#08 juni Editoriaal. Inhoud. Looking ahead #08 juni 2008 pagina 1

#08 juni 2008

#08 juni 2008 driemaandeli jk se nieu w sb r i ef o v er d u u r za a m en ve r a n t w o o r d b e l e g g e n e n o ve r d e a n a lys e va n d e m a at s c h a p p e li j k e ve r ant wo o r de lij khe id va n de o nde r ne m ing e n

Inhoud

Editoriaal Ook deze achtste editie van Looking Ahead snijdt onderwerpen aan die voor iedereen belangrijk zijn. We bekijken hoe de druk op de drinkwatervoorraad het bedrijfsleven beïnvloedt en welke bedrijven het beste gepositioneerd zijn om op lange termijn voordeel te halen uit deze trends. Onze driemaandelijkse sectorstudie werpt enig licht op de sector Software- Internet- & IT Services. Ze behandelt onder andere het bedrijfsdynamisme in verleden, heden en toekomst en onderwerpen zoals opleiding en carrièreplanning, het belang van een bekwaam kader en de

productkwaliteit voor de rendabiliteit. Tot slot bekijken we een thema dat nauw verbonden is met de Dexia AM-methodologie inzake duurzaamheidsonderzoek: de landenscreening en zijn meest recente evoluties! We hopen dat u evenveel plezier zult beleven aan het lezen van deze achtste editie als wij hadden bij het opstellen ervan! Aarzel niet om ons uw feedback te geven (investor.support@ dexia-am.com).

Key Sustainability Challenges Grondstoffenschaarste: water

2

Sectorstudie Duurzaamheidsanalyses van Software, Internet & IT Services

5

Interview met Florent Griffon De duurzaamheidsanalyse op landenvlak van Dexia AM in de spotlights

13

In het kort…

14

Onze duurzame fondsen en hun performances

15

Gelieve de juridische vermeldingen aan het einde van dit document te raadplegen.

Money does not perform. People do.

Looking ahead #08 juni 2008 pagina 1

Asset Management

Key Sustainability Challenges

Grondstoffenschaarste: water Uitdagingen op het gebied van grondstoffenschaarste worden steeds belangrijker als het gaat om duurzaam heid. De druk op de drinkwatervoorraad beïnvloedt de manier waarop bedrijven zakendoen en stelt hen voor een aantal uitdagingen en opportuniteiten. In dit artikel bekijken we waarom water een belang rijke duurzaamheidsuitdaging is en waarom een drinkwatertekort een negatieve invloed kan hebben op bedrijven en mensen. Ten slotte stellen we twee bedrijven voor die in een of meerdere Dexia AMduurzaamheidsfondsen werden opgenomen dankzij de manier waarop ze in hun productieapparaat met water omgaan of duurzame oplossingen bieden voor het drinkwaterprobleem. Zuiver water is een hernieuwbare bron die, hoewel onver woestbaar, beperkt en kostbaar is, levensnoodzakelijk en onmisbaar is voor de economische activiteit. De wereld bevat ongeveer 1 400 miljoen km³ water. Slechts 0,003 % van die enorme hoeveelheid, ongeveer 45 000 km³, is zoetwater, water dat geschikt is om te drinken,

om zich te wassen, voor landbouw en industrie. In de praktijk is slechts 9 000 tot 14 000 km³ economisch beschikbaar voor menselijk gebruik. Er is sprake van een watertekort als de jaarlijkse water voorraad daalt tot onder de 1 700 m³ per persoon. Als de jaarlijkse watervoorraad daalt tot onder 1 000 m³ per persoon, wordt de bevolking geconfronteerd met waterschaarste. Landen kunnen worden omschreven als ‘kampend met watertekort’ als ze meer dan 20 % van hun hernieuwbare waterbronnen verbruiken. Boven die drempel (20 %) is de hoeveelheid opgenomen grondwater of oppervlaktewater zo groot dat de wateraanvoer niet langer voldoende is voor de menselijke vraag of het ecosysteem. Er ontstaat bijgevolg een verhoogde spanning tussen waterverbruik en waterbehoefte. Een derde van de wereldbevolking leeft in landen met een groot watertekort. Hoewel de toegang tot zuiver water en waterzuivering erg is verbeterd, hadden in 2002 meer dan 1,1 miljard mensen geen toegang tot zuiver water.

2,6 miljard mensen hadden geen toegang tot verbeterde waterzuivering.1 Ongeveer 1,2 miljard mensen leven in streken met watertekort en 500 miljoen van hen leeft in streken die gelijkaardige problemen hebben. Nog eens 1,5 miljard mensen hebben geen toegang tot veilig drinkwater als gevolg van een gebrek aan infrastructuur. In de zogenaamde “thirst triangle” (dorstige driehoek) tussen Gibraltar, Jakarta en Kaapstad leeft 30 % van de wereld bevolking. In die streek is slechts 8 % van de wereldwater voorraad te vinden. China, waar ongeveer 21 % van de wereldbevolking leeft, beschikt slechts over ongeveer 7 % van de hernieuwbare watervoorraad. Als de huidige trend wordt voortgezet, zullen tegen 2025 1,8 miljard mensen leven in landen of streken met volledig watertekort. Twee derde van de wereldbevolking zal kampen met watertekort.2 1 UNEP,

GEO4 – Global Environment Outlook, 2007

2 UNEP,

GEO4 – Global Environment Outlook, 2007

›


Personen lijdend onder waterschaarste en watertekort

Schattingen van schaarste en tekort aan zoetwater 1995-2025* 1995

2025 %-waterverbruik t.o.v. het totaal beschikbare meer dan 40 % 40 % – 20 % 20 % – 10 % minder dan 10 %

Aantal mia personen getroffen 7

Hoog

6 5 Medium

4

watertekort waterschaarste

3 Laag

2 1 0

1995

2050

Bevolkingsvooruitzichten

Bron: World Meteorological Organisation (WMO), Geneva, 1996; Global Environment Outlook 2000 (GEO), UNEP, Earthscan, London, 1999. *UNEP, ‘Problems related to freshwater resources’, http://www.unep.org/dewa/assessments/ecosystems/water/vitalwater/21.htm#21b

Key Sustainability Challenges Er is een belangrijk onevenwicht tussen vraag en aanbod van zoetwater. De watervraag stijgt immers wereldwijd door een groeiende bevolking, een hogere levensstandaard en industriële groei. Tegelijkertijd daalt de beschikbare hoeveelheid zoetwater als gevolg van vervuiling (door dezelfde economische groei die de vraag doet toenemen), het opdrogen van ondergrondse waterbronnen en ten slotte door klimaatverandering, die de weerspatronen verandert en bijgevolg zorgt voor een steeds nijpender wordende watervoorziening. Een tekort aan zuiver water en basiswaterzuivering kost jaarlijks minstens $ 556 miljard van ’s werelds economisch groeipotentieel, of 1 % van het bbp volgens het WHO. In sommige landen zoals in China beperkt watertekort nu al de groei. Het is duidelijk dat de druk op de watervoorraad ernstige economische en humanitaire problemen veroorzaakt. Grote wateruitdagingen bieden echter ook opportuniteiten voor beleggers. Elk nieuw stukje wetgeving brengt immers

een aantal investeringen met zich mee en vormen dus een aantal risico’s, maar ook opportuniteiten voor bedrijven. We bekijken de impact van watertrends op bedrijfsactiviteiten uit twee verschillende gezichtshoeken: een eco-efficiënte (best-in-class) benadering en een eco-innovatieve benadering. In de best-in-class-benadering hebben water-efficiënte bedrijven in sectoren die (voor processen en producten) erg afhankelijk zijn van water, een competitief voordeel. We kijken op welke manier watertrends een invloed hebben op bedrijven, en hoe sommige bedrijven mogelijk een toegevoegde waarde kunnen bieden door in te spelen op deze problematiek. De eco-innovatieve benadering gaat gepaard met water innovatie, die in het bijzonder de klemtoon legt op mogelijk nieuwe bedrijfsopportuniteiten voor bedrijven die oplossingen bieden voor het waterprobleem. In deze benadering hebben we te maken met bedrijven die producten en diensten leveren om de dorst in de wereld te lessen.

