PICA workshop “Acute Zorg”
Mensenlevens Redden met Wiskunde: van reactieve naar proactieve planning van ambulanceritten Prof.dr. Rob van der Mei Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) Vrije Universiteit Amsterdam Amsterdam Centre for Business Analytics (ACBA)
Overzicht: 1. Ambulancezorg in Nederland 2. Optimale locatie brandweerkazernes en ambulancestandplaatsen 3. Dynamisch Ambulance Management Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
: van Reactief naar Proactief
Gebruik van data-science technieken en Wiskundige optimalisatie voor optimaliseren logistieke processen in acute zorg Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
1
Acute zorg systeem PICA workshop “Acute Zorg”
Bron: RIVM
• Verstoppingen als capaciteit niet is afgestemd op patiëntenstromen Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
Trends ambulancezorg PICA workshop “Acute Zorg”
Bron: RIVM
• • • •
gemiddelde toename van 4,2% per jaar over 2008-2013 grote regionale verschillen (meldkamergedrag!) groei kan worden verklaard door demografische ontwikkelingen ook internationaal consistente groei (VS, UK, Canada, Australië, Zwitserland) Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei 4
2
PICA workshop “Acute Zorg”
Uitdagingen in ambulancezorg
Feiten: • 1 miljoen meldingen per jaar, waarvan 500000 A1-ritten • 35000 rijtijdoverschrijdingen
Vragen: 1. 2. 3. 4.
Hoeveel calls kunnen we verwachten en van waar? Hoeveel ambulances per standplaats nodig? Wat zijn optimale locaties voor standplaatsen? Hoe houden we een goede bedekking? Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Data en voorspelbaarheid
• Call-detail records van aantal jaren • Schattingen call-volume, source/destination • Schattingen rijtijden, % naar ziekenhuis,… Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
3
Initiële data-analyse number of A1 calls per day (1st half year of 2007)
Koninginnedag 120
100
call volume
PICA workshop “Acute Zorg”
140
Nieuwjaarsdag
80
60
gemiddelde
40
20
01 /1 2 08 /20 /1 06 2/ 15 20 /1 06 2 22 /20 /1 06 2/ 29 20 /1 06 2 05 /20 /0 06 1 12 /20 /0 07 1/ 19 20 /0 07 1 26 /20 /0 07 1/ 02 20 /0 07 2 09 /20 /0 07 2/ 16 20 /0 07 2 23 /20 /0 07 2/ 02 20 /0 07 3 09 /20 /0 07 3/ 16 20 /0 07 3 23 /20 /0 07 3/ 30 20 /0 07 3 06 /20 /0 07 4 13 /20 /0 07 4 20 /20 /0 07 4 27 /20 /0 07 4 04 /20 /0 07 5 11 /20 /0 07 5 18 /20 /0 07 5 25 /20 /0 07 5/ 20 07
0
time
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Voorspelbaarheid
Voorspelbaarheid: • trend • verloop over de dag • weekpatronen • seizoensinvloeden Overall: call volumes zijn vrij goed te voorspellen op basis van historische gegevens Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
4
PICA workshop “Acute Zorg”
Optimale locaties van brandweerkazernes
• • •
Verspreiding brandweervoertuigen over de regio continu proces Locaties en bezetting kazernes aanpassen Maar hoe? Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Optimale locaties van brandweerkazernes
Vraag: Waar kazernes plaatsen zo dat overschreidingen minimaal?
Moeilijkheid: • Meerdere typen voertuigen (tankautospuit, waterongevallen,…) • Meerdere target aanrijtijden (5, 6, 8 of 10 minuten)
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
5
PICA workshop “Acute Zorg”
Brandweer
Voertuigtypen Tankautospuit: 22 Redvoertuig: 9 Hulpverleningsvoertuig: 3 Waterongevallenwagens: 2
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Herverdeling voertuigen
• 19 brandweerwagens • Huidige verdeling kazernes: bedekking 85% → 91% Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
6
Wijzigingen locaties PICA workshop “Acute Zorg”
4 wijzigingen
Conclusie • Door klein aantal nieuwe locaties enorme winst Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Optimale locaties van standplaatsen
straal 15-minuten
bedekking 15-minuten
Gegeven: Aantal ambulances, gemiddelde afstanden tussen postcodegebieden
Vraag: Wat zijn optimale locaties van standplaatsen, zodanig dat kans dat aanrijtijd > 15 minuten minimaal is? Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
7
PICA workshop “Acute Zorg”
Optimale locaties van standplaatsen
straal 15-minuten
bedekking 15-minuten
Gegeven: Aantal ambulances, gemiddelde afstanden tussen postcodegebieden
Vraag: Wat zijn optimale locaties van standplaatsen, zodanig dat kans dat aanrijtijd > 15 minuten minimaal is? Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Optimalisatie standplaatsen
Moeilijkheid: Gelijktijdigheid: wat als een of meer ambulances bezet zijn?
