0. Inleiding Acties uit het drugbeleidsplan Lopende acties in het kader van SVPP en Stedenfonds... 22

Drugsactieplan 2012 - 2013

0. Inleiding ........................................................................................................................... 2 1. Acties uit het drugbeleidsplan 2009-2012

……………………………………………...3

2. Lopende acties in het kader van SVPP en Stedenfonds ............................................ 22 3. Opdracht SODA en procedure rapportage ………………………………………………29

1

Drugsactieplan 2012 -2013 Inleiding In januari 2009 keurde de gemeenteraad het Drugbeleidsplan 2009-2012 goed. Het drugbeleidsplan legt een sterke klemtoon op een integrale beleidsmatige aanpak van het drugthema. Dit resulteert in vijf verschillende beleidsdoelen, namelijk: -

Het stadsbestuur wil het drugsgebruik voorkomen of verminderen (preventieaanpak);

-

Het stadsbestuur wil de drugsoverlast terugdringen en beter beheersen (overlastaanpak);

-

Het stadsbestuur wil de drugshandel en de druggerelateerde criminaliteit terugdringen en beter beheersen (criminaliteitsaanpak);

-

Het stadsbestuur (activeringsaanpak);

-

Het stadsbestuur wil meer verslaafde gebruikers beter verzorgen en opvangen (zorgaanpak).

wil

de

welzijnspositie

van

(ex-)verslaafde

gebruikers

verbeteren

Bovenstaande beleidsdoelstellingen worden gerealiseerd via concrete acties. Voorliggend actieplan geeft een overzicht van geïnitieerde acties in het kader van het drugbeleidsplan en van de reeds lopende acties in het kader van bovenlokale plannen (Strategisch Veiligheids- en Preventieplan, Beleidsplan Stedenfonds). Alle acties worden opgenomen in de operationele plannen van de betrokken bedrijven. Daarmee wordt de uitvoering van het drugbeleidsplan en het actieplan verankerd in de strategische cyclus die is opgezet om alle bedrijven en entiteiten geïntegreerd te laten samenwerken aan de realisatie van het bestuursakkoord. Het beleidsplan en het daarbij horende actieplan vallen onder de bevoegdheid van burgemeester en schepen voor sociale zaken. Tweemaal per jaar zal aan hen gerapporteerd worden over de stand van zaken van de acties. Het actieplan wordt jaarlijks bijgestuurd. Dit actieplan loopt over 2 jaar om de overbrugging naar het nieuwe beleidsplan vlot te laten verlopen. In het eerste deel worden de nieuwe acties beschreven zoals genoteerd in het beleidsplan. Deze worden gerealiseerd door bepaalde stedelijke diensten zoals SODA, Lokale Politie, OCMW en het bedrijf Samen Leven. Meestal wordt er in functie van de realisatie van deze doelstellingen ook nauw samengewerkt met een aantal derde partners uit verschillende sectoren van hulpverlening, preventie, justitie en doelgroep. In het tweede deel van het voorliggend actieplan worden alle reeds bestaande acties (gefinancierd via SVPP of Stedenfonds) beschreven. Deze acties dragen bij tot de realisatie van de vijf beleidsdoelen zoals vooropgesteld in het beleidsplan. In het derde deel wordt concreet beschreven wat de taak en opdracht is van SODA als regisseur voor het stedelijke drugbeleid en wordt de procedure van rapportage toegelicht.

2

1. Acties uit het drugbeleidsplan 2009-2012

1.1. Preventieaanpak Het stadsbestuur wil het drugsgebruik voorkomen of verminderen.

Actie 1: Vroeg interveniëren BESCHRIJVING De meerwaarde van vroeg interveniëren ligt in het vroegtijdig ingrijpen op probleemgedrag dat nog in ontwikkeling is. Mensen die riskant of problematisch middelen gebruiken, worden geïnformeerd over de risico’s van dit gedrag op een moment waarop ze nog niet in een problematische leefstijl zijn terechtgekomen. Vroeginterventie vertrekt vanuit de bestaande vaardigheden en kwaliteiten van de gebruiker in plaats van vanuit een probleemgeoriënteerde diagnostiek. Het baseert zich op informeren, feedback geven en motiveren. In functie van een bredere toepassing van deze aanpak, biedt het team verslavingspreventie CGG VAGGA aan intermediaire organisaties (scholen, bedrijven, jeugdwerkingen, …) consult aan en kunnen jonge druggebruikers beroep doen op een hulpaanbod bij het team vroeginterventie CGG VAGGA. Deze actie is daarom ook een verder zetting van de actie ‘gebruikende leerlingen’ uit het plan van 2011, met een bredere focus. Met het pilootproject ‘Alcohol Spoed’ ondersteunen we de spoeddienst van ZNA Stuivenberg bij vroegtijdige interventie bij mensen die onder invloed van alcohol op de spoed belanden.

ENGAGEMENTEN -

Intermediaire organisaties die riskant of beginnend problematisch druggebruik detecteren, krijgen ondersteuning via consult of coaching.

-

Jongeren die riskant of beginnend problematisch drugs gebruiken, kunnen beroep doen op een hulpaanbod in functie van het vroeg ingrijpen in de probleemwording zodat er meer kansen zijn om probleemoplossend en keuzeverruimend te werken.

-

Het pilootproject ‘Alcohol Spoed’ is in samenwerking met VAD geïmplementeerd in de spoeddienst van ZNA Stuivenberg in functie van vroeginterventie bij patiënten met riskant alcoholgebruik.

VERANTWOORDING EN EVALUATIE -

Een verslag over de aangeboden consult en coaching aan intermediaire organisaties

-

Een verslag over de aangeboden vroeghulp aan jongeren met riskant, beginnend problematisch druggebruik

-

Een verslag over het pilootproject ‘Alcohol Spoed’ en de eventuele bijsturingen op het vlak van materiaalontwikkeling en deskundigheidsbevordering op basis van een evaluatie

Uitvoeringspartner

SODA, team vroeginterventie CGG VAGGA, team verslavingspreventie CGG VAGGA, VAD, spoeddienst ZNA Stuivenberg

Subsidiebron

restmiddelen CISO

Bedrag

112.000 EUR

3

Personeel

2 VTE

Koppeling strategische cyclus: Sensiblilisering over de belangrijkste fysieke en psychische gezondheidsrisico’s: Aan burgers die in een risicogroep terechtkomen, wordt informatie verstrekt over de gezondheidsrisico’s die zij lopen en over de wijze waarop zij deze risico’s kunnen inperken…

Actie 2: Alcohol op de kaart BESCHRIJVING Alcohol is een belangrijk maatschappelijk probleem. Alcoholgerelateerde schade situeert zich op het vlak van de economie (werkverzuim, werkongevallen, …), de publieke ruimte (overlast, agressie, verkeersongevallen) en de private sfeer (gezondheid, intrafamiliaal geweld, schulden, …). Ook de stad Antwerpen wordt geconfronteerd met de gevolgen van deze maatschappelijk aanvaarde drug. Uit de gezondheidsmonitor van 2011 blijkt dat 3.6 % van de mannen en 2.7 % van de vrouwen in de categorie ‘problematisch gebruik’ vallen (volgens de normen van de WHO; meer dan 20 glazen op weekbasis voor mannen en meer dan 14 voor vrouwen). Daarom willen we in voorbereiding van het nieuwe alcohol- en drugbeleidsplan alle lopende initiatieven en nieuwe opportuniteiten in functie van een betere aanpak van het alcoholprobleem oplijsten. Naast de reguliere preventieaanpak waarbij onder andere scholen worden ondersteund in het voeren van een alcohol- en drugbeleid (door CGG VAGGA), zet de stad Antwerpen het komende jaar ook extra in op de aanpak van alcoholgerelateerde schade in de studentenbuurt. Hiertoe worden enerzijds individugerichte preventiestrategieën (bv. sensibiliserende campagne voor studenten) en anderzijds omgevingsgerichte strategieën toegepast. De stad Antwerpen participeert ook aan het Europese project Safer Drinking Scenes om de aanpak van overmatig alcoholgebruik bij jongeren in de publieke ruimte te verbeteren.