Over welke sectoren gaat het? Een van deze sectoren is de Food, Beverage & Tobacco (FB&T)-sector. Het is een van de sectoren met het hoogste kostenpercentage voor waterverbruik (zie grafiek op pagina 4). Water is immers een belangrijke component in een aantal FB&T-producten – het is bijv. een belangrijk onderdeel van de drankproductie en het wordt ook gebruikt voor het wassen, koken, stomen en koelen in de voedingsindustrie. In het VK werd vastgesteld dat de voedingen drankenindustrie als geheel een grote waterverbruiker is, met een jaarlijkse waterafname van ongeveer 300 miljoen m².3 Binnen deze sector is Unilever een voorbeeld van een bedrijf dat uitstekend werk heeft verricht op het gebied van waterbeheer. Unilever is een bedrijf dat verbruiksgoederen produceert met een omzet van ongeveer 40 miljard EUR en meer dan 200 000 mensen te werk stelt. Het bedrijf commercialiseert 400 merken in een gamma gaande van voedingsproducten, schoonmaakproducten en persoonsverzorgingsproducten. Het bedrijf is actief in een honderdtal landen. 3 Envirowise,

2001, ‘A review of water use in UK industry and commerce’

›


Key Sustainability Challenges De laatste 10 jaar is Unilever erin geslaagd om zijn water verbruik met 54 % te verminderen. Door een verbetering van de productieprocessen zal het waterverbruik nog verder worden teruggedrongen. Unilever heeft SWIM (Sustainable Water and Integrated Management) ontwikkeld, een beheermethode die werd ontwikkeld in samenwerking met een internationaal panel van waterexperts. SWIM wil het waterbeheer doorheen de productieketen op een geïntegreerde manier optimaliseren. Aan aanvoerzijde controleert Unilever het water verbruikt door zijn leverancier. Het bedrijf werkt met zijn leveranciers samen om hen te helpen de waterhoeveelheid dat nodig is voor de teelt te beperken. In het productieproces probeert het bedrijf het waterverbruik te verminderen, en in een later stadium van het productieproces beoordeelt het bedrijf het water verbruik van zijn klanten. Unilever is een vooraanstaand bedrijf wat duurzaamheid betreft en is een kernpositie in Dexia Sustainable Europe. Last but not least bekijken we een voorbeeld van een eco-innovatief bedrijf dat oplossingen biedt voor de waterproblematiek. Christ Water, een kleiner Oostenrijks bedrijf dat aangepaste technologieën, oplossingen en diensten biedt voor de voorziening van zuiver en ultrazuiver water en drinkwater, maar ook voor de afvalwaterverwerking en de farmaceutische productieprocessen. Christ biedt eveneens diensten en oplossingen aan voor gemeentes. Het aantal bestellingen steeg in 2007 met 33 % tot EUR 327 miljoen en


Kostenpercentage voor waterverbruik per sector O%

5%

10%

15%

20%

25%

Food beverage & tobacco Utilities Materials Household & personal products Pharmaceuticals, biotechnology & life sciences Consumer services Energy Consumer durables & apparel Automobiles & components Commercial services & supplies Capital goods Semiconductors & semiconductor equipment Technology hardware & equipment Health care equipment & services Food & staples retailing Retailing Media Transportation Telecommunication services Software & services Bron: UBS verslag*

het management blijft optimistisch voor 2008. Het wereld wijde klimaat immers blijft gunstig en men verwacht dat de winst en het aantal bestellingen zullen stijgen. Christ Water is opgenomen in Dexia Equities L Sustainable Green Planet, ons nieuwe milieugerichte SRI-fonds dat de klemtoon legt op water- en afvalwaterbeheer, maar ook op hernieuwbare energiebronnen.

*UBS, Need to Know – Reacting to Climate Change, 4 October 2007

Als besluit kunnen we stellen dat schaarste van natuurlijke energiebronnen in het algemeen en waterschaarste in het bijzonder, langetermijnduurzaamheidsuitdagingen zijn. Door te beleggen in de duurzaamheidsfondsen van Dexia AM, investeert u in bedrijven die niet alleen een goed beheer van deze risico’s en opportuniteiten hebben, maar ook duurzame oplossingen leveren voor deze problemen en er hun voordeel uit halen! ■

Sectorstudie

Duurzaamheidsanalyse van de sector Software, Internet & IT Services De Software-, Internet- en IT-sector omvat alle indus trieën die immaterieel intellectueel eigendom ontwerpen of IT-diensten leveren. Op duurzaamheidsvlak worden Software-, Internet- en IT-bedrijven geconfronteerd met gelijkaardige uitdagingen. Sommige bedrijven bieden klantgerichte producten, andere bieden bedrijfsgerichte producten. Dat gebeurt op maat en beïnvloedt daarom het duurzaamheidsprofiel van een bedrijf. Bedrijven in de IT-sector kunnen worden onderverdeeld in verschillende subsectoren: Internet Software & Services, Data Processing & Outsourced Services, IT Consulting & Other Services, Application Software, Home Entertainment Software en ten slotte Systems Software. De MSCI World-index heeft 68 bedrijven ingedeeld als “software”. Opmerkelijk is dat de top 10 bedrijven 70 % van de marktkapitalisatie in de hele sector vertegenwoordigen. De lijst hiernaast van zeven grote bedrijven bevat slechts één Europees en een Japans bedrijf. 59 % van de bedrijven binnen de sector is bovendien gevestigd in Noord-Amerika, en 57 %

Bedrijven

Regio

Subsector

Microsoft

VS

Systems Software

Google

VS

Internet Software & Services

Oracle

VS

Systems Software

Nintendo

Pacific

Home Entertainment Software

SAP

Europa

Application Software

Ebay

VS


Yahoo

VS


is actief in de dienstensector. Het is eveneens verbazend dat internetbedrijven opgericht in de late jaren 90, zoals Google (1998), Yahoo (1994) en E-Bay (1995), een plekje hebben veroverd bij de grootste bedrijven in de sector.

voor $ 1 300 miljard voor de hardware- en IT-sector. Historisch gezien doet de softwaresector het beter dan de meeste andere IT-segmenten.1 De Software- en IT-markt is gestabiliseerd. Meer dan vijf jaar geleden gingen de uitgaven in de IT-sector (inclusief Software en IT-diensten) naar nieuwe technologieën en organi satorische verandering. Tegenwoordig zijn IT-systemen gemeengoed geworden. Daarom zijn IT-beleggingen veel voorspelbaarder en volgen ze de ontwikkeling van het bbp op de voet, zoals blijkt uit de grafiek op pagina 6.

Marktbewegingen: verleden, heden en toekomst

Als onderdeel van de ruimere IT-sector werd de sector de afgelopen vijf jaar beïnvloed door de ontwikkeling en het uit elkaar spatten van de technologiezeepbel. Verschillende subsectoren namen echter heel verschillende plaatsen in dan IT-services en de Internetsector werd meer beïnvloed dan de Softwaresector.

Met $ 211 miljard is de wereldwijde softwaremarkt nog steeds slechts een fractie van de totale IT-uitgaven, die goed zijn

1 Oddo,

Software and IT Services, the Industrial revolution, januari 2008

›


Het uit elkaar spatten van de technologiezeepbel in 2002 had een wereldwijde herstructurering van de IT-dienstensector tot gevolg.

