Programma Puur Hoorn 2013-2014
Inhoudsopgave 1.
Inleiding ...................................................................................................... 3
2.
Waarom klimaatneutraal in 2040? ............................................................... 4
3.
Wat verstaan we onder klimaatneutraal en duurzaamheid? ........................ 5
4.
Wat hebben we al gerealiseerd? .................................................................. 6
5.
Waar gaan we ons in 2013-2014 op richten? ............................................... 8
6.
Hoe gaan we onze doelen monitoren? ....................................................... 11
7.
Wie zijn onze partners? ............................................................................. 12
8.
Uitwerking projectomschrijvingen ............................................................. 13
Puur Hoorn | 2
1. Inleiding Hoorn Klimaatneutraal in 2040. Deze ambitie heeft het College van B&W vastgesteld in haar besluit van 5 oktober 2010. Op basis hiervan is het programmaplan Puur Hoorn 2011 geschreven. De afgelopen twee jaar hebben we samen met inwoners, bedrijven en instellingen diverse stappen gezet op weg naar een klimaatneutrale gemeente. Het is nu zaak een vervolg aan deze stappen te geven. We hebben nieuwe ervaringen en inzichten opgedaan, kennis uitgewisseld en er is een nog breder draagvlak ontstaan voor het programma. Dit alles leidt tot een nieuw programmaplan voor de periode 2013-2014. Speerpunten Het programmaplan 2013-2014 richt zich op vijf speerpunten: Verduurzamen eigen organisatie Energiebesparing Energieproductie Duurzame mobiliteit Duurzaam bouwen Op basis van deze speerpunten zijn doelstellingen en bijbehorende projecten geformuleerd. Naast de genoemde projecten zijn er nog tal van andere activiteiten en inspanningen die ook een bijdrage leveren aan onze ambitie. Ook dit is terug te vinden in het programmaplan. Samenwerking Het klimaatneutraal maken van de gemeente Hoorn kunnen we niet alleen. Als gemeente hebben wij minder dan 1% invloed op het behalen van onze ambitie. Daarom is samenwerking met inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen zo belangrijk. Als gemeente stimuleren en faciliteren we deze samenwerking en brengen we groepen bij elkaar.
Puur Hoorn | 3
2. Waarom klimaatneutraal in 2040? De Gemeenteraad heeft in 2008 ter uitvoering van een motie van 31 oktober 2007 de klimaatvisie “Hoorn, duurzaam en vitaal, op weg naar klimaatneutraal” vastgesteld. Vervolgens is een uitvoeringsprogramma opgesteld dat mede gebaseerd is op de landelijke SLOK-regeling. In 2010 is besloten een routekaart Klimaatneutraal Hoorn uit te werken. In deze routekaart, waarin de resultaten van het HVC-rapport Energievisie gemeente Hoorn (juli 2010) zijn meegenomen, is een berekening gemaakt hoe en wanneer de gemeente Hoorn in zijn geheel klimaatneutraal kan zijn. De belangrijkste conclusie van de routekaart is dat Hoorn klimaatneutraal kan zijn in 2040 en dat de grootste bijdrage komt door energiebesparing. Onderstaand figuur laat dit duidelijk zien en geef ook inzicht in waar we nu staan. Naar aanleiding van de routekaart heeft het College van B&W de ambitie Hoorn klimaatneutraal in 2040 vastgesteld.
Energieverbruik en Duurzame energie productie 7
Energie (PJ)
6 5 4 3 2 1 0 2009
2014
2019
2024
2029
2034
2039
2044
2049
Jaar
Meelopen - Energie verbruik
Meelopen - Duurzame energie productie
Voorlopen - Energie verbruik
Voorlopen - Duurzame energie productie
Koplopen - Energie verbruik
Koplopen - Duurzame energie productie
Figuur 1: Klimaatneutraliteit in verschillende jaren volgens verschillende scenario’s De dalende lijnen geven de besparing weer, de stijgende lijnen de productie van duurzame energie. Daar waar de lijnen elkaar kruisen wordt klimaatneutraliteit bereikt.
Puur Hoorn | 4
3. Wat verstaan we onder klimaatneutraal en duurzaamheid? Klimaatneutraal en duurzaamheid zijn veel voorkomende brede begrippen. Juist omdat beiden zo breed uitgelegd kunnen worden is het belangrijk een eenduidige definitie te hanteren. Door concreet te benoemen wat gemeente Hoorn onder klimaatneutraal en duurzaamheid verstaat voorkomen we onduidelijkheid en gaat de discussie niet over de definitie maar over het hoe. Wat is klimaatneutraal? Zoals gezegd is onze ambitie een klimaatneutrale gemeente in 2040. Voor Hoorn betekent een klimaatneutrale gemeente een gemeente die bij haar doen en laten geen invloed meer uitoefent op het klimaat, bij al haar activiteiten. Wat is duurzaamheid? Duurzaamheid gaat over de schaarste van de hulpbronnen waarmee welvaart wordt voortgebracht, zowel nu als in de toekomst. Bovendien vraagt het aandacht voor de effecten van ons handelen in het hier en nu voor mensen elders en voor toekomstige generaties. De oppervlakte van de aarde is eindig; grondstoffen kunnen op raken; en de opnamecapaciteit van de atmosfeer en onze natuurlijke omgeving kent haar grenzen. Duurzaamheid is niet alleen een milieuthema, maar kent drie pijlers: People Planet Profit Elke pijler kent meerdere onderwerpen waaraan gewerkt kan worden om duurzaamheid te realiseren. Wat is duurzame ontwikkeling? De term duurzame ontwikkeling is uitgewerkt door de VN-commissie Brundtland en luidt als volgt. ‘Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen’.
