INHOUD VEROUDERING TEGENGAAN 6
DEEL een
20 basisregels
1 EET MEER fruit
12
11 EET in totaal minder
62
12 Let op uw gewicht
66
14
2 EET MEER groente
20
3 EET MEER bonen
24
4 EET MEER knoflook
30
5 EET MEER noten
34
6 EET MEER vette vis
40
7 GENIET VAN rode wijn
46
13 BEWEEG iedere dag 14 STOP met roken 15 WEES socialer 16 DENK positief 17 GA vaak de zon in
50
18 ZORG voor voldoende slaap
94
54
19 FLOS uw gebit
98
58
20 OVERWEEG supplementen 102
8 EET pure chocolade
9 schakel over op olijfolie
10 DRINK MEER thee
LILONLOYOU 4-5.indd 4
72 76 80 84
90
10/09/13 05:56
Deel twee
in het LICHAAM
• Hart • Bloedsomloop • Hersenen • Ogen • Oren • Smaak EN geur • Gebit EN tandvlees • Darmen • Lever • Alvleesklier • Longen
LILONLOYOU 4-5.indd 5
110 112 114 116 118 120 122 124 126 128 130
108
• Nieren • Botten • Gewrichten • Spieren • Huid • Haar • Borsten • Blaas • Prostaat • Vruchtbaarheid • Seksueel functioneren
132 134 136 138 140 142 144 146 148 150 152
REGISTER
154
10/09/13 05:56
VEROUDERING tegengaan We kunnen niet voorkomen dat we ouder worden, maar we kunnen het verouderingsproces wel vertragen. Vergeleken met slechts een paar generaties geleden, toen iemand van 50 jaar werd gezien als behoorlijk oud, ziet men dat tegenwoordig als middelbare leeftijd. De gemiddelde leeftijd neemt toe en men denkt dat binnen 30 jaar de gemiddelde levensverwachting wel 150 jaar zou kunnen zijn. Als 50 het nieuwe 40 is, dan wordt 100 over slechts 30 jaar het nieuwe 66. We willen echter niet alleen maar langer leven – we willen ook ons jeugdige elan behouden en de periode waarin we een goede gezondheid behouden verlengen. Onderzoekers hebben aangetoond dat mensen die mooi oud worden, behoren tot een bevoorrechte groep die op de een of andere manier in staat is om ziekten waar anderen aan bezwijken te voorkomen of te overwinnen. Daardoor zijn hun extra jaren opvallend gezond. Maar hoe zit het met de rest van ons? Hoe kunnen wij onze levensduur en -kwaliteit verbeteren? Daarbij spelen genen uiteraard een belangrijke rol, maar wanhoop niet – u kunt stappen ondernemen om er goed uit te blijven zien en u goed te blijven voelen als u ouder wordt.
De magische 100 halen Sinds de jaren vijftig is de groep honderdjarigen sneller toegenomen dan welke andere leeftijdsgroep dan ook. Op dit moment schat men dat 1 op de 7000 mensen de 100 haalt, maar slechts 1 op de 5 miljoen mensen bereikt de elitaire leeftijd van 110 en wordt een ‘supereeuweling’. Deze cijfers tonen echter een zevenvoudige stijging aan in de volgende 25 jaar, dus het lijkt erop dat we echt langer leven. 6 VEROUDERING tegengaan
LILONLOYOU 6-11.indd 6
18/09/13 17:22
En dat niet alleen. De mensen die de magische 100 bereiken, blijven meestal ook fysiek jonger: de meeste honderdjarigen verschillen fysiek niet met mensen die tien jaar jonger zijn, terwijl supereeuwelingen (die vaak lichamelijk actief en onafhankelijk blijven tot de leeftijd van 105 jaar) lichamelijk eenzelfde conditie hebben als mensen die twintig jaar jonger zijn.
De seksekloof Mensen die 100 worden zijn vaak geboren uit een moeder jonger dan 25 jaar. Het zijn ook vaker vrouwen – 85% van de honderdjarigen is vrouw. Waarom? Misschien omdat ze beter voor zichzelf zorgen, minder drinken en roken en minder vaak gevaarlijke sporten beoefenen. Een andere mogelijkheid is dat het vrouwelijk lichaam, dat wordt gedomineerd door oestrogenen, beter bestand is tegen de effecten van veroudering. Mannen met veel testosteron daarentegen nemen vaak meer risico’s en vragen minder snel medische hulp voor chronische ziekten als ze ouder worden. Over het algemeen zijn mannen die toetreden tot de club van honderdjarigen mannen die lichamelijk en psychisch sterk zijn.
