Bijlage 2 Inventarisatie initiatieven en acties vanuit het Vlaams Plattelandsbeleid

Bijlage 2 Inventarisatie initiatieven en acties vanuit het Vlaams Plattelandsbeleid 2004-2009

Bijlage 2

1

© 03/2009 Vlaamse Landmaatschappij, Afdeling Platteland Contactpersoon :Siegi Absillis Eindredactie: Eva Verstraete

Bijlage 2

2

1. Inhoud 1.

INHOUD .............................................................................................................................................................. 3

2.

INLEIDING EN LEESWIJZER ............................................................................................................................ 6

3.

EUROPA DUWT AAN DE KAR: ACTIES GEÏNITIEERD DOOR EUROPESE PROGRAMMA’S ...................... 7 3.1. 3.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.4. 3.5. 3.6.

4.

Leader + in Vlaanderen...............................................................................................................................7 PDPO I ........................................................................................................................................................ 8 PDPO II ..................................................................................................................................................... 10 AS 3: gebiedsgerichte werking ................................................................................................................. 10 AS 4: Leader ............................................................................................................................................. 12 EFRO Doelstelling 2 ................................................................................................................................. 13 EFRO Doelstelling 3 - Interreg .................................................................................................................. 14 Life + ......................................................................................................................................................... 15

DE VLAAMSE OVERHEID MAAKT WERK VAN HET VLAAMSE PLATTELAND ........................................... 17 4.1.

Interbestuurlijk plattelandsoverleg IPO ..................................................................................................... 17

4.1.1. 4.1.2.

IPO als proces ................................................................................................................................................... 17 Beleidsinitiatieven en adviezen ......................................................................................................................... 20

A. Logiesbedrijven op het platteland .......................................................................................................................... 20 B. Sociaal wonen op het platteland Instrumenten ter bevordering van de kwaliteit op het platteland/kwaliteitsbeleid............................................................................................................................................... 21 C. Hoevewinkels ......................................................................................................................................................... 24 D. Stilte/rust als collectieve waarde: Deel I: Lawaaierige recreatiesporten ............................................................... 26 E. Kwaliteit en bereikbaarheid van voorzieningen in landelijke gebieden: voorzieningen van dagelijkse behoeften, welzijn en gezin, gezondheid. ...................................................................................................................... 29 F. Hergebruik van leegstaande gebouwen op het platteland .................................................................................... 35 G. Stilte/rust als collectieve waarde: Voorstellen ontwikkelen rond het stimuleren van de kwaliteiten rust en stilte op het Vlaamse platteland. ............................................................................................................................... 37 H. Onderhoud van landschappelijke en recreatieve infrastructuur op het platteland ................................................ 40

Bijlage 2

3

4.1.3.

Plattelandsbeleid, een gezamenlijk innovatieproces. ............................................................................................ 42 Project Agrarische architectuur ............................................................................................................................. 44 ZORO: Oprichting van dorpsnetwerken voor zorg in een rurale omgeving .......................................................... 46 Dialoogdagen rond paardenhouderij ..................................................................................................................... 48 STeR: Stimulering van stilte- en rustbeleving in een landelijke omgeving ............................................................ 52

A. B. C. D. E.

4.2.

Acties geïnitieerd vanuit IPO ............................................................................................................................. 42

Horizontale projectinitiatieven ................................................................................................................... 53

4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4. 4.2.5. 4.2.6.

4.3.

Buurtwinkel in een landelijke omgeving ............................................................................................................ 53 De Hoppeteelt in de 21ste eeuw ....................................................................................................................... 55 Busschuilhokjes ................................................................................................................................................. 56 Dorp in zicht....................................................................................................................................................... 57 Dorp met toekomst ............................................................................................................................................ 58 Regional Branding ............................................................................................................................................. 59

Gebiedsgerichte projecten ........................................................................................................................ 60

4.3.1. A. B. C. D. E. F.

Pilootproject Geïntegreerd plattelandsbeleid ‘De Merode’................................................................................ 60 ‘De Merode’ als proces .......................................................................................................................................... 60 Kennisopbouw ....................................................................................................................................................... 63 Communicatie-acties ............................................................................................................................................. 64 Quick-wins ............................................................................................................................................................. 65 Integrale planvorming: opmaak Integraal Plan ...................................................................................................... 67 Colabor8 ................................................................................................................................................................ 69

4.3.2.

Plattelandsproject De wijers .............................................................................................................................. 69

4.3.3. 4.3.4. 4.3.5. 4.3.6.

Plattelandsproject Schelde-Leie ........................................................................................................................ 71 Plattelandsproject Gooik ................................................................................................................................... 73 Schelde - Landschapspark ................................................................................................................................ 75 Flankerend beleid plattelandsrecreatie in het kader van het geactualiseerd SIGMAPLAN .............................. 79

A. B. 4.3.7. Bijlage 2

Het flankerend beleid als Proces ........................................................................................................................... 79 Uitbouw flankerend beleid ..................................................................................................................................... 82 Inrichtingsprojecten ........................................................................................................................................... 84 4

4.4.

Communicatie acties ................................................................................................................................. 87

4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4.

Bijlage 2

DVD: Het Vlaams platteland in beweging: een blik op 8 gerealiseerde projecten in het kader van het PDPO 2000-2006 87 Publicaties IPO-Adviezen .................................................................................................................................. 88 Website IPO ...................................................................................................................................................... 89 Maand van het platteland .................................................................................................................................. 90

5

2. Inleiding en leeswijzer Dit document werd van een Vlaams plattelandsbeleidsplan opgemaakt en heeft tot doel om een oplijsting te geven van de initiatieven die in het kader van het Vlaamse plattelandsbeleid van 2004 tot nu (maart 2009) genomen werden. Hoofdzakelijk werden de initiatieven verzameld die werden geïnitieerd vanuit Europese programma’s en uit het gevoerde Vlaamse Plattelandsbeleid. De realisaties door de inzet van inrichtingsinstrumenten (landinrichting, ruilverkaveling en natuurinrichting) werden opgenomen aangezien zij een belangrijke bijdrage leveren tot de ontwikkeling van het Vlaamse platteland. In dit opzet werden de talrijke initiatieven van de provincies niet meegenomen aangezien dit het document te omvangrijk zou maken en niet uitgaat van het Vlaamse dan wel het gevoerde Provinciale plattelandsbeleid. Ook van initiatieven genomen door andere plattelandsactoren werden om dezelfde reden niet opgenomen. In het eerste hoofdstuk wordt gefocust op de Europese programma’s die een financiële bijdrage geleverd hebben tot verschillende projecten op het platteland. Per programma worden de volgende elementen besproken: omschrijving, doelstelling en beoogde resultaat, timing betrokken actoren en hun rol, toepassing in Vlaanderen, financiering en contact. In het tweede en derde hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de verschillende projectinitiatieven. Hierbij gaat het in het tweede hoofdstuk over horizontale projectinitiatieven en in het derde hoofdstuk over gebiedsgerichte initiatieven. Per project worden volgende elementen aangegeven: omschrijving, doelstelling en beoogde resultaat, timing, betrokken actoren en hun rol, financiering. Tot slot wordt een overzicht gegeven in hoofdstuk vier van de communicatieacties die werden opgezet. Wenst u nog meer informatie dan kan u contact opnemen met de aangegeven contactpersoon of dienst. Dit document werd opgemaakt door de Dienst Vlaams Plattelandsbeleid van de Vlaamse Landmaatschappij.

Bijlage 2

6

3. Europa duwt aan de kar: acties geïnitieerd door Europese Programma’s 3.1. Leader + in Vlaanderen OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA Leader + was een van de vier initiatieven die door de Europese Structuurfondsen worden gefinancierd en moest plattelandsactoren helpen het potentieel van hun plaatselijke regio op langere termijn te ontwikkelen. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het initiatief stimuleerde de toepassing van geïntegreerde, kwalitatief hoogwaardige en originele strategieën voor duurzame ontwikkeling, en legde veel nadruk op partnerschappen en netwerken voor de uitwisseling van ervaringen. TIMING Programmeringsperiode: 2000-2006 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Binnen dit programma werden vijf leader+ - gebieden (Brugse Ommeland, Meetjesland, Antwerpse Kempen, Pajottenland, Midden-Maasland) afgebakend met een Plaatselijke Groep (PG) die lokale projecten beoordeelde en goedkeurde. De PG is een partnerschap met publieke en private organisaties. De publieke vertegenwoordigers zijn meestal gemeenten en in sommige PG’s ook de provincie. De private organisaties (minimum 50% van de PG) zijn vertegenwoordigers van uiteenlopende sectoren uit het middenveld. Het beheer van het programma gebeurde door afdeling duurzame landbouw van ALV. De netwerkvorming werd gestimuleerd door de activeringscel, een samenwerking tussen VLM en het Netwerk Platteland. TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN De vijf PG’s hebben elk binnen hun gebied projecten goedgekeurd. In totaal werd ongeveer 100-150 projecten vanuit Leader+ gefinancierd. FINANCIERING Het totale budget was 8,586 miljoen euro waarvan een helft door Europa en een helft door Vlaanderen werd gefinancierd. CONTACT VLM – Afdeling Platteland Maarten Lenaerts [email protected] 02/543.76.22

Bijlage 2

7

3.2. PDPO I OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA PDPO I was de vertaling van de Europese Verordening 1257/99 en werd gewijzigd door de Europese Verordening 1789/03. De basisverordening werd in Vlaanderen geïmplementeerd door dit Vlaamse programma, welke een waaier aan maatregelen in zich droeg, zoals bijvoorbeeld: investeringssteun, vestigingssteun, opleiding, milieumaatregelen, afzet en verwerking, bosbouw, art. 33 – maatregelen(o.a. geïntegreerd plattelandsbeleid), … Aangezien de doelstelling van dit document is om de initiatieven die werden opgezet in het kader van het Vlaamse plattelandsbeleid weer te geven, wordt in deze fiche gefocust op hoofdstuk 9.3.9. Dit hoofdstuk behandelt het geïntegreerd plattelandsbeleid. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Hoofdstuk 9.3.9. stelde de volgende doelstelling voorop: bevorderen van de aanpassing en de ontwikkeling van het platteland. Men wenste hierbij te komen tot een Vlaams Geïntegreerd plattelandsbeleid. Dit hield volgende aspecten in: ¾ steun voor dienstverlenende instanties voor basiszorg van plattelandseconomie en bevolking ¾ steun aan milieubehoud ¾ steun voor de diversificatie van de bedrijvigheid in de landbouw ¾ steun aan dorpskernvernieuwing en – ontwikkeling, bescherming en instandhouding van landelijk erfgoed TIMING Programmeringsperiode: 2000 - 2006 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Voor het hoofdstuk 9.3.9 kunnen voor de gefinancierde projecten in principe alle plattelandsactoren een rol opnemen. Hun rol kan variëren van projectpromotor, partner, doelgroep, … TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN Van 2002 tot 2006 werden er rond de 300 plattelandsinitiatieven en projecten in de 5 Vlaamse provincies effectief uitgevoerd. Afhankelijk van de aard van het project bedraagt de Europese medefinanciering per initiatief meestal tussen 10.000 en 100.000€, op enkele uitzonderingen na. Voorbeelden van projecten, deels gefinancierd door PDPO I: •

•

Projecten naar specifieke doelgroepen toe o Realisatie kwaliteitsvolle jeugdvoorzieningen zoals inrichting jeugdlokalen en speelterreinen in kleine gemeenten (dorpen) (bv. in Heuvelland, Spiere-Helkijn, Vleteren, Herk-de-Stad) o Ondersteuning van begeleid wonen voor ouderen op het platteland (met het oog op langer zelfstandig leven in de eigen woning) o Initiatieven urgentieopvang voor kinderen in landelijke gebieden (bv. in Sint-Gillis-Waas) o Organisatie plattelandsvakanties voor andersvaliden Dorpsvernieuwingsinitiatieven (met oog voor kwaliteit publiek domein) o Kwaliteitsvolle heraanleg van pleinen als ontmoetingsplaatsen (bv. in Mesen, Linter, Loker)

Bijlage 2

8

•

• •

•

•

o Inrichting dorpshuizen (bv. in Gingelom, Alveringem, Bocholt, Winkelomheide) o Specifieke dorpsontmoetingsplaatsen (bv. in Heuvelland) Tewerkstellingsinitiatieven o Beheer lokale natuurgebieden en bossen, landschapszorg o Begeleiding aanpassing woningen ouderen op het platteland o Buurtwinkelinitiatieven UNIZO o Ondersteuning provinciale plattelandscoördinatoren voor provinciaal plattelandsbeleid Ondersteuning verenigingsleven in kleine gemeenten o Ondersteuning oprichting dorpsraden in kleine dorpen Aanleg kleinschalige recreatieve infrastructuur o Infoborden, bewegwijzering, … o Aanleg fiets- en wandelpaden (bv. in Holsbeek, Linter, Kasterlee) o Fietsnetwerken (bv. in Brugs Ommeland) o Herstel van een buurtwegennetwerk Initiatieven onroerend erfgoed en cultuur o Bewustwordings- en educatie-initiatieven onbekend erfgoed in landelijk gebied zoals tentoonstellingen, publicaties, info, musea (rond mottes, militair erfgoed, bekende figuren, witloof, druiven, …) o Herstel kleinschalig niet-beschermd erfgoed zoals kapellen (bv. in Peer) o Herstel en functievernieuwing van landelijke monumenten (boerderijen, oude dorpsgebouwen, …) (bv. in Sint-Katelijne-Waver) Inzake landbouw o Initiatieven die landbouwers en brede bevolking bij elkaar brengen: ‘bewustwording’ en ‘educatie’ (bv. projecten zoals ‘Kunst op het Hof’, ‘dorpen in de Kijker’, het ‘platteland cultureel beleven’, ’20 jaar boerderijen in de kijker’) o Begeleiding van landbouwers bij landschapsintegratie en voorbeeldinitiatieven waterzuivering op het landbouwbedrijf o Ondersteuning netwerk zorgboerderijen o Aanvullende promotie landbouwproducten (bv. winterjaarmarkt Sint-Lievens-Houtem)

Onderstaand wordt een overzicht weergegeven van het aantal goedgekeurde projecten per maatregel per jaar.

soorten maatregelen 940

Dienstverlenende instanties voor basiszorg

aantal projecten per jaar 2002 2003 2004 2005 2006 0

24

29

24

29

9108 steun aan milieubehoud

1

8

11

11

12

9202 steun voor de diversificatie van de bedrijvigheid in de landbouw

0

6

1

9

9

56

33

40

36

24

57

71

81

80

74

steun aan dorpsvernieuwing & -ontwikkeling, bescherming & 9501 instandhouding landelijk erfgoed totaal

Bijlage 2

9

FINANCIERING Europa, Vlaanderen en de provincie cofinancierden de verschillende projecten/initiatieven. Het overige gedeelte werd bijgelegd door de promotor zelf. In de onderstaande figuur wordt de totale kostprijs per maatregelen en de Vlaamse bijdrage weergegeven. soorten maatregelen

kostprijs per jaar ( totale kost investering) (€) 2002

Dienstverlenende instanties voor 940 basiszorg 9108 steun aan milieubehoud steun voor de diversificatie van de 9202 bedrijvigheid in de landbouw steun aan dorpsvernieuwing & ontwikkeling, bescherming & 9501 instandhouding landelijk erfgoed Totaal

2003 -

2004

Bijdrage Vlaanderen (€)

2005

2006

2.464.253,00

2.151.650,00

2002

2003

2004

2005

2006

0 153.009,63

275.829,21

213.008,00

170.043,00

1.728.240,63

3.126.462,32

814.472,48

576.299,33

751.372,00

416.298,00

0 81.447,25

48.500,00

75.135,00

41.028,77

203.022,25

53.157,53

342.694,19

450.843,00

0 20.302,21

5.063,00

34.490,00

44.458,00

3.303.029,00

2.650.222,22

5.502.829,95

6.206.070,00

6.124.649,00

0 272.124,55

448.507,76

424.086,70

591.561,18

3.316.129,00

5.395.957,58

9.258.749,13

9.764.389,19

9.143.440,00

0 526.883,64

777.899,97

746.719,70 847.090,95

13.100,00 -

CONTACT VLM – Afdeling Platteland Nadine Vantomme [email protected] 02/543.69.67

3.3. PDPO II In dit kader worden as 3 en as 4 besproken, aangezien deze twee assen de meeste relevantie hebben in het kader van de gebiedsgerichte werking van het Vlaamse plattelandsbeleid.

3.3.1.

AS 3: gebiedsgerichte werking

OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA PDPO II is de uitvoering van de Europese Verordening 1698/2005 van 20 september 2005. De basisverordening werd in Vlaanderen geïmplementeerd door dit Vlaamse Programma. Deze verordening kent drie grote doelstellingen vertaald naar drie grote prioritaire assen, aangevuld met de horizontale as van de Leaderbenadering.

Bijlage 2

10

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De versnippering van het Vlaamse platteland vraagt een gebiedsgericht beleidskader, om zo via maatwerk in te spelen op specifieke lokale kansen en noden. Er zijn 5 maatregelen waarbinnen het project zich moet situeren: • Bevordering van toeristische activiteiten • Basisvoorzieningen voor de economie en plattelandsbevolking • Dorpskernvernieuwing en – ontwikkeling • Instandhouding en opwaardering van het landelijk erfgoed • Intermediaire dienstverlening ( opleiding en vorming van ruraal ondernemerschap) De projecten moeten passen binnen de maatregelen van het Vlaams PDPO II maar moeten ook kaderen in de provinciale plattelandsbeleidsplannen. Elke provincie heeft een eigen provinciaal plattelandsbeleidsplan opgemaakt dat afgestemd is op het PDPO II, maar ook eigen accenten legt TIMING Programmaperiode: 2007-2013 (uitbetaling tegen 2015) BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL VLM: Beheersheersdienst Provinciaal managementcomité (PMC) • Leden met stemrecht: 10 vertegenwoordigers van Vlaamse Regering, 5 vertegenwoordigers van Provincieraad, 5 vertegenwoordigers via VVSG • Adviserende leden: 2 vertegenwoordigers van de beheersdienst VLM, 1 vertegenwoordiger van de coördinerende cel Europees Plattelandsbeleid van het Departement Landbouw en Visserij, 5 vertegenwoordigers van het actieve middenveld op het platteland, 2 vertegenwoordigers van het plattelandsloket van de desbetreffende provincie. Er werd 1 PMC per provincie opgericht Technische werkgroep: 10 experten uit relevante sectoren binnen de provinciale organisatie, 2 experten van de beheersdienst, 2 experten van Vlaamse administraties, 2 experten van de gemeenten, 1 expert van toerisme Vlaanderen, middenveld 5 leden. TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN Gans Vlaanderen. FINANCIERING Er is ongeveer 30.000.000 € overheidssteun (= Europees, Vlaams en provinciale cofinanciering) voorzien. Europa, Vlaanderen en de provincies financieren elk een deel tot max. 65% overheidssteun. Europa financiert 30% van de overheidssteun, de overige 70% van de overheidssteun wordt door het Vlaamse Gewest en de provincies betaald. Minimum 35% wordt gedragen door de promotor en/of zijn partners.

Bijlage 2

11

CONTACT VLM – Afdeling Platteland Nadine Vantomme [email protected] 02/543.69.67

3.3.2. AS 4: Leader OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA Leader, vroeger een afzonderlijk communautair programma, werd als AS 4 opgenomen in het ruimere kader van het Europese plattelandsbeleid. In Vlaanderen wordt deze vierde as van PDPO 2007-2013 inhoudelijk enkel toegepast binnen AS 3 (Verhogen van de leefbaarheid op het platteland en diversificatie van de plattelandseconomie). DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De Leader-as heeft tot doel plattelandsactoren ertoe aan te zetten en te helpen na te denken over het potentieel van hun gebied in een langere-termijn perspectief. Er wordt beoogd kwalitatief hoogstaande, geïntegreerde, originele strategieën voor een duurzame plattelandsontwikkeling te ontwikkelen en te ondersteunen die tot een verbetering kan leiden van de leefbaarheid van het ‘leadergebied’. TIMING Programmeringsperiode: 2007-2013 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Op 10 april 2008 in Vlaanderen 10 plattelandsgebieden erkend als leadergebied: Antwerpen: Limburg: Oost-Vlaanderen: Vlaams-Brabant: West-Vlaanderen:

Bijlage 2

- MarkAante Kempen - Regio Midden-Kempen Beweegt - Haspengouw - Kempen-Maasland - Meetjesland, Leie & Schelde - Vlaamse Ardennen - Hageland - Pajottenland - Tielts Plateau - Westhoek

12

In elk Leadergebied is een Plaatselijke Groep actief die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de lokale ontwikkelingsstrategie. VLM treedt op als beheersdienst, het Ruraal Netwerk is ondergebracht bij Afdeling duurzame landbouw van ALV. De provincies hebben de Leadergebieden goedgekeurd in het Provinciaal Management Comité en ondersteunen de werking van de Plaatselijke Groepen. TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN As 4 zal toegepast worden in projecten die tot doel hebben de leefbaarheid op het platteland te verhogen en de diversificatie van de plattelandseconomie te stimuleren in de gebieden waar de plaatselijke groepen actief zijn. FINANCIERING 37.424.453 € waarvan 30% Europese middelen en 70% Vlaamse en provinciale middelen. De verdeling tussen Vlaanderen en de provincies ligt nog niet helemaal vast. CONTACT VLM – Afdeling Platteland Davy De Dobbeleer [email protected] 02/543.69.52

3.4. EFRO Doelstelling 2 OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling subsidieert projecten die de ongelijkheden tussen regio’s verminderen, het concurrentievermogen vergroten, werkgelegenheid creëren en de cohesie tussen de regio’s versterken. Dit zijn de algemene doelstellingen van het Europees Cohesiebeleid. In overeenstemming met de vernieuwde Lissabon- en Göteborgstrategie is het Europees Cohesiebeleid 2007-2013 gericht op 3 Doelstellingen. De tweede doelstelling is: Regionaal Concurrentievermogen en Werkgelegenheid of EFRO D2. Voor Doelstelling 2 “Regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid” heeft Vlaanderen een operationeel programma dat over het hele Vlaamse grondgebied actief is.Om een maximaal effect te bereiken zal dit programma zich concentreren op een beperkt aantal prioriteiten die de competitiviteit en attractiviteit van de Vlaamse economie versterken, Vlaanderen uitbouwen als kennis- en ondernemingsregio, en aandacht hebben voor een evenwichtige en duurzame ontwikkeling van steden en platteland: 9 9 9 9

het bevorderen van kenniseconomie en innovatie het stimuleren van ondernemerschap het verbeteren van de ruimtelijk-economische omgevingsfactoren het bevorderen van de stedelijke ontwikkeling

Naast de thematische concentratie op vier prioriteiten, worden eveneens volgende transversale thema’s in het programma geïntegreerd: 9 ruimtelijke dimensie 9 duurzame ontwikkeling en milieu 9 interregionale samenwerking

Bijlage 2

13

9

gelijke kansen

Binnen de prioriteiten innovatie, ondernemerschap en omgevingsfactoren zal daarenboven eveneens specifieke aandacht worden geschonken aan de duurzame economische ontwikkeling van het platteland. Binnen prioriteit 1 valt de Operationele doelstelling 1.6 “Innovatie van de plattelandseconomie”. Hiervoor kunnen projecten ingediend worden die te maken hebben met “Regional Branding” of met de “Innovatieve inrichting op het platteland, met economische weerslag”. TIMING Programmeringsperiode: 2007-2013 TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN Gans Vlaanderen FINANCIERING 200 miljoen Euro Europese cofinanciering, toegekend via oproepen voor projecten, restfinanciering door Vlaanderen en partners CONTACT Agentschap ondernemen, afdeling europa economie http://ae.vlaanderen.be/html_afdelingen/europa.html EFRO loket bij de Vlaamse provincies VLM, Dienst Bovengewestelijk Beleid 02/5436929

3.5. EFRO Doelstelling 3 - Interreg OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA De Interreg programma’s kaderen eveneens in het cohesiebeleid van de Europese Unie, met name Doelstelling 3, Europese territoriale samenwerking. De nadruk ligt hierbij op het realiseren van projecten die een duurzame, geïntegreerde Europese territoriale ontwikkeling bevorderen. Daarnaast zijn Europese interregionale samenwerking en uitwisseling met buitenlandse partners belangrijke pijlers van deze doelstelling. Voor de periode 2007 – 2013 wordt de Europese Territoriale Samenwerking in praktijk gebracht met de INTERREG IV programma’s. De programma’s die van belang zijn voor Vlaanderen zijn: - InterregIVA Grensregio Vlaanderen-Nederland - InterregIVA Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen - InterregIVA 2 Zeeën - InterregIVB Noordwest Europa - InterregIVB Noordzee Regio