ENGAGEMENTEN -

Er is een stedelijk alcoholbeleidsplan uitgewerkt waarin lopende initiatieven en nieuwe opportuniteiten zijn opgenomen

-

De alcoholgerelateerde schade in de studentenbuurt is in samenwerking met alle betrokken partners aangepakt

-

Er is een sensibiliserende alcoholcampagne voor Antwerpse studenten geïmplementeerd

-

Er is deelgenomen aan overleg met Europese partnersteden ‘Safer Drinking Scenes’


Uitgeschreven alcoholbeleidsplan stad Antwerpen

-

Verslag over de toegepaste omgevingsgerichte preventiestrategieën in studentenbuurt

-

Verslag en evaluatie van de gevoerde sensibilisatiecampagne naar Antwerpse studenten

-

Verslag over het overleg met Europese partnersteden ‘Safer Drinking Scenes’

Uitvoeringspartner

SODA, Antwerpen Studentenstad, M&C/evenementen, film en protocol, W&E/horeca en detailhandel, Samen Leven/School aan de Beurt, Actieve Stad/bedrijven/loket,lokale politie Antwerpen, Strategische Cel Samen Leven stad Antwerpen, FOD Volksgezondheid, Horeca Vlaanderen/afdeling Antwerpen, team verslavingspreventie VAGGA, VAD, Forum Français pour la Sécurité Urbaine

4

Trekker

SODA

Koppeling strategische cyclus: Sensiblisering over belangrijke fysieke en psychische gezondheidsrisico’s. De Antwerpse burger wordt gesensibiliseerd over gezondheidsthema’s die lokaal belangrijk blijken te zijn op basis van gegevens verkregen via de gezondheidsmonitor, gesignaleerde noden, klachten, etc.

Actie 3: Veilig en gezond uitgaan BESCHRIJVING De stad Antwerpen wil een aangenaam en levendig uitgaansmilieu waarbij feestgangers op een veilige en gezonde manier kunnen uitgaan. Hiertoe worden organisatoren van grootschalige evenementen en uitbaters van clubs en discotheken ondersteund om een veilige en gezonde uitgaansomgeving te creëren en feestgangers te informeren over gezondheidsrisico’s. Ook uitbaters van horecazaken worden gestimuleerd en ondersteund om een verantwoord barbeleid te voeren. ENGAGEMENTEN -

Organisatoren van grootschalige evenementen in Antwerpen zijn gestimuleerd en ondersteund om gezondheidsrisico’s (in relatie tot alcohol- en druggebruik) voor feestgangers te beperken.

-

Er is een ondertekende engagementsverklaring tussen de stad Antwerpen, VAD, VAGGA en de Antwerpse club/discotheekuitbaters m.b.t. de implementatie van de Quality Night maatregelen.

-

In overleg met Antwerpse club- en discotheekuitbaters zijn preventiemaatregelen ter bevordering van een gezond en veilig uitgaansklimaat geïmplementeerd.

-

Uitbaters van Antwerpse horecazaken zijn gestimuleerd en ondersteund om een verantwoord barbeleid te voeren.


Verslag van overleg met organisatoren evenementen en gerealiseerde preventiemaatregelen

-

Ondertekende engagementsverklaring Quallity Night

-

Verslag van de Ronde Tafels Quality Night en overzicht van de gerealiseerde preventiemaatregelen

-

Verslag van overleg met uitbaters horeca en van vormingen ‘Omgaan met klanten onder invloed’

Uitvoeringspartners

SODA, Rampenplanning Samen Leven, Evenementen M&C, film en protocol, horeca en detailhandel W&E, team verslavingspreventie CGG VAGGA, Horeca Vorming Vlaanderen, uitbaters van Antwerpse clubs/discotheken, VAD, Vigez, Sensoa, BIVV

Trekker

SODA

Koppeling strategische cyclus: Sensibilisering over de belangrijkste fysieke en psychische gezondheidsrisico’s: Intermediairen (…) worden ondersteund zodat zij hun opdracht op vlak van gezondheidsbevordering of ziektepreventie beter kunnen vervullen en kwalitatieve hulpverlening kunnen bieden.

5

Actie 4: Aandacht voor diversiteit BESCHRIJVING Mensen van buitenlandse origine vinden nog veel te weinig de weg naar de reguliere (drug)hulpverlening. Het onderwerp drugs is nog te vaak een taboe in allochtone gemeenschappen. Doorgaans wordt druggebruik beschouwd als een ziekte die iemand overvalt en angstvallig verborgen gehouden voor de buitenwereld. Vele allochtone verslaafden ontberen de noodzakelijke steun van de familie. Enerzijds zal de stad Antwerpen daarom allochtone verenigingen stimuleren om hun doelpubliek te informeren en te sensibiliseren over het thema drugs: klassieke infoavonden, bezoeken aan een hulpverleningscentrum, … Gezien de sterke toename in signalen wordt ook de gokproblematiek op de agenda van allochtone verenigingen geplaatst. Anderzijds moet de gespecialiseerde drughulpverlening ervoor zorgen dat haar hulpaanbod is afgestemd op de specifieke noden en behoeften van etnisch-culturele minderheden. ENGAGEMENTEN -

De gokproblematiek maakt deel uit van het informatieaanbod binnen het project ‘Tuppercare’

-

De Afrikaanse gemeenschap in Antwerpen is geïnformeerd en gesensibiliseerd over het thema drugs

-

De instellingen gespecialiseerde (drug)hulpverlening zijn ondersteund in de interculturalisering van hun hulpaanbod


Verslag over de vorming voor vrijwilligers in het ‘project Tuppercare’ met aandacht voor de gokproblematiek

-

Verslag over het overleg met en de preventie-initiatieven van de Afrikaanse gemeenschap in Antwerpen

-

Verslag over de vorming ‘interculturele communicatie’ voor drughulpverleners en de coaching van vzw De 8 aan de gespecialiseerde drughulpverlening

Uitvoeringspartners

SODA, vzw De Acht, ADIC, dagcentrum De Sleutel, MSOC Free Clinic, CGG VAGGA Afdeling categoriale zorg, Straathoekwerk Free Clinic, straathoekwerk CAW Metropool, allochtone zelforganisaties.

Trekker

SODA


Actie 5: Deskundigheidsbevordering van hulpverleners BESCHRIJVING In het vroegtijdig detecteren van alcohol- of drugproblemen speelt de eerstelijns gezondheidszorg een zeer belangrijke rol. Naast vroegdetectie is het ook zaak om gepast op signalen in te spelen en mensen met een riskant en/of problematisch alcohol- en druggebruik op hun gedrag aan te spreken. In 2012 zal stad Antwerpen daarom huisartsen, wijkgezondheidscentra, sociale steunpunten gezondheid en OCMWmedewerkers deskundiger maken in de omgang met alcohol- en drugproblemen. We bekijken ook welke rol

6

Sociale Infopunten kunnen spelen in een gerichte doorverwijzing van vragen en problemen met betrekking tot alcohol-, tabak-, gok-, of drugproblematiek. Eind 2011 voltooide een equipe van onderzoekers van de Universiteit Gent en de Universiteit Antwerpen het onderzoek “Druggebruik bij sekswerkers in België”. Antwerpen is één van de vijf Belgische steden waar het onderzoek liep. De combinatie sekswerk en druggebruik kan aanzienlijke gezondheidsrisico's met zich meebrengen. Het gebruik van drugs door sekswerkers wordt geassocieerd met meer risicovol gedrag voor de gezondheid: instemmen met onveilige seksuele contacten, het delen van naalden bij intraveneus druggebruik, verhoogde kwetsbaarheid voor geweld en misbruik, ... Bovendien dragen druggebruik en sekswerk een crimineel label, wat stigmatisering in de hand werkt. In 2012 gaan we aan de slag met de aanbevelingen die uit het onderzoek voortkomen en verkennen we de mogelijkheid van deskundigheidsbevordering van de hulpverlening aan sekswerkers rond druggebruik.

ENGAGEMENTEN -

Huisartsen, de wijkgezondheidscentra, de sociale steunpunten gezondheid en de hulpverlening aan sekswerkers zijn deskundiger gemaakt in de omgang met tabak-, alcohol- en drugproblemen (gesprekstechnieken, screening, feedback)

-

Deskundigheidsbevordering m.b.t. de tabak-, alcohol- en drugproblematiek is onderdeel van de basisvorming voor nieuwe medewerkers van de sociale centra OCMW

-

De noden en de behoeften m.b.t. de omgang met tabak-, alcohol- en drugproblemen in Sociale Infopunten zijn bevraagd en inspelend op noden/behoeften is er eventueel een vorming gegeven.


