Nieuwsbulletin voor ouders over het project Naar gelijke schooltijden No 3, Februari 2012 Vorig jaar is het project ‘Naar gelijke schooltijden’ van start gegaan. Binnen de Stichting Openbaar Onderwijs Noord is onderzocht of het wenselijk is om collectief over te gaan op andere schooltijden. U wordt in dit nieuwsbulletin geïnformeerd over de ontwikkeling van het project ‘Naar gelijke schooltijden’. In dit nieuwsbulletin leest u over: 1. De stand van zaken van het project ‘Naar gelijke schooltijden’. 2. Ervaringen met andere schooltijden uit onze eigen praktijk: OBS Het Vogelnest 3. Antwoord op de ‘meest gestelde vragen’ van ouders.
1. ‘Naar gelijke schooltijden’ maakt een pas op de plaats In januari heeft het bestuur besloten om met het project gelijke schooltijden ‘een pas op de plaats te maken’. Aanleiding hiervoor was een tussentijdse evaluatie van het project met de schooldirecteuren van de openbare basisscholen in Noord. De voortgang van het project ‘Naar gelijke schooltijden’ is in december en januari met de directeuren van de scholen geëvalueerd. De resultaten van de evaluatie hebben geleid tot herbezinning door het bestuur op de gestelde doelen. Het bestuur heeft besloten om ‘een pas op de plaats te maken’ ten aanzien van het schooltijdenbeleid. Dat betekent concreet dat het project even wordt stilgelegd. Over 1,5 jaar wordt de stand van zaken rond de schooltijden op de openbare basisscholen in Noord opgemaakt. Op dat moment worden de ervaringen van de scholen met andere scholentijden geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie wordt een besluit genomen over het weer opstarten van het project. Het kader Verandering schooltijden Scholen die de komende 1,5 jaar willen overstappen naar andere schooltijden doen dit binnen het kader zoals beschreven in de notitie ‘Voorstel pilot schooltijdenregeling’ die in december 2011 met de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) is besproken. Scholen die van dit kader af willen wijken doen dat pas na overleg met het bestuur. Het kader voor de verandering van de schooltijden is in nauw overleg met een groep schooldirecteuren en GMR leden opgesteld en houdt het volgende in: 1. De school heeft vijf-gelijke-schooltijden. Elke dag begint en eindigt de school voor alle kinderen op hetzelfde moment . 1
2. De school heeft een continurooster. Een korte lunchpauze van minimaal 30 minuten en maximaal 45 minuten waarin alle kinderen op school blijven. 3. Alle leerlingen gaan in alle groepen 25 uur per week naar school, dus 5 uur onderwijs per dag. Het totaal aantal lesuren gedurende het jaar is 950 uur. 4. Er zijn vooraf heldere afspraken met de buitenschoolse opvang (BSO) over tijden van opvang en het aanbod. Een aantal scholen overweegt nu om de schooltijden te veranderen. Binnen de medezeggenschapsraden van deze scholen wordt gesproken over de haalbaarheid en de voorwaarden. Het besluit om de schooltijden te veranderen heeft instemming nodig van de ouders van de medezeggenschapsraad van de school. Op dit moment zijn er twee scholen binnen het openbaar onderwijs van Noord die met het vijfgelijke-dagen-model werken: Het Vogelnest en Overhoeks. Basisschool De Bongerd werkt met een continurooster op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Meer informatie over andere schooltijden in het onderwijs? Informatie over (het veranderen van) schooltijden in het basisonderwijs is te vinden op de website van het Project ‘Andere Tijden in onderwijs en opvang’. Het project Andere tijden is een samenwerkingsverband van Het Kinderopvangfonds, VOS/ABB, de MO-groep Kinderopvang, BOinK en de PO-raad. Zie ook: www.anderetijdeninonderwijsenopvang.nl.
