11015 Boekje Meedoen en erbij horen.indd :04

meedoen en erbij horen Werkboek

Het thema ‘vermaatschappelijking’ integreren in de dagelijkse zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

11015 Boekje Meedoen en erbij horen.indd 1

18-05-11 13:04


18-05-11 13:04

meedoen en erbij horen Werkboek


18-05-11 13:04

> Inhoudsopgave 1 > Meedoen en erbij horen 2 > Vermaatschappelijking integreren: Het stappenplan (MEEHP) 3 > Struikelblokken en oplossingen 4 > De eerste stappen zijn gezet. Hoe verder en hoe hou je vol?

5 6 11 15

5> Bijlagen

16

A. Handige hulpmiddelen

16

B. Werkblad bij handelingsonderzoek

18

C. Werken met prestaties

20

D. Het netwerk in kaart brengen

22

E. Voorbeelden van interviewvragen

23

F. Kwaliteitenoverzicht

27

Colofon


18-05-11 13:04

1 > Meedoen en erbij horen Als organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking

als burgers in de samenleving ‘meedoen en erbij horen’? Dankzij

vindt Amerpoort het belangrijk dat cliënten kunnen meedoen

het project van Hogeschool Utrecht kreeg de Hoenderberg de

in de samenleving. De organisatie heeft daarom deelgenomen

gelegenheid om met deze vraag aan de slag te gaan. Twee jaar

aan het project Ondersteuning en Participatie, een initiatief

later heeft de Hoenderberg veertig nieuwe vrijwilligers geworven

van het kenniscentrum Sociale Innovatie van Hogeschool

en tien geslaagde ‘matches’ tussen individuele cliënten en vrij-

Utrecht. Binnen het project werd gebruik gemaakt van een leer-

willigers tot stand gebracht.

ontwikkelingsmodel, een Best Practice Unit (BPU), met als doel om de best mogelijke praktijk te ontwikkelen.

Dit werkboek laat zien hoe de Hoenderberg dit heeft weten te

De Hoenderberg, een woonlocatie voor mensen met een meer-

bereiken. Het is bedoeld ter ondersteuning bij het opstellen

voudige handicap en onderdeel van Amerpoort, diende voor dit

van een Meedoen En Erbij Horen Plan (MEEHP).

project als pilotlocatie. Door deelname aan dit project heeft de

In dit plan wordt vastgelegd wat voor jouw (woon)locatie de

Hoenderberg kans gezien om het thema vermaatschappelijking

komende jaren de doelstelling is met betrekking tot vermaat-

te integreren in de dagelijkse zorg voor mensen met een ver-

schappelijking, welke acties je gaat ondernemen om die doel-

standelijke beperking.

stelling te halen en welke (hulp-)middelen daarbij nodig zijn. Hoe je het werkboek gebruikt, hangt af van je persoonlijke

De Hoenderberg, gesitueerd in de woonwijk Vathorst te

behoefte en je doelstelling.

Amersfoort, bestond bij aanvang van het project bijna vijf jaar.

Dit werkboek, uitgegeven door Amerpoort in samenwerking

Ondanks verschillende pogingen was het in die jaren niet

met de Hogeschool Utrecht, richt zich vooral op begeleiders en

gelukt om onderdeel te worden van de woonwijk. De Hoenderberg

managers in de gehandicaptenzorg.

heeft zichzelf toen de vraag gesteld: Hoe kunnen onze cliënten

5 11015 Boekje Meedoen en erbij horen.indd 5

18-05-11 13:04

2> V ermaatschappelijking integreren: Het stappenplan (MEEHP) Om het thema ‘vermaatschappelijking’ handen en voeten te

Stap 2: Wat betekent vermaatschappelijking voor jou?

geven ga je aan de slag met een stappenplan. Stapsgewijs

Voordat je gezamenlijk aan een thema kunt werken, in dit geval

wordt bepaald hoe je ervoor kunt zorgen dat cliënten in de

vermaatschappelijking, dient de definitie van het thema duide-

samenleving kunnen meedoen en erbij horen.

lijk te zijn; dat wil zeggen dat alle leden van de projectgroep er eenzelfde beeld bij moeten hebben. Verschillende mensen

Het plan bestaat uit zes stappen, die hier worden beschreven

hebben vaak verschillende meningen en invalshoeken en dus

en geïllustreerd met enkele voorbeelden uit de praktijk van de

ook verschillende verwachtingen. Ga daarom met elkaar als

Hoenderberg.

groep in discussie over wat je verstaat onder het thema vermaatschappelijking. Betrek het op jezelf, door je af te vragen

Stap 1: Vorm een projectgroep

wat het ‘meedoen en erbij horen’ voor jou persoonlijk inhoudt.

Stel een groep samen die het thema vermaatschappelijking

Dit geeft veel inzicht in wat dit voor cliënten betekent, namelijk

gaat aanpakken. Denk hiervoor aan collega’s uit je eigen team,

veelal hetzelfde.

uit verschillende andere teams, maar ook aan verwanten, vrijwilligers en andere betrokkenen zoals organisaties en/of

Omdat het woord vermaatschappelijking nogal abstract is, werd

scholen. Belangrijk is om een coach aan te stellen die de leer-

er door de Hoenderberg voor gekozen om het te veranderen in

processen binnen de groep objectief kan begeleiden om tot een

‘meedoen en erbij horen’. Hierbij werd duidelijk aangegeven dat

goed resultaat te komen.

de begrippen ‘meedoen’ en ‘erbij horen’ los van elkaar gezien moeten worden. Immers, meedoen betekent niet altijd auto

De projectgroep van de Hoenderberg bestond uit verschillende

matisch dat je erbij hoort.

begeleiders van drie woningen, een moeder van een cliënt, een vriendin van een cliënt, een consulent van MEE Utrecht - Gooi

Stel je maar eens de volgende vraag:

& Vecht, een docent van ROC Midden Nederland, twee onder-

“Het onhandige jongetje uit de buurt mag meedoen met het

zoekers van de Hogeschool Utrecht en drie studentonderzoekers

voetballen, omdat de teams dan gelijk zijn verdeeld. Hij mag

van de Hogeschool Utrecht. De docent van het ROC is aange-

meedoen, maar hoort hij er dan ook bij?”

steld als coach binnen deze projectgroep.


18-05-11 13:04

meedoen en erbij horen Miriam (55 jaar): Corrie

Doel van de Hoenderberg:

(57 jaar, cliënt) en ik zijn al

Samen met de cliënten van de Hoenderberg mogelijkheden ont-

jaren bevriend. Lang gele-

wikkelen om hen te laten meedoen en erbij horen in hun leef-

den werkte ik op locatie

omgeving. Onder ‘hun leefomgeving’ wordt iedereen met wie de

Nieuwenoord in Baarn, op

cliënten in contact komen bedoeld. Dat kan zijn bij de super-

de woning waar Corrie toen

markt, de kapper of in de bus, maar ook op het werk, met

nog

buurtbewoners of bij een vereniging. Het uitgangspunt is: wat

woonde.

