Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 5 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
INHOUDSTAFEL
1. Werkgelegenheidsmaatregelen ten gunste van OCMW-cliënteel Artikel 60 § 7 en Artikel 61 van de OCMW-wet Artikel 60 § 7 1. Enkele algemene beschouwingen rond de tewerkstelling in toepassing van artikel 60 § 7 1.1. Een tewerkstelling in toepassing van artikel 60 § 7 is een vorm van dienstverlening 1.2. Artikel 60 § 7 van de Organieke Wet van 8 juli 1976 betreffende de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn is van beperkte duur 1.2.1. Het OCMW gebruikt deze maatregel om zijn cliënt in regel te stellen met de sociale zekerheid in de meest ruime betekenis van het woord 1.2.2. De werkervaring 1.2.3. Niet letterlijk in de wet: doorstroming naar de reguliere arbeidsmarkt 2. Doelgroep van tewerkstelling in toepassing van artikel 60 § 7 2.1. Gerechtigden op maatschappelijke integratie 2.2. Rechthebbenden op financiële maatschappelijke hulp die omwille van hun nationaliteit geen recht hebben om maatschappelijke integratie en die ingeschreven zijn in het vreemdelingenregister 3. De arbeidsrelatie in toepassing van artikel 60 § 7 3.1. Werk in toepassing van artikel 60 § 7 gebeurt steeds met een arbeidsovereenkomst 3.2. Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of voor onbepaalde duur? 3.3. Terbeschikkingstelling bij derde-gebruikers 3.3.1. Uitzondering op het verbod op terbeschikkingstelling 3.3.2. Welke derde-gebruikers? 3.3.3. Welke voorwaarden moeten worden nageleefd? 3.3.4. Schematische voorstelling
december 2010
1 1 1
2
3 7 8 8 9
12 14 14 14 15 16 17 19 20
Inhoudstafel / 1
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 6 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
4. De verschillende subsidieregimes van artikel 60 § 7 4.1. Een tewerkstelling in toepassing van artikel 60 § 7 zonder subsidie 4.2. De ‘klassieke’ tewerkstelling in toepassing van artikel 60 §7 4.2.1. Staatstoelage 4.2.2. Cumul met andere subsidies 4.3. De bijzondere subsidie voor een eenmalige deeltijdse tewerkstelling 4.3.1. Inleiding 4.3.2. Subsidiebedrag en de duur ervan 4.3.3. Contractmodaliteiten 4.3.4. Incidentie met de socio-professionele integratiepremie (SPI) 4.3.5. Cumul met andere subsidies 4.4. De verhoogde subsidie in het geval van een terbeschikkingstelling bij een erkend initiatief in de sociale economie 4.4.1. Wetgeving 4.4.2. Het subsidiebedrag 4.4.3. Wat zijn de sociale economie-initiatieven? 4.4.4. Voorwaarden om de subsidie te ontvangen 4.4.5. Voorwaarden voor het OCMW om zelf als gebruiker in aanmerking te komen 4.5. De regeling voor een terbeschikkingstelling van een werknemer in artikel 60 § 7 bij een privéonderneming 4.5.1. Definitie van privéonderneming 4.5.2. Engagementen van de privéonderneming 4.5.3. Contractmodaliteiten 4.5.4. Incidentie met de opleidings- en omkaderingspremie (art. 61 OCMW-wet) 4.6. De verhoogde toelage in het kader van het stedenbeleid 4.6.1. Bedrag 4.6.2. Praktische modaliteiten 4.7. De vrijstelling van de patronale sociale zekerheidsbijdragen 4.7.1. Begrip 4.7.2. Twee categorieën van OCMW’s 4.8. Schematisch overzicht van de subsidies (bedragen op 1 september 2008)
Inhoudstafel / 2
21 23 24 24 27 27 27 28 29 30 31
31 31 32 33 37 40 40 41 42 43 43 45 45 46 49 49 49 52
december 2010
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 7 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
Bijlage 1 – Overzicht van relevante wet- en regelgeving
53
Bijlage 2 – Modellen van overeenkomsten in het kader van artikel 60 § 7
57
Artikel 61 OCMW-WET 1. Inleiding 2. Wat is de opleidings- en omkaderingspremie? (O&O-premie) 2.1 Doelgroep van de maatregel 2.2 Terminologie en begrippen 2.3 Wat is een privéonderneming? 3. De hoogte en duur van de O&O-premie 3.1 Bijzondere bepaling omtrent de duur 3.2 Het belang van de samenwerkingsovereenkomst 4. Modaliteiten van de tewerkstelling die in aanmerking komt voor de O&O-premie 5. De bewijsstukken verbonden aan de O&O-premie 6. Bevoegd OCMW bij verhuis van de cliënt / werknemer 7. Combinatie met de werkgelegenheidsmaatregelen 8. Aanbevelingen in het kader van de trajectwerking
1 1 1 2 2 5 6 8 9 11 11 12 12 13
Bijlage 1 – Relevante wet- en regelgeving
15
Sociale Inschakelingsinitiatieven (SINE) 1. Inleiding 2. Werkgevers 2.1. De hoedanigheid van de werkgever 2.2. Specifieke voorwaarden, naast de voorwaarde van de hoedanigheid voor diensten van het OCMW met een SINE-erkenning 3. Wie komt als werknemer in aanmerking? 3.1. Rechthebbenden ouder dan 45 jaar 3.1.1. Voorwaarden 3.1.2. Subsidies 3.2. Rechthebbenden jonger dan 45 jaar – ‘lang’ werkloos 3.2.1. Voorwaarden 3.2.2. Subsidies 3.3. Rechthebbende jonger dan 45 jaar – ‘kort’ werkloos 3.3.1. Voorwaarden 3.3.2. Subsidies 3.4. Verlenging van de subsidietermijnen december 2010
1 1 1
5 7 8 8 9 10 10 10 11 11 12 13
Inhoudstafel / 3
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 8 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
3.5.