De kracht van de ouders Mensen die ouders hebben die de 100 halen, hebben meer kans om langer te leven dan mensen met ouders die slechts een gemiddelde leeftijd bereiken. Kinderen van honderdjarigen hebben ook minder risico op leeftijdsgebonden ziekten – en als ze die ziekten wel krijgen, uiten die zich op een latere leeftijd. VEROUDERING tegengaan 7
LILONLOYOU 6-11.indd 7
18/09/13 17:22
Onderzoekers denken dat dit komt door een gunstige bundeling van bepaalde immuun- en stofwisselingsgenen: er is bijvoorbeeld ontdekt dat kinderen van honderdjarigen een bepaald antilichaam hebben, IgM genoemd. De kenmerken van dit antilichaam lijken erg op de kenmerken die wel worden gevonden bij jonge mensen en niet bij oude mensen. Het analyseren van dit antilichaam is misschien een manier om de levensverwachting van iemand of de effectiviteit van toekomstige antiverouderingsbehandelingen te bepalen. Honderdjarigen en supereeuwelingen erven een bijzonder gelukkige combinatie van genen en herstelsystemen waardoor ze (langer) gezond blijven als ze ouder worden. Zij zijn vaak beter bestand tegen degeneratieve veranderingen die bijdragen aan veroudering, hebben vaak minder ernstig overgewicht, en roken of drinken meestal niet te veel. De combinatie van gezonde genen en een gezonde leefstijl betekent dat ze onafhankelijk blijven en lichaam en geest flexibel houden. Wat kunt u doen om uw optimale potentiële leeftijd te bereiken en hoe kunt u er tijdens dit proces goed blijven uitzien en u goed blijven voelen?
Leef lang en voorspoedig Onderzoek op basis van gegevens van een hele eeuw, die in Californië werden verzameld sinds het begin van de jaren twintig van de vorige eeuw, wijst erop dat persoonlijkheid, carrièreverloop en een sociaal leven net zo belangrijk zijn voor een lang leven als gezonde voeding en beweging. De beste persoonlijkheidsvoorspeller voor een lang leven lijkt plichtsgetrouwheid te zijn: mensen die betrouwbaar zijn, in plaats van zorgeloos, leven het langst, of deze karaktereigenschap nu is verkregen tijdens de kindertijd of later. 8 VEROUDERING tegengaan
LILONLOYOU 6-11.indd 8
18/09/13 17:22
Dit lijkt misschien voor de hand te liggen, omdat plichtsgetrouwe mensen vaak meer doen om hun gezondheid te beschermen en zich niet te buiten gaan aan risicovol gedrag zoals roken, overmatig drinken, drugsgebruik en te hard rijden. Ze dragen ook vaker hun autogordels en volgen adviezen van artsen op. Maar er zijn ook andere redenen, onder andere genetische. Sommige mensen hebben een biologische aanleg om plichtsgetrouwer en gezonder te zijn, en zijn dus minder vatbaar voor allerlei ziekten – niet alleen ziekten die verband houden met gevaarlijke gewoonten en leefstijl. Men denkt dat dit te maken heeft met hogere waarden van bepaalde chemische stoffen, zoals serotonine, in de hersenen, waardoor zij van nature minder impulsief zijn en ook gewoonten die invloed hebben op de gezondheid, zoals eetlust, onder controle kunnen houden en de kwaliteit van de nachtrust beter kunnen reguleren.
HET IS NOG NIET TE LAAT! Wees niet bang als u nog niet zo plichtsgetrouw bent – wie dat later in het leven wordt (bijvoorbeeld op de dag dat ze 40 of 50 jaar worden) kan nog voldoende gezondheidsvoordelen behalen om langer te kunnen leven dan mensen die hun hele leven zorgeloos blijven. En voorzichtigheid is bovendien niet de enige manier om langer te leven. Onderzoekers in de Verenigde Staten bekeken de medische geschiedenis van 424 honderdjarigen (tot de leeftijd van 119 jaar) om vast te stellen hoe hun weerstand was tegen staar en tegen tien belangrijke ziekten – hoge bloeddruk, hartaandoeningen, diabetes, beroertes, huidkanker, andere soorten kanker, osteoporose, schildklieraandoeningen, de ziekte van Parkinson en chronische obstructieve longziekte (COPD). Ze ontdekten dat er onder honderdjarigen de volgende drie profielen voorkwamen. VEROUDERING tegengaan 9
LILONLOYOU 6-11.indd 9
18/09/13 17:22
• Overlevers (24% van de mannen, 43% van de vrouwen) die voor hun tachtigste te maken kregen met een of meer van deze leeftijdsgebonden ziekten, maar die hadden overwonnen.