Nadat

ik

elders ging werken, ben ik

wil de cliënt?

in contact gebleven met Corrie. Eerst werd ik haar

De uitdaging: binnen twee jaar hebben wij minimaal drie

bezoekrelatie

later

concrete voorbeelden van meedoen en erbij horen van cliënten

en

genoemd.

van de Hoenderberg in hun leefomgeving. De aanpak en werk-

Het woord bezoekvriendin vond ik eigenlijk niet meer passen.

bezoekvriendin

wijze die hiervoor nodig was, dient dusdanig te worden

Onze relatie hield voor mij meer in dan ‘op bezoek’ gaan en ik

beschreven dat die overdraagbaar is aan begeleiders en anderen,

vond bezoekvriendin te afstandelijk klinken. Daarom ben

zowel binnen als buiten de Hoenderberg.

mezelf vriendin gaan noemen. Maar vriendschap moet groeien. Voor Corrie gold dit ook. Na afloop van een verjaardagsfeestje

Stap 4: Neem een kijkje in de spiegel

gaf Corrie aan dat ze het gevoel had dat ze er nu echt bij

Bespreek met elkaar eventuele eerdere pogingen die onder

hoorde, omdat ze samen met mijn familie en andere vrienden

nomen zijn om het meedoen en erbij horen van cliënten te

op mijn verjaardag was. En niet apart, zoals anders.

bevorderen. Benoem daarbij wat wel werkte en wat niet en probeer erachter te komen waar dat door kwam. Gebruik hier-

Stap 3: Wat is het doel?

voor de zeven stappen van het handelingsonderzoek1.

Stel als groep vast wat je wilt bereiken op het gebied van vermaatschappelijking, oftewel: wat is je doel? Bedenk vervolgens samen welke uitdaging daarbij hoort. Met een uitdaging maak je het behalen van je doel concreet. Beschrijf in de uitdaging binnen welk tijdbestek je het doel wenst te behalen en aan welke (belangrijkste) criteria het doel moet voldoen.

1

Zie: De zeven stappen van het handelingsonderzoek, pagina 16


18-05-11 13:04

Marloes (35 jaar, begeleider): Binnen de

Stap 5: Ga op onderzoek uit

Hoenderberg hebben wij een stamppotten-

Als je wilt dat cliënten van jouw locatie actief kunnen meedoen

buffet en een buurtbarbecue georganiseerd.

in de samenleving, moet je goed op de hoogte zijn van wat hen

Beide initiatieven hebben een teleurstel-

bezighoudt en wat er speelt in hun omgeving. Doe daarom

ling opgeleverd. Op de uitnodigingen die we

onderzoek vanuit verschillende invalshoeken. Denk daarbij aan

verspreid hadden werd door buurtbewoners

het in kaart brengen van de behoeften van de cliënten en zoek

nauwelijks gereageerd. Het heeft ons niet

uit wat zij verstaan onder meedoen en erbij horen. Ga na hoe

opgeleverd wat wij ervan verwachtten, namelijk veel enthousi-

begeleiders daar tegen aan kijken en hoe familie en verwanten

aste buurtbewoners. Aan de hand van de zeven stappen van het

een rol kunnen spelen in het meedoen en erbij horen van

handelingsonderzoek hebben we bekeken wat onze aanpak was

cliënten. Doe ook onderzoek in de buurt om te ontdekken welk

en waarom het resultaat zo uitpakte. Dankzij het handelings-

beeld zij van de locatie en de cliënten hebben en welke ideeën

onderzoek zijn wij erachter gekomen wat daarin de beslissende

zij hebben rond het thema2.

factoren waren, namelijk: Onderzoek bij de Hoenderberg: l

er was vooraf geen duidelijk omschreven doel

In het kader van het project Ondersteuning en Participatie kon

l

er werd meteen gewerkt aan de uitvoering in plaats van aan

gebruik gemaakt worden van studentonderzoekers. Zij hebben

een voorbereiding vooraf

een aantal gerichte vragen gesteld aan alle cliënten en bege-

er was weinig inspiratie voor het bedenken van manieren om

leiders van de Hoenderberg. Tevens hebben de studentonder-

de buurt actief bij de activiteiten te betrekken

zoekers verschillende familieleden van cliënten geïnterviewd3.

l

Daarnaast hebben zij een buurtonderzoek gedaan in drie ringen We ontdekten dat we heel stereotiep bezig waren geweest en

rondom de woonlocatie. Op basis van alle verzamelde informatie

ons niet hebben afgevraagd hoe we zo goed mogelijk contact

hebben de studenten advies uitgebracht, met daarin aandachts

konden leggen met de buurtbewoners. Tijdens de buurtbarbecue

punten voor benadering van de buurt en de buurtbewoners.

was het bijvoorbeeld zo dat er groepjes ontstonden. De paar buurtbewoners die wel op de buurtbarbecue waren gekomen, trokken met elkaar op. Net als de cliënten en de begeleiders, die op hun beurt weer elkaar opzochten.

2 3

Zie bijlage D: Het netwerk in kaart brengen Zie bijlage E: Interviewvragen voor buurtbewoners


18-05-11 13:04

meedoen en erbij horen Wanneer je geen beroep kunt doen op studentonderzoekers,

Binnen de Hoenderberg is gewerkt aan een drietal prestaties:

kun je ervoor kiezen om: Prestatie 1: “Hoenderberg in zicht!” enkele medewerkers deze specifieke taak te geven

Vanuit het buurtonderzoek bleek dat de buurt weinig bekend

er zelf de tijd voor te nemen (enkele weken)

was met de Hoenderberg en haar cliënten. Deze prestatie moest

steekproefsgewijs buurtbewoners te benaderen

daar verbetering in brengen. Dit is ten uitvoer gebracht door

vrijwilligers vragen om dit te doen

letterlijk meer aanwezig te zijn, zoals op de kerstmarkt in het

l l l l

buurtcentrum van Vathorst, door bewust te wandelen door de Belangrijk: leg persoonlijk contact met de buurt en zie dit niet

wijk en door mee te doen aan de rommelmarktroute. Er is ook

als extra werk, maar als onderdeel van je werk. Het is immers

een poging gedaan om de bekendheid te vergroten door kranten

in het belang van de cliënten, dat ze deel uit kunnen maken

artikelen te plaatsen in de wijkkrant van Vathorst.

van de samenleving, als een van de domeinen van Schalock . 4

Prestatie 2: “Ik wil …!” Stap 6: Prestaties

Binnen de Hoenderberg is bij alle cliënten de behoefte geïn-

Een prestatie wordt omschreven als: resultaat van een actie.