Sectorstudie VS IT-investeringen versus bbp, op kwartaalbasis, 1970-2007 year-to-date Jaren ‘80: correlatie tussen bbp en IT-uitgaven steeg (Corr. = 0,54)

14%

Jaren ‘90: correlatie tussen bbp en IT-uitgaven daalde sterk daar de uitgaven sterk stegen t.g.v. landschapwijzigende veranderingen (Corr. = 0,15)

Post-technologie zeepbel (sinds 2002): mature IT-sector sterker gecorre leerd met de algemene economie (Corr. = 0,73)

bbp-groei (%)

12%

10%

40%

35%

30%

25%

20%

groei IT-investeringen

15% 8% 10%

6%

5%

0%

4%

bbp-groei -5%

2% -10%

Groei IT-investeringen (%)

Jaren ‘70: correlatie tussen bbp en IT-uitgaven zeer laag (Corr. = 0,09)

16%

Het uit elkaar spatten van de technologiezeepbel in 2002 had een wereldwijde herstructurering van de IT-dienstensector tot gevolg. Alleen de sterkste en beste bedrijven slaagden erin te overleven. De IT-dienstensector slaagde er vrij snel in om zich te herpakken en de Internetsector werd zelfs voor het eerst rendabel. De Softwaresector zag zijn margegroei in die periode slechts licht vertragen, maar grote investeringen in productontwikkeling vertraagden wel forser. Tegenwoordig is er in de Softwaresector nog steeds ruimte voor fusies. In 2005 gingen de marges van 12,5 % voor IT-diensten, 20 % voor Internet en 29 % voor Software met een groeiende markttendens voor alle sectoren op de lange termijn.2 Hoewel de sector afhankelijk is van globale IT-investeringen en bbp-groei, profiteerde – en profiteert – de sector van een structurele verschuiving van proportionele IT-uitgaven van hardware naar software van hogere kwaliteit.3

Opleidings- en carrièrebeheer: aantrekken en behouden van de beste werknemers Training en carrièreplanning is misschien wel de meest belangrijke duurzaamheidsuitdaging in de sector. Personeelsuitgaven zijn immers goed voor 55 tot 70% van de operationele kosten van een softwarebedrijf.4 Hoewel de exacte noden in de verschillende sectoren erg 2 Goldman

-15%

Bron: Goldman Sachs

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1986

1985

1984

1983

1982

1981

1980

1979

1978

1977

1976

1975

1974

1973

1972

1971

1970

0%

Sachs Research, Technology Investment Strategy – Americas, 21/09/2005, pp.16-17

3 Citigroup

Research, Software & IT Services – 2006: An Industry in Transition, 05/01/2006, pp.13-15

4 SITS

for beginners, Deutsche Bank, 8 januari 2008

›


Training en carrièreplanning is misschien wel de meest belangrijke duurzaamheidsuitdaging in de sector. Personeelsuitgaven zijn immers goed voor 55 tot 70 % van de operationele kosten van een softwarebedrijf.

Sectorstudie kunnen verschillen, is er veel nood aan innovatie en de snelle aanpassing aan nieuwe technologieën om producten te ontwikkelen voor snel veranderende markten. Hoewel vorming en opleiding een belangrijke rol kan spelen om de personeelscompetenties te verbeteren en het tevreden heidsniveau van personeelsleden te verhogen en bijgevolg eveneens de productiviteit, spelen deze elementen eveneens een sleutelrol bij de integratie en het behoud van nieuwe medewerkers.5 De laatste jaren hebben verschillende industrieën in de sector een tekort aan gekwalificeerd personeel gekend. Dat structurele tekort is de voorbije vier à vijf jaar echter gecompenseerd door het uit elkaar spatten van de technologiezeepbel, en de hieruit voortvloeiende herstructurering en outsourcing van lager gekwalificeerde IT-functies naar het buitenland. De situatie veranderde de voorbije 12 maanden en het personeelstekort in bepaalde sectoren is aan het stijgen, vooral voor cyclische IT-diensten, maar ook voor Software- en Internetbedrijven. Hoewel het erg moeilijk is om de financiële gevolgen van het gebrek aan opleiding en carrièremogelijkheden voor 5 The

role of training in employee retention, http://www.iaccm.com/full.php?id=298

werknemers in de IT-dienstensector en softwarebedrijven in te schatten, biedt een goedopgeleide werknemer een aanzienlijk competitief voordeel aan een bedrijf. Bovendien verlaagt dit het verloop in een erg competitieve arbeidsmarkt.6 Het verloop van Europese IT-dienstverlenende bedrijven lag in 2004 tussen 6 % en 27 %. Er zijn dus grote verschillen. Bovendien zorgt een hoog verloop voor hoge extra directe (tewerkstelling, integratie, opleiding en een lagere productiviteit) en indirecte kosten (kwaliteit en klanttevredenheid). Dat betekent dat het vinden en behouden van goed personeel een echte uitdaging is voor de sector. Het vermogen van een bedrijf om deze uitdagingen inzake opleiding en carrièrebeheer het hoofd te bieden, wordt geanalyseerd via:

» opleiding en carrièreplanning Voordelen: steeds toenemend belang

meerwaarde die de intellectuele arbeid, uitgevoerd door hoogopgeleid personeel, in deze sector oplevert. Gezien de ontwikkeling en het uit elkaar spatten van de zeepbel in de sector schommelen de lonen van goedbetaalde werknemers en vond er een verschuiving plaats van het verloningspakket op basis van aandelenopties (hoewel dit nog steeds populair is bij verschillende bedrijven in de sector) naar een meer stabiele en variabele geldelijke verloning. In Amerika was er een verhoogde aandacht voor de uitbetaling van overuren. Electronic Arts, wereldmarktleider in de ont wikkeling en commercialisering van computerspelletjes, werd bijvoorbeeld door werknemers vervolgd voor het nietbetalen van overwerk.8 In 2001 vervolgden de zogenaamde “permatemps” (dit zijn langdurige interim-werknemers) Microsoft omdat ze niet dezelfde voordelen kregen als de gewone Microsoftmedewerkers.9

Algemeen gesproken is de verloning in de sector relatief hoog.7 Dat heeft hoofdzakelijk te maken met de hoge

Zoals eerder vermeld zijn de loonkosten goed voor 55 % tot 70 % van de operationele kosten voor bedrijven uit de IT-dienstensector. Ze zijn bijgevolg erg belangrijk voor de rendabiliteit van de onderneming.

6 Best

Practices of ICT Workforce Management, Johanna Holm et al , 2001, http://www.tucs.fi/publications/attachment.php?fname=jHoSRM02a.pdf

8 Electronic

7 The

9 Microsoft

Washington Wage Report 1999, http://www.wa.gov/esd/lmea/sprepts/ wagerpt/wawagrpt.htm

Arts settles overtime suit, 25/04/2006, http://news.com.com/Electroni c+Arts+settles+overtime+suit/2110-1047_3-6065011.html contractors win $72 million payout http://management.silicon.com/ careers/0,39024671,39152974,00.htm

›


Sectorstudie Gezien de ontwikkeling van de sector in ontwikkelde landen en stijging van hoge lonen van IT-specialisten in landen als India, zal het belang van verloning in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid verder toenemen. Als gevolg zullen er dus waarschijnlijk meer en meer potentiële conflicten met werknemers ontstaan over voordelen en betalingen van overuren – zeker na succesvolle processen tegen bedrijven als Electronic Arts. Om deze reden, en gezien het belang van de omvang van de lonen in de softwaresector, wordt het vermogen van het bedrijf om deze problematiek aan te pakken, bekeken in functie van:

» Lonen De nood aan verandering en het vermogen om te veranderen Door de nood aan innovatie in de sector, is verandering binnen de IT- en Softwaresector een uitgemaakte zaak: de boom en het uit elkaar spatten van de technologiezeepbel het voorbije decennium leidde tot een snelle uitbreiding en onvermijdelijk tot een herstructurering van een aantal IT-dienstenbedrijven. Sinds kort kennen deze bedrijven een nieuwe lente. De andere trends, zoals outsourcing/offshoring en consolidatie, zijn voor heel wat bedrijven in de sector echter nog niet helemaal uit de mode. Dat zorgt ervoor dat een efficiënt beheer en communicatie van wijzigingen bijzonder belangrijk zijn voor het personeelsbeheer binnen IT-diensten. In de softwaresector is dit echter nog niet het geval.

