, lassen, beheer groene ruimte, enz. Dat alles met subsidie van de Provincie en Europees Sociaal Fonds. (ESF) Voor meer informatie Afdelingsleider Max de Rave, Pontes Praktijkschool Zierikzee Tel. 06 10953085
Zeemanspost 27 • juni 2015 13
Op donderdag 29 januari vond h et openbaar tentamen Kunst plaats, vo or de eindexamenleerlingen uit havo 5 en vwo 6 van Pontes Pieter Zeema n. Daarbij presenteerden de leerl ingen hun werk aan ouders, familie en vrie nden. De leerlingen werkten geduren de het schooljaar hard aan de thema ’s ‘Ja, dat kan ik ook’ en ‘I have a drea m.’ Deze thema’s leverden werkstuk ken op, geïnspireerd op kunstwerken u it de eerste helft van de 20e eeuw en geengageerde kunst. De leerlingen werkten de thema’s heel verschillend uit, ze mochten daar naar eigen inzicht vorm aan geven. Op de expositie in de ‘Leerplaza Zuid’ waren de werkstukken te zien van Sanneke Baan, Melody Hofsteenge, Justin Jansen, Bridget van de Kasteele, Melissa van der Linde, Rachelle Moll, Veerle van Moort, Remco Waleboer, Wietske Warmerdam, Kelsey Wittenberg, Dominique Brand, Anouk den Hoed, Amanda Kemp, Fleur Pessers, Marietje Plaizier, Evelien Remeeus, Sasha Talmon en Ellemijn Voogd. Het werkstuk van Anouk den Hoed, de Mondriaan Kubus, is door een commissie van de Kunstschouw uitgekozen als werkstuk dat op de Kunstschouw geëxposeerd zal gaan worden. Docente Jessica van der List: “Ik kan wel zeggen dat ik als docent blij verrast was met de bijzonder mooie werkstukken die dit jaar weer zijn gemaakt. Er zijn goede resultaten behaald. Het is echt een meerwaarde dat de leerlingen een heel jaar aan deze opdracht kunnen werken en die verdieping is ook weer in hun werk terug te zien, door de kwaliteit van de werkstukken.”
14 Zeemanspost 27 • juni 2015
Ieper Op donderdag 16 april ging een groep van 58 leerlingen van mavo 4 met geschiedenis in het vakkenpakket naar Ieper, in het kader van een van de onderwerpen voor het eindexamen geschiedenis van dit schooljaar. Het was een schitterende lentedag, wat altijd mooi meegenomen is, als je veel buiten moet lopen. In de ochtend bezochten we een Duitse oorlogsbegraafplaats. Het viel de leerlingen op dat er soms wel drie tot zes soldaten in één graf begraven waren. Ook was het opvallend dat er zoveel ‘onbekende’ soldaten op de begraafplaats lagen. In het ochtendgedeelte bezochten we ook nog het museum Passendale. Hier waren de meeste leerlingen best van onder de indruk. Er was veel te zien en te ondervinden. Zo konden de leerlingen rondlopen in nagemaakte loopgraven en konden ze de ondergrondse bunkers zien en waar de soldaten uit de Eerste Wereldoorlog moesten leven tijdens de oorlog. Na een korte lunchpauze, bij een bekend Amerikaans restaurant, reisden we richting Ieper- een stad waar tijdens de Eerste Wereldoorlog erg hard gevochten is tussen de geallieerden en de Duitsers. Hoewel de stad vrijwel geheel verwoest is tijdens Eerste Wereldoorlog, is hij daarna vrijwel in oude glorie herbouwd (met geld dat de Duitsers moesten betalen na hun nederlaag in de oorlog). Het ‘In Flandres Fields Museum’ was mooi, maar wellicht iets teveel van het goede.... Na een kwartier stonden sommige leerlingen al bij de uitgang. Hoewel lang niet iedereen uitgekeken was, mochten de leerlingen hierna even hun vrije tijd besteden in het (kleine) centrum van Ieper. Het diner hielden we in een leuk Marktcafé, waar we een