> I k ga op reis en vergeet... Ga naar > 16
> Welk type reiziger ben jij? Ga naar > 20
>W at als er iets fout gaat? Ga naar > 28
> www.wijsopreis.nl 2008/2009
wijs op reis Een stedentripje naar New York, fietsen door China, vrijwilligerswerk in Ghana of met de caravan de Route du Soleil afrijden richting de Spaanse costa’s. Jaarlijks trekken miljoenen Nederlanders de grens over. Om te genieten van zon, zee, strand. Om oude steden te ontdekken of cultuur te proeven. Om de wereld te ontdekken op hun manier. Terug naar die leuke camping van vorig jaar. Of gewoon vertrekken en zien waar je uitkomt. Een geplande groepsreis naar de zon of last minute genieten van de sneeuw. Je zoekt het avontuur op, of juist alle comfort van de wereld. Misschien regel je alles zelf. Of laat je alles regelen door een reisorganisatie. Op welke manier je ook gaat, en waar je ook naartoe gaat: met een goede voorbereiding voorkom je dat je ontspannende vakantie om de verkeerde reden onvergetelijk wordt. Wijs op reis gaan, begint in Nederland. Met een goede reisverzekering, het alarmnummer van de bank, je paspoortnummer op zak, eventuele inentingen halen en zorgen dat je thuis iedereen goed geïnformeerd achterlaat. Of je nu naar de tropen gaat, naar een costa of naar de bergen. Zorg dat je vakantie om de juiste reden onvergetelijk wordt! Doe je voordeel met alle tips en informatie in deze brochure en ga altijd eerst langs www.wijsopreis.nl. Want daar vind je het meest actuele reisadvies voor jouw bestemming, plus onze handige checklist.
Goeie reis!
0
Inhoud 04
Europa
Op pelgrimstocht naar Santiago de Compostela.
06
Een ongeluk zit in een klein hoekje
Een degelijke voorbereiding bespaart je een hoop ellende.
08
Wijs op reis tips
Met internationale toegangsnummers, verzekerd op reis, zwarte zaterdagen en nog veel meer!
10
Azië
Een fietstocht naar het dak van de wereld: Tibet.
12
Het thuisfront
Maak van thuisblijvers geen…
14
Oost-Europa
Een stedentrip naar Moskou is met niets te vergelijken.
16
Niks vergeten?
De meest vervelende vraag als je op het punt staat te vertrekken.
18
Noord-Amerika
Met je gezin op campertocht slaat de kooplust toe.
20
Welk type reiziger ben jij?
Een geboren globetrotter? Of veroordeeld tot de achtertuin?
22
Oceanië
Miljoenen schapen, raar verkeer en woeste natuur.
24 In het buitenland. En dan?
Koffers uitpakken en relaxen maar. Of toch niet?
26
Afrika
Vrijwilligerswerk in Afrika is meer dan intens.
28
Wat als er iets fout gaat?
Een goede voorbereiding zegt ook niet alles…
30
Zuid-Amerika
Een wereldreis idyllisch eindigen op een bountyachtig eiland.
0
Europa
op pelgrimstocht naar Santiago de Compostela
Europa-reizigers opgelet! extra alert op berovingen > Wopees toeristische plaatsen. Zoals markten, handelscentra en het openbaar vervoer. edische voorzieningen zijn > Mvaak duur, sluit een goede reisen ziektekostenverzekering af. Zeker als je risicovolle sporten gaat doen, zoals hangliden, raften en skydiven!
0
Kijk op www.douane.nl welke > producten je mag in- en uitvoeren. Overal ter wereld moet je reke> ning houden met een mogelijke terroristische aanslag. Ook in Europa. Laat je dus hierover informeren voor je op reis gaat. ontroleer het actuele reisadvies > Cvoor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl
Merel en Carlos wilden de elementen sport en cultuur in hun vakantie. Ze gingen hun relatie testen op een voettocht naar Santiago de Compostela. Een reis van vijf maanden, 2500 kilometer en wat gekibbel. Waarom op pelgrimstocht? Merel: De religieuze motieven waren niet de hoofdzaak. We wilden een vakantie met sport en cultuur. Het werd onze droom vakantie! Op ‘bedevaart’ kom je allemaal mensen tegen die ook onderweg zijn naar Santiago en je zomaar helpen. Sommigen zie je regelmatig terug. Je krijgt een band met iemand die je in Nederland makkelijk links zou laten liggen. Maar je komt ook jezelf tegen. Dat kan heel heftig zijn.
