MASTBOS
500 jaar
Bedankt Voor alle fantastische initiatieven die Stichting Lang Leve het Mastbos en Staatsbosbeheer nu al ontving voor het jarige Mastbos. Maar we zijn er nog niet… Help mee en draag je steentje bij aan de gezonde toekomst van het Mastbos. Kijk voor meer informatie en de betrokken partijen op www.mastbos.nl Fotografie: Jörgen Janssens, Piet Weesius, Olivier Zwolsman en Stichting Betrokken Ondernemers Breda
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 3
Inhoud
De groene oase van Breda Lente is mijn favoriete seizoen in het Mastbos. Na donkere en stille maanden
Deze special is een van de vele manieren waarop we dit jubeljaar vieren. Op www.mast-
ontwaakt het bos weer. Ik geniet enorm van
bos500.nl. vindt u een overzicht.
het frisse groen van beuk en bosbes, van de vo-
Zo’n groot, divers en eeuwenoud bos vraagt
gels die met gezang hun plekje verdedigen.
om zorgvuldig en duurzaam onderhoud.
Maar ook de rest van het jaar heb ik veel plezier - en velen met mij - van deze oase aan de
Staatsbosbeheer kan dat niet alleen. Gelukkig steken al honderden liefhebbers van
Bredase stadsrand.
het bos vele handjes toe om te helpen. De
Dat mooie Mastbos bestaat dit jaar vijfhon-
meest warme, initiatiefrijke ideeën komen langs, waarvoor onze dank! Ook Stichting
derd jaar. Die waren bewogen:
prinsen,
Lang Leve het Mastbos zag het
licht. Die
smokkelaars, oorlogen en kaalslag kwa-
gaat samen met Staatsbosbeheer zorgen voor
men voorbij. Dit alles heeft het bos niet klein
het op orde en beleefbaar houden van het
gekregen en het groeit en bloeit als nooit tevo-
Mastbos.
ren. Voor u ligt een prachtige
bijlage over het
BNDe Stem en Staatsbosbeheer. Mét die (his-
zien, te beleven en te ontdekken in het Mastbos! Ik heet u van harte welkom. Maar allereerst
torische) verhalen, foto’s en weetjes.
veel leesplezier.
Mastbos, een samenwerking tussen
4 5 6 8 11 12 14 15
Oude verhalen geven straten in Mastbos hun naam.
Nu is het bos van ons allemaal, maar vroeger mochten we er niet in.
Ontdek de geheimen buiten de gebaande paden.
Met rollator of te paard, alle routes op één kaart.
Waarvoor gebruiken we het Mastboshout?
Recepten uit het Bredase bos, voor in de mand of op de tafel.
Een halve eeuw Mastbos in beeld bij echte Bredanaar.
Waar kunnen we meefeesten en wanneer? Alle jubileumactiviteiten op een rijtje.
Er is zoveel te
Jelka Both, Gebiedsmanager Brabant-West, Staatsbosbeheer
Colofon: Coordinatie: Yolanda Sjoukes Redactie: Riet Pijnappels, Martijn Schraven Eindredactie: Els Grosfeld Foto’s: Ron Magielse, Riet Pijnappels, Stadsarchief Breda, Joyce van Belkom Vormgeving: Nicole Hoepelman, Anouk Corstiaensen bndestem.nl
mastbos500.nl
De bijlage Mastbos 500 is gemaakt door de redactie van BN DeStem in samenwerking met Staatsbosbeheer.s
4 MASTBOS 500 JAAR ZOEKPLAATJES Het Stadsarchief Breda heeft bij wijze van verjaardagscadeau, haar archieven geopend voor een bijzondere verzameling zoekplaatjes. Vijftig oude ansichtkaarten zijn te vinden kriskras door het bos, nagenoeg op de plek waar de foto’s ooit genomen zijn. BOSVERHALEN-APP Elk bos zit vol verhalen, mythen en sagen. Een door Staatsbosbeheer ontwikkelde app leidt wandelaars langs bijzondere historische locaties. Plaatsen waar de geschiedenis opnieuw tot leven komt: 7 HEUVELTJES
De ingang van het Mastbos, gezien vanaf het Ginneken (toen nog Ginniken), op een ansichtkaart uit de jaren twintig van de vorige eeuw.
Bos vol verhalen en een echte geboorte-akte
H
oe bepaal je de leeftijd van een bos? En wanneer begin je te tellen? Als er vijf bomen bij elkaar staan, of twintig, of pas bij honderd bomen en een struik? Nonsens. Een bos is een bos wanneer het door de bewoners zo genoemd wordt. In het geval van het Mastbos kunnen we echter wel een duidelijk ‘geboortejaar’ aan het bos koppelen. In de middeleeuwen bestond het gebied voornamelijk uit heide met daarop wat plukken bij elkaar groeiende (eiken-)bomen. Over de precieze hoeveelheid bomen zijn geen betrouwbare gegevens terug te vinden. In die tijd werd de afmeting van een bos uitgedrukt in het nut dat men er van had. Een bos dat werd gebruikt als weidegebied voor varkens werd als zodanig aangeduid: ‘geschikt voor het hoeden van zo- en zoveel varkens’. Elke middeleeuwse boer zou direct snappen om hoeveel bomen het ongeveer ging. De ‘geboorteakte’ van het Mastbos is terug te vinden in de boekhouding van Graaf Hendrik III van Nassau, heer van Breda (oom van Willem van Oranje-Nassau). Uit Hendriks boekhouding is op te maken dat in 1514 is betaald voor 24 zakken Duits dennenzaad. Een jaar later was de zaaiing een feit. Daarmee werd het Mastbos het oudst aangeplante naaldbos van ons land.
VOOR HET MASTBOS Vriendenwandelclub Wim Geelen, Huub van Miert, Toon Genefaas en Sjaak de Reuver komen al ruim 45 jaar in het Mastbos. Vroeger als trimclub, tegenwoordig doen ze een tandje minder. Nog steeds wandelen ze er twee keer per week, een uurtje. Samen zijn ze bijna 350 jaar oud. Volgens Sjaak de Reuver (rechts) is hun goede gezondheid te danken aan het Mastbos. Ze zouden hun wekelijkse boswandeling niet graag willen missen. Het is altijd lachen, zeggen ze.
