1. Inleiding. 2. Korte terugblik eerdere onderzoeken

Onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid van het Programma Ondernemend Groningen naar de specifieke onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond. Inhoud: 1. Inleiding. 2. Korte terugblik eerdere onderzoeken. 3. Kenmerken Programma Ondernemend Groningen en de kenmerken van de specifieke onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond. 4. Onderzoeksopzet onderzoek Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond. 5. Planning. Bijlage 1: Keuze van de te onderzoeken waarborgen uit het Groninger Model. Bijlage 2: Bij het onderzoek te betrekken reeds uitgevoerde onderzoeken met betrekking tot de te onderzoeken onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond. 1. Inleiding GS voeren jaarlijks op grond van artikel 217a van de Provinciewet onderzoek uit naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door het college gevoerde bestuur. Binnen dit onderzoek worden de volgende definities gehanteerd: • doelmatigheid: het realiseren van bepaalde prestaties met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen. • doeltreffendheid: de mate waarin de gewenste prestaties en de beoogde maatschappelijke effecten van het beleid ook daadwerkelijk worden behaald. Voor het onderzoek wordt, evenals in voorgaande jaren, gebruik gemaakt van het Groninger Model. Bij de Programmabegroting 2008 is besloten om de doelmatigheid en doeltreffendheid van het Programma Ondernemend Groningen te toetsen. Op basis van de verordening kan worden volstaan met het onderzoeken van één of meerdere specifieke onderwerpen van een programma. In dit verband worden de onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond aan een onderzoek onderworpen. In het vervolg van deze notitie wordt in paragraaf 2 een korte terugblik gegeven op de eerder verrichte onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid. In paragraaf 3 wordt stilgestaan bij de kenmerken van het Programma Ondernemend Groningen en de kenmerken van de specifieke onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond. In paragraaf 4 wordt de onderzoeksopzet beschreven. Tenslotte wordt in paragraaf 5 de planning weergegeven. 2. Korte terugblik eerdere onderzoeken De Verordening onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid is in 2004 in werking getreden. In onderstaande tabel is aangegeven welke beleidsprogramma's inmiddels zijn onderzocht: Beleidsprogramma Programma Bestuur Programma Wonen Programma Schoon/Veilig Groningen, onderwerp Bodemsanering

Eindrapport GS zett'n goud deur Roemte op orde Op schone klaai

Gepresenteerd 2006 2007 2008

Het onderzoek naar het Programma Bestuur werd verricht door externe bureaus. De Programma's Wonen en Schoon/Veilig Groningen zijn door het cluster Control van de afdeling F&C onderzocht. Ook het onderzoek naar het programma Ondernemend Groningen zal intern door de afdeling F&C worden uitgevoerd. Op basis van de ervaringen opgedaan in het kader van het Programma Bestuur en het Programma Wonen heeft een evaluatie plaatsgevonden van het Groninger Model en is een beoordeling uitgevoerd van de efficiency en effectiviteit van het onderzoek in brede zin. Dit heeft in 2007 geleid tot een aanpassing van de verordening, die tot gevolg moet hebben dat de onderzoeksresultaten concreter en actueler worden en daarmee beter aansluiten op de behoefte van bestuur en management. De aanpassing betekent onder meer dat het onderzoek zich richt op specifieke onderwerpen die politiek en/of

Onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid van het Programma Ondernemend Groningen naar de specifieke onderwerpen Provinciering / ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond

1

maatschappelijk van belang zijn in plaats van een volledig beleidsprogramma. Het onderzoek naar Bodemsanering uit het Programma Schoon/Veilig Groningen is op grond van de aangepaste verordening uitgevoerd. GS hebben tot nu toe ingestemd met de resultaten van de uitgevoerde onderzoeken en hebben de aanbevelingen daaromtrent overgenomen. De follow-up van de aanbevelingen wordt weergegeven in de concernrapportages. Op deze wijze kan worden bewaakt of de aanbevelingen daadwerkelijk zijn geïmplementeerd en of ze de gewenste werking hebben. 3. Kenmerken Programma Ondernemend Groningen In deze paragraaf is een globale beschrijving opgenomen van de kenmerken van het Programma Ondernemend Groningen. Tevens wordt op hoofdlijnen ingegaan op de nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 2004-2008'. Programma Ondernemend Groningen: de kenmerken Het programma Ondernemend Groningen wordt in de Programmabegroting globaal omschreven. Het programma richt zich op een duurzame groei van economie en werkgelegenheid. Hierbij gaat het onder andere om een goed functionerende arbeidsmarkt, een optimaal vestigingsklimaat en een goede bereikbaarheid. Het programma bestaat uit drie thema's. Dit zijn Bedrijvigheid, Landbouw en Recreatie & Toerisme. De nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 2004-2008' is het beleidskader voor het thema Bedrijvigheid. In de nota zijn ICT en Agribusiness opgenomen als zijnde belangrijke sectoren, waar de provincie Groningen een extra impuls aan wil geven. Het aandeel van het Programma Ondernemend Groningen in de totale begroting 2008 is 2,92% en bedraagt € 9.297.000. De nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 2004-2008' De te onderzoeken onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond vallen onder de nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 2004-2008'. Leidraad bij de ontwikkeling en ondersteuning van projecten is het innovatie- en speerpuntenbeleid. In de beleidsagenda worden de hoofdlijnen van het provinciaal economisch beleid beschreven en zijn de volgende 6 speerpuntsectoren opgenomen: • Energy Valley; • Life Sciences; • Chemische Sector in Delfzijl; • ICT, Agribusiness; • Scheepsbouw. De nota richt zich op het verbeteren van de concurrentiepositie van onze regio door het versterken van de bestaande kwaliteiten. Innovatie is daarbij een sleutelwoord. Naast het actief participeren in netwerken, bestaan de activiteiten met name uit het verwerven van projecten en projectideeën en het mee ontwikkelen en subsidiegereed maken van projecten. De onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond vallen respectievelijk onder de speerpuntsectoren ICT en Agribusiness uit deze nota. 3.1 Kenmerken van het project Provincie-ring/ICT Glasvezel Het project Provincie-ring/ICT Glasvezel valt binnen het thema Bedrijvigheid op productgroep 7109: Marktsectoren. Het is onderdeel van de speerpuntsector ICT waarvan de uitvoering is geregeld in de eerder beschreven nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 2004-2008'. Het oorspronkelijke doel van het project Provincie-ring/ICT Glasvezel was het realiseren van een open en toekomstvaste ICT-infrastructuur in de provincie Groningen. Nu dit doel grotendeels is gerealiseerd, is in 2008 met name het (laten) ontwikkelen van diensten voor de provincieringen (glasvezelverbindingen) van belang. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan diensten voor Onderwijs en Zorg. In paragraaf 4 is een overzicht opgenomen van de inkomsten en uitgaven van Provincie-ring/ICT Glasvezel. Het project Provincie-ring/ICT Glasvezel leidt tot de volgende maatschappelijke effecten: • Het versterken van de ICT-infrastructuur om de economische ontwikkeling te stimuleren en de leefbaarheid op het platteland te vergroten. • Het verbeteren van de ICT-ontsluiting voor bedrijven en (overheids-)instellingen. Beïnvloedbaarheid van het maatschappelijk effect door de provincie: De mate van beïnvloeding is sterk te noemen, vanwege de middelen die de provincie beschikbaar heeft gesteld en de stimulerende/regisserende rol die de provincie vervult. Onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid van het Programma Ondernemend Groningen naar de specifieke onderwerpen Provinciering / ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond

2

Meetbaarheid van prestaties: De uitvoering van de activiteiten in het kader van Provincie-ring/ICT Glasvezel is goed meetbaar, aangezien de aanleg van de glasvezelringen duidelijk terug te vertalen is naar de gestelde projectdoelen. De geplande activiteiten door de provincie in 2008: Naast de aanleg van de laatste ring zal de focus van de provincie nadrukkelijk liggen op het (laten) ontwikkelen van diensten voor de provincie-ringen. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan diensten voor onderwijs en zorg. ICT zal worden ingezet om de kwaliteit in deze sectoren te versterken. 3.2 Kenmerken van het project Glastuinbouw Eemsmond Glastuinbouw is onderdeel van de speerpuntsector Agribusiness waarvan de uitvoering ook is geregeld in de nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 2004-2008'. Noord Nederland wordt gezien als een belangrijk onderdeel van de nationale landbouwruimte voor deze eeuw. De provincie Groningen zet in op samenwerkingsverbanden, versterking en vernieuwing van de sector, waarbij onder meer valt te denken aan het introduceren van glastuinbouw. De provincie Groningen streeft naar duurzame landbouw vanuit het oogpunt van natuur en milieu. Ze stelt middelen beschikbaar voor projecten gericht op behoud en versterking van natuur- en milieukwaliteiten in de land- en tuinbouw. Ook biedt de (industriële) glastuinbouw alternatieven voor fossiele brandstoffen zoals biovergassing en bioraffinage. Het doel van het project Glastuinbouw Eemsmond is realisatie van een glastuinbouwgebied ten zuiden van de Eemshaven. Mede leidend hierin is geweest de impuls die met de glastuinbouw kan worden gegeven aan de werkgelegenheid in dit gebied. Met het projectplan wordt uitvoering gegeven aan de intentie om te komen tot glastuinbouw in de gemeente Eemsmond zoals benoemd in het POP en in de Strategische visie van de gemeente Eemsmond. Glastuinbouw Eemsmond valt binnen het thema Landbouw op productgroep 7302: Landbouw. In paragraaf 4 is een overzicht opgenomen van de inkomsten en uitgaven van Glastuinbouw Eemsmond. Het project Glastuinbouw Eemsmond leidt tot de volgende maatschappelijke effecten: • Behoud en uitbreiding (agrarische) werkgelegenheid; • Impuls regionale economie Noord-Oost Groningen; • Versterken van de markpositie van de agrarische sector Noord Nederland; • Geven van alternatieven voor fossiele brandstoffen. Beïnvloedbaarheid van het maatschappelijk effect door de provincie: De mate van beïnvloeding met betrekking tot het behalen van deze maatschappelijke effecten is gering te noemen, omdat de provincie in hoge mate afhankelijk is van externe factoren waaronder: • algehele economische situatie in Europa en Nederland; • de bereidheid en mogelijkheid van ondernemers om te investeren; • de medewerking van andere overheden met betrekking tot planologie en cofinanciering. De provincie kan wel de planologische ruimte die de landbouw krijgt voor verdere ontwikkeling beïnvloeden. Meetbaarheid van de prestaties: Om te komen tot het einddoel van het project, moeten ondermeer de volgende stappen worden gezet: 1. Het begeleiden van de MER en de aanpassing van het bestemmingsplan; 2. Het uitwerken van een ontwikkelingsplan voor het glastuinbouwgebied; 3. Het onderzoeken in hoeverre in organisatorische en financiële zin door provincie, gemeente en derden medewerking kan worden verleend aan de totstandkoming van de glastuinbouwlocatie. Bovengenoemde activiteiten zijn goed te meten. De geplande activiteiten door de provincie in 2008: Voor 2008 en de daarop volgende jaren staan de volgende activiteiten gepland: samen met gemeente Eemsmond afronden van bestemmingsplanwijziging, acquireren van tuinders, verwerven van grond, aanleggen van de infrastructuur in het plangebied. In verband met het onderzoek (ruimtelijke verkenning) naar de uitbreidingsmogelijkheden Eemshaven is niet duidelijk of en wanneer deze activiteiten kunnen worden opgepakt.


3

4. Onderzoeksopzet onderzoek Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond Het onderzoek wordt zodanig ingericht dat weloverwogen uitspraken over de doelmatigheid en doeltreffendheid kunnen worden verkregen. Voor het onderzoek heeft de provincie Groningen het Groninger Model ontwikkeld. De onderzoeksopzet en -uitwerking is gebaseerd op dit model. De reikwijdte van dit onderzoek betreft twee specifieke onderwerpen uit het Programma Ondernemend Groningen die voortvloeien uit de nota 'Werken aan economische groei, beleidsagenda economie 20042008'. Beide onderwerpen hebben een doorlooptijd van meer dan een jaar, waardoor het onderzoek zich zal richten op meerdere jaren. In onderstaande tabel worden de bestuurlijke en ambtelijke betrokkenen weergegeven. Tevens zijn de uitgaven en inkomsten van de beide onderwerpen weergegeven over de jaren 2004-2008 om het verloop inzichtelijk te maken. Bestuurlijke en ambtelijke betrokkenen EZ, afdelingshoofd, beleidsmedewerkers Bolding, Faber Slager (ICT), Hollenga (Landbouw), Calon (Financien) Productgroep ICT Glastuinbouw Glasvezel Eemsmond 7109 7302 Afdeling MT-leden GS-leden

Kosten 2004-2008

Product 7109 ICT Glasvezelring Product 7302 Glastuinbouw Eemsmond **

Jaar 2004-08 Jaar 2004-08

Geraamde lasten

3.089.384 Geraamde lasten

400.000

Gerealiseerde lasten

2.753.695 Gerealiseerde lasten

219.690

Verschil

Geraamde inkomsten

335.689 1.630.000 Verschil

180.310

Geraamde inkomsten

Gerealiseerde Verschil inkomsten

1.633.750

3.750

Gerealiseerde Verschil inkomsten

0

0

0

* De bedragen zijn indicatief: de jaarrekening 2008 is momenteel nog niet vastgesteld. ** Met de gemeente Eemsmond is overeengekomen dat zij 50% van de kosten van de ontwikkeling van het glastuinbouwgebied dragen. Noot: Beide projecten zijn ultimo 2008 nog niet volledig afgerond en zullen een doorloop hebben naar 2009

