-Inhoud ● Inleiding ● Wat is het NLD-syndroom? ● Wat zijn de kenmerken van het NLD-syndroom? - Sociale omgang ● Problemen op school - Leervermogen - Wiskundige problemen - Het voortgezet onderwijs - * Verhaal ● Wat voor uitwerking heeft het NLD-syndroom in de hersenen? - Witte stof ● Hoe kan men het NLD-syndroom vaststellen? - Verwarring met andere syndromen - Begeleiding bij NLD - Het belang van een diagnose - Dyscalculie - Gewoon een rekenstoornis? ● Gedicht - Primaire en secundaire vormen van NLD ● Slot ● Logboek Inleiding Het sectorwerkstuk dat ik heb gemaakt, gaat over het NLD-syndroom en bijhorende aspecten. In dit werkstuk zal ik voldoende uitleg geven over dit syndroom. Mijn Hoofdvraag: - Wat gaat er om in de hersenen van een persoon met het NLD-syndroom. Mijn Deelvragen: - Wat is het NLD-syndroom
-
Wat zijn de kenmerken van het NLD-syndroom? Problemen op school Wat voor uitwerking heeft het NLD-syndroom in de hersenen? Hoe kan men het NLD-syndroom vaststellen?
Ik hoop dat U na het lezen van dit werkstuk een goed beeld heeft gekregen van wat dit syndroom precies inhoud. En dat door de antwoorden op de deelvragen, het antwoord op de hoofdvraag U volkomen duidelijk is geworden. Groeten, Dorothea ter Veen Wat is het NLD-syndroom NLD (‘Non-verbal Learning Dissabilities’), in het Nederlands wel vertaald als ‘leerstoornissen die niets te maken hebben met taalproblemen’. NLD is een ontwikkelingsstoornis die voorkomt in de rechterhersenhelft, het verwerken van informatie gaat langzamer dan bij mensen zonder dit syndroom. Het NLD-syndroom werd pas voor het eerst beschreven in het jaar 1985 door de Canadese neuropsycholoog Professor. Dr. Byron Rourke. Personen met NLD beschikken over een hele grote woordenschat, ze hebben een heel goed geheugen voor woorden, je zou het bijna fotografisch kunnen noemen. NLD word vaak niet meteen herkend omdat deze personen behoorlijk intelligent kunnen overkomen, door moeilijke woorden en anderen. Een persoon met NLD heeft echter wel problemen met motoriek, sociale omgang (waar overigens aan gewerkt kan worden), maar ook met dingen die niet met de talen te maken hebben, zoals; Rekenen of Wiskunde. NLD patiënten hebben ook een hebben ook moeite met veranderingen. Zoals overgangen van scholen en verhuizingen. Niet alleen kinderen lijden aan NLD, ook volwassenen hebben dit. Alleen volwassenen uiten NLD op een andere manier omdat zij ouder zijn, en er beter mee om kunnen gaan. NLD kan je overigens voor een groot deel overgroeien, dit kan door jezelf meer naar buiten te richten, op gebied van socialiteit. Wat zijn de kenmerken van het NLD-syndroom? Van de problemen die zich voordoen bij NLD, die ik hieronder beschrijf komen er ook wel eens een aantal voor bij mensen zonder dit syndroom, als u een aantal problemen in uzelf herkent betekent dat natuurlijk niet dat u dit syndroom heeft, NLD gaat gepaard met een heleboel symptomen.