Puur Hoorn | 5
4. Wat hebben we al gerealiseerd? De afgelopen jaren hebben we niet stil gezeten. We hebben zowel grote als kleine stappen genomen op het gebied van duurzaamheid. We zijn op de goede weg om van Hoorn een klimaatneutrale gemeente te maken. Dit programmaplan volgt het programmaplan van 2011 op. Inmiddels zijn we twee jaar verder. Er zijn projecten afgerond, we hebben nieuwe kennis opgedaan en er zijn nieuwe ideeën ontstaan. Tijd om de projecten die in het programmaplan 2011 staan kritisch te bekijken: welke projecten zijn afgerond, welke projecten lopen door in 2013-2014 en welke projecten worden niet langer als project beschouwd. Onderstaande tabel geeft dit duidelijk weer. Nr.
Project
2013 2014 X
geen project*
1 2
Grote Waal Zevenhuis
3
B&O
4 5
PVA klimaatneutrale organisatie PPS
6
Duurzaam inkopen
7
GPR
8 9
Prestatieafspraken corporaties Blauwe en groene daken
X
10 11 12
Communicatieplan Puur Hoorn Co2 monitor Netwerk Puur Hoorn
X X
13
Poort van Hoorn
14 15 16 17 18
Stimuleren elektrisch rijden Fruitlaan energieneutraal Subsidie DE Duurzaamheidsleningen Programmamanagement
afgerond
Bestemmingsplan & samenwerkingsovereenkomst zijn vastgesteld Worden geen extra inspanningen geleverd tav wettelijke eisen. Bij CPO wordt duurzaamheid gestimuleerd X Er is geen gebouw welk in aanmerking komt voor PPS Onderdeel project duurzame bedrijfsvoering GPR wordt meegenomen waar mogelijk. Voor gebiedsontwikkeling worden andere instrumenten gebruikt Komt in andere vorm terug (PV veiling)
Netwerk is opgericht en wordt voortgezet Structuurvisie is vastgesteld, paragraaf duurzaamheid in opgenomen X X X X X
*Deze projecten worden niet langer als project binnen het programma opgenomen omdat het geen aparte projecten zijn. Dit zijn wezenlijke activiteiten die ondersteunend zijn aan het programma.
Naast de projecten uit het programmaplan 2011 hebben we ook diverse losse activiteiten en inspanningen geleverd die ons een stap dichterbij een klimaatneutraal Hoorn hebben gebracht. Hieronder volgt een greep uit deze activiteiten en inspanningen, waarbij een aantal zaken toegelicht zal worden. Duurzame multifunctionele accommodatie de Kreek Duurzame brandweerkazerne Oude Veiling Duurzaamheidsleningen voor particulieren en VvE’s Puur Hoorn | 6
Aardgas tankstation Inkoop van groene stroom Gescheiden inzamelen van afval Duurzaam wagenpark Windmolentje landje van Naber Cursus duurzaam tuinieren SamenZonneEnergie: zonnepanelen actie voor inwoners van Hoorn met als onderdeel de duurzame huizenroute Samenwerking DEEN supermarkten: speciale actie voor klanten van de DEEN winkels in Hoorn LED-verlichting Oude Veiling ECO XXI award (zilver) Partner Outdoor Stereo festival Klimaatkrant Puur Hoorn
Duurzame multifunctionele accommodatie de Kreek In 2012 is de multifunctionele accommodatie De Kreek in gebruik genomen. Door het multifunctionele karakter van het gebouw kunnen meerdere partijen het pand gebruiken voor verschillende doeleinden. Daarnaast is het ook een duurzaam gebouw. De architect heeft De Kreek zo ontworpen dat het pand lang mee gaat. Het is helemaal van hout en kan aangepast worden voor een tweede en eventueel zelfs derde leven. Het pand is energiezuinig, voorzien van extra goede isolatie en heeft zonnepanelen op het dak om energie op te wekken. Ook zitten er zonnecollectoren in de dakbedekking die zorgen voor warm water. SamenZonneEnergie Samen met 19 Noord-Hollandse gemeenten en Ichoosr is er afgelopen jaar zonnepanelen veiling georganiseerd. In totaal hebben 12.556 huishoudens uit Noord-Holland zich ingeschreven waarvan 1.951 huishoudens uit Hoorn. 384 huishoudens uit Hoorn hebben het aanbod van MetDeZon geaccepteerd. Dit betekent dat in Hoorn 3.318 zonnepanelen op daken van inwoners geplaatst zijn. De panelen leveren jaarlijks 703.226 kWh. Door de plaatsing van de panelen neemt de Co2 uitstoot binnen de gemeente af met 457.097 kg. LED-verlichting Oude Veiling Eind december 2012 is op bedrijventerrein De Oude Veiling in Zwaag gestart met het vervangen van de oude tl-verlichting door ledlampen. Het is het eerste project in Hoorn waarbij straatverlichting plaats maakt voor energiezuinige led-verlichting. Door de led-verlichting neemt het energieverbruik met 50% af wat resulteert in lagere energiekosten. Op jaarbasis is dit ca. 4.900 KWh wat neerkomt op. € 320,- per jaar. ECO XXI award Onze inzet op het gebied van duurzaamheid is beloond met een zilveren ECO XXI award. ECO XXI is een stimuleringsprogramma om duurzaamheid binnen gemeenten in kaart te brengen en verbeteringen te stimuleren. Een belangrijk onderdeel van het programma is de beoordeling van het duurzaamheidsniveau van een gemeente. We scoren bijzonder goed wanneer het gaat om duurzame campagnes en projecten. Op een aantal punten valt nog verbetering te halen. Daar gaan we de komende periode mee aan de slag zodat we over twee jaar de gouden ECO XXI award ontvangen.