ventariseerd ten aanzien van meedoen en erbij horen. Daar

Het gaat hierbij om een actie (of gedrag) die belangrijk is voor

kwam bijvoorbeeld uit: Ik wil een konijn! Ik wil skypen! Ik wil

het behalen van een (organisatie)doelstelling. Geef voor iedere

rolstoeldansen!

prestatie een omschrijving en benoem daarin het doel dat je wilt bereiken en de stappen die je daarvoor gaat zetten. Zorg

Prestatie 3: “De perfecte match!”

ervoor dat deze omschrijving SMART geformuleerd is. Let er

Uit het buurtonderzoek bleek dat sommige buurtbewoners wel

hierbij wel op dat je met elkaar een realistisch aantal prestaties

iets voor de cliënten van de Hoenderberg wilden betekenen,

formuleert.

maar niet wisten hoe zij dit aan moesten pakken. Door de

5

behoeften van de cliënten en de buurtbewoners goed te inventariseren werd duidelijk wie we aan elkaar konden verbinden. Als stap 6 goed en consequent uitgevoerd wordt, is er geen e kwaliteit van bestaan voor mensen met beperkingen omvatten dezelfde factoren en relaties D als die belangrijk zijn voor elk mens. De kwaliteit van bestaan wordt vergroot door personen in staat te stellen zelf te participeren in beslissingen die hun eigen leven betreffen. De kwaliteit van bestaan wordt vergroot door personen in hun eigen plaatselijke samenleving deel te laten nemen, hen te accepteren en respecteren en volledig te integreren (inclusie). 5 Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden 4

stap 7 nodig. Goed met een prestatie werken is een methodische cyclus die je blijft uitvoeren. Bij stap 6, het werken met een prestatie, volgt weer een nieuwe prestatie en daaruit ook weer. Zo ontstaat een cirkel die rond blijft gaan.


18-05-11 13:04

Tijdens het doorlopen van bovenstaande stappen is de kans groot dat je geconfronteerd wordt met bijvoorbeeld onzekerheid, weerstand, even niet weet hoe verder te moeten of teleurstelling. Het is goed deze gevoelens met je collega’s te delen. Maak ze bespreekbaar, dan zul je ze eerder overwinnen.


18-05-11 13:04

meedoen en erbij horen 3 > Struikelblokken en oplossingen Bij het doorlopen van de stappen om te werken aan het mee-

Struikelblok: Nadat eerdere pogingen voor meer betrokken-

doen en erbij horen van cliënten van de Hoenderberg stuitte de

heid met de buurt waren mislukt, zijn destijds binnen de

projectgroep op een aantal struikelblokken.

Hoenderberg nogal wat vooroordelen over de buurt ontstaan. Er werd automatisch vanuit gegaan dat nieuwe initiatieven tot

Struikelblok: Het actief contact zoeken met buurtbewoners,

teleurstellingen zouden leiden.

voor een match met een cliënt, bracht verlegenheid met zich mee. Ga je zomaar bij iemand aanbellen om iets te vragen? De

Oplossing: Door eerdere pogingen te analyseren, werd duidelijk

een gaat hier gemakkelijker mee om dan de ander.

dat onze aanpak niet de juiste was. Blijf kritisch kijken naar je eigen handelen en probeer te voorkomen dat je bij voorbaat al

Oplossing: Maak gebruik van elkaars kwaliteiten. Geef eerlijk

conclusies trekt.

aan als je het eng vindt om contact te leggen met buurt bewoners. Er is vast wel een collega of vrijwilliger die met je

Struikelblok: Veel begeleiders hebben een groot verantwoor-

langs de deur wilt gaan. Ook kun je een cliënt meenemen, als

delijkheidsgevoel. Heel goed natuurlijk, maar een valkuil daarbij

de situatie zich daarvoor leent. De drempel wordt dan minder

is dat je dan geneigd bent om veel voor de cliënt in te vullen

groot.

en daardoor te weinig ruimte te geven voor wat hij of zij wil. Jolanda (40 jaar, begeleider): Op een

Oplossing: Laat de cliënt zelf keuzes maken en deze ook ervaren.

zaterdagmiddag zijn wij met een aantal

Het in kaart brengen van de behoeften van de cliënt ten aan-

cliënten en begeleiders samen cakejes gaan

zien van meedoen en erbij horen maakt het helder waar je als

bakken. Met een grote hoeveelheid cakejes

begeleider ondersteuning kunt bieden. Hou dat doel voor ogen.

als resultaat. Veel te veel om zelf op te

Je zult vast weleens een andere keuze beter of leuker vinden.

eten. In een opwelling zijn wij met zijn

Laat jouw keuze niet - onbewust - leidend zijn voor wat de

allen in de buurt gaan aanbellen en hebben

cliënt gaat doen. Je ontneemt hem of haar anders de kans om

we een cakeje aangeboden voor bij de koffie. Zonder enige

echt zelf te kiezen en om de gemaakte keuze te ervaren.

bijbedoeling. Onze buurtgenoten reageerden verbaasd, maar

Bespreek jouw ideeën pas later met de cliënt.

vooral ook enthousiast.


18-05-11 13:04

Voorbeeld: Een cliënt is erg op haar moeder gericht en het doel

Oplossing: Het is goed om eerst te denken en daarna volgens

wordt gesteld, in samenspraak met haar moeder, om een

plan van aanpak te werken. Dit geeft de juiste koers aan. Om

activiteit te creëren met een vrijwilliger zonder dat moeder

te voorkomen dat dit teveel tijd gaat kosten, kun je met elkaar

hierbij betrokken is. De activiteit zou een bezoek zijn aan de

afspreken hoe lang je de tijd neemt en wanneer je overgaat op

dienst in een nabijgelegen kerk, samen met een vrijwilliger.

de uitvoering.

Tijdens een brainstorm veranderden de begeleiders dit initiatief in zwemmen met een begeleider van de Hoenderberg. De

Struikelblok: Een veel voorkomend struikelblok is tijd. Alle

gedachte erachter was dat dit goed zou zijn voor haar

stappen kosten tijd.

gezondheid. De begeleiders waren het doel helemaal uit het oog verloren, namelijk het vergroten van het netwerk van de

Oplossing: Voor de Hoenderberg hebben studentonderzoekers

cliënt.

veel zaken uitgezocht. Iets dat veel tijd bespaard heeft. Kijk of

Struikelblok: Tijdens het werken aan de prestaties loop je

ten aanzien van het thema meedoen en erbij horen. Zij kunnen

tegen grenzen en verantwoordelijkheden aan. Per prestatie zul

je veel werk uit handen nemen en voor studenten en scholieren

je moeten kijken naar deze grenzen en verantwoordelijkheden.

is het een leerzame ervaring.

je verbindingen kunt leggen met beroepsopleidingen en scholen

Soms moet je een risico durven nemen. Struikelblok: Werken aan het thema meedoen en erbij horen, Oplossing: Als begeleider voel je je verantwoordelijk voor het

werd vaak beschouwd als extra belasting.