2. Ervaringen met andere schooltijden uit onze eigen praktijk: OBS Het Vogelnest OBS Het Vogelnest heeft met ingang van het nieuwe schooljaar het vijf-gelijke-tijden-model ingevoerd. We zijn benieuwd hoe de nieuwe schooltijden bevallen. Elles Verschoor (directeur), Maaike Gerritsen (leerkracht groep 4), Iris Oomen (leerkracht groep 5/6) en Amanda Hartlief (leerkracht groep 3) vertellen over hun ervaringen. Hun enthousiasme werkt aanstekelijk. Waarom hebben jullie de schooltijden veranderd? Directeur Elles vertelt: ‘Het idee om over te gaan naar nieuwe schooltijden ontstond vorig jaar in de ouderkamer van Het Vogelnest. Ouders vroegen aan mij of het mogelijk was om een continurooster in te voeren. Dat leek hun prettig omdat zij dan nog maar één keer per dag hoefden te halen en brengen.’ Het idee sprak Elles wel aan maar om hele andere redenen. ‘De Tussenschoolse Opvang (TSO) liep al een tijd niet goed; kinderen waren aan het begin van de middag erg druk, sommige kinderen gingen niet naar de TSO en ook niet naar huis, zij hingen tussen de middag op straat rond, het duurde ’s middags best een tijdje voordat iedereen weer rustig aan het werk was. Bovendien was de concurrerende school om de hoek van plan ook over te gaan op nieuwe schooltijden. De schooltijden waren onderwerp van gesprek in de buurt.’ Eigenlijk waren directie, team en ouders op het Vogelnest er snel uit: het aanpassen van de schooltijden zou dé oplossing kunnen zijn.
2
Wat hebben jullie precies veranderd? Elles: ‘Per september 2011 zijn de nieuwe schooltijden ingevoerd: op alle dagen van de week start de schooldag om 8:30 uur en eindigt de schooldag om 14:00 uur, dus ok op woensdag. Gedurende de dag hebben alle personeelsleden twee keer pauze: een kleine pauze (15 minuten) onder lestijd en een grote pauze (30 minuten) direct na schooltijd. Alle kinderen blijven tussen de middag op school, en eten met hun eigen leerkracht in hun eigen klas. Voor het toezicht tijdens het buitenspelen is een rooster gemaakt zodat een deel van het personeel toezicht houdt en de rest een kleine pauze heeft.’ Moesten jullie als personeelsleden erg wennen aan de nieuwe schooltijden? Amanda: ‘Even wel, maar het wende erg snel. We zagen er in het begin wel tegenop dat we zo lang achter elkaar moesten werken zonder pauze, maar achteraf valt dat reuze mee. We hebben allemaal onder schooltijd 15 minuten pauze tijdens het buitenspelen van de kinderen. Dat is lang genoeg om even rustig een kop thee te drinken. Na schooltijd komen we allemaal bij elkaar tijdens onze grote pauze. Dat is ook gezellig.’ Wat zijn de voordelen van het nieuwe rooster? Maaike: ‘Het grootste voordeel is dat de dag veel gestructureerder verloopt. De onrust aan het begin van de middag is verdwenen, waardoor de gehele dag veel soepeler verloopt voor kinderen en ook voor de leerkrachten. Het is rustiger in de school. We kunnen de onderwijstijd, vooral in de middag, veel efficiënter gebruiken.’ Amanda: ‘Bij de oude schooltijden merkten we nog vaak dat kinderen aan het eind van de dag echt moe waren, ook omdat de TSO veel energie van de kinderen vroeg. Dat is nu verleden tijd. Als we om 14:00 uur uitgaan zijn de kinderen meestal nog heel fit. We horen vaak verbaasde uitroepen ‘Is het nu al tijd, juf?’. ‘ Is de dag juist niet erg lang voor leerkrachten? Iris: ‘Helemaal niet. Het gekke is dat we, net als de kinderen, zelf ook het gevoel hebben dat de tijd omvliegt. Het lesgeven lijkt wel minder energie te kosten in dit nieuwe schooltijdenmodel. We hebben allemaal in de loop van de schooldag een pauze van 15 minuten, maar ook het lopen van pleinwacht tijdens het buitenspelen is een soort ‘break’. Je haalt dan even een frisse neus, spreekt je collega’s even, we vinden dat juist prettig.’ Maaike: ‘We vinden het trouwens wel belangrijk dat iedereen meedraait in het pleinwachtrooster, dus ook het onderwijsondersteunend personeel zoals de IB-er en de directeur. Dat heeft ook een functie, want je ziet zoveel als je naar spelende kinderen kijkt. Het is echt een moment om te observeren en meteen daarover met elkaar te praten.’ Zijn er ook nadelen voor leerkrachten? Amanda: ‘Bijna niet. We moesten er wel aan wennen dat de vijf gelijke dagen ook betekent dat we op woensdag niet meer eerder vrij zijn. Ook dan werken we gewoon door tot 16:30 uur. Dus de dingen die we normaal op woensdagmiddag deden, moeten nu in het weekend. Eigenlijk niet anders dan buiten het onderwijs, maar voor ons wel erg wennen.’ Zijn er aparte afspraken gemaakt met de naschoolse opvang? Elles: ‘Met de naschoolse opvang hebben we snel afspraken kunnen maken. We werken met een BSO organisatie die ook op een andere school met gelijke dagen kinderen ophaalt. Dus zij waren er al 3