Graaf Hendrik III, maar ook zijn neef na hem, hield van een goede jachtpartij. Menig konijn en vos zal deze hobby van de heren van Breda met zijn huid hebben moeten betalen. Daarnaast mochten de Nassaus zichzelf en hun gasten graag trakteren op een goede schranspartij. Rekeningen van de hofhouding tonen betalingen voor karrenvol fazanten, reeën, edelherten, wilde zwijnen en patrijzen. Toen de Tachtigjarige Oorlog aanbrak, brak er ook een zware tijd aan voor het bos. Het viel afwisselend in handen van de Republiek der Verenigde Nederlanden en de Spaanse bezetter. De republiek gebruikte het hout voor scheepsbouw. De Spanjaarden voor hun kampementen en de aanleg van verdedigingsschansen. Na de oorlog herstelde het bos zich langzaam als houtvesterij en jachtgebied. In de 18e eeuw werd de houtwinning echter de belangrijkste functie van het bos. Het wild was inmiddels ver op. In de tweede helft van de 19e eeuw groeide het idee in Nederland dat we voor onze houtvoorziening beter konden overgaan op import. In de anderhalve eeuw die volgde, kreeg het bos haar huidige functie als natuur- en recreatiegebied. Tekst Martijn Schraven Foto Stadsarchief Breda
Deze legende vertelt over een groep reizigers die, verdwaald in het bos, de nacht besloot door te brengen bij een kolenbrander. Zeven van hen werden in hun slaap beroofd en vermoord. De achtste wist in Breda de schout te waarschuwen. De kolenbrander werd ter dood veroordeeld. Hij bleef ontkennen. Met de strop om zijn nek riep hij: ‘Als ik het gedaan heb, mogen de doden tegen mij getuigen en de duivel mij meevoeren naar de eeuwigheid.’ En zulks gebeurde. Zeven gebalde vuisten staken uit de grond op, zeven heuveltjes achterlatend. Er verscheen een zwarte helhond die de kolenbrander aanvloog. In het spoor van het monster dat de kolenbrander meesleurde, ontstond het eeuwige laantje, waar geen bloem of plant wil groeien.
DUELLAAN
Nota bene op Valentijnsdag kreeg de Duellaan zijn naam. Op 14 februari 1844 om precies te zijn. De heer J. H. Bolhuis was burgerleraar aan de Militaire Academie. Eer en respect voor rang en stand stonden in die tijd enorm hoog in het vaandel. Dus toen Bolhuis op enig moment weigerde zijn hoed af te nemen voor drie officieren, werd dit niet licht opgevat. Alleen een duel kon eerherstel brengen. Zo kwam Bolhuis tegenover E. J. van Lidt de Jeude te staan, een van de drie officieren. Bolhuis kon het niet navertellen. Een kogel raakte hem in de hals. Hij stierf bijna meteen. Van Lidt de Jeude werd veroordeeld tot vijf jaar cel maar kreeg gratie van koning Willem II.
DE BRANDENDE SCHEPER
“
Als ik het gedaan heb, mogen de doden tegen mij getuigen Verhaal van de kolenbrander
Er ligt een schat begraven in het bos die niemand ooit zal vinden. Een scheper (schapenherder) zag op een dag hoe een voerman een kist van zijn kar verloor. Bij het openen bleek de kist gevuld met goud. Voordat de voerman terugkwam, verstopte de scheper het goud in het bos. ‘Ik zweer u’, zo sprak de scheper later tegen de voerman, ‘dat ik eeuwig moge branden als ik me de kist heb toegeëigend.’ Meteen ontvlamde zijn lichaam, enkel zijn ziel als vurige gloed achterlatend. Nog altijd, als je te dicht in de buurt van de kist komt, verschijnt zijn rusteloze ziel. Wandelaars voelen zijn warmte en zetten het van schrik op een lopen. Meteen daarna zijn ze het hele voorval weer volledig vergeten.
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 5
WOUTER SCHELVIS
PETER VAN SOEST
JUDITH DUTOUR GEERLING
ROMBOUT KERREMANS
Stichting Zet
Kompaan
Perfetti Van Melle
Betrokken Ondernemers Breda
Onze stichting heeft de ambitie om van het Mastbos het meest toegankelijke bos van Nederland te maken. Mensen met rolstoelen, maar ook ouderen of mensen met een visuele beperking. Wat we uitdrukkelijk niet willen, is dat het te gekunsteld wordt. We willen geen ‘schaamrondjes’ van asfalt, of visvijvers voor blinden. Dat is absoluut niet onze bedoeling. Een van de initiatieven die we, in samenwerking met stichting AGW (Arbeid Gehandicapten Werk) op korte termijn gaan ontplooien, is de aanleg van een houten vlonderpad. Dit zal worden uitgevoerd door de mensen van de ATEA-groep, dezelfde mensen die nu al voor Staatsbosbeheer wegen en paden openhouden.
Ik ben recent kompaan geworden. Dat heb ik gedaan omdat ik de natuur zo essentieel vind voor de mens. Bij mijn werk als haptonoom en coach, gebruik ik het bos regelmatig als spiegel. Zo’n oordeelsvrije omgeving, dat doet iets voor ons. Het is onze ware aard die we hier laten zien. Mijn praktijk is gevestigd in het bos dus ik ga in mijn pauzes vaak lekker een stuk lopen. Maar ook daarnaast kom ik hier graag, bijvoorbeeld om met mijn hond te wandelen.
Ons bedrijf is elk jaar op zoek naar maatschappelijke initiatieven die we kunnen ondersteunen. Dit jaar hebben we niet alleen een speeltoestel geschonken maar zijn we met 130 collega’s en 100 kinderen van basisschool Het Noorderlicht een middag het bos ingegaan. Een deel van onze mensen is met een groep kinderen op pad geweest. Een ander deel heeft samen een takkenril (een wal van opeengestapelde takken – red.) gemaakt. Het leuke is dat je collega’s ineens op een heel andere manier leert kennen. Volgens mij is elke vorm van betrokkenheid, groot of klein, belangrijk.
Wij willen bedrijven inspireren en ondersteunen op het gebied van maatschappelijk betrokken ondernemen. In principe heeft onze stichting niet als doel om geld in te zamelen. Maar ik kan niet nalaten om, af en toe, in een gesprek met een ondernemer te laten vallen wat bijvoorbeeld de kosten van een picknicktafel zijn. Laatst was ik in het bos toen een groep kinderen met allerlei activiteiten bezig waren. Sommige van hen waren nog nooit in het bos geweest. Ze dachten dat hier poortjes zouden staan waar entree betaald moet worden.
