Spotvogel.qxp
16-02-2009
15:08
Pagina 5
Het is tijd voor mijn geest om te ruien. Er valt veel te zeggen voor het schrijven met een veerpen, hoe geaffecteerd ook: met dode veren brengt men woorden tot leven. Hopelijk zichzelf ook. Het is tijd voor mij om hier, in dit berglandschap, vlak bij een rivier en de zee, te schrijven. Ik denk woorden te hebben gevonden, waaronder gedachten schuilen en niet enkel de wind die mijn geest zo lang heeft doorblazen. De zon gloeit, elke schaduw is naar beneden getuimeld en heeft zich het aardrijk tot een dak gemaakt. Makhometo heeft mij net eten gebracht. Ik ben verzadigd, maar voel mij niet sla5
Spotvogel.qxp
16-02-2009
15:08
Pagina 6
spotvogel
perig. Hij en zijn vrouw hebben veel gedaan, al dan niet bewust, om mijn geest te verkwikken. En de zammelende zangers van de vuuraanbiddende krekels houden mij wel wakker in de zengende zon. Geen enkel tijdstip van de dag hier is zonder zijn minstreel. Ik heb myriaden vermengde noten gehoord in Makhometo’s en Andala’s huis en nu lig ik hier op het dakterras in de schaduw en voel mij in die behaaglijke stemming, wanneer plezierige gedachten de geest droefenis brengen – ware het niet dat ik die droefenis al ken. Het is alsof de god Pan mijn lichaam heeft verbonden met de menselijke ziel die in mij stroomt en innige pijn doet het mij te denken wat de mens van de mens maakt. En ik denk de woorden te hebben gevonden, een toevlucht voor mijn eens verwarde geest. Er lijkt wel een zegening te liggen in de vriendelijke bries die over mijn gezicht waait, alsof hij zich bewust is van de vreugde die hij brengt van de bergen en van de zee achter de bergen en vanuit de lazuren lucht. Wat zijn missie ook is, de 6
Spotvogel.qxp
16-02-2009
15:08
Pagina 7
spotvogel
bries vindt geen dankbaardere gast dan mij, die de stad verlaten heeft, waar ik niet verkwijnde, maar toch verbleef als een niet geheel vernoegde gast. En nu vrij, niet als een vogel, maar vrij zoals vrijheid alleen in uitgestrekte, bergomringde en oneffen vlakten kan zijn. De aarde, die mij aan mijn vaders huid doet denken, ademt ergens onder en voor mij. De rivier Neccor is bijna geheel opgedroogd van de winter en lente, slechts een zacht gesijpel is er te horen – als ik aandachtig luister – waar hij eens kabbelde en toen murmelde. Iemand moet zijn gemompel overnemen. En ik denk woorden te hebben gevonden, waaronder gedachten schuilen en niet enkel de wind die mijn geest zo lang heeft doorblazen.
7
Spotvogel.qxp
16-02-2009
15:08
Pagina 8
Teruggekeerd, wilde ik zeggen, maar ik ben hier niet eerder geweest, in het huis dat mijn vader zaliger mij heeft nagelaten. En ook al ben ik er niet geboren, al heb ik het slechts sporadisch bezocht, het vóelt als een terugkeer naar mijn land – het stof dat mijn vader in mijn bloed of genen heeft achtergelaten. Ik zou hier niet zijn als mijn moeder er niet op had aangedrongen mij hier terug te trekken – dit deed ze niet direct, maar via een omweg; eerst naar het mij bekende Oujda en daarna de vertakking naar het Noorden – misschien als een soort verrassing of omdat ze bang was dat ik niet direct 8
Spotvogel.qxp
16-02-2009
15:08
Pagina 9
spotvogel
hiernaartoe had willen komen –; een zonverliefde kust voor het wrak dat ik was, toen ik met mijn hoofd op haar schoot lag: warmte genoeg daar, al vond zij dat de zon mij goed zou doen. Het was in het rijpe seizoen van het jaar wanneer de zon de gele bladeren verzengt tot ze alle van goud zijn – het jaargetij waarin de spin ijverig en overbedraad weeft en hersenen meer spinselen dan gewoonlijk – in zulk een getij bevond ik mij in die stille avond, omhelsd door moeders stem en gekleed door haar warmte en gevoed door haar geur, ikzelf beroerd door de dauw van verdriet die tijd in mijn ogen had achtergelaten en ik vroeg mij af hoe het de wereld, al die tijd, zonder mij was vergaan. Tot dan toe was elke richting die ik ging de weg van zwaarmoedigheid; ik liep in de wielslag van de dood, leek het wel, die ook te moe leek om te lopen, vandaar dat hij een kar verkoos. Het kon zijn dat elke stap die ik zette het spoor volgde van de vore die de zeis maakte, die dood teleurgesteld over de schouder sleepte, zo moedeloos als hij was over zo weinig gewin. Er viel niets anders te doen dan mij nog meer terug te 9
Spotvogel.qxp
16-02-2009
15:08
Pagina 10
spotvogel
trekken in de regionen van mijn geest, waar apathie heerst en de zomer en hitte van verdriet, en innig te verlangen naar de oogst van een herfstleven en rijpe bloemen, maar die kwamen maar niet. Vul elk seizoen metaforisch in voor mijn toestand en het zal werken, mijn lezeres. Een lange tijd van stilte volgde, ondanks de stem die van binnenuit kwam. Zij vermaande mijn valleien met een krakende grom van waarschuwend vleugelgefladder en ik lag op moeders schoot. De tuitmondjes van lentecupido’s zijn wat anders dan de blaasmonden van zwarte wolken. De antidepressiva die ik slikte en ook gedwongen werd te slikken, hielpen niet. Een therapeut naar wie ik werd gestuurd, dacht echter dat ik een trauma had opgelopen en ried aan mij vooral met rust te laten. Dat was niet goed genoeg voor wie zich zorgen maakte over mij. Niet snel genoeg in dit geval voor moeder die van een dokter onmiddellijke genezing verwachtte. ‘Ze zijn toch zo geleerd!’ riep ze uit. Zij liet mij bij zich brengen en verzorgde mij, al moet het haar hart verwond hebben om te 10
