Sliedrecht – ‘t Orleans Twaalf passiefhuizen De locatie In Sliedrecht zijn langs de Merwede aan de Rivierdijk zes dijkwoningen en zes dijkvilla’s gebouwd tegen de (verzwaarde) dijk langs de rivier de Merwede in Sliedrecht. De woningen sluiten aan op de historisch zo kenmerkende diversiteit van de Hollandse dijkbebouwing. De woningen zijn gebouwd volgens de uitgangspunten van de Stichting Passiefhuis Holland. De dijkwoningen in een rij; de dijkvilla’s als twee onder één kap. De woningen maken deel uit van het plan ’t Orleans met een zeer gevarieerd aanbod van zeven woningtypen met totaal 23 woningen en één bedrijfsruimte. Waterkering Het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden is verantwoordelijk voor de blijvende kwaliteit van de waterkeringen langs de rivier de Merwede in dit gebied. Daarom worden niet alleen strenge eisen gesteld aan het bouwen op en in de dijk, maar vervolgens ook aan de aanleg van tuinen. Een door het Hoogheemraadschap goedgekeurde situatie tekening, waarbij de randvoorwaarden en richtlijnen voor aanplant in de dijk zijn aangegeven, zijn aan elke koper van een dijkwoning in dit plan uitgereikt.
De locatie met zes dijkvilla’s (2/1 kap) op de voorgrond en zes dijkwoningen in een rij (wit gekleurd).
Passiefhuizen De passiefhuizen bestaan uit twee typen gebouwd in de vrije sector. Zes rijtjeswoningen, de dijkwoningen, en zes twee-onder-één-kap woningen, de dijkvilla’s. De doorsnede van de woningen is aan het dijktaluud aangepast. De woningen vallen op door een lage energieprestatiecoëfficiënt, een oriëntatie op de zon en aandacht voor een behaaglijk binnenklimaat in alle seizoenen.
1
Doorsnede dijkhuizen
Doorsnede dijkvilla
De woningen vallen op in het straatbeeld door de diepe neggen in de gestucte gevels. Dit als gevolg van het 32 centimeter dikke buitengevelisolatiesysteem, de thermisch losgekoppelde terras- en balkonconstructies aan de voorgevel, extra spuiramen in de nok en elektrisch bedienbare buitenzonwering aan de zonzijden. De balkons functioneren als vaste buitenzonwering voor de ondergelegen woonkamerramen. In het souterrain is een dijkkamer en op de verdieping zijn drie slaapkamers met de centrale ventilatie-/verwarmingsruimte en een inpandige badkamer met Solatube. Een Solatube is een spiegelende pijp met een transparante kap en reflector, die het daglicht via die pijp naar de ondergelegen ruimte spiegelt, waardoor elektrische lichtenergie bespaard wordt. De basisverwarming in de winter gebeurt met ventilatielucht, die opgewarmd wordt via een water/lucht warmtewisselaar. Additionele verwarming in keuken en badkamer vindt plaats door middel van handdoekradiatoren. In extreem koude winterdagen kan in het onderhuis verwarmd worden met behulp van een reserve radiator.
Zes dijkwoningen in een rij: voor- en achterkant
Dijkvilla’s: voor- en achterkant
De zonhuiskwaliteit met extreme isolatie, drievoudige beglazing, zonnecollector met zonneboiler voor warm tapwater bereiding en een hoogrendement ventilatiesysteem met warmteterugwinning en naverwarming levert veel wooncomfort, een grote mate aan energiezuinigheid en reductie van de CO2-uitstoot. De woningen zijn in 2004 opgeleverd. Het concept is beschreven in de Toolkit Duurzame Woningbouw als energieconcept Ri.7 in de 2e herziene druk (Æneas Uitgeverij van vakinformatie, 2
Boxtel, december 2006) voor een EPC van 0,46 en een CO2-reductie van 47%. In de vakliteratuur is het project veelvuldig beschreven. Zie daarvoor het kopje ‘Literatuur’. Bijzondere maatregelen
Energie − − − − − − − −
EPC = 0,40 - 0,46 PV-panelen (optie) reductie van EPC mogelijk tot 0,23 tot 0,36 extra isolatie bodem, gevel en dak R = 8,0 m2.K/W drievoudige beglazing U = 0,7 W/m2.K zonnegascombi voor verwarming en warm tapwater bereiding zonnecollectoren 4,23 m2 gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning met 100% by-pass in de zomer en naverwarming van ventilatielucht indien nodig hot-fill aansluiting was- en vaatwasmachine
Materialen − − − − −
prefab beton met buitengevelisolatie systeem afgewerkt met mineraal gebonden sierpleister lichtbeton prefab wanden houten kozijnen met drievoudige beglazing geïsoleerde buitendeuren
Binnenmilieu − − − −
vaste buitenzonwering individueel bedienbare buiten jaloezieën hoog geplaatste ramen Solar tube; daglicht voor badkamer
Projectgegevens Locatie Oplevering
Sliedrecht, Rivierdijk 429 e.o. 2004
Opdrachtgever Architect Aannemer Adviseur passiefhuis
Archidrome Holland bv, Hardinxveld-Giessendam Franke Architekten bv, Sliedrecht Formaat Bouw bv, Sliedrecht Franke Architekten bv, Sliedrecht
Stichting PassiefHuis Holland De Stichting PassiefHuis Holland (PHH) is een innovatief samenwerkingsverband tussen verschillende bedrijven uit de bouwwereld die stuk voor stuk een fundamentele bijdrage willen leveren aan het terugdringen van de energievraag in de gebouwde omgeving.