(Ook kompaan worden? Kijk op mastbos500.nl)
Het bos
is van ons allemaal
A
anvankelijk behoorde het Mastbos aan de adel. Een boer of burger die rond 1700 ongevraagd een konijntje wist te strikken in het bos, liep het risico gegeseld te worden. Publiek gebruik van het bos is pas in de vorige eeuw serieus opgekomen. De ‘gewone man’ had rond 1900 echter noch het geld, noch de vrije tijd om een toeristisch bezoekje aan het bos te brengen. Boeren en middenstanders hadden in die tijd, in het gunstigste geval, recht op drie verlofdagen per jaar. Bovendien was het, eind 19e eeuw, nog best een onderneming om vanuit Breda naar het bos te komen. Het Ginneken was nog een op zichzelf staand dorp op een uur lopen van Breda. Van hieruit stak men de Duivelsbrug over en kwam men in het bos. Met de komst van de tram naar Ginneken in 1883, werd de reistijd aanzienlijk verkort. In 1888 kwam daar de ponytramlijn van de Ginnekenmarkt naar hotel Mastbosch bij. Halverwege de 20e eeuw volgt een kentering. Op 23 december 1960 wordt de zesdaagse werkweek afgeschaft en zo wordt de zaterdag voor veel mensen een extra vrije dag. Het beheer van het bos is op dat moment al meer dan een halve eeuw in handen van Staatsbosbeheer. Met als belangrijkste kerntaken: het beheer van de bossen en het behoud van de cultuurhistorische elementen daarin. In 2014 heeft staatssecretaris Dijksma, in opdracht van het kabinet, een decentralisatie en een bezuiniging doorgevoerd. De provincies zijn nu verantwoordelijk voor het geld en het beleid. Omdat er minder geld beschikbaar is, ligt
de focus op het natuurbehoud binnen de bossen. Daarbij is minder geld beschikbaar voor onderhoud aan bankjes, excursies met schoolkinderen of onderhoud aan wandelroutes. Staatsbosbeheer moet voortaan een beroep doen op lokale sponsoren. Staatsbosbeheer is erg blij dat al diverse partijen zich hebben gemeld om mee te helpen. Zowel via donaties als via andere bijdragen. Verschillende betrokken ondernemers uit Breda hebben, bijvoorbeeld, deelgenomen aan een ‘vuile handendag’, waarbij ze letterlijk de handen uit de mouwen staken. Ze hebben bankjes en pick-
nicktafels gefinancierd. Bij de speelweide zijn nieuwe speeltoestellen geplaatst. Ook wordt er gewerkt aan de toegankelijkheid van het bos voor mensen met een beperking. Daarnaast zijn er ‘kompanen’, zowel particulieren als bedrijven, die jaarlijks een bedrag schenken. Ook is de Stichting Lang Leve het Mastbos in het leven geroepen. De stichting wil de betrokkenheid van iedereen die het bos een warm hart toedraagt, bundelen. En NS Stations geeft bekendheid aan het jubileum met een raamexpositie op station Breda.
VOOR HET MASTBOS Nordic Walking De Baronie De wandelvereniging Nordic Walking De Baronie bestaat volgend jaar tien jaar. De leden wandelen in het weekend en op woensdagochtend met hun stokken door het Mastbos. Ze lopen stevig door, minstens een uur, verzekeren ze. En wat bijzonder is: op woensdagochtend is het volgens hen altijd droog. Het gebeurt zelden of nooit dat de wandeling niet door kan gaan wegens slecht weer, aldus de groep.
6 MASTBOS 500 JAAR
Het Mastbos is meer
V.l.n.r. Erik van der Hoeven, Patrick Raats en Jeremie Tai-a-pin kennen het Mastbos op hun duimpje en kunnen de geheimen ervan ontrafelen.
I
eder bos heeft zijn eigen geheimen. Ook het Mastbos in Breda. Weg van het stadse verkeer, en weg van de recreatiedrukte, begint een andere wereld. Wie goed kijkt, ontdekt de verborgen schoonheid van rijke, inheemse flora en fauna. De spechtennesten, de reigerkolonies, schuilplaatsen van reeen, vossen, eekhoorns, de broedplaatsen van kikkers en salamanders, en de groeiplekken van zeldzame planten als grote zonnedauw en klokjesgentiaan. Veelal verscholen in de donkerte van het
bos, de toppen van bomen, de uitgestrekte heidevelden en graslanden en in de onderwaterwereld van de vennen. Maar wie er oog voor heeft, kan het allemaal zien en beleven in het Mastbos. Al eeuwenlang worden planten en dieren in het Mastbos bestudeerd en beschermd, meestal door een handjevol natuurvorsers. Jeremie Tai-a-pin van Ravon (vereniging voor reptielen en amfibieën) doet onderzoek naar de leefomstandigheden van kikkers en salamanders in het Mastbos. Hij is vandaag een van de drie gidsen. De andere twee zijn boswachter Patrick Raats (Staatsbosbeheer), en plantenkenner
VOOR HET MASTBOS Mark Raats en Milan Geerards Mark: ‘Ik ben een recreatief hardloper en train twee, drie keer per week in het Mastbos. Zo’n 7 à 8 kilometer. Meestal ’s ochtends vroeg, voordat het druk wordt, zijn we alweer weg.’ Milan is een personal trainer. Hij begeleidt mensen met depressies en gewichtsproblemen. ‘Het bos is een ideale omgeving hiervoor. De stilte, extra zuurstof in de lucht en de mooie natuur. Dat heeft een heel positieve uitwerking.’
“
De zwarte specht broedt graag in oude bossen Patrick Raats
Erik van der Hoeven (KNNV Breda, vereniging voor veldbiologie.) Het is een zonovergoten voorjaarsochtend. In het bos hangt een tere, groene waas, vogels en insecten zijn druk in de weer met hun voortplantingsrituelen. Patrick Raats: „Voor mij begint de lente als de lariks weer groen wordt. Het zachte groen van de naalden, dat vind ik prachtig.” Het vertrekpunt is het afgesloten natuurgebied De Kogelvanger, het voormalige schietterrein, langs de Galderseweg. In dit gedeelte van het Mastbos domineert de natuur, de illusie van wildernis. Er komen dieren voor als boomleeuweriken, boomvalken, zelfs lepelaars, en beschermde plantensoorten als zonnedauw, moeraswolfsklauw en witte snavelbies. Erik van der Hoeven: „Het is maar goed dat dit gebied afgesloten blijft. Het zou de recreatiedruk niet aan kunnen, dat zou ten koste gaan van de kwetsbare natuur.” Niet dat het nu allemaal van een leien dakje gaat. Want ook zonder recreanten is het voor sommige soorten moeilijk overleven. Een serieuze bedreiging voor de ‘eigen natuur’ zijn de agressieve exotische dieren en planten, zoals zonnebaars en watercrassula. Jeremie Tai-a-pin vist een fuik uit een van de vennen in de Kogelvanger. Tot schrik van allen zitten er geen salamanders in, maar wel een handvol zonnebaarzen. Tai-a-pin: „Zonnebaarzen vreten de eitjes en larven op van kikkers, salamanders, libellen en andere vissen. Het is echt een ramp. Zonder de zonnebaarzen zouden we hier veel meer kikkers en salamanders hebben. Staatsbosbeheer werkt samen met an-
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 7
dan alleen een stadspark Wie dieper het bos ingaat, treedt in de sprookjesachtige wereld van reeën, vossen, spechten en reigers. Een verkenning met drie Mastbos-kenners Pilzegge, lid van de cypergrassenfamilie, te zien in het Mastbos.