Bijlage 2

14

-

InterregIVC

TIMING Programmaperiode: 2007-2013 TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN gans Vlaanderen, regio’s afhankelijk van programma (zie specifieke websites) FINANCIERING 100 miljoen Euro Europese cofinanciering, restfinanciering door de partners CONTACT Agentschap ondernemen Afdeling europa economie http://ae.vlaanderen.be/html_afdelingen/europa.html VLM Dienst Bovengewestelijk Beleid 02/5436929

3.6. Life + OMSCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA Life+ is het co-financieringsinstrument van de Europese Unie voor milieuprojecten. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT • Life+ Natuur en Biodiversiteit Het onderdeel Natuur en Biodiversiteit is een voortzetting en uitbreiding van het vroegere Life Natuur Programma. Het verstrekt co-financiering aan projecten inzake beste praktijken en demonstratieprojecten die bijdragen tot de uitvoering van de vogel- en habitatrichtlijn en het Natura 2000netwerk. Voorts biedt dit onderdeel medefinanciering aan innoverende of demontratieprojecten die bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen zoals beschreven in de mededeling van de Commissie “Het biodiversiteitsverlies tegen 2010 – en daarna – tot staan brengen”. - Life+ Milieubeleid en Bestuur Het onderdeel Milieubeleid en Bestuur is een voortzetting en uitbreiding van het vroegere Life-Milieu-programma. Het verstrekt co-financiering aan innoverende en proefprojecten die bijdragen tot de uitvoering van het Europees milieubeleid en de ontwikkeling van innoverende beleidsideeën, technologieën, methoden en instrumenten. Voorts draagt het bij tot de monitoring van de milieudruk, met inbegrip van de bewaking van bossen en milieu-interacties op lange termijn. - Life+ Informatie en Communicatie

Bijlage 2

15

Dit nieuwe onderdeel verstrekt co-financiering aan projecten met betrekking tot communicatie en voorlichtingscampagnes over vraagstukken inzake milieu, natuurbescherming en het behoud van biodiversiteit, alsmede aan projecten met betrekking tot bosbrandpreventie (bewustmaking, speciale opleidingen) TIMING Programmaperiode: 2007-2013 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Begunstigden zijn overheden en privaatrechtelijke organen. TOEPASSING VAN HET PROGRAMMA IN VLAANDEREN Gans Vlaanderen. FINANCIERING In totaal voor de hele Europese Unie bevat het Life+programma 1,7 miljard euro voor projecten in verband met natuurbehoud, milieutechnologie en communicatie over milieukwesties. CONTACT http://ec.europa.eu/life Nationaal contactpunt Life+ Agentschap voor Natuur en Bos Els Martens, 02/5537686 E-mail: [email protected] VLM Afdeling Platteland Dienst Bovengewestelijk Beleid 02/5436929

Bijlage 2

16

4. De Vlaamse Overheid maakt werk van het Vlaamse platteland 4.1. Interbestuurlijk plattelandsoverleg IPO 4.1.1. IPO als proces OMSCHRIJVING VAN HET PROCES Op 25 maart 2005 gaf de Vlaamse Regering haar goedkeuring aan de oprichting van het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (IPO) zoals beschreven in de nota aan de leden van de Vlaamse Regering. Het IPO is een beleidsdomeinen bestuursniveau overschrijdend overlegorgaan dat ondersteuning geeft aan een Vlaams plattelandsbeleid zoals het in het Vlaams regeerakkoord van juli 2004 en in de beleidsnota 'Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid' van de Vlaams minister - president in het vooruitzicht werd gesteld. Het formuleert beleidsaanbevelingen en adviezen voor het Vlaamse plattelandsbeleid. De werking kan schematisch als volgt worden beschreven: Een thema wordt ingediend bij het secretariaat van het IPO door een lid/leden van het IPO (Bestuurlijk of Ondersteunend overleg) ↓ De Minister bevoegd voor Plattelandsbeleid beoordeelt het thema ↓ Het thema wordt besproken en goedgekeurd op het Bestuurlijk overleg ↓ Er wordt een Themagroep (voorzitter, secretaris, leden) samengesteld met leden uit het Ondersteunend overleg ↓ De Themagroep wordt aangevuld met noodzakelijke tijdelijke thema-experten van buiten het IPO ↓ Het advies wordt geschreven door de Themagroep met regelmatige terugkoppeling naar de Kerngroep en de IPO-raad voor een opvolging van de stand van zaken ↓ Bestuurlijk overleg bespreekt het advies en keurt het al of niet goed ↓ De goedgekeurde (stukken van de) adviezen worden aan de Vlaamse Regering kenbaar gemaakt en per brief aan de betrokken Ministers toegestuurd ↓ Resultaten uit besprekingen en/of implementatie van het advies worden meegedeeld aan de Vlaamse Regering ↓ De bevoegde actor (hetzij lid van de Vlaamse Regering, gedeputeerden of gemeentebesturen) houdt het Bestuurlijk overleg op de hoogte van de (pogingen tot) realisatie van de goedgekeurde adviezen

Bijlage 2

17

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg wordt georganiseerd met het oog op het bereiken van volgende doelstellingen: • Het bijdragen tot de realisatie van de algemene doelstellingen van het plattelandsbeleid. • Het streven naar een goed ingepaste en kwaliteitsvolle duurzame landen tuinbouw: de opvang van de sociale gevolgen van de veranderingen in de landbouw, het ondersteunen en beter integreren van de economische dynamiek, het versterken van de kwaliteit van woon- en leefomgeving in kleine kernen, het behoud en de versterking van de werkgelegenheid op het platteland, de verbreding van de plattelandseconomie, het in stand houden van milieu, natuur, het landelijke erfgoed, het landschap en de open ruimte, versterken en ontwikkelen van de eigen identiteit. • Het plaatsen van het geïntegreerde beleid voor het platteland op de politieke agenda. Hierdoor wordt de verdere ontwikkeling van het platteland voor ieder bestuursniveau een beleidsopgave. Daarbij is het de bedoeling om het platteland op een (meer) integrale manier te benaderen. • Het uitwisselen van informatie, het inventariseren en het aanreiken van oplossingen voor knelpunten, het zoeken naar en benutten van mogelijkheden inzake geïntegreerd plattelandsbeleid. • Het bepalen van een concrete actieagenda. Het overleg brengt rechtstreeks en onrechtstreeks nieuwe impulsen en ontwikkelingsperspectieven met zich mee voor het platteland. • Het leveren van een belangrijke en stimulerende bijdrage tot de visievorming met betrekking tot geïntegreerd plattelandsbeleid. • Het periodiek rapporteren aan de Vlaamse regering, het Vlaams Parlement en de vertegenwoordigende organisaties van provincies en gemeenten wordt beschouwd als het voornaamste mechanisme om voldoende dynamiek op gang te brengen opdat bovenstaande doelstellingen gehaald zouden worden. TIMING Het Interbestuurlijk plattelandsoverleg werd opgestart in 2005. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Het IPO bestaat uit het Bestuurlijk overleg, een IPO-raad en een kerngroep.

Bijlage 2

18

In het Bestuurlijk overleg zetelen politieke mandatarissen vanuit de drie bestuursniveaus. Het gaat als dusdanig om een orgaan waar alleen beleidsverantwoordelijken deelnemen aan het debat. • 5 mandatarissen uit landelijke gemeenten, voorgesteld door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). • 5 provinciale gedeputeerden bevoegd voor het provinciale plattelandsbeleid. • 10 leden van de Vlaamse Regering. Het Bestuurlijk overleg bespreekt de voorstellen en suggesties die werden uitgewerkt binnen de themagroepen en amendeert ze met het oog op de validatie ervan. Tevens speelt het Bestuurlijk overleg een belangrijke rol in de agendavorming. Ieder lid kan immers voorstellen formuleren van agendapunten en (prioritaire) thema’s. Daarenboven beslist het Bestuurlijk overleg over het al dan niet behandelen van de bij het secretariaat ingediende voorstellen en thema’s. De IPO-raad is beleidsdomeinoverschrijdend samengesteld uit ambtenaren van het Vlaamse Gewest, provinciale en lokale ambtenaren en afgevaardigden van maatschappelijke organisaties. De leden van de IPO-raad zijn gemachtigd om binnen hun administratie of organisatie personen aan te duiden (= thema-experten) die zetelen in de themagroepen van het IPO. Deze thema-experten hebben vanuit hun dagelijks functioneren ofwel deskundigheid opgebouwd ofwel voldoende terreinervaring verworven om actief deel te nemen aan de discussies binnen een bepaalde themagroep. De themagroepen kunnen beschouwd worden als discussiefora voor alle thema’s die betrekking hebben op het platteland. Op die manier wordt de discussie niet enkel gekanaliseerd en gevoerd; ieder lid van de IPO-raad kan ook vanuit zijn of haar terreinkennis en/of deskundigheid bijdragen tot de detectie van knelpunten, noden en mogelijkheden. De dialoog resulteert in adviezen en beleidsvoorstellen die worden voorgelegd aan de leden van het Bestuurlijk overleg van het IPO. Een kerngroep zorgt voor de facilitatie van het ganse proces. FINANCIERING Keerpunt budget CONTACT VLM – Afdeling Platteland Coördinator IPO Maarten Lenaerts [email protected] 02/ 543.76.22

Bijlage 2

19

4.1.2. Beleidsinitiatieven en adviezen A. Logiesbedrijven op het platteland DOELSTELLING Het probleem waarvoor door de Themagroep een advies werd geformuleerd is het stringent en terughoudend beleid inzake ruimtelijke ordening voor ontwikkelen van logiesbedrijven op het platteland: • Beperkingen die opgelegd worden aan capaciteit en logiesvorm op hoeves met hoofd- en nevenactiviteit landbouw in het buitengebied • Beperkingen die opgelegd worden aan capaciteit en logiesvorm op zonevreemde woningen in het agrarisch of parkgebied (o.a. vrijkomende hoevegebouwen, merkwaardige gebouwen) TIMING 27.06.2005 Onderwerp toegewezen aan werkgroep 30.01.2006 Advies voorgelegd aan het Bestuurlijk Overleg 09.06.2006 IPO-Advies voorgelegd aan Vlaamse Regering 29..06.2007 Nota aan de Vlaamse Regering van de Vlaamse Minister van financiën en begroting en Ruimtelijke Ordening BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Leden van de themagroep

Voorzitter: Karel Lhermitte

Secretaris: Mieke Reyniers Deskundigen: Isabel Vanslembrouck en Peter Cabus

Verleenden hun deskundigheid (alfabetische volgorde):

Bart Vleeschouwers (Innovatiesteunpunt voor landbouw en platteland v.z.w.) Bertrand de Lophem (Landelijk Vlaanderen v.z.w. - Vereniging van Bos- Land en Natuureigenaars) Chris De Meulemeester (Gemeente Wingene) Dirk Metsu (Campingfederatie-CKVB) Inge Pennincx, Inge Leenders, Karel Robijns (Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen (AROHM)) Jeroen Roskams (Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV)) Koen Repriels (Vlaams overlegforum sociale economie en meerwaarde-economie (VOSEC)) Kristof Verhoest (Activeringscel Leader+) Magda Monballyu (Westtoer) Marnix De Vrieze (Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer (AMINAL)) Mia Lammens (Toerisme Vlaanderen) Patricia De Clercq (Administratie Land- en Tuinbouw)

Bijlage 2

20

Paul Boerjan (v.z.w. Plattelandstoerisme in Vlaanderen) Peter van Bossuyt (Boerenbond) Piet Vanden Abeele (Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO)) Santina Driesen (Provincie Oost-Vlaanderen) Toon Geusens (Gemeente Bocholt)

FINANCIERING / OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES Het advies bevat een aantal uitgangspunten die de bestaande sectorale regelgeving kunnen wijzigen. De werkgroep beveelde dan ook aan dat de Vlaamse overheid initiatieven neemt om, indien ze onderstaand advies kan ondersteunen, de betrokken wetgeving aan te passen. Krachtlijnen van het advies: - een capaciteitsplafond van 8 verblijfseenheden (8 sleutels) met een maximum van 32 personen die tegelijkertijd kunnen verblijven wordt voorgesteld - de logies dienen een kwaliteitsvolle en liefst streekeigen architectuur en een integratie in landelijke omgeving na te streven - men dient te voldoen aan de geldende wetgevingen inzake toeristische infrastructuur - een aantal algemene randvoorwaarden worden opgegeven - voor hoevecampings en jeugdlogies wordt een specifiek advies meegegeven VOORLOPIG RESULTAAT Aanpassing van de wetgeving voor het aantal logies op een site (4 naar 8) en het maximum aantal personen per overnachting (32), mits in acht name van de kwaliteitseisen CONTACT PERSOON VLM – Afdeling Platteland Coördinator IPO Maarten Lenaerts [email protected] 02/ 543.76.22

B. Sociaal wonen op het platteland Instrumenten ter bevordering van de kwaliteit op het platteland/kwaliteitsbeleid DOELSTELLING De wettelijke bepalingen in het kader van de Vlaamse Wooncode maken geen onderscheid in functie van het al dan niet landelijke karakter van de gemeenten. Nochtans zijn er duidelijke verschillen in de rurale versus urbane woonsituatie. Bovendien blijkt dat ook binnen het Vlaamse rurale gebied

Bijlage 2

21

een vrij grote onderlinge diversiteit bestaat. Sommige gebieden zijn zowel functioneel als morfologisch-landschappelijk nog sterk ruraal, terwijl andere gebieden weliswaar morfologisch nog wel ruraal aandoen, doch functioneel-sociologisch duidelijk sterk interageren met het stedelijke gebied. Specifieke karakter van de Vlaamse plattelandsgemeenten: • Een zeer beperkt aandeel huurwoningen, dominantie van de eigendomssector. • Nagenoeg alle Vlaamse plattelandsgemeenten kennen een zeer beperkt aandeel sociale huurwoningen. • Het grote aantal eigendomswoningen houdt in dat slecht wonen in een plattelandscontext ook duidelijk voorkomt in dit segment van de woningmarkt. • Globaal genomen is de kwaliteit van de particuliere huurwoningen minder goed op het platteland dan in het stedelijke gebied. • Het plattelandsgebied kent ook enkele zeer specifieke woonvormen die niet in het stedelijk gebied voorkomen (campingwonen, agrarisch wonen, …). • Omwille van de grotere afstand tussen woningen onderling, tussen voorzieningen onderling en tussen wonen en voorzieningen, stellen zich enkele specifieke problemen qua bereikbaarheid van voorzieningen vanuit het rurale residentiële gebied. • Plattelandsgemeenten zijn in vergelijking met stedelijke gemeenten beperkt qua inwonersaantallen en bestuurskracht (personeelsuitrusting en budget). Dit heeft, in vergelijking met het stedelijke gebied tal van consequenties: er is sowieso minder aandacht (mogelijk) voor huisvesting, er is minder concrete kennis en deskundigheid aanwezig bij gebrek aan hoger opgeleid personeel, … Bovendien heerst er in het rurale gebied vaak ook – niet altijd louter latent – meer weerstand tegen woonvormen en –formules die afwijken van het klassieke verkavelingswonen met individueel woningbezit als normerende woonformule. • Qua relatie tussen zorgverstrekking en wonen is de organisatorische schaal duidelijk verschillend van het stedelijk gebied. Dit geldt voor verschillende sociale groepen. De impact van deze beperkingen, eigen aan het rurale gebied, zijn vrij aanzienlijk. Samen met het vrijblijvende karakter van de bepalingen in de Vlaamse Wooncode aangaande een lokaal woonbeleid betekent dit dat wellicht weinig lokale besturen uit het rurale Vlaanderen eigenhandig een doelgericht woonbeleid zullen en kunnen opzetten om de hierboven vastgestelde knelpunten structureel te bestrijden. Aan het IPO werd gevraagd dienaangaande enkele beleidsaanbevelingen te formuleren. TIMING 27-06-2005 Thema toegekend door het Bestuurlijk overleg aan het Ondersteunend overleg 09-06-2006 IPO-advies voorgelegd op de Vlaamse Regering (notulen van de vergadering) 09-02-2007 Reactie op het advies door Minister Keulen, Minister van Wonen, Inburgering, Stedenbeleid en Binnenlands Bestuur. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Leden van de Themagroep

Voorzitter: Henk Meert Secretaris: Eva Verstraete Deskundigen: Sofie Vandelannoote en Joost Dessein

Bijlage 2

22


Ann Janssen (Provincie Limburg) Ann Vandenbussche (Administratie Gezin en Maatschappelijk welzijn) Arnold Vanheule (Gezinsbond) Chris Verstraete (Samenlevingsopbouw) Eva Brusselman (VVP) Frans De Wachter (Vlaamse Jeugdraad) Gunther Gysemans (AROHM, Afdeling Woonbeleid) Henk Van Hootegem (Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting) Inge Leenders (AROHM, Afdeling Stedenbouwkundige Vergunningen) Inge Pennincx (AROHM, Afdeling Ruimtelijke Planning) Jeroen Mercy (VVP) Jimmy Vancalbergh (Gemeente Ieper) Johan Alleman (Koning Boudewijnstichting) Katie Heyse (Administratie Binnenlandse Aangelegenheden) Koen Van den Broeck (Landelijke Gilden v.z.w.) Martine Serbruyns (Mobiliteitscel) Mie Moerenhout (Vlaams Ouderen Overleg Komitee v.z.w.) Monique Swinnen (KVLV) Paul Arents (De Lijn) Virna Saenen (Administratie Cultuur)

FINANCIERING

/ OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES Het advies bevat een aantal uitgangspunten die de bestaande sectorale regelgeving kunnen wijzigen. De werkgroep beveelt dan ook aan dat de Vlaamse overheid initiatieven neemt om, indien ze onderstaand advies kan ondersteunen, de betrokken wetgeving aan te passen. Krachtlijnen van het advies: - specifieke aandacht voor intergemeentelijk samenwerking en samenwerkingmogelijkheden met private partners - bevorderen van de toegang tot comfortabel en betaalbaar wonen - ontwikkelen van een samenhangend en een gedifferentieerd beleidskader - screening van het bestaande afwijkende woningaanbod - specifieke aandacht voor het koppelen van wonen en zorg op het platteland

Bijlage 2

23

In het advies wordt aangegeven dat het stimuleren van intergemeentelijke samenwerking als de draaischijf voor een succesvol lokaal woonbeleid voor het platteland moet beschouwd worden. De overige geformuleerde adviezen houden verband met deze maatregel en zullen er in de praktijk vaak afhankelijk van zijn qua slaagkracht.

VOORLOPIG RESULTAAT Vlaams Minister van Wonen Marino Keulen maakt 2,8 miljoen euro vrij ten behoeve van lokaal woonbeleid, ter ondersteuning van intergemeentelijke samenwerking. De aanbeveling van het IPO naar sensibiliseren betreffende sociale verhuurkantoren richtte zich in 2007 zowel naar huurders als verhuurders. CONTACT PERSOON VLM – Afdeling Platteland Coördinator IPO Maarten Lenaerts [email protected] 02/ 543.76.22

C. Hoevewinkels DOELSTELLING Uit een enquête van VLAM in 2005 bleek de verkoop van hoeveproducten toe te nemen. 27 % van de Vlaamse gezinnen koopt jaarlijks hoeveproducten. Het begrip ‘hoevewinkel’ kent geen wettelijke definitie. Bij de verkoop gelden regels van marketing: product, prijs, plaats en promotie. Hoevewinkels spelen een rol in het kader van landbouwverbreding en plattelandsontwikkeling. Het VLIF ondersteunt deze vorm van verbreding voor het bouwen, verbouwen en uitrusten van bedrijfsgebouwen die bestemd zijn voor de rechtstreekse verkoop van de eigen productie (al dan niet in verwerkte vorm). De overheid vergunt de verkoop van eigen producten. Uit de praktijk blijkt dat de verkoop van niet-eigen hoeveproducten stilzwijgend wordt toegelaten. De werkgroep besluit dat het zinvol is de regelgeving gedeeltelijk aan te passen. TIMING 17.10.2005. Thema werd vastgesteld op Bestuurlijk overleg. 23.06.2006. Het goedgekeurde advies van het Bestuurlijk overleg werd aan de Vlaamse Regering voorgelegd als Mededeling. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Voorzitter: Karel Lhermitte Secretaris: Peter Vleugels (VLM) Deskundigen - Deskundige KUL - Deskundige KATHO Bijlage 2

24

Maatschappelijke organisaties en instellingen - Landelijk Vlaanderen vzw - Activeringscel Leader+ - UNIZO - ACV - ABVV - Plattelandstoerisme Vlaanderen - Boerenbond - Innovatiepunt L & P VZW - KVLV - VOSEC Gemeentelijke administratie (VVSG) - Gemeente Bocholt - Gemeente Wingene Provinciale administratie (VVP) - provincie Oost-Vlaanderen Vlaamse administratie – agendagebonden - AROHM, afdeling Ruimtelijke Planning - AROHM, ASV - WIM - Toerisme Vlaanderen - Dep. landbouw en visserij - Dep. landbouw en visserij - Dep. landbouw en visserij Betrokkenen tijdens proces -

VLAM Aminal, Afdeling Land EWBL

FINANCIERING / OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES

Bijlage 2

25

Het advies bevat een aantal uitgangspunten die de bestaande sectorale regelgeving kunnen wijzigen. De werkgroep beveelt dan ook aan dat de Vlaamse overheid initiatieven neemt om, indien ze onderstaand advies kan ondersteunen, de betrokken wetgeving aan te passen. De krachtlijnen van het advies van de werkgroep zijn: - De hoevewinkel ligt in een vaste constructie op de site van een actief land- of tuinbouwbedrijf - De hoevewinkel ligt ruimtelijk palend aan of geïntegreerd in een bestaand gebouw of een bestaand gebouwencomplex. - Bij de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor het inrichten van een ruimte voor een hoevewinkel worden de geplande werken en de voorgestelde vaste constructie getoetst aan de ruimtelijke draagkracht. Enkel kleinschalige aanvragen komen in aanmerking. - De aanvrager (bedrijfsleider) beantwoordt aan de voorwaarden uit de definitie van landbouwer volgens het BVR dd. 24.11.2000 betreffende steun aan de investeringen en aan de installatie in de landbouw. De uitbater kan de aanvrager zijn of iemand die behoort tot het landbouwersgezin. De verkoopsactiviteit van de hoevewinkel wordt stopgezet als de aanvrager niet meer voldoet aan de voorwaarden. - Een hoevewinkel kan enkel landen tuinbouwproducten aanbieden, bij voorkeur ambachtelijk vervaardigd. - De landen tuinbouwproducten kunnen worden aangeboden in de verse vorm, de primair verwerkte vorm of de verpakte vorm indien noodzakelijk voor het verkoopscomfort. - De herkomst van deze aangeboden landen tuinbouwproducten is afkomstig van het eigen bedrijf, of van andere landen tuinbouwbedrijven welke deel uitmaken van een contractueel samenwerkingsverband of een bepaalde marketingstrategie. - De hoevewinkel moet voldoen aan de federale wetgeving inzake voedselveiligheid. - De hoevewinkel moet voldoen aan de Vlaamse regelgeving inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw. - De controle gebeurt door VLAM (erkende verkooppunten hoeveproducten) en een nog aan te duiden administratie uit het ‘Beleidsdomein landbouw en visserij’ - Tijdens de procedure van een stedenbouwkundige vergunningsaanvraag wordt een éénvormig advies verleend door de LNV en RO. VOORLOPIG RESULTAAT Op de IPO-trefdag in december 2008 laat de administratie van RWO weten dat het onderwerp is opgenomen. CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Peter Vleugels [email protected] 02/543.73.44

D. Stilte/rust als collectieve waarde: Deel I: Lawaaierige recreatiesporten DOELSTELLING “Rust en Stilte” worden traditioneel met het Platteland geassocieerd en steeds meer als kwaliteit gezocht: die kwaliteit wordt over grote gebiedsdelen steeds meer verstoord door straat- en luchtverkeer, terwijl bepaalde recreatievormen de jongste jaren het probleem nog verzwaren. Milieuregels voor lawaaibeheersing en pilootprojecten voor stiltegebieden zijn nog geen voldoende basis voor de ontplooiing van andere meerwaarden van het platteland zoals bijdragen tot natuurbeleving, gezondheidszorg en leefbaarheid in het algemeen”.