Hieronder wordt een invulling gegeven van het model bij het onderzoek naar de specifieke onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond uit het Programma Ondernemend Groningen. 4.1 Het Groninger Model Het Groninger Model is onderverdeeld in twee onderzoeksdelen. Het eerste onderzoeksdeel gaat in op e het besturende en ondersteunende proces. Het 2 deel gaat in op het primaire proces. 4.1.1 Deel 1 van het onderzoek (Doelmatigheid) Het eerste deel betreft zowel het besturende als het ondersteunende proces. Ten aanzien van deze processen wordt onderzoek gedaan naar waarborgen in de organisatie. Dit zijn zekerheden in het bedrijfsproces die met name van belang zijn voor het doelmatig functioneren. Wanneer deze zekerheden aanwezig zijn en goed worden toegepast dan is de kans groot dat ook doelmatig wordt gewerkt. Op basis van de evaluatie van het Groninger Model worden alleen waarborgen getoetst welke niet via de reguliere Planning & Control cyclus aan bod komen. Het model biedt een algemene uitgangspositie voor de onderzoeksopzet en -uitwerking. Ten gunste van dit onderzoek zijn de in het model opgenomen waarborgen om die reden vertaald naar de beide te onderzoeken onderwerpen. In bijlage 1 wordt aangegeven welke waarborgen in het kader van dit onderzoek zullen worden onderzocht. Onderdeel van het onderzoek is het analyseren van documentatie voortvloeiende uit reeds eerder uitgevoerde onderzoeken, zoals die zijn opgenomen in bijlage 2. De uitvoering van deel 1 van het onderzoek zal moeten leiden tot eenduidige conclusies en het formuleren van duidelijke leerpunten. De bevindingen en conclusies zullen worden afgestemd met de afdeling EZ. Onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid van het Programma Ondernemend Groningen naar de specifieke onderwerpen Provinciering / ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond

4

Doelmatigheidvraagstuk: Het onderzoek naar de doelmatigheid zal in hoofdlijnen antwoord moeten geven op de volgende doelmatigheidvraag: • Zijn de prestaties gerealiseerd met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen? Doelmatigheid Provincie-ring/ICT Glasvezel : In het kader van doelmatigheid voor het onderdeel Provincie-ring/ICT Glasvezel beperkt het onderzoek zich tot het volgende aspect: • Het aanbestedingstraject. Hierbij zal de aanbesteding van de aanleg van de te onderzoeken provincie-ringen nader onderzocht worden; Doelmatigheid Glastuinbouw Eemsmond: Aangezien het project Glastuinbouw Eemsmond is vertraagd en daarom nog niet is afgerond zal het onderzoek naar de doelmatigheid van de kosten zich beperken tot het volgende aspect: • Onderzocht zal worden of de reeds uitgevoerde onderzoeken ten behoeve van het project Glastuinbouw Eemsmond op een doelmatige wijze zijn aanbesteed; 4.1.2 Deel 2 van het onderzoek (Doeltreffendheid) Het tweede deel handelt over het primaire proces, waarbij een verdiepend onderzoek in gaat op de specifieke kenmerken van de beide onderwerpen. De verdieping bestaat uit vier dimensies (effecten, taken, rollen en/of klanten). Hierbij is het in eerste instantie de bedoeling dat doeltreffendheid wordt onderzocht door de gerealiseerde maatschappelijke effecten te vergelijken met de beoogde maatschappelijke effecten. Aangezien in dit onderzoek twee verschillende onderwerpen worden onderzocht, moeten de dimensies passend worden gekozen. Bij het onderwerp Provincie-ring/ICT Glasvezel is sprake van een sterke beïnvloedbaarheid. Inmiddels zijn 4 van de 5 glasvezelverbindingen gerealiseerd. De dimensie maatschappelijk effect kan bij dit onderwerp daarom goed worden toegepast, omdat daadwerkelijk kan worden gemeten of de beoogde effecten, die in paragraaf 3 zijn opgenomen, zijn gerealiseerd. Bij het onderwerp Glastuinbouw Eemsmond is nog geen sprake van daadwerkelijke plaatsing van glastuinbouwbedrijven en zijn de beoogde effecten nog niet gerealiseerd. Bij dit onderwerp past daarom een onderzoek naar de dimensies rol en taak. De uitvoering van deel 2 geschiedt in 4 stappen: Stap 1: Selectie te interviewen stakeholders met betrekking tot beide onderwerpen. Stap 2: Formuleren vragenlijsten ten behoeve van af te nemen interviews. Stap 3: Interviewen stakeholders. Stap 4: Trekken van eenduidige conclusies en het formuleren van leerpunten. Stap 1: Selectie te interviewen stakeholders met betrekking tot beide onderwerpen. Bij deel 2 van het onderzoek wordt er vanuit gegaan dat het interne controle mechanisme functioneert, dit houdt in dat de waarborgen in opzet en werking voldoen. Dit vloeit voort uit het onderzoek bij het eerste gedeelte. Het onderzoek van het primaire proces (deel 2) richt zich op het feitelijk handelen. Om dit proces te onderzoeken worden zowel interne als externe betrokkenen geïnterviewd over de te onderzoeken onderwerpen. Bij Provincie-ring/ICT Glasvezel is sprake van 5 afzonderlijke glasvezelverbindingen. Gekozen is om de aanleg van de eerste en tweede ring te weten het Reitdieptracé en de Eemsdelta nader te onderzoeken. Beide ringen zijn inmiddels gerealiseerd, zodat hier de effecten het beste van kunnen worden gemeten. Glastuinbouw Eemsmond wordt in zijn geheel onderzocht. Stap 2: Formuleren vragenlijst ten behoeve van af te nemen interviews. In het Groninger Model is voor het verdiepende onderzoek per dimensie een algemene vragenlijst geformuleerd bestaande uit één centrale vraagstelling en deelvragen. Op basis van de gekozen dimensies maatschappelijk effecten, rollen en taken en de te onderzoeken onderwerpen zullen deze algemene vragen nader worden geconcretiseerd. Voorgenoemde vragenlijst wordt als basis gebruikt voor de af te nemen interviews voor het verdiepende onderzoek. De vragenlijst wordt opgesteld door de onderzoekers van de afdeling F&C en afgestemd met de afdeling EZ. Stap 3: Interviewen stakeholders. De onderzoekers gaan de geselecteerde stakeholders interviewen op basis van de geformuleerde vragenlijsten. De gesprekken worden uitgewerkt op papier en ter verificatie voorgelegd aan de geïnterviewde. Tenslotte worden de gespreksverslagen ter wederhoor voorgelegd aan afdeling EZ.


5

Stap 4: Trekken van eenduidige conclusies en het formuleren van leerpunten. De uitvoering van deel 2 van het onderzoek zal moeten leiden tot eenduidige conclusies en het formuleren van duidelijke leerpunten ten aanzien van het project. De bevindingen en conclusies zullen worden voorgelegd aan de afdeling EZ. 4.2 Uitwerking van de gekozen dimensies 4.2.1 Provincie-ring/ICT Glasvezel Het onderzoek voor het onderwerp Provincie-ring/ICT Glasvezel zal in hoofdlijnen antwoord moeten geven op doeltreffendheidvragen op het gebied van het maatschappelijk effect van het project en de rol en de taak die de provincie heeft aangenomen ten aanzien van dit project. Maatschappelijk effect: Voor het project ring/ICT Glasvezel zijn zoals gesteld in paragraaf 3.1de volgende maatschappelijke effecten gedefinieerd: • Het versterken van de ICT-infrastructuur om de economische ontwikkeling te stimuleren en de leefbaarheid op het platteland te vergroten; • Het verbeteren van de ICT-ontsluiting voor bedrijven en (overheids-)instellingen. In het kader hiervan zal gedurende het onderzoek, onderstaande vraag centraal staan: • Hebben de verrichte acties ten behoeve van het project ring/ICT Glasvezel de beoogde maatschappelijke effecten opgeleverd, waarbij zoveel mogelijk onderscheid wordt gemaakt tussen de effecten van het provinciaal beleid en eventuele externe invloeden? Rol Voor het project Provincie-ring/ICT Glasvezel hebben GS ervoor gekozen een initiërende rol op zich te nemen door de vraag naar glasvezel van diverse partijen te bundelen en de aanleg van glasvezelverbindingn mogelijk te maken. Aanleiding was de stagnatie van de aansluiting van bepaalde gebieden op glasvezel binnen de provincie Groningen. Daarnaast was rond 2004 de uitbreiding van de glasvezelaansluitingen door de marktpartijen niet aan de orde. Gedurende de te onderzoeken periode zijn echter veel ontwikkelingen geweest op het gebied van glasvezelaansluiting, die van invloed zouden kunnen zijn op de gekozen rol van de provincie in deze. In het onderzoek zullen wij ingaan op de vraag of GS een juiste rol heeft gekozen, waarbij onderstaande vragen centraal zullen staan: • Hebben GS een slimme rol gekozen? • Door wie of wat hebben GS zich laten leiden om te kiezen voor de aangenomen rol? • Zijn er gedurende de looptijd van het project door GS doelmatige en doeltreffende interventies gekozen in het kader van bijsturing? • Zijn de gekozen rollen op de lange termijn ook de juiste? Taak: De Provincie heeft samen met andere stakeholders (waaronder de betrokken gemeenten) de taak op zich genomen om de aanleg van glasvezelringen mogelijk te maken. Nu de glasvezelringen grotendeels zijn aangelegd ligt de focus van de Provincie op het benaderen van nieuwe klanten en het (laten)ontwikkelen van breedbanddiensten voor onderwijs en zorg. Het onderzoek zal in dit kader nader ingaan op onderstaande vraag. • Is bovengenoemde taak, een taak die ook op de lange termijn door de provincie moet worden uitgevoerd?


