Alle dagen (k)open? Masterclass winkeltijden en koopzondagen Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Hotel New York Rotterdam, Villa Sonsbeek Arnhem 21 en 23 mei 2013
Programma
13.30u 14.00u
Wijzigingen winkeltijdenwet Belangen betrokken partijen
14.30u
PAUZE
14.45u 15.30u 16.15u
Workshop - Lokaal afwegen Terugkoppeling en discussie Conclusie en afsluiting
16.30u
Borrel
Karel Trommelen Jasper Vlek
Karel Trommelen
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
± 1900: Onbeperkte openingstijden
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1904: Eerste discussie over regulering Slechte werkomstandigheden Onderzoek Staatscommissie Middenstand Verordening door aantal gemeenten
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
1930: Winkelsluitingswet Gelijke concurrentie gemeenten Gelijke concurrentie ondernemers met en zonder personeel Arbeidswet 1920: personeel maximum 48 uur/week
Werkdagen 5.oou tot 20.00u Zaterdag 5.00u tot 22.00u Zondag gesloten
2000
2010
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1934: Verruiming wetgeving Slechte economische omstandigheden Mogelijkheid tot zondagopening
1980
1990
2000
2010
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
1951: Nieuwe Winkelsluitingswet Wijzigende sociale opvattingen werknemers Verplichte sluiting halve dag per week
Werkdagen Koopavond Zaterdag Zondag
5.oou tot 18.00u 18.00u tot 22.00u 5.00u tot 18.00u gesloten
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
1976: Nieuwe Winkelsluitingswet Aansluiting bij gangbare werktijden Minder verschil met ander personeel Maximale opening: 52 uur
Werkdagen Koopavond Zaterdag Zondag
5.oou tot 18.00u 18.00u tot 21.00u 5.00u tot 17.00u gesloten
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
1984: Introductie koopzondag Omslag: meer in plaats van minder Winkelen als vrijetijdsbesteding Maximaal 4 koopzondagen Avondwinkelontheffing
2000
2010
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
1993: Verruiming Maximale opening van 52 naar 55 uur Maximaal aantal koopzondagen van 4 naar 8 Introductie toerismebepaling
2000
2010
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
1996: Winkeltijdenwet Centraal wat moet, decentraal wat kan Marktwerking en deregulering Meer autonomie gemeenten Geen maximum aantal openingsuren Maximaal aantal koopzondagen: 12 Onduidelijkheid avondwinkelontheffing
Werkdagen 6.0ou tot 22.00u Zaterdag 6.00u tot 22.00u Zondag gesloten
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2010: Aanscherping toerismebepaling Tegengaan oneigenlijk gebruik Bescherming zondagsrust Belangenafwegingskader
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2013: Decentralisatie wetgeving Veranderende leef- en arbeidspartonen Meer vrijheid bij gemeenten Mogelijkheid tot vrijstelling
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
Geen regulering
Be
pe
rk
ing en
m
i rr u
Ve
Introductie koopzondag
g
in
2020
Historie 1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
Marktregulering Gelijke positie winkels
Ondernemer/personeel Redelijke arbeidstijden
Economische stimulering
Consument Marktwerking Winkelen = vrije tijd
2020
Huidig aantal koopzondagen per gemeente
52 13 - 51 12 Bron: reformatorisch dagblad
7 - 11 1-6 0 Bijzonder
Procedure winkeltijdenwet
• 30 oktober 2012
Instemming Tweede Kamer
• 14 mei 2013
Behandeling Eerste Kamer • Meerderheid (GL, D66, PvdA, VVD) • Drie moties
• 28 mei 2013
Stemming Eerste kamer
• 1 juli 2013
Wetgeving van kracht (verwacht)
Tot nu toe • Art. 2: Verbod op winkelopening • Voor 6.00u en na 22.00u • Op zon- en feestdagen
• Art. 3: Vrijstellingsmogelijkheden gemeente • Maximum 12 koopzondagen • Autonoom en substantieel toerisme • 1 levensmiddelenwinkel per 15.000 inwoners ( op zondag 16-22u)
Toekomst • Art. 2: Verbod op winkelopening • Voor 6.00u en na 22.00u • Op zon- en feestdagen
• Art. 3: Vrijstellingsmogelijkheden gemeente • Zelf te bepalen • Eventueel met beperkingen/voorschriften
• Verordening (gemeenteraad) • Draagvlak
Programma
13.30u 14.00u
Wijzigingen winkeltijdenwet Belangen betrokken partijen
14.30u
PAUZE
14.45u 15.30u 16.15u
Workshop - Lokaal afwegen Terugkoppeling en discussie Conclusie en afsluiting
16.30u
Borrel
Karel Trommelen Jasper Vlek
Karel Trommelen
Belanghebbenden Vaste medewerker
Zelfstandig ondernemer Winkelketen
Winkelbedrijf
Personeel
winkelen op zondag Weekendhulp
Burger Consument
Bewoner
De Consument
Bezoekfrequentie koopzondag binnensteden 28%
33%
17%
11% 11% 1x per maand of meer 1x per kwartaal Bron: Koopstromenonderzoek Randstad 2012
1x per half jaar 1x per jaar of minder
nooit
De Consument
Gemiddeld aantal bezoekers per uur binnenstad ‘s-Hertogenbosch 2012
8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
Donderdag
Koopavond
Vrijdag
Bron: Binnenstadsmonitor ‘s-Hertogenbosch 2012
Zaterdag
Zondag
De Consument
Bezoekfrequentie zondagopening supermarkt 35%
44%
8% 7% 1x per maand of meer 1x per kwartaal Bron: Koopstromenonderzoek Randstad 2012
6% 1x per half jaar 1x per jaar of minder
nooit
De Winkelketen • Van groei- naar verdringingsmarkt 140 index winkelaanbod (m² wvo) 130 120 110 100 index bestedingen in winkels 90
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Locatus en CBS
• Schaalvergroting 280 260 240 220 oppervlak/winkel (m² wvo) 200
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Locatus
De Winkelketen • Schaalvergroting in de tijd • Open als consument vrij is
vs.