Verslag en evaluatie van de deskundigheidsbevordering voor huisartsen, wijkgezondheidscentra, sociale steunpunten gezondheid en hulpverlening aan sekswerkers m.b.t. tabak, alcohol en drugs

-

Verslag en evaluatie van de deskundigheidsbevordering voor nieuwe OCMW-medewerkers m.b.t. tabak, alcohol en drugs

-

Verslag van de noden/behoeften bevraging bij Sociale Infopunten en eventueel aansluitende vorming

Uitvoeringspartners

SODA, consulent seksuele gezondheid, G@pro, Boysproject, Outreach en basiszorg Straatprostitutie, Free Clinic, CGG VAGGA afdeling categoriale zorg, ADIC, dagcentrum De Sleutel, team verslavingspreventie CGG VAGGA

Trekker

SODA


7

1.2. Overlastaanpak Het stadsbestuur wil de alcohol –en druggerelateerde overlast terugdringen en beter beheersen Actie 6: Bestuurlijke politie BESCHRIJVING De burgemeester kan op basis van artikel 9bis van de drugswet publiek toegankelijke instellingen die gekend zijn als een plaats waar herhaaldelijk drugs worden gebruikt of verhandeld, na ruggespraak met de procureur des konings, sluiten voor een maximale duur van zes maanden. Daarnaast kan de burgemeester als hoofd van de politie alle maatregelen nemen die de openbare orde, gezondheid en rust helpen verzekeren en openbare overlast terugdringen. Hierbij hoort ook straat- en plaatsverbod voor persistente overlastgevers. Tenslotte hebben theehuizen onder de uitbatingsvorm van een club-vzw in Antwerpen een uitbatingsvergunning nodig. Indien de voorwaarden van de vergunning geschonden worden, kan het college de nodige sancties nemen (intrekking van de vergunning of sluiting van de instelling). Antwerpen Noord De maatregelen die in 2011 werden ingevoerd in de politiecodex om de drug- en alcoholgerelateerde overlast in Antwerpen Noord in te perken, worden gehandhaafd in 2012 (artikel 329 ter politiecodex dat zoekgedrag strafbaar stelt en het sluitingsuur voor de horeca met nachtelijke openingstoelating tegen voorwaarden). Het verbod op het consumeren van alcohol op het openbaar domein op en rond het De Coninckplein en het Koningin Astridplein wordt met een jaar verlengd om een blijvend gunstig effect op de overlastproblematiek te ressorteren. In 2012 zullen de effecten van deze bestuurlijke aanpak verder opgevolgd en geëvalueerd worden op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens. Een blijvend aandachtspunt binnen deze bestuurlijke aanpak is dat een repressieve benadering (vrijheidsberoving, geldboetes, straatverbod…) van problematisch druggebruikers slechts mag gehanteerd worden als ultieme remedie. De stad wil erover waken dat kwetsbare groepen niet nog verder gemarginaliseerd geraken en dat ze bereikbaar blijven voor de (mobiele) hulpverlening. De bemiddeling die kan volgen op een overtreding van de politiecodex of op de overtreding van het alcoholverbod is een manier om mensen naar hulpverlening te oriënteren. SODA neemt hierin het voortouw en faciliteert blijvend overleg en indien wenselijk nieuwe afspraken tussen politie, Samen Leven en hulpverlening in functie van een gedifferentieerde afhandeling van de vastgestelde overtredingen. Problematisch druggebruikers met domicilie in de stad Antwerpen die artikel 329 ter politiecodex overtreden, worden uitgenodigd voor een bemiddelingsgesprek waarin zij worden aangespoord zich aan te bieden bij de hulpverlening. Afhankelijk van de zorgnood worden druggebruikers georiënteerd naar het stedelijk casemanagement of naar dagcentrum De Sleutel / CGG VAGGA voor therapieadvies. De administratieve geldboete wordt in dit kader gehanteerd als ‘stok achter de deur’ om in een hulpverleningstraject te stappen. Personen die het alcoholverbod overtreden zullen een geldboete moeten betalen. Personen die het alcoholverbod meerdere keren overtreden en van wie er aanwijzingen bestaan dat er sprake is van problematisch alcoholgebruik worden door de stad georiënteerd naar hulpverlening via therapieadvies dat wordt verstrekt door Free Clinic/MSOC en VAGGA (project ‘alcoholblik’).

Studentenbuurt Buurtbewoners ondervinden overlast ten gevolge van overmatig alcoholgebruik door studenten. Geluidsoverlast, wildplassen enz…komen frequent voor. De stad treedt ook hier kordaat op: ten aanzien van studenten die overlast veroorzaken wordt een GAS pv opgesteld. In 2012 zal met alle betrokken partners

8

onderzocht worden of bemiddeling ook hier een mogelijkheid kan zijn om studenten stil te laten staan bij hun (overmatig) alcoholgebruik via een eventuele doorverwijzing naar therapieadvies.

ENGAGEMENTEN -

Er zijn maatregelen en/of sancties genomen met betrekking tot druggerelateerde overlast op het openbare domein.

-

Er zijn maatregelen en/of sancties genomen met betrekking tot druggerelateerde panden.

-

De bestuurlijke aanpak van de drugoverlast en de alcoholgerelateerde overlast is opgevolgd en geëvalueerd op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens. De evaluatie gebeurt onder regie van Samen Leven.

-

De (bestuurlijke) projecten therapieadvies en casemanagement (naar aanleiding van overtreding alcoholverbod en overtreding artikel 329 ter politiecodex) worden geëvalueerd op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens. De evaluatie gebeurt onder regie van SODA.

-

Er is onderzocht of bemiddeling en therapieadvies wenselijke aanvullingen zijn op de huidige overlastaanpak in de studentenbuurt. Desgevallend is hiermee van start gegaan.


-

Verslag over de maatregelen en/of sancties m.b.t. drugsgerelateerde overlast op openbaar domein : o

aantal maatregelen m.b.t. ambtshalve opruiming van terreinen

o

aantal sluitingen op grond van artikel 134 quater Nieuwe Gemeentewet

o

aantal bestuurlijke aanhoudingen, aantal administratieve geldboetes ten aanzien van ‘zoekende druggebruikers’, aantal bemiddelingsgesprekken, aantal personen doorverwezen naar therapieadvies en casemanagement en geboekte resultaten.

o

Aantal mondelinge waarschuwingen, aantal bestuurlijke aanhoudingen, aantal administratieve geldboetes ten gevolge van de ‘overtreding van het alcoholverbod’, aantal bemiddelingsgesprekken en doorverwijzingen naar hulpverlening (therapieadvies) en geboekte resultaten.

o

Aantal straat- en plaatsverboden, aantal individuele alcoholverboden ten gevolge van alcohol- en druggerelateerde overlast;

o

Resultaat overleg bestuurlijke aanpak studentenbuurt.

Verslag over de maatregelen en/of sancties met betrekking tot overlastgerelateerde panden o

aantal tijdelijke sluitingen op grond van artikel 9 bis drugwet en op grond van het reglement inzake de uitbatingsvergunning

o

aantal intrekkingen van uitbatingsvergunning op grond van moraliteit (veroordelingen opgelopen op grond van drugswetgeving).

o

Evaluatieverslag bestuurlijke aanpak drugoverlast op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens.

Uitvoeringspartners

Lokale Politie, Bedrijfseenheid Samen Leven, ASS, SODA.

Trekker

Lokale Politie en Samen Leven

Subsidiebron

restmiddelen CISO (voor het project ‘Alcoholblik’)

9

Bedrag

80.000 EUR

Personeel

1 VTE

Koppeling strategische cyclus: Sensiblilisering over de belangrijkste fysieke en psychische gezondheidsrisico’s: Aan burgers die in een risicogroep terechtkomen, wordt informatie verstrekt over de gezondheidsrisico’s die zij lopen en over de wijze waarop zij deze risico’s kunnen inperken… & Een wijk vrij van overlast.

Actie 7: Werkafspraken drugsoverlastgebied BESCHRIJVING In navolging van vorig jaar worden ook in 2012 voor een aantal hotspots duidelijke werkafspraken gemaakt tussen politie, stadsdiensten, OCMW, vervoersmaatschappijen, algemeen welzijnswerk en drugshulpverlening. De werkafspraken leggen voor een beperkte periode waarin de inspanningen ten aanzien van de overlastgevers worden opgedreven, de samenwerkingsstrategie vast: wie inventariseert, wie benadert wanneer welke personen, wie kan politie contacteren bij nultolerantie-acties, waar worden cliënten naar toe gebracht, wie krijgt feedback over verschillende acties, … Onder leiding van de respectievelijke buurtregisseurs worden hotspotconvenanten drugs opgesteld en opgevolgd voor twee overlastgebieden: omgeving De Coninckplein en Schijnpoort. ENGAGEMENTEN -

Er zijn voor de twee geselecteerde overlastgebieden werkafspraken gemaakt tussen alle relevante diensten en instellingen.

-

De gemaakte werkafspraken zijn geëvalueerd.


Convenant waarin de werkafspraken zijn vastgelegd voor de twee overlastgebieden.

-

Evaluatieverslag van de gemaakte afspraken per overlastgebied.