Met een beetje geluk ben je getuige van de geboorte van viervleklibellen.
dere partijen aan de aanpak van dit probleem.” Langs de houtvijver gaan we verder het bos in. Afgelopen jaren is er veel gedaan aan het vergroten van het natuurlijke karakter van het Mastbos, vertelt boswachter Raats. Het traditionele naaldbos wordt steeds meer een gemengd bos, met inheemse loofbomen als eik, berk, wilg, lijsterbes. Er zijn meer natte, moerassige stukken en de vennen worden weer in ere gehouden. Ook wordt er anders omgegaan met dood hout. Gevelde bomen en afgebroken takken blijven liggen, soms tot ongenoegen van bezoekers. Raats: „We moeten regelmatig uitleggen waarom we het dode hout niet opruimen.” Het dode hout is een bron van leven, vertelt hij. Het lokt schimmels en insecten, en die trekken weer tal van vogels, vleermuizen, varens en mossen aan. Ook spechten nestelen het liefst in oude of dode bomen. In het Mastbos komen drie soorten spechten voor, de grote bonte, de groene en de zwarte specht. Vooral op de aanwezigheid van de laatste is Raats trots. De zwarte specht is namelijk een steeds zeldzamere verschijning in ons land. „Hij broedt graag in oude bossen en die zijn er niet meer zoveel in ons land.” Van grote natuurwaarde is ook de Galderse Heide, als onderdeel van het Mastbos, vertelt Van der Hoeven. „Daar bloeit onder meer het zeldzame klokjesgentiaan.” De natuurwandeling kent onverwachts een bijzondere slotakte. In het Turfven ontdekt Van der Hoeven tot zijn grote verrassing bloeiend waterdrieblad, een waterplant die op de Rode Lijst van bedreigde
Een ganzenfamilie.
planten staat. En Tai-a-pin ziet een paar groene kikkers die snel wegduiken. Maar als we nog beter kijken, zien we in het riet enkele libellen die net uit hun larvenhuidje zijn gekropen. Hun vleugeltjes zijn nog glinsterend nat en bijna vloeibaar. De larvenhuidjes hangen afgedankt aan de rietstengels. Onverwacht zijn we getuigen van de geboorte van maar liefst zes viervleklibellen. We zien hoe ze langzaam hun vleugeltjes ontvouwen en laten opdrogen in de zon. En hoe ze daarna, als ze sterk genoeg zijn, razendsnel wegvliegen. De vrijheid tegemoet. Tekst en foto’s Riet Pijnappels
“
Het is maar goed dat dit gebied afgesloten blijft Erik van der Hoeven
Waterdrieblad
Toekomst Mastbos Het Mastbos bestaat 500 jaar. Staatsbosbeheer wil er alles aan doen om te zorgen dat het bos nòg minstens 500 jaar meegaat. De drie functies blijven houtproductie, natuur en recreatie. Verder wil Staatsbosbeheer de historische rela-
tie met de stad Breda verbeteren en zorgen voor een betere toegankelijkheid van het bos, ook voor mensen met een fysieke beperking. Verder zijn er plannen om een vlonderpad naar de Galderse Heide aan te leggen en een uitkijk-
toren aan de rand van het afgesloten natuurgebied De Kogelvanger. Om de natuurbeleving te vergroten, zijn er wensen om kijkschermen te plaatsen om bijvoorbeeld vogels te kijken of in de schemer reeën te zien grazen.
8 MASTBOS 500 JAAR
Bij het uitzetten van routes in het Mastbos is aan iedereen gedacht. Met deze bewaarkaart verdwaal je niet.
Weg
Rit
BRED
[
[
n
[
[
ur g•••••••
tr. gs ur nb ze El •
•••
•••
•••
••
•
•
•
e an tj La uw
ig ••
•
Ee
• ••
••••
• •• •
reef
••••
oord
Rondven
•• •
e
•
•• ••
••••
Heiakkerpad
•
EN
•
[
Overa
Oud
• • • •• •
•• ••
•• •• ••
[
GALDERSE HEIDE
ar
ell
•• ••
• •
eb aa n
Belevingsroute 7 km 5 ,6 km Speelbos
••
[ [
Verlengde H eis tra at
• • • • • • • • ••
km Historische route 8 km
•
Snuffelroute 4 km
••
w en eg
Rollatorroute
•
Ruiterroute
M
s ra e v O
Hondenlosloopgebied
Zw
aa
nt
jes
we
[
g
[
[ [
V
olg je de snuffelroute, dan ben je in het hondenlosloopgebied. Ook is er een hondenpoel om lekker te zwemmen en plonzen.
raat Weerdst
Fietspad
••
••
••
••
•
•
•• •
••
• • • ••
•••
[
tje
Lange Dreef
str aa
•••
•• ••
MASTBOS
Vischven
• •G
en Brugwe g
Heistraat
Overas eweg
Ge
la nd
reef
Held
•• •
eg
• •• • • • • • • • • •• •
ke ve ld
[[
•
al
a
Over
••
Sc h
Ef fe ns ew
g sewe
•••
•••
[ f
ij s
•••
•••••••
ie Riv
Effen
eer fW o a rA
•
[
TRIPPELENBERG
• •••
•••
[ [
R
eeën, roofvogels, zilverreigers... je vindt het allemaal in het Mastbos. Als je de belevingsroute volgt, geniet je optimaal van de vele plant- en diersoorten in dit gebied. Deze route gaat ook langs wildakkers en uitkijkpunten. Tip: de kans om reeën te zien, is het grootst in de vroege ochtend.
laa
[
b en at
[
[
[
.B Dr
G
eteisterd door stormen, geplaagd door rupsen en geplunderd door soldaten. Het Mastbos heeft afgelopen eeuwen heel wat doorstaan. Het is hectaren groot en een van de oudste aangeplante bossen van Nederland. Statige lanen leiden je naar heidevelden en verborgen vennetjes. Een heerlijk wandelgebied, dat ook kansen biedt voor nieuwe natuur en hout van eigen bodem levert.
0000
[
tje
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 9
wijs in het Mastbos Bav
DA
else
n
a
ef
••••
••
•
P WOL A F
Staatsbosbeheer kantoor Bi e
b er
Bieberg
••
glaan
•• •
•
• ••
straat Dor p
Beek
•••
aan
se
at
m
nd
tra
••• ••
tenl
aa
H
Bosra
nendij Pen k
Mo len s
•
Ch
et Mastbos is aangelegd in de 16e eeuw door Graaf Hendrik III van Nassau. De rijke geschiedenis is overal in het bos zichtbaar. Een historische route* leidt je over indrukwekkende lanen en langs eeuwenoude grove dennen. Er doen veel verhalen de ronde over prinsen, stropers en smokkelaars die hier vroeger ronddwaalden.