Sociale omgang: Op jongere leeftijd proberen NLD patiënten vriendjes te maken, dit kan vaak moeizaam gaan omdat deze kinderen niet heel erg van spelletjes houden, en ze vaak verkeerd begrijpen. Het vriendjes maken kan moeilijk gaan, maar het houden ervan is nog moeilijker. Mensen met NLD kunnen zich heel gesloten opstellen, dat komt omdat ze vaak niet begrepen worden, hun gezichtsuitdrukking kan daarbij veel verklaren. Bijvoorbeeld: Piet is heel blij, maar ziet er dan heel verdrietig, boos of ongelukkig uitzien terwijl hij dat totaal niet is. Kinderen met NLD hebben het vaak niet gemakkelijk, ze geloven dingen heel snel, en zijn dus ook gemakkelijk te intimideren. Doordat deze kinderen zo gemakkelijk te intimideren zijn, zijn ze vaak het slachtoffer van mishandelingen, geweld of pesterijen. Deze kinderen vertrouwen andere mensen gemakkelijk, het moet ze dus verteld worden dat ze niet iedereen kunnen vertrouwen. Het communiceren met anderen is vaak moeilijk voor deze mensen, ze kunnen vaak niet goed onder woorden brengen wat ze hebben gezien of gehoord. Bijvoorbeeld: Piet heeft een film gekeken en wil aan Jan vertellen waar de film over ging, Jan wil aan het eind van het verhaal van Piet graag weten waar de film nu eigenlijk over ging. Dit komt omdat de persoon zijn verhaal met allerlei omwegen vertelt, en gedeeltes van de film door elkaar haalt. NLD patiënten kunnen vaak heel ongeïnteresseerd overkomen, dit kan komen doordat ze hun gesprekspartner niet aankijken, of naar één hetzelfde punt blijven staren. Deze mensen hebben vaak ook problemen; op welke leeftijd dan ook, met het horen van sarcastische ondertonen horen in stemmen, ook vangen zij vriendelijke tonen of boze tonen moeilijker op. Problemen op school: Mensen met NLD worden dus vaak niet begrepen door hun houding e.a. Een aantal problemen zijn dus ook van groot belang op school. Dat betekent; zowel kleuterschool, basisschool, voortgezet onderwijs, en hogere scholen. Leervermogen: Personen met NLD hebben over het algemeen een goed leervermogen, ze
kunnen uitstekend presteren op het gebied van talen. Ze hebben een bijna fotografisch geheugen op het gebied van woordjes leren. Doordat de rechterhersenhelft helft zo slecht ontwikkeld is, doen zich daarbij ook problemen voor op het gebied van leren. In de rechterhersenhelft wordt het logische denken gedaan, dat betekent niet dat iedereen met NLD niet goed logisch kan nadenken, dat ligt verschillend bij de personen. Het combineren van bepaalde dingen kan door deze stoornis moeilijk zijn. Wiskundige problemen: Dit kan op gebied van leren heel lastig zijn, want wiskunde en rekenen heeft alles te maken met dingen combineren en logisch nadenken, deze vakken zijn niet te leren maar te snappen. Een persoon met NLD kan heel gemakkelijk alle wiskundige formules uit zijn hoofd leren, maar weet zelden hoe hij ze toe moet passen. De tafels zijn voor NLD patiënten gemakkelijk te leren, omdat het leren is, de tafels toepassen is weer een stuk moeilijker voor ze, en al helemaal de tafels boven de tien. Bij NLD patiënten word vaak Dyscalculie geconstateerd, dit is dé vorm van Dyslexie op het gebied van rekenen en wiskunde. Het voortgezet onderwijs: Een kind met NLD heeft moeite met veranderingen, dat betekent dat hij/zij zich moeilijk aan kan passen in nieuwe situaties, ze hebben op dat moment geen controle of overzicht meer in deze nieuwe situaties. Ze hebben net als ADHD patiënten behoeften aan een bepaald levensritme, en bij één of meerdere veranderingen word dit ritme verstoord. Wanneer een kind op de basisschool zit en een bepaald patroon gevonden heeft in zijn manier van naar school gaan en andere dingen, zijn er geen problemen meer. Hij heeft zich aangepast aan zijn omgeving en maakt er geen probleem meer van, hij schijnt het zelf niet meer in de gaten te hebben dat hij zoveel moeite heeft gehad met het overstappen van peuterschool naar basisschool. Deze problemen komen echter wel weer terug op ‘Het voortgezet onderwijs’. Op de basisschool wordt het kind voorbereid op het voortgezet onderwijs maar zit er op dat moment nog niet op, het lijkt voor het kind leuk en nieuw...totdat na de vakantie de nieuwe school begint. - Hij loopt naar binnen, door de gangen en kijkt op zijn rooster; waar moet hij heen, als ik nou maar niet te laat kom Hij raakt er helemaal zenuwachtig van, hij blijft zoeken; wat een immens groot