Bijlage 2

26

Het bestuurlijk overleg stelde voor om het thema initieel en prioritair te beperken tot het formuleren van beleidsvoorstellen rond hinderbeperking van lawaaierige recreatievormen (korte termijn advies). Daarbij werd in de eerste plaats gewezen op de toenemende klachten in verband met lawaai en andere hinder gegenereerd door quads en paramotors. Dit resulteerde in een korte-termijn advies betreffende quads en paramoteurs op het platteland. TIMING 30.01.2006. Het bestuurlijk overleg kent het thema ‘stilte en rust als collectieve waarde’ toe aan de themagroep. 12.06.06 Een tussentijds advies van de IPO-Themagroep werd voorgelegd aan het Bestuurlijk overleg. Het kabinet voor Plattelandsbeleid communiceert met de federale overheid. 07.03.07 Er is een nieuwe federale wetgeving in de maak voor paramotoren. In de lijn van bepalingen van de Bijzondere Wet tot Hervorming der Instellingen (BWHI), heeft het IPO haar advies gegeven op het ontwerp KB. Momenteel wordt het KB herwerkt en is het wachten op een nieuwe versie van het KB. Het kabinet van staatssecretaris voor mobiliteit bevestigt dat de leden van IPO-themagroep betrokken zullen worden bij de verdere opmaak van het ontwerp van KB. Op 29 april 2009 wordt in samenwerking met VVP en VVSG een studiemoment rond quads georganiseerd met als opzet een uitwisseling van ervaringen zowel inzake de problematiek als met diverse oplossingspistes. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Themagroep Voorzitter: Niek De Roo Secretaris: Nadine Vervaet

Verlenen hun deskundigheid: Alex Verhoeven (VVSG) An Van Caekenberghe (VVP) Christine Vervaet, Karel Hofman (FOD Mobiliteit) Dieter Hoet (Westhoekoverleg) Dirk Cuvelier (RLWH) Eddy Raepsaet (RLVA) Gilke Pée (LNE) Gisela Vindevogel (LNE) Hannelore Denolf,Tim Provoost (Westtoer) Inge Dooremont (Reg. Landsch. Zenne, Zuun en Zoniën) Jacques Spreutels, Lieve Raiglot (Agentschap voor binnenlands bestuur, VL-Br) Koen Devos (INBO) Koen Van Elsen (burgemeester Asse) Steven Clays (Trage Wegen)

Bijlage 2

27

FINANCIERING / OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES Na het bijeenroepen van een interbestuurlijk overlegforum door het kabinet van plattelandsbeleid, rond de toenemende problematiek van quads en de paramotors, formuleerde de werkgroep volgende adviserende krachtlijnen inzake paramotors: - Overleg en ruime betrokkenheid bij het ontwerp KB (Bestuur der Luchtvaart). - Onderzoek van mogelijkheden om via andere wetgeving (bepalen vliegverbodzones , aanduiden vliegroutes) het gemeentelijk beleid inzake landings- en opstijgingmogelijkheden aan te pakken vanaf de bron (beperken type motoren). - Overleg met federaties en handelaars om te komen tot gedragscodes. - Contacten m.b.t. handhaving. De werkgroep formuleerde volgende adviserende krachtlijnen inzake quads: - Optimalisatie van wetgeving m.b.t. het statuut en de verhouding t.a.v. de verkeersreglementeringen. - Onderzoek van ‘gezoneerde’ uitsluiting van bepaalde categorieën. - Pistes via andere wetgeving (oa. federaal). - Lawaaiproblematiek bij de bron aanpakken. - Ondersteuning van gemeenten in hun aanpak via een aanspreekpunt op Vlaams niveau en de uitwerking en verspreiding van een modelreglement. - Stimuleren van georganiseerd overleg met gebruikersverenigingen en handelaars om te komen tot gedragscodes. VOORLOPIG RESULTAAT Naar aanleiding van de laatste aanbeveling in het IPO-advies is er een IPO-Themagroep opgericht die werkt rond lange-termijnsvoorstellen voor het stimuleren van de kwaliteiten rust en stilte. Er is een nieuwe federale wetgeving in de maak voor paramotoren. In de lijn van bepalingen van de Bijzondere Wet tot Hervorming der Instellingen (BWHI), heeft het IPO haar advies gegeven op het ontwerp KB. Momenteel wordt het KB herwerkt en is het wachten op een nieuwe versie van het KB. De besprekingen rond de hinderbeperking door quads zijn lopende. CONTACTPERSOON VLM-afdeling Platteland Nadine Vervaet [email protected] 02/543.73.22

Bijlage 2

28

E. Kwaliteit en bereikbaarheid van voorzieningen in landelijke gebieden: voorzieningen van dagelijkse behoeften, welzijn en gezin, gezondheid. DOELSTELLING Wanneer we het hebben over basisvoorzieningen in plattelandscontext, gaat het in essentie over het probleem van bereikbaarheid en kwaliteit van voorzieningen in landelijke gebieden. Het bereiken van kwaliteitsvolle voorzieningen is niet voor elke inwoner op het platteland even vanzelfsprekend. De wagen is in vele gevallen noodzakelijk geworden. Dankzij de wagen kunnen gezinnen met voldoende middelen zich buiten de steden gaan vestigen, waar ze toch nog vlot toegang hebben tot stedelijke voorzieningen. Wonen op het platteland wordt een keuze. De actieradius van deze bewoners wordt steeds groter en ze shoppen onderweg bij allerlei diensten en voorzieningen, ondermeer omdat zij zo op een hoogwaardiger en/of diverser aanbod kunnen beroep doen. Op deze wijze maken zij geen gebruik van de voorzieningen in de eigen woonplaats, die mede daardoor moeilijk te handhaven zijn. Deze trend zet zich ondertussen nog steeds door. Hier moet wel worden opgemerkt dat de betrokkenheid van de bewoners op de lokale woonomgeving toch groot blijft. De keuzevrijheid van sommige bewoners van het platteland komt echter in het gedrang: processen als vergrijzing, ontvolking en het afbrokkelen van het voorzieningenniveau kunnen gezien worden als aanslagen op de ruimtelijke keuzevrijheid van bewoners van kleine kernen en van het platteland in het algemeen. Voor de minder mobiele bewoners zijn de voorzieningen niet altijd even gemakkelijk te bereiken. De economische schaalvergroting van zowel publieke als commerciële voorzieningen, ligt hier aan de basis. Voorzieningen vestigen zich in meer centrale plaatsen, waardoor het voorzieningenniveau van de dorpen daalt. Dit heeft tot gevolg dat de bereikbaarheid van (verder afgelegen) kwaliteitsvolle voorzieningen voor bepaalde bewonersgroepen op het platteland steeds minder vanzelfsprekend wordt. Een aanbod van voorzieningen, zowel lokaal als regionaal bereikbaar maken voor plattelandsbewoners is belangrijk wanneer de leefbaarheid van het platteland centraal staat. Het gaat hierbij niet alleen om commerciële voorzieningen, maar ook om culturele voorzieningen, onderwijsfaciliteiten, tewerkstelling, zorgen welzijnsinstellingen, sport en recreatie, collectieve ruimten en basismobiliteit. Bepaalde oplossingen dringen zich op voor de hierboven geschetste problematiek op het platteland. Aangezien het IPO wenst te streven naar een zo volledig mogelijke uitwerking van dit thema, opteert men dit thema op te splitsen in een aantal deelthema’s: 1. Deelthema 1: Voorzieningen voor dagelijkse behoeften 2. Deelthema 2: Welzijn en gezin 3. Deelthema 3: Gezondheid 4. Deelthema 4: Onderwijs 5. Deelthema 5: Openbare diensten 6. Deelthema 6: Sport cultuur en vrije tijd

Bijlage 2

29

Aangezien de werkgroep wenst te streven naar een zo volledig mogelijke uitwerking van dit thema, opteert de werkgroep dit thema op te delen in een aantal deelthema’s: voorzieningen voor dagelijkse behoeften, welzijn en gezin, gezondheid, onderwijs, openbare diensten en ‘sport cultuur en vrije tijd’. Deze thema’s worden elk afzonderlijk behandeld met aandacht voor knelpunten en uitdagingen, beleidsopties en de verschillende doelgroepen. Meer informatie is te vinden onder de respectievelijke deelthema’s. TIMING Thema toegekend door het Bestuurlijk overleg aan het Ondersteunend overleg op 17-10-2005

Deelthema dagelijkse voorzieningen: Het advies van de IPO-Themagroep voorgelegd aan het Bestuurlijk overleg op 12-06-2006 IPO-advies voorgelegd op de Vlaamse Regering op 23-06-2006 Deelthema welzijn en gezin: Het advies van de IPO-Themagroep voorgelegd aan het Bestuurlijk overleg op 11-12-2006 Naar aanleiding van het advies werd het project Dorpsnetwerken voor zorg in een rurale omgeving (ZORO) opgestart. De projectindiening heeft gelopen tot 15/9/2007. IPO-advies voorgelegd op de Vlaamse Regering op 12-01-2007 Deelthema gezondheid: In maart 2007 wordt de themagroep opgericht. 03-09- 2007: de kerngroep omschrijft het voorgelegde advies als te weinig concreet. Om een zicht te krijgen op de specifieke problematiek zullen in eerste instantie verkennende interviews worden afgenomen van relevante terreinactoren, waaronder verenigingen waar armen het woord nemen en zorgverstrekkers.

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Dagelijkse behoeften

Voorzitter: Henk Meert Secretarissen: Eva Verstraete en Maarten De Smet

Bijlage 2

30

Deskundigen: Joost Dessein en Sofie Vandelannoote


Ann Janssen (Provincie Limburg) Ann Vandenbussche (Administratie Gezin en Maatschappelijk welzijn) Arnold Vanheule (Gezinsbond) Chris Verstraete (Samenlevingsopbouw) Eva Brusselman (VVP) Frans De Wachter (Vlaamse Jeugdraad) Gunther Gysemans (AROHM, Afdeling Woonbeleid) Henk Van Hootegem (Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting) Inge Leenders (AROHM, Afdeling Stedenbouwkundige Vergunningen) Inge Pennincx (AROHM, Afdeling Ruimtelijke Planning) Jeroen Mercy (VVP); Jimmy Vancalbergh (Gemeente Ieper) Johan Alleman (Koning Boudewijnstichting) Katie Heyse (EWBL, Administratie Binnenlandse Aangelegenheden) Koen Van den Broeck (Landelijke Gilden v.z.w.) Mie Moerenhout (Vlaams Ouderen Overleg Komitee v.z.w.) Monique Swinnen (KVLV) Noella Ottoy (WVC, Agentschap Sociaal - Cultureel werk voor jeugd en volwassenen) Paul Arents (De Lijn) Sabine De Wandel (Gemeente) Tony Tallon (UNIZO) Virna Saenen (WVC, Afdeling Volksontwikkeling en Bibliotheekwerk) Wilfried Goossens (Mobiliteitscel)

Welzijn en gezin:

Voorzitter: Sofie Vandelannoote Secretaris: Maarten De Smet Deskundige: Henk Van Hootegem


Bert Meulemans (Boerenbond) Frans De Wachter (KLJ) Jimmy Vancalbergh (VVSG) Koen Van Den Broeck (Landelijke Gilden) Marcel Kerff (Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren)

Bijlage 2

31

Michel Debruyne (ACW) Mie Moerenhout (Ouderen Overlegcomité) Noëlla Ottoy (Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media) Seppe Dams (Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media) Sonja Van Craeymeersch (Departement Onderwijs) Willy Huyghe (Departement Welzijn)

Gezondheid:

Voorzitter: Henk Van Hootegem Secretaris: Nadine Vervaet

Verlenen hun deskundigheid : Anne Van der Gucht, Caroline Beyers (Departement welzijn, volksgezondheid en gezin) Caroline Peeters, Rudy Marynissen (Dienst welzijn prov.Antwerpen) Diederik Janssens (Welzijnsschakels) Elke Blokken (Welzijnszorg Kempen) Frederik Hauweraert , Samira Castermans (Vlaams Netwerk Armoede) Ghislaine Adriaensens (cntr) Jo Van Driessche (Kind en Gezin) Koen Van Den Broeck (Landelijke Gilden) Luc Joos (Samenlevingsopbouw) Michel Debruyne (ACW) Mie Moerenhout (Vlaams OOK) Sabine Van Cauwenberghe(VVSG)

FINANCIERING

/ OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES 1. Deelthema dagelijkse voorzieningen: De werkgroep adviseert de Vlaamse overheid om: 1a. basismobiliteit niet te eenzijdig te operationaliseren in functie van bereikbaarheid van haltes, maar ook de bestemmingszijde even consequent in rekening te brengen; 1b. een doorlichting te maken van bereikbaarheid met het openbaar vervoer van belangrijke tewerkstellingszones die geconcipieerd werden op basis van autobereikbaarheid (bijvoorbeeld industrieterrein gelegen langsheen open afritten van autostrades) en om na te gaan of deze vlot met het openbaar vervoer bereikbaar zijn vanuit de omliggende dorpen.

Bijlage 2

32

2. een kernverstekend ruimtelijk beleid met aandacht voor de lokale situatie te voeren wat betreft de locatie van dagelijkse voorzieningen. Er moet worden gezocht naar oplossingen op maat van elke specifieke locatie. Perifere ontwikkelingen die voornamelijk gericht zijn op de autopendelaar moeten ontmoedigd worden. Afhankelijk van de concrete situatie moeten ambulante handel en huis-aan-huis zorg gefaciliteerd worden voor specifieke doelgroepen wiens koopkracht en mobiliteit als belangrijke hinderpaal gelden om de bestaande geconcentreerde voorzieningen te bereiken. 3. op korte termijn (binnen het jaar) en in het verlengde van de Federale “PC & internet campagne voor iedereen” in elke provincie een pilootproject op te starten dat elektronische bestelling van goederen voor dagelijks gebruik zal stimuleren zonder discriminatie van specifieke groepen. 4. via planologische distributiemodellen, die ook aan de lagere overheden verplichtend worden opgelegd in het kader van ruimtelijke structuurplannen, werk te maken van een doordachte ruimtelijke inplanting van voorzieningen voor dagelijks gebruik. 5. aanvankelijk op experimentele basis multifunctionele centra ( =gebouwen waarin alles is opgenomen met verschillende afdelingen, bv de buurtwinkel, een vergaderlokaal voor verenigingen, de post, consultatie van de huisarts, muurbanking, apotheek, .... ) te stimuleren in enkele rurale pionierskernen. 6. in overleg met de Federale overheid (of indien onmogelijk binnen deze legislatuur: eigenhandig) de vestigingswet op groothandelszaken te evalueren qua impact op het winkelaanbod in zowel het Vlaamse centraal-stedelijke als het Vlaamse buitengebied. 7. op korte termijn (binnen het jaar) en via bestaande kanalen (bijvoorbeeld streekbesturen zoals de RESOC’s) de inrichting van cursussen te stimuleren die ondernemerschap in plattelandsgebieden wil professionaliseren. Ook hier pleiten we voor minstens één ruraal proefproject per Vlaamse provincie. 8. de stedenbouwkundige en de socio-economische vergunning (vanaf 400m²) op elkaar af te stellen en aldus ook gezamenlijk al dan niet toe te kennen. 2. Deelthema welzijn en gezin: 1. Plattelandstoets in onderzoek en beleidsplanning - De werkgroep adviseert om verder te investeren in kwalitatieve en kwantitatieve gegevensverzameling betreffende de plattelandsgemeenten. - De werkgroep beveelt de Vlaamse Overheid aan om onderzoek te voeren naar de mogelijkheden om de Vlaamse regelgeving te differentiëren naar het platteland (a.h.v. gedifferentieerde subsidiëring, het wegwerken van financiële drempels, een gedifferentieerde ondersteuning van het personeel van de gemeentelijke diensten en de OCMW’s op het platteland, …). - De werkgroep vraagt erkenning van de zorgregio als bestuurlijk niveau op vlak van welzijn voor planning en programmatie (vb. voor programmatienormen rusthuizen, kinderopvang) met ruimte voor gebiedsgerichte differentiatie op het platteland en met een erkenning van de gemeenten als operationeel niveau (subniveau 2). Op het platteland moet het organisatieniveau zo laag mogelijk zijn om de bereikbaarheid en toegankelijkheid van welzijnsvoorzieningen te garanderen. - De werkgroep pleit voor intergemeentelijk samenwerking. 2. Werken aan een stevig lokaal netwerk (dorpsnetwerken) Dit dorpsnetwerk moet bestaan uit een aantal actoren, sleutelfiguren en verenigingen die actief zijn in de gemeente. Tot de opdrachten van het dorpsnetwerk hoort informatie-uitwisseling en het maximaliseren van de doorverwijsmogelijkheden. Door dit netwerk van vertrouwenspersonen kan men ook een beter zicht krijgen op wat er bij de mensen uit het dorp leeft. Naar de groep van ouderen kunnen deze vertrouwenspersonen een belangrijke bijdrage leveren in het vergroten van het informatiebereik. De werkgroep adviseert concreet om een extra luik toe te voegen en extra middelen te voorzien in het kader van het decreet op erkenning en subsidiëring van het maatschappelijk opbouwwerk (26 juni 1991), zodat minstens 1 opbouwwerker per provincie kan ingezet worden om deze

Bijlage 2

33

dorpsnetwerken uit te bouwen. Deze middelen worden voorzien voor de nieuwe Vlaamse legislatuur van 2008. De Vlaamse Overheid heeft voldoende aandacht voor continuïteit van dit initiatief op lange termijn. Na evaluatie moet groei mogelijk worden gemaakt. 3. Welzijnsvoorzieningen op het platteland - Sociaal huis: De huidige ontwikkeling van sociale huizen biedt heel wat kansen op het vlak van een gecoördineerd aanbod. Een sociaal huis wordt een belangrijke plek waar burgers terecht kunnen met vragen rond de sociale dienstverlening in hun gemeente. De werkgroep adviseert te investeren in sociaal huizen op het vlak van bereikbaarheid, informatie, infrastructuur en opleiding van de medewerkers. Een sociaal huis op het platteland zal immers nog meer dan in stedelijke gebieden een informatie- en doorverwijsfunctie hebben. Het principe van een éénloketsysteem is wenselijk om zoveel mogelijk doelgroepen te bereiken, vooral sociaal zwakkeren op het platteland. - De werkgroep adviseert om een oproep naar de gemeenten te lanceren naar het uitwerken van de antennefunctie van het sociaal huis en voldoende aandacht te hebben voor de werking naar de deelgemeenten. - De werkgroep adviseert om de mogelijkheden te verkennen om lokale infrastructuur multifunctioneel te maken (vb. inpassen van collectieve speelruimte of oplaadmogelijkheden voor budgetmeterkaarten in multifunctionele locale infrastructuur). - Woonzorgzones: thuiszorg als uitgangspunt en concentraties van dienstverlening - De werkgroep adviseert om het onderscheid tussen extra- en intramurale diensten te verkleinen en creatieve oplossingen mogelijk te maken om dienstverlening bij de oudere op het platteland te brengen op een efficiënte manier, waarbij alle dienstverlening wordt aangeboden vanuit de (kleinstedelijke) centra. - De werkgroep adviseert om woonzorgzones uit te bouwen waar een concentratie aan dienstverlening wordt aangeboden. Een verhuispremie kan dit aanmoedigen, de erkenning van de thuiszorgdiensten kan omgebogen worden in de richting van woonzorgzones, combinaties van actoren en subsidiestromen zoals het sociaal huurbesluit en het VIPA moeten worden verkend… - De werkgroep wil hier opnieuw verwijzen naar de aanbeveling in het advies ‘Voorzieningen voor dagelijkse behoeften’, zoals voorgelegd op het bestuurlijk overleg van 12/06/2006. Omwille van voor de hand liggende redenen van efficiëntie en schaalvoordelen hielden we een pleidooi voor het uitbouwen van multifunctionele centra op het platteland. - De werkgroep adviseert om pilootprojecten mogelijk te maken in combinatie met het uitbouwen van een woonzorgzone. - Met het oog op de koppeling tussen wonen en zorg adviseert de werkgroep de Vlaamse overheid om het lokaal woonbeleid en het lokaal sociaal beleid onderling beter af te stemmen zodat complementariteit en meerwaarde kan gerealiseerd worden (bijvoorbeeld met inbreng van de Regionale Welzijnsraden) – zie advies woonbeleid. 4. Een degelijk informatiebeleid

VOORLOPIG RESULTAAT 1. Deelthema dagelijkse voorzieningen: Het Bestuurlijk overleg van 16 juni 2006 keurde §3.5 punten 3, 5 en 7 van het voorgelegde advies van de Themagroep goed, de andere punten (1, 2, 4, 6, 8) moeten nog meer uitgewerkt worden. Men wacht liever af wat er uit de andere deelthema's van dit advies gaat komen om verdere actie te ondernemen. De aanbeveling van het IPO naar het stimuleren van multifunctionele centra werd onder minister Ceysens als actie weerhouden binnen EFRO, Doelstelling 2. Dit betekent dat er steun kan verkregen worden voor de oprichting van experimentele projecten betreffende multifunctionele centra. De provincies namen de aanbeveling naar de kennisverspreiding van ‘ruraal ondernemerschap’ binnen het PDPO II op. Zo zijn er nu al een aantal projecten voor rurale netwerken goedgekeurd met betrekking tot dit thema.

Bijlage 2

34

2. Deelthema welzijn en gezin In navolging van het IPO advies werd een pilootproject ‘dorpsnetwerken voor zorg in een rurale omgeving (ZORO)’ uitgeschreven. De jury selecteerde 9 van de 11 projecten voor het verkrijgen van steun. Deze projecten gingen van start op 1/12/2007 en lopen nog tot 1/12/2009. 3. Deelthema gezondheid In maart 2007 wordt de themagroep gezondheid opgestart. Het advies wordt op de kerngroep van september 2007 als niet voldoende concreet beschouwd, er is verdere afbakening van het thema nodig. In het najaar van 2008 is de themagroep opnieuw van start gegaan onder de nieuwe voorzitter Henk Van Hootegem. Om een zicht te krijgen op de specifieke problematiek worden een aantal verkennende interviews afgenomen van relevante terreinactoren, waaronder verenigingen waar armen het woord nemen en zorgverstrekkers. CONTACTPERSONEN VLM-afdeling Platteland Ann-Sophie Debergh [email protected] 02/543.69.08 Nadine Vervaet nadine [email protected] 02/543.73.22

F. Hergebruik van leegstaande gebouwen op het platteland DOELSTELLING In Vlaanderen staan tal van gebouwen (hoeves, fabrieksgebouwen, kloosters, historische panden, oude industrieën, …) te vervallen door het verlaten ervan door o.a. landbouwers, industrie, ... De gebouwen verliezen hun functie en bijgevolg worden ze niet meer onderhouden en vervallen ze. Dit betekent immers een permanente onderhoudskost. De gebouwen zijn vaak visuele blikvangers en fungeren als oriënteringspunt in het landschap. Enerzijds zijn er de gebouwen met een grote cultuurhistorische waarde maar anderzijds situeert een groot deel van deze problematiek zich ook bij gebouwen die weinig intrinsieke waarde hebben of zelfs storend kunnen overkomen. Veel van de gebouwen zijn of waren zeer functioneel gebouwd en bieden vooral een te gebruiken volume zonder meer. Het is belangrijk deze gebouwen een, al dan niet nieuwe, duurzame bestemming te geven. De uitdaging voor herbestemming ligt in het durven innoveren. Een verantwoorde invulling met “vreemde” functies en activiteiten en doordachte wijzigingen of aanpassingen zijn onontbeerlijk om het voortbestaan ervan te garanderen. Naast het in stand houden van de betrokken gebouwen is er ook een tweede belangrijke reden waarom het toewijzen van nieuwe functies belangrijk is. Op die manier creëert men immers nieuwe aangepaste mogelijkheden voor een dynamische ontwikkeling van het platteland, zonder nieuwe ruimte te moeten innemen. In de landelijke context zouden binnen uit te werken richtlijnen tal van nieuwe inrichtingen, verbredingen van uitbating en dergelijke op gang kunnen gebracht worden (huisvesting, recreatieen verblijfsmogelijkheden, nieuwe economische dragers,…). Er zijn echter talrijke beperkingen die opduiken vanuit verschillende sectoren. De ligging volgens de zonering van het gewestplan, zonevreemdheid, al of niet geklasseerd zijn, de mogelijke aantasting van het landelijk karakter, ….. Belangrijk is ook de huidige rechtsonzekerheid bij de eigenaars van deze gebouwen . De overregulering en de ondoorzichtigheid bij de overheidsdiensten zijn voor hen belangrijke belemmeringen om nog iets valabels te

Bijlage 2

35

"ondernemen". Privé-initiatieven zullen er pas komen wanneer de overheid (o.a. de gemeenten ) een leefbaar kader schept in een gezonde en dynamische context . Het zal dus van alle betrokken diensten en sectoren de nodige openheid vergen om op een vernieuwende wijze hiermee om te gaan. De uitdaging is om leegstaande gebouwen in het landelijk gebied een aan de omgeving aangepaste nieuwe bestemming te geven binnen uit te werken richtlijnen.