CapGemini verminderde haar personeelsbestand met 11,5 % van 59 550 in 2000 naar 52 700 in 2002. Einde 2005 was het effectief echter terug gegroeid tot 61 000.10 Anderzijds groeide de tewerkstelling bij softwarebedrijven constant. Bij SAP bijvoorbeeld van 24 500 in 2000 naar bijna 36 000 werknemers eind 2005.11 Accenture kondigde plannen aan om bijna 26 000 nieuwe mensen aan te werven in India, China en de Filipijnen. In deze drie landen stelt het bedrijf momenteel al 24 000 mensen te werk.12

opportuniteiten. Een bedrijf dat deze veranderingen op een aangepaste en duurzame manier doorvoert, zal kwalitatievere producten leveren en meer tevredenen werknemers hebben. Het vermogen van een bedrijf om deze gelegenheden aan te grijpen, wordt geanalyseerd door middel van:

Aangezien de invloed van een veranderend beheer financieel erg moeilijk in te schatten is, kan goed of minder goed inspelen op verandering leiden tot een lage werknemers moraal, een hoger absentiïsme, een hoger verloop of een slechte naam als werkgever.

In de enkele tientallen jaren van zijn bestaan heeft de Software-, Internet- en IT-dienstensector niet veel aandacht besteed aan productkwaliteit en veiligheid. Nu meer en meer organisaties en particulieren steeds afhankelijker worden van software, is het thema geëvolueerd tot een hot item. Twee aspecten zijn hierbij belangrijk: (1) de kwaliteit van software en diensten, de betrouwbaarheid, de goede werking, de gebruiksvriendelijkheid, het onderhoud en de overdraagbaarheid en de hiermee verbonden (2) veiligheidsen beveiligingskenmerken om gegevens en informatie te beschermen tegen ongeoorloofd gebruik.13

Gezien de huidige consolidatieverwachtingen en de voortdurende trend van offshoring, lijkt de nood om in te spelen voor de komende jaren erg belangrijk te blijven. Aangezien de Softwaresector constant evolueert en verandering heel vaak voorkomt, is het belangrijk om te kijken hoe bedrijven reageren op deze uitdagingen en 10 Zie

jaarverslag 2000-2005 op http://investor.capgemini.com/en/reports/

11 Zie

20-F-rapportering 2000-2005 op http://www.sap.com/company/investor/ reports/index.epx 12 Accenture verdubbelt haar personeelsbestand in India, China, Filipijnen, 31/01/2006 http://www.infoworld.com/article/06/01/31/74923_ HNaccenturedoublestaff_1.html?BUSINESS%20PROCESS%20MANAGEMENT

» Het vermogen om te veranderen Waarom zijn kwaliteitsproducten en veiligheid zo belangrijk?

De softwarekwaliteit wordt gemeten aan hand van het aantal bugs in de nieuw geschreven code. Dat aantal bleef constant op ongeveer 5 bugs per “functiepunt”, of functie. Ongeveer 85 % van deze bugs wordt opgelost voor de 13 Productkwaliteit software, http://standards.computer.org/sesc/s2esc_pols/ FP-03_Software_Product_Quality.htm

›


Sectorstudie software in gebruik wordt genomen.14 De reden hiervoor is dat het aantal ontdekte bugs exponentieel daalt naarmate de testperiode verstrijkt. Er komt eventueel een punt bij als er zonder resultaat wordt geprobeerd om een bug te vinden en te herstellen. Dat gebeurt ondanks de vuistregel die in de sector van toepassing is: een bug herstellen op het bureaublad van de programmeur kost $ 1, een bug herstellen die is opgenomen in een softwarepatch kost $ 100, en het herstellen van een bug gevonden nadat de software werd verspreid kost $ 1 000.15

Verschillende opvallende incidenten en het toegenomen belang van software-oplossingen in het alledaagse leven, zorgden voor een verhoogde aandacht voor de productveiligheid van software. De veiligheidsproblemen van Microsoft zijn alombekend16 en er ontstond een heuse veiligheidsindustrie om deze problemen op te lossen met bedrijven als Symantec en McAfee, ...). Computervirussen grepen razendsnel wereldwijd om zich heen en leidden tot belangrijke bedrijfsonderbrekingen en gegevensverlies.17

Begin 2006 werden onderzoeken ingesteld naar de voor naamste uitgaven van CIO’s voor de komende 12 maanden. 89 % van de respondenten gaf aan dat de uitgaven voor beveiliging een hoger aandeel zullen hebben in de totale IT-uitgaven.19 In een IT-security vragenlijst van Citigroup was dit voor 55 % van de respondenten de belangrijkste prioriteit van de CIO. Hieruit volgt dat het belang van beveiligingskwesties waarschijnlijk stijgt voor de hele sector en mogelijk belangrijke mogelijkheden biedt voor een aantal bedrijven:

» Productkwaliteit en Veiligheid Aantal bugs

Bedrijven nemen andere opties wat betreft hun productendistributie

Testperiode

Een toenemend aantal bedrijven in het VK geven hun personeel op afstand toegang tot gegevens (54 %) en leggen geen internetgebruiksbeperkingen op (76 %), waardoor het bedrijfsnetwerk kwetsbaar wordt voor buitenstaanders. Ondanks een aantal technische controlemaatregelen, bijv. wachtwoordidentificatie, VPN en blokkering van ongepaste websites, beginnen bedrijven te beseffen dat deze maatregelen niet volstaan om de veiligheid te verzekeren. Een groot aantal bedrijven ondersteunen de technologie met een duidelijk beveiligingsbeleid en zorgen ervoor dat het personeel deze regels begrijpt en naleeft. Zeven op de acht grote bedrijven hebben nu een beveiligingsbeleid opgesteld, en 68 % hebben een streng tot heel streng beveiligingsbeleid.18

Tot besluit, de Software-, Internet- en IT-dienstensector worden geconfronteerd met vergelijkbare uitdagingen en mogelijkheden. We hebben gezien hoe belangrijk loon en voordelen zijn voor deze bedrijven. Menselijk kapitaal vormt erg waarschijnlijk hun belangrijkste troef! Daarom is het aantrekken en behouden van de beste werknemers erg belangrijk. Evenmin mag het belang van goede producten en kwaliteit worden onderschat. Bedrijven in de sector moeten recente ontwikkelingen binnen dit domein opvolgen om hun toppositie in hun sector te verzekeren.