ruimte hadden voor onszelf. Een heel gezellig diner. Hierna gingen we naar de ‘Last Post’ bij de Menenpoort. Dit is een herdenkingsmonument in de Belgische stad Ieper. Deze stadspoort werd in 1927 door de Britten gebouwd aan de oostzijde van de stad, ter nagedachtenis van de ongeveer 54.900 Britse soldaten die in de Eerste Wereldoorlog sneuvelden rond Ieper en niet meer geïdentificeerd of teruggevonden werden. De naam verwijst naar de stad Menen, een stad waar men vanuit Ieper-centrum via de Menenpoort naartoe kan. De poort is een van de herdenkingsmonumenten voor vermisten van de Commonwealth War Graves Commission. Sinds 1929 (uitgezonderd tussen 1940 en 1944) wordt hier iedere avond, klokslag acht uur door een groep klaroenblazers van de Stedelijke Brandweer de Last Post gespeeld opdat we niet vergeten hoe zij voor ons streden (Lest we forget ...). Bij dit monument bleken veel nog actieve militairen uit Groot-Brittannië te zijn, maar ook oud- strijders uit andere oorlogen, die onze leerlingen in het Engels uitlegden hoe belangrijk het is om de oorlogsslachtoffers te blijven herdenken, maar ook hoe belangrijk het is om voor vrijheid te blijven strijden. Een mooi einde van een mooie dag. Thomas Korporaal, docent geschiedenis Zeemanspost 27 • juni 2015 15
Nadat Nepal 25 april jongstleden getroffen werd door een zware aardbeving van 7,9 op de schaal van Richter waarbij vele mensen om het leven kwamen en een nog groter aantal mensen gewond raakte, mensen geen dak meer boven hun hoofd hadden, is er besloten om een actie hiervoor te houden. De opbrengst van deze actiedag gaat naar Mountain Child Care. Mountain Child Care zet haar expertise in om na de eerste periode van noodhulp en rouw, kwetsbare jongeren te begeleiden bij het verwerken van de aardbeving. Leerlingen en collega’s gingen aan de slag met de actie voor Nepal. In een korte tijd is er een mooie dag neergezet met ieders hulp. De leerlingen kwamen met veel leuke initiatieven, goed om te zien. Donderdag 28 mei was het dan zover: iedereen was druk in de weer en al gauw rook je de geur van wafels, tosti’s, popcorn, frites en hamburgers. Verhitte, vrolijke, serieuze gezichten boven de waren die ze gingen verkopen. Daarnaast waren er veel activiteiten, zoals haren verven, foto’s raden, ringsteken, verkleed op de fotoshoot, airbrush, voetballen, film kijken, spijkers slaan, lopen (12 km), fietsen (34 km), gamen, klusjes doen, statiegeldflessen ophalen, muziek maken, geluksbelletjes maken, knikkers raden etc. Leuk om te zien dat leerlingen in de rij stonden om collega’s met natte sponzen te bekogelen… We hebben met elkaar een prachtig resultaat geboekt, daar kunnen we trots op zijn, zo ook op onze leerlingen. Er zaten zulke mooie momenten tussen, opmerkingen van leerlingen, de trotse gezichten bij het overhandigen van geld, grenzen verleggen, het gevoel iets te doen voor een ander, samenwerken… Dat lijkt mij een meerwaarde van deze actie. De totale opbrengst voor deze actie is geworden: € 4.600,- geweldig! Mede namens Mark Simons van Mountain Child Care allemaal hartelijk bedankt voor jullie hulp, enthousiasme en inzet in welke vorm dan ook. Ook ouders, familieleden, sponsoren allemaal hartelijk bedankt. Uiteraard ook Conny Boot super bedankt voor haar inzet en de goede samenwerking.
Hanneke Zuidgeest
16 Zeemanspost 27 • juni 2015
Like de Facebookpagina van de leerlingenraad!