Ann eville laan 't Hof flandt
Slotlaan Vinkenbos
Schuitpad
•••
Gald erse weg
••
• ••
• • • • • •• •• • •••
•
•
••
k
•••
Mas
•••
an
Ulvenhout
•
stba
••
••
••
••
ar
•••• •
Turfven
• • •
ek
da l
lbe rg
•
nM Bove
• •• • • • • • •• ••••
e ek o K
Be
e Po
•
M
•••• •••
dreef
Stouw
Niet toegankelijk
• ••
• ••
••
• ••
••
••
Sportpark Jeugdland
••
••••
•
• • gne • • • uvi • • • Bo
I
n Speelbos Boeverijen ontdek je spelenderwijs de natuur. Je kunt er ravotten, klimmen, hutten bouwen, kliederen met modder en spetteren met water. En echte speurneuzen gaan op zoek naar kabouters. Overal laten ze sporen achter: kleine voetafdrukken in het zand, geplet gras van een middagdutje en soms zelfs een kabouterdrolletje.
f ee rdr laa lfs Wo
la
Kasteel Bouvigne
tse ou
aan
Hu isd re
n
nh Ulve
ignel
Bouv
••• •e•e•f • • • • dr
Maria- laan
laa
ark
Ch
aa
m
ba
an
se
-
•••• •
•
••• •• ••• ••
[
• • •• •
[
*
•
De historische route kunt u lopen door middel van een app, waarin sagen en legenden tijdens de route verteld worden. De app is te downloaden via staatsbosbeheer.nl/beleefhetmastbos
[
••
•
••••
eg
on
•
asd
[
w kse
[
••
•
••
• • • • •• • •
Goorheining
Da
Notsel
Meer informatie? Kijk op staatsbosbeheer.nl/baronievanbreda
Notselsewe g
ist
He
[
Onverwachte ontmoetingen Het Mastbos kent veel gasten. Op het pad of van het pad. Lekker ontspannen of heel actief. Andere bezoekers zijn minder zichtbaar. Daar moet je oog voor hebben. En soms is het een kwestie van geluk. Maar dat maakt het wel extra spannend.
H A www.staatsbosbeheer.nl
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 11
Hout uit het Mastbos In het Mastbos kunnen we niet alleen prettig verblijven, van belang is - en was - ook de houtproductie. De masten voor de VOC-schepen kwamen bijvoorbeeld uit Breda.
I
n de loop der tijden werd de houtproductie belangrijker dan het doel waarvoor het Mastbos aanvankelijk was aangelegd: de jacht. Na de Tachtigjarige Oorlog werd het zwaar vernielde Mastbos hersteld en opnieuw beplant. Doel van de bosaanleg was vooral om over zwaar timmerhout te beschikken voor de bouw van huizen en schepen. Het Mastbos heeft hout geleverd voor onder meer de bouw van het Kasteel van Breda en de Spaanse vloot. Later leverde het masten voor de schepen van de VOC. Om de houtproductie van het Mastbos te verhogen, werd het grondwaterpeil verlaagd.
R
ond 1899 is de ‘Houtvijver’ ontstaan. Een 400 meter lange, 10 meter brede en 1 meter diepe sloot. Hierin werden gevelde dikke bomen gelegd. De dikste stammen eik of grove den bleven wel twee jaar in het water. Zo trok het hout niet krom en konden insecten er niet in nestelen. Het is een ambachtelijke wijze van ‘verduurzamen’. Vanuit een historisch besef wordt dit ambacht nog steeds op kleine schaal toegepast.
I
edere Nederlander verbruikt zo ongeveer 1 kubieke meter hout per jaar. Het meeste daarvan komt uit het buitenland, slechts 10 procent uit Nederlandse bossen. Afhankelijk van de kwaliteit wordt het geoogste hout gebruikt als: ● zaaghout (balken en planken), 40 procent. ● papier, karton en spaanplaat, 50 procent. ● palen, klompen, haardhout en energiehout voor elektriciteitscentrales (biomassa), 10 procent.
E
Een klein deel van het zaaghout is te koop onder het label ‘Hollands hout van Staatsbosbeheer’. Met name harsrijke houtsoorten als lariks en Douglas worden veelvuldig toegepast in de bouw, maar ook als tuinhout. Het is goed bestand tegen de Hollandse weersomstandigheden. Staatsbosbeheer verkoopt dit niet zelf, maar altijd via partners. Op de website www.hollands-hout.com zijn naast de vele toepassingen, producten en verkooppunten ook filmpjes te zien van hoe bosbeheerders te werk gaan bij het blessen (markeren van bomen voor de kap). Sinds kort is Hollands hout verkrijgbaar bij Intratuin, ook in Breda.
O
ogst uit het Mastbos: ● Gemiddeld (over 10 jaar gerekend) wordt er in totaal jaarlijks 2.050 kubieke meter hout geoogst in het Mastbos. ● Dat is omgerekend één vrachtwagen per week. ● 75 procent is naaldhout (vooral grove den en douglas). ● 25 procent is loofhout (vooral Amerikaanse eik).
B
omen halen CO2 uit de lucht en zetten dat om in zuurstof. Als ze in de ‘groei’ zijn, is die opname optimaal. In Nederland is dat ongeveer als ze tussen de 20 en 60 jaar zijn. Als bomen volwassen zijn, nemen ze nauwelijks CO2 meer op maar fungeren nog wel als opslagplaats. Door verantwoorde houtoogst wordt de groei van bomen gestimuleerd, en daarmee trekt een bos meer CO2 uit de lucht. Mede daarom is hout het meest milieuvriendelijke bouwmateriaal ter wereld.
VOOR HET MASTBOS
B
Behalve natuur- en recreatiebos, is het Mastbos nog steeds een productiebos. Hout oogsten uit Nederlandse bossen is niet nieuw, Staatsbosbeheer levert hier al jaren zijn bijdrage aan.
Isabelle van Waesberge en Hans van Nijnatten Isabelle: ‘Ik ben blij dat er een hondenlosloopgebied in het Mastbos is. Mijn hond is een jachthond, hij rent en snuffelt graag. Wij komen hier dagelijks.’ Hans: ‘Iedere ochtend om half negen laat ik hier mijn hond uit, al 28 jaar. Het hoort bij mijn ochtendritueel. We hebben een vast clubje, maar we spreken nooit af. We wisselen de dagelijkse nieuwtjes uit, en de honden hebben het leuk met elkaar.’
12 MASTBOS 500 JAAR
CASPARI NEWS TW KOP
Picknicken in het bos
Bij een verjaardag hoort een feestje met lekker eten en drinken. Dat kan in een van de zeven restaurants in de directe nabijheid van het bos. Maar u kunt natuurlijk ook zelf uw eten meenemen in de vorm van een picknick. Gezellig met het hele gezin, romantisch met z’n tweeën of samen met vrienden. De voorpret begint al thuis bij het smeren van broodjes en het inpakken van een picknickmand. Verspreid door het bos staan her en der picknicktafels. Maar ook naast de paden of bij de speelweide is het goed toeven. Bij het hondenveldje kan ook, maar wees er je er dan van bewust dat er viervoetige gasten kunnen zijn die zichzelf graag uitnodigen. We geven alvast enkele tips mee ter verhoging van de feestvreugde.