TIMING 21.10.2007 Thema toegekend door het Bestuurlijk overleg aan het Ondersteunend overleg BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Voorzitter: Niek De Roo Secretaris: Maarten De Smet / Ann-Sophie Debergh Deskundigen: Karel Lhermitte en Peter Cabus Verlenen hun deskundigheid (alfabetische volgorde): An Rekkers (Regionaal Landschap Zenne, Zuun en Zoniën) Anna Verhoeve (wvi) Bart Candaele (Agentschap voor economie) Bart Van Herck (Streekplatform Meetjesland) Bern Paret (Provincie West – Vlaanderen) Chris De Meulemeester (VVSG) Dirk Verté (wvi) Inge Leenders (Beleidsdomein Ruimtelijke Ordening, woonbeleid en onroerend erfgoed) Mia Lammens (Toerisme Vlaanderen) Patricia Declerq (Administratie Landbouw) Paul Van Mierloo (Plattelandstoerisme in Vlaanderen) Peter Bruggen (Boerenbond) Philippe De Backer (VZW Stichting Kempens Landschap) Tom Anthonis (Landelijk Vlaanderen)

FINANCIERING

/ OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES Nog in opmaak.

Bijlage 2

36

VOORLOPIG RESULTAAT Huidige resultaten van de themagroep zijn: - Debatnota: ‘Discussie-elementen m.b.t. economische hergebruik van functieloze hoevegebouwen in agrarisch gebied’ - Studie ILVO: ‘Nieuwe functies op het platteland: de impact van functiewijzigingen’ - Resultaten enquête: ‘Inventaris aantal gemeenten met leegstaande gebouwen en aard problemen die ze daarmee ondervinden’ In september 2008 is er een studie gestart, in samenwerking met de WVI, die een inventaris en ruimtelijke kwaliteitsbeoordeling zal maken van de plattelandseconomie in 18 plattelandsgemeenten verspreid over Vlaanderen. Onder plattelandseconomie wordt in de studie economische activiteiten verstaan die geen landbouw of verbrede landbouw zijn, en die plaatsvinden in het agrarisch gebied, al dan niet in een voormalige hoeve. CONTACTPERSOON VLM-afdeling Platteland Ann-Sophie Debergh [email protected] 02/543.69.08

G. Stilte/rust als collectieve waarde: Voorstellen ontwikkelen rond het stimuleren van de kwaliteiten rust en stilte op het Vlaamse platteland. DOELSTELLING “Rust en Stilte” worden traditioneel met het Platteland geassocieerd en steeds meer als kwaliteit gezocht: die kwaliteit wordt over grote gebiedsdelen steeds meer verstoord door straat- en luchtverkeer, terwijl bepaalde recreatievormen de jongste jaren het probleem nog verzwaren. Milieuregels voor lawaaibeheersing en pilootprojecten voor stiltegebieden zijn nog geen voldoende basis voor de ontplooiing van andere meerwaarden van het platteland zoals bijdragen tot natuurbeleving, gezondheidszorg en leefbaarheid in het algemeen”. Het thema werd na het bestuurlijk overleg van 12 juni 2006 opgesplitst naar 2 adviezen: een korte termijn advies betreffende lawaaisporten (paramotors en quads) en een lange termijn advies waarbij voorstellen uitgedacht worden rond het stimuleren van de kwaliteiten rust en stilte op het platteland. De themagroep functioneert daarbij als een Vlaams forum waar inspiratie en sensibilisatie centraal staan.

TIMING 30.01.2006. Het bestuurlijk overleg kent het thema ‘stilte en rust als collectieve waarde’ toe aan de themagroep.

Bijlage 2

37

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Themagroep Voorzitter Secretaris (VLM) Deskundige (KUL: Laboratorium voor Bos, Natuur en Landschap) Maatschappelijke organisaties en instellingen Boerenbond Regionaal Landschap (West-Vlaamse Heuvels) Landelijke Gilden vzw Landelijk Vlaanderen vzw Natuurpunt vzw Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw KVLV Gemeentelijke administratie (VVSG) gemeente Bierbeek Provinciale administratie (VVP) provincie West-Vlaanderen provincie Antwerpen provincie Vlaams-Brabant provincie Limburg Vlaamse administratie Leefmilieu Natuur en Energie, Dienst Hinder en Risicobeheer Toerisme Vlaanderen departement RWO Mobiliteit Openbare Werken, afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid Betrokkenen tijdens proces VECTRIS Nederlands Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Innovatienetwerk) vzw. Plattelandstoerisme in Vlaanderen Betrokkenen i.k.v. ‘Stille Kempen’ (initiatief van voorzitter, los maar parallel aan IPO) gemeente Oud-Turnhout Politie Turnhout Hofke van Chantraine, Kunst-en erfgoedcentrum Vormingplus Kempen

Bijlage 2

38

-

PVT De Liereman Centrum Waerbeke Groene Ruimte vzw Arnica Theaterwerkplaats Het Gevolg Strategisch Plan Kempen Heemkundekring Corsendonca Bezoekerscentrum Landschap De Liereman Agentschap Natuur en Bos (Houtvesterij Turnhout, Boswachterij Ravels/Weelde) Katholieke Hogeschool Kempen - Heilig Graf Corsendonck Hotels

FINANCIERING / VOORLOPIG RESULTAAT Huidige resultaten van de themagroep zijn: - studiedag ‘Stilte, iedereen mag het horen!’ (IPO i.s.m. LNE) - bewustmaking ‘stilte als erfgoed’ - interview in ‘Lokaal’ (VVSG) i.k.v. digitaal platform http://www.portaalvandestilte.be - boek ‘Lof der stilte’; voorwoord door voorzitter en opname van ‘IPO’ - bilateraal overleg met Vzw Plattelandstoerisme i.k.v. stiltearrangementen - bewustmaking concept ‘Innerlijke ruimte ∞ Buitenruimte’ De werkzaamheden van de themagroep resulteerden intussen tot de expliciete erkenning van stilte en rust als een collectieve waarde. Stilte raakt immers aan gezondheid, mobiliteit, leefmilieu, etc. Het kabinet voor plattelandsbeleid plaatst stilte en rust binnen het Programmadocument voor Plattelandsontwikkeling waarin eveneens ‘stilte en rust’ als authentieke waarden van het platteland worden gestimuleerd. De themagroep benadrukt de nood aan sensibilisatie in de vorm van een campagne. Centraal staat daarbij de samenwerking over administratieve, sectorale en thematische bevoegdheidsgrenzen heen. De voorzitter stelde de kerngroep 2 sporen voor in de vorm van een grensoverschrijdend en gebiedsgericht programma: - A. Stimuleren van sectorale samenwerking en verkennen van samenwerkings-verbanden als ontwikkelings- en innovatiedeel van het programma. Acties en initiatieven zijn mogelijk over heel Vlaanderen. - B. Gebiedsgerichte integrerende werking via pilootprojecten waarbij initiatieven onderling betrokken worden ter versterking van de dynamiek op streekniveau (bvb. lokale integratie van kwaliteitslabel voor stiltegebieden).

Bijlage 2

39

De kerngroep van september 2007 onthaalt beide sporen op een positieve wijze en benadrukt het belang van een deskundige coördinatie bij de uitvoer van dergelijke pilootprojecten. Aandachtspunten zijn een bottom-up werking, een sectoroverschrijdende aanpak, samenwerkingsverbanden, praktijkgerichtheid en procesbegeleiding. Op 27 november 2008 organiseerde de themagroep i.s.m. het beleidsdomein Volkgsgezondheid, Welzijn en Gezin de inspiratiedag ‘Stilte-en Rust voor Wezijn en Gezondheid’. In het voorjaar van 2009 wordt een publicatie gepubliceerd met de resultaten van het “world cafe” dat georganiseerd werd op de inspiratiedag.

CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Ann-Sophie Debergh [email protected] 02/543.73.44

H. Onderhoud van landschappelijke en recreatieve infrastructuur op het platteland DOELSTELLING Landschappelijke en recreatieve infrastructuren op het platteland worden meestal aangelegd op terreinen die in eigendom zijn van openbare besturen (gemeenten, provincie, Vlaams Gewest, polderbesturen, …). Naast de aanlegkosten van dergelijke infrastructuur is er ook de beheerskost, die jaarlijks dient gedragen te worden door deze besturen. In de praktijk begint in sommige regio’s de beheerskost de bepalende factor te zijn voor het al dan niet uitvoeren van inrichtingswerken. Tegelijkertijd zijn lijnvormige infrastructuren soms in beheer van verschillende instanties, waarbij niet duidelijk is wie de coördinatie voor dit beheer moet doen. De toenemende vraag naar recreatieve ontsluiting en landschappelijke opwaardering van het platteland kan maar worden beantwoord als er tegelijkertijd wordt gesleuteld aan een efficiënt, betaalbaar en goed gecoördineerd beheer van deze infrastructuur. TIMING 30.01.2006 het bestuurlijk overleg kent het thema toe aan de themagroep. Juni 2006 start inventarisatiestudie betreffende problematiek en een evalutatie van de huidige aanpak van het regulier onderhoud. 30.09.2008 advies wordt voorgelegd aan het bestuurlijk overleg. 12.2008 beleidsaanbevelingen worden overgamaakt aan de Vlaamse Regering. Voorjaar 2009 oprichting technische werkgroep die de haalbaarheid van de beleidsaanbevelingen onderzoekt en verder concretiseert wat betreft de juridische criteria en middelen voor het instrument LOB. Voor een gedetailleerd overzicht van de voortgang van de themagroep wordt verwezen naar http://www.ipo-online.be.

Bijlage 2

40

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Themagroep Voorzitter Secretaris (VLM) Deskundige (Hogeschool Gent; Handelswetenschappen en Bestuurskunde) Maatschappelijke organisaties en instellingen Boerenbond / Vlaamse Land- en Tuinbouwraad MiNa-Raad Regionaal Landschap (West-Vlaamse Heuvels / Dijleland) Landelijk Vlaanderen Natuurpunt Trage wegen Landelijk Vlaanderen Vlaams Contactcommissie Monumentenzorg Vlaams Centrum voor Volkscultuur (bij start van themagroep) Platform Buitengebied (bij start van themagroep) Gemeentelijke administratie (VVSG) gemeente Ronse Provinciale administratie (VVP) provincie West-Vlaanderen provincie Antwerpen provincie Limburg Vlaamse administratie Departement Landbouw en Visserij Departement RWO Toerisme Vlaanderen AMINAL, directoraat generaal (bij start van themagroep) Administratie Waterwegen en Zeewezen (bij start van themagroep) Administratie Wegen en Verkeer (bij start van themagroep) Betrokkenen tijdens proces Instituut voor de overheid IGO Leuven De Winning Stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen (Nederland) Firma Schots

Bijlage 2

41

FINANCIERING / OMSCHRIJVING VAN HET ADVIES Het eerste luik van de nota gaat over de faciliterende rol die Vlaanderen zou moeten spelen. De themagroep stelt het instrument Loket Onderhoud Buitengebied (LOB) voor. Vanuit dit loket kan het landschapsonderhoud bovengemeentelijk (gemeentegrens-overschrijdend) georganiseerd worden, zoveel mogelijk gebruik makend van bestaande structuren. Het loket is op te vatten als één bovengemeentelijk adres waar lokale besturen, organisaties en de burger terecht kunnen voor alle expertise aangaande regulier onderhoud van het landschap. Een tweede groep aanbevelingen gaat over de noodzaak voor het inzetten van financiële middelen om dit onderhoud te kunnen realiseren. De resultaten en conclusies werden gebundeld in de publicatie ‘Studie: beperkte enquête en diagnose van de stand van zaken van de uitvoering en de regie van het regulier onderhoud van landschappelijke en recreatieve infrastructuur’. De publicatie kan worden besteld via www.vlaanderen.be/publicaties en www.ipo-online.be. De conclusies van het eindrapport vormden de basis voor een aantal beleidsaanbevelingen. De themagroep focust zich op regie en organisatie van het landschapsonderhoud. VOORLOPIG RESULTAAT Oprichting technische werkgroep die de haalbaarheid van de beleidsaanbevelingen onderzoekt en verder concretiseert wat betreft de juridische criteria en middelen voor het instrument LOB. CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Peter Vleugels [email protected] 02/543.73.44

4.1.3. Acties geïnitieerd vanuit IPO A. Plattelandsbeleid, een gezamenlijk innovatieproces. OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT In het kader van dit project werd geopteerd voor een interactieve toekomstverkenning. Met de betrokken actoren werd gewerkt aan vier toekomst beelden voor het Vlaamse Platteland. Hiervoor werden vier workshops georganiseerd waarbij telkens met de zelfde mensen stapsgewijs gewerkt werd. Het project bestond uit de volgende fasen: Fase 1: Voorfase -

Literatuurstudie: deze studie heeft tot doel de feitelijkheden eigen aan het Vlaamse platteland weer te geven.

Bijlage 2

42

-

Actorenanalyse: deze analyse heeft tot doel inzicht te verwerven in de actoren met betrekking tot het platteland. Instrumenteninventarisatie: deze inventarisatie heeft tot doel een overzicht te krijgen van het gamma van overheidsinstrumenten binnen de verschillende beleidsdomeinen, die hun toepassing vinden op het platteland.

Fase 2: Toekomstverkenning: verkenning van mogelijke toekomstige trends en ontwikkelingen - vertrekkende vanuit de huidige tendensen op het platteland wordt een beeld geschetst van de toekomstige evoluties en uitdagingen op het platteland. -

Workshop 1 "Toekomstverkenning" ging door op 20 september 2005

Fase 3: Uitwerken van verkennende scenario's: uitwerken van het samenspel tussen trends en ontwikkelingen en de sleutelactoren in scenario's. -

Workshop 2 "Schetsen van de scenario’s" ging door op 25 oktober 2005 (uitnodiging met doelstellingen)

-

Workshop 3 "Reflectie op scenario's - schetsen van eindbeelden en leren van scenario's" ging door op 29 november 2005 (uitnodiging met doelstellingen)

Fase 4: Uitwerken van krijtlijnen voor een gezamenlijk innovatieproces: het concretiseren van de mogelijkheden voor acties door het schetsen van krijtlijnen voor een gezamenlijk innovatieproces. - Workshop 4 "Vertaling naar beleidsaanbevelingen" ging door op 17 januari 2005 (uitnodiging met doelstellingen) Fase 5: Opstellen van een eindrapport. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Met de opstart van het IPO werd de mogelijkheid gecreëerd om de bestaande expertise en de initiatieven die uitgaan van overheden en plattelandsactoren samen te brengen met het oog op een meer efficiënt en beter afgestemde inzet van middelen en instrumenten. Ook het project ‘Plattelandsbeleid, een gezamenlijk innovatieproces’ wil een geïntegreerd plattelandsbeleid ondersteunen. Vanuit een creatieve en toekomstgerichte dialoog werden verschillende ontwikkelingsscenario’s voor het platteland in Vlaanderen uitgewerkt. Deze ontwikkelingsscenario’s zijn paden in de vorm van verhaallijnen naar mogelijke toekomstbeelden. Een scenario beschrijft veranderingen, acties, onverwachte gebeurtenissen en de gevolgen hiervan. Al deze elementen staan niet los van elkaar maar vertonen samenhang en verbanden; het één leidt tot het ander. Het gebruik van scenario’s zal bijdragen tot: het beter leren begrijpen van de maatschappelijke dynamiek op het platteland en het herkennen van signalen van verandering; het samen zoeken over de bestuurlijke grenzen heen naar gemeenschappelijke doelen en synergie; het uitwerken en toetsen van innovatieve en doelgerichte instrumenten. De resultaten van dit project zullen een bijdrage leveren aan de werking van het IPO en de opmaak van het Vlaams plattelandsbeleidsplan. TIMING november 2004 – april 2006

Bijlage 2

43

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Projectgroep: Afdeling Platteland van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), de Administratie Planning en Statistiek (APS), de Afdeling Monitoring en Studie van het beleidsdomein Landbouw, de Planningsgroep van het Milieubeleidsplan en het kabinet van de Minister-president. Ondersteunend studiebureau: Pantopicon Betrokken actoren: IPO-raadsleden FINANCIERING Keerpuntbudget

CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Eva Verstraete [email protected] 02/543.69.89

B. Project Agrarische architectuur OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT In het kader van het project agrarische architectuur werden verschillende studies uitgevoerd: - Denkoefening: het in kaart brengen van drijvende krachten die een rol spelen bij het ontstaan van hoevegebouwen, vroeger en nu. - Studie: transformatie in de landen tuinbouwsector met impact op agrarische architectuur. Deze studie bestaat uit drie onderdelen: Analyse van bedrijfsgrootte van landbouwbedrijven en een analyse van de evolutie tussen 1990 en 2005 op basis van gegevens van het NIS; De te verwachten evolutie in de landbouw op basis van evoluties op EU vlak; Op zoek gaan naar de beleidsmaatregelen in het buitenland. - Studie ‘Agrarische architectuur in Vlaanderen’ (terreinverkenningsoefening- gezamenlijk traject architecten en constructeurs) Concreet bestaat de oefening er in talentvolle architecten samen te brengen met constructeurs van industriële landbouwloodsen om de problematiek scherp te stellen. Architecten kunnen over een periode van 25 weken dan vanuit hun specifieke ervaringen, standpunten en ontwerpmethodiek een diagnose stellen die tot meer inzichten moet leiden om te komen tot constructies met meer kwaliteit op het vlak van stedenbouwkundige inpassing en architectuur. De bedoeling is een werkelijke terreinverkenning van de architecten. Zij zullen de dingen benaderen vanuit hun architecturale achtergrond, vanuit een manier van denken die specifiek is voor architecten. De ontwerpers moeten komen tot een diagnose, het in kaart brengen van zowel: - troeven en potentieel - knelpunten en problemen

Bijlage 2

44

-

behoeften en vragen

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het platteland in Vlaanderen vertoont een grote verscheidenheid. Hoe het platteland er vandaag uitziet is het resultaat van veel verschillende factoren. Het blijft moeilijk de vinger te leggen op wat nu juist het meest beeldbepalende is en hoe een beleid dit zou kunnen beïnvloeden. De agrarische architectuur is geëvolueerd samen met de veranderingen die hebben plaatsgevonden in de landbouw. Nieuwe productiemethoden hebben hun intrede gemaakt, de mechanisatie heeft zich ontwikkeld en dwingende normen op het vlak van hygiëne en milieu dringen zich op. Tegelijk is de gemiddelde oppervlakte van het bedrijf sterk gestegen. Een agrarisch gebouw oprichten is een daad die reflectie vereist over de toekomst. Aan de financiële aspecten voegen zich de keuze van een uitbatingmethode met gevolgen voor de leefomgeving. De agrarische architectuur is een belangrijk element in de bepaling van de lokale identiteit van een streek. De druk op het platteland wordt groter naarmate de maatschappelijke verwachtingen stijgen. Kwalitatieve agrarische architectuur zorgt niet alleen voor de verbetering van de dagelijkse leef- en werkomgeving van de landbouwer en de dier, maar ook voor de valorisatie van het landbouwproduct en fierheid van de eigenaar. Het zorgt voor een maatschappelijke erkenning voor de landbouwer die zorgt voor een exploitatie die respectvol in zijn omgeving staat. Eén van de beleidsthema’s van de minister-president is de kwaliteit van agrarische constructies waarbij de doelstelling uiteraard een betere kwaliteit ervan beoogt. Het probleem is dat nieuwe agrarische constructies en gebouwen als storend worden ervaren in het agrarische landschap. We willen het hier dus hebben over de ‘beeldkwaliteit’ van de constructies, wat één aspect is van een constructie en uiteraard wordt beïnvloed door kwaliteitsnormen op andere vlakken, de economische rendabiliteit van het landbouwbedrijf en ander technische aspecten. Dit project beoogt drie doelstellingen: • het bespreekbaar maken van de problematiek • een draagvlak creëren • de vinger leggen op werkelijke knelpunten Er wordt verwacht dat de architecten een verslag maken van hun activiteiten en een uitgebreid verslag van de knelpunten en opportuniteiten per deelaspect en de mogelijke oplossingen die ze voorstellen. Afhankelijk van dit resultaat kan een vervolgtraject worden opgezet. Uiteindelijk kan dit leiden naar workshops, debatten, studiedagen, beleidsbeslissingen, enz. De oefening moet bijdrage leveren aan een ruimer debat over transformaties met betrekking tot agrarische activiteiten in het landelijk gebied. Concreet willen wij de knelpunten en opportuniteiten in kaart brengen van het bouwen van agrarische constructies in landelijke gebieden. Voor de eerste keer zal een oefening een reëel beeld geven van de dagelijkse en concrete werking van de bedrijven die het grootste deel van die gebouwen genereren, wat hun belemmeringen zijn, welke kansen er geboden worden, en dit vanuit het denken en de invalshoek van een architect. TIMING Er werd een nota voorbereid door de tijdelijke beleidsgroep die werd voorgebracht op het Bestuurlijk Overleg van 12 juni 2006. Deze nota kon echter niet gesteund worden door het kabinet van ruimtelijke ordening. Volgende studies zijn reeds afgerond:

Bijlage 2

45

- Studie: Hedendaagse hoevegebouwen: Driving forces (Recource Analysis N.V.) - Studie: Transformaties in de landen tuinbouwsector met impact op agrarische architectuur (Afdeling Monitoring en Studie (AM&S)) - Studie: Agrarische architectuur in Vlaanderen BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Constructeurs Architecten (werden door de Vlaamse Bouwmeester geselecteerd) Vlaamse Bouwmeester (trekker van de terreinverkenningsoefening) Minister-President (opdrachtgever) Vlaamse Landmaatschappij (staat in voor inhoudelijke ondersteuning en de financiering) FINANCIERING Keerpuntbudget CONTACTPERSOON VLM – Afdeling Platteland Coördinator IPO Maarten Lenaerts [email protected] 02/ 543.76.22

C. ZORO: Oprichting van dorpsnetwerken voor zorg in een rurale omgeving OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT Op 15 maart 2008 werd een oproep gelanceerd tot indienen van pilootprojecten in het kader van het Vlaams geïntegreerd plattelandsbeleid onder de noemer 'dorpsnetwerken voor zorg in een rurale omgeving (ZORO)’. De oproep gebeurt in opdracht van het kabinet van plattelandsbeleid i.s.m. de Vlaamse overheid. Op het platteland zijn een aantal sociaal-economische tendensen aanwezig. Processen als vergrijzing, ontvolking en het afbrokkelen van het voorzieningenniveau in het kader van de economische schaalvergroting, kunnen gezien worden als aanslagen op de ruimtelijke keuzevrijheid van bewoners van kleine kernen en van het platteland in het algemeen. De fusie van de gemeenten en de achtereenvolgende evoluties van schaalvergroting, doorgedreven centralisering en individualisering zorgden ervoor dat steeds meer diensten en voorzieningen uit de dorpen verdwenen en dat de traditioneel sterke sociale netwerken onder verschraling lijden.