Internetwinkelen
Boswandeling
Pretpark
De Zelfstandig ondernemer • Van groei- naar verdringingsmarkt 140 index winkelaanbod (m² wvo) 130 120 110 100 index bestedingen in winkels 90
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Locatus en CBS
• Filialisering 10 aantal zelfstandigen (x 10.000) 8 6 4 2 0
aantal filialen (x 10.000) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Locatus
De Zelfstandig ondernemer
“Meedoen kost me mijn gezin, niet meedoen kost me mijn kop”
De Zelfstandig ondernemer
De Vaste medewerker
De Weekendhulp
• Zondag = ideale werkdag • Zondag = 150 tot 200% uitbetaald
De Buurtbewoner
“We hebben geen bezwaar tegen Albert Heijn, wel tegen de herrie die straks geen moment meer ophoudt”
Belangenafweging gemeente winkelketens winkelmedewerkers zelfstandigen
?
consumenten weekendhulp buurtbewoners
Belangenafweging gemeente verenigingsleven
milieu
onderhoud
werkgelegenheid veiligheid
vastgoedwaarde
leegstand
leefbaarheid
verdringing
concurrentiepositie herkenbaarheid
zondagsrust
?
verkeersoverlast reuring
sociaal-maatschappelijk consumeren parkeergelden
geloof
gezinsleven
economie
Programma
13.30u 14.00u
Wijzigingen winkeltijdenwet Belangen betrokken partijen
14.30u
PAUZE
14.45u 15.30u 16.15u
Workshop - Lokaal afwegen Terugkoppeling en discussie Conclusie en afsluiting
16.30u
Borrel
Karel Trommelen Jasper Vlek
Karel Trommelen
Workshop Cases 1 Koopzondag in een dorp 2 Koopzondag in een grote stad 3 Aanvraag nachtwinkel • Verdelen in groepjes • 15 minuten per case
Daarna terugkoppeling en discussie • Besluit • Beperkingen/voorschriften • Motivatie
Koopzondag in een dorp? • Gemeente met 10.000 inwoners
Binnenstad
Groot dorpscentrum
• Groot dorpscentrum 10.000 m² wvo Twee supermarkten Slager, groenteman, bakker Huishoudelijk (o.a. Hema) Enkele modewinkeltjes • Klein dorpscentrum 3.000 m² wvo Één Supermarkt Drogist Slager, groenteman, bakker
Groot do dorpscentrum dorpsc orp or rpsc Klein nd dorpscentrum or
Binnenstad
Duitsland
Koopzondag in een grote stad? • Gemeente met 100.000 inwoners wijkc wijkcentrum
buurtcentrum buur
buurtcentrum rtcent t Binnenstad
wi wijkcen wijkcentrum Woonboulevard levard e
kccentr wijkcentrum
• Binnenstad 60.000 m² wvo Supermarkten en drogisten Warenhuizen (o.a. Hema, V&D) Modeketens (o.a. H&M, WE) Modespeciaalzaken • Wijkcentra 2.000-10.000 m² wvo Supermarkten en drogisten Slager, groenteman, bakker • Woonboulevard 30.000 m² wvo Woninginrichting Doe-het-zelf
Aanvraag nachtopenstelling? • Gemeente met 150.000 inwoners • Zelfstandig ondernemer Levensmiddelen en dergelijke Gevestigd aan doorgaande route Wens tot 2.00u open
Snelweg
doorgaa nde a s
Centrum
Belangenafweging verenigingsleven
milieu
onderhoud
werkgelegenheid veiligheid
vastgoedwaarde
leegstand
leefbaarheid
verdringing
concurrentiepositie herkenbaarheid
zondagsrust
?
verkeersoverlast reuring
sociaal-maatschappelijk consumeren parkeergelden
geloof
gezinsleven
economie
Aanpak
Geen wiskunde
Wel lokaal maatwerk
Aanpak
• Keuzemogelijkheden • Aantal • In de tijd • Branchering • Gebiedsgericht
• Draagvlakonderzoek • Rondetafelgesprekken • Uitgebreide enquêtes • Eventueel onderdeel detailhandelsvisie
Aanpak
Politieke keuze Zorgvuldige Z orgvuldige bbelangenafweging elangenafweging
Breed draagvlak is cruciaal!
Alle dagen (k)open? Masterclass winkeltijden en koopzondagen Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Hotel New York Rotterdam, Villa Sonsbeek Arnhem 21 en 23 mei 2013