6

4.2.2 Glastuinbouw Eemsmond Het onderzoek voor het onderwerp Glastuinbouw Eemsmond zal in hoofdlijnen antwoord moeten geven op doeltreffendheidvragen op het gebied van de rol en de taak die de provincie heeft aangenomen ten aanzien van dit project. Rol Voor het project Glastuinbouw Eemsmond heeft GS gekozen voor een initiërende en faciliterende rol. Samen met de gemeente Eemsmond heeft de provincie het initiatief genomen om tot realisatie van een glastuinbouwgebied in de gemeente Eemsmond te komen. Tegelijkertijd willen gemeente en provincie alle randvoorwaarden scheppen om glastuinbouw tuinbouw mogelijk te maken in de gemeente Eemsmond. Het onderzoek zal de rol van GS nader onderzoeken en daarbij gebruik maken van onderstaande vragen: • Hebben GS een slimme rol gekozen? • Hoe zijn GS tot invulling gekomen van deze rol? • Liggen de geplande acties op schema; indien niet, wat is daarvan de reden? • Zijn doelmatige en doeltreffende interventies gekozen? Taak GS hebben de taak op zich genomen om randvoorwaarden te scheppen om glastuinbouw mogelijk te maken. Met behulp van onderstaande vragen zal onderzocht worden hoe de organisatie deze taak heeft opgepakt en hoe is omgegaan met afwijkingen in de oorspronkelijke planning: • Hoe wordt door de organisatie invulling aan de taak gegeven? Wordt er bijvoorbeeld voldoende prioriteit aan de taak gegeven? • Zijn er verstorende factoren? In welke mate wordt daarmee de doelmatigheid en doeltreffendheid van de taak beïnvloed? 4.3 Rapportage De resultaten van het onderzoek worden vastgelegd in een concrete en compacte eindrapportage. In deze rapportage zullen conclusies, bevindingen en aanbevelingen worden geformuleerd. Het concept rapport wordt ter hoor en wederhoor voorgelegd aan de afdeling EZ, alvorens het aan te bieden aan het MT, de betrokken Gedeputeerden en Gedeputeerde Staten. Gedeputeerde Staten informeren Provinciale Staten en de Noordelijke Rekenkamer door het aanleveren van het definitieve rapport aan de betreffende organen. Hierbij wordt tevens aangegeven wat Gedeputeerde Staten vinden van de conclusies en bevindingen van de onderzoekers en welke aanbevelingen zij willen overnemen. De follow-up van de over te nemen aanbevelingen krijgt vorm binnen bestaande structuren.