Bijlage 2

46

Daarnaast wordt vastgesteld dat een aantal sociale controle-instrumenten in de typische plattelandsdorpen zijn weggevallen en dat op die manier het sociaal weefsel op vele plaatsen verschraalt. In dit kader werd vanuit het kabinet voor Plattelandsbeleid aan het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (IPO) gevraagd om een advies te formuleren met betrekking tot kwaliteit en bereikbaarheid van voorzieningen voor welzijn en gezin. Dit werd goedgekeurd door het Bestuurlijk Overleg van 11 december 2006. IPO stelt dat de voornaamste problemen met betrekking tot welzijn en zorg in een rurale omgeving te maken hebben met het gebrek aan of de beperkte doorstroming van toegankelijke informatie, het kunnen aanbieden van de nodige deskundigheid op het platteland en een aantal noodzakelijke voorwaarden rond infrastructuur, verenigingsleven en het sociaal leven. Het IPO-advies werd geformuleerd rond vier pijlers. Eén van de pijlers betreft het: “werken aan een stevig lokaal netwerk via dorpsnetwerken”. De projectoproep wil hier een antwoord aan bieden en gaat op die manier in eerste instantie over het verstevigen van een sociaal netwerk in een plattelandscontext. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De oproep heeft als doelstelling het stimuleren van lokale besturen en OCMW’s tot het oprichten, uitbouwen, activeren en beheren van een dorpsnetwerk voor zorg in een rurale omgeving. TIMING De subsidie dekt de cofinanciering voor twee jaar na de goedkeuring van het project. De oproep werd gelanceerd op 15 maart 2008 en de promotoren hadden de mogelijkheid om projectvoorstellen in te dienen tot 15 september 2007. De jury heeft 9 projecten geselecteerd. Project is lopende (1/12/07-1/12/09). Op vrijdag 13 maart 2009 wordt er een ervaringsuitwisseling georganiseerd voor de 9 ZORO-projecten, waarop ze aansluitend kunnen deelnemen aan de studienamiddag “Samen aan tafel” over het ZORO project Dorpsrestaurants. Op het einde van de projecten wordt een praktijkgids opgesteld met ervaringen en tips van de 9 pilootprojecten voor andere zorgnetwerken die willen starten in Vlaanderen. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Gemeentes en OCMW’s konden de projectfiche indienen. Doelgroep: sociaal zwakkeren

FINANCIERING 50% Cofinanciering Het plafondsteunbedrag bedraagt € 40.000 per project.

Bijlage 2

47

CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Ann-Sophie Debergh [email protected] 02/543.69.08

D. Dialoogdagen rond paardenhouderij OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT De paardenhouderij is de afgelopen jaren in volle opmars op het Vlaamse platteland. Deze markante groei is een recente en vrij krachtige ontwikkeling. Momenteel zouden er in Vlaanderen naar schatting 150.000 paarden aanwezig zijn. Rond het paardengebeuren heeft zich een breed verenigingsleven ontsponnen. In totaal zouden in Vlaanderen zo’n 200.000 mensen als paardenrecreanten of paardensporters actief zijn. Dit brengt heel wat maatschappelijke dynamiek teweeg (ledenactiviteiten, sportkampen, paardenopleidingen, toerisme, …). Op die manier kan deze recreatieve paardenhouderij gezien worden als een ’nieuwe economische drager’ op het platteland, die inkomsten en economische bedrijvigheid genereert. De ontwikkeling van de paardenhouderij is een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling waarmee het beleid moet rekening houden, en dit in nauw overleg met de verschillende actoren van de paardensector. Vlaams minister-president Kris Peeters, bevoegd inzake Plattelandsbeleid, heeft het engagement op zich genomen om een brede beleidsvisie op te maken omtrent deze markante ontwikkeling. Op basis van een kwantitatieve en kwalitatieve inventarisatie waartoe hij de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht heeft gegeven, heeft hij de dialoog met de betrokken actoren aangeknoopt, om te komen tot een breed gedragen beleidsvisie omtrent de paardenhouderij in Vlaanderen. Zo wil de minister deze ontwikkeling ondersteunen maar tegelijkertijd ook de problemen die deze ontwikkeling met zich meebrengt bijsturen. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT A. Een traject van dialoogdagen Teneinde een coherente beleidsvisie paardenhouderij mogelijk te maken, werden in de loop van 2008 een reeks dialoogdagen georganiseerd. Sinds maart 2008 werd maandelijks een thema behandeld. Meer dan 150 mensen hebben aan de gesprekken deelgenomen. De thema’s die aan bod kwamen waren: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)

vorming en opleiding organisatie, verenigingen en woordvoerderschap toerisme en recreatie ruimtelijke ordening en vergunningen paard en de overheid paard in de samenleving handel en economie

Bijlage 2

48

De discussieteksten die de basis vormden voor de constructieve gesprekken en de bijborende verslagen werden gebundeld in een verslagboek: “7 dialoogdagen over de paardenhouderij”. Het is een lijvig achtergronddocument voor menig geïnteresseerden Iedere dialoogdag mondde uit in een aantal concrete actiepunten. De aanzetten tot oplossing zijn, in overleg met de paardensector, samengebracht in een brochure “Vlaams Actieplan voor de Paardenhouderij”. Dat plan moet er toe bijdragen dat de paardenhouderij als nieuwe economische drager op het Vlaams platteland de nodige kansen en stimulansen krijgt. Het actieplan omvat 6 hefbomen, waaraan 16 acties zijn gekoppeld. Volgende 6 hefbomen vormen de spil van het actieplan: Het actieplan omvat 6 hefbomen met daaraan gekoppeld 16 acties. Sommige van deze acties zijn reeds in belangrijke mate uitgevoerd (bv. de opmaak van brochures: ‘mestdecreet’, ‘milieuvergunningen’ en ‘veiligheid’) of de uitvoering ervan is volop bezig. Andere acties zullen op korte termijn aangepakt worden, terwijl nog andere op langere termijn moeten gezien worden. Bij iedere actie is de initiatiefnemer vermeld en wordt ook een startmoment van de actie aangegeven. Volgende 6 hefbomen vormen de spil van het actieplan: Hefboom I: De paardenwereld van A tot Z Hefboom II: Professionalisering via vorming en opleiding, sleutel tot succes Hefboom III: Informeren, communiceren en sensibiliseren, van top tot basis Hefboom IV: De paardensector als volwaardige gesprekspartner, overleg als middel tot oplossing Hefboom V: Vereenvoudiging, aanpassing en transparantie van regelgeving Hefboom VI: Structurele ondersteuning, een duurzame stimulans voor de paardenhouderij De twee documenten zijn begin 2009 gefinaliseerd en op 16 februari 2009 stelde Vlaams minister-president K. Peeters ze aan pers en genodigden voor. Alle documenten zijn raadpleegbaar op de mediatheek van de VLM website. B. Een externe studieopdracht Parallel aan de dialoogdagen, liep in 2008 een externe studie-opdracht over de paardensector als economische en maatschappelijke actor in Vlaanderen. De studie maakte een analyse van het economische en sociaal-maatschappelijk profiel en belang van de paardenhouderij in Vlaanderen. De studie werd uitgevoerd door ‘Policy Research Corporation’ Een correcte beschrijving van het economisch gebeuren en de return die hierdoor wordt teweeggebracht moet het mogelijk maken de troeven van de paardensector beter in kaart te brengen en zo de uitstraling te verhogen. Het onderzoek gaf aan dat Vlaanderen 1.763 hippische bedrijven telt. In totaal werken ongeveer 3.560 personen in de paardensector. De totale toegevoegde waarde van de paardenhouderij bedraagt jaarlijks circa € 215 miljoen, dit

Bijlage 2

49

is ongeveer 0.12% van het Bruto Binnenlands Product van Vlaanderen. De deelsector met de grootste werkgelegenheid is de manegesector, gevolgd door de hoefsmeden. De deelsector kleinhandel (slagers) heeft de grootste toegevoegde waarde, gevolgd door maneges en paardenhandel. Minister-president K. Peeters stelde dit deel van de studie voor tijdens de dialoogdag ‘Handel en economie’ op 16 oktober 2008. In een tweede luik wordt de sociaal-maatschappelijke rol van de paardenhouderij bestudeerd. Er wordt een profielschets opgemaakt van : ¾ structuur van de sector ¾ het aantal paarden in Vlaanderen ¾ organisatie van de paardenhouderij in Vlaanderen ¾ een brede waaier van activiteiten werden besproken (recreanten en verenigingsleven, paardensport, vrijwilligers, pedagogisch aspect, opleidingen, ontwikkeling van topsporters, paardensport voor mindervaliden, hippotherapie, evenementen, kwaliteit gefokte paarden, ruitertoerisme en koetsenverhuur, ruimtebeslag en de unieke mens-paard relatie). Het uiteindelijk opzet is het formuleren van conclusies en aanbevelingen met betrekking tot het optimaliseren en het versterken van de uitstraling van de Vlaamse paardenhouderij in binnen- en buitenland. Policy Research Corporation stelde eind 2008 aan de Vlaamse Landmaatschappij het definitieve eindrapport en de management samenvatting van het onderzoek ter beschikking. TIMING Januari 2008 – februari 2009 C. Uitbouw van een Vlaams paardenloket. Minister-president K. Peeters heeft in samenspraak met de sector (tevens actiepunt 16 van het “Vlaams Actieplan voor de Paardenhouderij”) beslist een Vlaams paardenloket op te richten. Tijdens de dialoogdagen was duidelijk geworden dat zowel de sector, de individuele paardenhouder alsook de overheid nood hadden aan een duidelijk aanspreekpunt. Het Vlaams paardenloket heeft een 3-ledige functie: 1. het moet een contact- of aanspreekpunt zijn waar elke paardenhouder of iedereen die actief is binnen de sector bij terecht kan en verder op weg kan geholpen worden bij zijn individuele problemen of zorgen. Een soort Vlaams aanspreekpunt voor de paardensector waar begeleiding en ondersteuning sleutelbegrippen zijn. Het loket antwoordt waar kan en/of verwijst de aanvrager door naar de juiste persoon, organisatie of overheid. 2. het moet voor de overheid en de sector de partner bij uitstek zijn om, in functie van de behandeling van naar voor gekomen thematieken of problemen, die al dan niet een vertaling in regelgeving moeten krijgen, dossiers voor te bereiden; projectvoorstellen te maken; studies uit te voeren; aan gegevensverzameling te doen, analyses uit te voeren van situaties en voorvallen 3. het moet een kenniscentrum en een documentatieloket zijn waar men informatie kan vinden over mogelijke raakvlakken waarmee de paardenhouderij geconfronteerd wordt. De uitbouw van een dergelijke informatieoverdracht kan gebeuren via uitgifte van brochures, uitbouw van een website, elektronische nieuwsbrieven, studiedagen, beursdeelnames, ...

Bijlage 2

50

Het loket, dat tegen juni 2009 operationeel moet zijn, zal gevestigd zijn op de site Groenendaal (gemeente Hoeilaert). De Raad van Bestuur zal bestaan uit mensen van de paardensector, aangevuld met twee waarnemers, zijnde een vertegenwoordiger van de minister bevoegd voor het plattelandsbeleid en een vertegenwoordiger van de VLM. TIMING februari 2009 – Juni 2009 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Dialoogdagen Vanuit de paardensector zijn zowel de vzw LRV (Landelijke Rijverengingen), de vzw VLP (Vlaamse Liga Paardensport), de vzw VCP (Vlaamse Confederatie van het Paard) en de BCP (Belgische Confederatie van het Paard) nauw betrokken bij het project. Op de dialoogdagen zaten een ruim aantal genodigden aan tafel. Afhankelijk van het thema werden steeds een 30-tal personen uitgenodigd vanuit sportfederaties, administraties, verenigingen, besturen, kabinetten, experten, … De stuurgroep van de studieopdracht Deze bevat vertegenwoordigers van de vzw LRV (Landelijke Rijverengingen), de vzw VLP (Vlaamse Liga Paardensport), de vzw VCP (Vlaamse Confederatie van het Paard) en de BCP (Belgische Confederatie van het Paard), de KBRSF (Koninklijke Belgische Ruitersportfederatie), het kabinet van minister-president K. Peeters en de VLM. Vzw Vlaams Paardenloket Vanuit de paardensector zijn dit de vzw VCP (Vlaamse Confederatie van het Paard ), de vzw LRV (Landelijke Rijverengingen), de vzw VLP (Vlaamse Liga Paardensport) en twee stamboeken: BWP (Belgisch Warmbloed Paard) en Z (zangersheide). Aangevuld met het kabinet van minister-president K. Peeters en de VLM. CONTACTPERSOON Ludo Naessens Vlaamse Landmaatschappij – Afdeling Oost-Vlaanderen Ganzendries 149 9000 Gent 09/244.85.11 [email protected]

Bijlage 2

51

E. STeR: Stimulering van stilte- en rustbeleving in een landelijke omgeving OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT In maart 2008 werd een oproep gelanceerd tot indienen van pilootprojecten in het kader van het Vlaams geïntegreerd plattelandsbeleid onder de noemer 'stimulering van STilte- en Rustbeleving in een landelijke omgeving (STeR)’. De oproep gebeurt in opdracht van het kabinet van plattelandsbeleid i.s.m. de Vlaamse overheid op voorstel van de IPO-themagroep “Stilte en rust als collectieve waarde”. Vandaag groeit zienderogen de maatschappelijke vraag naar beleving van rust en stilte. Stilte en rust als collectieve waarde wordt traditioneel met het platteland geassocieerd. In drukke tijden is het platteland voor veel mensen – zowel voor bewoners als voor bezoekers van buitenaf – een collectieve ruimte waar je tot rust kan komen. Het Vlaamse plattelandsbeleid wil bijdragen tot het versterken van de leefkwaliteit op het platteland. Stilte is ongetwijfeld een bron van leefkwaliteit – een stille leefomgeving kan als kwalitatief beter worden aanzien dan een onrustige of lawaaierige omgeving. Daarnaast is stilte ook een basiswaarde, een authentieke waarde van het platteland. Het brengt het beste van het platteland samen. Het Vlaamse plattelandsbeleid is er mede op gericht om deze authentieke waarden van het platteland ter harte te nemen én te vrijwaren. Tegelijk raakt deze eigentijdse thematiek van stilte, rust en eenvoud verschillende beleidsdomeinen (bvb. gezondheid, mobiliteit, leefmilieu, cultuur, welzijn, onderwijs, landbouw, toerisme, multiculturaliteit in een landelijke omgeving) en verschillende beleidsniveaus (bvb. lokaal, provinciaal, regionaal). Kenmerkend voor het Vlaamse plattelandsbeleid is een integrale en geïntegreerde, horizontale benadering waarbij wordt gestreefd naar een gunstig samenspel tussen verschillende disciplines, sectoren en bestuurlijke niveaus. Bovendien werkt het plattelandsbeleid sterk bottom-up, het schept een kader voor impulsen die van onderuit, vanuit de lokale gemeenschappen komen. Door het ondersteunen van concrete pilootprojecten die de kwaliteiten stilte en rust als een collectieve waarde op het Vlaamse platteland bevorderen wil de STeR | CAMPAGNE bijdragen aan het maatschappelijk draagvlak voor meer rust en stilte in de gehele samenleving. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De oproep heeft als doelstelling het stimuleren van lokale besturen, instellingen en verenigingen tot het opstarten en uitbouwen van projecten die bijdragen tot het beleven van stilte- en rustkwaliteit op het Vlaamse platteland. Onder stilte- en rustkwaliteit verstaan we een totaalbeleving die sterk wordt bepaald door zowel akoestische als visuele en andere (zintuiglijke) fenomenen. Een project ‘Stimulering van stilte- en rustbeleving in een landelijke omgeving is een initiatief: - dat zich richt op de behoefte aan stilte- en rustbeleving voor één of meerdere doelgroepen in de betrokken landelijke omgeving; - dat een sterk sensibiliserende of bewustmakende kwaliteit heeft; - dat bijdraagt tot het versterken van een breed maatschappelijk draagvlak rond stilte- en rust als collectieve waarde; - dat kiest voor samenwerking met diverse actoren en beleidsdomeinen; - dat zich richt op het realiseren van concrete positieve resultaten op het terrein; - dat een voorbeeldfunctie heeft.

Bijlage 2

52

De projectcoördinator is de spilfiguur, bezieler en deskundige begeleider van het STeR | PROJECT en neemt de ontwikkeling, de werking en het beheer van het project als een professionele (deel)taak op zich. TIMING De subsidie dekt de cofinanciering voor één jaar na de goedkeuring van het project. De projectoproep werd gelanceerd in maart 2008 en de promotoren hadden de mogelijkheid om projectvoorstellen in te dienen tot 15 september 2008. De jury selecteerde 4 projecten die door de minister van Plattelandsbeleid officieel werden bekrachtigd in februari 2009. De projecten lopen van februari 2009 tot en met januari 2010.

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL De hoofdpromotor van een STeR-project is steeds een bestuur (provincie, stadsbestuur of gemeentebestuur) of vereniging zonder winstoogmerk. Indien de hoofdpromotor of partner een gemeente of stad is moet deze gelegen zijn in het buitengebied, zoals afgebakend in het kader van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). FINANCIERING Het voorgestelde STeR | PROJECT kadert binnen het Vlaamse plattelandsbeleid en ontvangt financiële middelen van het werkingsbudget van dit beleidsdomein. De minister van Plattelandsbeleid hanteert een cofinanciering van 50% voor de pilootprojecten. Het plafondsteunbedrag bedraagt € 20.000 per project. CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Ann-Sophie Debergh [email protected] 02/543.69.08

4.2. Horizontale projectinitiatieven 4.2.1. Buurtwinkel in een landelijke omgeving OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT Het afgelopen decennium werd een permanente daling vastgesteld van het aantal ‘traditionele’ buurtwinkels. Plaatselijke winkels zijn noodzakelijk voor de sociale en economische veerkracht van plattelandsdorpen. Op 11 mei 2006 lanceerde toenmalig Vlaams minister-president Yves Leterme een eerste oproep naar de Vlaamse gemeenten en steden. Met de lancering van de oproep wordt gezocht naar een nieuwe dynamiek bij buurtwinkels in een landelijke omgeving.

Bijlage 2

53

Lokale besturen kunnen als promotor projecten indienen. De meest innovatieve voorstellen met een duidelijke visie worden beloond. De beste ideeën worden na de subsidieperiode via een praktijkgids verspreid en kunnen als inspiratiebron dienen voor lokale besturen en/of winkeliers en op lange termijn worden gebruikt bij het opstellen van een breder beleidskader. Minister-president Leterme besliste een tweede oproep te lanceren, analoog aan de eerste oproep. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De projecten van de eerste oproep liepen van 10 december 2006 tot 10 juni 2008. De evaluatie van deze projecten werd uitgevoerd en zal samen met de resultaten van de tweede oproep worden gebundeld in de praktijkgids. De projecten van de tweede oproep zijn gestart op 18 juli 2007 en liepen af op 18 november 2008. In het kader van de gids worden promotoren, partners en betrokkenen geïnterviewd. De leerpunten en resultaten van de buurtwinkelprojecten worden gebundeld in een praktijkgids. Deze gids kan inspirerend werken voor lokale besturen en organisaties om in de toekomst aan de slag te gaan met gelijkaardige initiatieven. TIMING 10.12.06 – 10.06.08 uitvoering projecten van de eerste oproep 18.07.07 – 18.10.08 uitvoering projecten van de tweede oproep (m.u.v. Oosterzele 18.02.09) 01.11.08 – 01.03.09 interviewronde met promotoren, partners en betrokkenen, verzameling beeldmateriaal van de resultaten 21.03.09 – 21.04.09 drukopdracht gids 21.04.09 lancering gids BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Eerste oproep: - stad Tienen i.s.m. vzw Handelsstimulans Tienen en UNIZO Regio Vlaams-Brabant & Brussel. - gemeente Heuvelland i.s.m. de stad Ieper en UNIZO regio Westhoek. - gemeente Zele i.s.m. UNIZO Zele, de Feeërie, Liberaal Verbond voor zelfstandige ondernemers, marktkern, Vereniging van beenhouwers en Vereniging van bakkers. - gemeente Gooik i.s.m. UNIZO Regio Vlaams-Brabant & Brussel. Tweede oproep: - stad Poperinge i.s.m. OCMW Poperinge en UNIZO-Westhoek en IJzerbode. - OCMW van Maldegem i.s.m. Economische Raad voor Oost-Vlaanderen. - gemeente Riemst i.s.m. Lokale Economische Middenstandsraad en UNIZO. - stad Peer i.s.m. UNIZO Limburg. - Oosterzele i.s.m. UNIZO Land van Rhode FINANCIERING

Bijlage 2

54

De oproep biedt een cofinanciering aan van 50 %, met een maximum van € 25 000 per project. De gemeente, hoofdpromotor van het project, financiert de rest. CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Peter Vleugels [email protected] 02/543.73.44

4.2.2. De Hoppeteelt in de 21ste eeuw OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT Binnen dit project worden de instrumenten uitgewerkt die de specifieke nichemarkten voor de Vlaamse hop maximaal toegankelijk moeten maken voor de Vlaamse hoptelers. Het project is opgesplitst in 3 luiken overeenkomstig de 3 specifieke nichemarkten die men binnen het project wenst te behandelen: Luik 1: hop telen voor de productie van Belgische bieren Luik 2: hop telen ter conservatie van een uniek cultuur-historisch erfgoed Luik 3: hop telen als toeristische – recreatieve troef Het project wordt gerealiseerd binnen de hopproducerende regio Poperinge (incl. de naburige gemeenten Vleteren, Ieper, Heuvelland en Komen).

DOELSTELLING EN BEOOGD RESULTAAT Het doel binnen projectluik één 'hop telen voor de productie van Belgische bieren: het herstellen van de Belgische afzetmarkt' omvat het uitwerken van een aantal maatregelen opdat Belgische brouwerijen terug bereid zouden zijn om Vlaamse hop af te nemen. Het doel binnen het tweede projectluik 'hop als identiteitsbepalende teelt: het ontwikkelen van beheerovereenkomsten rond hop als cultuurhistorisch erfgoed' speelt in op het groeiende belang van erfgoed als stevige economische drager voor de Westhoek regio. Het hoperfgoed in de regio Poperinge - Ieper - Vleteren kan hierbij een essentiële bijdrage leveren. Het doel van het derde projectluik 'hop telen als toeristisch-recreatieve troef: uitwerken van een netwerk van onthaalboerderijen' speelt in op het kenmerkende karakter van de hoppeteelt voor de streek van Poperinge. Door in te spelen op de toeristisch-recreatieve mogelijkheden kan een extra inkomen gegenereerd worden. Door het educatief aanbod rond hop te versterken, kan de doelgroep verruimd worden. TIMING 1 december 2005 tot en met 30 november 2006 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL West-Vlaanderen Proefcentrum voor de akkerbouw vzw, Hop vzw, Stad Poperinge, Provincie West-Vlaanderen (dienst landbouweducatie en gebiedswerking), VLM, Gemeentebestuur Aalst de federatie voor brouwers en kabinet minister-president maakten deel uit van de projectgroep.

Bijlage 2

55

FINANCIERING Gefinancierd door Vlaamse subsidies (65.000 euro) en provinciale subsidies ( 8.487 euro). CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Nadine Vantomme [email protected] 02/543.69.67

4.2.3. Busschuilhokjes OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT Dit project betreft (1) het ontwerp van busschuilhuisjes in een landelijke omgeving en (2) de realisatie van busschuilhuisjes voor een landelijke omgeving. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT (1) Het gemeentebestuur streeft naar het voorzien van kwalitatieve dienstverlening en oplossing van de lokale noden van de inwoners op haar grondgebied. Deze landelijke gemeenten neemt bij ingrepen in haar publieke ruimte de bescherming en versterking van haar unieke landelijke karakter als uitgangspunt. Dit geldt ook bij deze vernieuwing van schuilinfrastructuur voor de lokale gebruiker van het openbaar vervoer op haar grondgebied. Via deze procedure van de meesterproef is een procedure waarbij jonge getalenteerde architecten de kans geboden wordt om deze opdracht uit te voeren. De selectie van jonge architecten en kunstenaars gebeurt via de architectuurinstituten en het peterschap. De meesterproef is geen wedstrijd voor jong talent, maar de organisatie van een mentale werkruimte voor jong talent met garanties vanuit de overheid met betrekking tot omkadering en realisatie. Dit dossier past in deze optiek. (2) Het vervangen van 14 bestaande schuilhuisjes. In het ontwerp van het nieuwe type schuilhuisje zijn duidelijk een aantal elementen aanwezig die bijdragen tot een goede integratie in een landelijke omgeving en derhalve ook bijdragen tot een verhoging van de landschappelijke kwaliteit. TIMING Ontwerpfase: september 2005 – maart 2006 : is afgerond Realisatiefase: eerste fase: 2006-2007 (vervangen 10 schuilhokjes) / tweede fase: 2007-2008 (vervangen 4 schuilhokjes) BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Gemeente Heuvelland, West-Vlaamse Intercommunale WVI, provincie West-Vlaanderen, de VLM, administratie leefmilieu en infrastructuur, afdeling personenvervoer.