gebouw! O nee, ik ben het kwijt! Was het nog maar vroeger dat we maar één klaslokaal hadden, en maar één leraar die zo vertrouwd was. De tranen springen in zijn ogen, dan ziet hij het op het bordje naast de deur staan; lokaal 206. ‘Opluchting’ Hij loopt het lokaal binnen en iedereen staart hem aan, onmiddellijk krijgt hij het weer warm en word zenuwachtig. De leraar kijkt hem aan en begint tegen hem te schreeuwen, dit is nu al de 2e les dat je bij mij te laat komt, ik heb er genoeg van, iedereen komt op tijd, maar jij niet! Waar was jij? ‘Ik eeh…’ Ga er maar uit, ik hoef je niet meer in mijn les, aan laatkomers heb ik niets ze verstoren mijn lessen ‘Ga maar’! Als hij buiten op de gang staat, lopen de tranen over zijn wangen hij voelt zich onbegrepen, hij gaat in de aula zitten en trekt zich terug. Bij zijn andere lessen zegt hij niets of heel weinig, zijn leraren vinden hem een beetje raar, ze begrijpen niet wat er in hem omgaat, en als ze het vragen wil hij er niet over praten. Met een aantal vakken die hij heeft, gaat het niet zo goed. Vakken zoals Wiskunde, Natuurkunde, en Scheikunde Gisteren had hij weer een 2,5 voor zijn wiskunde SO, nog minder als de week ervoor. Hoe zou het komen? Hij snapt er niets van zou; zou hij dan dom zijn? ‘nee’ want gisteren haalde hij nog zo’n een prachtig cijfer voor zijn Franse repetitie, en voor Engels en Duits en Nederlands staat hij ook gemiddeld bijna allemaal een 7,5. ‘Waarom ben ik zo slecht in wiskunde en snap ik ook vaak mijn grammatica van mij talen niet? De andere kinderen willen niet met hem praten, want ze vinden hem maar vreemd, hij zegt ten slotte nooit iets behalve als het bijna uit hem wordt getrokken. Veel vrienden heeft hij niet, eigenlijk heeft hij er geen, niemand gaat echt goed met hem om. Veel mensen vinden hem bijdehand, omdat hij altijd zoveel weet bij zijn Taallessen, ze noemen hem daarom ook vaak ‘bijdehandje’ hij wordt er verdrietig van omdat hij zó helemaal niet wil overkomen. Vaak denkt hij, ‘waarom ben ik zo anders’? Waarom begrijpen mensen mij niet? Waarom begrijp ik mijzelf niet? Waarom lukt mijn schoolwerk vaak niet? Waarom wil niemand vrienden met mij zijn? ‘Wat is er met mij aan de hand?’
In dit korte verhaal staat beschreven hoe een persoon met NLD zich kan voelen; ongelukkig, onbegrepen, en sociaal niet al té vaardig. Een NLD durft zich niet open te stellen voor nieuwe dingen, maar met veel hulp kan dit een heel eind verholpen worden. Dit geldt ook voor zijn sociale vaardigheden, deze kunnen verbeterd worden door de persoon zelf, dit kan het beste als hij zelf weet dat hij het NLD-syndroom heeft. Wat voor uitwerking heeft het NLD-syndroom in de hersenen? NLD is dus een stoornis die zich voordoet in de rechterhersenhelft, het gaat om de samenwerking van de balans tussen de linker en rechterhersenhelft. Dit heeft tot gevolg dat er dus een storing komt in de rechterhersenhelft, weinig inzicht geeft aanwijzingen voor een stoornis in de lange afstandsbanen tussen beide hersenhelften. Ze hebben NLD kunnen ontdekken door uit te zoeken wat er zich in de rechterhersenhelft nog meer afspeelt, en welke betrekking dat heeft tot het denkvermogen van mensen. Daarop zijn ze tot de conclusie gekomen dat NLD de stoornis is die bij verschillende mensen toch dezelfde kenmerken heeft. Witte stof: Aan de rechterkant van de hersenen bevindt zich te weinig ‘witte stof’, en deze witte stof heeft men nodig om te kunnen automatiseren. Na het automatiseren gaat het naar de rechterhersenhelft. Dat is dus even heel moeilijk uitgelegd. Bij NLD moet een kind dus heel veel oefenen om zich de