7

5. Planning In onderstaande planning is als streefdatum 23 september 2009 opgenomen voor de behandeling van het onderzoeksrapport door Provinciale Staten. De planning gaat er van uit dat de te interviewen stakeholders in de planperiode beschikbaar zijn. Activiteit: Route concept onderzoeksplan: Besluitvorming MT Gedeputeerden Calon, Slager, Hollenga (FO's) GS Onderzoek deel 1: Onderzoeken waarborgen Toetsen waarborgen Trekken van eenduidige conclusies en het formuleren van leerpunten incl. hoor- wederhoor Onderzoek deel 2: Stap 1: Selectie te interviewen stakeholders m.b.t. beide onderwerpen Stap 2: Formuleren vragenlijsten t.b.v. af te nemen interviews Stap 3: Interviewen stakeholders Stap 4: Schrijven eindrapport en wederhoor stakeholders Eindrapportage Concept voorleggen Calon, Slager, Hollenga Concept voorleggen MT Concept voorleggen FO EZ Concept voorleggen FO Landbouw Concept voorleggen FO Financiën Concept voorleggen GS Aanleveren Presidium Behandeling in Statencommissie Economie & Mobiliteit Behandeling in Statencommissie Omgeving en Milieu Behandeling in Statencommissie Bestuur en Financiën Behandeling in Provinciale Staten

1

Planning: 28-01-09 02-02-09 10-02-09 januari 09 januari 09 medio februari 09 februari 09 februari 09 maart/april 09 april/mei 09 11-05-09 1 20-05-09 1 25-05-09 1 25-05-09 1 25-05-09 09-06-09 10-06-09 02-09-09 09-09-09 09-09-09 23-09-09

onder voorbehoud: de planning van de overlegvormen is nog niet aanwezig.


8

Bijlage 1: Keuze van de te onderzoeken waarborgen van het Groninger Model Het Groninger Model biedt een algemene uitgangspositie voor de onderzoeksopzet en -uitwerking. Ten gunste van dit onderzoek zijn de in het model opgenomen waarborgen hieronder vertaald naar de beide te onderzoeken onderwerpen. Besturend proces: Strategie: Van belang is dat de doelstelling van de projecten past binnen het algemene beleid van de provincie Groningen. Daarnaast is het van belang dat op projectniveau een heldere strategie wordt uitgezet om de gestelde projectdoelen te kunnen bereiken. Onderstaande vragen zullen gebruikt worden als leidraad. 1. Zijn er doelstellingen geformuleerd op projectniveau? 2. Sluiten de doelstellingen aan op doelstelling van de nota Werken aan economische groei, beleidsagenda 2004-2008? 3. Hebben de projecten invloed op de strategische doelstellingen van de nota Werken aan economische groei, beleidsagenda 2004-2008? 4. Zijn de afdelingsdoelstellingen een nadere concretisering van de nota Werken aan economische groei, beleidsagenda 2004-2008?? 5. Zijn de doelstellingen helder geformuleerd, beïnvloed- en meetbaar? 6. Zijn binnen het project de klanten/doelgroepen gedefinieerd? 7. Zijn de medewerkers bekend met beleid en doelstellingen? Besluitvorming Inzake het besluitvormingsaspect zal gedurende het onderzoek ingegaan worden op de wijze waarop besluitvormingen binnen de onderzoeksobjecten tot stand zijn gekomen. In het kader hiervan zal antwoord worden gegeven op onderstaande vragen: 1. Is voorafgaand aan de besluitvorming advisering van de stafafdelingen en betrokken beleidsafdelingen geregeld? 2. Worden voorafgaand aan de formele besluitvorming alle voorstellen in het functioneel overleg met gedeputeerde besproken? 3. Is er een gestructureerd en formeel besluitvormingsmoment toegepast? 4. Wordt op een zorgvuldige manier invulling gegeven aan het mandaat van het Bevoegdhedenbesluit GS? Planning en Control Tijdens het onderzoek zal in het kader van planning en control aandacht besteed worden op de wijze waarop invulling wordt gegeven aan het P&C cyclus ten behoeve van het project. Hierbij moet gedacht worden aan voortgangsrapportages en het in kaart brengen van de financiële beheersing van de te onderzoeken projecten. In het kader hiervan staan de volgende vragen centraal: 1. Wordt er conform de P&C cyclus (concernrapportage projectverantwoording) gerapporteerd? 2. Zijn de middelen juist, tijdig en volledig verantwoord?