Waarom, wat wordt er dan allemaal gepost? • Actuele vergaderpunten • Handige dingen, zoals links en tips, voor leerlingen • Je kan er verbeterpunten en ideeën voor de school kwijt
lgbt steungroep, een groep voor kinderen die lesbisch, gay, bi of transgender zijn. Alle gesprekken blijven in de groep, je ouders hoeven hier niks van te weten. Wil je je aanmelden of heb je vragen? Mail dan naar:
[email protected]
Zeemanspost 27 • juni 2015 17
Op de trappers voor het goede doel; sporten voor twee! Spinningmarathon Zeeland aan Z
Mariëtte van Wanrooij wint vertaalwedstrijd Duits Leerlingen van Pieter Zeeman die deelnemen aan de vertaalwedstrijd Duits-Nederlands van de Internationale Deutsche Schule in Den Haag zijn doorgaans succesvol.
Op zaterdag 24 januari trapten de deelnemers aan de Spinningmarathon zich in Sportcentrum Westerschouwen in Burgh-Haamstede op 600 fietsen de benen onder het lijf vandaan. ‘Sporten voor twee,’ was het thema - sportief bezig zijn én tegelijkertijd iets doen voor een ander. Ook namens Pontes Pieter Zeeman was een team met sportievelingen op de trappers gestapt. Uiteindelijk fietsten rond de 350 deelnemers ruim 22 duizend euro bijeen tijdens deze eerste Sporten voor Twee spinningmarathon van Zeeland aan Z. Verspreid over drie blokken van drie uur zetten de deelnemers zich in voor de landelijke Make-A-Wish Foundation en de lokale BAS stichting. BAS zet zich in voor het onderzoek naar de zeldzame chronische ontstekingsziekte Juveniele Dermatomyositis.
Na Sasha Talmon, die de eerste prijs won in 2014, was het deze keer Mariëtte van Wanrooij uit 5 vwo, die de derde prijs won met haar vertaling en bijbehorende creatieve opdracht. De begeleiding lag in handen van Jo Ubags, docent Duits van Pontes Pieter Zeeman. De prijs betreft een treinreis voor twee personen naar Berlijn. De feestelijke en stijlvolle prijsuitreiking in het gebouw van de Deutsche Internationale Schule Den Haag vond op donderdagavond 23 april plaats en werd onder andere bijgewoond door de Duitse ambassadeur in Nederland. In zijn toespraak benadrukte hij maar nog eens het belang van de Duitse taal voor een land als Nederland en sprak zijn vreugde uit over het feit dat de animo voor de vertaalwedstrijd groot was, bijna 200 deelnemers uit het hele land. Dit aantal geeft aan dat Mariëtte een fantastische prestatie heeft geleverd. Een dikke proficiat is zeker op z’n plaats!
Afvalfietstocht 30 oktober 2014 Na de opening in het auditorium door rector Sjef Lommen, Paul van Tuil (gemeente Schouwen-Duiveland) en Ada Schreurs (NME centrum) gingen de groepen uit mavo 2 van start met de afvalfietstocht. ’s Middags was het de beurt aan de leerlingen uit havo 2. Er deden dit jaar 18 bedrijven mee. De reacties van zowel leerlingen als bedrijven waren positief. De afvalfietstocht is voor herhaling vatbaar, vinden de bedrijven en deelnemers. Tijdens een aantal lessen hielden de groepjes presentaties over een van de bedrijven die zij bezocht hadden. De bedrijven ontvingen kaarten namens de leerlingen. De leerlingen kregen op hun beurt een klein presentje, evenals de begeleiders Nogmaals iedereen die hierbij betrokken is geweest heel hartelijk bedankt voor de bijdrage. Mevrouw Schreurs van het NME Schouwen-Duiveland hartelijk bedankt voor de goede samenwerking.
suikerbiet proeven….