Puur Hoorn | 7
5. Waar gaan we ons in 2013-2014 op richten? Hoorn klimaatneutraal in 2040, dat is wat we willen bereiken. Om dit te realiseren zijn speerpunten, doelstellingen en projecten geformuleerd. Wat zijn onze speerpunten? Het programmaplan Puur Hoorn 2013-2014 richt zich op vijf speerpunten. Deze speerpunten vormen de basis voor het realiseren van onze ambitie. Verduurzamen eigen organisatie Energiebesparing Energieproductie Duurzame mobiliteit Duurzaam bouwen Wat zijn onze doelstellingen? Op basis van de speerpunten zijn concrete doelstellingen geformuleerd die we in 2015 gerealiseerd willen hebben. In 2015 is de bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie duurzaam: o In 2015 is het totale energieverbruik met 30% gereduceerd tov 2012 o In 2015 is het energieverbruik van ICT met 20% gereduceerd tov 2012 o In 2015 kopen we naast 100% groene stroom ook 100% groen gas in o In 2015 kiest 60% van de medewerkers voor een duurzaam vervoersmiddel voor het woon-werk verkeer o In 2015 is 70% van het gehele catering assortiment voorzien van biologische en fairtrade producten o In 2015 kopen we 100% duurzaam in In 2015 rijden er in Hoorn 50 elektrische auto’s In 2015 is er sprake van een adequate laadinfrastructuur voor elektrische auto’s om in de toenemende vraag te kunnen voorzien In 2015 zijn er bij 40% van de bedrijven en instellingen energiebesparende maatregelen uitgevoerd In 2015 levert 50% van de subsidierelaties een bijdrage aan onze ambitie om in 2040 een klimaatneutrale gemeente te zijn In 2015 zijn bij 25% van de woningen energiebesparende maatregelen uitgevoerd In 2015 is bij de bestaande huurwoningen een gemiddelde energiebesparing van 20% gerealiseerd In 2015 is het aandeel duurzame energieproductie in de gemeente Hoorn 5% van het totale energiegebruik Welke projecten zijn er? De speerpunten en doelstellingen zijn bepalend geweest voor het formuleren van de projecten. Alle projecten leveren een bijdrage aan één van de doelstellingen en dus automatisch aan de speerpunten. Er zijn projecten die doorlopen vanuit het programmaplan 2011, maar er is ook ruimte ontstaan voor nieuwe projecten. Sommige projecten zijn al van start gegaan en eindigen eind 2013. Andere projecten moeten nog gestart worden en hebben een langere doorlooptijd. Het programmaplan 2013-2014 is een dynamisch plan. De geformuleerde projecten vormen het vertrekpunt voor het programma 2013-2014. Dit betekent echter niet dat er geen ruimte meer is voor nieuwe projecten wanneer deze zich voordoen. Er moet juist ruimte zijn om in te kunnen spelen op nieuwe innovatieve ontwikkelingen en aan te haken bij al bestaande initiatieven.