Uitvoeringspartners Convenant De Coninckplein: CAW Metropool Opvang Dakloze Druggebruikers, Nachtopvang De Biekorf, Crisisopvang Noodbedden, LP, Buurtregie, Doelgroepregie. Uitgebreid met: team activering, SB/SR (vegers), straathoekwerk, SODA. Convenant Schijnpoort: CAW Metropool Opvang Dakloze Druggebruikers, Nachtopvang De Biekorf, Crisisopvang Noodbedden, Free Clinic, De Sleutel, LP, Buurtregie, Doelgroepregie, team activering, SB/SR (vegers), SB/GV, straathoekwerk, Manus, Woonhaven, De Lijn, SODA Trekker

Buurtregie

Koppeling strategische cyclus: Een wijk vrij van overlast

10

Actie 8: Zwerfspuiten BESCHRIJVING Zwerfspuiten zijn een ernstige vorm van overlast en een bedreiging voor de volksgezondheid. Antwerpen kent een succesvol spuitenpatrouilleproject en zal dit in 2012 blijvend inzetten. De informatie over vindplaatsen van zwerfspuiten wordt vanaf 1 januari 2012 geregistreerd in een nieuw registratiesysteem ‘Arc GIS’ dat een ruimtelijk zicht biedt op de vindplaatsen en de eventuele verschuivingen. In samenwerking met spuitenruil organiseert de spuitenpatrouille in 2012 een sensibiliseringsmoment voor druggebruikers met als doel een bewustmaking rond de gevaren van zwerfspuiten op het openbaar domein. Daarnaast wordt in samenwerking met spuitenruil Vlaanderen een adviesnota uitgewerkt inzake het plaatsen van spuitencontainers in de stad. ENGAGEMENTEN -

Wekelijks worden er 4 spuitenpatrouilles georganiseerd waarbij een ploeg van 4 mensen ‘hot spots’ in de stad zullen bezoeken. Een patrouille kan ook op vraag een bepaalde plaats aandoen.

-

Particulieren, bouwbedrijven, woningmaatschappijen e.a. kunnen beroep doen op een spuitenpatrouille teneinde een pand of een domein spuitenarm te maken.

-

Er wordt een adviesnota uitgewerkt inzake het plaatsen van spuitencontainers.

-

Er wordt een sensibiliseringsmoment georganiseerd om druggebruikers bewust te maken van de zwerfspuitenproblematiek.


Jaarverslag van de werking van de spuitenpatrouille (proactief aanbod en aanbod op vraag) en adviesnota inzake spuitencontainers.

Uitvoeringspartners

SODA, MSOC Free Clinic, Spuitenruil Free Clinic, Spuitenpatrouille Free Clinic, OCMW Antwerpen, Manus, Lokale Politie Antwerpen, Samen Leven Stad Antwerpen, Dienst Preventie en Gezondheid, Dienst huisvuilophaling, De Lijn, NMBS Uitvoerder volgens convenant OCMW/Free Clinic voor de werkingsmiddelen van de spuitenpatrouille. Trekker

SODA

Koppeling strategische cyclus: : Sensibilisering over de belangrijkste fysieke en psychische gezondheidsrisico’s: Intermediairen (…) worden ondersteund zodat zij hun opdracht op vlak van gezondheidsbevordering of ziektepreventie beter kunnen vervullen en kwalitatieve hulpverlening kunnen bieden. & Een wijk vrij van overlast.

11

1.3.

Criminaliteitsaanpak

Het stadsbestuur wil de drugshandel terugdringen en beter beheersen.

en

de

drugsgerelateerde

criminaliteit

Actie 9: Straatdealers BESCHRIJVING Het drugsteam van de lokale recherche heeft een accuraat beeld van de lokale drughandel. Via theehuizen wordt in hoofdzaak hasj verhandeld. Op straat zijn vaak groepen zonder geldige verblijfspapieren actief. Zij bevoorraden meer de binnenlandse markt en de toeristenmarkt van heroïne en cocaïne. Twee speurders werken intensief op de handel in speed. De lokale politie levert veel inspanningen om verdachten aan te houden, maar stoot daarbij op twee frustratiedrempels; het illegale verblijfsstatuut van sommige opgepakte verdachten en het weinig drugsontradende effect van het verblijf in het Antwerpse arresthuis. Bevelen om het grondgebied binnen een bepaalde termijn te verlaten, bieden onvoldoende soelaas. Dienst Vreemdelingenzaken heeft een verbindingsambtenaar gedetacheerd naar de stad Antwerpen om de samenwerking tussen DVZ en de stad te verbeteren, vrijwillige terugkeer te vergemakkelijken en uitgewezen illegalen sneller gerepatrieerd te krijgen. Ook in 2012 werkt de stad samen met het parket in de strijd tegen druggerelateerde overlast en criminaliteit via het uitvoeren van gezamenlijke politieacties. Overtredingen op de politiecodex kennen een bestuurlijke afhandeling (zie actie 5). Strafrechtelijke inbreuken worden gerechtelijk afgehandeld. Het parket werkte hiertoe een gedifferentieerd vervolgingsbeleid uit: Kopers die drugs op zak hebben kunnen een minnelijke schikking van het parket krijgen die in sommige gevallen kan oplopen tot 250 €. Jonge druggebruikers (tot 25 jaar) kunnen doorverwezen worden voor therapieadvies naar De Sleutel en VAGGA (zie actie 10). Druggebruikers die criminele feiten plegen om in hun eigen gebruik te kunnen voorzien, worden indien zij beantwoorden aan de projectcriteria, doorverwezen worden naar het project ‘justitieel casemanagement’. Ten aanzien van dealers zal het parket steeds een aanhoudingsmandaat vorderen en volgt er een gerechtelijk onderzoek.

ENGAGEMENTEN -

Er is wekelijks structureel overleg met de Wijkwerking (WW), Federale Gerechtelijk Politie (FGP) en Parket voor de bespreking van de dossiers behandeld door de lokale politie.

-

Er zijn periodieke contacten met diverse relevante partners binnen het drugwerkveld.

-

Onder de noemer “Saturn” zijn er verschillende gecoördineerde acties opgezet in de afdeling City met oog op het beperken van de drugoverlast en druggerelateerde criminaliteit op het openbaar domein.

-

De lokale georganiseerde drughandel is aangepakt.

-

Er zijn lokale, occasionele acties uitgevoerd in het kader van de prioriteit handel in drugs/druggerelateerde criminaliteit (HD/DRC).

-

Drugtoerisme is beheerst en aangepakt door te werken op heterdaad en op basis van info en verbanden.

12


Registratie (aantal bijeenkomsten, bestendigde afspraken, gemaakte afspraken) van het wekelijks structureel overleg tussen GW, FGP en Parket

-

Registratie over het aantal periodieke contacten met relevante partners

-

Registratiegegevens van: de verschillende gecoördineerde acties in afdeling City (‘Saturn’), registratiegegevens van de aanpak lokale drughandel , Registratie van lokale, occasionele acties HD/DRC, met name:

-

o

aantal uitgevoerde acties en aantal uitgevoerde mensuren

o

aantal gerechtelijke arrestaties HD/DRC ( waaronder aandeel illegalen)

o

aantal bestuurlijk aangehoudenen (waaronder aandeel illegalen)

o

aantal repatriëringen

Registratie over de acties met betrekking tot drugtoerisme

Uitvoeringspartners:

Lokale Politie, Dienst Vreemdelingenzaken

Trekker:

Lokale Recherche / Drugs Recherche

Koppeling strategische cyclus: De kwaliteit van de lokale recherche blijft behouden en daar waar nodig verbeterd.

Actie 10: Therapieadvies ten aanzien van druggebruikers

BESCHRIJVING Volgens de huidige richtlijnen dienen de politiediensten, wanneer zij van oordeel zijn dat de omstandigheden zich ertoe lenen, de meerderjarige geverbaliseerde druggebruiker een aanbod tot therapieadvies te doen. De meerwaarde van een eventuele doorverwijzing naar de drughulpverlening wordt in het huidige systeem overgelaten aan de beoordeling van de verbalisant. De drughulpverlening houdt vervolgens het parket op de hoogte van het gevolg dat aan de aanmelding wordt gegeven. Gelet op het stijgend druggebruik bij jongeren maakt het parket het bestaande aanbod tot therapieadvies niet alleen dwingend voor minderjarigen, maar ook voor jongvolwassenen in de leeftijdscategorie van 18 tot 25 jaar. De verdere vervolging van de drugfeiten zal verder afhankelijk zijn van de bereidheid om op gesprek te gaan bij de drughulpverlening en de opvolging van de aldaar geformuleerde adviezen. Voor de minderjarige druggebruikers blijven de geldende richtlijnen van kracht, nl. een systematisch aanbod van therapieadvies door politie en jeugdparket. Voor de overige meerderjarige druggebruikers (+ 25 jaar) blijft het aanbod afhankelijk van de feitelijke beoordeling van de verbaliserende politieagent. In 2012 worden inspanningen gedaan om het project therapieadvies beter bekend te maken bij de verschillende politiediensten en bij de gerechtelijke instanties.

ENGAGEMENTEN -

Het bestaande aanbod therapieadvies is dwingend voor minderjarigen en jongeren tot 25 jaar.