16 Can Microsoft finally kill all the bugs?, 10/2003 http://www.fastcompany.com/ magazine/75/microsoft.html

14 Software

that makes software better, Economist, 8.3.2008

17 Washington Post, Computer viruses, worms set costly Internet record, 01/03/2004

15 Software


18 Software


19 Goldman Sachs Research, Infrastructure Software – US Technology, 11/01/2006, p.6

›


Sectorstudie Belang van elk duurzaamheidsdomein, evenals de belangrijkste uitdagingen Domein: Leveranciers • Duurzame relaties • Arbeidsomstandigheden bij leveranciers

Domein: Medewerkers

2%

• Opleiding en loopbaanbeheer • Bereidheid tot verandering • Diversiteit • Arbeidsuren en flexibiliteit

Bedrijven die in mei 2008 door de duurzaamheidsanalisten van Dexia AM binnen de sector werden geselecteerd SAP Google Nomura Research Institute

33%

30% Domein: Klanten • Beheer van de klantenrelaties (CRM) • Waarborgen kwaliteit en veiligheid • Anticoncurrentie praktijken

8% Domein: Maatschappij

7%

• Relaties met de overheid

20%

Domein: Beleggers • Deugdelijk bestuur • Duurzaam bestuur

Domein: Milieu • Energie en klimaatverandering • Productgerelateerd gebruik

Voor meer details over het belang van de duur zaamheidsuitdagingen in de sector Software, Internet & IT Services en een volledig overzicht van de ondernemingen uit deze sector die deel uitmaken van het duurzame beleggingsuniversum van Dexia Asset Management, kunt u terecht op onze website www.dexia-am.com. ›


Sectorstudie

Drie bedrijven in de Softwaresector » Europa: SAP SAP is ’s werelds grootste leverancier van bedrijfssoftware. Het bedrijf levert e-businessdiensten, inclusief software ontwerpen en bijhorende ondersteunende diensten, aan verschillende sectoren. Het bedrijf, met hoofdzetel in Duitsland, stelt meer dan 39 000 mensen te werk in meer dan 50 landen wereldwijd. Wat opleiding en carrièreplanning betreft besteedt SAP veel aandacht aan aanwerving en personeelsbehoud. Op internationaal niveau staat SAP als derde gerangschikt in de categorie computersoftware, in de jaarlijkse rangschikking van de meest bewonderde Amerikaanse bedrijven van Fortune. Opleiding is het belangrijkste programmaonderdeel. De SAP Universiteit heeft een uitgebreid aanbod aan klassi kale opleidingen en internetcursussen. Het bedrijf biedt het personeel ook verschillende voordelen, zoals prestatiegerichte loonregelingen, evenwichtsprogramma’s tussen werk/leven, kinderopvang, gezondheids- en fitnessprogramma’s, levensverzekering ten belope van vier keer het loon, gezinshospitalisatieverzekering, gratis gezondheidscheques, vergelijkbare voordelen voor adoptieouders en natuurlijke

ouders en gezondheidsverzekering voor alle werknemers, hun partners en kinderen. Voordelen zijn meestal afgestemd op culturele en wettelijke landgebonden gebruiken. Net zoalsde meeste andere bedrijven in de sector werd SAP ook geconfronteerd met ontslagen. In het verleden genoten ontslagnemende werknemers van een ontslaguitkering, outplacementdiensten en behoud van voordelen. SAP voert tweejaarlijks een onderzoek onder de werknemers en gebruikt de resultaten voor hun strategisch personeelsbeleid. Tijdens het laatste onderzoek in 2006 antwoordden 91 % van de ondervraagden dat ze trots waren om voor SAP te werken. Wat de klanten betreft op het niveau van productkwaliteit en veiligheid, bouwt SAP een vertrouwensband op met de klant door een nauw contact te onderhouden en door op lossingen op maat uit te werken afgestemd op de specifieke noden van verschillende industriële categorieën. Het bedrijf voert ook klantentevredenheidsonderzoeken uit. Recent onderzoek toont een continue verbetering van de reeds hoge klantentevredenheid aan. SAP bezit een “actief algemeen ondersteuningssysteem” gecertificeerd door ISO 90001, om alle klantgerelateerde kwaliteitsproblemen op te lossen.

Een deel van het kwaliteitssysteem is het jaarlijkse inter nationale klantentevredenheidsonderzoek uitgevoerd door een extern onderzoeker. Dit onderzoek stelde een stabiele tevredenheidsgroei in de loop van de afgelopen jaren vast. » Noord-Amerika: Google Google kan worden beschouwd als een relatief jong bedrijf. Het werd opgericht in 1998 en verscheen in augustus 2004 voor het eerst op de beurs. De omzet steeg van ongeveer 19 miljoen USD in 200 tot 16 593 miljoen USD in 2007. Het personeelsbestand steeg van 682 in 2002 tot 16 000 in 2007. Google is nog steeds danig in de weer met de ontwikkeling van zijn bedrijfsidentiteit en de formalisering van zijn duurzaamheidsaanpak. Tot hiertoe wordt Google nog steeds door de hele markt erkend als modelbedrijf. Wat werknemersbelangen betreft, is Google een “best practice”-voorbeeld. Het is het beste bedrijf om voor te werken volgens de Fortune-rangschikking, vooral dankzij de talrijke voordelen en aangename bedrijfscultuur, die vanaf het ontstaan is gericht op vooruitgang. In het bijzonder wat voordelen betreft, biedt Google alle werknemers drie gratis ›


Sectorstudie maaltijden per dag. Het hoofdkantoor biedt zelfs ter plaatse terugbetaalde kappersbeurten en wasdiensten aan alsook carwash en olieverversing. Tevens beschikt het hoofdkwartier over verschillende sportzalen en is gratis medische bijstand verkrijgbaar. Door al deze voordelen, hoge lonen als gevolg van de schitterende groei van het bedrijf en de inspirerende bedrijfscultuur, is het, wat deze thema’s betreft, voor andere bedrijven moeilijk om beter te doen dan Google. Het bedrijf ontwerpt voortdurend uitstekende producten en zorgt er tegelijkertijd voor dat de werknemers niet ingaan op headhuntersvoorstellen. Dit is een toestand waar elk softwarebedrijf van droomt. Op klantenniveau zijn productkwaliteit en veiligheid voor Google topprioriteit. Het bedrijf heeft een erg actieve productontwikkelingsfunctie. Een van de troeven van Google is het gratis gebruik van zijn topproduct, zijn zoekmachine. De kwaliteit van de zoekmachine en beschikbaarheid in verschillende talen, zorgden ervoor dat Google een sterk internationaal productgericht imago kon opbouwen, wat op zijn beurt zorgde voor constante publiciteitsinkomsten. Het belang van productkwaliteit is ook merkbaar in het R&D-budget dat sinds de oprichting jaarlijks door het bedrijf werd verhoogd. Tussen 2002 en 2005, steeg dit budget van ongeveer 32 miljoen USD tot 484 miljoen USD en, hoewel R&D een stabiel percentage behield in de omzet, is de stijging in absolute termen opmerkelijk. Een schitterend voorbeeld van het verband tussen productkwaliteit en carrièreplanning was een personeelsplan waarbij alle bedienden 20 % van de arbeidstijd mochten besteden aan eigen projecten. Dit programma kende duidelijk veel succes. Google rappor teerde immers dat een aantal van zijn meest interessante innovaties via dit programma tot stand kwamen.