HET MASTBOSCH HOTEL Het Restaurant ademt de sfeer uit van historische grandeur, mede bepaald door de antieke bar en de authentieke ventilatoren aan het plafond. Het terras is 365 dagen per jaar geopend, in de winter liggen er plaids en is er verwarming.
HUIS DEN DEIJL Het pittoreske pand in haar mooie landelijke en bosrijke omgeving, wekt op het eerste gezicht de indruk dat het er altijd gestaan heeft. Het stamt echter uit 1936. Naast de regelmatig wisselende spijskaart is er een luxe wijnkaart voor de liefhebbers.
DE 7 HEUVELTJES
LAAT NIET ALS DANK We vieren feest ter gelegenheid van het bos. Laat het dan ook netjes achter wanneer u na een gezellige picknick vertrekt. Barbecueën of open vuur is in het bos niet toegestaan.
TIPS VOOR EEN GESLAAGDE PICKNICK • Neem een plaid mee om op te zitten • Jam en donuts zijn lekker maar denk eraan dat suiker plakt en insecten aantrekt • Wijnglazen zijn romantisch maar staan niet erg stevig in het gras • Denk aan vochtige doekjes, of natte washandjes in een zakje, voor schone handen • Kinderen beleven een picknick anders. Neem, bijvoorbeeld, een bal of frisbee mee • Een stolp houdt vliegen van je brood • Neem voor kinderen liever pakjes drinken mee • Citronellakaarsen houden muggen op afstand • Laat bederfelijk eten niet te lang in de volle zon staan • Koelelementen uit de koelbox kunnen ook mee in een picknickmand • Denk in de zomer aan zonnebrandcrème • Neem een vuilniszak mee voor het afval • Fles wijn? Kurkentrekker!
Klassieke Lambada aardbeien ‘romanoff ’ Per persoon: • 80 gr Lambada aardbeien • geklopte (slag)room • sinaasappellikeur • sinaasappelrasp • wodka (naar smaak) Bereiding: Maak een verse aardbeien coulis of gebruik boiron aardbeiencoulis en doe hier naar smaak wat wodka in. Gebruik per persoon 80 gram Lambada aardbeien en ontdoe deze van de kroontjes. Maak de aardbeien aan met wat sinaasappellikeur, sinaasappelrasp en wat suiker. Neem een metalen steker. Zet de steker op een groot plat bord en doe onderin wat aardbeien. Doe hier een roommengsel bovenop met aardbeiencoulis en smeer het geheel mooi recht af. Verwijder de ring en plaats naast het torentje een meringue. Garneer het af met een kletskop Voor de aardbeiencoulis: • 250 gr aardbeien • 50 gr suiker • 0.25 stuk(s) citroen Bereiding: Was de aardbeien en haal de kroontjes eraf. Doe de aardbeien in de blender en voeg het suiker toe. Knijp het sap uit de citroen boven de blender mengbeker. Mix ongeveer een halve minuut. De saus vervolgens door een zeef halen en met lepel of spatel aandrukken, zodat u alle saus heeft, maar niet de zaadjes.
Citroentaartje met gebrande merengue
De 7 heuveltjes is een eetcafé met authentieke speeltuin, gelegen aan de Galderseweg. Bij mooi weer is het heerlijk genieten op het terras met zicht op het Mastbos en op de speeltuin.
Voor 10 personen: Harde Wenerdeeg • 750 gr boter • 550 gr bloemsuiker • 2 eidooiers • 1000 gr bloem • 25 gr citroensap • zout Boter en bloemsuiker mengen. Smaakstoffen toevoegen. Dooiers ondermengen. Gezeefde bloem onderkruimelen.
Salade met geitenkaas & gegrilde lamskoteletjes
Citroencréme: • 600 gr citroensap • 10 eieren • 600 gr bloemsuiker • 400 gr boter
• 1 flinke hand gemengde salade • 4 zongedroogde tomaatjes • 1 eetlepels kappertjes • 2 eetlepels honing/mosterd dressing • 25 gr zachte geitenkaas van de Bettinehoeve • 3 stuks lamskoteletjes uit Galder, gemarineerd in olijfolie, salie en rozemarijn • aceto balsamico
Kook het citroensap. Klop de eieren en de bloemsuiker samen op. Giet het kokend citroensap op de opgeklopte eieren. Plaats opnieuw op het vuur en roer goed tot een goede binding ontstaat. Neem van het vuur en roer de boter erdoor. Rauw schuim: • 250 gr eiwit • 150 gr suiker • 450 gr suiker Eiwit stevig opkloppen met 150 gram suiker. De 450 gram suiker nadien onderspatelen. Dit schuim best nog een afwerking geven, bijvoorbeeld afvlammen of bakken. Voor bakwerk: dresseren op bakpapier. Afbakken op 100 graden Celsius
Per persoon:
Bereiding: De lamskoteletjes rosé grillen en ondertussen de sla plaatsen in het midden van het bord. Dresseren met de rest van de ingrediënten. De geitenkaas hierover verdelen en de lamskoteletjes hieromheen plaatsen. Afmaken met enkele druppels aceto balsamico. Serveertip: boerenbrood met aioli
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 13
U kunt onderstaande gerechten eten bij een van de restaurants in en om het Mastbos. Maar u kunt ze aan de hand van de recepten ook zelf maken en meenemen in de picknickmand!
BOUVIGNE PARADIJS
DE KOGELVANGER
Bouvigne Paradijs is al twintig jaar een begrip in Breda en omstreken. Het restaurant neemt haar gasten mee op reis door de wereld van de Oosterse keuken. U kunt hier onbeperkt genieten van Chinese, Japanse en Indische gerechten.
Gelegen aan het voormalig militair oefenterrein dat de naam gaf aan dit gezellige etablissement. Het restaurant dat al jaren een begrip is in Breda, kreeg vijf jaar geleden een nieuwe impuls met de komst van een nieuwe eigenaar en geheel vernieuwde inrichting.
Oosterse salade Paradijs
RUITERSBOSCH Gevestigd aan de uiterste rand van het Mastbos. In een sfeervolle en ongedwongen ambiance kunt u terecht voor een lunch, diner, borrel, high tea/wine en familie- of bedrijfsfeest.