FINANCIERING (1) Totale budget 4.500 euro. Gefinancierd door Vlaamse overheid, WVI en Provincie West-Vlaanderen. (2) Totale budget 180.311 euro. Gefinancierd door de Vlaamse overheid, …

Bijlage 2

56

CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Nadine Vantomme [email protected] 02/543.69.67

4.2.4. Dorp in zicht OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT DORP inZICHT is een product gebaseerd op de Engelse methodiek 'Village Appraisals'. DORP inZICHT is een instrument VOOR en DOOR bewoners. De stuwende kracht is een projectgroep die bestaat uit inwoners van het dorp. Het initiatief kan van de inwoners zelf komen maar ook van een vereniging of van het lokaal bestuur. DORP inZICHT biedt besturen namelijk de mogelijkheid om hun werking van onderuit mee te laten voeden door het betrekken van bewoners. Er wordt gebruik gemaakt van een vragenlijst op maat van het dorp. De lijst wordt op een persoonlijke manier verspreid bij alle inwoners vanaf 12 jaar en terug opgehaald. De analyse gebeurt door een internettoepassing. De resultaten vormen een stevige basis om verder te werken aan knelpunten in het dorp. Het project 'DORP inZICHT uit de startblokken' (2006-2007) bood gratis ondersteuning bij de begeleiding van DORP inZICHT- toepassingen. Het project kreeg in juli 2008 verlenging voor 1 jaar onder de naam ‘DORP inZICHT als sokkel voor participatieve dorpsontwikkeling’ - in opdracht van de Vlaamse minister van Plattelandsbeleid en de Vlaamse Landmaatschappij - uitgevoerd door Steunpunt Opbouwwerk Meetjesland vzw in partnerschap met de vzw’s Samenlevingsopbouw Vlaanderen, Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen en Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen. Het project beoogt in deze fase de verdere ontwikkeling van de methodiek, de promotie ervan en de uitbouw van provinciale aanpreek- en begeleidingspunten. In het verleden is DORP inZICHT reeds met succes toegepast in een aantal dorpen in het Meetjesland en West-Vlaanderen. Momenteel lopen toepassingen in geheel Vlaanderen. Het project wordt gestuurd vanuit VIBOSO, VLM, VVP, RISO Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen. RISO Oost-Vlaanderen en RISO West-Vlaanderen zijn belast met de concrete uitvoering. Bewoners, verenigingen en gemeenten zijn betrokkenen bij de uitvoering.

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT DORP inZICHT kan met verschillende doeleinden worden toegepast. Sommige projectgroepen willen enkel een zicht krijgen op het leven in het dorp: de mening van dorpsbewoners horen over een concreet probleem, over verschillende leefbaarheidthema’s of over gewenste ontwikkelingen. DORP inZICHT zet bewoners echter ook aan om met de resultaten van de bevraging aan de slag te gaan. Dit kan bijvoorbeeld door het opstellen van een

Bijlage 2

57

actieplan om het dorp leefbaarder te maken en het zoeken van inwoners die zich engageren voor de uitvoering hiervan. Er kan ook een concreet probleem aangepakt worden. Of er kan een bewonersplatform gecreëerd worden, dat als gesprekspartner van de gemeente dient. TIMING Eerste fase: januari 2005 – december 2007 Tweede fase: juli 2008 – juni 2009 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Stuurgroep: VIBOSO, VLM, VVP, RISO Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen. Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen en Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen: concrete uitvoering Betrokkenen bij de uitvoering: bewoners en gemeenten

FINANCIERING 2005-2007: Keerpuntbudget: 242.550 euro 2008-2009: Totale projectkost 115.000 euro waarvan 57.500 euro projectsubsidie door Vlaamse Overheid CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Katja Vander Poorten [email protected] 02/543.76.02 of www.dorpinzicht.be

4.2.5. Dorp met toekomst OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT De Vlaamse prijs ‘Dorp met toekomst’ wil de Vlaamse dorpen aanzetten om de leefbaarheid van hun dorp te verbeteren. Dorpsbewoners worden aangezet om zelf de handen uit de mouwen te steken, niet met grootse projecten maar met kleinschalige acties, gedragen door verschillende verenigingen en/of andere vrijwilligers uit het dorp. De wedstrijd verloopt als volgt: dorpsbewoners ontwerpen samen een actie die het (samen)leven in hun dorp verbetert. Deze moeten ze zelf kunnen realiseren. De vijf provinciale jury’s maken eind maart een selectie en kennen per provincie aan vijf geselecteerde acties een financiële steun toe (tot maximaal 2500 euro per actie). Met deze steun voeren de plannenmakers de actie effectief uit in de periode april – 15 september: een ontmoetingsdag voor nieuwe inwoners organiseren, een picknickplaats aanleggen, een bebloemingsactie op touw zetten, een dorpskrant, -website, -radio oprichten, etc. Van alle uitgevoerde projecten worden er per provincie drie geselecteerd voor de Vlaamse finale. Hierin kiest de Vlaamse jury de beste actie van Vlaanderen. Dit initiatief wint de Vlaamse prijs ‘Dorp met toekomst’ en krijgt een dorpsfeest ter waarde van 10.000 euro cadeau. Een eerste en tweede editie van dit project vonden plaats in 2007 en 2008. Dankzij het succes hiervan werd in 2009 een derde en laatste editie georganiseerd.

Bijlage 2

58

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Met deze wedstrijd wil men dorpsbewoners aanmoedigen om zelf na te denken over de leefbaarheid in hun eigen dorp en over acties die ze zelf kunnen uitvoeren om deze leefbaarheid te verhogen. TIMING Eerste editie 2007, tweede editie 2008, derde editie 2009 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL De Vlaamse prijs ‘Dorp met Toekomst’ wordt georganiseerd door de Landelijke Gilden in partnerschap met Cera, de Vlaamse overheid, Nest, de Zondag en De Weekkrant/De Streekkrant. De projecten worden beoordeeld door een provinciale jury en een Vlaamse jury. FINANCIERING 2007: 55.000 euro subsidie door Vlaamse Overheid 2008: 55.000 euro subsidie door Vlaamse Overheid 2009: 55.000 euro subsidie door Vlaamse Overheid CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Katja Vander Poorten [email protected] 02/543.76.02

4.2.6. Regional Branding OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT 'Branding' van een gebied gaat uit van de streekidentiteit: de kernwaarden van het gebied die door inwoners en bezoekers beleefd worden. Een plattelandsregio moet een eigen gezicht en naam hebben. Er is nood aan de economische kracht van een eigen merk. De plattelandsondernemers spelen hierbij een sleutelrol. Om de lokale plattelandsondernemers aan te sporen om hieraan mee te werken en de kwaliteiten van hun regio aan te wenden in hun economisch voordeel, is er nood aan innovatie: nieuwe combinaties van functies, nieuwe netwerken, nieuwe economische dragers. Door het bundelen van de krachten in de regio ontstaat voor hen het perspectief op nieuwe netwerken en nieuwe activiteiten. Regional branding vormt daarbij het instrument om te kunnen werken vanuit een gezamenlijke visie en strategie. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Om van streekidentiteit een economische hefboom maken voor plattelandsondernemers zal het project zorgen voor verspreiding en uitwisseling van bestaande kennis rond ‘regional branding’ tussen verschillende relevante actoren en voor de valorisatie van deze kennis in nieuwe producten en concepten. In de projectgebieden zal een regiobrand ontwikkeld en/of uitgediept worden. Hiertoe wordt netwerkvorming tussen de verschillende intermediaire organisaties in een regio georganiseerd.

Bijlage 2

59

Plattelandsondernemers en de ondernemingen worden gesensibiliseerd rond de potentiële meerwaarde van ‘regional branding’, begeleid bij de ontwikkeling van producten en gestimuleerd tot samenwerking om zo te komen tot productontwikkeling op basis van de regiobrand.

TIMING 2 jaar (eind 2008-eind 2010) BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Promotor: vzw RURANT voor regio ‘Antwerpse Kempen’ Copromotoren: Pajottenland+ voor regio Pajottenland, Streekplatform Meetjesland voor regio Meetjesland, Plattelandscentrum Meetjesland voor regio Meetjesland FINANCIERING Totale projectkost: 796.400 euro waarvan 140.000 euro projectsubsidie door Vlaamse Overheid CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Katja Vander Poorten [email protected] 02/543.76.02

4.3. Gebiedsgerichte projecten 4.3.1. Pilootproject Geïntegreerd plattelandsbeleid ‘De Merode’ A. ‘De Merode’ als proces OMSCHRIJVING VAN HET PROCES Het plattelandsproject de Merode werd opgestart naar aanleiding van de doorverkoop van het domein de Merode aan verschillende actoren in 2005. Dit domein werd in 2004 aangekocht door de Vlaamse Landmaatschappij, in opdracht van de Vlaamse regering. Om een versnipperd beheer en een nietsamenhangende ontwikkeling van het gebied in de toekomst te vermijden, besloten de betrokken partners blijvend samen te werken rond duurzame streekontwikkeling in het gebied, via de uitwerking van een overkoepelend plattelandsproject met oog voor de ruime omgeving van het oorspronkelijke domein de Merode. Van bij het begin coördineert de Vlaamse Landmaatschappij dit project, in opdracht van het kabinet bevoegd voor plattelandsbeleid. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het plattelandproject de Merode ontwikkelt het domein de Merode en haar ruime omgeving, op een duurzame en samenhangende manier. Meer concreet betekent dit het verhogen van de leef- en omgevingkwaliteiten, het stimuleren van de regionale economie en de versterking van de

Bijlage 2

60

samenwerkingsverbanden tussen een brede waaier van betrokkenen in de streek. Het resultaat is een streek die nationaal en internationaal gekend is om zijn hoogstaande natuurlijke, recreatieve en cultuurhistorische kwaliteiten en die door de plaatselijke bevolking op handen wordt gedragen. TIMING

2006-2009

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL : Betrokken partijen: Leden stuurgroep: Kabinet bevoegd voor Plattelandsbeleid, Kabinet bevoegd voor leefmilieu, Vlaamse Landmaatschappij, Agentschap voor Natuur en Bos, betrokken provincies (Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant), betrokken gemeenten (Scherpenheuvel-Zichem, Geel, Westerlo, Herselt, Tessenderlo, Laakdal), Kempens Landschap vzw, Natuurpunt vzw, abdij Averbode, TPA, Boerenbond. Leden projectgroep: ambtelijke afspiegeling van de leden van de stuurgroep Leden diverse werkgroepen: afhankelijk van betrokkenheid van actoren bij thematiek

Bijlage 2

61

Rollen De stuurgroep coördineert het project en neemt de belangrijkste beslissingen. De voorzitter van de stuurgroep is een afgevaardigde van het kabinet bevoegd voor plattelandsbeleid. De stuurgroep bestaat grotendeels uit de nieuwe eigenaars en beheerders van de verschillende deelgebieden van de het vroegere domein de Merode. De stuurgroep vergadert ongeveer om de vier maanden. De leden van de stuurgroep ondersteunen de principes die zijn vastgelegd in het Charter de Merode . De projectgroep bereidt de bijeenkomsten van de stuurgroep inhoudelijk voor. Hij vormt als het ware de link tussen de stuurgroep en het projectsecretariaat. Daarom werkt de projectgroep nauw samen met het projectsecretariaat en komt hij minstens vijf keer op een jaar samen. Het is een specifieke taak van de projectgroep om samen met het projectsecretariaat actief te zoeken naar instrumenten en/of financiële middelen om het pilootproject te realiseren. Het projectsecretariaat staat in voor de inhoudelijke ondersteuning en voorbereiding van het project. Het projectsecretariaat bestaat in de opstartfase uit drie ambtenaren van de Vlaamse Landmaatschappij. Zij worden ondersteund door een netwerk van personeelsleden die binnen de VLM meewerken aan dit pilootproject. De werkgroepen worden opgericht in functie van deelgebieden, thema’s of projecten. Voorbeelden zijn werkgroepen rond toegankelijkheid, inrichting, de opmaak van het integraal plan, de Beeltjens, Averbode Bos en Heide, de functie invulling van de gebouwen … Werkgroepen kunnen enkel worden opgericht indien deze een concrete opdracht krijgen, die binnen een vooropgesteld tijdskader wordt uitgevoerd. De werkgroepen worden ondersteund door het secretariaat. FINANCIERING Het totale budget voor het plattelandsproject de Merode bestaat uit: -

Keerpunt Platteland I: 504.608,00 € (werking projectsecretariaat, communicatie, co-financiering Lifescape Your Landscape) Keerpunt Platteland II: 603.900 € (werking projectsecretariaat, communicatie en overleg) Quick-wins goedgekeurd in 2006: ca. 270.000 euro – goedgekeurd in 2008: € 100.000 – goedgekeurd voor 2009: €100.000 Cofinanciering van natuurinrichting via LIFE Natuurinrichting (budget moet nog worden toegekend) Landinrichting (€ 13,14 mio waarvan € 9,2mio Vlaamse inbreng) Cofinanciering vanuit het Europese Interreg IVb programma Collabor8 (50%, totaalbedrag € 778.193)

CONTACTPERSOON VLM - afdeling Antwerpen Erik Verhaert [email protected] 014/25.83.32

Bijlage 2

62

B. Kennisopbouw OMSCHRIJVING VAN HET ASPECT KENNISOPBOUW In het kader van het plattelandsproject de Merode werden 5 studies uitgevoerd: - Landschapsstudie - Sociale Netwerkanalyse - Economische impactstudie - Ecologische draagkrachtstudie - Landbouwstudie DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De studies geven het projectsecretariaat meer inhoudelijke kennis over verschillende aspecten van de streek. Ze onderzoeken de aard van het landschap, de relevante sociale relaties en actoren, de mogelijkheden voor economische ontwikkeling, de ecologische draagkracht van het gebied en de wijze waarop de landbouw georganiseerd is. Deze kennis gebruiken de experts van de VLM bij de inhoudelijke uitwerking van inrichtingsplannen en bij de organisatorische coördinatie van het project. TIMING Het Interreg IIIB project Lifescape Your Landscape, dat de studies meefinanciert, werd goedgekeurd door Europa in november 2004 en eindigt in november 2007. Momenteel werden alle studies in het kader van het plattelandsproject de Merode afgerond. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL De landschapsstudie, de sociale netwerkanalyse en de landbouwstudie werden door de Vlaamse Landmaatschappij zelf uitgewerkt. Voor de sociale netwerkanalyse werd een vragenlijst opgemaakt die naar een selectie van actoren werd verstuurd. Om invulling te geven aan de landbouwstudie organiseerde het projectsecretariaat in januari 2006 een participatieve workshop met plaatselijke landbouwers, waarbij zij de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen voor de lokale landbouw konden aanwijzen. Het studiebureau ‘Omgeving’ voerde de economische impactstudie uit. Er werd een externe begeleidingsgroep opgericht om het bureau gedurende de opmaak van de studie op te volgen. Ook voor de ecologische draagkrachtstudie hanteerden we deze werkwijze. Deze studie werd uitgevoerd door het bureau Haskoning. FINANCIERING cofinanciering Interreg IIIB project Lifescape Your Landscape CONTACTPERSOON VLM – afdeling Antwerpen Erik Verhaert [email protected] 014/25.83.32

Bijlage 2

63

C. Communicatie-acties OMSCHRIJVING VAN DE INITIATIEVEN Vanaf de opstart van het plattelandsproject in januari 2006, maakte het projectsecretariaat onmiddellijk werk van een aantal communicatiemiddelen: - vlinderlogo + slogan ‘De Merode, Prinsheerlijk Platteland’ - website + balpennen ter promotie van de website - gebiedskaart en huiistijl voor terreinrealisaties - luchtfoto’s - promotiefilm - stickers - briefpapier en enveloppen - 3 Merodekranten - gemeentelijke informatie avonden - Merodehappenings - wedstrijd in het kader van de planvorming rond Averbode Bos & Heide - tentoonstelling Gerhagen – Averbode Bos & Heide: Twee gebieden, één geheel, in het Bosmuseum van Gerhagen - persconferenties en persberichten bij de opstart van het plattelandsproject, de toekenning van LIFE subsidies vanuit Europa in het kader van het natuurinrichtingsproject Averbode Bos & Heide, de goedkeuring van de quick-wins, de start van de werken in Averbode Bos & Heide, etcetera. - Fotowedstrijd de Merode - Ontwikkeling kwartetspel de Merode DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het projectsecretariaat en de partners hechten veel belang aan goede projectcommunicatie omdat het bijdraagt tot de volgende strategische doelstellingen: -

Toegankelijk maken van het gebied (mensen wegwijs maken) Promotie van het project en van de streek bij het brede publiek Bekomen van maatschappelijk draagvlak voor het project Aanmoedigen van streekgerelateerde activiteiten Creëren van een streekimago

TIMING De meeste communicatieacties vonden plaats in het voorjaar van 2006 , 2007 en 2008. Bij de aanvang van een nieuw toeristisch seizoen is het immers van belang het project zoveel mogelijk in de kijker te zetten, zodat mensen hun weg ernaar toe gemakkelijker vinden. Een van de laatste communicatieacties was de Merodehappening op 18 mei 2008, waar bezoekers informatie kregen over alle aspecten van het plattelandsproject de Merode. In juni 2008 vonden twee informatieavonden plaats. De tentoonstelling over Gerhagen en Averbode Bos &Heide liep tot oktober 2008. Verder kwam er in 2008 nog een groot informatiepaneel, dat automobilisten wijst op het natuurinrichtingsproject Averbode Bos & Heide. De website www.demerodeonline;be werd eind 2008 in een nieuw kleedje gestoken, om hem gebruiksvriendelijker te maken. Bijlage 2

64

De Merodehappening in 2009 vindt plaats in Gerhagen op 10 mei. Naar aanleiding van deze familiehappening wordt heel wat communicatie gevoerd, zoals het verspreiden van de 5e karnt, het opmaken van een promotiespel voor de streek, het verspreiden van een TV-spotje via regionale televisie., flyers, affiches, In 2009 wordt nog de opmaak gepland van een mobiel paviljoen, dat op verscheidene manifestaties de aandacht kan vestigen op de streek. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Bij alle communicatie initiatieven worden de leden van de projectgroep nauw betrokken. Ofwel zijn zij één van de directe partners (vb.promotiefilm, tentoonstelling), ofwel krijgen ze inspraak in de beslissingen die er genomen worden (vb.huisstijl), ofwel worden ze op tijd en stond geïnformeerd.

FINANCIERING De meeste communicatie acties worden gefinancierd vanuit Keerpunt, en medegefinancierd door het Interreg IIIB project Lifescape Your Landscape (luchtfoto’s, kranten, promotiefilm). Daarnaast wordt soms beroep gedaan op het algemene communicatiebudget van de Vlaamse Landmaatschappij of het Europese Collabor8 programma. Communicatieacties die de partners zelf organiseren, worden ook door deze partners gefinancierd (vb. Merodehappening 2007). CONTACTPERSOON VLM – afdeling Antwerpen Peter De Graef - [email protected] Juul Adriaens – [email protected] VLM – afdeling Vlaams-Brabant Leen Van den Bergh - [email protected] VLM – afdeling Limburg Annick Serdons – [email protected]

D. Quick-wins OMSCHRIJVING VAN DE INITIATIEVEN Bij de officiële lancering van het plattelandsproject de Merode lanceerde het kabinet bevoegd voor plattelandbeleid, een eerste oproep tot indiening van korte termijn projecten in het gebied de Merode. Naar aanleiding van de de Merodehappening van 18 mei 2008 lanceerde de minister bevoegd voor plattelandsbeleid een tweede oproep. Bij de eerste oproep werden volgende projecten geselecteerd: (1) projecten van particulieren - nordic walking - aanplanten bomenrij van linde langs de Bosstraat - meerdaagse natuurtrektocht met muilezel - Groene opkick-ploeg Bijlage 2

65

-

hoeveverfraaiing pioniersproject bomenlandbouw verfraaiing vertrekpunt Outback riding wandelleerpad kleuterboerderij toeristisch treintje en fietsverhuur

(2) projecten van de stuurgroep - raamwerk signalisatie recreatie in Beeltjes – Kwarekken - uitbouw Den Eik als toeristisch poort - kunst als verzoening tussen mens en natuur - herstel ijzerzandsteen groeve Weefberg - herinrichting omgeving kapel van de Maarschalk - vervangen tijdelijke slagbomen in duurzame draaiende slagbomen - aanpak knelpunten boswegen - realisatie speelbos aan Weefberg - weren gemotoriseerd verkeer - aanpak zwerfvuil en sluikstorten - verfraaiing parking aan scoutsterrein - herstel Mariapark - fietsknooppuntennetwerk - plattelandsklassen - looboeren - mobiele fietsverhuur De projecten ontvingen een cofinanciering van maximaal 40%. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De ‘quick-wins’ hebben twee belangrijke doelstellingen: - dynamiseren van het project (overbrugt de relatief lange planperiode, waarbij er op het terrein weinig acties zichtbaar zijn) - bekendmaking van het project (vooral bij particulieren) TIMING Op 19 juni 2006 lanceerde het kabinet bevoegd voor platteland de oproep. In het najaar van 2006 werden de projecten geselecteerd. Deze projecten dienden uitgevoerd te worden voor het einde van 2007. Naar aanleiding van de de Merodehappening van 18 mei 2008 werd een tweede oproep voor korte termijnprojecten gelanceerd.. Projectvoorstellen konden ingediend worden tot einde september 2008. Uitvoering van weerhouden projecten dient te gebeuren voor het einde van 2009. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Volgende actoren dienden bij de eerste oproep een projectvoorstel in en werden geselecteerd. Zij waren tevens verantwoordelijk voor de goede uitvoering van het ingediende project:

Bijlage 2

66

Particulieren: - Eetkaffee ‘t Schaap - Landbouwers Tom Vermeulen en Maria Maes - Ergotherapeut Jo Vandeven - vzw De Vlaspit - bvba De Ploeg - Outback Riding - Het ollemanshoekje - vzw Intur. Leden van de stuurgroep: - vzw Kempens Landschap - Provincie Antwerpen, Groendomeinen Kempen - Natuurpunt vzw - Agentschap voor Natuur en Bos - Stad Scherpenheuvel-Zichem - Norbertijnenabdij van Averbode - Gemeente Laakdal + Stad Scherpenheuvel-Zichem - Lokale landen tuinbouwers - Vzw Fietspromotie FINANCIERING Budget eerste ronde quick-wins (oproep 2006): ca. €270.000 budget tweede ronde quick wins (oproep 2008) € 100.000 CONTACTPERSOON VLM – Afdeling Antwerpen Erik Verhaert [email protected] 014/25.83.32

E. Integrale planvorming: opmaak Integraal Plan OMSCHRIJVING EN DOELSTELLING VAN HET INTEGRAAL PLAN Het integraal plan bevat de krachtlijnen waarrond de betrokken partners het gebied de Merode willen uitbouwen. Aan de basis van dit plan ligt een ruimere visie op het grote geheel en een uitgebreide bevraging van de verschillende partners van het project. Dit plan bevat vooral acties. Hoe deze acties precies uitgevoerd worden staat niet beschreven in het plan. Het plan is wel een eerste stap en een leidraad om tot verdere concrete afspraken te komen. Het is een houvast voor al wie wil meewerken aan een duurzame ontwikkeling van de streek. Bijlage 2

67

Bovendien zorgt het plan ervoor dat de verschillende initiatieven zo goed mogelijk gecoördineerd, uitgewerkt, en op elkaar afgestemd kunnen worden. Het plan vervangt de bestaande initiatieven dus niet. Wel is het een toetssteen of referentiekader om nieuwe projecten te beoordelen. Het integraal plan is opgebouwd als volgt: 1. De voorgeschiedenis van het plattelandsproject 2. De uitgangssituatie met de kenmerken van het gebied 3. De missie en de vertaling daarvan in doelstellingen 4. Enkele algemene spelregels 5. Hefboomprojecten en de bijbehorende concrete initiatieven of acties 6. Sleutels tot succes BEOOGDE RESULTAAT Een door de partners gedragen document dat een visie voor de streek bevat en acties voorstelt die duurzame impulsen geven aan de streek. Het document is beschikbaar voor de partners en voor iedereen die in het project is geïnteresseerd of in de streek wil investeren. Het document is de basis voor verdere ontwikkelingen in de Merode. TIMING De opdracht voor het opmaken van een integraal plan voor de streek werd gegeven door het kabinet bevoegd voor plattelandsbeleid bij de officiële lancering van het project op 19 juni 2006. De opmaak van het document vond plaats in het najaar en in de winter van 2006-2007. Het integraal plan werd voorgesteld aan de projectgroep en de stuurgroep, en goedgekeurd door de stuurgroep op haar vergadering van 12 maart 2007. De uitvoering ervan zal meerdere jaren in beslag nemen.