13

-

Het therapieadvies wordt geëvalueerd aan de hand van de verstrekte gegevens door parket, politie en de betrokken hulpverlening.

-

SODA organiseert overleg met parket, politie en hulpverlening met als doelstelling de resultaten van het therapie-advies terug te koppelen naar politie/justitie en een verdere bekendmaking van het aanbod therapie-advies.


Evaluatie van het therapieadvies: aantal personen door politie en parket doorverwezen naar De Sleutel en VAGGA, profiel van de bereikte cliënten, resultaat van het therapieadvies, afhandelingswijze door parket (aantal sepots, aantal minnelijke schikkingen, dagvaardingen enz... )

Uitvoeringspartners

Lokale Politie, Parket Antwerpen, SODA, VAGGA vzw afdeling categoriale zorg

Trekker

Parket Antwerpen

Koppeling strategische cyclus: De kwaliteit van de lokale recherche blijft behouden en daar waar nodig verbeterd.

Actie 11: Justitieel casemanagement BESCHRIJVING Het project ‘justitieel casemanagement’ (het vroegere ‘ketenaanpak verslaafde veelplegers’) wordt in 2012 verder gezet. De behandelende magistraat kan in het kader van een ‘vrijheid onder voorwaarden’ en probatievoorwaarden personen aanmelden bij de justitiële casemanager. Deze gaat, in overleg met de betrokkene, op zoek naar een geschikt hulpverleningsaanbod op maat. Indien de behandelende magistraat instemt met het door de casemanager geleverde advies kan de hulpverlening opgestart worden. Deze persoonsaanpak op maat heeft als doel een integrale samenwerking tussen de betrokken diensten te realiseren om zo te komen tot meer verfijnde en afgestemde voorwaarden. In dit kader maakte de stad afspraken met CIC (Crisisinterventiecentrum) De Sleutel en de gerechtelijke autoriteiten (staande en zittende magistratuur) om delinquenten met een problematisch druggebruik (die bepaalde misdrijven plegen waarvoor minstens een jaar gevangenisstraf is voorzien) passende langdurige zorg en activering te bieden als een alternatief voor de voorlopige hechtenis of gevangenisstraf. Uit een eerste evaluatie in 2011 blijkt dat niet alle cliënten die in aanmerking zouden kunnen komen voor een aanmelding bij justitieel casemanagement, ook effectief worden aangemeld. Daarom worden in 2012 extra inspanningen geleverd om het project onder de aandacht te brengen bij de politionele en gerechtelijke instanties. ENGAGEMENTEN -

Evaluatie van het project einde 2012

-

Verhogen van het aantal aanmeldingen via het sensibiliseren en informeren van de politionele en gerechtelijke autoriteiten.


Verslag met: o Aantal aanmeldingen

14

o o o

Aantal opgestarte trajecten en resultaat van trajecten Aantal gesprekken met verslaafde veelplegers Aantal en aard van de geformuleerde adviezen aan behandelende magistraat.

Uitvoeringspartners

Parket van de Procureur des Konings, lokale politie, De Sleutel, Justitiehuis, Sociale Interventie Samen Leven Stad Antwerpen, SODA

Trekker

Sociale Interventie

Subsidiebron

restmiddelen CISO (convenant met CIC De Sleutel)

Bedrag

87.585 EUR

Koppeling strategische cyclus: Gezondheidszorg op maat. Mensen met verminderde gezondheidskansen maken gebruik van het bestaande aanbod op maat. Dit zorgaanbod wordt bestendigd en geoptimaliseerd door o.a. uitbouwen van zorgcircuits. & Een wijk vrij van overlast

15

1.4.

Activeringsaanpak

Het stadsbestuur wil de welzijnspositie van (ex-)verslaafde gebruikers verbeteren.

Actie 12: Activering BESCHRIJVING Activering van mensen met een middelenproblematiek blijft een belangrijke doelstelling binnen het stedelijk drugbeleid. De stad werkt een activeringsaanbod voor druggebruikers uit, gaande van een zeer laagdrempelige sociale activering tot een meer arbeidsmatige activering dewelke doorstromingsmogelijkheden biedt naar de reguliere arbeidsmarkt. Naast de voortzetting van het project ‘sociale activering’ werd op 1 januari 2011 het project ‘Buro Aktief’ opgestart. Dit project beoogt druggebruikers via de organisatie van arbeidsmatige activiteiten opnieuw te integreren in de maatschappij en uit hun sociaal isolement te halen. Het project richt zich naar mensen die op straat leven en veelal te kampen hebben met een meervoudige problematiek (psychiatrische problematiek, dakloosheid, middelenmisbruik). De stad investeert tevens in arbeidsmatige activering van ex-druggebruikers via het financieren van de sociale werkplaats van vzw De Sleutel. Vzw sociale werkplaats De Sleutel biedt een traject richting werk aan waarbij stabiliseren en competentiemanagement essentiële elementen zijn. Dit voortraject bestaat uit de modules activering, observatie, screening en oriëntatie en arbeidstrajectbegeleiding. Hier wordt ook steeds hulpverlening geïnstalleerd indien nuttig en nodig. In de operationele ploegen (groen en renovatie) zijn de modules arbeidsbegeleiding en doorstroming te situeren. Via de module doorstroom beoogt men een duurzame werkgelegenheid op een externe werkvloer te realiseren in het reguliere circuit voor de personen voor wie dit haalbaar is. SODA waakt erover dat de verschillende initiatieven op elkaar afgestemd zijn en samenwerken. ENGAGEMENTEN -

Er is een laagdrempelig gediversifieerd activiteitenaanbod uitgewerkt waarin de doelgroep actief betrokken wordt, zowel bij de voorbereiding, de uitvoering als de evaluatie van de activiteiten. Via deze activiteiten wil men druggebruikers uit hun sociaal isolement halen en hun maatschappelijke participatie bevorderen (sociale activering organiseert voetbalproject, kunstproject, vrijdagactiviteiten, vrouwenclub enz: opvolging via convenant).

-

Arbeidsmatige laagdrempelige projecten voor mensen die op straat leven en vaak kampen met een meervoudige problematiek (verslaving, woonproblematiek) zijn operationeel (Buro Aktief organiseert opkuisteam, groenproject enz: opvolging via convenant).

-

Via activering, arbeidszorg en arbeidsbegeleiding in trajecten leren ex-druggebruikers terug de noodzakelijke arbeidsattitudes aan en stromen zij door naar de reguliere arbeidsmarkt (Sociale werkplaats De Sleutel: opvolging via convenant).

-

Aan de hand van een door SODA georganiseerd werkoverleg worden de initiatieven op elkaar afgestemd en worden werkafspraken gemaakt.


Projectverslag ‘sociale activering’ (volgens convenant)

16

-

Projectverslag ‘Buro Aktief’: (volgens convenant).

-

Projectverslag ‘sociale werkplaats De Sleutel’ (volgens convenant).

-

Projectverslag ‘toezichtsproject Permeke’

-

Verslag werkoverleg. Uitvoeringspartners

SODA, Free Clinic/MSOC, Spuitenruil, Spuitenpatrouille (SPAT), vzw sociale werkplaats De Sleutel, Straathoekwerk, OCMW Antwerpen, MANUS.

Trekker

SODA

Subsidiebron

restmiddelen CISO (convenant met sociale werkplaats De Sleutel)

Bedrag

200.000 EUR

Koppeling strategische cyclus: Iedere Antwerpenaar kan de weg vinden naar het meest aangewezen gezondheidszorgaanbod. Antwerpenaren die geen of onvoldoende aansluiting vinden met regulier zorgaanbod worden via aangepaste methodieken toegeleid naar een zorgaanbod.

Actie 13: Woonbegeleiding BESCHRIJVING Mensen met verslavingsproblemen ondervinden in Antwerpen heel wat problemen zowel bij het vinden, als bij het behouden van een woning. Daklozen met verslavingsproblemen belanden vaak in een vicieuze cirkel. Dakloosheid leidt tot meer problematisch druggebruik. Problematisch middelengebruik bemoeilijkt de zoektocht naar een onderdak. Gebrek aan een degelijke behuizing leidt enkel tot meer ongecontroleerde contacten, minder sociale controle en dus nog meer problemen. We zijn hier als stad allerminst mee gebaat en willen daarom inzetten op de woonbegeleiding aan mensen met een verslavingsprobleem. In 2012 neemt de stad de financiering op zich van het LAb-project (Laagdrempelige Antwerpse woonbegeleiding). Dit project biedt intensieve woonbegeleiding op maat aan een 16-tal cliënten op jaarbasis. De uitdaging voor het project is het vinden van snel toegankelijke woningen. Naast het inzetten op woonbegeleiding onderzoekt de stad de nood aan andere woonvormen voor mensen die kampen met een problematisch middelengebruik. Sommige huurders zijn, omwille van hun zware verslavingsproblematiek, gecombineerde stoornissen of asociaal gedrag, niet welkom op de private of gesubsidieerde woonmarkt. De stad wil op zoek gaan naar specifieke vormen van huisvesting die (tijdelijk) onderdak kunnen bieden aan problematisch druggebruikers. ENGAGEMENTEN -

De werkgroep rond het thema ‘wonen & problematisch druggebruikers’ wordt verdergezet als ‘stuurgroep LAb/Alternatief’.