Tot vrij recent, verbood China zijn inwoners om zoekmachines zoals Google te gebruiken. Het verbod werd intussen opgeheven, maar de Chinese regering censureert nog steeds internetpublicaties. Google legt zich neer bij de filterbeperkingen op de duizenden termen en websites die de Chinese overheid heeft opgegeven. Ondanks felle kritiek, verklaarde Google dat het geen keuze had, om te vermijden de Chinese overheid het gebruik van Google volledig verbood. In tegenstelling tot sommige zoekmachines, zegt Google overheden geen informatie te geven over gebruikers die op zoek gaan naar geblokkeerde informatie, en dat het gebruikers informeert over verboden categorieën. Hoewel Google zich neerlegde bij de strenge Chinese voorschriften, weigerde het bedrijf een verzoek van de Amerikaanse overheid om miljoenen overduidelijke zoekrecords naar porno vrij te geven. » Azië-Pacific: Nomura Research Institute Het Normura Research Institute (NRI) levert IT-diensten aan andere bedrijven, inclusief beheer, financieel en IT-advies. Het bedrijf werd onder de huidige naam opgericht in 1965. In 1988 ging het Normura Computing Center op in het NRI waardoor het NRI in zijn huidige vorm onstond. In 2007 verdiende het NRI 2,7 miljard USD door verkoop, en boekte het een winst van 228 miljoen USD. Het heeft activiteiten in 12 landen, met het hoofdkantoor in Japan. Wat de relatie met de werknemers betreft concentreert het Normura Research Institute (NRI) zich heel erg op opleiding en carrièreplanning. Vooral omdat hun IT-diensten voordeel halen uit de aanwerving en het behoud van de beste werknemers. Het belangrijkste aspect van hun talent- en carrièreplanning schuilt in het C&A-systeem (Challenge and Act) dat een discussiekader is tussen managers en werknemers om hun prestaties en carrièreontwikkeling te bespreken,

prestatiedoelstellingen voor elke werknemer op te stellen en geleverde prestaties te bekijken en te beoordelen. NRI hanteert een instructorsysteem voor nieuwe werknemers waarbij ervaren werknemers een jaar lang optreden als mentor. NRI biedt zijn werknemers ook een stagesysteem aan waarbij werknemers in verschillende afdelingen kunnen werken om ervaring op te doen met activiteiten buiten hun eigen afdeling. Het is de bedoeling om de werknemerscapaciteiten te ontwikkelen en bij te dragen tot een sociaal netwerk, wat een positieve bijdrage levert aan het succes van het bedrijf. NRI promoot eveneens zelfstudie van werknemers en helpt hen bij het verwerven van officiële erkenningen in meer dan 50 publiek erkende kwalificaties en licenties die verband houden met hun werk, waaronder informatieverwerving voor het behalen van een ingenieursdiploma en Chartered Members of the Security Analysts Association of Japan (CMA's). Bij NRI staat de klant centraal in zijn bedrijfsmissie: "Winning the trust of our clients and prospering together with them” (“Het vertrouwen van onze klanten verdienen om er samen beter van te worden"). NRI ontwikkelde zijn systeem voor productkwaliteit en veiligheid om operationele procesregels en -procedures verworven uit voortdurende inspanningen om de kwaliteit te verbeteren en te integreren. Zo verwierf NRI in januari 2002 het ISO 9001:2000-certificaat. Het systeem wordt beoordeeld via een klantentevredenheidsonderzoek, vroegere projecthistorieken en geregistreerde systeemfouten. Wat productveiligheid betreft, is de bescherming van eigen informatie bijzonder belangrijk. NRI steunt de “best practice” binnen zijn sector door een strikte naleving te eisen van elke werknemer. Dit wordt ondersteund door e-learningcursussen om de vitale praktijken over de Groep te verspreiden. ■

Interview met Florent Griffon Florent Griffon

Drie vragen aan Florent Griffon, duurzaamheidsanalist bij Dexia AM In 2008 innoveerde Dexia AM met een nieuwe duur zaamheidsanalyse op landenvlak. Welke zijn de belang rijkste veranderingen in de nieuwe methodologie? Tot eind 2007 gebeurde onze duurzaamheidsanalyse van landen op basis van een normatieve benadering, aangevuld door een speciale democratie-index, de zogenaamde ”Freedom House Index”, die de democratische kwaliteit van een land beoordeelt. Die benadering bekeek of landen een 19-tal internationale conventies over mensenrechten, politieke rechten en milieu, hadden geratificeerd, met de bedoeling de landen die het minste duurzaam engagement toonden, uit te sluiten. Onze analist onderzocht onder andere de ratificatie van het Kyotoprotocol, de Ottawaovereenkomst die antipersoonsmijnen verbiedt, de conventie over het vakbondsrecht en cao’s en op de ergste vormen van kindermishandeling en het Internationaal verdrag inzake het verbod op alle vormen van rassendiscriminatie. Begin 2008 werd deze normgerichte benadering aangevuld met een ”best-in-class”-benadering die Dexia AM sinds begin 2007 ontwikkelde. Dat biedt onze institutionele klanten meer flexibiliteit bij hun keuze van de analysemethode en striktheid die ze van ons verlangen. Hierdoor kunnen we beter voldoen aan hun verwachtingen op financieel en duurzaam vlak, door even flexibel te zijn als bij onze aandelenduurzaamheidsanalyses. De nieuwe methodologie geeft een extra dimensie aan de analyse van de nationale duurzaamheidsscore. Kunt u ons vertellen hoe u deze analyse uitvoert?


Tijdens de ontwikkeling van de duurzaamheidsanalyse op nationaal vlak van Dexia AM, besloten we om een kapitaalgerichte benadering te volgen. De Dexia AM-benadering beschouwt een land met andere woorden als een portefeuille met diverse soorten kapitaal: • menselijk kapitaal onder de vorm van werk, kennis en gezondheid; • natuurlijk kapitaal, dat bestaat uit alle soorten natuurlijke energiebronnen en grondstoffen; • ten slotte sociaal kapitaal, dat bestaat uit intermenselijke relaties en een geheel van democratische en goed functionerende instellingen, rechtvaardigheid en vrede. We bekijken de duurzame ontwikkeling van een land als een succesvol beheerproces van zijn diverse soorten kapitaal op lange termijn. Dat stelt het in staat om zijn huidige welstand en economische bloei te behouden zonder de welvaart en e conomische bloei van komende generaties op de helling te zetten. Concreet voert Dexia AM de duurzaamheidsanalyse van landen uit op basis van een 23-delig boomdiagram, v erdeeld over 12 subdomeinen in de 3 bovengenoemde domeinen – menselijk, natuurlijk en sociaal kapitaal. Tijdens die analyse gebruiken we 200 tot 400 kwantitatieve indicatoren (afhankelijk van de beschikbare gegevens) als eerste aanwijzing bij het toekennen van de thematische scores. Vervolgens beoordelen we publiek toegankelijke kwalitatieve informatie, meestal verslagen van internationale organisaties, om te komen tot een definitieve score voor elk thema. De analist brengt de scores dan op subdomeinen domein samen, rekening houdend met het

belang van de verschillende scores, de informatiebeschikbaarheid en de typische landkenmerken. Als duurzaamheidsanalist licht u ook bedrijven door. Wat is het verschil met de landenanalyse? De landenanalyse is vooral interessant door de verscheidenheid van landen die we moeten vergelijken. Landen hebben immers een eigen ontwikkeling, verschillende geografische kenmerken en diverse demografische profielen. Daarom mag de analyse niet alleen vertrouwen op kwantitatieve indicatoren; hij moet tendensen vermijden en zo objectief mogelijk blijven. Als we bijvoorbeeld het thema ”Energie en Klimaatverandering” bekijken, zien we dat het Belgische aandeel in de hernieuwbare energieproductie rond 3,5 % schommelt, terwijl het Noorse aandeel bijna 99 % bedraagt. Op basis van een zuiver kwantitatieve analyse zou België erg slecht scoren. Maar als de analist rekening houdt met factoren als hydro-elektrische energiepotentieel, het bevolkingsaantal en de hiermee samenhangende elektriciteitsbehoefte, blijkt dat het voor Noorwegen heel wat eenvoudiger is om duurzame energie te produceren dan voor België. In dat geval zal de analist de performance van België herevalueren. Op dezelfde manier houden we rekening met de demografie van het land. Dat is erg nuttig bij de analyse van uitgaven voor de gezondheids- en onderwijssector, of bij de kwaliteitsbeoordeling van het nationale pensioenstelsel. Bij de landenanalyse moet de scoringsmethodologie van de analist over het volledige analyseproces consistent zijn en moet tegelijk rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van het land. Die bijzondere dualiteit maakt het proces interessant! ■