Samenstelling van de periodes van recht op maatschappelijke integratie of recht op financiële maatschappelijke hulp binnen de referteperiode 3.6. Cumul van de subsidies verbonden aan SINE met andere subsidies 4. Arbeidsrechtelijke en sociaalrechtelijke aspecten van tewerkstelling in SINE 5. Praktische afwikkeling 5.1. Rapportage aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen 5.2. Betaling van de financiële tussenkomst 5.3. Wat bij de verhuis van de betrokken werknemer naar een andere gemeente? 5.4. Arbeidsrechtelijke bepalingen 5.4.1. Betaling van het loon 5.4.2. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst door de werknemer 5.4.3. Arbeidsongevallen
13 15 16 17 17 18 19 19 19 20 20
Bijlage 1 – Overzicht van de relevante wetgeving
23
Bijlage 2 – Formulieren
25
Activa 1. Algemene beschouwingen 1.1. De maatregel 1.2. Terminologie en begrippen 1.2.1. Werkgever 1.2.2. Werkzoekende 2. Voorwaarden voor activering van gerechtigden op maatschappelijke integratie en van rechthebbenden op financiële maat schappelijke hulp en de daaraan verbonden subsidies 2.1. Recht hebben op maatschappelijke integratie of financiële maatschappelijke hulp 2.2. Leeftijdscategorieën 2.3. Categorieën werkzoekenden 2.3.1. De ‘kortdurig’ werklozen 2.3.2. De ‘langdurig’ werklozen 2.3.3. De ‘zeer langdurig’ werklozen
Inhoudstafel / 4
1 1 2 3 3
9 11 11 11 11 12 12
december 2010
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 9 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
2.4.
3.
4.
5.
6.
7.
Financiële tussenkomst 2.4.1. Forfaitaire vrijstelling van patronale sociale zekerheidsbijdragen 2.4.2. De financiële tussenkomst in het loon Tijdelijke versterkte Activa vanaf 1 januari 2010 – enkel RVAactivering 3.1. De werkuitkering 3.1.1. Werkzoekende min 26-jarigen 3.1.2. Min 45-jarige uitkeringsgerechtigde volledig werklozen 3.1.3. Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen vanaf 45 jaar 3.1.4. De uitkeringsgerechtigde volledig werkloze vanaf 50 jaar 3.2. De werkkaart 3.3. De RSZ-vermindering 3.4. De werkgever Praktische afwikkeling 4.1. Selectie van de kandidaat-werknemer 4.2. De administratieve afwikkeling 4.2.1. De werkkaart 4.2.2. De financiële tussenkomst 4.2.3. De bijlage bij de arbeidsovereenkomst 4.2.4. Verhuis van de betrokken werknemer Arbeidsrechtelijke en sociaalrechtelijke aspecten van tewerkstelling in Activa 5.1. Het statuut van de werknemer 5.2. De arbeidsovereenkomst 5.3. Opbouw van sociale zekerheidsrechten 5.4. De werktijdregeling: minstens 1/5 – voltijds 5.5. Opzeggingstermijn door de werknemer Bijzonderheden 6.1. Afwijkende berekeningswijze voor korte tewerkstellingen 6.2. De twaalfmaanden-regel en de dertigmaanden-regel Activa PVP 7.1. De werkgever 7.2. De (taakomschrijving van de) werknemer 7.3. Specifieke administratieve vereisten voor de aanwerving 7.4. Schema Activa PVP
december 2010
12 12 13 17 18 18 20 21 22 23 23 23 24 24 25 25 29 31 32 32 32 33 33 34 34 35 35 35 37 37 37 38 39
Inhoudstafel / 5
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 10 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
Bijlage 1 – Overzicht van de relevante wetgeving
40
Bijlage 2 – Formulieren
41