Hanneke Zuidgeest, docent biologie en O&O
Meer foto’s te zien op de website van NME Schouwen-Duiveland.
18 Zeemanspost 27 • juni 2015
milieustraat
Bedrijventoernooi Pontes Pieter Zeeman Vrijdag 29 juni verdedigden enkele gladiatoren de eer van Pontes Pieter Zeeman op het bedrijventoernooi bij de voetbalclub MZC. Drie wedstrijden werden er vol goede moed begonnen, drie wedstrijden die eindigden in verlies. Uiteraard allen drie onterecht en geflatteerd. De geschiedenissectie nam zijn verantwoordelijkheid en zorgde ervoor dat de vijandelijke goalie ook iedere match in het net mocht graaien. Al met al was het een mooie avond waarop de docenten gebroederlijk samenspeelden met enkele leerlingen die we nog konden optrommelen. Het team bestond uit: Esther Gelens, Kim Kloet, Daan Dicke, Arjan Moerdijk, Olivier Bartels, Julian Nieuwenhuize (M4), Toby de Bruine (M4), Bart Mol (M2) en mijzelf. Hopelijk kunnen we volgend jaar weer een team op de been brengen. Er zit nog net wat verbetering in, denk ik. Martin Steegmans
Gastles Portretfotografie Dick van der Veer bij Kunst en Media Op donderdag 8 januari verzorgde fotograaf Dick van der Veer een gastles over portretfotografie op Pontes Pieter Zeeman, voor de leerlingen Kunst en Media van docente Petra Lauret. Dick van der Veer legde de leerlingen uit hoe je een mooi portret fotografeert en liet dit later ook zien. Verder vertelde hij over zijn grote voorbeeld, de Belgische fotograaf Stephan Vanfleteren. Dick van der Veer: “Stephan Vanfleteren heeft al vele internationale prijzen gewonnen en bijna heel beroemd België en Nederland op de foto gezet, maar wel op zijn eigenwijze en best eenvoudige wijze mooie karakterportretten gemaakt.” Ook maakten leerlingen kennis met een fotoprogramma op de computer en de mogelijkheden daarmee. De gastles van Dick van der Veer is een vervolg op de lessen Kunst en Media over emoties. De leerlingen verdiepten zich in emoties; welke emoties zijn er, waar herken je ze aan en ze zochten er foto’s bij.
De leerlingen zijn naar aanleiding van de gastles zelf emoties gaan fotograferen en maakten daar een tentoonstelling van, die te zien was tijdens de Open Dag, op woensdag 21 januari. Naast de afgedrukte foto’s waren er ook geschilderde en getekende portretten te zien. www.dickvanderveer.nl
Zeemanspost 27 • juni 2015 19
Onze leerlingen van consumptief zetten weer hun beste beentje voor tijdens Goud voor Oud 2015 in Sportcentrum Westerschouwen. Voor alle leerlingen: We zijn trots op jullie. Voor wie het heeft moeten missen; hier een foto-impressie met onze leerlingen en artiesten.
Sommige appartementencomplexen hebben ‘de lift’ die af en toe gevaarlijke capriolen uithaalt. Wij hebben bij Nederlands ‘de boekenkast,’ die af en toe spontaan instort. Leerling Levi ontsnapte ternauwernood aan een literaire dood.