In het kort… Ban waarschuwt bedrijven voor waterschaarste Bedrijven doen te weinig om een dreigende watercrisis het hoofd te bieden. VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon waarschuwde hen op het Wereld Economisch Forum op 24 januari door erop te wijzen dat hun reactie op een waterduurzaamheidsinitiatief van de VN slechts een “druppel is op een gloeiende plaat”. Bij de Davos-afgevaardigden verving de watercrisis de klimaatverandering als belangrijkste probleem buiten de Amerikaanse economie. Op de agenda stonden niet minder dan negen watergerelateerde debatten, tegenover slechts één vorig jaar. Een handvol bedrijfsleiders riep op tot meer engagement van regeringen en bedrijven, nadat Ban Ki-Moon hekelde dat slechts een fractie van de 1 000 aanwezige ondernemingen in Davos zich had aangesloten bij het zes maanden eerder gelanceerde watermandaat van de VN-CEO.

FRR overweegt om de SRI-benadering uit te breiden naar alle activaklassen Het Franse “Fonds de Réserve pour les Retraites” (FRR), dat 34 miljard euro beheert, wil haar duurzaamheidsbenadering uitbreiden naar alle activaklassen waarin het belegt, bedoeling is om na te gaan of het daarop ”environmental, social and governance (ESG) factors” kan toepassen. Momenteel omvatten deze activaklassen niet-Europese aandelen, obligaties, vastgoed, infrastructuur en aandelen van familiebedrijven. Bovendien richtte het fonds een beleggingscomité op dat over ESGuitdagingen zal adviseren. Het FRR, dat de Principles of Responsible Investment (PRI – Principes voor Duurzaam Beleggen) van de VN ondertekende, wordt belegd in een SRI-mandaat beheerd door Dexia AM.


De eerste bijeenkomst van de “Club Washington” was een enorm succes! Op 28 februari kwam ”Club Washington” voor de eerste keer samen in de Parijse kantoren van Dexia AM. Club Washington wil duurzaamheid onder de aandacht brengen bij geïnteresseerde professionele bedrijven. Tijdens deze eerste bijeenkomst stond watervoorziening op de agenda. Waarom is het watergebrek zo groot geworden? Wat zijn de gevolgen voor de beleggers? Is er een manier om van deze milieu-uitdagingen te profiteren? Een dertigtal institutionele cliënten nam deel. Guillaume Amara van Veolia Environnement (wereldleider in milieuoplossingen en opgenomen in ons Green Planet-fonds) legde de bedrijfsvooruitzichten voor wateruitdagingen uit (politieke risico’s, marktopportuniteiten enz.). Tevens ging hij dieper in op hoe de Veolia-groepsactiviteiten de druk op deze grondstof kunnen verminderen. Daarnaast vervolledigde Laurent Milliat, duurzaamheidsanalist bij Dexia AM, het plaatje. Naast andere onderwerpen had hij het over hoe bedrijven wateruitdagingen kunnen omzetten in bedrijfsopportuniteiten.

Het SRI-vermogen onder beheer bij Dexia AM blijft groeien Ondanks uitdagende marktomstandigheden, blijft het SRI-vermogen onder beheer bij Dexia AM groeien. Eind maart 2008 beheerden we 17,8 miljard EUR, een stijging van bijna 25 % vergeleken met maart 2007. Het geeft aan dat cliënten vertrouwen hebben in de SRI-producten van Dexia AM, die kunnen terugvallen op een stevig beleggingsproces gebaseerd op een strenge duurzaamheids- en financiële analyse.

New Zealand Superannuation Fund sluit beleggingen in clusterbommen uit Het New Zealand Superannuation Fund, dat bijna 13,5 miljard NZD (6,7 miljard EUR) beheert, kondigde aan dat het zich zal aansluiten bij een boycot tegen clusterbommenproducerende bedrijven. Het is de meest recente aankondiging in een hele reeks van pensioenfondsen die niet langer wensen te beleggen in dit soort bedrijven. De evolutie van het Nieuw-Zeelandse fonds gaat vooraf aan plannen om een internationaal verdrag tegen de productie van clusterbommen op te stellen. Bovendien plant het fonds om bedrijven actief in de productie van clusterbommen uit te sluiten omdat de Nieuw-Zeelandse regering betrokken is bij dit verdrag. Dexia AM neemt binnen zijn SRI-fondsen een duidelijk standpunt in tegenover bedrijven die deelnemen aan de productie of verkoop van clusterbommen. Die bedrijven worden automatisch uitgesloten van ons duurzaam beleggingsuniversum, ongeacht de verkoop of winsten die ze uit deze activiteiten halen.

Onze duurzame fondsen en hun performances in april 2008 In de onderstaande tabellen ziet u een overzicht van de performances van de duurzame fondsen en compartimenten (klasse C) waarin het publiek via Dexia AM kan beleggen. Via een internetlink naar de driemaandelijkse beheerrapporten kunt u bovendien online nog meer informatie opvragen. Wij nodigen daarnaast de institutionele beleggers uit om contact op te nemen met onze commerciële teams, voor meer informatie over onze SRI-fondsen en gespecialiseerde SRI-mandaten. Activaklassen

Fondsennamen/ duurzame compartimenten

ISIN code kap.

ISIN code distr.

Beschrijving

Performance YTD

Performance 1 jaar

Performance 3 jaar

Performance 5 jaar

Dexia Sustainable EMU

BE0174192774

BE0945307420

Aandelen genoteerd in de eurozone

-11,71 %

-13,14 %

34,73 %

70,96 %

Dexia Sustainable Europe

BE0173540072

BE0945310457

Europese aandelen

-10,55 %

-15,57 %

24,60 %

58,58 %

Dexia Sustainable North America

BE0173901779

BE0945318534

Aandelen genoteerd in de Verenigde Staten en Canada

-3,92 %

-4,11 %

23,72 %

57,59 %

Dexia Sustainable Pacific

BE0174191768

BE0945054808

Vooral aandelen uit Japan en Australië

-8,74 %

-15,20 %

29,14 %

69,56 %

Dexia Sustainable World

BE0167113795

BE0945305408

Internationale aandelen

-10,08 %

-18,77 %

7,94 %

29,88 %

Dexia Equities L World Welfare

LU0113400328

LU0113400591

Internationale aandelen

-10,45 %

-18,95 %

5,96 %

26,60 %

Dexia Sustainable Euro Corporate bonds

BE0945493345

BE0945492339

Bedrijfsobligaties uitgedrukt in euro

0,80 %

0,03 %

-

-

Dexia Sustainable Euro Bonds

BE0943336116

BE0943335100

Overheids- en bedrijfsobligaties uitgedrukt in euro

0,89 %

1,00 %

1,91 %

-

Dexia Sustainable Euro Government Bonds

BE0945481225

BE0945480219

Overheidsobligaties uitgedrukt in euro

1,35 %

2,89 %

-

-

Dexia Sustainable Euro Long Term Bonds

BE0945484252

BE0945483247

Overheids- en bedrijfsobligaties uitgedrukt in euro; portefeuille die een gemiddelde duration beoogt