Hoe zijn jullie begonnen? Carlos: Trainen, trainen, trainen. En toen ’s ochtends de weg op. Het voelde eerst als een eindje wandelen, maar dan wel met lichtgewicht tentje, benzinebrander en kleding. Het ging verrassend goed! Onze eerste lunch bestond uit broodjes kaas en pindakaas, ontsmettingsalcohol en opengeprikte blaren!
Hoe is het blarenprobleem verlopen? Merel: Langzamer lopen en meer pauzes nemen. Later werden dat rustdagen. Want soms trek je het even niet. Maar opeens vliegen de dagen en de kilometers je voorbij. Het lopen wordt een tweede natuur en je voelt pas ’s avonds in de tent hoe moe en oververhit je benen zijn. Gelukkig had Carlos daardoor weinig zin om te ruziën over ‘alle 999 dingen die ik in mijn tas had gestopt en in no-time over de hele tent kon verspreiden’. Dus dat scheelde! Wel namen we af en toe een hotelletje voor de luxe en om alle kleding goed te kunnen wassen.
begrepen. Het fijnste was na een dag lopen een zwembad induiken en gewoon hangen. Want lopen in de zomerse hitte is niet zo fijn. Gelukkig hadden we uitgedokterd dat we in Zuid-Frankrijk zouden aankomen als de wind opsteekt. Daardoor viel het lopen naar Spanje qua hitte heel erg mee.
Hoe was de laatste dag? Merel: We hoefden nog twintig kilometer, gemiddeld liepen we negentien kilometer per dag, dus we wisten dat we het gingen halen. We telden af met elke nieuwe kilometerpaal die we tegenkwamen. Eenmaal aangekomen, voelde het als een anticlimax. Het voelde als andere steden. We gingen dus naar de kathedraal en naar het pelgrimsbureau om ons getuigschrift te halen. Daar laat je je credencial zien, het boekje waarin we elke dag in de refugio een stempel hadden laten zetten, en je krijgt een getuigschrift. Je moet wel spirituele of religieuze redenen opgeven, anders kan je ernaar fluiten. Moe, tevreden en spiritueel rijker hebben we daarna drie dagen in het hotel gelegen en vervolgens een vlucht terug genomen. Dat hadden we zeker verdiend.
Hebben jullie veel problemen onderweg gehad? Carlos: Viel mee. Samen in een tent leven was volgens mij het moeilijkste. Je moet in minstens drie talen je mannetje kunnen staan. Dat oefenden we onderweg. We kregen vaak een lift aangeboden op campings, van mensen die ons niet 0
een ongeluk zit in een klein hoekje Een gebroken sleutelbeen na een val van je mountain bike in de Ardennen of buikloop na het drinken van leidingwater in India. Een ongeval of ziekte kan je vakantie in één keer bederven. Gelukkig kan een degelijke voorbereiding je een hoop ellende besparen. Goed verzekerd? De basis voor iedere geslaagde vakantie: een reisverzekering met goede ziekte kostenverzekering. Van essentieel belang als je onverhoopt in een ziekenhuis wordt opgenomen. Want dat kan heel snel heel duur worden. Bijvoorbeeld als een helikopter je van een berghelling redt. Of je met een gipsvlucht terug moet naar Nederland. Een standaard ziektekosten verzekering dekt doorgaans niet alle kosten van ziekte of een ongeval in het buitenland. Controleer voor vertrek dus precies waartegen je verzekerd bent en sluit wanneer nodig een aanvullende verzekering af. Dit geldt zeker als je een sportief type bent. Dekt je verzekering wel de kosten van ongelukken bij risicosporten als bergbeklimmen, skiën of duiken? Hetzelfde geldt voor de landen waar je doorheen wilt reizen. Vallen die wel onder je verzekering? Niet elke verzekering heeft werelddekking. Check daarom het dekkingsgebied in je polis.