wel en wee van de cliënt. Maar in je eigen leven loop je ook tegen grenzen en verantwoordelijkheden aan. Je kunt de cliënt

Oplossing: Probeer te erkennen dat meedoen en erbij horen

niet overal tegen beschermen.

een onderdeel van je werk is. Als begeleider ondersteun je de cliënt in zijn behoeften. Een van de behoeften van een cliënt

Struikelblok: Veel mensen die werkzaam zijn in de zorg zijn

is meedoen in de samenleving. Zie jezelf als bruggenbouwer

doeners. Door volgens een plan van aanpak met een prestatie

tussen de cliënt en zijn omgeving. Als je erkent dat je deze rol

te werken, word je gedwongen om eerst goed na te denken.

hebt, zul je kansen zien en de kansen ook (willen) pakken. Het

Maar, ook daar kun je weer in blijven hangen. Het is moeilijk

halen van resultaten werkte bij de Hoenderberg erg motive-

om het denken dan om te zetten in concrete stappen.

rend. Begeleiders werden steeds creatiever in het ontdekken van kansen.


18-05-11 13:04

meedoen en erbij horen Marloes (35 jaar, begeleider): Het is

Nogmaals Marloes: Tijdens het project zijn we op werkbezoek

hartje zomer en een cliënt van de

geweest bij Diomage, een zorgaanbieder in Gemert. Deze zorg-

Hoenderberg en een begeleider staan buiten

aanbieder is relatief klein, maar heeft een grote hoeveelheid

van de zon te genieten. De cliënt ziet een

vrijwilligers. Diomage organiseert veel dorpsactiviteiten, waar-

meneer lopen en roept: “Hé, mooie man!”

onder een soort motorrun zoals wij die kennen bij Amerpoort.

De betreffende man zwaait vrolijk terug. De

Dit idee heb ik met beide handen aangegrepen en op ons

begeleider staat erbij en lacht wat ver

verzoek is de jaarlijkse motorrun, het grootste evenement

legen. Later vraag ik aan de begeleider waaom ze niet samen

binnen Amerpoort, bij de Hoenderberg langsgereden. Middels

met de cliënt naar de meneer is toegelopen om een praatje te

aankondigingen in de krant en met flyers hebben we buurt

maken. De begeleider dacht daar over na en gaf aan dat ze

bewoners uitgenodigd dit mee te beleven. Ook hebben wij alle

deze kans niet had gezien en dus ook niet gepakt. Dit wel doen

familie en vrienden van de cliënten gevraagd om te komen

noemen wij bij de Hoenderberg “bewust wandelen”. Ben je

kijken. Een flink aantal mensen stond tijdens het evenement

voortdurend bewust van de omgeving en zoek mogelijkheden

langs de kant van de weg te kijken en te zwaaien. Na afloop

voor contacten tussen de cliënt en zijn omgeving. Bij de

hebben we iedereen uitgenodigd voor een kopje koffie. Een

Hoenderberg hebben we een film gemaakt over “bewust

aantal mensen, waaronder buurtbewoners, heeft hier gebruik

wandelen”. Hierin laten we een voorbeeld zien van hoe het

van gemaakt. De verwachting was om een gezellige middag te

niet moet en hoe het wel kan.

hebben, zonder bijbedoelingen. Uiteindelijk hebben we er toch ook weer een vrijwilliger aan over gehouden.

Struikelblok: Na het organiseren van activiteiten in de buurt, bleken de verwachtingen niet altijd reëel en leidde dit tot

Struikelblok: Het werven van nieuwe vrijwilligers is erg moeilijk.

teleurstellingen. Oplossing: Er zijn verschillende manieren om vrijwilligers te Oplossing: Bespreek vooraf wat je wilt bereiken en pas je

vinden. Schrijf de cliënt, waar je een vrijwilliger voor zoekt, in

middelen hierop aan. Wil je graag meer vrijwilligers binnen

bij de vrijwilligerscentrale van de woonplaats. Of plaats een

halen, dan moet je een plan bedenken hoe je doelgericht gaat

oproep in de wijkkrant en geef daarbij de cliënt en diens wens

werven. Is het doel om met de buurtbewoners activiteiten te

een ‘gezicht’. Leg contacten in de buurt (denk ook aan het

ondernemen, dan is het een mooie bijkomstigheid als dit ook

buurthuis) en spreek je eigen netwerk aan.

nog eens vrijwilligers op zou leveren.


18-05-11 13:04

Jolanda (40 jaar, begeleider): Mijn werk op de Hoenderberg vind ik fantastisch en daar praat ik graag over. Een poos geleden sprak ik een bekende die iemand kent die bij het zeemanskoor zingt. Dit koor repeteert elke woensdagavond. Ik heb de beste man gelijk gevraagd om een keer op de Hoenderberg te komen repeteren. Zo konden de cliënten van de Hoenderberg genieten van een avond vol zeemansliederen. Voor een plakje worst, een stukje kaas en een biertje was de deal gesloten. Tot onze verbazing bleek onze directe buurman ook in het zeemanskoor te zingen! Anton (53 jaar, cliënt): Ik ben verzot op zingen en toen ik hoorde dat er een zeemanskoor kwam optreden heb ik mezelf als zeeman uitgedost. Tijdens het optreden ben ik tussen de mannen gaan staan en heb ik uit volle borst meegezongen met het koor. Ik heb met volle teugen genoten. Nu ga ik regelmatig mee met de buurman naar de repetitie van het zeemanskoor. En één keer per jaar komt het zeemanskoor weer op de Hoenderberg om op te treden voor alle Hoenderbergers en dan sta ik natuurlijk in het koor.


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen 4 > De eerste stappen zijn gezet. Hoe verder en hoe hou je vol? Hieronder kun je lezen wat de Hoenderberg heeft gedaan om

aan contact onderhouden met de vrijwilligers, het buurt

ervoor te zorgen dat er op de locatie actief gezocht wordt naar

centrum, het in de gaten houden van activiteiten die georga-

mogelijkheden voor het meedoen en erbij horen van cliënten.

niseerd worden in de wijk waarbij mogelijk aangesloten kan worden, aanvragen van het buurtbudget en het eventueel

l

Het meedoen en erbij horen staat bij de Hoenderberg vast op de vergaderagenda. Zodoende komt het onderwerp elke

aansluiten bij acties binnen het Oranjefonds. l

deze te pakken.

maand terug en wordt het in het team besproken. l

Binnen elk team is een taakhouder meedoen en erbij horen

l

aangesteld. l

l

l

l

De manager laat het thema meedoen en erbij horen terug

Een aantal keer per jaar wordt een krantenartikel in de buurtkrant geplaatst.

l

Contacten met de vrijwilligers worden goed onderhouden.

komen in de functioneringsgesprekken.