Werkervaring 1. Algemeen 1.1. Algemene beschouwingen en begrippenkader 1.2. Werkervaring vanaf 2009 2. De doelgroep 2.1. Formele doelgroep 2.2. Doelgroep bij uitbreiding: akkoord directeur van het Lokaal Klantencentrum van de VDAB 3. De werkervaring 3.1. De promotor: on the job – werkervaring 3.2. Het leerwerkbedrijf 4. De arbeidsovereenkomst 5. De opbouw van sociale zekerheidsrechten 6. De betoelaging 6.1. De loonpremie 6.1.1. Geen loontussenkomst vanwege OCMW of RVA 6.1.2. Loontussenkomst door OCMW of RVA 6.2. De omkaderingspremie 6.3. Aanvullende omkaderingspremie 6.4. Vergoeding voor de inschakelingsmodule 6.5. Nazorgvergoeding 6.6. Overzicht premies en vergoedingen 7. Werkervaring en artikel 60 § 7 OCMW-wet 8. Praktische modaliteiten 8.1. Formulieren 8.2. De administratieve afwikkeling
1 1 2 4 4 5 6 7 9 11 12 13 13 13 14 17 18 18 18 19 19 20 20 22
Bijlage 1 – overzicht van de relevante wetgeving
23
Bijlage 2 – modelformulieren
25
Invoeginterim 1. Werkgever 2. Werknemer
Inhoudstafel / 6
1 1
december 2010
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 11 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
3. Wettelijk kader 3.1. Basiswet 3.2. Uitvoeringsbesluiten 4. Toepassing 4.1. De arbeidsovereenkomst 4.2. Samenwerkingsovereenkomst gesloten met betrekking tot de invoeginterim 4.3. De tewerkstelling 4.4. Financiële tussenkomst 4.5. Cumulatie met andere werkgelegenheidsmaatregelen 4.6. Verhuis van de werknemer 4.7. Interpretaties
2 2 3 4 4
Bijlage – Modelovereenkomst betreffende de invoeginterim
9
4 4 5 5 6 6
Het Koninklijk Besluit van 23 september 2004 – K.B. 500 euro 1. Algemeen 1 1.1 Juridische basis 1 1.1.1 Wetteksten 1 1.1.2 Commentaar 2 1.1.3 Krachtlijnen en finaliteit 2 2. Inhoud van het K.B. en het Sinterklaasprotocol 3 2.1 Persoonsgebonden toepassingsgebied 3 2.1.1 De doelgroep 3 2.1.2 Uitgesloten categorieën 4 2.1.3 Commentaar 5 2.2 Territoriaal toepassingsgebied 5 2.3 Modules en subsidies 6 2.3.1 Modules 6 2.3.2 Subsidies 7 3. Praktisch werken met het K.B. 500 euro 9 3.1 Inleiding 9 3.2 De selectie van de werkzoekende cliënt 10 3.3 Doorverwijzing van de werkzoekende cliënt en voorstel van traject door het OCMW 10 3.3.1 Rol van het OCMW bij de uitvoering van het trajectplan 11 3.3.2 Voordelen van de doorverwijzing 13 3.4 Toewijzing en uitvoering van het trajectplan 13
december 2010
Inhoudstafel / 7
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 12 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
3.5
3.6
Registratie en opvolging 3.5.1 Het OCMW zit niet in de lokale werkwinkel (maar bv. wel in een contactpunt) en wenst niet als uitvoerder op te treden 3.5.2 Het OCMW zit (fysiek) in de lokale werkwinkel en beslist om niet deel te nemen aan de uitvoering van het traject 3.5.3 Het OCMW zit (fysiek) in de lokale werkwinkel en wil een deel van de uitvoering voor eigen rekening nemen 3.5.4 Het OCMW zit niet in de lokale werkwinkel (maar bv. wel in het contactpunt) en wil een deel van de uitvoering voor eigen rekening nemen 3.5.5 Het OCMW maakt geen deel uit van de lokale werkwinkel 3.5.6 Samenvattende tabel van de registratieverplichting Registratie en subsidie 3.6.1 Zesmaandelijkse administratieve afwikkelingen 3.6.2 Afrekening en terugvordering 3.6.3 Commentaar
Bijlage 1 – Koninklijk Besluit van 23 september 2004 – K.B. 500 euro
13
14
15
15
17 18 19 19 20 20 21 23
Bijlage 2 – Samenwerkingsovereenkomst van 6 december 2004 voor het opstellen van een richtlijnenprotocol ter uitvoering van het Koninklijk Besluit van 23 september 2004 – het zg. ‘Sinterklaasprotocol’ 23 Bijlage 3 – Aanvraagformulier OCMW traject K.B. 500 euro
23