Puur Hoorn | 8
Begin januari 2013 is er een brainstormsessie georganiseerd op ambtelijk niveau om nieuwe projecten te definiëren. Op basis van alle input zijn een aantal nieuwe projecten gedefinieerd, zoals het verduurzamen van de havenfaciliteiten en duurzaamheid bij subsidierelaties. Daarnaast zijn er acties genoemd die onder gebracht kunnen worden bij al bestaande projecten. Verder zijn er ook een aantal zaken genoemd die nader onderzocht en uitgewerkt moeten worden, zoals het verduurzamen van de horeca- en toerisme branche (Green Key), stadstuinen, duurzaamheid bij bedrijven en scholen, oplaadpunten voor horeca en scholen en de mogelijkheden om duurzaamheid tijdig in bouwplannen mee te nemen. In de loop van 2013 wordt onderzocht of dit concrete projecten kunnen worden. Naast deze onderwerpen zal in de loop van 2013 ook bekeken worden of er aanknopingspunten zijn om projecten op te starten op basis van de Kansenkaart 2.0, welke mogelijkheden er zijn op het gebied van duurzame voedselvoorziening en of er mogelijkheden zijn om nieuwe projecten op het gebied van besparing te definiëren, bijvoorbeeld isolatie. Onderstaand overzicht geeft aan welke projecten het vertrekpunten vormen voor 20132014. Nr. 1 2 3 4 5 6
Project Wijkaanpak Grote Waal Duurzaam Zwaag Duurzaamheid bij subsidierelaties Verduurzamen havenfaciliteiten Stimuleren elektrisch rijden Haalbaarheidsonderzoek RDEB
7
Haalbaarheidsonderzoek zonnepanelen op gemeentelijke panden PV veiling Verduurzamen Outdoor Stereo festival Duurzame bedrijfsvoering Energie ICT Catering Woon-werkverkeer Duurzaam inkopen
8 9 10
Projecttrekker Barbara Harskamp (MDWF) Gine Nicolai (MDWF) Christa Zijp (Welzijn) John Paul Zigenhorn (RWE) Stefan Doeland (V&V) Brenda Balvers (programmamanager) Gine Nicolai (MDWF) Tom Plat (Vastgoed) Brenda Balvers (programmamanager) Brenda Balvers (programmamanager) Tom Plat (Vastgoed) / Brenda Balvers Laurine de Bruin (M&B) Ruben Weel (Informatiemanagement) Alette Heijnis (FZ) Marijke Visser (P&O) Gisele Hoogland (BOIJ)
Van elk project is een projectomschrijving gemaakt welk in hoofdstuk 7 terug te vinden is. Per project is op hoofdlijnen aangegeven welk resultaat wordt nagestreefd, aan welke doelstelling het project een bijdrage levert en wie de projecttrekker is. Ook is er een inschatting gemaakt van de uren die gemoeid zijn met de uitvoering en het benodigde budget. Wat doen we nog meer? Naast de geformuleerde projecten is er ook sprake van op zich zelf staande activiteiten of inspanningen die ons helpen onze doelen te bereiken. Duurzaam Bouwloket Per 1 januari 2013 zijn we een samenwerking aangegaan met het Duurzaam Bouwloket. Inwoners van de gemeente kunnen vanaf deze datum voor vragen op het gebied van duurzaam (ver)bouwen, energiebesparing of energie opwekken terecht bij de website van het Duurzaam Bouwloket.
Puur Hoorn | 9
Duurzaamheidsparagraaf projectenportfolio In de projectplannen wordt standaard een duurzaamheidsparagraaf opgenomen. Duurzaamheid binnen projecten is op deze manier geborgd. Prestatieafspraken corporatie op gebied van duurzaamheid Gemeente Hoorn en Intermaris hebben een raamovereenkomst afgesloten waarin de ambities voor duurzaamheid zijn vastgelegd. Vanuit deze raamovereenkomst zijn er prestatieafspraken beschreven waarbij aangegeven is wat de rol van de corporatie en de gemeente is bij onder andere het onderwerp duurzaamheid. Openbare verlichting Op het gebied van openbare verlichting worden drie pilots uitgevoerd met dimbare LEDverlichting. De eerste pilot is in 2012 gestart, dit betrof LED-verlichting op het bedrijventerrein. In 2013 wordt een pilot uitgevoerd bij het fietspad langs de provinciale weg. De laatste pilot zal in 2014 plaats vinden en betreft dimbare LED-verlichting in een woonwijk. Puur Hoorn stimuleert deze pilots door middel van een financiële bijdrage. Het doel van openbare verlichting is gericht op verkeers- en sociale veiligheid. De pilots bieden de mogelijkheid om hier ervaring mee op te doen. De ervaringen die opgedaan worden kunnen worden meegenomen bij toekomstige vervangingen van openbare verlichting. Puur Hoorn initiatievenpot Bedrijven en instellingen die duurzame ideeën hebben en deze verder willen ontplooien kunnen een beroep doen op de initiatievenpot. Tot en met 2015 wordt er jaarlijks € 75.000,- beschikbaar gesteld voor duurzame, innovatieve initiatieven van bedrijven en instellingen die in Hoorn gevestigd of actief zijn. Subsidies In zowel 2013, 2014 en 2015 wordt € 70.000,- beschikbaar gesteld als subsidie voor energiebesparende maatregelen in en om het huis. De subsidie is bedoeld voor Hoornse inwoners met een eigen woning. Naast de subsidie voor energiebesparende maatregelen wordt er vanaf 2013 tot en met 2015 jaarlijks € 5.000,- beschikbaar gesteld voor bewoners die een oplaadpunt op eigen terrein willen aanschaffen en plaatsen. Duurzaamheidsleningen Particuliere woningeigenaren en Verenigingen van Eigenaren (VVE) in de gemeente Hoorn kunnen een duurzaamheidslening aanvragen om hiermee energiebesparende en duurzame maatregelen in de eigen woning te financieren. In 2013 en 2014 is hiervoor € 250.000,- beschikbaar. Marketing en communicatie In 2013-2014 worden diverse marketing- en communicatieactiviteiten opgezet en uitgevoerd om de Hoornse inwoners, bedrijven en instellingen bewust te maken van de noodzaak van verduurzaming. Ook worden de Puur Hoorn projecten door middel van diverse marketing- en communicatie activiteiten ondersteund. Voor de marketing- en communicatieactiviteiten wordt een apart plan geschreven.