Jaarlijks wordt een vrijwilligersdag georganiseerd op de

Bij sollicitatiegesprekken worden kandidaten gevraagd naar

Hoenderberg, los van de attentie die men krijgt vanuit

hun visie op het thema meedoen en erbij horen.

Amerpoort. Er wordt ieder jaar geëvalueerd met de vrij

In de nieuwsbrief naar ouders, familie, vrienden en andere

willigers en er is in kaart gebracht wat de vrijwilligers zelf wel

teams binnen de eenheid van de manager wordt geschreven

willen en niet willen om zo geen onnodig beroep op iemand

hoe de Hoenderberg bezig is met het meedoen en erbij horen.

te doen.

Voor de buurtbewoners brengt de Hoenderberg een nieuws-

l

brief uit. Deze wordt rondgebracht door kinderen uit de buurt. l

Begeleiders worden gewezen op kansen en gestimuleerd om

netwerk aan te boren. Door enthousiast te praten over je

Binnen de Hoenderberg is een coördinator aangewezen om in de wijk de aan het thema meedoen en erbij horen gerelateerde informatie vorm te geven. Denk bijvoorbeeld

Begeleiders worden aangemoedigd om contacten uit hun eigen werk en de thema’s waarmee je werkt, inspireer je anderen.

l

De begeleiders maken het thema meedoen en erbij horen elk jaar in de bespreking rondom de cliënt bespreekbaar met ouders/verwanten.


18-05-11 13:05

6 > Bijlagen

1. De situatie + interpretatie Als begeleider maak je regelmatig leuke, maar ook ingewikkelde praktijksituaties mee. De wijze waarop je daarmee omgaat,

A > Handige hulpmiddelen

hangt in sterke mate af van de interactie tussen jou en de cliënt(en) maar ook van je eigen referentiekader. Eigen erva

Het handelingsonderzoek

ringen, beelden, opvattingen zullen in sterke mate mede

Het handelingsonderzoek is een middel om meer inzicht te

bepalend zijn voor de wijze waarop je die situatie bekijkt, hem

krijgen in of greep te krijgen op jouw manier van handelen in

invult, beoordeelt en hoe je daarna handelt.

relatie tot de cliënt(en) die je begeleidt. Het is ook een manier

In deze eerste stap beschrijf je een actuele praktijksituatie zo

om de beste of de meest passende aanpak in situaties en bij

feitelijk mogelijk. Daarnaast geef je aan wat jouw interpreta-

bepaalde doelen zichtbaar te maken en vast te leggen.

ties, achterliggende gedachten en motieven ten aanzien van

Het handelingsonderzoek bestaat uit zeven stappen. Je vult

jouw handelen in deze situatie waren. Deze motieven kunnen

het schema beknopt in en gebruikt het om afstand te nemen

eventueel in tegenspraak zijn met behandelingsdoelen.

6

en conclusies te trekken over je handelen. Je kunt het schema, bij voorkeur, ook bespreken in het team of met enkele collega’s

2. De doelen

om gezamenlijk tot deze conclusies te komen.

Alles wat je doet heeft een doel. Soms ben je je daar bewust

Het handelingsonderzoek is nadrukkelijk niet bedoeld om goed

van en soms niet. Met welk doel handelde je, wat wilde je

of fout vast te stellen. Zie het als een middel om te leren!

bereiken in deze situatie en waar was het gewenste resultaat? Dit zijn vragen die in de tweede stap aan bod komen. Daarbij

Het 7 Stappenplan van het handelingsonderzoek (Gieles, 1986)

kun je je ook afvragen wat jouw doelen zijn als functionaris,

1. de situatie + interpretatie

achterliggende persoonlijke doelen, doelen volgens het behan-

2. de doelen

delingsplan, teamdoelen en organisatiedoelen ten aanzien van

3. de werkwijze

de cliënt waar je mee werkt in de door jou gekozen praktijk

4. de afloop + interpretatie

situatie. Al deze elementen spelen een rol in waarom je zo

5. achteraf

handelt of hebt gehandeld.

6. inzichten 7. nieuwe vragen

3. De werkwijze Ga nu kritisch kijken naar je handelswijze. En stel jezelf de volgende soort vragen: Wat heb je gezegd en wat niet?

6

( Dr Frans E.J. Gieles 1986, Fondsvorming in de leefsituatie; bewerkt door Watze de Haan en Alje Drost, ROC Midden Nederland)

Had je contact of ging je het contact uit de weg?


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen Hoe reageerde jij non-verbaal? Welke volgorde in stappen heb

7. Nieuwe vragen

je gezet? Beschrijf alle elementen die betrekking hebben op

Bij de laatste stap sta je stil bij vragen die het onderzoek

jouw werkwijze zo concreet mogelijk.

oproept. Wat heb je tijdens deze analyse ontdekt en wat moet je nog verder uitzoeken? Welke nieuwe vragen heeft dit onder-

4. De afloop + interpretatie

zoek met zich meegebracht?

Wat gebeurde er feitelijk direct nadat je een situatie hebt af-

Als je dit hebt gedaan kun je weer beginnen met stap 1, waarbij

gehandeld en geef vervolgens jouw interpretatie daarvan. Juist

je specifieker gaat kijken naar verbetering van je handelswijze.

de combinatie van de feiten en jouw interpretatie maakt je

Met de opgedane ervaring en inzichten ga je opnieuw aan de

motief van handelen inzichtelijk. Voor jezelf en voor anderen.

slag alleen gebruik je dan een nieuwe of vergelijkbare situatie.

Ook kan er een spanningsveld blijken te zijn: misschien ben je tevreden over de afloop, maar interpreteer je het tegenover

Wat kun je bereiken met deze methode

gestelde.

Elke situatie, waarin je handelt, kun je op deze manier beschrijven. Bij regelmatig gebruik van de methode ga je merken dat

5. Achteraf

je de stappen automatisch zal gaan invullen. Je beheerst deze

Bij stap vijf draait het om de evaluatie. Sta stil bij hoe je er

manier van reflecteren en blijvend leren dan al vrij goed. Het

achteraf tegenaan kijkt. Dit moment kan een paar uur later

schema op papier zal je alleen nog maar gebruiken in situaties

zijn, maar ook pas na een dag of na een week. Achteraf kijk je

die extra aandacht van je vragen en in situaties waarbij je je

anders tegen de situatie aan dan op het moment zelf. Je hebt

handelen met anderen wilt delen/bespreken.

dan afstand genomen en je kunt genuanceerder naar je eigen rol kijken. In deze fase sta je stil bij jouw rationele en emotionele

De toepassing van het handelingsonderzoek met collega’s helpt

argumenten ten aanzien van jouw handelen.

uiteindelijk tot versterking van: l

methodische inzichten

6. Inzichten

l

verwoorden en benoemen van eigen methodisch handelen

Bij inzichten gaat het erom dat je inziet hoe je hebt gehandeld

l

methodiekoverdracht

en met welke methodische uitgangspunten. Wat zijn daarin je

l

gemeenschappelijke taal

valkuilen, je kwaliteiten, wat gaat goed en wat gaat niet goed.

l

analyse en reflectie

Je kunt deze stap ook omzetten in “als…, dan…”. Je kunt dan een zin formuleren die begint met: “Als ik …..handel, dan werkt het goed, dat heeft effect”. Met dit soort zinnen maak je (nog meer) inzichtelijk wat wel werkt en wat niet.