20 Zeemanspost 27 • juni 2015
Beroepenoriëntatie klas 3 Bouwen, Wonen & Interieur Op school leer je natuurlijk veel tijdens de theorie-, praktijk- en gastlessen, maar we vinden het belangrijk dat leerlingen ook eens buiten het lokaal van Bouwen, Wonen & Interieur kijken en daar ervaringen op doen. Dit doen we door regelmatig excursies te organiseren en door de verschillende stages. VMBO basis-kader kent twee stageperioden. In leerjaar 3 gaan de leerlingen drie weken op oriënterende stage. Deze periode gaan leerlingen bij een bedrijf van hun keuze, bijvoorbeeld een schilder, meubelmaker of bouwbedrijf kijken. Bij het bedrijf werken ze ook mee met alles wat voor kan komen en kunnen ze zaken die op school geleerd zijn, uitvoeren of verder oefenen. Op deze manier ervaren ze hoe het er ‘in het echt’ aan toe gaat. In het vierde leerjaar gaan de leerlingen op lintstage. Dit betekent dat leerlingen één dag in de week naar een bedrijf van hun keuze gaan, ook weer om ‘in het echt’ te oefenen. Een aantal leerlingen over hun stage: Ik ben Merel van Beveren, ik ben 15 jaar oud en woon in Zierikzee. Ik heb stage gelopen bij Bouwbedrijf Quant. Het is iets heel anders als wat ik later wil gaan doen. Toch heb ik wel dingen geleerd die ik kan gebruiken zoals: We hebben deurtjes gemaakt voor in de kelder en daar moesten raampjes in komen, die hebben we uitgezaagd en daarna met een bovenfrees een randje gefreesd. We hebben ramen weer schuifbaar gemaakt, door de gewichten te vervangen in het raam en de katrolletjes. Ik heb met een pen-en-gatmachine mogen werken, om een kozijn te maken voor een dakkapel. Ook was bij een grote schuur de onderkant een beetje rot, we hebben de onderkant er afgezaagd en er
Merel
Frank
een nieuw stuk op gezet. Ik heb het erg naar mijn zin gehad. Ik had leuke collega’s en heb wel eens mogen helpen. Soms onderschatten ze me wel, omdat ze dachten dat het te zwaar zou zijn of dat ik het niet zou kunnen. Mijn naam is Frank den Boer en ik heb stage gelopen bij Bouwbedrijf Van der Schelde. Ik ga jullie meenemen en iets vertellen over mijn stage; hoe ik deze weken beleefd heb, wat ik erg leuk vond en wat ik geleerd heb. Ik heb mijn stageweken als erg leuk ervaren; ik mocht veel dingen zelf doen (dit kwam mede door dat een collega timmerman een ernstige rughernia had en deze viel na één dag van mijn stage al af). De eerste dagen gingen we deuren maken, ik vond het erg interessant om te weten te komen hoe zo’n deur gemaakt word. Als je klaar bent met het maken van een deur dan weet je pas echt hoe het werkt en wat voor handige foefjes er zijn om zo’n deur te maken. Het monteren van de deur was niet heel erg moeilijk, dus daarom mocht ik dat doen. Het ging erg goed en de deuren gingen er soepel in. We hebben ook veel glas vervangen, dit was ook een erg leuk werkje. Kit uit de sponningen halen was erg lastig. De kit was na vele jaren erg hard geworden, dit was daarom ook een enorm karwei. Het glas wisselen vond plaats omdat het enkel glas eruit ging en het zonwerend glas erin ging. Hierdoor wordt voorkomen dat het in het havenkantoor van Den Osse erg warm wordt. Het afkitten van ramen is erg moeilijk, het werd voorgedaan hoe het moest en daarna mocht ik. Ik gebruikte de eerste keer één tube kit voor één raam, bij het laatste raam ging het aan het eind erg goed. Deze kreeg ik netjes vol en ze waren erg tevreden en blij, vertelden ze me. Mijn naam is Rens Boogert, ik ben 15 jaar oud. Mijn stagebedrijf was tegelzetter W. de Valk. Mijn stage was erg leerzaam ik heb leren tegelen, kimband smeren (een waterdichte verbinding), een koof maken voor een hangtoilet en stukadoren. De eerste week heb ik een keuken gesloopt, gestukadoord, kimband gesmeerd en tegels op maat gemaakt. De tweede week heb ik een stukje getegeld, kimband gesmeerd, geslepen en een koof gemaakt. De derde week heb ik kimband gesmeerd en een koof gemaakt en een stukje getegeld. Ik vond tegelen het leukst, maar het was wel moeilijk, een koof maken was ook leuk en kimband smeren was ook erg leuk. Het stukadoren vond ik minder leuk, omdat het niet zo goed ging. Mijn dagen begonnen om 7 uur en eindigden om half 5 of 5 uur. Ik vond mijn stage erg leuk en zou er nog wel een keer kunnen werken.