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Bij de opmaak van het integraal plan werd rekening gehouden met de bestaande en gewenste initiatieven rond plattelandsontwikkeling in de streek, dankzij een uitgebreide vragenlijst die door de leden van de stuurgroep werd ingevuld en bezorgd aan het projectsecretariaat. Op basis van de resultaten van de vragenlijst heeft het integraal plan zijn huidige vorm gekregen. De partners hebben dus een rol gespeeld bij het tot stand komen van het integraal plan, in die zin dat zij mee de inhoud hebben bepaald. Zoals hierboven vermeld, werd het integraal plan ook een aantal keer voorgelegd aan de leden van de projectgroep en de stuurgroep, voordat het op de vergadering van 12 maart werd goedgekeurd. De uitwerking van het integraal plan gebeurt volgens jaarplannen die elk jaar in de herfst worden opgemaakt door het projectsecretariaat, in samenspraak met de projectgroep. FINANCIERING 3 VTE VLM + 3 VTE Keerpunt CONTACTPERSOON VLM – Afdeling Antwerpen Erik Verhaert [email protected] 014/25.83.32

Bijlage 2

68

F. Colabor8 OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT Met Colabor8 stelt men tot doel uitvoering te geven aan één van de belangrijke onderdelen van pijler 2 van het integraal plan “we ontwikkelen de Merode als innoverend en gastvrij platteland”. Het is een transnationaal Europees project dat nieuwe clusters van ondernemers wil vormen en ondersteunen, binnen de culturele-, creatieve, plattelands-, toeristische- en recreatieve sector. Het unieke karakter van de streek zal daarbij als bindmiddel voor samenwerking worden ingezet, waardoor regionale en transnationale samenwerking zal toenemen. BEOOGDE RESULTAAT • ontwikkelen duurzame bedrijfsclusters • transnationale praktijkrichtlijn ontwikkelen voor alle participerende ondernemingen rondom de basisprincipes duurzaamheid, kwaliteit en culturele identiteit • Trainingsprogramma’s opzetten • Marketing – en promotietechnieken ontwikkelen • Nieuwe producten en diensten tot stand brengen en regionale en transnationale handelsnetwerken opzetten BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL South Kerry Development Partnership (laed partner), Dienst Landelijk gebied, Stichting Veemarktkwartier (Tilburg), Toerisme Oost-Vlaanderen vzw, Wescountry Rivers Trust, South Downs Joint Committee, Brecon Beacons National Park Authority, Merthyr Tydfil County Borough Council, … TIMING Mei 2007 – maart 2012 FINANCIERING € 10.599.772 waarvan 50% gefinancierd door het INTERREG IVB Programma Noordwest Europa en het overige deel door de verschillende partners. CONTACTPERSOON VLM – Afdeling Antwerpen Erik Verhaert [email protected] 014/25.83.32

4.3.2. Plattelandsproject De wijers OMSCHRIJVING

Bijlage 2

69

De Wijers is een uniek gebied in Vlaanderen met maar liefst 1.175 vijvers, samen goed voor zo'n 700 ha water en riet. Het gaat over een regio met een totale oppervlakte van zo’n 18.000 ha. Een thuis voor heel wat zeldzame dieren plantensoorten. Zonder deze vijverstreek als 'kraamkamer' zouden soorten zoals de Roerdomp en de Boomkikker in Vlaanderen al uitgestorven zijn. De streek bevat naast zijn enorme biodiversiteit een rijke culturele geschiedenis en is bovendien een toeristische topregio met attracties zoals Bokrijk, Kelchterhoef, Hengelhoef, Domein Kiewit en Circuit ZolderTerlaemen. Daarnaast heerst er een sterke sociaaleconomische en maatschappelijke dynamiek, dit alles in de nabijheid van de bipool Hasselt-Genk. In het verleden heeft deze centraal-Limburgse regio reeds bewezen dat zijn diversiteit vele mogelijkheden biedt. Toch bestaat er vandaag een algemene consensus dat het gebied De Wijers nog steeds heel wat onbenutte potenties bevat. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Momenteel lopen er in dit gebied verschillende processen en initiatieven vanuit diverse sectoren. De afwezigheid van onderlinge afstemming tussen de bestaande processen en initiatieven is nefast voor de ontwikkeling van de onbenutte potenties in het gebied. Daarom wensen een aantal betrokken partners het voortouw te nemen om op basis van de sectorale visies van deelgebieden te komen tot een integrale visie voor streekontwikkeling in het gebied. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) werd gevraagd om de coördinatie hiervan op zich te nemen. De Vlaamse minister bevoegd voor leefmilieu heeft op 3 december 2007 een mandaat gegeven aan de VLM voor de coördinatie van een integrale visie voor het gebied. In het plattelandsproject De Wijers beogen we een duurzaam evenwicht tussen het behoud van biodiversiteit en andere landgebruikfuncties (bijv. viskweek, bosbouw, recreatie, landbouw, harde economische activiteiten, toerisme, …). Er moet worden gezocht naar win-win situaties waarbij we een synergie willen bereiken tussen ecologie, economie en sociaal-maatschappelijke thema’s. Ook andere thema’s zoals klimaat, hernieuwbare energie en mobiliteit verdienen in dit project extra aandacht. Samenwerking tussen partners moet leiden tot een betere afstemming van de diverse processen. Op die manier zullen we komen tot een integrale visie, een Masterplan De Wijers. Dit Masterplan zal fungeren als kapstok voor zoveel mogelijk actoren, initiatieven en projecten uit de regio. De bedoeling is dat een brede groep betrokken partijen uit de streek samen werken aan de uitbouw ervan. Daarom wordt er beroep gedaan op een zo compleet mogelijke inzet van expertise en instrumenten. Op die manier willen we komen tot een duurzaam, breed gedragen integrale visie voor het gebied De Wijers. TIMING De afgelopen maanden is er binnen VLM Limburg een projectteamwerking opgestart. De leden ervan hebben in de eerste plaats een integrale basisinventarisatie van de regio gemaakt. Momenteel worden deze resultaten neergeschreven in een Startnota. Dit document geeft naast een beschrijvende analyse van het gebied, een overzicht van de verschillende lopende processen en mogelijkheden in het kader van het plattelandsproject. Verder wordt in de Startnota het ambitieniveau van het project geschetst. De opmaak van dit document bevindt zich in de laatste fase. De eerst volgende stap is het initiëren van de verschillende projectorganen. Met name de stuurgroep, de projectgroep, de klankbordgroep en de verschillende werkgroepen worden samengesteld en samengeroepen. De initiatie van de stuurgroep en projectgroep zou afgerond moeten zijn tegen het zomerreces van 2009. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL De partijen die de vraag naar coördinatie door VLM onderschreven zijn: - Provincie Limburg - Agentschap voor Natuur en Bos - Toerisme Limburg

Bijlage 2

70

-

Regionaal Landschap Lage Kempen Natuurpunt De gemeenten Genk, Hasselt, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Zonhoven

Deze partners zullen vertegenwoordigd worden in een stuurgroep (politiek niveau) en een projectgroep (ambtelijk niveau) via een één-op-één-relatie. Uit een eerste verkennende actorenanalyse is gebleken dat heel wat bijkomende organisaties en betrokken partijen interesse hebben in, en mee vorm willen geven aan, het plattelandsproject. Op termijn zal worden gekeken via welk orgaan deze potentiële partners het best kunnen bijdragen tot de realisatie van het plattelandsproject. Dit alles past binnen het motto: ‘de juiste partner op de juiste plaats’. Binnen De Wijers willen we bovendien sterk inzetten op het maatschappelijk draagvlak. Via een breed gedragen Masterplan wil men komen tot duurzame streekontwikkeling. De klankbordgroep zal in dit kader een belangrijke rol spelen als bottom-up adviesforum. Via de klankbordgroep, de verschillende werkgroepen en deelprojecten kunnen partijen die zich niet in de stuurgroep/projectgroep bevinden, toch bijdragen tot de realisatie van het project.

FINANCIERING Momenteel is er voor de uitvoering van het plattelandsproject geen portefeuille voorhanden. Via samenwerking tussen alle betrokken partners tracht het projectteam van VLM in eerste instantie te komen tot een breed gedragen Masterplan De Wijers. Vanuit dit masterplan zullen verschillende financieringskanalen bevraagd worden. Daarnaast zal via het systeem van quick wins een aantal initiatieven van lokale partners uitgevoerd worden. CONTACTPERSOON Paula Ulenaers – projectcoördinator VLM Limburg Tel.: 011 29 87 14 Fax.: 011 29 87 99 [email protected]

4.3.3. Plattelandsproject Schelde-Leie OMSCHRIJVING In de peri-urbane regio tussen Schelde en Leie zijn op vraag van de Vlaamse overheid initiatieven opgestart met een grote impact op de omgeving, namelijk de groenpool Parkbos Gent, het stadsbos Deinze, de omvorming van de N60 tot primaire weg en het rivierherstel van de Leie in het SeineScheldeproject. Daarnaast ontstaan er binnen de Europese context nieuwe plattelandsfuncties en ondergaan peri-urbane regio’s bestemmingswijzigingen. De landbouwsector in de Schelde-Leie regio vroeg begin 2006 naar een flankerend beleid via een optimale inrichting van de landbouwgebieden en via ondersteuning van maatregelen in kader van plattelandsontwikkeling. Op 3 juli 2006 nam minister Peeters, op vraag van Minister-President Leterme, de nodige ministeriële besluiten om het onderzoek naar het nut van een ruilverkaveling te onderzoeken in een ruime omgeving rond het Parkbos Gent en

Bijlage 2

71

het stadsbos Deinze. Het nieuwe ruilverkavelingsproject situeert zich op delen van de gemeenten Nazareth, De Pinte, Sint-Martens-Latem, de stad Gent en de stad Deinze. De VLM is bezig met de voorbereiding van het project, het actualiseren van de terreingegevens van de gebieden ruilverkaveling Scheldekant en Parkbos en het opnemen van de ontbrekende inventarisatiegegevens. Dit in overleg met de betrokken gemeenten. Op 25 juni 2008 werd in een brief aan Minister-President Kris Peeters door de burgemeesters van acht gemeenten (Deinze, De Pinte, Gavere, Kruishoutem, Nazareth, Sint-Martens-Latem, Zingem en Zulte) en de Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen gevraagd een gebiedsgericht plattelandsinitiatief op te starten voor de regio Schelde en Leie. Vlaams minister-president Kris Peeters antwoordde op 8 september 2008 dat de Vlaamse Landmaatschappij dit plattelandsinitiatief zal ondersteunen en helpen uitwerken en realiseren. Het plattelandsinitiatief situeert zich in het interfluvium tussen Leie en Schelde, meer bepaald tussen Gent in het oosten en Zulte en Oudenaarde in het westen. Het project ligt op het grondgebied van acht gemeenten: Deinze, De Pinte, Gavere, Kruishoutem, Nazareth, Sint-Martens-Latem, Zingem en 2 Zulte. De totale oppervlakte van het gebied bedraagt ongeveer 213 km . Dit is ongeveer 7 % van de totale oppervlakte van de provincie OostVlaanderen (2.982 km²).

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De leden van de stuurgroep ondertekenden op 19 maart 2009 het Charter van het plattelandsproject Schelde-Leie, waarmee ze hun intentie verklaren om binnen het afgebakend gebied te werken aan … … de ontwikkeling van: sociale en culturele dragers, ruimtelijke en economische functionaliteiten, natuur- en milieukwaliteiten; … de samenwerking en samenhang tussen: beleidsdomeinen en thema’s, acties, initiatieven en werkgroepen, publieke en private actoren; een vernieuwde aanpak vanuit gezamenlijke waarden/principes van het plattelandsbeleid: gebiedsgerich,t uitgaande van sterkten en zwakten duurzaam, ethisch en ecologisch verantwoorde langetermijnstrategie, sociaal: maatschappelijke meerwaarde, bottum-up: inspraak en participatie van verschillende actoren, geïntegreerd: verschillende beleidsdomeinen, grensoverschrijdend: 8 gemeenten … een gezamenlijk doel: welvaart, leefbaarheid, sociale en culturele rijkdom Alle overige actoren in het Schelde-Leie gebied die zich willen engageren om bij te dragen tot de doelstelling van het project, kunnen dit charter desgewenst bijkomend ondertekenen. TIMING ¾ ¾ ¾

09/2008 – 12/2009: grondige analyse van het gebied en opmaken gebiedsbeschrijving. 02/2009: werkgroepen werden opgestart mei 2009: voorzien lancering oproepen en wedstrijden

Bijlage 2

72

¾

februari 2009 – half 2010: opmaak ontwikkelingsvisie voor de reio.

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Het plattelandsproject wordt gecoördineerd door de initiatiefnemers: VLM, gemeente Nazareth en gemeente Sint-Martens-Latem. Het Kabinet van Minister-president Kris Peeters, de VLM, het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen en de burgemeesters van de betrokken gemeenten hebben een zetel in de stuurgroep. Het projectteam bestaat uit een kerngroep van VLM en afgevaardigden per werkgroep. Dit betekent dat het projectteam een wisselende samenstelling heeft in de loop van het proces. FINANCIERING 2009: 50.000 euro (quick-wins) Andere financieringsbronnen zullen in latere fase vanuit het integraal plan bevraagd worden.

CONTACTPERSOON Caroline Simoens - projectleider VLM – Afdeling Oost-Vlaanderen [email protected] 09/244.85.41.

4.3.4. Plattelandsproject Gooik OMSCHRIJVING

De VLM heeft een mandaat om een plattelandsproject uit te werken. Dat project laat toe, om gekoppeld aan een ruilverkavelingsproject een aantal niet-inrichtingsgebonden acties te ondernemen die bijdragen aan de kwalitatieve ontwikkeling van het Gooikse plattelandsleven. Daarbij wordt van onderuit gewerkt en afstemming gezocht met de werking van de plaatselijke groep Pajottenland +. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De landbouw in Gooik heeft te lijden onder relatief ongunstige landbouwstructuren: kleine percelen met vaak een grillige vorm, moeilijk bereikbaar en ver van de bedrijfszetel, … Het ruilverkavelingsproject heeft als doelstelling de rendabiliteit van de landbouw te verhogen. Maar dit is zeker niet de enige doelstelling. Met het project wordt getracht het unieke landschap te versterken en te beschermen tegen de grote verstedelijkingsdruk vanuit Brussel. Er zal gewerkt worden aan een doordachte ontsluiting van het landschap voor zachte recreatie, kostbare ecologische relicten worden versterkt, …

Het plattelandsproject besteedt ook aandacht aan niet-inrichtingsgebonden acties, voor alle relevante maatschappelijke thema’s in Gooik. Die acties weerspiegelen zich in deelprojecten die van onderuit worden ontwikkeld. Vooropgesteld resultaat: behoud of verbetering van het gemeenschapsgevoel in de gemeente, sensibilisatie rond duurzame landbouw en samenwerking tussen landbouw en natuur, … Bijlage 2

73

TIMING

2008 -

RVK: M.B. instelling onderzoek naar het nut van 13 mei 2008. RVK: Onderzoek naar het nut is opgestart en lopende. Procesbegeleiding, opbouwen gebiedskennis en lokale contacten vanaf medio 2008

2009 - RVK: Inventarisatiefase, interne en externe studies - RVK: Oprichten coördinatiecommissie in april - Procesbegeleiding, opbouwen gebiedskennis en lokale contacten, actorenanalyse - Quick-wins 2009-2011 - geïntegreerd / evaluerend ontwerpen, opmaak ruilverkavelingsplan - aanvraag + uitvoering quick-wins plattelandsproject 2011 – 2012 - Artikel 5 en Openbaar onderzoek, blokgrens; eventueel Artikel 8 2012 – 2017 ? FASE 3 Ruilverkaveling - Nuttigverklaring van de ruilverkaveling en uitvoering: herverkaveling en werken BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL

leden projectgroep: - gemeente Gooik - lokale verenigingen - buurtcomités taken: - project mee uitdenken en uitwerken, prioriteiten stellen (vb. uitwerking quick-wins) - projectsecretariaat (VLM) aansturen - deelprojecten opvolgen (vb. quick-wins, ruilverkaveling,…)

Bijlage 2

74

- afstemmen met Plaatselijke Groep Pajottenland + leden coördinatiecommissie ruilverkaveling: - ALBON: voorzitter - VLM: secretaris - ANB: dhr. Marcel Vossen - Provinciale landbouwkamer: 4p - Monumenten en Landschappen - Ruimtelijke Ordening - Kadaster (federaal) - Provincie - ALV taken: - Het begeleiden van de Vlaamse Landmaatschappij bij haar onderzoek en bij de opstelling van het ruilverkavelingsplan; - Het voorstellen van de uiteindelijke grens van het ruilverkavelingsgebied en het adviseren van de minister FINANCIERING

Via quick-wins, ambtelijke ondersteuning VLM (projectsecretariaat/coördinatie), afstemming met Plaatselijke groep Pajottenland, reguliere instrumentgebonden financiering voor ruilverkaveling. CONTACTPERSOON Zeger Jespers – projectcoördinator VLM Vlaams Brabant 016/31.17.34 [email protected]

4.3.5. Schelde - Landschapspark OMSCHRIJVING Het Schelde-Landschapspark is een PPS-constructie tussen de publieke partner het intergemeentelijk samenwerkingsverband ScheldeLandschapspark (IGS) en de private partner de NV Euro Immo Star (EIS). Het IGS werd opgericht om daadwerkelijk uitvoering te geven aan het Scheldecharter. Het Scheldecharter werd in 2004 door 25 Schelde gemeenten ondertekend en goedgekeurd door de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen met de bedoeling om via gestructureerde samenwerking een ScheldeLandschapspark te creëren. In juli 2008 werd de oprichtingsakte van het IGS door 13 gemeenten ondertekend. Intussen hebben 15 van de 25 Schelde gemeenten zich aangesloten tot het IGS. De bedoeling is dat de overige 10 gemeenten op termijn zullen volgen.

Bijlage 2

75

EIS is een gespecialiseerd studiebureau behorend tot de NMBS groep dat zich toelegt op diensten inzake o.a. stedenbouwkundige studies en projectontwikkeling en voor wat betreft het Schelde-Landschapspark, samenwerkt met de NV Eurostation, West8 en ERM (samen 3EW8). In mei 2009 zal de NV SLP tussen de 2 bovengenoemde partijen worden opgericht. In maart 2008 kreeg de Vlaamse Landmaatschappij het mandaat van Vlaams Minister bevoegd voor het Plattelandsbeleid om een plan van aanpak uit te werken, een programma voor open-ruimte-initiatieven te definiëren en met partners tot uitvoering ervan over te gaan, om de opdracht van flankerend beleid en de vraag naar ondersteuning vanuit het Schelde-Landschapspark verder te concretiseren. Bijgevolg werd de VLM in februari 2009 lid van de stuurgroep van het Schelde-Landschapspark. Een samenwerkingsovereenkomst tussen het IGS en VLM wordt voorbereid. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT De basisdoelstelling van het Schelde-Landschapspark is het opbouwen van een verzameling diverse projecten: waterbeheersing, natuurbeheer, landschapsbeheer, infrastructuurbeheer, stedenbouw, toerisme, recreatie, verkeer en vervoer, woongebieden, bedrijfsvestigingen en landbouw , …. onder één noemer geplaatst en ten opzichte van elkaar grondig afgewogen. Het toetskader voor het Schelde-Landschapspark zijn de gemeentelijke en provinciale ruimtelijke structuurplannen. Er zal een globale gebiedsvisie ontwikkeld worden waarin de diverse projecten van verschillende partners, zullen kaderen. Ze kunnen van privé en openbaar karakter zijn. Het Schelde-Landschapspark verzamelt alle projecten die op deze manier een eenheid en één geheel vormen. Dit landschappelijk en stedenbouwkundig project moet de regio van gemeenten en steden binnen het Schelde-Landschapspark, de Schelde en het Schelde-estuarium in al hun aspecten op de internationale kaart zetten. De doelstelling van de VLM binnen het SLP tijdens het eerste projectjaar behelst het oplijsten van kwalitatieve open ruimte projecten in de 15 gemeenten die tot het IGS zijn aangesloten, advies verlenen bij het uitwerken van de globale gebiedsvisie mbt de thema’s water, natuur / groen / park en mozaïek (zie hieronder), samen met het IGS een voorstel voorbereiden voor de besteding van 100.000 EUR Quick Wins (communicatie-acties zoals een publicatie globale gebiedsvisie, presentatie globale gebiedsvisie door de bevoegde minister tijdens een event, SLP flyers op maat van gemeenten, … kunnen hieronder worden verstaan) en het uitwerken van een projectplan. TIMING 2009-2024 De kaderovereenkomst tussen EIS en IGS werd opgesteld voor de duur van 15 jaar. De personeelsleden van de VLM werden aangeworven voor een periode van 3 jaar met mogelijkheid tot verlenging. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL De projectstructuur kan samengevat als volgt worden weergegeven:

Bijlage 2

76

Figuur : Projectstructuur SLP waarbij de Vlaamse Landmaatschappij vertegenwoordigd is in de Stuurgroep, de Kwaliteitskamer, de themagroepen water, groen / park en mozaïek. Plangroep De Plangroep verzorgt als centraal orgaan van de samenwerkingsstructuur de coördinatie tussen de andere organen en de integratie (interne afstemming) van de opgestelde producten. Ze is verantwoordelijk voor het procesmanagement. De Plangroep beslist welke studiedossiers rijp zijn ter voorlegging aan de Stuurgroep en stelt de bijhorende documenten op. Zij vormt aldus het werkinstrument van de Stuurgroep. De Plangroep ventileert in deze optiek ook vragen en bemerkingen van de Stuurgroep naar de desbetreffende organen van de samenwerkingsstructuur. Het voorzitterschap van de Plangroep wordt voorgedragen door de Publieke Partner/SLP en wordt aangeduid door de Stuurgroep. Deze treedt tevens op als Leidende Ambtenaar voor de uitvoering van de opdracht. Als Leidende Ambtenaar is de voorzitter bevoegd voor onder meer toetsingen, de controle op het naleven van de verplichtingen van EIS in de verschillende fasen van de opdracht. Procescoördinatie De procescoördinatie zal worden verzorgd door een procescoördinator en een projectcoördinator die samen het gehele proces van het ScheldeLandschapspark coördineren. Dit Coördinatieteam werkt op dat ogenblik onder de vlag van de NV SLP, waarin de publieke en private actor zijn vertegenwoordigd. De procescoördinator draagt daarbij de zorg voor het overkoepelende project, de communicatie, het vormen van een draagvlak bij

Bijlage 2

77

publieke actoren, het uitbouwen van het IGS, het coördineren van kleinschalige acties van lokale actoren…(m.a.w. de taken van de publieke actor). De projectcoördinator zal de selectie en coördinatie van de verschillende acties en speerpuntprojecten op zich nemen, het contact onderhouden met de private actoren en investeerders, de gemeenten ondersteunen bij het detecteren van potentiële acties en projecten … (m.a.w. de taken van de private actor). Stuurgroep De Stuurgroep leidt en stuurt het totaalproject en alle deelprojecten. Alle dossiers zullen door de Plangroep ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Stuurgroep. Alle beslissingen worden enkel en alleen door de Stuurgroep genomen. De leden van de Stuurgroep staan in voor het doen formaliseren van deze beslissingen door de instanties die zij in de Stuurgroep vertegenwoordigen. De Stuurgroep is paritair samengesteld en bestaat uit enerzijds vertegenwoordigers gekozen door EIS en anderzijds uit vertegenwoordigers aangeduid door de Publieke Partner/SLP. Kwaliteitskamer De Kwaliteitskamer waakt over de stedenbouwkundige en architecturale kwaliteit van het totaalproject en de deelprojecten. Zij adviseert de uitwerking van de Globale Gebiedsvisie door de Werkgroepen en het Plan van Actie uitgewerkt in de Projectgroep. Tevens adviseert zij de IGS over concreet te realiseren projecten. De Kwaliteitskamer geeft advies aan de Stuurgroep en Plangroep over de items die haar worden voorgelegd door één van beide. Themagroepen De verschillende beleidsdomeinen worden samengevoegd in Themagroepen. De Themagroep Water bundelt de diensten van de Vlaamse Overheid en de provincies die bevoegd zijn rond de thematiek van het integraal waterbeheer. De groep werd vrij ruim opengetrokken. Zowel de aspecten waterhoeveelheid en waterkwaliteit als het aspect watergebruik zal hierin aan bod komen. De Themagroep Natuur / Groen / Park bundelt de diensten van Vlaamse en provinciale overheid die belast zijn met de open ruimte. Hierin is ondermeer de Vlaamse Landmaatschappij vertegenwoordigd. Maar daarnaast ook de Boerenbond, Regionale Landschappen, Agentschap voor Natuur en Bos en de provinciale diensten natuurbeleid en plattelandsontwikkeling. De Themagroep Mobiliteit bundelt de klassieke actoren van het beleidsdomein mobiliteit. Hierin zijn dus vertegenwoordigd de verschillende vervoersmaatschappijen actief in het gebied (NMBS, De Lijn) alsook de Vlaamse en provinciale mobiliteitsdiensten. Gezien vervoer over water een niet onbelangrijk item is werd ook de NV Zeekanaal in deze werkgroep opgenomen. De Themagroep Mozaïek tenslotte bundelt de beleidsdomeinen ruimtelijke ordening, economie, huisvesting en toerisme van de Vlaamse en provinciale overheden. Ambtelijke Werkgroep De Ambtelijke Werkgroep wordt samengesteld uit de ambtenaren van de betrokken gemeentebesturen. De Ambtelijke Werkgroep heeft in eerste instantie tot doel om de visie op het totale gebied te toetsen aan de verschillende gemeentelijke beleidsplannen (structuurplan, mobiliteitsplan, milieubeleidsplan, …). Anderzijds dient de Ambtelijke Werkgroep in te staan voor het aandragen en detecteren van concrete uitvoeringsgerichte projecten. Werkgroepen Speerpuntprojecten