18-05-11 13:05

18

11015 Boekje Meedoen en erbij horen.indd 18 18-05-11 13:05

Kernwoorden

Situatie + interpretatie

Werkwijze

Doelen

Naam cursist:

Titel praktijksituatie:

SCHEMA 7 STAPPENPLAN

B > Werkblad bij handelingsonderzoek

Nieuwe vragen

Inzichten

Achteraf

Afloop + interpretatie

meedoen en erbij horen


18-05-11 13:05

C > Werken met prestaties7 Een prestatie is een SMART omschreven resultaat, dat behaald moet worden. Een prestatie is altijd echt. Als een actie is gekozen, maak je daar een prestatie van. Dat doet iemand alleen of met een paar anderen of soms ook met het hele team. Er wordt een stappenplan gemaakt, dat aangeeft hoe de prestatie aangepakt gaat worden en wie wanneer wat doet. Nadat de prestatie en het stappenplan volgens de gemaakte afspraken binnen het team zijn goedgekeurd gaat/gaan de uitvoerder(s) er concreet mee aan de slag. De vorderingen worden met regelmaat bondig in een logboek genoteerd. Na verloop van tijd, dit kan per prestatie verschillen, worden de vorderingen met elkaar besproken. Het doel hiervan is om vast te stellen of de prestatie verloopt zoals gepland en bedoeld was. Echter, het doel is vooral ook om in beeld te krijgen welke vragen en dilemma’s zich voordoen, wat succesvol is en wat niet en tenslotte welke leervragen je hebt/krijgt bij deze prestatie. Pas de uitvoering van de prestatie zo nodig aan en verdiep je in deze leervragen. Gebruik voor het werken met prestaties het volgende format:

7

Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS) en ROC Midden Nederland


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen Prestatielogboek Prestatie: verzin een pakkende titel voor je prestatie Datum: de datum waarop de prestatie voor het eerst beschreven is Prestatienummer: vanuit een prestatie kan een nieuwe prestatie ontstaan. Je kunt dus nummeren van 1 tot en met 5 of werken met 1a, 1b afhankelijk van de relatie die prestaties met elkaar hebben. Uitvoerder: namen van personen die aan de prestatie werken. Doelen van de prestatie: Omschrijf het doel van de prestatie, SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdsgebonden) geformuleerd. Criteria: Omschrijf hier belangrijke criteria, denk daarbij aan onderwerpen als privacy. Wat moet je vooral niet uit het oog verliezen? Plan van aanpak: Beschrijf hier welke stappen je moet nemen om tot het gestelde doel te komen, het liefst voorzien van een deadline (datum). Logboek: Houd kort alle stappen bij die je hebt uitgevoerd. Van elk telefoongesprek, contact of actie die je hebt uitgevoerd. Schrijf de datum erbij zodat je gemakkelijk kunt terugkijken naar de genomen stappen. Bevindingen bij de uitvoering van de prestatie ten aanzien van: Het doel, De vooruitgang Het kan zijn dat je doel niet juist is geformuleerd, te groot is of dat de vooruitgang stagneert, dat kun je hier benoemen. Bijstelling nodig: Als bijstelling nodig is beschrijf je dat hier. Je kunt dan aan een nieuwe prestatie beginnen of, als het om een kleine bijstelling gaat, hier aangeven en het op de plek waar nodig toevoegen. Leervragen: Gaandeweg kunnen er vragen naar voren komen, die voor deze prestatie niet van belang zijn, maar wel goed om op een later tijdstip nog eens uit te zoeken. Schrijf die vragen hier. Leerervaringen: Tijdens het werken aan een prestatie doe je leerervaringen op. Deze benoem je hier zodat je na afloop van je prestatie je leerervaringen kunt delen met je collega’s en/of manager. Om niet te vergeten: Leuke anekdotes of successen die je hebt behaald en niet wilt vergeten, kun je hier benoemen. Hoe heb ik bijgedragen aan: Als je met meerdere personen hebt gewerkt aan een prestatie dan kun je hier benoemen wie wat heeft gedaan.


18-05-11 13:05

D > Het netwerk in kaart brengen

Stap 5: Samen op talentenjacht. Oefen uzelf in het anders kijken en breng de interesses, eigenschappen en talenten van

Het netwerk in kaart brengen is een manier om inzicht te krijgen

uw kind in beeld.

in de behoefte van een cliënt met betrekking tot het thema meedoen en erbij horen. Vaak heeft een cliënt een heel beperkt

Stap 6: Team up. Vraag een persoon waarmee het klikt om met

netwerk, dat bestaat uit betaalde krachten en familie. Er zijn

u mee te denken over een specifieke vraag of uitdaging.

verschillende manieren om een netwerk in kaart te brengen.

Organiseer een team up of een steuncirkel. Vergroot uw blik-

Hieronder volgen twee manieren die werkbaar zijn.

veld met allerlei mogelijke oplossingsrichtingen, in de buurt, in de wijk, in het netwerk.

Natuurlijk, een netwerk! Ondersteund Leven in en met de samenleving. Van A naar Beter

Stap 7: Maak een top 3! Kies de drie belangrijkste acties en

in 10 stappen .

vertaal ze in een actief voornemen.

Stap 1: Van A…. naar Beter. Breng uw wensen en ideeën over

Stap 8: Een persoonlijk actieplan maken. Beschrijf uw voorne-

het sociale netwerk van uw zoon, dochter, broer of zus onder

mens zo concreet mogelijk. Zichtbaar, meetbaar en uitvoerbaar.

8

woorden. Stap 9: Samen acties uitvoeren. Zet de eerste stap in de uitStap 2: Een persoonlijke netwerkkaart maken. Maak een gros-

voering van één van de acties uit uw top 3.

lijst van alle mensen die of zij kent, tegenkomt en aardig of belangrijk vindt en maak een persoonlijke netwerkkaart.

Stap 10: Leren van praktijkervaringen en tussenresultaten. Noteer uw ervaringen in een notitieboekje en ontwikkel zo uw

Stap 3: De netwerkkaart bekijken. Bekijk eerst zelf de netwerk-

probleemoplossende vermogens.

kaart en bespreek daarna de kaart met uw zoon/dochter. Stap 4: Vergroot uw kans van slagen. Breng de mogelijkheden van de buurt in kaart en kies een advies uit de lijst ‘kom er uit top 10’.