Zuurdesem met ree carpaccio, bospaddenstoelen en pesto van beukennootjes Voor 4 personen: • 8 plakken bruin zuurdesembrood • 200 gr ree carpaccio • 100 gr bospaddenstoelen • 50 gr geschaafde manchego (schapenkaas) • 1 dl truffelolie • rucola Voor de pesto: • 2 eetlepels beukennootjes, gepeld • 2 bosjes peterselie • 8 eetlepels olijfolie • snufje zout • peper • knoflook Bereiding: Voeg alle ingrediënten voor de pesto in een keukenmachine en mix het tot een mooie pesto. Bak de bospaddenstoelen even kort aan en breng deze op smaak met peper en zout. Rooster het zuurdesembrood en smeer deze in met de pesto. Beleg ze met de carpaccio en de paddenstoelen. Leg de rucola erop en besprenkel deze met de truffelolie. Schaaf als laatste de manchego erover.
BOSCHWACHTER IN ‘T MASTBOS In 1869 gebouwd als boswachterswoning en inmiddels al ruim een eeuw geliefd als café, restaurant en zalencomplex. Gelegen midden in het bos, aan de start van verschillende wandelroutes.
Notenbrood met pastrami van hert en kastanjecrème Voor 5 personen: • 5 volkorenbroodjes met walnoten • 500 gr vlees van hertenbout • 10 gr zout • 10 gr kleurzout (slager) • 1 takje rozemarijn • 1 takje tijm • 10 gr verse gember • 5 gr koriander • 1 teentje knoflook • 2 slagen peper uit de molen • 250 kastanjes • mascarpone Bereiding: Vermeng het zout met de kruiden en smeer hiermee het vlees in. 24 uur laten marineren. Het vlees licht aanbraden en in een oven van 90 graden tot een kerntempratuur van 54 graden laten garen en daarna af laten koelen. Kastanjes op een bbq of in een rookoventje poffen, ontvellen en door een zeef wrijven. Mascarpone, zout en peper toevoegen tot het een smakelijke crème is. Broodjes opensnijden en besmeren met boter. Pastrami dun snijden en hiermee de broodjes beleggen. Garneren met kastanjecrème, krokant gebakken ardennerham, sla en zoet/zure komkommer.
Voor 2 personen: Voor de salade: • 100 gr winterpeen, in dunne reepjes gesneden • 100 gr komkommer, in dunne reepjes gesneden • 50 gr rode uien • 50 gr ijsbergsla • Een handvol koriander • Een handvol muntblaadjes • 2 eetlepels sesamzaad • 200 gr kipfilet (bij voorkeur dijfilet) • een handvol pinda’s
• • • •
Voor de marinade voor de kip: ½ theelepel zout ½ theelepel peper 2 eetlepel sesamolie 1 eetlepel aardappelmeel
• • • •
Dressing: 50 ml azijn 80 gr suiker 3 eetlepels vissaus, 1 citroen
Bereiding: Marineer de gesneden kipfiletreepjes e/o –blokjes een uur in zout, peper, sesamolie en aardappelmeel en laat dit vervolgens in een frituurpan zachtjes garen. Laat het als het gaar is afkoelen tot kamertemperatuur. Voor de dressing is het gebruik van de vissaus essentieel, voeg extra vissaus toe naar gelang uw smaakvoorkeur. Vermeng de ingrediënten van de dressing met elkaar totdat het geheel egaal en de suiker gesmolten is. Giet de dressing vervolgens over de salademix en de kipfilet heen en werk het geheel af met koriander en munt en fijngehakte pinda’s. Koriander en munt kunt u naar gelang voorkeur snijden in kleinere of grovere blaadjes. Serveertip: serveer de salade eventueel met kroepoek
Gemengde salade met tranches gerookte kuikenborst en oude kaas. Met aardbeiensalsa en bestrooid met gezouten cashewnoten. Voor 4 personen: • • • • • • • • •
1 zakje mesclunsla 1 kropje friséesla 1 kropje lollo rossa 1 zakje rucola ½ komkommer, geschild, ontzaad en dun gesneden. 250 gr oude kaas plakjes, verkruimeld 50 gr rode uienringen 400 gr gerookte kuikenborst 40 gr gezouten cashewnoten Voor de dressing:
• • • • • • •
1 dl witte wijnazijn 50 gr suiker 1 dl Franse mosterd 1 dl sinas sorbetsaus 3 dl zonebloemolie 1 snufje Italiaanse kruiden 1 eetlepel basilicumpesto
Alles bij elkaar, pureren en op smaak brengen met grof zeezout en zwarte peper Voor de aardbeiensalsa: • 1 bakje aardbeien, ontkroond, in blokjes • 2 roma tomaten, ontzaad, in blokjes • ½ rode paprika, in blokjes • 2 dl kersensorbetsaus • 1 snufje gehakte dragon • 1 scheut thai-chilisaus Bereiding: Vul een diep bord (of kommetje) met een handje mesclunsla. Schenk hierop een beetje dressing. Doe er wat rucola, 3 plukjes frisée en 3 plukjes lollo rosso omheen. In het midden een handje komkommer. Bedek dit met oude kaas. Hierop de gerookte kuikenborst, daarop drie hoopjes aardbeiensalsa. Bestrooi het geheel met rode uienringen en wat cashewnoten.
14 MASTBOS 500 JAAR
Bredanaar Piet Weessies fotografeert al bijna vijftig jaar reeën en ander wild in het Mastbos
Piet en Pia Weessies gaan nog steeds regelmatig naar het Mastbos. Foto’s maken, pilsje drinken. ‘Daar genieten we enorm van.’
A
l in 1967 wijdde De Stem een artikel aan de man, die zijn hart verpandde aan het Mastbos. De krant schreef: ‘De 25-jarige Piet Weessies, werkzaam bij de PTT, heeft een hobby die niet veel voorkomt: wildfotografie. Zijn werkterrein is het Mastbos aan de zuidrand van Breda.’ De inmiddels 73-jarige Weessies, die samen met zijn vrouw Pia (70) van Breda naar Oosterhout verhuisde, glimlacht trots. Hij was inderdaad de enige in die tijd die natuurfoto’s maakte in het bos. Het leverde hem bekendheid op, vooral vanwege zijn unieke foto’s van reeën. Die werden met regelmaat gepubliceerd in tijdschriften en kranten. Weessies groeide op in een zijstraatje van de Baronielaan, vlakbij het Mastbos. Vanaf zijn vijfde jaar was hij bijna dagelijks in het bos te vinden. „Eerst lokte het ijskarretje, daarna de dieren. Ik zag er voor het eerst reeën in het wild, een geit met twee kalfjes. Ik was op slag verliefd op de dieren. Zo sierlijk, zo snel en zo schuw. Nog steeds vind ik reeën het mooiste wild dat er bestaat.” Hij werd een fanatiek natuurliefhebber, maar wel eentje met jagersbloed. Weessies aarzelt:
VOOR HET MASTBOS Esther Lampe ‘Het Mastbos is een heel fijn bos. Het ziet er ook zo mooi uit! Ik kom er iedere dag met mijn honden. De paden zijn flink opgeknapt, het is veel makkelijker lopen nu. In mijn vrije tijd werk ik als vrijwilliger voor Staatsbosbeheer. Dan help ik boswachter Michel met kappen en snoeien. Ik werk in het Depontmuseum in Tilburg. Die combinatie van natuur en cultuur vind ik geweldig.’