vaardigheden eigen te maken. Dit gaat op voor motorische vaardigheden zoals lopen, fietsen, veters strikken, en aan en uitkleden enzovoorts. Dit geldt dus ook voor schoolvakken als gymnastiek. Het tekort aan ‘witte stof’ in de hersenen van een NLD patiënt is gevolg het van een virus dat zich heeft ontwikkeld tijdens de zwangerschap. Het kan ook komen door een tekort aan zuurstof na de geboorte. Het kind is in zijn eerste levensjaren erg gevoelig voor de aantasting van deze witte stof. De hersenen van een NLD patiënt kunnen ook moeilijk de link leggen tussen logische dingen, zoals oorzaken en gevolgen. De linkerhersenhelft wordt gezien als het verstandelijke deel, de rechterkant van de hersenen, word gezien als de emotionele en gevoelige kant, dit kan nare effecten hebben op sociale kanten van het leven. Ook word in de rechterhersenhelft overzicht en inzicht geregeld dit gebrek aan inzicht kan leiden tot faalangsten, en tekort aan zelfvertrouwen en
angststoornissen. Doordat de rechterhersenhelft zo slecht ontwikkeld is, leert een NLD kind door af te gaan op dingen die hij/zij kan leren, zien en horen. Hij wil het liefst geen dingen zelf uitvinden, en zal dus op jonge leeftijd nooit iets in zijn mond stoppen. Ook klimt hij niet graag in bomen, of klimrekken, spelletjes en dingen die er op lijken houdt hij ook niet van. Hoe kan men het NLD-syndroom vaststellen? Het NLD-syndroom is nog niet lang bekend, het is pas in 1985 voor het eerst ontdekt en beschreven door Dr. Byron Rourke. Omdat het pas zo kort geleden is ontdekt, hebben vele mensen geen flauw idee wat het NLD syndroom precies inhoud. Hierdoor kunnen mensen als ze symptomen van het syndroom zien niet plaatsen wat het voor iets is. Sinds een paar jaar kan NLD getest worden, dit kan een hoop helderheid geven. De testen die de volwassenen of kinderen moeten afleggen, zijn heel internsief. Ze duren ongeveer 2 werkdagen, er word dan van alles getest zoals: - Het IQ van de persoon - Motorische en cognitieve ontwikkeling - De ontwikkelingsgeschiedenis van de persoon - Schoolprestaties van het kind - Verbaal vermogen van de persoon (talen) - Non verbale vermogen van de persoon (wiskunde) - Algemene kennis van woordenschat - Het korte termijngeheugen van de persoon - Performale IQ (onafgemaakte tekeningen afmaken, Sociale situaties inschatten) - Neuro-psychologisch onderzoek (hoe de verwerking van de hersenen gaat) - Heel soms moet er ook een kinderpsychiatrisch onderzoek plaatsvinden. Verwarring met andere syndromen: NLD word vaak vergeleken met ADHD, PPD(stoornis die verwant is met autisme). Dit komt omdat veel van de verschijnselen overeenkomen met NLD maar, toch níet helemaal met elkaar kloppen. NLD en ADHD of PPD kunnen samengaan, dit komt nog best vaak voor. Begeleiding bij NLD: NLD kan niet worden genezen, daar moeten de persoon en zijn omgeving mee leren om te gaan.
Dit betekent dat zowel de persoon als zijn omgeving goed geïnformeerd worden over dit syndroom. Leraren van de NLD patiënt moeten duidelijk geïnformeerd worden over dit syndroom, zodat zij het kind dan hulp kunnen bieden op school. Ze kunnen zo het kind helpen met zijn vermogen en onvermogen. Door gebruik te maken van de sterke kanten van het kind kunnen manieren gevonden worden om de zwakkere punten te stimuleren. Het belang van een diagnose: NLD is vrij moeilijk vast te stellen, omdat het nog zo onbekend is. Maar toch is het erg belangrijk om NLD op tijd vast te stellen, dit kan een heel stuk helpen in de verdere ontwikkeling van het kind. Dit gaat op voor sociale ontwikkeling, motorische ontwikkeling, en de verdere loopbaan van het kind op het gebied van school en werk. Het vermogen van de omgeving om, om te gaan met de vermogens van een NLD patiënt spelen een belangrijke rol, omdat emotionele problemen vrij logisch zijn bij een kind dat steeds overvraagd wordt. Het is dus van zeer groot belang dat de diagnose NLD op tijd wordt vastgesteld als er symptomen zijn die veel gemeen hebben met het NLD-syndroom. Dit