JAARVERSLAG 2013
2
Inhoudsopgave
1. Inleiding
5
2. Programmering 7 2.1 Debatten
7 2.1.1 Denkcafé 2.1.2 Checkpoint Geschiedenis 2.1.3 DRAAD 2.1.4 Debatten met AIR 2.1.5 Overige debatten
2.2 Rotterdamse culturele festivals 2.2.1 Museumnacht 2.2.2 24 uur Cultuur 2.2.3 Open Monumentendag
8
2.3 De thuiskijkers
9
2.4 Commerciële openbare evenementen
9
3. Marketing en publiciteit
12
4. Restauratie
15
5. Organisatie
17
Bijlagen Bijlage 1: Bezoekersaantallen programmering Arminius Bijlage 2: Bezoekersaantallen openbare commerciële evenementen
18
3
4
1 Inleiding 2013 was een belangrijk jaar in de ontwikkeling van Arminius. Het aantal debatten verdubbelde, de organisatie maakte een grote slag en nam een bredere rol in de Rotterdamse maatschappij op zich. De sterkere focus op debatten is tot uitdrukking gekomen in een andere naamgeving. Waar dit voorheen ʻArminius, podium voor kunst, cultuur en debatʼ was, is dit nu ʻArminius, congres- en debatcentrumʼ. Naast de functie als debatcentrum heeft de stichting Arminius de taak door verhuur het Rijksmonument waarin Arminius is gevestigd te onderhouden, restaureren en exploiteren. Door de economisch crisis moest er met name in 2013 met man en macht gewerkt worden om het gebouw verhuurd te krijgen. Bezuinigingen en verregaande acquisitie waren hiervoor onontbeerlijk. Eind 2013 is door wijziging van de statuten de naam van de stichting, voorheen Stichting Kerkgebouw Museumpark, gewijzigd in Stichting Arminius. Absoluut hoogtepunt van het jaar was het debat over de Nieuwe Kuip in samenwerking met debatpartner AIR. Het debat heeft volgens betrokkenen een essentiële rol gespeeld in het besluitvormingsproces, zoals ook blijkt uit een reconstructie van het Algemeen Dagblad waarin het debat ʻcruciaalʼ werd genoemd. Er volgde een herbezinning en er zijn nu nieuwe plannen gelanceerd voor dit megaproject. Een ander hoogtepunt was de eerste Rotterdamse Debatnacht. Arminius heeft een aantal organisaties benaderd voor een showcase van de debatcultuur in Rotterdam (www.debatnacht.nl). Doel was de debatcultuur prominent op de kaart te zetten in een groot netwerk- en uitgaansevenement. De organisaties die meededen waren: AIR, SG Erasmus, LOKAAL, Joop.nl en WORM. De eerste editie was een groot succes met 250 bezoekers en veel positieve reacties en jonge bezoekers. Alle organisaties hebben uitgesproken ook dit jaar weer een dergelijk evenement te organiseren, alsook de Bibliotheek Rotterdam. In 2013 waren er in Arminius 64 openbare evenementen die zijn bezocht door 18.802 bezoekers. Ten opzichte van het jaar ervoor is dit een stijging van 62%. Van deze evenementen vallen er 46 onder het cultuurplan: 44 debatten, de Museumnacht en Open monumentendag. Het aantal bezoekers gerelateerd aan het cultuurplan is 10.681. Het Foodplein en de rommelmarkt in het culturele openingsweekend trokken ruim 2.000 bezoekers, evenementen die buiten het Cultuurplan vallen maar wel zorgden wel voor bekendheid van Arminius door hun grote bezoekersaantallen.