Doelstellingen De stichting PHH stelt zich het volgende ten doel: 1. Het stimuleren van energiezuinige bouwprojecten volgens het PassiefHuisprincipe. 2. Het verspreiden van kennis en ervaring over PassiefHuistechnologie. 3. Het ontwikkelen van specifieke producten en diensten ten behoeve van het PH-concept.
3
Gerelateerd project: Amstelveen – Urban Villa Opdrachtgever Architect Adviseur energieconcept Adviseur installaties
BAM Vastgoed Ontwikkeling, Deventer Atelier Z, Rotterdam EBM-Consult bv, Arnhem TU-Delft, Delft
Zeer energiezuinig concept voor woningbouw, gerealiseerd in 1993 maar anno 2007 nog steeds een koploper. Eigenlijk is het het eerste gebouw in Nederland dat voldoet aan de passiefhuisstandaard. Door een uitgekiende en geavanceerde combinatie van bouwtechnische, installatietechnische en woontechnische maatregelen zijn woningen met een zeer laag energiegebruik gecreëerd, voor een belangrijk deel door optimaal gebruik te maken van zonneenergie (ruimteverwarming 140 m3 gas per jaar). De maatregelen zijn in een proefproject van 16 zonne-energiewoningen gerealiseerd. De woningen maakten deel uit van een woongebouw met 42 woningen te Amstelveen. Na vele jaren zijn de bewoners nog steeds tevreden en de stookkosten uiterst laag. Daarmee heeft dit project bewezen dat de passiefhuisbenadering toekomst heeft. Het energieconcept is gebaseerd op de volgende energetische maatregelen: beperken van de warmteverliezen - atrium als warmtebuffer aan de achtergevels - zeer goed geïsoleerde en luchtdichte gevels - warmteterugwinning uit ventilatielucht met een hoog rendement. Installatie: hoog rendement verwarming - hoog rendement ventilatie - geavanceerde regeling. Comfort in de zomer: buitenzonwering die zowel automatisch als handbediend werkt - natuurlijke koeling door uitgekiende zomerventilatie - vaste buitenzonwering (lamellenrooster) op de bovenste verdieping. Bron: www.SenterNovem.nl/duurzameenergie Informatie
Franke Architekten bv, Sliedrecht Postbus 151, 3360 AD Sliedrecht tel.: 0184-420170 fax: 0184-411908 e-mail:
[email protected] website: www.frankearchitekten.nl
Stichting PassiefHuis Holland (PHH) Tel. 031 (0) 184 420 170 Fax 031 (0) 184 411 908
[email protected] 4
website: www.passiefhuis.nl
Toolkit Duurzame Woningbouw Energieconcept Ri.7 2e herziene druk Æneas Uitgeverij van vakinformatie, Boxtel, december 2006. Literatuur
Passiefhuis technologie in Nederland Bouwen voor de toekomst. Comfortabel & energie-efficiënt Stichting PH – Huis, april 2007 (2o druk)
Stichting stimuleert innovatieve bouwtechniek Henk Wind BouwWereld, nummer 4, 12 februari 2001
Passiefhuis: hoeksteen luchtdichte schil Stedebouw & architectuur, 23e jaargang – nr. 2, maart 2006
Passief wonen in Sliedrecht Erik Franke bouwIQ, jaargang 11, nummer 3, mei 2006.
Passiefhuizen in Nederland Boonstra, ir. Chiek, ir. Ragna Clocquet , ir. Loes Joosten - DHV bv Uitgave Rockwool Benelux bv / BuildDesk Benelux bv Aeneas Uitgeverij van vakinformatie bv, Boxtel, 2006. Websites www.toolkitonline.nl www.passiefhuis.nl www.frankearchitekten.nl www.architectuur.nl/web/show www.depw.nl Tekst Ger de Vries - V&L Consultants Rotterdam en gastdocent MilieuTechnisch Ontwerpen, faculteit Bouwkunde TU Delft. Erik Franke – Franke Architekten bv, Sliedrecht Deze projectbeschrijving is een bewerking van informatie van de website www.passiefhuis.nl aangevuld met informatie van de architect, Erik Franke van Franke Architekten bv en de website van SenterNovem (Urban Villa).
5
Foto’s V&L archief - Rotterdam Afbeeldingen Erik Franke – Franke Architkten bv, Sliedrecht
6