aan gewend. Op onze school maken maar weinig leerlingen gebruik van de naschoolse opvang, dus het was allemaal wel snel te organiseren. Ook de aanbieders van naschools activiteiten hebben goed meegewerkt. We bieden een uitgebreid programma aan, aansluitend op de schooldag, waar heel veel kinderen gebruik van maken.’ Hebben jullie tips voor collega’s op andere scholen die nadenken over het invoeren van het vijfgelijke-tijden-model? Unaniem: Gewoon doen. Niet te lang over praten. Durf na te denken over verandering! Tenslotte Iedereen die een keer wil komen kijken of praten kan contact opnemen met Het Vogelnest, Elles Verschoor, tel 020-6361792 of email:
[email protected]
3. Antwoorden ‘veel gestelde vragen’ ouders We gaan in op de volgende vragen die ouders ons stelden: 1. Wat levert de invoering van andere schooltijden op? 2. Wat zijn belangrijke randvoorwaarden voor een succesvolle invoering van andere schooltijden? 3. Welke bevoegdheden heeft de Medezeggenschapsraad bij een overgang naar andere schooltijden? 1. Wat levert de invoering van andere schooltijden op? Antwoord: Steeds meer scholen in Nederland gaan over op nieuwe schooltijden. Het adviesbureau Oberon volgt de ontwikkeling in het land rond Andere schooltijden in het basisonderwijs en publiceert deze in een tweejaarlijkse monitor. De eerste meting vond plaats in het voorjaar van 2011. 161 Nederlandse scholen die al zijn overgaan op andere schooltijden hebben antwoord gegeven op de vraag ‘Wat levert de invoering van andere schooltijden op?’. De invoering van andere schooltijden heeft volgens de scholen betrokken bij het onderzoek vooral meer rust en regelmaat in de schooldag opgeleverd. Ook zijn veel scholen van mening dat de lestijd effectiever besteed wordt. Daarnaast leveren andere schooltijden volgens de scholen winst op voor leerkrachten en voor de organisatie en invulling van de buitenschoolse opvang. Een greep uit de cijfers: 78% Er heerst rust en regelmaat op de school 57% De lestijd op school wordt effectiever besteed 23% De school trekt meer leerlingen 22% De leerlingen zijn meer geconcentreerd 20% Er zijn meer mogelijkheden voor activiteiten binnen de buitenschoolse opvang 10% De deelname aan de buitenschoolse opvang is meer gelijk verspreid over de week Zie voor het gehele onderzoek van Oberon: http://www.poraad.nl/scrivo/asset.php?id=939266
4
2. Wat zijn belangrijke randvoorwaarden voor een succesvolle invoering van andere schooltijden? Antwoord: Uit het onderzoek van bureau Oberon blijkt dat scholen het draagvlak onder ouders en personeel de belangrijkste randvoorwaarde vinden voor een succesvolle invoering van andere schooltijden. Ook een hechte samenwerking met partners in de kinderopvang is voor veel scholen een belangrijk voorwaarden voor succesvolle invoering. Een greep uit de cijfers: 93% Draagvlak onder ouders 86% Draagvlak onder personeel 67% Hechte samenwerking met partners (BSO) 46% Voldoende tijd om de nieuwe schooltijden in te voeren Zie voor het gehele onderzoek van Oberon: http://www.poraad.nl/scrivo/asset.php?id=939266 3. Welke bevoegdheden hebben ouders in de Medezeggenschapsraad (MR) bij een overgang naar andere schooltijden? Antwoord: Artikel 12 van de Wet Medezeggenschap (WMS) regelt dat de oudergeleiding van de MR instemmingsrecht op wijziging van de schooltijden heeft. Dat betekent dat een school de schooltijden niet mag veranderen zonder instemming van de ouders van de MR. Indien sprake is van bestuursbreed schooltijdenbeleid dan wordt het voorgestelde beleid door het bestuur voorgelegd aan de GMR waarin alle scholen vertegenwoordigd zijn. In dat geval heeft hebben de ouders van de GMR instemmingsrecht. Zie ook de rubriek ‘veel gestelde vragen´ op de site van het landelijk project Andere tijden: http://www.anderetijdeninonderwijsenopvang.nl/
Ten slotte: Heeft u nog vragen of wilt u nog wat kwijt? In dat geval kunt u contact opnemen met de extern projectleider Mirjam Hoedemaker, bereikbaar via Erika Lubbes van het secretariaat van de afdeling onderwijs
[email protected]. Erika stuurt de vragen en opmerkingen door naar de projectleider.
5