Voetjes op het droge Het is een cliché, maar ó zo waar: voor komen is beter dan genezen. Van die afgelegen bergpiste skiën, doe je het beste niet alleen, als je het al doet. Iets onschuldigs als pootjebaden is in 0
delen van Afrika, Azië en Zuid-Amerika niet altijd veilig. Met één duik in een vervuild Afrikaans beekje loop je met een beetje pech een worminfectieziekte op. Of bloeddiarree. Let er dus op waar je het water in springt. In warme landen is veel drinken belangrijk. Maar kraanwater is niet altijd drinkwater. Als je twijfelt, koop dan altijd een fles mineraalwater. Onze westerse magen zijn ook niet altijd bestand tegen het eten in warme oorden. Die oesters op de markt in Istanbul zien er misschien lekker uit, maar kunnen bronnen zijn van ziekmakende bacteriën. Eet dus geen rauw of halfrauw vlees of schelpdieren en was je groenten het liefst in gekookt water.
Meer weten? >L andelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering voor vaccinatieadvies en -centra, het laatste nieuws over epidemieën: www.lcr.nl > GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdiensten): www.ggd.nl > De reisdokter: www.dereisdokter.nl > Algemene informatie: www.vakantieboekje.nl > Gezond op reis: www.gezondopreis.nl > Op vakantie met baby’s en kleuters: www.samenopvakantie.nl > Vakantie in de tropen: www.tropenzorg.nl >A ctuele informatie over epidemieën en ziekten: www.travelalert.nl
Uitgerust op vakantie Het lijkt voor de haastige mens haast niet te doen, maar zorg dat je zo uitgerust mogelijk op vakantie gaat. Neem een dag rust voordat je de Alpe d’Huez beklimt. Een lange vliegreis of een vermoeiende autorit vergt veel van je concentratie vermogen. Beter is voor vertrek een paar dagen bijkomen voordat je in één ruk naar de camping in Tirol rijdt.
Inentingen en het gele boekje Avontuurlijke reizen vergen een degelijke voorbereiding. Bij vakanties naar (sub)tropische landen is het raadzaam te controleren of je je moet laten inenten tegen ziektes als difterie, tetanus, polio, hepatitis A, buiktyfus en gele koorts. Vraag uiterlijk zes weken voor vertrek bij de GGD, een arts, apotheek of vaccinatie centrum welke inentingen je nodig hebt. Of welke je nog een keer moet halen. Vaccins kunnen namelijk verlopen. In sommige landen is inenting tegen gele koorts verplicht. Zonder aantekening in het internationale bewijs van inenting (het gele boekje) kom je het land niet in. Neem dit boekje dus altijd mee.
Geneesmiddelen en EHBO Gebruik je medicijnen, dan is het een goed idee om bij een arts of apotheek een geneesmiddelenpaspoort (ook wel Europees Medisch Paspoort) aan te vragen. Daarin staat in verschillende talen welke medicijnen je gebruikt en welke
stoffen erin zitten. Handig als je onverhoopt zonder komt te zitten. Je medicijnen bewaar je het best op een koele en donkere plek. Een goed gevulde EHBOdoos is ook een onmisbaar hulpmiddel bij al die kleine ongelukjes onderweg of op de camping. Let wel op: ook verband kan over datum raken. Controleer niet alleen of je verbandtrommel compleet is, maar ook de houdbaarheid van de inhoud en of je alles mee mag nemen naar het buitenland. Zoals je paracetamolletje. Wij zien dat als een gewone pijnstiller, maar in het buitenland wordt het ingrediënt codeïne vaak als ‘drugs’ gezien. Opletten dus! 0
wijs op reis tips
Internationale toegangsnummers Vanuit de meeste landen kan je met het internationale toegangsnummer 0031 naar Nederland bellen. Een aantal belangrijke vakantielanden heeft een ander internationaal toegangsnummer: > Australië 001131 > Bahama’s 01131 > Canada 01131 > Hongkong 00131 > Indonesië 00131 > Japan 00131 > Thailand 00131 > Verenigde Staten 01131 > Zuid-Afrika 0931 Nederland Directnummers: telefoon 0800-0402 of 0900-8418.
Verzekerd van je reis Welke reisorganisaties kun je vertrouwen? Zo’n 650 reisondernemingen zijn aangesloten bij de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR). Leden van de ANVR zijn automatisch ook aangesloten bij de Stichting Geschillencommissie Reizen en de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR). Kijk op www.anvr.nl of bel 0900 - 235 26 87 (70 cpm) voor de lijst aangesloten reisbureaus. De Stichting Calamiteitenfonds dekt schade door onvoorziene ernstige gebeurtenissen op vakantiebestemmingen, zoals natuur rampen. Kijk op www.calamiteitenfonds.nl welke bestemmingen het fonds onveilig vindt en waarvoor een dekkingsbeperking geldt.