-

Het bestaande aanbod en de knelpunten in de woonbegeleiding ten aanzien van problematisch druggebruikers zijn geïnventariseerd.

-

Een specifiek concept rond woonbegeleiding aan problematisch druggebruikers is uitgewerkt.

-

Er wordt informatie verzameld rond mogelijks aangepaste en alternatieve woonvormen voor problematisch middelengebruikers.

17


Verslaggeving Stuurgroep LAb/Alternatief

-

SODA-forum rond het thema ‘wonen & problematisch middelengebruik’.

-

Nota rond alternatieve woonvormen voor problematisch middelengebruikers. Uitvoeringspartners

Woonbegeleiding CAW Metropool, Project Onthaal Dakloze Druggebruikers CAW Metropool, OCMW Antwerpen, Alternatief CAW Metropool, Woonhaven, JAC+, Universiteit Gent, Psychiater Merksplas, Free Clinic, Thuislozenzorg CAW De Terp

Trekker:

SODA

Subsidiebron

restmiddelen CISO (LAb)

Bedrag

100.000 EUR

Personeel

2 VTE

Koppeling strategische cyclus: Gezondheidszorg op maat. Mensen met verminderde gezondheidskansen maken gebruik van het bestaande aanbod op maat. Dit zorgaanbod wordt bestendigd en geoptimaliseerd door o.a. uitbouwen van zorgcircuits.

18

1.5.

Zorgaanpak

Het stadsbestuur wil meer verslaafde gebruikers beter verzorgen en opvangen

Actie 14: Zorgcircuit BESCHRIJVING Het Antwerpse aanbod ten aanzien van problematisch middelengebruikers lijkt een lappendeken. Nog al te vaak is het aanbod van de voorzieningen bepalend voor de behandeling, in plaats van de hulpvraag of de behandelnoden van de cliënt. De federale drugsnota probeert hier aan tegemoet te komen door op te roepen tot de organisatie van zorgcircuits. Een zorgcircuit is het globale aanbod, binnen een bepaalde regio, ten aanzien van een bepaalde doelgroep, met als finaliteit het bieden van zorg op maat en het realiseren van zorgcontinuïteit. Zorg op maat betekent dat er voor elke individuele cliënt, in samenspraak met de cliënt, een individueel (hulpverlenings-)traject wordt gerealiseerd. Zorgcontinuïteit betekent dat verschillende organisaties mee verantwoordelijkheid opnemen bij de uitbouw van dit traject waarbij de overgang van de ene dienst naar een andere dienst een schakelmoment moet zijn, veeleer dan een breukmoment. Het engagement tot de uitbouw van een Antwerps zorgcircuit wordt opgenomen door het Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Provincie Antwerpen (OGGPA) en SODA. Hieronder worden enkele thema’s aangehaald die passen binnen het grotere geheel van het Zorgcircuit: -

Cliëntenoverleg Zorgcircuit Antwerpen of COZA: Reeds enkele jaren bestaat er een cliëntenoverleg tussen hulpverlenende organisaties van het Antwerpse werkveld. Mogelijks wordt dit uitgebreid met nieuwe partners uit het werkveld. Om de deskundigheidsbevordering te stimuleren wordt er in 2012 een vorming georganiseerd rond psychiatrische ziektebeelden.

-

Mobiel Psychiatrisch Team: Ten aanzien van dubbel diagnose cliënten is er in Antwerpen nood aan mobiele psychiatrische hulp. De inzet van een mobiele psychiatrische equipe dient verschillende doelen: vindplaatsgerichte psychiatrische eerste hulp en meer accurate doorverwijzing, maar ook meer en betere ondersteuning van hulpverleners en straathoekwerkers in het werken met deze cliëntengroep. De huidige hervorming binnen de geestelijke gezondheidszorg (project 107) zal in 2012 mogelijks deze nood inlossen. De evoluties rond project 107 worden opgevolgd binnen de Stuurgroep Zorgcircuit.

ENGAGEMENTEN - SODA zit het COZA mee voor. - Analyse van de reeds aan bod gekomen casussen op het COZA (september 2009 tot en met december 2011). - Vorming psychiatrische ziektebeelden voor de partners van het COZA. - SODA zit de Stuurgroep Zorgcircuit voor.


Verslag van de analyse van de reeds aan bod gekomen casussen op het COZA (september 2009 tot en met december 2011).

19

-

Verslag van de vorming psychiatrische ziektebeelden voor de partners van het COZA.

-

Verslaggeving van de stuurgroep Zorgcircuit.

Uitvoeringspartners

OCMW Antwerpen, OGGPA, Stuivenbergziekenhuis, ADIC, ODD-Project, CAW Metropool, CAW DeTerp, VAGGA Verslavingszorg, vzw Free Clinic, Dagcentrum De Sleutel, Samen Leven Stad Antwerpen, PC Broeders Alexianen Boechout, PC St Norbertus Duffel, PC Bethaniën Zoersel, PC St Amedeus Mortsel, ZNA Antwerpen, ’t Vlot, Kamiano

Trekker

SODA


Actie 15: Spoed- & Crisisopvang BESCHRIJVING Problematisch middelengebruikers dienen zich vaak aan in een spoed- of crisissituatie. Vaak is er geen onmiddellijk aanbod beschikbaar. Zeker bij zorgmijdende cliënten moet er bij een crisis worden geïmproviseerd. Er wordt gewerkt aan een spoed- & crisisnetwerk om de opvang de eerste zeven dagen beter te organiseren. De partners in dit netwerk engageren zich om in de eerste plaats opvang te voorzien en daarbij onderling de noodzakelijke stappen in een gezamenlijk hulpverleningstraject af te spreken. Een fundamenteel element om deze spoed- & crisisopvang te realiseren is de beschikbaarheid over direct toegankelijke bedden. Eind 2010 startte het Zorgprogramma ADIC. Dit programma biedt een drugvrije, niettherapeutische opvang van maximaal zeven dagen. Cliënten kunnen er enkel terecht via professionele verwijzers. De verwijzers blijven mee betrokken tijdens en na de opname. De stuurgroep Zorgcircuit fungeert als stuurgroep ter ondersteuning van dit project.

ENGAGEMENTEN -

De stuurgroep Zorgcircuit wordt gecontinueerd.

-

De samenwerking en afstemming onder uitvoerders in functie van de spoed- & crisisopvang voor de eerste zeven dagen wordt verder uitgebouwd.

-

Het concept rond spoed- en crisisopvang wordt verder uitgebouwd.


Verslaggeving stuurgroep Zorgcircuit.

-

De onderlinge samenwerking en afstemming tussen partners is geformaliseerd en uitgeschreven.

-

Een verwijsgids in functie van spoed- en crisisopvang is uitgewerkt.

20

- Verslag zorgprogramma ADIC.

Uitvoeringspartners

OCMW Antwerpen, Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Provincie Antwerpen, Stuivenbergziekenhuis, Antwerps Druginterventiecentrum, Project Onthaal Dakloze Druggebruikers, CAW Metropool, Thuislozenzorg CAW De Terp, VAGGA Verslavingszorg, vzw Free Clinic, Onthaal CAW Metropool, Dagcentrum De Sleutel, Samen Leven Stad Antwerpen, PC Broeders Alexianen Boechout, PC St Norbertus Duffel, PC Bethaniën Zoersel, PC St. Amedeus Mortsel, ZNA Antwerpen