Puur Hoorn | 10
6. Hoe gaan we onze doelen monitoren? Projecten leiden tot resultaten die uiteindelijk moeten uitmonden in een klimaatneutrale gemeente in 2040. Het meten van de resultaten is belangrijk om te bepalen hoever we gevorderd zijn. Hiervoor wordt vanaf februari 2013 de online tool Energie in Beeld gebruikt. Deze tool maakt inzichtelijk wat de Co2 uitstoot is van de gemeente, maar ook het energie- en gasverbruik. Op deze manier kan worden bepaald of de uitstoot en dus het verbruik afneemt en daarmee of het duurzaamheidsbeleid effectief is. Bovendien kan met de monitor mede worden bepaald waarop we moeten inzetten om van Hoorn in 2040 een klimaatneutrale stad te maken. Medio 2013 wordt geanalyseerd waar we op dit moment staan. De gegevens van Energie in Beeld gaan terug tot 2008. Er zijn veel gemeenten die deze tool gebruiken om hun duurzaamheidsbeleid te monitoren. Dat betekent dat we kunnen benchmarken met andere gemeenten.
Voor het meten van de voortgang van elektrisch rijden wordt gebruik gemaakt van de Klimaatmonitor. AgentschapNL publiceert iedere maand de stand van zaken rondom elektrisch rijden (aantal voertuigen en oplaadpunten). Eens per kwartaal vertaalt AgentschapNL deze landelijke cijfers naar gemeenteniveau in de Klimaatmonitor. AgentschapNL houdt de gegevens bij van personenauto's (incl. plug in hybride), lichte bedrijfsauto's en zware bedrijfsauto's.
Puur Hoorn | 11
7. Wie zijn onze partners? Met dit programmaplan staan we stil bij onze ambities, doelen en hebben we projecten geformuleerd om die te bereiken. Maar het verduurzamen van de stad Hoorn kunnen we niet alleen. Hiervoor hebben we hulp en betrokkenheid nodig van onze partners: inwoners van de stad, bedrijven, scholen, maatschappelijke instellingen, projectontwikkelaars, woningcorporaties en bedrijven als de HVC en milieuorganisaties. Samen met onze partners kijken we naar de mogelijkheden, benutten we de kansen die zich voordoen en spelen we in op actuele ontwikkelingen. Duurzaamheid staat niet op zich zelf. Het is de kunst om de juiste mensen met elkaar in verbinding te brengen, te stimuleren en faciliteren. Puur Hoorn legt hiervoor de basis.
Puur Hoorn | 12
8. Uitwerking projectomschrijvingen Project
Wijkaanpak Grote Waal
Projectnummer
1
Projecttrekker
Barbara Harskamp (MDWF)
Doelstelling
In 2015 is bij de bestaande huurwoningen een gemiddelde energiebesparing van 20% gerealiseerd. Naast de bovenstaande doelstelling zijn er voor dit project twee specifieke doelstellingen geformuleerd: Woningbezitters op een pure (eerlijke en duidelijke) manier informeren over het verbeteren van de kwaliteit en het comfort van de woningen. Woningeigenaren en huurders stimuleren minder energie te gebruiken zonder investeringen (gedragsverandering).
Resultaat
Toelichting
5 tot 10% van de woningeigenaren komt naar de wijkbijeenkomst 70% van de woningeigenaren is bekend met de wijkactie 20% van de woningeigenaren doet mee aan een collectief uitvoeringstraject.
Fase 1 In de Grote Waal vindt in de periode december 2012 t/m maart 2013 een wijkgerichte aanpak plaats. De aanpak is als volgt opgebouwd: 1. Duurzaam Bouwloket en gemeente brengen het aantal en het soort koopwoningen in kaart. Op basis van de verschillende type woningen, worden er acht referentiewoningen geselecteerd. Deze woningen representeren een grote groep vergelijkbare woningen in deze wijk. 2. De acht referentiewoningen worden doorgelicht en voorzien van een maatwerkadvies en een infraroodfoto. 3. Een kleine bijeenkomst met de eigenaren van de referentiewoningen om het resultaat toe te lichten en deze bewoners vragen om een rol te spelen in de grote wijkbijeenkomst, waar de resultaten worden gepresenteerd en een handig verbeterplan per referentiewoning wordt gepresenteerd. 4. Wijkbijeenkomst met als doel informeren, motiveren en stimuleren tot het gezamenlijk nemen van maatregelen. 5. Afronding en monitoring van resultaten. Fase 2 In het najaar 2013 starten de samenwerkende partijen een actie in de wijk om meer energie te besparen zonder investeringen. Hiervoor wordt de energiecoach door Intermaris en het Duurzaam Bouwloket geïntroduceerd. Het doel is om met deze actie 150 tot 200 woningeigenaren te bezoeken (duurzaam bouwloket) en 400 huurwoningen (Intermaris). Een huisbezoek levert een bewoner gemiddeld een besparing van 15-20% van de energierekening op.