5
6
2 Programmering De bezoekers kunnen ingedeeld worden in vier typen: 1) bezoekers van de debatten (4.150 bezoekers/44 evenementen) 2) bezoekers van museumnacht, open monumentendag en Foodplein/markt (8.692/4 evenementen) 3) thuiskijkers, die op de livestream meekijken tijdens het debat (25.838 kijkers/ 2.538 kijkers langer dan een uur) of die een debat later terugkijken (6.454 kijkers/2.600 kijkers langer dan een uur) 4) bezoekers van openbare, door externe partijen gefinancierde evenementen (1.939/17)
2.2 Debatten In 2012 ontving Arminius op 22 debatten 3000 bezoekers tegen 4150 op 44 debatten in 2013. Dit betekent een stijging van bijna 40%. Het gemiddeld aantal bezoekers per debat is gedaald: van 136 tot 94. Een mogelijke verklaring is dat een verdubbeling van het aantal debatten niet direct een verdubbeling van het marketingbereik tot gevolg heeft. Het algehele beeld is dat er wel meer ʻklappersʼ zijn, zoals het Kuipdebat of het debat over de Bouwbubbel. 2.2.1 Denkcafé In het Denkcafé worden maandelijks wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen behandeld. De tien afleveringen, georganiseerd in samenwerking met SG Erasmus, werden door gemiddeld 95 bezoekers bezocht. Hoogtepunten waren een tumulteus debat over pedofilie en een avond over het nieuwe controversiële handboek voor de psychiatrie, de DSM-V, met 200 bezoekers. 2.2.2 Checkpoint Geschiedenis In Checkpoint Geschiedenis worden op populaire wijze allerlei geschiedkundige thema’s behandeld met een nadruk op de Rotterdamse geschiedenis en cultureel erfgoed. Het is een samenwerking met Museum Rotterdam, Gemeentearchief en Geschiedenis.nl. De zes afleveringen zijn bezocht door 267 bezoekers, gemiddeld 45 bezoekers. De bezoekersaantallen blijven een bron van zorg. Hiertoe zijn in 2013 wijzigingen in het format aangebracht en heeft daarnaast marketing een grotere nadruk in de opzet gekregen. 2.2.3 DRAAD Samen met LOKAAL is Arminius in mei met DRAAD gestart, een maandelijkse talkshow over de Rotterdamse politiek. Het is een ambitieus project, waarbij het format nauw luistert. Na drie afleveringen is in oktober besloten tot een heroriëntatie. De talkshow behoefde meer inbedding in de politiek alsook een wijziging op diverse onderdelen van het format. In januari 2014 is weer gestart met een nieuwe formule. De drie afleveringen zijn bezocht door 176 bezoekers, 59 bezoekers per aflevering en ongeveer 100 thuiskijkers, ruim 30 per aflevering.
7
2.2.4 Debatten met AIR Rotterdam is een stad waar veel te doen is rondom architectuur: bouw, sloop en behoud van gebouwen en monumenten. De debatten met AIR zijn zeer succesvol: het Kuip-debat en het Bouwbubbel debat waren drukbezocht met een grote spin-off. AIR en Arminius hebben de intentie uitgesproken om jaarlijks meerdere debatten samen te organiseren. 2.2.5 Overige debatten Met de succesvolle debatten over de ʻTurkse en Marokkaanse jongeren op zoek naar het beloofde landʼ, het Zwarte Pietdebat en het debat over ʻdiscriminatie op de arbeidsmarktʼ geeft Arminius specifiek aandacht aan allochtonenproblematiek. Verder wordt samengewerkt met veel andere organisaties. Een greep: GoetheInstituut (Duitse Verkiezingen), Rotterdams Humanistisch Verbond (over illegalen), RRKC (verkiezingsdebat over economie en cultuur), Lantaarn/Venster (Hannah Arendt voorstelling), Albeda College (over kindermishandeling).