0,78 %

-0,55 %

-

-

Dexia Sustainable Euro Short Term Bonds

BE0945490317

BE0945489301

Overheids- en bedrijfsobligaties uitgedrukt in euro; portefeuille die een korte duration beoogt

1,09 %

3,31 %

-

-

Dexia Sustainable World Bonds

BE0945478197

BE0945477181

Overheids- en bedrijfsobligaties uitgedrukt in diverse deviezen

-1,26 %

-1,78 %

-

-

Dexia Ethique Gestion Obligataire

FR0000934978

FR0000935025

Obligaties uitgedrukt in euro

1,50 %

2,63 %

3,00 %

12,68 %

Dexia Sustainable European Balanced High

BE0169199313

BE0945312479

Hoofdzakelijk in Europese aandelen, daarnaast in obligaties uitgegeven in Europese munten

-7,32 %

-10,79 %

19,63 %

46,81 %

Dexia Sustainable European Balanced Medium

BE0159411405

BE0945316512

Quasi gelijke verdeling tussen Europese aandelen en obligaties uitgegeven in Europese munten

-5,00 %

-7,16 %

14,64 %

36,81 %

Dexia Sustainable European Balanced Low

BE0159412411

BE0945314491

Hoofdzakelijk obligaties uitgegeven in Europese munten, daarnaast in Europese aandelen

-2,20 %

-3,00 %

11,33 %

29,24 %

Dexia Ethique Gestion Diversifiée

FR0000934960

FR0000935017

Aandelen en overheidsobligaties uit de eurozone

-4,62 %

-4,99 %

19,88 %

44,07 %

Aandelen

Obligaties

Gediversifieerd


Reporting

Klaar voor de toekomst?

[email protected] www.dexia-am.com Luxemburg Dexia AM Luxembourg SA 136, route d’Arlon 1150 Luxembourg Tel.: +352 27 97 1

Nederland Nederlands filiaal van Dexia AM Lichtenauerlaan 102-120 3062 ME Rotterdam Tel.: +31 10 204 56 51

België Dexia AM Belgium NV Koningsstraat 180 1000 Brussel Tel.: +32 2 222 52 42

Frankrijk Dexia AM SA 40, rue Washington 75408 Paris Cedex 08 Tel.: +33 1 53 93 40 00

Ierland Dexia AM Alternative Dublin Ltd. 43, Townsend Street Dublin 2 Tel.: +353 1 440 65 15 Oostenrijk Kommunalkredit Dexia AM AG Turkenstrasse 9 1092 Wien Tel.: +43 131 631 656 Duitsland Dexia AM Lux. S.A. Zweigniederlassung Deutschland An der Welle 4 60422 Frankfurt Tel.: +49 69 7593 8823

Zwitserland Zwitsers filiaal van Dexia AM Rue de Jargonnant 2 1207 Genève Tel.: +41 22 707 90 00 Italië Italiaans filiaal van Dexia AM Corso Italia 1 20122 Milano Tel.: +39 02 31 82 83 62 Spanje Spaans filiaal van Dexia AM Calle Ortega y Gasset 26 28006 Madrid Tel.: +34 91 360 94 75

Zweden – Noorwegen – Finland Zweeds filiaal van Dexia AM Engelbrektsplan 2, Box 7573 SE 103 93 Stockholm Tel.: +46 8 407 5780 Denemarken Dexia AM C/O Dexia Bank Denmark A/S Groenningen 17 1270 København K Tel.: +45 33 46 11 00 Polen Dexia Asset Management Luxembourg S.A. Pools filiaal UI Sienna 39 00-121 Warszawa Tel.: +48 225 286 714

Australië Ausbil Dexia Ltd. Level 23, Veritas House 207 Kent Street Sydney NSW 2000 Tel.: +61 2 9259 0200 Bahrain Dexia AM Lux. S.A. Middle East Representative Office Bahrain Financial Harbour Financial Center West Harbour Tower, Level 23 King Faisal High Way P.O. Box 75766, Manama Kingdom Of Bahrain Tel.: +973 1750 99 00

Dit document heeft een louter informatief karakter. Het bevat geen aanbod tot aan- of verkoop van financiële instrumenten. Het vormt evenmin de bevestiging van enige transactie tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. De informatie in dit document is afkomstig van verschillende bronnen. Dexia Asset Management legt de grootst mogelijke zorg aan de dag bij het kiezen van zijn informatiebronnen en het doorgeven van de informatie. Fouten of weglatingen in deze bronnen of processen kunnen echter niet van tevoren worden uitgesloten. Performances van een product in het verleden bieden onder geen beding een garantie voor toekomstige performances, en de waarde van beleggingen kan stijgen of dalen. Dexia Asset Management kan niet aansprakelijk worden gesteld voor rechtstreekse of onrechtstreekse schade die voortvloeit uit het gebruik van dit document. De inhoud van dit document mag niet worden overgenomen zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Dexia Asset Management. De intellectuele eigendomsrechten van Dexia Asset Management moeten te allen tijde worden gerespecteerd. Deze aanbeveling is een publicitaire mededeling zoals gedefinieerd in artikel 24 §2 van de richtlijn 2006/73/EG van 10 augustus 2006 tot uitvoering van de richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad. Deze aanbeveling werd niet opgesteld overeenkomstig de wettelijke voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van het onderzoek op beleggingsgebied en is niet onderworpen aan een verbod om al voor de verspreiding van onderzoek op beleggingsgebied te handelen. Opgelet: Als dit document melding maakt van resultaten behaald in het verleden van een financieel instrument, een financiële index of een beleggingsdienst, verwijst naar simulaties van zulke resultaten of gegevens bevat met betrekking tot toekomstige resultaten, is de cliënt zich ervan bewust dat de in het verleden behaalde resultatenen/of prognoses geen betrouwbare indicator vormen voor toekomstige resultaten. Meer nog, Dexia Asset Management preciseert dat: • indien het gaat om brutoresultaten, het resultaat kan worden beïnvloed door provisies, bijdragen en andere lasten. • indien het resultaat in een andere valuta luidt dan die van het land waar de cliënt verblijft, de vermelde winsten kunnen stijgen of dalen, afhankelijk van de valutaschommelingen. Indien dit document verwijst naar een bepaalde fiscale behandeling, is de belegger zich ervan bewust dat zulke informatie afhangt van de individuele omstandigheden van elke belegger en in de toekomst aan wijzigingen onderhevig kan zijn. De opsomming van de verschillende fondsen in dit document vormt geen beleggingsadvies. Alvorens een beleggingsbeslissing te nemen, nodigen we de belegger uit het prospectus van de fondsen te raadplegen waarin onder andere de risico’s van het fonds beschreven staan. Het prospectus en alle andere informatie over de fondsen zijn beschikbaar op de site www.dexia-am.com. Belangrijke informatie met betrekking tot duurzaamheidsanalyse Dexia AM’s duurzaamheidsanalyse baseert zich op verschillende bronnen ontwikkeld binnen het SRI-team van Dexia AM, onder andere: sectorale en bedrijfsanalyses door de SRI-analisten van Dexia AM, “Dexia AM’s Sustainability Analysis Research Methodology 2006”, “Methodology Guidelines November 2005” door Franca Morroni, “Dexia AM SRI Business Case 2004”, de leidende SRI-principes van Dexia AM en continue research sinds 1996 evenals data van geselecteerde externe SRI-dataproviders.


Money does not perform. People do. Asset Management

Verantwoordelijke uitgever: Jean-Yves Maldague, Dexia Asset Management. Koningsstraat 180 – 1000 Brussel – België. Looking Ahead werd gedrukt op milieuvriendelijk papier.

Contacteer ons

#08 juni Editoriaal. Inhoud. Looking ahead #08 juni 2008 pagina 1

Recommend Documents