Faciliterende instrumenten – De Socioprofessionele Balans 1 Situering van het instrument 2 Het theoretisch kader uit de doeken 2.1 Doelstelling van de SPB 2.2 Vertrekken vanuit een integrale aanpak 2.3 De SPB als cyclisch proces 2.4 Een methodisch kader voor sociaal werk 3 Een blik op de instrumenten 3.1 Een methodiek in drie fasen Inhoudstafel / 8
1 3 3 4 6 8 9 9 december 2010
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 13 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
3.2 Overzicht van de instrumenten 4 Uit het leven gegrepen: enkele praktijkvoorbeelden 5 Meer weten
11 14 22
2. Werkgelegenheidsmaatregelen inzetbaar door de lokale besturen Inleiding De dienstencheque 1. Historiek 2. Wetgevend kader 2.1. Wet van 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en -banen 2.2. K.B. van 12 december 2001 betreffende de dienstencheques 2.3. Convenant houdende het gebruik van dienstencheques in de OCMW's van 9 december 2004 2.4. Koninklijk Besluit van 21 september 2004 tot toekenning van een verhoogde activeringsuitkering in het kader van de bevordering van de tewerkstelling in de sociale werkplaatsen en tot uitbreiding van het toepassingsgebied van de regeling van de sociale inschakelingseconomie 2.4.1. Overzicht van werkgevers die Sine kunnen gebruiken 2.4.2. Andere initiatiefnemers, buiten het OCMW 2.4.3. Beoordeling van de aanvragen, zowel voor OCMWinitiatieven als andere 2.5. Koninklijk Besluit van 17 januari 2006 tot invoering van een stelsel van uitkeringen voor moederschapshulp ten gunste van vrouwelijke zelfstandigen (B.S. 23 januari 2006) 2.6. Het opleidingsfonds dienstencheques 2.6.1. Welke activiteiten komen in aanmerking als vorming? 2.6.2. Commissie Opleidingsfonds Dienstencheques 2.6.3. Aanvraag tot goedkeuring van de opleiding december 2010
1 5 5 11 19
22 26 27 28
30 32 32 34 36
Inhoudstafel / 9
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 14 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
2.6.4. Aanvraag tot terugbetaling van de kosten 2.6.5. Bevoegde instanties en nuttige adressen 3. De werknemer 3.1. Wie? 3.2. Arbeidsvoorwaarden 3.3. Combinatie van werkgelegenheidsbevorderende maatregelen 4. De werkgever 4.1. Wie? 4.2. Erkenningsprocedure 4.3. Lokaal bestuur als werkgever 4.4. Lokaal bestuur als partner in een dienstenbedrijf 4.5. Relatie met het uitgiftebedrijf 4.6. Aandachtspunten voor het lokale bestuur 4.6.1. Aanbieden van deze dienstverlening 4.6.2. Hoe medewerkers werven? 4.6.3 Melding bij RSZPPO 5. De klanten 5.1. Wie? 5.2. Hoe werkt het? 5.3. Welke activiteiten? 5.4. Aandachtspunten voor het lokale bestuur 5.5. Fiscaal attest 5.6. Kosten voor extra prestaties
36 37 39 39 40 47 53 53 54 65 66 82 84 84 85 86 87 87 87 89 96 97 97
Bijlage 1 – overzicht wet- en regelgeving
99
Bijlage 2 – Aanvraag tot erkenning als dienstenonderneming 101 Bijlage 3 – Aanvraagformulier tot inschrijving en/of bekendmaking in de bijlagen bij het Belgisch Staatsblad
111
Bijlage 4 – Modelformulier arbeidsovereenkomst dienstencheques
115
Bijlage 5 – Gebruikersprotocol dienstencheques
131
Bijlage 6 – Convenant inzake het gebruik van het instrument van de dienstencheques in het kader van de activiteit strijken buitenshuis door daartoe kende strijkateliers 135 Bijlage 7: Memo tips voor de gebruiker van dienstencheques in het kader van 'veilig en gezond werk' 139 Inhoudstafel / 10
december 2010
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 15 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
Bijlage 8 – SINE-formulieren
141
Bijlage 9 – Model dienstencheque 2010