Puur Hoorn | 13
Betrokken partijen
Tijdsbesteding
Gemeente Hoorn Intermaris Duurzaam Bouwloket Woningeigenaren MDWF 115 uur
Budget
€ 15.000,-
Planning
2013
Puur Hoorn | 14
Projecttitel 1.
Duurzaam Zwaag
Projectnummer 2.
2
Projecttrekker 3.
Gine Nicolai (MDWF)
Doelstelling 4.
In 2015 zijn bij 25% van de woningen energiebesparende maatregelen uitgevoerd
Resultaat 5.
Toelichting 6.
Het per deelnemer aan de 0% club (bewoners die intentieverklaring energieneutraal renoveren hebben getekend) opleveren van een beslispakket voor de energieneutrale renovatie (verbinden individuele woonwensen, techniek en financiering) Een handboek waarin het proces zoals dat is doorlopen met Duurzaam Zwaag wordt vertaald naar een proces/methodiek dat algemeen toepasbaar is voor jaren ’60 en ’70 buurten De uitvoering van de renovatie is gestart Besluit over Duurzaam Zwaag II Beleidsnotitie gemeente over het faciliteren van energieneutrale renovatie door de gemeente. Voor het project Duurzaam Zwaag is vanuit Platform 31 (voorheen Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting) subsidie voor procesondersteuning toegekend in het kader van de regeling Lokaal Alle Lichten op Groen. Dit betreffen experimenten waarin minimaal 20 eigenaar-bewoners worden gefaciliteerd bij het energieneutraal renoveren van hun woning. Daarmee wordt praktijkervaring opgedaan. Belemmeringen in regelgeving, technische oplossingen en financieringsmogelijkheden worden door de betrokken partijen (coalitie) herkend en structureel weggenomen voor volgende renovaties. De 0% club wordt ondersteund door het E-team, dit is een klein interdisciplinair team dat effectief en efficiënt het groepsproces kan begeleiden en dat in samenwerking met de o% club en coalitiepartijen een aantal producten oplevert. De resultaten vanuit Duurzaam Zwaag worden op landelijk niveau gedeeld met de andere lalog-projecten en met het themateam gebouwde omgeving. Om energieneutraal renoveren te faciliteren zullen: de belemmeringen voor energieneutraal renoveren (m.n. regelgeving bouwen) in beeld worden gebracht zal aangegeven worden op welke wijze deze belemmeringen weggenomen kunnen worden Hiervoor zal een werkgroepje aan de slag gaan die als “baanbrekers” de inventarisatie uitvoert en naar passende oplossingen zoekt. In deze werkgroep zijn de afdelingen VBT, ruimtelijke ordening, stedebouw en de milieudienst vertegenwoordigd.
Betrokken partijen 7.
E-team (waarin Schouten Techniek, Produbo en Meneer de Leeuw participeren) Bewoners verenigd in de 0% club Overige coalitiepartners (zoals Rabobank, Duurzaam Bouwloket, Steunpunt Duurzame Energie, De Stijl Makelaardij, VDM, Urgenda)
Puur Hoorn | 15
Tijdbesteding 8.
MDWF: 300 uur Stedenbouw, VBT, Ruimtelijke Ordening: ieder 20 uur
Budget 9.
p.m.
Planning 10.
April 2013:beleidsnotitie gemeente Juni 2013:besluit over duurzaam Zwaag II Juli 2013: beslispakketten en handboek December 2013: uitvoering
Puur Hoorn | 16
Projecttitel 1.
Duurzaamheid bij subsidierelaties
Projectnummer 2.
3
Projecttrekker 3.
Christa Zijp (afdeling Welzijn)
Doelstelling 4.
In 2015 levert 50% van de subsidierelaties een bijdrage aan de duurzaamheidsambitie van de gemeente Hoorn om in 2040 een klimaatneutrale gemeente te zijn
Resultaat 5.
Bij het vernieuwen van prestatieafspraken met alle subsidierelaties > € 100.000 worden afspraken opgenomen over duurzaamheid
6. R Toelichting
Acties Er wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om subsidierelaties te activeren om duurzaamheidsmaatregelen toe te passen. Daarnaast wordt duurzaamheid in de correspondentie met subsidierelaties onder de aandacht gebracht om bewustwording te creëren op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen Subsidierelaties leveren per definitie een bijdrage aan sociale duurzaamheid* in Hoorn. Daarnaast kan een subsidierelatie duurzaamheid toepassen binnen de activiteit(en) die georganiseerd worden en doorvoeren in de bedrijfsvoering. * Toelichting sociale duurzaamheid Sociale duurzaamheid gaat over de kracht van een gemeenschap waarbij het beoogde resultaat is dat het zichzelf in stand houdt. In de basis gaat het dus over relaties tussen mensen waarbij zelf organiserend vermogen, gezamenlijke verantwoordelijkheid en solidariteit sleutelwoorden zijn. De gemeente schept de randvoorwaarden door het installeren (en beheren) van processen. Op die manier wordt er geïnvesteerd in de gemeenschap. Deze sociale investering moet niet alleen een kortzichtig rendement hebben, maar duurzame resultaten en effecten opleveren. Het kent dan ook geen echt begin of eind zoals een project dat heeft. Sociale duurzaamheid is in dat opzicht anders dan leefbaarheid (de mate waarin het fysieke systeem is afgestemd op de behoefte van het sociale systeem) en sociale cohesie (onderlinge binding en verbondenheid van een sociaal systeem).