Rens Zeemanspost 27 • juni 2015 21
Je moet als surveillant alert en flexibel zijn Oud-docenten surveilleerden bij examens
Tien bekende, maar voor leerlingen veelal onbekende gezichten doken in de examenzaal op vorige maand. Voor het tweede jaar op rij assisteerde een aantal oud-docenten tijdens de examens. Het was erg leuk om op deze manier weer in school te zijn, vertelden de oud-docenten tijdens een gezellige bijeenkomst na afloop. Toch waren ze er niet alleen voor de sociale contacten- in de examenzaal mag immers niet gepraat worden en degenen waarmee ze samen surveilleerden waren ook niet per se bekenden ‘van vroeger.’ “Tijdens de COMVOZZ-bijeenkomst van vorig jaar (Commissie OudMedewerkers Voortgezet Onderwijs Zierikzee) kwam ik ineens op het idee om uit te zoeken of oud-docenten wilden surveilleren,” vertelt Giel Timmermans. “Ik mocht van Hans Erbrink, de voorzitter van COMVOZZ, inbreken tijdens de bijeenkomst en heb beschroomd gevraagd of men zin had ons te helpen. En de oud-collega’s bleken het een erg leuk idee te vinden. Het is erg prettig dat op deze manier de werkdruk voor de huidige collega’s wat verminderd kan worden tijdens de drukke examenperiode. En ook voor de roostermakers was het gemakkelijk inroosteren zo.”
22 Zeemanspost 27 • juni 2015
Bijzondere dingen “Ik vond het heel leuk om te doen, dat surveilleren,” roept een enthousiaste Klaas Kuipers uit. “Maar dat komt: ik blijf een ‘onderwijsdier.’ Het onderwijs is mijn lust en mijn leven en ik heb tegen Giel Timmermans gezegd: ‘Als er iemand uitvalt, bel mij dan maar.’” De examentijd blijft spannend, omdat het belangrijk is dat er niets misgaat. Toch gebeuren er elk jaar weer bijzondere dingen. Klaas Kuipers: “Ik controleer altijd uitgebreid het examenwerk wat de kandidaten inleveren. Een leerling mag van mij de examenzaal niet verlaten voordat ik alles heb afgetekend. En dit jaar moest ik op een gegeven moment tegen een leerling zeggen: ‘Ik mis iets.’ Een bloedstollend moment natuurlijk. Maar uiteindelijk bleek het gemaakte werk in de stapel ‘kladpapier’ terecht gekomen te zijn. Je moet als surveillant alert en flexibel zijn. En sommige nieuwe regels zijn vervelend. Bijvoorbeeld dat een leerling zijn pen niet meer zelf op mag rapen, als die op de grond valt.” Nog een punt van ergernis is dat sommige leerlingen wel erg vaak naar de wc moeten tijdens de examens. Reitse Keizer: “Na een uur begint het al.”