0
Zwarte zaterdagen 2008 19 juli 26 juli 2 augustus 9 augustus 16 augustus 30 augustus
Oostenrijk Frankrijk, Italië, Oostenrijk Frankrijk, Italië, Oostenrijk Frankrijk, Italië, Oostenrijk Oostenrijk Italië
Duiken? Raften? Hanggliden? Zorg voor een goede reis- en ziektekostenverzekering, zeker als je aan risicovolle sporten doet. En verzeker je alleen bij erkende organisaties. Controleer voor het afsluiten welke kosten de verzekering vergoedt bij ongevallen bij bepaalde sporten en in welke gebieden je verzekerd bent. Vergeet niet een annulerings verzekering af te sluiten.
Handig: mail jezelf op reis! Je weet nooit wat er kan gebeuren. Misschien ben je een sloddervos en raak je op reis je paspoort en visum kwijt, of al je kopieën van je reis- en ziektekostenverzekering. Of je wordt beroofd. Daarom is het altijd handig een kopie van je paspoort met jouw persoonsgegevens, visum, (internationaal) rijbewijs, reis- en ziektekostenverzekering naar jezelf te mailen. Een kwestie van scannen. Zo heb je altijd alle gegevens in handbereik om een nooddocument aan te vragen.
Voorkom onveilig vliegen Mag je dat flesje water meenemen het vliegtuig in? Of je thuisgesmeerde broodje pindakaas? De meest actuele lijst met wat je wel én niet mag meenemen in het vliegtuig staat op www.ec.europa.eu/ transport/air_portal. Ook publiceert de Europese Commissie regelmatig een blacklist onveilige luchtvaartmaatschappijen. Zij voldoen niet aan de minimum veiligheidseisen. Kijk op www.ec.europa.eu/transport/air-ban.
‘Maak van thuisblijvers geen...’
Wat mag ik meenemen naar huis?
Geen nieuws is goed nieuws, zeggen ze. Voor thuisblijvers geldt dat niet altijd. Maak geen spoorzoekers van ze! Zeker met je mobiele telefoon op zak en een internetcafé om de hoek. Spreek thuis duidelijk af wanneer je belt, sms’t of mailt en houd je er ook aan. Dat scheelt veel zorgen.
Binnen de EU > 110 liter bier > 90 liter wijn > 20 liter likeurwijn, zoals sherry of port > 10 liter sterke drank > 800 sigaretten > 400 cigarillo’s of sigaren > 1 kilo rooktabak Van buiten de EU > 200 sigaretten, 250 gram tabak (shag of pijptabak), 100 cigarillo’s óf 50 sigaren > 1 liter sterke drank óf 2 liter mousserende wijn óf likeurwijn zoals sherry of port > 2 liter niet-mousserende wijn > 50 gram parfum en 0,25 liter eau de toilette > 500 gram koffie óf 200 gram koffie-extracten óf koffie-essences > 100 gram thee óf 40 gram theeextracten óf thee-essences Meer meenemen? Dan betaal je belasting over wat je meer meeneemt. Iets anders mee? Dat kan tot € 175 per persoon belastingvrij. Kijk op www.douane.nl.
0
Azië
‘Voorbereiding zegt ook niet alles’
Azië-reizigers opgelet!
>
Sluit daarom een goede reisverzekering af voor diefstal, ziektekosHoud rekening met de plaatselijke ten, ongelukken en repatriëring. cultuur en andere normen en waarden. Zorg voor goed bedekVoorkomen is beter dan genezen: kende kleding en wees terughoucheck minstens zes weken voor dend met fysiek contact, zoals vertrek welke inentingen je nodig handen schudden. hebt.