Betrokken partijen 7.
Alle subsidierelaties van de gemeente Hoorn
Tijdsbesteding 8.
80 uur
Budget 9.
p.m.
Planning 10.
2013-2014
Puur Hoorn | 17
Project
Verduurzamen havenfaciliteiten
Projectnummer 1.
4
Projecttrekker 2.
John-Paul Zigenhorn (bureau RWE)
Doelstelling 3.
In 2015 zijn er bij 40% van de bedrijven en instellingen energiebesparende maatregelen uitgevoerd
Resultaat 4.
Blauwe Vlag certificaat
Toelichting 5.
De Blauwe Vlag is een exclusief eco-label dat wordt uitgereikt aan meer dan 3500 stranden en Jachthavens in ruim 30 landen in Europa, Zuid-Afrika, Marokko, Nieuw Zeeland, Canada en het Caribische gebied. De Blauwe Vlag is een internationale milieuonderscheiding, die jaarlijks wordt toegekend aan stranden en jachthavens die aan de campagne deelnemen en aangetoond hebben schoon en veilig te zijn. De gemeente Hoorn wil graag erkenning voor de gemeentelijke binnenhaven door het mogen voeren van de Blauwe Vlag. Om aan de voorwaarden van dit exclusieve eco-label te voldoen moet de gemeentelijke binnenhaven nog een aantal acties uitvoeren. Eén daarvan is het opstellen van een milieu-actie programma voor de binnenhaven. Dit criterium is door de Blauwe Vlag als volgt omschreven: “Voor de jachthaven wordt een milieubeleid uitgestippeld en een milieuplan opgesteld. Het plan moet betrekking hebben op water, afval en energieverbruik, gezondheid en veiligheid, alsmede op het gebruik van milieuvriendelijke producten wanneer deze verkrijgbaar zijn.” Het milieu-actie programma toont het ambitieniveau van de gemeente aan op het gebied van milieu en duurzaamheid voor de binnenhaven. Het doel is om verbeteringen van de milieuomstandigheden in de binnenhaven te plannen en uit te voeren ten behoeve van verduurzaming van de haven.
Betrokken partijen 6.
Gemeente Hoorn Ondernemers in de haven
Tijdsbesteding 7.
100 uur
Budget 8.
€5.000,- (uitgetrokken door de directie ihkv Serious Ambtenaar)
Planning 9.
2013-2014
Puur Hoorn | 18
Projecttitel
Stimuleren elektrisch rijden
Projectnummer 1.
5
Projecttrekker 2.
Stefan Doeland (bureau Verkeer & Vervoer)
Doelstelling 3.
In 2015 rijden er in Hoorn 50 elektrische auto’s In 2015 is er sprake van een adequate laadinfrastructuur voor elektrische auto’s aan om in de toenemende vraag te kunnen voorzien
Resultaat 4.
50 elektrische auto’s in 2015 en een adequate laadinfrastructuur
Toelichting 5.
De gemeente Hoorn volgt de ontwikkelingen nauwgezet en zet de komende jaren belangrijke stappen die het elektrisch rijden mogelijk maken De belangrijkste stap is realisatie van oplaadpalen in de openbare ruimte. Onder elektrisch rijden vallen zowel de volledig elektrische auto’s als de plugin-hybride auto’s.
Betrokken partijen 6.
Stadsontwikkeling, bureau Verkeer en Vervoer E-laad HVC MDWF Gebruikers Stroomleveranciers
Tijdbesteding 7.
120 uur
Budget 8.
€ 5.000,- per jaar (subsidieregeling oplaadpaal eigen terrein)
Planning 9.
2013-2015
Puur Hoorn | 19
1. 1 Projecttitel
Haalbaarheidsonderzoek Regionaal Duurzaam Energie Bedrijf
Projectnummer 2.
6
Projecttrekker 3.
Brenda Balvers (programmamanager duurzaamheid) Gine Nicolai (MDWF)
Doelstelling 4.
In 2015 is het aandeel duurzame energieproductie in de gemeente Hoorn 5% van het totale energiegebruik
Resultaat 5.
Inzicht in de haalbaarheid van een Regionaal Duurzaam Energie Bedrijf en wat daarvoor nodig is
Toelichting 6.
Samenwerking zorgt voor een grotere slagkracht en meer efficiëntie. Er wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om een regionaal duurzaam energiebedrijf op te richten met andere partners zoals de West-Friese gemeenten en bedrijven. Het oprichten van een regionaal duurzaam energiebedrijf is een middel om de uitvoering van projecten voor energiebesparing en –opwekking duurzame energie efficiënter te maken, te versnellen en verder gestalte te geven.