2.3 Rotterdamse culturele festivals Museumnacht De Museumnacht op 9 maart, met als thema Waterlanders startte met een concert van Het Fanfare Promotie Orkest met een speciaal repertoire waarin de thematiek van de nacht centraal stond met moderne en klassieke uitvoeringen van o.a. Clouds, Cry me a River en The Sunken Village. De concertfanfare is een typische kunstvorm die alleen voorkomt in Nederland en België. Hierna ging “A Celebration of Tears” van start, dit was een project van een groep jonge Rotterdamse kunstaars met exposities, performances en met optredens van o.a. Crying Boys Cafe en AFKA. Over de gehele avond ontving Arminius 6.225 bezoekers en tevens de Museumnacht Publieksprijs. 24 uur Cultuur Op het Foodplein tijdens 24 uur Cultuur en De Wereld van het Witte de Withkwartier stonden diverse jonge Rotterdamse food-venders. Terwijl verschillende muzikanten onversterkt hun muziek al lopend tussen de tafels door ten gehore brachten, konden de bezoekers genieten van alle culinaire heerlijkheden. Op zondagmiddag organiseerde Arminius 'Goeie Ouwe Meuk: een tweedehands markt met klasse!ʼ Kunstenaars en ontwerpers verkochten op het Museumpark en in de achtertuin mooie kleding, prachtige serviezen en gebruiksvoorwerpen. Het
8
Foodplein en de markt trokken samen ruim 2.000 bezoekers. Open Monumentendag Hoe zijn de palen onder het kerkgebouw bij de renovatie 23 meter diep de grond ingegaan? Wat weten we van de strijd tussen Arminius en Gomarus? En wat is het aparte verhaal achter de drie kerkklokken? Voor iedereen die benieuwd was en Rotterdams enige Jugendstilkerk wilde bezichtigen, stonden de deuren van Arminius tijdens de Open Monumentendag op 14 september open, 467 bezoekers werden rondgeleid of vonden zelf hun weg in het gebouw.
2.4 De thuiskijkers Van de 47 evenementen zijn er 22 gestreamd, wat 25.838 kijkers heeft opgeleverd. Dit grote aantal wordt mede veroorzaakt door het Zwarte Pietdebat, dat live was doorgeschakeld naar de website van GeenStijl, wat 23.946 kijkers opleverde. Zonder dit debat waren er voor de 21 debatten 1.892 kijkers, gemiddeld 90 kijkers per debat. Hoeveel bezoekers kwamen er in 2013 naar Arminius? Het is lastig om de thuiskijkers en de fysieke bezoekers onder één noemer te plaatsen, debatten zijn vooral een sociaal proces en de fysieke aanwezigheid is een belangrijke meerwaarde. Thuiskijkers worden, ter compensatie van hun fysieke afwezigheid, pas meegeteld als zij langer dan een uur gekeken hebben. Het werkelijke aantal mensen dat het debat bekijkt is dus veel hoger dan dit getal. Overigens kunnen thuiskijkers vrijwel altijd reageren via Twitter en ook een vraag in de zaal stellen aan het panel. 2.538 kijkers hebben thuis het debat langer dan een uur bekeken, waarvan 1.833 mensen naar het Zwarte Pietdebat keken. Van 2012 zijn er geen gegevens, toen experimenteerde Arminius met streaming en registratie. Nadat het debat is uitgezonden staat de registratie meestal binnen een dag op de website van Arminius. Deze registraties vormen zo een archief dat altijd bezichtigd kan worden. 6.454 mensen hebben in 2013 een van deze registraties bekeken. Kijklengtes zijn niet bekend, maar uitgaande van ongeveer 40% die langer dan een uur kijkt (dit is de gemiddelde ratio bij live-registraties) komt dit neer op 2.600 ʻarchiefkijkersʼ die meer dan een uur kijken.
2.4 Commerciële openbare evenementen Arminius wordt door commerciële partijen gehuurd voor openbaar evenementen, waaronder regelmatig debatten. Deze verschijnen op de website en in de nieuwsbrief. Deze evenementen worden hier vermeld omdat de gesubsidieerde debatten van Arminius ook uitstralen naar de commerciële debatten en min of meer onderdeel zijn van de debatfunctie die Arminius ambieert. Acht van de 17 evenementen waren debatten of lezingen, waaronder een lijsttrekkersdebat van de PvdA, de presentatie van een onderzoek naar de veronderstellingen achter sociaal beleid en diverse filosofiecursussen. In totaal bezochten 1939 mensen de openbare commerciële evenementen van Arminius, 1009 daarvan zijn debat- of lezingenbezoekers.