161
De startbaanovereenkomst 1. De definitie van de startbaanovereenkomst 1.1. Startbaanovereenkomst – Artikel 23 – 28 Wet 1.2. Startbaanverplichting – Artikel 39 – 42 Wet 1.3. Aanwervingsverplichting 1.4. Sancties bij niet-naleving van de startbaanverplichting 2. Financieel voordeel voor de werkgever in het kader van een startbaanovereenkomst 2.1. Procedure C63 Werkkaart – Werkkaart Start 2.2. De doelgroepvermindering 2.2.1. De doelgroepvermindering A 2.2.2. De doelgroepvermindering B 2.2.3. Toekenning aan de werkgever van de doelgroep vermindering 2.3. De werkuitkering van 350 euro: Activa Start 2.3.1. Voorwaarden 2.3.2. Eerste aanvraag van de werkuitkering 2.3.3. Maandelijkse betaling van de werkuitkering? 2.3.4. Inschrijving als werkzoekende 3. Verduidelijking van de voorwaarden waaraan de werknemer kan / moet voldoen
1 2 3 3 5 6 7 8 8 9 9 10 10 11 12 12 13
Bijlage 1 – Formulier C63 werkkaart
17
Bijlage 2 – Bijlage bij de arbeidsovereenkomst
21
Bijlage 3 – Formulier C78 activa start
23
Bijlage 4 – Aanvraagforumier voor het verkrijgen van een gedeeltelijke vrijstelling van de jongerenverplichting in ruil voor het aanbieden van stageplaatsen
25
Bijlage 5 – Overeenkomst voor het aanbieden van stageplaatsen
27
december 2010
Inhoudstafel / 11
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 16 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
Gesubsidieerde Contractuelen (GESCO)* Lokale Diensteneconomie (LDE) De beroepsinlevingsovereenkomst* Activa* Sociale Inschakelingsinitiatieven (SINE)* Werkervaring*
3. Jongeren Stagevademecum 1. Inleiding 1 1.1. De invoering van 100 leerwerkplaatsen 1 1.2. Financiering van de medische onderzoeken voor stagiairs en leerwerkers 2 1.3. E-ontmoetingsplaats voor vragers en aanbieders van stageen leerwerkplaatsen: www.stageforum.be (DIVA vzw) 2 1.4. Begeleiding van de stage- en leerwerkaanbieders 2 1.5. Communicatie en sensibilisatie 3 2. Onbezoldigde stages 5 2.1 Schoolstages 5 2.1.1 Definities - kader 5 2.1.2 Welke arbeidsrechtelijke bepalingen moeten zeker worden gevolgd? 7 2.1.3 Welke verzekeringen moeten de school en de stageaanbieder sluiten? 10 2.1.4 Wat te doen om in orde te zijn met de welzijnswetgeving 11 2.1.5 Een stageovereenkomst opstellen 13 2.1.6 Het stagereglement respecteren 14 2.2 Stages van opleidingscentra 15 2.2.1 Definities – kader 15
Inhoudstafel / 12
december 2010
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen afl 1.book Page 17 Thursday, December 9, 2010 1:44 PM
Handboek werkgelegenheidsmaatregelen in lokale besturen
2.2.2 Welke arbeidsrechtelijke bepalingen moeten zeker worden gevolgd? 2.2.3 Welke verzekeringen moeten de stagevragende instantie en de stageaanbieder sluiten? 2.2.4 Wat te doen om in orde te zijn met de welzijnswetgeving? 2.2.5 Een stageovereenkomst opstellen 3. Bezoldigde leerwerkplaatsen 3.1 Definities – kader 3.2 Soorten contracten en voorwaarden 3.2.1 Een brugproject: het verwerven van basisattitudes 3.2.2 Een Individuele Beroepsopleiding bij de VDAB (IBO) 3.2.3 Een deeltijdse arbeidsovereenkomst 3.2.4 Een beroepsinlevingsovereenkomst (BIO) 4. Concrete invulling van werkplekleren 4.1 Nuttige links 4.2 Contactpersonen 4.3 Checklists
15 15 16 16 17 17 18 18 18 19 20 35 35 35 35
Bijlage 1 – Checklists
37
Bijlage 2 – Overzicht van modellen en voorbeelden
69
De onderdelen aangeduid met * behoren niet tot het basiswerk, maar maken deel uit van de bijwerkingen. december 2010
Inhoudstafel / 13