8

Door Martin van de Lustgraaf en Joost Blommendaal. www.natuurlijkeennetwerk.nl 2008


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen Netwerken van mensen met een verstandelijke handicap9

Wonen l

Mocht jij zelf kiezen om hier te wonen?

l

Waarom ben jij hier gaan wonen?

Maak een lijst met de namen die een plek krijgen op de

l

Wat vind jij er leuk aan om hier te wonen?

netwerkkaart

l

Wat vind jij er niet leuk aan om hier te wonen?

l

Orden de namen in categorieën

l

Wat mag je zelf kiezen? Beleg op brood, wanneer je gaat

l

Geef de netwerkleden de juiste plek op de netwerkkaart

Netwerkkaart invullen l

Netwerkkaart analyseren

douchen, wat er gekookt wordt en misschien hierbij helpen? l

Welke dingen kiest de begeleiding?

l

Welke dingen mag jij beslissen in huis?

l

Analyseer de structuur van het netwerk

l

Welke dingen mag jij zelfstandig doen?

l

Analyseer de functies van het netwerk

l

Wil je graag (deze) dingen zelf doen?

l

Zijn er dingen waar jij hulp bij nodig hebt?

Actieplan maken l

Spreek je bevindingen en vragen door met de cliënt

Werk

l

Kies uiteindelijk (bijvoorbeeld) drie doelen uit

l

Wat doe jij voor werk?

l

Maak concrete afspraken over doelen en voorwaarden

l

Wat vind je van je werk?

l

Wat vind je leuk aan je werk?

l

Zijn er ook dingen die je niet zo leuk vind aan je werk?

E > Voorbeelden van interviewvragen

l

Werk je met mensen samen op je werk?

Interviewvragen voor cliënten

l

(Wie zijn dat dan? Begeleiders/collega’s.) Zie je de mensen van het werk ook na het werk? (Zou dit kunnen?)

Omgeving schetsen l

Wat is jouw huis?

l

Wat vind je echt het allerleukste wat je zou kunnen doen?

l

Wie wonen er nog meer bij jou?

l

Waar zou je dit dan willen doen?

l

Wat is jouw buurt?

l

Heb jij buren? (Wie zijn deze buren dan?)

Sociale aspecten

l

Waar wonen jouw buren?

l

Weet jij de weg in jouw buurt?

l

Doe jij veel dingen in de buurt?

l

Zie jij de buren wel eens?

l

Maak je bv. wel eens een praatje met deze buren?

9

S mit, B. - Gennep, A. 1999, uitgeverij Utrecht NIZW. Werken aan sociale relaties: praktijk en theorie


18-05-11 13:05

l

Zou je ook leuke dingen kunnen doen met de buren?

l

(En zou je dit willen?) l

Ga jij wel eens naar winkels?

l

Naar welke winkels ga jij?

l

Kan jij zelf naar de winkels? (Gaat er iemand mee?)

l

Zou jij zelf naar de winkels willen gaan?

Wie zijn jouw vrienden? l

Doe je wel eens dingen met je vrienden? (En wat dan?)

l

Vind je het leuk om je vrienden te zien?

l

Wat vind je echt het allerleukste wat je zou kunnen doen met je vrienden?

Is er iets waar jij wel eens van droomt, iets wat je graag zou willen?

l

Met wie wil jij wel eens vaker contact hebben? (Vrienden, familie, anderen? Nieuwe mensen?)

Interviewvragen voor begeleiders l

Wat versta jij onder meedoen en erbij horen?

l

Stel je voor dat de cliënten nu meedoen en erbij horen in hun leefomgeving, hoe ziet dit er dan volgens jou uit?

l

Wat vind je belangrijk voor je cliënten als het gaat om meedoen en erbij horen?

l

Wat denk jij nodig te hebben om te kunnen realiseren dat

l

Ben jij lid van een club? (En waar is dit dan?)

jouw cliënten meedoen en dat ze erbij horen in hun leef

l

Wat vind je leuk aan die club?

omgeving?

l

Zou je ook naar een club kunnen in de buurt?

l

(Waarom wel/niet en wat zou er dan anders zijn?) l

Wie is jouw familie?

l

Zie jij deze mensen wel eens? (En wie dan?)

l

Vind je het leuk om je familie te zien?

l

Wat zou jij graag met je familie willen doen?

l

Wat denk je dat jouw cliënten nodig hebben om mee te doen en erbij te horen?

l

Wat denk je dat de leefomgeving van de cliënten nodig heeft om dit te kunnen realiseren voor de cliënten?

l

Wat zijn jouw kwaliteiten hierin?

(En doe je dit ook wel eens?)

Interviewvragen voor buurtbewoners

Zou je mensen van je familie vaker willen zien?

Voor het interviewen van buurtbewoners zijn twee voorbeelden uitgewerkt:

Persoonlijke ontplooiing l

Wat vind je leuk om te doen? Wat zijn jouw hobby’s?

l

Doe je die ook wel eens samen met iemand?

l

Een korte vragenlijst, die snel is af te nemen en een vragenlijst voor en diepte-interview

(En met wie dan?) l

Met wie zou je het echt het allerleukste vinden om die te doen?


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen Kort interview met buurbewoner Weet u wie er op Hoenderberg nr. 21, 23 en 25 wonen?

Nee

Wat vindt u ervan dat er mensen met een verstandelijke beperking in uw wijk wonen?

Ja

Heeft u wel eens contact gehad met de bewoners?

Zou u contact willen met de bewoners?

Ja

Ja

Wat vond u van dit contact? -----------Zou u nog eens contact met hen willen?

(Uitleg geven) ---------------Wat vindt u ervan dat er mensen met een verstandelijke beperking in uw wijk wonen?

Ja Zou u contact willen met deze mensen? Ja

Nee

Hoe zou volgens u dit contact gelegd kunnen worden?

Nee

Nee


Nee


Waarom niet?

Waarom niet? Waar zou dit contact uit bestaan?

Waarom niet? Waar zou dit contact uit bestaan?

Waar zou dit contact uit bestaan? Mogen wij terug komen om wat dieper op een aantal vragen in te gaan?


18-05-11 13:05

Diepte-interview met buurtbewoner l

l

Hoe ziet het er volgens u uit als mensen met een beperking meedoen en erbij horen in de maatschappij?

Waar zou dit contact volgens u uit kunnen bestaan (activiteiten)?

l

Mag De Hoenderberg u hierover benaderen in de toekomst?

l

Is dit beeld volgens u mogelijk en waarom?

l

Wat is er volgens u nodig om mensen met een beperking

Geen behoefte aan contact

mee te laten doen en erbij te laten horen?

Alleen de algemene (vijf) vragen stellen.

l

l

Wat zou u of uw familie mogelijk kunnen bijdragen? Losgelaten van of u dit ook daadwerkelijk zou doen.

