Inhoud
1
Inleiding: Organisatiekunde in historisch perspectief
15
1.1 1.2
16 21 22 24 26 33 36 37 38 39
1.6 1.7
Wat is een organisatie? Globale ontwikkelingen in de organisatietheorie 1.2.1 De periode van eind negentiende eeuw tot circa 1935 1.2.2 De periode van circa 1935 tot circa 1955 1.2.3 De periode van circa 1955 tot heden Het economisch kringloopmodel Het managementproces 1.4.1 Beleidsvorming 1.4.2 Structurering 1.4.3 Uitvoering Beleidsuitgangspunten (missie en visie), doelstellingen, strategie en uitvoering 1.5.1 De missie 1.5.2 De visie 1.5.3 Doelstellingen en strategie Het 7S-model (vooruitblik) Opdrachten
2
Strategy
47
2.1
2.3 2.4
Inleiding 2.1.1 Wat is planning? 2.1.2 Soorten planning Het strategisch ondernemingsplan 2.2.1 De situatieanalyse 2.2.2 De SWOT-analyse 2.2.3 Diagnose en prognose 2.2.4 Strategische opties 2.2.5 De planfase 2.2.6 De fase van de uitvoering, controle en bijsturing Samenloop Opdrachten
48 48 48 50 50 53 64 65 67 68 68 68
3
Structure
71
3.1 3.2
Inleiding Arbeidsverdeling (functie/taakverdeling) en coördinatie
72 75
1.3 1.4
1.5
2.2
39 40 41 42 42 44
Loek ten Berge en Marco Oteman - Inleiding organisatiekunde - © Uitgeverij Coutinho
3.3
Taakverdeling 3.3.1 Horizontale taakverdeling 3.3.2 Verticale taakverdeling 3.4 Werkstructurering 3.4.1 Taakroulatie (job rotation) 3.4.2 Taakverruiming (job enlargement) 3.4.3 Taakverrijking (job enrichment) 3.4.4 Autonome groepen 3.5 Omspanningsvermogen, spanwijdte en spandiepte 3.5.1 Vergroting omspanningsvermogen 3.6 De basisconfiguraties van Mintzberg 3.7 Coördinatie 3.7.1 Communicatie 3.7.2 Coördinatievoorzieningen 3.8 Organisatiestelsels 3.8.1 De lijnorganisatie 3.8.2 De lijn-staforganisatie 3.8.3 De matrixorganisatie 3.8.4 De divisiestructuur 3.9 Samenloop 3.10 Opdrachten
4
Systems
4.1 4.2
4.5 4.6
Inleiding Systemen en processen 4.2.1 Systemen 4.2.2 Processen Inventarisatie (bestaande situatie) 4.3.1 Het value-chainmodel 4.3.2 Procesbeschrijvingen (workflows) Analyse (systeem/proces) 4.4.1 De invloed van de automatisering 4.4.2 Business process redesign (bpr) 4.4.3 Sociotechniek 4.4.4 Workflow management 4.4.5 E-business Samenloop Opdrachten
5
Staff
5.1 5.2
Inleiding Instroom 5.2.1 Werving
4.3
4.4
Loek ten Berge en Marco Oteman - Inleiding organisatiekunde - © Uitgeverij Coutinho
77 77 79 79 80 80 81 81 83 84 87 89 89 90 92 93 94 96 97 98 98
101 102 103 103 104 106 106 112 113 116 118 120 121 121 123 123
127 128 132 133
5.5 5.6
5.2.2 Selectie 5.2.3 Aanstelling Doorstroom 5.3.1 Beloning 5.3.2 Beoordeling 5.3.3 Loopbaanontwikkeling 5.3.4 Competentiemanagement Uitstroom 5.4.1 Vrijwillig vertrek 5.4.2 Gedwongen vertrek Samenloop Opdrachten
6
Skills
6.1 6.2 6.3 6.4
6.5 6.6 6.7 6.8
Inleiding Toegevoegde waarde: waarom? Toegevoegde waarde: voor wie? Het INK-model 6.4.1 Leiderschap 6.4.2 Strategie en beleid 6.4.3 Medewerkers 6.4.4 Middelen en voorwaarden 6.4.5 Processen 6.4.6 Waardering door medewerkers 6.4.7 Waardering door klanten en leveranciers 6.4.8 Waardering door de maatschappij 6.4.9 Eindresultaten De balanced scorecard Competentiemanagement Samenloop Opdrachten
7
Style
7.1 7.2
Inleiding Stijlen van leidinggeven 7.2.1 Autocratisch (autoritair) leiderschap 7.2.2 Democratisch leiderschap 7.2.3 Participatief leiderschap Theorieën 7.3.1 De X- en Y-theorie van McGregor 7.3.2 De contingentiebenadering van leiderschap
5.3
5.4
7.3
135 138 140 140 143 145 147 148 149 150 153 155
157 158 161 161 164 165 166 166 167 167 168 169 169 170 171 173 173 173
175 176 176 177 178 178 178 179 180
Loek ten Berge en Marco Oteman - Inleiding organisatiekunde - © Uitgeverij Coutinho
7.4
7.8 7.9
Teamvorming 7.4.1 Fasen in teamvorming 7.4.2 Teamkenmerken Conflicthantering 7.5.1 Stijlen van conflictmanagement Besluitvorming 7.6.1 Het besluitvormingsproces 7.6.2 Hulpmiddelen bij de besluitvorming Motivatietheorieën 7.7.1 De behoeftepiramide van Maslow Samenloop Opdrachten
8
Shared values
8.1 8.2 8.3
8.4 8.5 8.6 8.7 8.8
Inleiding Wat is cultuur? Cultuurniveaus 8.3.1 Artefacten 8.3.2 Beleden waarden 8.3.3 Onderliggende waarden Cultuurdiagnose Factoren die een cultuur bepalen Cultuurverandering Samenloop Opdrachten
202 202 205 205 207 207 208 209 214 216 216
9
Trends en ontwikkelingen
219
9.1
Macro-economische ontwikkelingen 9.1.1 Ontwikkeling van de dollarprijzen 9.1.2 Globalisering en de opkomst van de Newly Industrialized Countries Macropolitieke ontwikkelingen 9.2.1 Immigratie 9.2.2 Polarisering 9.2.3 Individualisering 9.2.4 Verschuivende macht Organisatiekundige ontwikkelingen 9.3.1 Duurzaamheid 9.3.2 ICT, e-management en e-business 9.3.3 Netwerken en betrokkenheid 9.3.4 Nederland dienstenland 9.3.5 Innoveren
7.5 7.6
7.7
9.2
9.3
Loek ten Berge en Marco Oteman - Inleiding organisatiekunde - © Uitgeverij Coutinho
183 184 185 186 188 190 190 191 193 194 196 197
201
219 220 222 224 225 226 227 227 227 228 232 233 235 236
9.4
9.3.6 Nieuwe concepten: het nieuwe werken 9.3.7 Nieuwe concepten: Business Model Canvas Opdrachten
236 238 241
Noten
243
Literatuur
245
Illustratieverantwoording
249
Register
251
Loek ten Berge en Marco Oteman - Inleiding organisatiekunde - © Uitgeverij Coutinho