kan het kind of de persoon helpen het beste uit zichzelf te halen. * Sites over NLD: www.NLD.be www.tourette.be/tsplus/nld.shtml www.NLD.nu www.NLDinfo.nl www.NLD.startmee.nl ●Deze sites bevatten veel duidelijke informatie over NLD. Dyscalculie: In een gedeelte van een deelvraag die ik eerder in dit werkstuk heb beschreven gaat het over wiskundige problemen. Het probleem wat dus vaak bij NLD ook word geconstateerd is Dyscalculie, de wiskundige vorm van Dyslexie. Dat Dyscalculie bij NLD hoort komt omdat rekenvaardigheid ook word behandeld in de rechterhersenhelft. Dyscalculie is vrij onbekend en heeft dringend uitleg nodig, omdat er steeds meer mensen zijn die met dit probleem kampen. Gewoon een rekenstoornis?:
Dyscalculie is niet zomaar een stoornisje in de hersenen die betrekking heeft op wiskundig gebied. Dyscalculie is een soort van ‘helemaal niets begrijpen van cijfers’ Dit geld voor gewone rekensommen, als klokkijken, en geld. Ruimtelijk inzicht is voor personen met Dyscalculie ook moeilijk, ook gewoon inzicht is een probleem. Wil men van Dyscalculie bij een kind spreken dan moet er sprake zijn van een grote achterstand in rekenen in vergelijking met leeftijdgenoten. Daarnaast moeten er geen andere stoornissen en geen gestoorde ruimtelijke ontwikkeling aanwezig zijn. De aanwezigheid van een stoornis en of een afwijking in de ruimtelijke ontwikkeling kunnen ook een oorzaak zijn van het vóórkomen van rekenproblemen bij het kind, in dat geval spreek je van secundaire leerstoornissen. Men spreekt vaak ook van Dyscalculie wanneer leerlingen blijvende en opvallende moeilijkheden hebben met rekenvaardigheden en wiskunde terwijl ze over een normale intelligentie beschikken. Deze leerlingen kunnen moeilijkheden hebben met het begrijpen van de wiskunde, maar de moeilijkheden kunnen zich ook uiten in opvallend veel rekenfouten zonder gemis aan begrip. Als een kind niet goed kan rekenen heeft dat in de basisschool minder consequenties dan als er met lezen iets aan de hand is, omdat rekenen een veel kleinere rol speelt bij de andere vakken. * Sites over Dyscalculie: - www.dyscalculie.pagina.nl - www.dyscalculie.org - www.dyscalculie.tk ●Deze sites bevatten veel informatie over het begrip ‘Dyscalculie’, er word duidelijke uitleg gegeven over wat de stoornis inhoud en wat men eraan kan doen. Gedicht: Ik heb een bijzonder probleem. Mijn rechterhersenhelft werk niet optimaal. Daarom heb ik er veel moeite om visueel – ruimtelijke informatie op te nemen en te integreren. Maar nog belangrijker is dat ik erg veel moeite heb met het leren van nieuwe dingen.
Hierdoor krijg ik problemen met leren maar ook met mijn sociaal functioneren. Ik ben sociaal kwetsbaar. Ik begrijp de ander soms niet. Hierop kan ik heftig reageren of ik trek me terug. Dan raak ik vaak in een sociaal isolement. Ik wil dat niet. Ik wil erg graag in jullie wereld leven en groeien. Geef me een kans. Ik heb behoefte aan veiligheid structuur en voorspelbaarheid. Help me bij allerlei nieuwe situaties. Ik heb een weerstand tegen veranderingen. Ik wil op nieuwe situaties grip krijgen. Help me daarbij. Bij het leren moeten jullie het verwachtingspatroon bijstellen. Ondanks mijn goede verbale vermogen, heb ik meestal erg veel moeite met begrijpend lezen en inzichtelijk rekenen. Geef mij maar vertrouwen, motiveer mij. Vooral na succeservaringen krijg ik weer lucht om nieuwe probleempjes aan te pakken. ● In dit gedicht wordt in het kort uitgelegd wat NLD inhoud, en wat de NLD patiënt kan voelen. Primaire, Secundaire vormen van NLD: De vorm van NLD die ik in dit werkstuk heb beschreven is de primaire vorm van het syndroom. De secundaire vormen zijn een stuk minder erg als de primaire vormen, ze hebben natuurlijk wel een heleboel van dezelfde symptomen als de primaire vorm maar, de persoon uit ze dan in mindere mate. Zoals ‘niet sociaal zijn’ is bij de secundaire vorm veel minder aanwezig. En zo heb je er nog meerdere zoals, geen woede-uitbarstingen bij de secundaire vorm.