Bijlage 2

78

Voor elk van de speerpuntprojecten wordt eveneens een werkgroep opgesteld. De samenstelling van elke Werkgroep Speerpuntproject ‘xyz’ wordt vastgelegd in de Projectnota die de start van het speerpuntproject formaliseert. Deze werkgroep bestaat minimaal uit een afgevaardigde van de betrokken gemeente(n) en een afgevaardigde van de NV SLP. Zolang de NV SLP niet is opgericht, is deze afgevaardigde de externe projectcoördinator of een medewerker van EIS. VLM De VLM wordt vertegenwoordigd in de Stuurgroep, de Kwaliteitskamer de Themagroep Water, de Themagroep Natuur / Groen / Park en de Themagroep Mozaïek. Naargelang de inhoud van de speerpuntprojecten kan de VLM ook lid worden van de desbetreffende Werkgroep Speerpuntproject ‘xyz’. Intern worden 3 overlegorganen binnen de VLM opgericht: een kernteam, een projectteam en een stuurgroep. FINANCIERING 2009: 100.000 EUR voor het realiseren van Quick Wins CONTACTPERSONEN VLM – centrale directie Stéphanie Vincke [email protected] 02/543.69.64

VLM – afdeling Antwerpen Eddy Vermeerbergen [email protected] 014/25.83.36

VLM – afdeling Oost-Vlaanderen Ria De Dyn [email protected] 09/244.85.93

4.3.6. Flankerend beleid plattelandsrecreatie in het kader van het geactualiseerd SIGMAPLAN A. Het flankerend beleid als Proces OMSCHRIJVING VAN HET PROCES In het kader van het geactualiseerd SIGMAPLAN werd door de Vlaamse Regering beslist (VR/PV/2005/2207/DOC.0718 BIS) om naast een flankerend beleid landbouw, een flankerend beleid voor plattelandsrecreatie uit te werken in nauw overleg met de betrokken besturen, belangengroepen en andere actoren. Om dit te verwezenlijken werd binnen het bestaande uitgetekende proces van het Geactualiseerd SIGMAPLAN het thema plattelandsrecreatie ingepast. Binnen de thematische werkgroep wordt voor verschillende overkoepelende thema’s adviesnota’s uitgewerkt, bewaakt de invulling van het flankerend beleid binnen de verschillende projectgebieden, stuurt het proces op hoofdlijnen, … De opgemaakte adviesnota’s worden voorgelegd aan de stuurgroep. Vervolgens worden deze overgemaakt aan het kabinet van de bevoegde minister. Na goedkeuring gelden deze adviesnota’s als leidraad voor de invulling van het flankerend beleid in de verschillende projectgebieden. Deze gebiedsgerichte invulling krijgt verder vorm door nauw overleg met de projectmatige werkgroepen en thematische subwerkgroepen. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT

Bijlage 2

79

Dit participatief proces heeft tot doel knelpunten, kansen, opportuniteiten en voorstellen te verzamelen met bijzondere aandacht voor overleg met lokale actoren, maatschappelijke groepen en lokale besturen en deze informatie in te brengen in de verschillende lopende processen: enerzijds de opmaak van de inrichtingsplannen voor de verschillende inrichtingszones (zie verder) en anderzijds de opmaak van een planprogramma (zie verder). Om dit te kunnen bewerkstelligen is het van groot belang de verschillende spelers op het veld in het proces te betrekken en op die manier relevante input te verzamelen. De verschillende actoren, belangengroepen en verenigingen kunnen een verschillende rol toebedeeld krijgen: • informeren en sensibiliseren • bijdragen tot de kennisverzameling van lopende projecten • meedenken en bijdragen tot de definiëring van flankerende maatregelen plattelandsrecreatie en kwalitatieve surplusmaatregelen. • selecteren/filteren van de voorstellen, projecten en acties Dit proces tracht als einddoelstelling bij te dragen aan het maatschappelijk draagvlak van de uitvoering van het meest wenselijke alternatief van het geactualiseerd sigmaplan en te komen tot een gedragen gebiedsvisie specifiek voor plattelandsrecreatie voor het gehele onderzoeksgebied. TIMING april 2006 - ? BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Organisatiestructuur :

Bijlage 2

80

Betrokken partijen specifiek voor het aspect plattelandsrecreatie binnen het Geactualiseerd SIGMAPLAN: Thematische werkgroep plattelandsrecreatie: De administratieve kerngroep: o o o o o o o o o o

NV Waterwegen en Zeekanaal Agentschap voor Natuur en Bos Vlaamse Milieumaatschappij RWO Ruimtelijke Planning Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Toerisme Vlaanderen THV SIGMASCHELDE Bloso Vlaamse Landmaatschappij

De verruimde groep deskundigen inzake plattelandsrecreatie: o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Bijlage 2

Aktivia Bosgroep Beemdenland Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord Bosgroep Zuiderkempen Centrale van de Landelijke Gilden vzw Hubertus Vereniging Vlaanderen Landelijk Vlaanderen vzw Nationaal Komitee Weekendverblijven Platform Buitengebied RECREA Regionaal Landschap Schelde en Durme Schelde Landschapspark Vlaamse Hippische Sportbond/L.R.V Vlaamse Sportfederatie Vlaamse Vereniging en Hengelsport verbonden vzw Vlaamse Wandelfederatie Vlaamse Wielrijdersbond

81

o

Waterski Vlaanderen Wielerbond Vlaanderen Provinciale Visserijcommissie Oost-Vlaanderen Provinciale Visserijcommissie Antwerpen Fietsersbond vzw Plattelandstoerisme

o

…

o o o o o

Stuurgroep: Agentschap Waterwegen en Zeekanaal (W&Z), RWO Ruimtelijke Planning, Agentschap voor Natuur en Bos en de cel MER, Agentschap voor Landbouw en Visserij, AAD - afdeling Juridische Dienstverlening, Vlaamse Landmaatschappij (VLM) Rollen Thematische werkgroep - Staat in voor de technische opvolging van de verschillende onderzoeken die in het kader van de verschillende projecten uitgewerkt worden. - Leveren informatie en contactpersonen aan en geven feedback op tussentijdse resultaten - verzorgen de kwaliteitsbewaking vanuit hun technische achtergrond. - Geven advies aan de stuurgroep mbt plattelandsrecreatie-thema’s Stuurgroep: bestuurlijke opvolging van de uitwerking van het geactualiseerd sigmaplan. FINANCIERING 8.000.000 euro budget binnen het Geactualiseerd SIGMAPLAN voorzien voor de uitvoering van flankerende maatregelen plattelandsrecreatie. CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Eva Verstraete [email protected] 02/543.69.89

B. Uitbouw flankerend beleid OMSCHRIJVING In het kader van het geactualiseerd SIGMAPLAN werd door de Vlaamse Regering beslist (VR/PV/2005/2207/DOC.0718 BIS) om naast een flankerend beleid landbouw een flankerend beleid voor plattelandsrecreatie uit te werken in nauw overleg met de betrokken besturen, belangengroepen en andere actoren. Voor de uitbouw van het flankerend beleid wordt gefocust op het milderen van de mogelijks negatieve impact van de nieuwe inrichtingsvorm. In eerste instantie werd gefocust op overkoepelende thema zoals weekendverblijven, jacht, hengelen en routegebonden recreatie. Voor elke van deze thema’s Bijlage 2

82

werd in nauw overleg met de betrokken actoren een adviesnota opgemaakt die na goedkeuring als leidraad fungeert voor de opmaak van de individuele inrichtingsplannen per projectgebied. Lokale knelpunten inzake plattelandsrecreatie worden behandeld in de projectmatige werkgroepen en thematische subwerkgroepen inzake plattelandsrecreatie. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het flankerend beleid plattelandsrecreatie heeft tot doel: • de mogelijke negatieve impact van de nieuwe inrichtingsvorm in min of meerdere mate te milderen; • verdwenen of onderbroken recreatieve structuren en recreatief gebruik te compenseren; • een gebiedsgerichte oplossing te bieden voor lokale knelpunten. TIMING mei 2006 - ? BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL VLM: inhoudelijke ondersteuning en Secretariaat thematische werkgroep plattelandsrecreatie W&Z: Projectverantwoordelijke, verantwoordelijk voor het behalen van de doelstellingen inzake veiligheid ANB: verantwoordelijk voor het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen THV SIGMA Schelde: Studiebureau, inventarisatie en ondersteuning Per overkoepelend thema werden volgende groepen reeds betrokken als deskundigen: Weekendverblijven: Nationaal comité voor weekendverblijven Hengelen: Provinciale visserijcommissies en Vlaamse Vereniging voor Hengelsportverbonden vzw Jacht: WBE’s en Hubertusvereniging Vlaanderen Routegebonden recreatie: Toeristische diensten provincie Oost-Vlaanderen/Antwerpen Een rapportage werd opgemaakt waarin alle relevante resultaten werden opgenomen m.b.t. de uitwerking van het flankerend beleid plattelandsrecreatie. FINANCIERING 8.000.000 euro budget binnen het Geactualiseerd SIGMAPLAN voorzien voor het flankerend beleid Plattelandsrecreatie. CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Eva Verstraete [email protected] 02/543.69.89

Bijlage 2

83

4.3.7. Inrichtingsprojecten OMSCHRIJVING EN DOELSTELLING Drie inrichtingsinstrumenten worden hier onderscheiden: • Ruilverkaveling • Landinrichting • Natuurinrichting Ruilverkaveling herschikt landbouwpercelen binnen een vooraf afgebakend gebied. Hiermee wordt gestreefd naar aaneengesloten, regelmatige en gemakkelijk toegankelijke kavels die zo dicht mogelijk bij het landbouwbedrijf liggen. Ruilverkaveling bevordert zo de rendabele en duurzame landbouwuitbating. De wetgever creëerde het instrument ruilverkaveling in de naoorlogse periode voor de ontwikkeling van de landbouwsector zoals in de ons omringende landen en voor de verbetering van de externe landbouwstructuren. Einde '88 werd de Vlaamse Landmaatschappij belast met de uitvoering van ruilverkavelingsprojecten in Vlaanderen. De doelstellingen zijn inmiddels veel ruimer geworden. Ruilverkaveling past zich hierbij in in het ruimtelijke ordenings-, het milieu- en natuurbeleid en het plattelandsbeleid. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om bij te dragen aan natuur- en landschapszorg, zorg voor cultuurhistorisch en archeologisch erfgoed, recreatief medegebruik, ... in evenwicht met de landbouwkundige verbeteringen. Ruilverkavelingsprojecten worden uitgevoerd in gebieden met een hoofdzakelijk landbouwkundige bestemming. Ze liggen verspreid over gans Vlaanderen, met concentratie in de voornaamste landbouwstreken. Ruilverkavelingsprojecten verbeteren gebiedsgericht en projectmatig de agrarische structuur, de plattelandsfuncties (leefomgeving, economische omgeving, openstelling van het platteland,…) en de milieucondities (erosie, natuurverweving en verbinding,…). Landinrichting is van toepassing op de landelijke gebieden, de recreatiegebieden, de woongebieden met een landelijk karakter en de ontginningsgebieden zoals bepaald volgens het gewestplan en op vergelijkbare bestemmingsgebieden aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen. Dit betekent concreet dat landinrichting is opgezet als een instrument voor de inrichting van de open ruimte. Landinrichtingsprojecten willen gebieden zodanig inrichten dat alle facetten die in het gebied aanwezig zijn (milieu, natuur, landbouw, recreatie, cultuurhistorie, …), zich volwaardig kunnen ontwikkelen. Landinrichtingsprojecten geven gebiedsgericht en projectmatig invulling aan een gecoördineerde inrichting van een groter gebied en stimuleren samenwerking tussen Vlaamse sectoren, provincies, gemeenten en privaatrechtelijke rechtspersonen. Natuurinrichting wordt sinds 1998 toegepast om gebieden zo goed mogelijk in te richten in functie van onze natuur. Natuurinrichting wil door actief ingrijpen betere omstandigheden creëren voor de ontwikkeling van de natuur in gebieden die daarvoor aangewezen zijn. Natuurinrichting kan op verschillende plaatsen aangewezen zijn om een geschikt milieu te laten ontstaan voor de flora en de fauna, b.v. in oude en diepe zandwinningsputten, op opgehoogde terreinen, op voormalige industriegronden die een natuurbestemming krijgen, gebieden waar bijzondere

Bijlage 2

84

vormen van waterbeheer nodig zijn, op plaatsen waar dieren een weg moeten kunnen oversteken, in natuurgebieden waar recreatie best geordend wordt, enz. Natuurinrichtingsprojecten geven gebiedsgericht en projectmatig invulling aan de instandhoudingsdoelstellingen en het Vlaams gebiedsgericht beleid en soortenbeleid. Meer informatie kan teruggevonden worden op http://www.vlm.be of bij de hier verder vermelde contactpersonen. PROJECTEN IN UITVOERING Tabel 1: Projecten in uitvoering (gegevens maart 2009) Opmerking: Ruilverkaveling in uitvoering: nuttig verklaard en alle werken nog niet uitgevoerd (zonder oudere projecten waarvoor de nog bestaande ruilverkavelingscomités opnieuw worden ingeschakeld voor de uitvoering van aanvullende werken). Landinrichting in uitvoering: goedgekeurde landinrichtingsprojecten waarbinnen nog niet alle werken zijn uitgevoerd Natuurinrichting in uitvoering: de projecten waarvan de maatregelen en uitvoeringsmodaliteiten door de minister werden vastgelegd, tot en met de projecten

die na de werken via monitoring geëvalueerd worden.

West-Vlaanderen

Ruilverkaveling Reninge, Woesten

Landinrichting De Westhoek, Brugse Veldzone – Veldgebied Brugge

Oost-Vlaanderen

Sint-Gillis Waas, Houtem

Antwerpen

Merksplas, Zondereigen

Vlaams Brabant

Vissenaken

Limburg

Grootloon, Vliermaalroot

Bijlage 2

Sint-Lievens-

Leie en Schelde, Gentse Kanaalzone – Koppelingsgebieden fase 1, De Soeverein Grote-Netegebied, de Merode: Prinsheerlijk platteland Plateau van Moorsel

Jesseren,

Noordoost-Limburg

Natuurinrichting De Blankaart, Meetkerkse Moeren, West-Vlaamse Scheldemeersen, Noordduinen, Oostends Krekengebied, Oosthoekduinen, Uitkerkse Polder, Kanaal Ieper-Ijzer Latemse Meersen, Stropers, Bourgoyen – Ossemeersen, Merelbeekse Scheldemeersen Turnhouts Vennengebied, WestBospolder - Ekers Moeras, Buitengoor - Meergoor Dijlevallei ten zuiden van Leuven, Vinne, Averbode Bos en Heide Zwarte Beek, Bergerven, Smeetshof

85

FINANCIERING In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de vastleggingen per jaar per inrichtingsinstrument.

Jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Landinrichting 3.490.989 3.811.145 2.856.916 3.443.964 2.935.003 2.654.441 2.552.751 2.459.485 3.234.802

vastleggingen (€) Ruilverkaveling 9.796.973 8.809.314 6.786.914 4.870.798 4.330.654 3.313.725 3.677.443 4.056.114 4.204.000

Natuurinrichting 507.476 1.234.733 2.574.746 3.250.111 4.944.772 2.839.067 3.322.006 3.541.824 4.161.000

Totaal (€) 13.795.438 13.855.192 12.218.576 11.564.873 12.210.428 8.807.233 9.552.201 10.057.423 11.599.802

CONTACTPERSONEN VLM - afdeling Landelijke inrichting Ludwig De Loose (Ruilverkaveling) [email protected] 02/543.73.16 Wendy Breugelmans (Landinrichting) [email protected] 02/543.73.29 Veerle Decordier (Natuurinrichting) [email protected] 02/543.73.35

Bijlage 2

86

4.4. Communicatie acties 4.4.1. DVD: Het Vlaams platteland in beweging: een blik op 8 gerealiseerde projecten in het kader van het PDPO 2000-2006 OMSCHRIJVING VAN HET INITIATIEF Op deze DVD worden 8 verschillende projecten op het platteland (PDPO I) weergegeven in een filmpje van ongeveer 5 minuten: - Oorlogsite in Bayernwald - Veldkapellen in Peer - De Vlaspit in Scherpenheuvel - Geïntegreerd wonen in Wuustwezel - Leebrug in Sinaai - Stiltegebied Dender-Mark - Gastvrije Land- en Tuinbouw Zottegem - Isabellapolder in het meetjesland Naast de voorstelling van deze projecten bevat de DVD ook een minigids voor wie zelf aan de slag wil gaan met PDPO II. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het op een toegankelijke en aantrekkelijke manier voorstellen van een aantal plattelandsprojecten die passen in de geest van het Vlaamse plattelandsbeleid. Hier uit moet blijken dat deze qua inhoud, omvang en betrokken actoren sterk variëren. De dvd kan gezien worden als een ‘promo’ DVD die inspirerend en wervend kan werken. Het is geenszins de bedoeling een kritische reflectie te maken. Volgende principes worden in beeld gebracht (beleidsnota): - het streven naar een goed ingepaste en kwaliteitsvolle duurzame landen tuinbouw; - de opvang van sociale gevolgen van de veranderingen in de landbouw; - het ondersteunen en beter integreren van de economische dynamiek; - het versterken van de kwaliteit van woon- en leefomgeving in kleine kernen; - het behoud en versterking van de werkgelegenheid op het platteland; - verbreding van de plattelandseconomie; - het in stand houden van milieu, natuur, landelijk erfgoed, het landschap en de open ruimte; - versterken en ontwikkelen van de eigen identiteit. TIMING Mei 2006 – September 2006 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL VLM: Regie en Scenario + voorbereiden draaidagen

Bijlage 2

87

Departement Diensten algemeen regeringsbeleid – Afdeling communicatie : Montage en Camera Inhoudelijke input door andere betrokkenen: Vlaams Gewest (ANB), De Vlaspit vzw, De Voorkempen h.e., Landbouwraad zottegem, Gemeente Heuvelland, Polder bestuur Isabellapolder, stad Peer, stad Sint-Niklaas.

FINANCIERING Keerpuntbudget CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Eva Verstraete [email protected] 02/543.69.89

4.4.2. Publicaties IPO-Adviezen OMSCHRIJVING VAN HET INITIATIEF Communicatie is één van de middelen die het IPO gebruikt om haar doelstellingen te bereiken. Eén van deze communicatieacties is de publicatie en verspreiding van de IPO-adviezen. Deze adviezen werden opgemaakt binnen de werking van het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Het bekend maken van deze adviezen aan de IPO-leden was een van de eerste doelstelling. Deze werden gerealiseerd door publicatie van de adviezen op de website en via interne communicatie. Een tweede doelstelling is het verspreiden van deze adviezen bij het grote publiek op een aantrekkelijke manier. Al eindresultaat worden 6 geïllustreerde publicaties van een 30-tal pagina’s beoogd, en één informatiefolder. Ook toekomstige IPO adviezen zouden op een analoge manier worden gecommuniceerd. TIMING Van bij de start van het IPO werd gebruik gemaakt van de website en interne communicatie op de adviezen bekend te maken. In het voorjaar van 2007 werd gestart met het initiatief om deze resultaten naar een breder publiek te communiceren. Volgende publicaties zijn reeds verschenen: - Advies logiesbedrijven op het platteland - Advies hoevewinkels op het platteland - Kwaliteit en bereikbaarheid van voorzieningen in landelijke gebieden: voorzieningen van dagelijkse behoeften - Kwaliteit en bereikbaarheid van voorzieningen in landelijke gebieden: welzijn en gezin - Advies kwaliteitskamers - Advies lokaal woonbeleid op het platteland

Bijlage 2

88

BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL VLM werkt samen met een extern bureau aan de realisatie van deze publicaties. FINANCIERING Ongeveer € 22.000 CONTACTPERSOON VLM – Afdeling Platteland Coördinator IPO Maarten Lenaerts [email protected] 02/ 543.76.22

4.4.3. Website IPO OMSCHRIJVING VAN HET INITIATIEF Een website met de volgende elementen werd opgemaakt: • Wat is het IPO ? • IPO Adviezen en beleidsaanbevelingen • IPO als partner in projecten • Andere interessante projecten • Plattelandskalender • Platteland in beeld en cijfers • IPO als forum voor het plattelandsbeleid • Plattelandsondernemers • IPO in het nieuws • Plattelandslinks • Intranet • Contact Deze kan worden teruggevonden op: www.ipo-online.be Deze website werd vernieuwd in 2008.

Bijlage 2

89

DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Deze website heeft tot doel informatie met betrekking tot het IPO en andere plattelandsinitiatieven te delen met alle plattelandsactoren en geïnteresseerden. Specifiek voor het IPO wenst het INTRANET alle nuttige informatie en verslagen ter beschikking te stellen op een centraal punt. De oorspronkelijke bedoeling was de website uit te bouwen tot een centraal informatiepunt voor alle actoren die werken aan een duurzame plattelandsontwikkeling. Er ging een nieuwe geactualiseerde website van start vanaf september 2008. TIMING Eerste fase: 2005-2006 Tweede fase: 2007-2008 BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL VLM (opdrachtgever) VLM (opmaak website)

FINANCIERING / CONTACTPERSOON VLM – Afdeling Platteland Coördinator IPO Maarten Lenaerts [email protected] 02/ 543.76.22

4.4.4. Maand van het platteland OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT Met het lanceren van een “maand van het platteland” wil het kabinet Peeters bestaande initiatieven m.b.t. het platteland ondersteunen en bundelen, en nieuwe initiatieven stimuleren en promoten. Het project kadert binnen het plattelandsbeleid en het informeren en sensibiliseren van de burgers betreffende huidige en toekomstige ontwikkelingen op het platteland. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTAAT Dit initiatief beoogt verschillende doelstellingen: ¾ een persconferentie door de Minister-president die de maand van het platteland opent.

Bijlage 2

90

¾ ¾ ¾ ¾ ¾

een maand vol lokale, provinciale en Vlaamse activiteiten die de verschillende facetten van het platteland onder de aandacht brengen van het grote publiek een netwerk van contactpersonen betreffende plattelandsontwikkeling in Vlaanderen programma brochure en website “maand van het platteland” een overkoepelende plattelandswedstrijd een IPO-slotevenement toegankelijk voor het grote publiek.

TIMING Initiatief wordt uitgewerkt van september 2007 tot december 2008. Maand van het platteland wordt voor de eerste maal georganiseerd in september 2008. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL Het geheel wordt georganiseerd door VLM in nauwe samenwerking met de Vlaamse provinciebesturen. FINANCIERING CONTACTPERSOON VLM - afdeling Platteland Séverine Baert [email protected] 02/543.69.86

Bijlage 2

91

Bijlage 2 Inventarisatie initiatieven en acties vanuit het Vlaams Plattelandsbeleid

Recommend Documents