• Uitstellers (44% van de mannen, 42% van de vrouwen) die pas na hun tachtigste te maken kregen met een van deze leeftijdsgebonden ziekten.
• Ontsnappers (32% van de mannen, 15% van de vrouwen) die 100 jaar werden zonder een van deze veelvoorkomende leeftijdsgebonden ziekten te ontwikkelen. Dit is goed nieuws voor degenen onder ons die een wat pittiger leven hebben geleid. Steeds meer honderdjarigen zijn overlevers die te maken hebben gekregen met verschillende ziekten – en die hebben overwonnen. Dit lijkt erop te wijzen dat we niet per se als een heilige hoeven te leven of een blanco medisch dossier hoeven te hebben om de magische leeftijd van 100 jaar te bereiken. Andere factoren die te maken hebben met een lang en gezond leven, zijn onder andere het eerste kind zijn, bloedgroep B hebben en naaste familieleden hebben die ten minste 98 jaar zijn geworden. Helaas kunnen we al deze factoren niet beïnvloeden, maar er zijn wel andere dingen die we kunnen doen om een gezonde levensduur te verlengen – en daar gaat dit boek over…
Handleiding voor een langer, gezonder leven Wist u dat iedere dag uw gebit flossen meer dan zes jaar aan uw leven kan toevoegen en dat iedere dag een handvol amandelen eten de ‘slechte’ cholesterolspiegel kan verlagen? Of dat iedere dag een appel eten echt gezond is en dat leuke dingen doen met vrienden echt goed is voor uw gezondheid?
10 VEROUDERING tegengaan
LILONLOYOU 6-11.indd 10
18/09/13 17:22
In dit boek vindt u alle adviezen op het gebied van voeding en leefstijl – op basis van duidelijk wetenschappelijk bewijs – om mooi oud te kunnen worden en zo lang mogelijk zo gezond mogelijk te blijven. In deel een staan twintig basisregels om jong te blijven en u goed te blijven voelen. Van meer knoflook eten tot meer theedrinken en van regelmatig bewegen tot goed slapen, het zijn allemaal dingen die heel eenvoudig kunnen worden opgenomen in de dagelijkse routine – het zijn geen afmattende fitnessregimes of ingewikkelde instructies die moeten worden opgevolgd. U vindt ook adviezen over algemene antiverouderingssupplementen om te zien waar uw lichaam behoefte aan heeft, als dit iets is dat u zou willen overwegen. In deel twee kijken we in detail naar verschillende delen en functies in het lichaam, waarbij wordt uitgelegd hoe deze over het algemeen schade oplopen als we ouder worden en hoe we de effecten van veroudering door eenvoudige veranderingen in voeding en leefstijl kunnen minimaliseren en gerichte voordelen kunnen behalen op specifieke gebieden. U krijgt ook advies over nuttige supplementen die in de verschillende gevallen antiverouderende voordelen bieden. Misschien hebt u al tekenen van veroudering opgemerkt en wilt u iets doen om het verouderingsproces te vertragen. Het is nog niet te laat – u kunt er iets tegen doen. Uiteindelijk wil iedereen er aan de buitenkant net zo uitzien en zich voelen als aan de binnenkant – en deze eenvoudige stappen laten u zien hoe u dat kunt doen.
VEROUDERING tegengaan 11
LILONLOYOU 6-11.indd 11
18/09/13 17:22
DEEL een
LILONLOYOU 12-13.indd 12
10/09/13 05:58
20 BASISREGELS Integreer deze regels in uw voeding en leefstijl om er goed uit te blijven zien en u goed te blijven voelen terwijl u ouder wordt.
LILONLOYOU 12-13.indd 13
10/09/13 05:58