>
In Azië vind je veel spullen voor Het klimaat verschilt sterk per > lage > regio prijzen, maar er zijn veel en seizoen. Controleer voor nep- en namaakartikelen in omloop. Let hierbij ook op in- en uitvoerkosten.
n Azië komen relatief veel > Iverkeersongelukken voor. 10
het afsluiten van je reis op regenof orkaanseizoenen. Controleer het actuele reisadvies > voor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl
Na verscheidende rondjes om de kerk te hebben gefietst in Nederland, trok Alex vijf maanden uit voor een fietstocht door Thailand en van China naar het dak van de wereld: Tibet. Lekker fietstochtje gemaakt? Ja, door prachtige landschappen! Van bananenbomen, theeplantages en rijstvelden tot prachtige woeste berg passen. Je belandt van het ene prachtige natuurgebied in het andere. Met enorme verschillen qua temperatuur. In de dalen en in de bossen is het broeierig, in de bergen bevries je bijna zonder zon. Dat is lastig, ik ben een paar keer in een zware hagelstorm terechtgekomen. Dan glijd je bijna van de berg af.
Een enorme inspanning. Of niet? Ja, maar ik had in Nederland maandenlang getraind. Ondanks die voorbereiding was na de derde dag de combinatie van vermoeidheid, darmproblemen en de hoogte te veel. Ik moest twee dagen rust houden. Die voorbereiding zegt dus ook niet alles. Ook na 2,5 maand stortte ik bijna in. Ik had twee bergpassen van 5000 meter beklommen met ijskoude tegenwind. Tijdens de afdaling, als je denkt dat je het heftigste hebt gehad, kreeg ik zeer pijnlijke bevriezingsverschijnselen. Moest ik weer stoppen.
Is het eten te vergelijken met onze Chinees?
door de kleine dorpjes fietst. Maar vrouwen reageren vaak heel zenuwachtig. Dan gaan ze giechelen. Ik heb zelfs een keer gehad, dat ik een winkel binnenkwam en dat de winkelmeisjes wegrenden.
Waar slaap je als fietser? De nachten zijn vaak koud, maar goed te doen in je tentje. Veel kleren aan, fleece deken om en als een soort mummie je slaapzak in. De hotels variëren van zeer comfortabel, tot stinkende schuurtjes, van afwerkplekken tot slaapzalen boven een restaurantje. En overal enorme herrie! Gelukkig had ik oordoppen bij me.
Had je tevoren alles goed geregeld? Zo veel mogelijk. Qua vaccinaties, visums, goede reisverzekering, want je weet nooit. Maar je moet ook veel daar regelen. Ik was bijvoorbeeld in een regio van Tibet illegaal. Daar mag je niet zelfstandig reizen. En dat kun je niet van tevoren regelen. Toen ben ik toch naar de Public Security Buro gegaan om mijn criminele daad te bekennen. Dat kun je maar beter doen. Braaf vragen beantwoorden, vingerafdrukken zetten, boete betalen en met een ‘alien travel permit’ mocht ik weer op weg naar het dak van de wereld.
Absoluut niet. Vooral het eten in Thailand is fantastisch! Niet alleen in de restaurantjes, maar ook op de vele avondmarkten. Heerlijke dingen, als ‘sticky rice with mango’, pad thai, megagarnalen van de barbecue. En in toeristische oorden kan je zelfs koud bier en pizza krijgen. Een enkele keer is het wat minder. In Liuzhou kreeg ik bijvoorbeeld hond voorgeschoteld.
Hoe reageren de kleine Aziaten op een lange oerHollandse man? Ze vinden het prachtig! Tijdens het fietsen zwaaien mensen naar je, kinderen rennen enthousiast een stukje met je mee als je 11
het thuisfront Met een mooie bestemming in het vooruitzicht slaat het hart vaak op hol. Snel je koffer van zolder halen, inpakken en wegwezen. Verleidelijk, maar niet slim. Want hoe laat je je huis achter? Wie zorgt er voor je huisdieren? En hoe houd je contact met het thuisfront? Het licht uit of aan? Niets zet zo’n domper op je vakantievreugde als thuiskomen en zien dat er is ingebroken. Of dat stapels post de deur belemmeren en de plantjes dood zijn. Voor je vertrekt is het daarom slim om je huis ook voor te bereiden op vertrek. Om inbraak te voorkomen, is het belangrijk dat je huis er bewoond uitziet. Misschien kan iemand tijdens jouw vakantie in jouw huis blijven slapen. Of vraag iemand de planten te verzorgen, de gordijnen open en dicht te doen, de post uit de brievenbus te halen en af en toe het licht te laten branden. Laat stekkers uit de stopcontacten, waakvlammen uit en de tv van de stand-byknop af. Niet alleen goed voor het milieu, maar je voorkomt ook eventuele brandschade door kortsluiting of blikseminslag. Je kunt wel een lamp aangesloten laten met een tijdklok. Zodat het licht op ingestelde tijden aan- en uit gaat en
je huis er bewoond uit ziet. In de winter is het slim om de waterleiding en buitenwater leidingen af te sluiten.