9
In samenwerking met de gemeente Rotterdam (directie Activering & Welzijn, cluster MO, onder wethouder Korrie Louwes) organiseerde Arminius twee stadsdebatten, als vervolg op een eerdere samenwerking. Bij deze samenwerkingen was Eeva Liukku de betrokken programmamaker. 27 september: "De integratie voorbij" In 2012 organiseerde Arminius samen de gemeente Rotterdam (destijds JOS, nu cluster MO) een debat over "Het einde van de allochtoon", n.a.v. het rapport 'De Staat van Integratie'. In september kreeg dit debat een vervolg: tijdens "De integratie voorbij" werd besproken hoe integratie eruit ziet als het niet meer draait om herkomst. En, wat integratie betekent bij een terugtrekkende overheid en hoe we met verschil in de samenleving moeten omgaan. Dit goed bezochte debat trok 180 bezoekers en vond plaats in het Mainport Hotel. 29 oktober: "Opvoeden in divers 010" Rondom de week van de opvoeding zijn er in heel Rotterdam en door het cluster MO in samenwerking met allerlei maatschappelijke organisaties 219 ʻopvoedtafelsʼ georganiseerd waarin ouders met elkaar in gesprek gingen over opvoeden. Het doel was om kennis en ervaring uit te wisselen bij ouders en zelfredzaamheid te stimuleren, en de gemeente wilde een beeld krijgen van de uitdaging van het moderne opvoeden in Rotterdam. Arminius was betrokken bij de organisatie van de opvoedtafels en organiseerde ook het afsluitende debat in Arminius op 29 oktober. Hierbij waren 115 bezoekers aanwezig.
10
11
3 Marketing en publiciteit Arminius vindt online communicatie steeds belangrijker, waardoor het online communicatienetwerk groeit. Naast de inzet van social media worden ook de traditionele marketingactiviteiten voor elk debat/evenement uitgevoerd. Hieronder wordt elk medium apart behandeld. Website Elk debat wordt aangekondigd op de website arminius.nu, met ongeveer 4.200 bezoekers per maand. Daarnaast wordt de aankondigingstekst op goed bezochte, externe websites geplaatst, waaronder www.rotterdaminfo.nl, www.rotterdamsuitburo.nl, www.eur.nl/sgerasmus, scienceout.nl en culturelekaartrotterdam.nl. Persberichten Een week voordat een debat plaatsvindt wordt een persbericht naar ruim 200 directe perscontacten gemaild. Het bericht wordt ook verstuurd naar het persbestand van www.persberichten.biz, www.verstuurpersbericht.nl en www.persbericht.nu. Digitale nieuwsbrief Alle debatten worden tweemaal in de digitale nieuwsbrief van Arminius opgenomen, deze wordt naar ongeveer 5.600 leden verstuurd. Tevens nemen LOKAAL en Arminius eens per maand een evenement van elkaar in de nieuwsbrief op. Advertentie Elke maand verschijnt er een advertentie in het Rotterdam Uitmagazine met een oplage van 55.000. In deze advertentie wordt de maandagenda opgenomen of één specifiek debat uitgelicht. Social Media De social media zijn Facebook (1.300 likes), LinkedIn (1.400 connecties) en Twitter (5.000 