Trekker

SODA


Actie 16: Eropaf 2060! BESCHRIJVING Antwerpen Noord is een multiculturele buurt die niet altijd even positief gepercipieerd wordt. Na jarenlange investeringen in de wijk (infrastructurele verbeteringen, sociale activering, politionele acties…), blijkt dat de moeilijkheden blijven verder duren. De problemen zijn vaak druggerelateerd, maar hebben ook raakvlakken met andere levensdomeinen. Naast de bestuurlijke maatregelen (zie actie 5) als reactie op de aanhoudende overlast, wil de stad de organisaties op het terrein responsabiliseren. De stad wil stimuleren dat de vele partnerorganisaties in deze wijk (buurtregie, opbouwwerk, algemeen welzijnswerk, drughulpverlening, (sociaal) wonen, stad (veiligheid en overlast), OCMW, …) de handen in elkaar slaan en op een positieve manier naar een gepast antwoord zoeken voor de problemen. Dit antwoord moet zowel buurtgericht zijn (verhogen sociale cohesie, verbondenheid stimuleren en buurtbewoners betrekken) als individugericht (verhogen eigen kracht) en gaat in feite over een nieuwe vorm van sociaal werk. Een idee om hiermee aan de slag te gaan, is het versterken van de 1ste lijn, om de mensen uit de wijk 2060 actief te kunnen benaderen en te appelleren op hun eigen kracht en op die van hun eigen netwerk. Er is nood aan een stevig mandaat van de 1ste lijn bij de verschillende hulpverleningsorganisaties van de 2de lijn om deze mensen – indien nodig – efficiënt door te verwijzen zonder te botsen op institutionele grenzen (wat aansluit bij actie 14: zorgcircuit). De stad is voorstander van de oprichting van een “generalistenteam” om dit te verwezenlijken. Een dergelijk generalistenteam zou samengesteld zijn uit mensen van de verschillende betrokken organisaties en disciplines die hun expertise met elkaar delen en vanuit hun verschillende invalshoeken vlug en gepast kunnen reageren op zowel individuele als buurtgerelateerde problemen. Een “generalist” moet een pragmatische insteek hebben, en dus over de grenzen van zijn eigen organisatie kunnen kijken. Een generalist moet er op af gaan. In 2011 werd er gestart met een werkgroep ‘Eropaf’ om deze methodiek van meer aanklampende hulpverlening uit te werken en in de praktijk te brengen. Er werd concreet met casussen aan de slag gegaan. In 2012 wordt dit verder uitgewerkt, o.a. door een concreet team samen te stellen met hulpverleners van ODD, Outreach van CAW De Terp en straathoekwerk (CAW Metropool). Met de buurtbewoners werden in 2011 al gesprekken gestart. In 2012 wordt dit proces verder gezet met behulp van themavergaderingen en werkbezoeken aan (drug)hulpverleningsinstellingen. In de tweede helft van 2012 zullen de buurtbewoners met die kennis op zak, een voorstel doen rond hun engagement.

ENGAGEMENTEN

21

-

Er is overleg tussen organisaties uit verschillende sectoren die actief zijn in 2060 (wonen, veiligheid en overlast, drugshulpverlening, algemeen welzijnswerk, opbouwwerk, …)

-

Er is een voorstel voor een buurten individugerichte aanpak van 2060, gedragen door meerdere organisaties uit verschillende sectoren actief in die wijk


Verslag werkgroep Eropaf

-

Verslag proces buurtbewoners Uitvoeringspartners

OCMW Antwerpen, Samen Leven stad Antwerpen, CAW Metropool, Project Opvang Dakloze Druggebruikers, Free Clinic, Territoriaal Straathoekwerk, team Activering Free Clinic, Dagcentrum De Sleutel, Sociaal Centrum De Wilg, buurtregie, opbouwwerk, sociale woningmaatschappij, …

Trekker

SODA

Koppeling strategische cyclus: Gezondheidszorgaanbod op maat. Mensen met verminderde gezondheidskansen maken gebruik van het bestaande aanbod op maat. Dit zorgaanbod wordt bestendigd en geoptimaliseerd door o.a. uitbouwen van zorgcircuits.

22

2. Lopende acties in het kader van SVPP en Stedenfonds

Ook in het kader van het door het college goedgekeurde Strategisch veiligheids- en preventieplan 20072010 en de Beleidsovereenkomst Stedenfonds 2008-2013 worden acties uitgevoerd die bijdragen aan de realisatie van het Drugbeleidsplan 2009-2012. Deze acties worden hieronder beschreven. De aangegane engagementen en de bijhorende verantwoording voor deze acties zijn opgenomen in de afgesloten convenanten met de uitvoerderende partners.

2.1. JAC+ Onthaal BESCHRIJVING Het project ‘JAC Plus Onthaal’ van CAW Metropool biedt een aanspreekpunt waar jongeren terecht kunnen met al hun vragen en problemen in verband met drugs. Het project tracht te vermijden dat jongeren afglijden naar problematisch druggebruik.

Uitvoerende partner:

CAW Metropool

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

106.624 EUR

Personeel:

2 VTE


2.2. Extramurale zorg: Mobielwerk/outreach allochtone druggebruikers

en

straathoekwerk

naar

BESCHRIJVING De mobiele werking zorgt voor de mobiele begeleiding van het cliënteel van MSOC/Free Clinic naar externe instanties. Via outreach wordt gericht gezocht naar vluchtige cliënten van MSOC/Free Clinic. Bijkomend zoekt een outreach-medewerker naar jonge injecterende druggebruikers. Het straathoekwerk naar allochtone druggebruikers zoekt actief contact met allochtone druggebruikers in Antwerpen Zuid, Borgerhout en Antwerpen Noord. Intermediairen uit de allochtone gemeenschappen (moskee, moeders, partners, huisartsen) worden actief betrokken bij dit project. Allochtone druggebruikers worden toegeleid naar de (drug)hulpverlening. De straathoekwerkers hebben ook oog voor onbereikte nieuwe groepen druggebruikers in de buurten waar ze actief zijn en signaleren dit.


Free Clinic

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

101.850 EUR (mobiel werk/outreach)

23

200.000 EUR (straathoekwerk) Personeel:

5.5 VTE


2.3. Extramurale zorg - Opvang Dakloze Druggebruikers BESCHRIJVING Het project ‘Opvang Dakloze Druggebruikers’ van CAW Metropool biedt cliënten een mobiele, individuele begeleiding aan. Er wordt vraaggericht en op tempo van de cliënt gewerkt. Uiteenlopende levensdomeinen komen hierbij aan bod. Zo wordt er gewerkt rond het zoeken van woonst/onderdak, aangepaste medische zorg (waaronder ontwenning) en/of het in orde brengen van administratie. De projectmedewerkers bemiddelen tussen enerzijds de individuele cliënten en anderzijds de bestaande hulpverlening en maatschappelijke instellingen en relevante derden. Uitvoerende partner:

CAW Metropool

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

283.574 EUR

Personeel:

5 VTE


2.4. Extern team De Sleutel BESCHRIJVING Het project ‘Extern team De Sleutel‘ zorgt voor een dagelijkse vrije consultatie van 14u tot 18u in het Dagcentrum De Sleutel waarin oriëntatiegesprekken en begeleidingsgesprekken worden aangeboden voor mensen die niet op afspraak (kunnen) komen. Een medewerker wordt ingezet voor outreachende hulp in die situaties waarin dit wenselijk is. Uitvoerende partner:

Dagcentrum De Sleutel Antwerpen

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

158.725 EUR

Personeel:

3 VTE


24

2.5. Ambulante woonbegeleiding ADIC BESCHRIJVING Het project ‘Ambulante Woonbegeleiding ADIC’ verzorgt de ambulante woonbegeleiding van 50 (ex)druggebruikers. Met deze begeleiding werkt het project aan de maatschappelijke reïntegratie van (ex)druggebruikers.


ADIC

ADIC

Subsidiebron:

SVPP

Restmiddelen CISO

Bedrag:

143.622,20 EUR

50.000 EUR

Personeel:

1.8 VTE

1 VTE


2.6. De Passant BESCHRIJVING Het mannenopvangcentrum ‘De Passant’ van CAW De Terp biedt (op een totaalcapaciteit van veertig bedden) vijf overnachtingplaatsen aan voor problematische druggebruikers. De Passant werkt samen met de specifieke drughulpverlening en ambulante woonbegeleidingsdiensten (bv cliëntenoverleg, cobegeleidingen). Uitvoerende partner:

CAW De Terp

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

62.574,40 EUR

Personeel:

1 VTE


2.7. Het Alternatief BESCHRIJVING Het woonbegeleidingsproject ‘Het Alternatief’ van CAW Metropool biedt aan jongeren tussen 18 en 25 jaar, die kampen met een problematisch middelengebruik, een integrale woonbegeleiding. Een 25-tal jongeren krijgen een zorgaanbod op maat, met aandacht voor verschillende leefdomeinen (zoals wonen, werk en vrijetijdsbesteding, financies). Er wordt gewerkt aan herstel en versterking van het sociale netwerk (ouders, partner, vrienden) van de jongeren in begeleiding. Uitvoerende partner:

CAW Metropool

Subsidiebron:

SVPP

25

Bedrag:

192.206 EUR

Personeel:

3.5 VTE


2.8. Ouderbegeleiding BESCHRIJVING Het project ‘Ouderbegeleiding’ van CGG VAGGA organiseert groepen voor ouders van druggebruikende kinderen waarin wordt gewerkt rond zelfinzicht, bewustwording en/of actieve verandering. Daarnaast worden ook gezinsgesprekken en individuele gesprekken aangeboden aan de ouders van druggebruikende jongeren. (sociale vaardigheden, grensafbakening en hervalpreventie). Uitvoerende partner:

CGG VAGGA / Categoriale zorg

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

59.727 EUR

Personeel:

1 VTE

Koppeling strategische cyclus: Sensiblilisering over de belangrijkste fysieke en psychische gezondheidsrisico’s: Aan burgers die in een risicogroep terechtkomen, wordt informatie verstrekt over de gezondheidsrisico’s die zij lopen en over de wijze waarop zij deze risico’s kunnen inperken…

2.9. MSOC BESCHRIJVING Het MSOC te Antwerpen biedt individuele psychosociale hulpverlening aan cliënten. Daarnaast wordt ook mobiele begeleiding aangeboden voor het cliënteel naar externe instanties. Uitvoerende partner:

Free Clinic

Free Clinic

Subsidiebron:

SVPP

Restmiddelen CISO

Bedrag:

136.342 EUR

100.000 EUR

Personeel:

5 VTE

2 VTE


2.10. Bubbels & Babbels BESCHRIJVING

26

Het project ‘Bubbels & Babbels’ verzorgt het casemanagement van gezinnen waarbinnen sprake is van een drugproblematiek bij één of beide ouders en bevordert de deskundigheid van intermediairen en studenten rond de problematiek van druggebruikende ouders. Uitvoerende partner:

vzw Free Clinic

vzw Free Clinic

Subsidiebron:

Stedenfonds

Restmiddelen CISO

Bedrag:

135.205 EUR

6.000 EUR

Personeel:

2.1 VTE


2.11. Project Sociale Activering BESCHRIJVING Eenzaamheid, sociaal isolement en verveling leiden dikwijls tot herval in problematisch drugsgebruik. Zonder ondersteunend sociaal netwerk of met louter drugsgebruikers in de kennissenkring, is het moeilijk om opnieuw aansluiting te vinden bij de samenleving. De verslavingszorg kan niet voorbijgaan aan dergelijke evidenties. De stad investeert daarom al een tijd in een activeringsproject dat gebruikers noodzakelijke sociale en praktische vaardigheden bijbrengt. Door langdurig drugsgebruik ging veel daarvan verloren. De stad blijft in de toekomst het lopende sociale activeringsproject ondersteunen. Met de organisatie van allerlei activiteiten (sport, koken, museumbezoek, creatieve vorming, tuinonderhoud, lichaamsverzorging, uitstappen of kamperen bvb.) krijgen gebruikers een zinvolle dagbesteding.


Free Clinic

Subsidiebron:

Stedenfonds

Bedrag:

130.095 EUR

Personeel:

2.5 VTE


2.12. Drugpreventie BESCHRIJVING Het project ‘Drugpreventie’ ondersteunt intermediairen en organisaties bij de uitwerking van een alcohol- en drugbeleid en maakt hen deskundiger omtrent de drugproblematiek. Dit project valt uiteen in 3 delen: ondersteuning naar onderwijs en organisaties die zich richten op maatschappelijk kwetsbare jongeren dance-events in Antwerpen doen beroep op het Breakline-project om jongeren te informeren over alcohol- en druggebruik communicatie met allochtonen over alcohol- en druggebruik

27

Uitvoeringspartner:

CGG VAGGA / Categoriale Zorg

Subsidiebron:

Stedenfonds

Bedrag:

195.500 EUR

Personeel:

3.36 VTE

Koppeling strategische cyclus: Sensibilisering over de belangrijkste fysieke en psychische gezondheidsrisico’s: Intermediairen (…) worden ondersteund zodat zij hun opdracht op vlak van gezondheidsbevordering of ziektepreventie beter kunnen vervullen en kwalitatieve hulpverlening kunnen bieden. & Aan burgers die in een risicogroep terechtkomen, wordt informatie verstrekt over de gezondheidsrisico’s die zij lopen en over de wijze waarop zij deze risico’s kunnen inperken…

2.13. Drugmonitor BESCHRIJVING De Antwerpse Drug- en Alcoholmonitor (ADAM) brengt d.m.v. kwalitatief onderzoek beurtelings de ‘hidden population’ van druggebruikers en de jeugdige druggebruiker (AMJAD) in beeld. In 2012 wordt er opnieuw een kwalitatief onderzoek gevoerd, met een specifieke focus op een voor het Antwerpse drugsbeleid relevant thema. Uitvoerende partner:

Universiteit Gent, Instituut Sociaal Drugsonderzoek

Subsidiebron:

SVPP

Bedrag:

57.725 EUR

Personeel:

0.5 VTE

Koppeling strategische cyclus: Gezondheidszorg op maat door middel van vraaggestuurde netwerking, samenwerking en afstemming tussen alle relevante actoren en overheden, Stad en OCMW. Er gebeurt een beschrijvende permanente monitoring ter voorbereiding van een accurate afstemming.

2.14. Registratie in de hulpverlening BESCHRIJVING De werkgroep ‘Registratie in de hulpverlening’ werkt een gezamenlijk registratiesysteem uit, voert dit uit en benut de resultaten ervan. De resultaten, voortkomend uit de gegevensinzameling en verwerking worden gebruikt in beleidsvoorbereidend en beleidsondersteunend werk op lokaal beleidsniveau. SSO en SODA maken een globaal eindrapport waarin de verwerkte gegevens van alle verstrekkers worden geanalyseerd, en waarin deze resultaten worden besproken. Uitvoeringspartners:

SODA en SSO

Subsidiebron:

restmiddelen CISO

Bedrag:

10.620 EUR

Koppeling strategische cyclus: Gezondheidszorg op maat door middel van vraaggestuurde netwerking, samenwerking en afstemming tussen alle relevante actoren en overheden, Stad en OCMW. Er gebeurt een beschrijvende permanente monitoring ter voorbereiding van een accurate afstemming.

28

2.15. Activiteitenfonds BESCHRIJVING SODA tracht via verschillende kanalen inspraakmogelijkheden te realiseren. Eén ervan is om via het subsidiëren van kleine acties kleinschalige initiatieven te ondersteunen. In het reglement wordt duidelijk omschreven welke acties worden bedoeld en hoe de link met doelgroepparticipatie kan gerealiseerd worden. Samenwerking met verschillende partners in functie van de realisatie van een stedelijk drugbeleid is een belangrijke voorwaarde. Het werken via een degelijk uitgewerkt reglement biedt de mogelijkheid om bescheiden initiatieven snel te ondersteunen zodat de in de strategische cyclus ingeschreven doelstellingen worden behaald. Uitvoerende partner:

SODA

Subsidiebron:

restmiddelen CISO

Bedrag:

4.868 EUR

Koppeling strategische cyclus: Gezondheidszorgaanbod op maat. Tegen 2012 hebben kwetsbare groepen inspraakmogelijkheden met betrekking tot het zorgaanbod door deelname mogelijkheden aan verschillende bestaande inspraakstructuren of door het creëren van nieuwe fora.

29

3. Planning

3.1.

Rol van Stedelijk Overleg Drugs Antwerpen

De acties van het drugsbeleidsplan worden in de toekomst vorm gegeven en opgevolgd via een gezamenlijk overleg van stad en OCMW onder operationele sturing van de dienst SODA. Met meer aandacht voor het gebundeld verdelen van de uitvoeringstaken onder projectuitvoerders en voor de uitbouw van duidelijke contractrelaties met hen, zal SODA zich als lokale overheidsdienst toeleggen op volgende kerntaken: -

Opstellen en opvolgen projectuitvoerders;

van

beheersovereenkomsten

en

uitvoeringscontracten

met

-

Opzetten en aanjagen van overlegstructuren die de realisatie van de doelstellingen schragen;

-

Faciliteren en ontsluiten van gedeelde registratie en monitoring van drugsbeleidsgegevens;

-

Capteren van signalen uit het werkveld en de brede samenleving en omzetten in beleidsvoorbereidend werk voor lokale en bovenlokale overheden.

-

Evalueren van uitgevoerde acties en projecten, desgevallend bijsturen en formuleren van beleidsadviezen

3.2.

Procedure

De aangegane engagementen voor de verschillende acties worden door SODA opgevolgd via -

door SODA georganiseerde overlegmomenten

-

uitvoeringsovereenkomsten die worden afgesloten in het kader van de besteding van bovenlokale middelen, namelijk Stedenfonds en Strategisch Veiligheids- en Preventie Plan (SVPP)

Tweemaal per jaar rapporteert SODA over de stand van zaken. Op het Lokaal Intersectoraal Drugoverleg geeft SODA in maart en in september een overzicht met betrekking tot de geformuleerde engagementen. Evaluatie en bijsturing van het actieplan gebeurt in overleg met burgemeester en schepen voor sociale zaken en in overleg met de betrokken uitvoeringspartners.

30

0. Inleiding Acties uit het drugbeleidsplan Lopende acties in het kader van SVPP en Stedenfonds... 22

Recommend Documents