Model:
Algoritme voor bepaling optimale locaties van standplaatsen, zodanig dat kans dat aanrijtijd > 15 minuten minimaal is
Conclusie: Sterke reductie rijtijdoverschreidingen mogelijk door optimalisatie Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
8
PICA workshop “Acute Zorg”
Dynamisch Ambulance Management
Dynamische Ambulance Management: • VWS-ritten optimaliseren • Gelijktijdigheid van ritten: klassieke schuifregels niet effectief • Van reactief naar pro-actief (‘REPRO’) • Veelbelovend, maar uitvoering niet triviaal Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Basissituatie (geen incidenten)
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
9
PICA workshop “Acute Zorg”
Proactieve relocaties na incidenten in Almere (2) en Lelystad (1)
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
Uitdagingen voor DAM Practische uitdagingen: PICA workshop “Acute Zorg”
• Acceptatie • niet te veel relocaties • Alleen op bepaalde momenten (bijv. vertrek bij ziekenhuis)
• Acceptable alleen als het echt beter is dan ‘statisch’ • Dichtbij optimum, meer VWS-ritten…
Rekentijden: • Toestanden: locaties ambu’s, basislocations, ‘status’ van de ambu’s, locaties van incidenten… • State-space explosion (‘curse of dimensionality’) • Optimalisatie-algoritmen werken alleen voor kleine problemen • Nodig: snelle en ‘schaalbare’ heuristieken (approximaties) Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
10
Prestatiematen PICA workshop “Acute Zorg”
penalty 1
1
0.9
Based on ‘expert opinion’ 0.1 0
0 720 sec
720 sec 0
Penalty functie om ‘performance’ te meten Target: 12 minuten = 15 minus uitruktijd Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Heuristiek 1: Onbeschikbaarheid Voor elk postcodegebied: • Tijd tot dichtstbijzijnde ambu = 276 seconden • Kans = 0.033
Onbeschikbaarheid = 0.006 x 0.033 = 0.00018 Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
11
PICA workshop “Acute Zorg”
Heuristiek 1: Onbeschikbaarheid
L
A
A Z
A
L
Z
D
E
U
Voorbeeld: totale onbeschikbaarheid in gegeven situatie = 0.49201
Z
Sturen van ambulance van Zeewolde naar Lelystad reduceert onbeschikbaarheid van 0.49 → 0.29
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Simultane Relocaties
Idee: Ga zo snel mogelijk naar ‘optimale’ configuratie
Tradeoff: Korte tijd naar ‘optimum’ vs. aantal relocaties Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
12
PICA workshop “Acute Zorg”
Niet teveel schuiven
Beperking op ambulance relocaties (Q, M) 1. Relocatie alleen als verbetering bedekking q > Q 2. Niet meer dan M simultane relocaties
Observaties 1. Aantal relocaties zakt snel dat drempelwaarde Q stijgt 2. Klein aantal relocaties geeft al boost in performance Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Case Studie
= hospital = demand point = potentiële stopplaats
Amsterdam, 17 juni 2015
13
Case Studie 20 PICA workshop “Acute Zorg”
#
Compliance Table
1
27
2
26, 49
3
20, 26, 41
4
1, 10, 20, 41
27 49
1
41
10 Signficante reductie van
26 Amsterdam, 17 juni 2015 rijtijdoverschrijdingen
PICA workshop “Acute Zorg”
Heuristiek 2: On-line DAM
Statisch: voertuigen gekoppeld aan basisstations Dynamisch: voertuigen flexibel inzetbaar (set potentiële locaties) Acceptatie: niet teveel VWS-ritten! Idee: relocaties alleen op momenten waarop voertuig weer beschikbaar komt Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
14
PICA workshop “Acute Zorg”
Basis: Optimale Statische Toewijzing
Gegeven: • • • • • • •
aantal voertuigen |A| set of basislocaties W set demand points V reistijden ‘busy fraction’ q: utilisatie per voertuig node i demand di (op basis van historische data of forecast) node i bedekt door k ambu’s, covered demand Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
MEXCLP
PICA workshop “Acute Zorg”
Maximum Expected Covering Location Problem
p
max d i (1 q)q k 1 yik
(verwachte bedekking)
iV k 1
yik = 1 als i in range ≥ k ambu’s, of 0 xj = # voertuigen op locatie j (j in W) Wi = set of voertuigen in bereik van node i
Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
15
PICA workshop “Acute Zorg”
Dynamische MEXCLP Oplossing
• Verwachte bedekte vraag: • Definieer ‘marginale verbetering’: Idee: stuur ambulance naar location met grootste marginale bedekking (volgens MEXCLP) Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Optimale Statische Oplossing (MEXCLP)
Simulatie: Poisson, 80% naar ziekenhuis na incident Performance: fractie rijtijdoverschrijdingen = 3.9% Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
16
PICA workshop “Acute Zorg”
Dynamisch MEXCLP oplossing
1. 2. 3. 4.
Beschouw alleen de beschikbare ambulances Rijdende ambulances zijn al op hun bestemming Op elk moment, bereken marginale verbetering in coverage (voor elke basislocatie) Gaan naar basioslocatie met de grootste marginale verbetering
Performance: reductie rijtijdoverschrijding met 40% Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
PICA workshop “Acute Zorg”
Conclusie
1. Algoritmen voor uitvoeren standplaatsoptimalisatie beschikbaar 2. Nieuwe en effectieve DAM-algoritmen beschikbaar 3. Enorme reducties rijtijdoverschrijdingen mogelijk 4. Pilot in samenwerking met GGD Flevoland Amsterdam, 17 juni 2015
© Rob van der Mei
17
PICA workshop “Acute Zorg”
Rob van der Mei
[email protected] 06-13492229
Amsterdam, 17 juni 2015
©©Rob Robvan vander derMei Mei
18