volgers). Op social media wordt met korte, prikkelende berichten gecommuniceerd over de programmering. Daarnaast wordt continu getracht een nieuwe doelgroep aan te spreken en organisaties te betrekken die berichten willen doorspelen naar hun achterban. De Facebookpaginaʼs ʻ010web Rotterdam vroeger en nuʼ (7.630 volgers) delen bijvoorbeeld berichten over Checkpoint Geschiedenis. Uitnodiging / Direct mail Voor elk debat worden specifieke doelgroepen benaderd, zoals organisaties en instanties die affiniteit hebben met het onderwerp van het debat. Voorbeelden hiervan zijn emancipatieorganisaties voor het homodebat,
12
Rotterdamse architecten voor Checkpoint Geschiedenis over de Van Nellefabriek en Rotterdamse culturele organisaties voor het Cultuurdebat. Samenwerkingsverbanden Omdat vrijwel ieder debat in samenwerking met een andere partij wordt georganiseerd, brengt dit automatisch extra publiciteit met zich mee, zoals bijvoorbeeld de debatten met Joop.nl, SG Erasmus, LOKAAL en AIR. Ook dit jaar was er weer veel spin-off van de debatten en evenementen in de media, elke voorbeelden: - Hoe dikker, des te meer korting – AD 15-04-2013 - Politicus van het jaar - AD 18-06-2013 - Debat over bouwwoede – AD 19-05-2013 - Feijenoord moet nog hard werken aan steun Kuip-plan - AD19-06-2013 - De verkiezingen live – Havenloods 23-09-2013 - Denkcafé: De Geheime Dienst van Nederland – Havenloods 16-10-2013 - In debat over Zwarte Piet AD 26-10-2013
13
14
4 Restauratie Begin van het jaar ging fase vijf van het restauratieplan van start. Deze fase bestond uit de aanleg van de entree naar het souterrain met een garderobe en een toiletgroep. Onder aan de trap staan de originelen van de beelden Vrijheid en Verdraagzaamheid. De voor een groot deel computergestuurd gefabriceerde duplicaten van de originelen staan nu in de gevel aan de Westersingel. Het geld hiervoor werd bijeengebracht door vele giften, het restant van de gemeentesubsidie en het overschot van de exploitatie van het gebouw. De eerste restauratie van de glas-in-lood-panelen werd afgekeurd en moest worden overgedaan. In het najaar werden deze teruggeplaatst. In ongeveer dezelfde periode zijn diverse mozaïeken in de gevel aan het Museumpark teruggeplaatst door kunstenaar Tondat uit Belgie.
15
16
5 Organisatie Bestuur Stichting Arminius Joan Leemhuis-Stout Jeroen Everaert George van Gent Mariette Opstelten-Dutilh Roelof Gortemaker
voorzitter secretaris penningmeester bestuurslid bestuurslid
Organisatie Gabriëlle Anceaux Hans Kennepohl Eeva Liukku Judith Bakker Monique van den Berg Boubker El Manouzi
directeur hoofd debatten programmamaker marketing en communicatie verhuur, acquisitie facilitair medewerker
1,0 fte freelance 0,4 fte 0,6 fte freelance nul-urencontract
Een groep van ongeveer 25 zzpʼers uit Rotterdam worden ingezet voor catering, techniek, boekhouding en onderhoud van het gebouw.