zal hij wel of niet vertellen over die korte periode in zijn leven, dat hij het geweer ter hand nam? Hij zwicht onder de druk van zijn vrouw Pia (70), die uitroept: „Kom op, het is zo lang geleden, vertel maar hoor!” Hij biecht op: vanaf zijn 16e jaar ging hij illegaal jagen, op konijnen, maar ook op reeën. „Er werd in die tijd heel veel gestroopt in het Mastbos.” De jonge jager kende het bos als zijn broekzak en wist precies waar het wild zat. Maar na een paar jaar hing hij zijn geweer aan de wilgen en stopte hij met stropen. „Ik
“
Ik zag voor het eerst reeën. Ik was op slag verliefd Piet Weessies
kreeg verkering met Pia en zij vond het niet leuk als ik ging jagen. Ik heb toen mijn Flaubert ingeruild voor een telelens. Een brede lach. „Tja, als je verliefd bent, doe je alles voor het meisje, hè? Maar ik heb er nooit spijt van gehad!” De jonge fotograaf monteerde zijn spiegelreflexcamera met telelens op de geweerkolf en maakte zo zijn eigen ‘fotogeweer’. In die periode maakte het jonge paar bijna dagelijks een boswandeling. De verliefde Piet fotografeerde in die tijd niet alleen de dieren, maar ook zijn aanstaande vrouw op de mooiste plekjes in het Mastbos. Vaak ook ging hij in alle vroegte op pad, nog voordat hij naar zijn werk ging, vooral tijdens de reeënbronst. Duizenden foto’s maakte Piet van bokken, reegeiten en kalfjes. Maar ook van konijnen, zwarte specht, bunzingen, wezels, buizerds, lepelaars en zilverreigers. Een grote stapel foto-albums heeft hij en een schat aan mooie en kostbare herinneringen. „Ik weet nog hoe gelukkig ik mij voelde, de dag voor onze bruiloft, toen ik oog in oog stond met een reekalf. Dat vergeet ik nooit meer.” Nog steeds gaat Piet regelmatig naar zijn favoriete bos, samen met Pia. Hij met zijn camera, zij met een verrekijker. „We laten ons ’s ochtends vroeg afzetten door de deeltaxi, doen een rondje Mastbos en drinken een pilsje bij de Kogelvanger. Daar genieten we echt van.” In het artikel van destijds staat ook: ‘Iedere keer weer beleeft hij de spanning van de jacht, die niet gevolgd wordt door een dodelijk schot, maar door het zachte klikken van zijn fototoestel.’ Weessies lacht uitbundig. „Dat is in al die jaren niet veranderd. Altijd als ik een ree voor mijn lens heb, voel ik die spanning. Er stroomt nog steeds jagersbloed door mijn aderen!” tekst en grote foto Riet Pijnappels kleine foto’s Piet Weessies
BN DESTEM ZATERDAG 30 MEI 2015
MASTBOS 500 JAAR 15
Het hele jaar door feest! Om te vieren dat het Mastbos 500 jaar bestaat, worden allerlei activititeiten georganiseerd. Door Staatsbosbeheer, maar ook door derden. Hieronder staan de activiteiten per maand beschreven. Deze lijst wordt gedurende het jaar verder geactualiseerd.
Voor de actuele stand van zaken: www.500jaarmastbos.nl/kalender
OKTOBER
JULI
FEBRUARI
11 juli: Color the Forest-Hardloopfeest 26 juli: Akoestisch concert, Boshuis Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
1 februari: Sprint Mastboscross
4 oktober: Bredase Singelloop 4 oktober: Opening tentoonstelling Mastbos Heemkundig Museum Paulus van Daesdonck (elke 1e zondagmiddag van de maand en elke woensdagmiddag t/m 6 maart 2016) 24 oktober: Nacht van de Nacht, Grote Vijf excursie Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
MAART AUGUSTUS
18 maart: Boomfeestdag Mastbos 20 en 21 maart: NL DOET, i.s.m. Betrokken Ondernemers Breda 27 maart: Perfetti van Melle, Natuurwerkdag
11 augustus: Eneco tour, start 2e etappe Eneco-tour 2015 Mastbos 11 en 12 augustus: Rollator 2-daagse door het Mastbos, Breedonk 29 en 30 augustus: Brabant aangespannen 30 augustus: Akoestisch concert, Boshuis Doorlopend: Ansichtenroute Mastbos, Stadsarchief Breda
NOVEMBER 7 november: Natuurwerkdag Tentoonstelling Mastbos Heemkundig Museum Paulus van Daesdonck (elke 1e zondagmiddag van de maand en elke woensdagmiddag t/m 6 maart 2016) Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
APRIL 13 april: lezing Mastbos Heemkundekring Paulus van Daesdonck 19 april: opening ‘Mastbos 500 jaar’ 19 april: open dag Boshuis Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
SEPTEMBER 12 en 13 september: Open Monumentendag 20 september: Akoestisch concert, Boshuis 27 september: Mastbos Naar Buiten Fair Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
DECEMBER 28, 29, 30 december: Midwinterbos (onder voorbehoud) Tentoonstelling Mastbos Heemkundig Museum Paulus van Daesdonck (elke 1e zondagmiddag van de maand en elke woensdagmiddag t/m 6 maart 2016) Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
MEI 20 mei: Opening speelweide Mastbos i.s.m. Ferrero 25 mei: Lezerswandeling Mastbos met BN de Stem 25 mei: Nassaudag 30 mei: Maatschappelijke dag Rabobank Breda i.s.m. Betrokken Ondernemers Breda en Zonnebloem 31 mei: Bewaarnummer BN de Stem 28 juni: Akoestisch concert, Boshuis Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
VOOR HET MASTBOS Claudia Vermeulen en Femke Debeij
“ JUNI 27 juni: Opening kabouterpad 28 juni: Rotary fietsrun 28 juni: Akoestisch concert, Boshuis Doorlopend: Ansichtenroute in het Mastbos, Stadsarchief Breda
De twee vriendinnen gaan twee keer per week hardlopen in het Mastbos. Dit jaar trainen ze voor de Singelloop. Femke: ‘Wij komen hier graag. Het is hier altijd mooi, zomer en winter. Doordeweeks is het lekker rustig, maar op zondagochtend is het hartstikke druk met hardlopers en mountainbikers. Je komt altijd dezelfde mensen tegen. Ook als we daarna nog een kopje koffie gaan drinken in Hotel Mastbosch.’
16