Warm bad Weer op Pieter Zeeman vertoeven voelt als een warm bad, vertellen Corrie Keizer en Klaas Kuipers. Corrie Keizer: “Het geeft een heel speciaal gevoel. Ook al ken ik deze leerlingen niet, toch voel ik een band met hen en soms wil je ze dan graag even een schouderklopje geven en bemoedigend toespreken.” Overigens maakte ze met dat laatste wel een blunder, bekent ze. “Er waren twee examens op hetzelfde moment. Frans voor vwo en biologie op vmbo-niveau. Op een gegeven moment zei ik tegen een leerling die ietwat gespannen was; “Kom op, dit wordt je moment. Je bent niet voor niets in vwo 6 gekomen.” Waarop hij tegen mij zei: “Ik doe biologie- op vmbo-niveau.” Klaas Kuipers kreeg een telefoontje van een ouder, die meldde dat haar dochter misselijk was, maar examen moest doen die dag. Klaas: “Ik heb even om me heen gekeken en het meisje vervolgens aan een tafeltje naast de deur gezet. Dan kon ze zo de zaal uit rennen als dat nodig was. Maar het ging goed hoor.” Ook op andere moment gedurende het schooljaar assisteren de oud-docenten. “De mondelingen voor de boekenlijst Nederlands neem ik ook al jarenlang af samen met Jos Radstake,” vertelt Ep Plette. “Bart Raad doet dat ook. Voor mij zijn die mondelingen het hoogtepunt van het jaar.” Corrie Keizer: “Ik vind het heerlijk om weer even in een lokaal te gaan zitten, het liefst een lokaal van Frans- dat vak heb ik hier op school gegeven. En dan even om me heen kijken naar wat er aan de muren hangt en de sfeer weer opsnuiven. Ik zou het zó weer doen- lesgeven. En als ze me zouden vragen om in te vallen; graag!”
Aantekeningenbriefjes mondeling boekenlijst Nederlands Waar draait het ook alweer om in De donkere kamer van Damokles? En die relaties tussen ouders en kinderen zitten ook niet altijd even goed, in de boeken die op de boekenlijst van havo 5 leerlingen stonden. Om het overzicht te kunnen bewaren maakte een aantal leerlingen een soort schema, waarin allerlei parallellen werden gelegd.
De oud-collega’s die dit jaar hielpen tijdens de examens: Nico Baart (Engels), Cees van Cleef (wiskunde), Hans Erbrink (Duits, conrector), Albert Kieboom (bouwtechniek), Klaas Kuipers (Nederlands), Corrie Keizer (Frans), Reitse Keizer (wiskunde), Jan Mosselman (wiskunde), Ep Plette (Nederlands, decaan) en Piet Verschure (Engels, economie, maatschappijleer, conrector).
Zeemanspost 27 • juni 2015 23
Enthousiaste leerlingen, docenten én leden van de band The Royal Engineers, op vrijdag 10 april op Pontes Pieter Zeeman. Ongeveer dertig leerlingen namen deel aan de workshop ‘Hoe maak ik een hit.’ Na een korte introductie door bandleider René Geelhoed werd de groep gesplitst en in verschillende lokalen gingen ze hard aan de slag. De zangers, gitaren, blazers en toetsen kregen ieder hun eigen workshop. Zo kregen de blazers en toetsen een aangepaste track en de zangers werkten aan meerstemmig zingen. Centraal stond het nummer ‘Happy,’ van Pharell Williams. Aan het eind van de middag werd de oogst van het harde werken gepresenteerd in het auditorium, ook speelden The Royal Engineers nog een aantal nummers. Het educatieve niveau was hoog; doordat er twee eigentijdse,
eigenwijze én succesvolle eindejaars studenten Schoolmuziek in de band zitten, kregen de leerlingen een tóp workshop. “Ik heb zelfs nog wat geleerd vanmiddag,” vertelde docent Eelco van Eijkeren, die een hele verzameling gitaren meegenomen had, maar uiteindelijk aan de workshop vocalcoaching meedeed. “We keken en luisterden van tevoren naar filmpjes van de schoolband, om zo te bekijken wat we vanmiddag met hen konden oefenen,” vertelde Butet Tamba, die de backing vocals verzorgt bij The Royal Engineers. “Zo kwamen we erop dat we vanmiddag gingen oefenen met meerstemmig zingen.” Dat was nog een hele klus, ontdekte een aantal deelnemers aan de workshop. Voordat je het weet, zing je weer met een andere stem mee namelijk. “Het smaakte absoluut naar meer,” concludeerde docente Cathy Kotoun, die de contacten regelde. “Als het aan mij ligt mag dit wel drie keer per jaar!”