Vrijwilligers Brenda Schouten Beckett Wim Granneman Hans Lems Niels Zuurendonk Paul Kleppe
onderhoud gebouw onderhoud gebouw onderhoud gebouw medewerker denkcafé en debat medewerker denkcafé en debat
vrijwilliger vrijwilliger vrijwilliger vrijwilliger vrijwilliger
Redacties i.s.m. Hans Kennepohl en Eeva Liukku Denkcafé 1-3-2014 Geert Maarse, programmamaker SG Erasmus Vrijwilligers: Inge Janse, Emma van der Wouw, Carla Zonneveld, Samir Azrioual, Eckhart Vlaming, Eric Stam, Daan Rutten Checkpoint Geschiedenis op 1-3-2014 Reinard Maarleveld, eigenaar en oprichter geschiedenis.nl en docent geschiedenis Jacques Börger, hoofd communicatie Museum Rotterdam René Spork, projectleider Gemeentearchief Rotterdam Vrijwilligers: Peter de Koning, Jeanne Hogenboom, Erik van Beusekom DRAAD op 1-3-2014 Roos Poelman, programmamaker LOKAAL Francisco van Jole, gespreksleider
17
Bijlage 1 | Bezoekersaantallen programmering Arminius Datum Debat 16-jan 12-jan 12-feb 12-feb 20-feb 9-mrt 13-mrt 20-mrt 4-apr 9-apr 10-apr 17-apr 24-apr 1-mei 9-mei 15-mei 21-mei 21-mei 21-mei 29-mei 5-jun 18-jun 19-jun 26-jun 14-sep 18-sep 22-sep 25-sep 27-sep 16-okt 17-okt 18-okt 18-okt 24-okt 29-okt 30-okt 19-nov 20-nov 20-nov 2-dec 12-dec 18-dec 21-dec 21-dec 21-dec 21-dec
Wetenschapsfraude CG: Propaganda Hotshots: Hassan Mneimeh 100 dagen Rutte 2 Denkcafé: Pedofilie Museumnacht: Waterlanders Iedereen zorgverlener? Denkcafé: Onbegrijpelijke seks Illegalen in Nederland Bij de beesten af! De tweede Arabische lente Denkcafé: Gezondheidsindustrie CG De Verlichting 2.0 Het beloofde land Lezing + Film: Hannah Arendt Denkcafé: Iedereen is gek Vrijheid voor homo's in Europa De Bouwbubbel van Rotterdam CG: Censuur in Nederland DRAAD: De politieke talkshow CG: Icoonfoto's Het Kuip Debat Denkcafé: De Knuffelbajes DRAAD: De politieke talkshow Open Monumentendag Denkcafé: Geld 2.0 Duitse Verkiezingsavond DRAAD: Vriendjespolitiek De integratie voorbij CG: Hoererij Denkcafé: De geheime dienst Wat eet Rotterdam? Dieet van de Toekomst Vrouwen gediscrimineerd? Opvoeden in divers 010 Het Zwarte Piet-debat Mars voor Kinderrechten Denkcafé: Verzamelen CG: Van Nelle De Rotterdamse Cultuurdebatten Liever Albert dan Ali Denkcafé: Ooverheid lost het op? Debatnacht Bestaat God? (Debatnacht) Tegen Democratie (Debatnacht) Racisme (Debatnacht)
Bezoekers
Kijkers >1uur
Kijkers totaal
104 72 54 56 124 6225 118 84 104 150 23 113 47 80 127 200 20 281 16 87 36 147 95 66 467 65 79 33 180 36 101 130 40 21 115 113 267 11 61 117 77 83 256 * * * 10681
19
30
31 23
176 51
31 24 16
57 37 26
17
32
18
27
34
59
65
158
25
52
284 13 12
816 103 30
19
45
8
28
16 3
32 15
10 1833
41 23946
8
13
21 8
52 12
2538
25838
* Dit aantal bezoekers is meegeteld in het bezoekersaantal van de Debatnacht
18
Bijlage 2 | Bezoekersaantallen openbare commerciële evenementen Datum 26-jan 03-feb 04-feb 06-apr 07-apr 25-apr 21-jun 05-sep 19-sep 27-sep 04-okt okt 9 & 12 okt 02-nov 16-nov 28-nov
Evenement IFFR Film & Concert: The Quay brothers De Bezetting Speelt Nutslezing: Henk Oosterling Cursus Levenskunst De Bezetting Speelt: Mahler Light Falend wijkenbeleid? ʻSchoon, heel en werkzaam?ʼ Albumpresentatie: Rotterdamse singer-songwriter Avilyn Open mind Rotterdam: Een open gesprek Open mind Rotterdam: Een manifestatie van diversiteit Berget Lewis: Exclusieve Album-Preview Groot lijsttrekkersdebat PvdA Rotterdam Cursussen Filosofie Rotterdamse Orgeldagen - Achilles & het Waterorgel Requiemconcert Lezing: Jan Loorbach Rotterdam Community Netwerkborrel
Bezoekers 123 43 436 150 47 93 120 80 79 257 76 75 80, 50 150 40 189 2088
19