Betrokken partijen 7.
West-Friese gemeenten Bedrijven Inwoners HVC
Tijdbesteding 8.
200 uur
Budget 9.
€ 10.000,-
Planning 10.
2013
Puur Hoorn | 20
Projecttitel
Haalbaarheidsonderzoek zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen
1. 2 Projectnummer
7
Projecttrekker 2.
Tom Plat (bureau Vastgoed)
Doelstelling 3.
In 2015 is het aandeel duurzame energieproductie in de gemeente Hoorn 5% van het totale energiegebruik
Resultaat 4.
Inzicht in de haalbaarheid van het budgettair neutraal plaatsen van zonnepanelen op alle gemeentelijk gebouwen.
Werkwijze 5.
In samenwerking met de HVC wordt onderzocht wat de mogelijkheden (en eventuele onmogelijkheden) zijn om budgettair neutraal zonnepanelen op alle gemeentelijke daken te plaatsen.
Betrokken partijen 6.
HVC RoyalHaskoning DHV
Tijdbesteding 7.
36 uur
Budget 8.
€ 5.000,-
Planning 9.
In mei 2013 oplevering van de onderzoeksresultaten
Puur Hoorn | 21
1. 1 Projecttitel
PV veiling
Projectnummer 1.
8
Projecttrekker 2.
Brenda Balvers (programmamanager duurzaamheid)
Doelstelling 3.
In 2015 is het aandeel duurzame energieproductie in de gemeente Hoorn 5% van het totale energiegebruik
Resultaat 4.
1,25% van de inwoners accepteert het aanbod
Toelichting 5.
In 2012 is de eerste zonnepanelen veiling georganiseerd. Vanwege het grootte succes is besloten om mee te doen met een volgende veiling.
Betrokken partijen 6.
Noord-Hollandse gemeenten iChoosr Inwoners Leveranciers Installateurs
Tijdbesteding 7.
60 uur
Budget 8.
€ 3.000,-
Planning 9.
2013
Puur Hoorn | 22
2. 1 Projecttitel
Verduurzamen Outdoor Stereo festival
Projectnummer 10.
9
Projecttrekker 11.
Brenda Balvers (programmamanager duurzaamheid)
Doelstelling 12.
In 2015 zijn er bij 40% van de bedrijven en instellingen energiebesparende maatregelen uitgevoerd
Resultaat 13.
Bewustwording bij de doelgroep over duurzaamheid / een duurzaam en groener festival Puur Hoorn is in 2012 een samenwerking aangegaan met Outdoor Stereo. Er wordt samen opgetrokken om het festival stap voor stap groener te maken. Afgelopen jaar stond in het teken van het promoten van Puur Hoorn. Dit jaar en volgend jaar worden er concrete stappen gezet op het gebied van bewustwording, energiebesparing en energie opwekking.
Toelichting 14.
Betrokken partijen 15.
Gemeente Hoorn Pink Hippo Inwoners Partners van Outdoor Stereo
Tijdbesteding 16.
100 uur
Budget 17.
p.m.
Planning 18.
2013-2014
Puur Hoorn | 23
19. 1 Projecttitel
Duurzame bedrijfsvoering
Projectnummer 20.
10
Projecttrekker 21.
Tom Plat (bureau Vastgoed) Brenda Balvers (programmamanager duurzaamheid)
Doelstelling 22.
In 2015 is de bedrijfsvoering duurzaam
Resultaat 23.
In 2015 is het totale energieverbruik met 30% gereduceerd tov 2012 In 2015 is het energieverbruik van ICT met 20% gereduceerd tov 2012* In 2015 kopen we naast 100% groene stroom ook 100% groen gas in In 2015 kiest 60% van de medewerkers voor een duurzaam vervoermiddel voor het woon-werk verkeer In 2015 is 70% van het gehele catering assortiment voorzien van biologische en fairtrade producten In 2015 kopen we 100% duurzaam in *Het energieverbruik bestaat uit diverse onderdelen, ICT is een grote energieverbruiker. Daarom is voor ICT een aparte doelstelling geformuleerd.
24. T Toelichting
Als organisatie willen we in 2015 kunnen spreken van een duurzame bedrijfsvoering. Een duurzame bedrijfsvoering laat zich lastig definiëren. Daarom richten we ons in eerste instantie op de onderdelen die de meeste invloed hebben op het verduurzamen van de organisatie. Dit project is onder te verdelen in vijf sub-projecten. Elk sub-project is voorzien van een projecttrekker: Energie(besparing) Laurine de Bruin (afdeling M&B) ICT Ruben Weel (bureau info.manag.) Woon-werk verkeer Marijke Visser (bureau P&O) Catering Alette Heijnis (bureau FZ) Duurzaam inkopen Gisele Hoogland (bureau BOIJ)
Betrokken partijen 25.
Interne organisatie
Tijdbesteding 26.
700 uur (inzet projecttrekkers, overleg, coördinatie)
Budget 27.
€ 10.000,-
Planning 28.
2013-2015
Puur Hoorn | 24