Interviewvragen voor familie

Op welke manier kan De Hoenderberg u het beste benaderen

Algemeen:

als het gaat om activiteiten, informatie of eventuele uit

l

Naam

nodigingen? (voor zoveel mogelijk respons)

l

Man/vrouw

l

Relatie ten opzichte van familielid wonende op de Hoenderberg

Wel contact gehad (gebleken uit kort interview) l

Wat vond u leuk of minder leuk aan dit contact?

l

Leeftijd

l

Hoe zou u dit contact graag (of anders) willen zien?

l

Leeftijd familielid

l

Zou u nogmaals contact willen?

l

Hoe lang woont uw familielid inmiddels op de Hoenderberg?

l

Hebt u wensen of behoeften ten aanzien van dit contact?

l

Waar woonde hij/zij hiervoor?

l

Waar zou dit contact volgens u uit kunnen bestaan

l

(activiteiten)?

Meedoen en erbij horen van uw familielid:

Mag de Hoenderberg u hierover benaderen in de toekomst?

l

Geef de mate aan waarin uw familielid meedoet en erbij hoort.

Geen contact gehad, wel behoefte

l

Hoe belangrijk vind u het dat uw familielid meedoet en

l

Hoe ziet u dit contact met deze mensen?

l

Wat lijkt u leuk of minder leuk aan dit contact?

l

Hoe zou u dit contact graag willen zien?

Uw bijdrage aan het meedoen en erbij horen van uw familielid:

l

Wat zijn uw wensen of behoeften ten aanzien van dit

l

contact?

erbij hoort?

Hoe draagt u bij aan het realiseren van het meedoen en erbij horen van uw familielid?


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen F > Kwaliteitenoverzicht

l

Hoe vaak heeft u telefonisch contact?

l

Hoe vaak komt u op bezoek?

l

Hoe vaak onderneemt u samen activiteiten?

De kwaliteiten die je als begeleider nodig hebt om het thema

l

Zou u hier verandering in willen brengen?

meedoen en erbij horen vorm te geven. In het overzicht (zie

l

Welke activiteiten onderneemt u samen?

volgende pagina’s) zijn de kwaliteiten opgenomen die De

l

Zou u verandering willen zien in de activiteiten die u op dit

Hoenderberg belangrijk vindt voor een goede bruggenbouwer.

moment onderneemt met uw familielid? l

De mate waarin u contact heeft met uw familielid, hangt af van …

Bijdrage van anderen aan het meedoen en erbij horen van uw familielid: l

Met welke andere personen heeft uw familielid contact voor zover u weet?

l

In hoeverre vindt u dat de medewerkers van de woning u betrekken bij het realiseren van het meedoen en erbij horen van uw familielid?

l

In hoeverre vindt u het belangrijk dat u betrokken wordt bij het realiseren van het meedoen en erbij horen van uw familielid, door de medewerkers van de woning.

l

Wat zou u anders willen zien met betrekking tot de betrokkenheid van u door de medewerkers van de woning?

l

Wilt u vaker een bijdrage leveren aan het meedoen en erbij horen van uw familielid? En wat zou dat dan zijn?

Afsluiting: l

Ruimte voor op- of aanmerkingen naar aanleiding van deze vragen.


18-05-11 13:05

Thema

WEL

Houding

Kunnen motiveren

NIET

Initiatief nemen

Afwachtend zijn

Enthousiast zijn

Nonchalant

Interesse tonen

Desinteresse hebben

Gastvrij opstellen Sociaal zijn Goed communiceren Kunnen doorzetten Kunnen observeren Creatief zijn

Vrijwilliger

Kunnen inleven in de vrijwilliger De vrijwilliger de ruimte geven voor eigen invulling

De vrijwilliger zien als uitvoerder van jouw ideeën

De vrijwilliger scholen in de omgang met de cliënt Denken vanuit de relatie tussen cliënt en vrijwilliger Duidelijke afspraken maken met de vrij williger, informeren en overdragen en goed gevoel van een betrouwbare achterwacht verzorgen Signaleren / volgen / evalueren

Denken vanuit een activiteit

Misbruik maken, de deur platlopen

Plannen op verkeerd tijdstip


18-05-11 13:05

Thema

WEL

Tijd

Geduld hebben

NIET

Ruimte nemen om tot goede afstemming te komen (= goed kunnen vertalen) in goed contact met je eigen gevoel

Mogelijkheden

Loslaten

Jezelf en anderen de tijd geven om tot resultaten en inzichten te komen

Opdringerig zijn

Overal kansen zien

Uitgaan van onmogelijkheden

In je privéleven ook mogelijkheden zien en aanboren

Je werk zien als 9 – 5 baan

Los durven laten

Te beschermend zijn

Verantwoordelijkheden durven delen met en overdragen aan anderen (zowel collega’s als overigen)

Doel

Alles alleen willen doen

Verantwoord risico’s durven nemen

Altijd op safe spelen

Het doel voor ogen houden

Alleen richten op de activiteit

Bewust zijn van je motieven Bewust zijn van eigen functie als bruggenbouwer met de leefomgeving Je moet goed kunnen uitleggen waar je mee bezig bent en waarom Realistische verwachtingen schetsen Vanuit verschillende kanten kunnen kijken

Voor een ander denken, je eigen mening opleggen


18-05-11 13:05

Colofon

Betrokkenen Amerpoort, locatie Hoenderberg

Hogeschool Utrecht

Mirjam van Veen

Simona Karbouniaris

Annemiek van Hamersveld

Erica Brettschneider

Nanon Hoekstra

Madelief Oosterink

Sabrina Vermaas

Tessa Buiting

Joice Dekker

Tim van Schaaik

Jolanda Schotsman

Fransien in ’t Veld

Els de Wit

Kristy Verkerk

Hanneke van de Pol

Mariska de Bruin

Leonie Maneschijn

Rachel van Beem

Marloes Uffen Miriam Leeman

Grafisch ontwerp

Tineke Hagenouw

Mark van Herpen, Amerpoort

MEE Utrecht, Gooi & Vecht

Tekst

Johanna Huizinga

Marloes Uffen, Amerpoort Anne Baas, Amerpoort

ROC Midden Nederland Alje Drost


18-05-11 13:05

Fotografie Mark van Herpen, Amerpoort Overige foto’s met dank aan de Hoenderberg Druk Reproka Visuele Communicatie In opdracht van: Amerpoort Postbus 1020 3740 BA Baarn Telefoon 035 647 55 55 www.amerpoort.nl Voor reacties en informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie van Amerpoort: telefoon 035 647 52 14 e-mail [email protected] © mei 2011


18-05-11 13:05

meedoen en erbij horen Elke burger heeft het recht om te participeren in de samen leving. Voor mensen met een verstandelijke beperking is het niet altijd vanzelfsprekend dat zij meedoen in de samenleving. Meedoen en erbij horen is een werkboek voor en door begeleiders die werken in de zorg met mensen met een beperking.


18-05-11 13:05

11015 Boekje Meedoen en erbij horen.indd :04

Recommend Documents