9

Ondersteunend proces: Om een project goed te kunnen beheersen is het zaak dat er sprake is van een adequate en efficiënte bedrijfsvoering. In het kader hiervan zal onderzoek verricht worden naar de onderdelen bedrijfsvoering, kwaliteitszorg en cultuur binnen het project, waarbij per aspect antwoord gegeven zal worden op de onderstaande vragen. Bedrijfsvoering 1. Is er een processchema voor de afdeling beschikbaar? 2. Zijn de primaire, de besturings- en ondersteunende processen en de onderlinge samenhang vastgelegd? 3. Zijn de bedrijfsprocessen in de afdeling(en) vastgelegd? 4. Zijn de beschreven processen up to date? 5. Is er een verantwoordelijke aangewezen voor het actueel houden van de processen? Kwaliteitszorg: 1. Zijn er binnen de betrokken afdeling(en) eigen kwaliteitszorgsystemen? 2. Vindt er een knelpuntenanalyse plaats? 3. Wordt de kwaliteit extra geborgd door collegiale toetsing? Cultuur: 1. Spreken medewerkers elkaar aan als zaken niet volgens afspraak lopen? 2. Worden werkafspraken tussen manager en medewerker schriftelijk vastgelegd? 3. Is er sprake van een open communicatie/relatie tussen het betrokken afdelingshoofd en de betrokken bestuurder?


10

Bijlage 2: Bij het onderzoek te betrekken reeds uitgevoerde onderzoeken met betrekking tot de te onderzoeken onderwerpen Provincie-ring/ICT Glasvezel en Glastuinbouw Eemsmond In het recente verleden zijn onderstaande onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot de gekozen onderwerpen. De resultaten van deze onderzoeken worden betrokken bij het onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid. In onderstaande tabel wordt per onderzoek weergegeven of het onderzoek betrekking heeft op doelmatigheid en/of doeltreffendheid en is een korte toelichting gegeven waarom het onderzoek is opgenomen. Onderzoeken:

Doelmatig

Klanttevredenheid onderzoek EZ febr 2005

Bevindingen Rechtmatigheidonderzoeken jaren 2006, 2007

Haalbaarheidsonderzoek glasvezelringen jaar 2004

X

X

Toelichting/Bevindingen Klanttevredenheid is een onderdeel van kwaliteitszorg bij de waarborgen. Cluster Landbouw: Klantvriendelijkheid en deskundigheid wordt als goed gewaardeerd. Communicatie en nakomen van afspraken worden tevens als goed gewaardeerd. De inzichtelijkheid van de organisatie verdient aandacht ter verbetering van de dienstverlening. De financiële rechtmatigheid wordt jaarlijks getoetst. De bevindingen geven mede een beeld van het doelmatig handelen.

X

Vooronderzoek toekomstvaste X ICT –infrastructuur in de provincie Groningen

Potentieel arbeidsaanbod glastuinbouw Eemsmond maart 2008

Doeltreffend

X

X

X

In 2006 en 2007 zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. Wel zijn er risico's met betrekking tot Staatssteun inzake Glastuinbouw aanwezig, die echter door de afdeling zijn onderkend. Het onderzoek is een waarborg voor het efficiënt inzetten van middelen en geeft inzicht in het behalen van de gestelde doelen. Het zelf aanleggen van een glasvezelring is te duur. Door gebruik te maken van de infrastructuur van de netwerkaanbieders die al aanwezig is, kan een kostenbesparing van plm. 50% worden gerealiseerd. De kosten bestaan uit een eenmalige bijdrage in combinatie met een maandelijkse bijdrage, vastgelegd voor een periode van vijf jaar. De gecontacteerde netwerkoperatoren zijn bereid ook andere dienstaanbieders toe te laten op de glasvezelring, als zij de aanleg, het beheer en het onderhoud gaan doen. De provincie wordt geen eigenaar, maar sluit een langjarige gebruiksovereenkomst af. Het onderzoek is een waarborg voor het efficiënt inzetten van middelen en geeft inzicht in het behalen van de gestelde doelen. De aanbevolen strategie is er op gericht om binnen een afzienbare termijn een werkende Provincie-ring te realiseren. Voldoende arbeidsaanbod is een randvoorwaarde voor het laten slagen van het project en het behalen van de gestelde doelen. De aanwezige werkloosheidproblematiek in dit gebied vormde mede de aanleiding tot het project. De conclusie van de arbeidsmarktanalyse is dat er naar verwachting de komende jaren voldoende aanbod van personeel beschikbaar is.


11

Energievisie Ecofys glastuinbouw Eemsmond febr 2006

X

Het onderzoek is bewust uitgevoerd omdat de energievoorziening een randvoorwaarde is voor het slagen van geconcentreerde glastuinbouw. Energieoverschotten vormen veelal een bron van inkomsten voor tuinders en bepaalt mede hun besluit tot vestigen. Aanbevolen wordt om een combinatie van energiesystemen en -technieken in te zetten. De biomassa heeft de beste financiële en energetische eigenschappen. De onderzochte concepten hebben alle een aantrekkelijke terugverdientijd.


12

1. Inleiding. 2. Korte terugblik eerdere onderzoeken

Recommend Documents