Sloten en juwelen Goede sloten en verlichting ontmoedigen dieven. Vergeet daarom niet alle ramen en deuren goed te sluiten en op slot te doen. Ook dat ene kleine raampje aan de achterkant. Zonder aantoonbare sporen van inbraak, kan de verzekeringsmaatschappij weigeren de schade te vergoeden. Met goede verlichting rondom het huis kunnen dieven niet onopgemerkt hun gang gaan. Leg sieraden, geld en belangrijke papieren in een bankkluis en omschrijf kostbaarheden op registratiekaarten. Die kun je bij de politie halen, maar je kunt daar ook vragen naar tips voor inbraakpreventie. De verzekeringsmaatschappij heeft vaak ook handige tips.
Maak duidelijke afspraken over wanneer je belt
12
Het lijstje voor thuisblijvers >K opie van de reisgegevens, met vakantieperiode, naam, adres, telefoonnummer en e-mail van hotel of camping. >K opie van jouw reis-, auto- en ziektekostenverzekering met polisnummer en contactgegevens verzekeraar. >K opie van jouw paspoort, visum, bewijs van inentingen, (internationaal) rijbewijs, bankpas en creditcard. >V luchtnummer en luchtvaartmaatschappij van heen- en terugreis. > Kenteken, merk, type en kleur van auto en reisroute.
“We bellen/mailen/faxen...” Je kunt de tijd van je leven hebben in het buitenland, maar vergeet niet af en toe naar huis te bellen, mailen of faxen. Minstens één keer per week. Zo weten ze dat alles goed gaat en dat scheelt zorgen. Andersom geldt hetzelfde: zorg dat je bereikbaar bent voor het thuisfront en maak duidelijke afspraken over wanneer je belt. Neem je je mobiele telefoon mee? Controleer thuis of je een adapter mee moet nemen, in verband met andere voltages. Bellen in het buitenland met je mobieltje kan aan de prijs zijn. Vraag de actuele tarieven aan bij je provider en of je kunt bellen in het buitenland met jouw mobiel. Geen dekking of extreem hoge tarieven? Geen nood, je kunt ook met een lokale telefoonkaart bellen. Vanuit het postkantoor of de telefooncel is vaak goedkoper dan vanuit het hotel. Vergeet dus niet telefoonnummers mee te nemen. En zorg dat je bereikbaar bent via e-mail. Internetcafés zijn er overal ter wereld, vaak kun je ook in je hotel gebruik maken van internet. Wil je collect bellen? Bel dan eerst een Nederland Directnummer of Home Directnumber (telefoon 0900-8418), daarna word je doorverbonden.
Wat gebeurt er thuis en in de wereld? Blijf altijd op de hoogte van het nieuws. Zeker als je ver van de ‘bewoonde wereld’ reist, is het verstandig om je regelmatig te oriënteren over wat er in de wereld gaande is. Dat kan via de radio-uitzendingen van de Wereldomroep. Die zijn vrijwel over de hele wereld te ontvangen met de wereldontvanger (korte golf) en satelliet. Ook worden ANWB-oproepen van de alarmcentrale via de Wereldomroep omgeroepen. Alle actualiteiten en ANWB-oproepen zijn toegespitst op de desbetreffende regio. De BVN-TV, de televisiezender voor Nederlandstaligen in het buitenland, kun je ontvangen in Europa, Noord-Afrika, het Nabije Oosten, Azië, Zuidelijk Afrika, de Verenigde Staten, Latijns-Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland, de Nederlandse Antillen en Aruba. Via de Wereldomroep en BVN-TV, of via Nederlandse kranten die in het buitenland te koop zijn, zoekt de ANWB Alarmcentrale ook contact met onbereikbare reizigers. Dit kan alleen als een eerste of tweede graadfamilielid (ouder, kind, broer, zus, grootouder, kleinkind) van de reiziger een levensbedreigende ziekte krijgt of overlijdt.
13
Oost-Europa
‘Ik heb me zelden zo welkom gevoeld’
Oost-Europareizigers opgelet! Voorkomen is beter dan genezen: > check minstens zes weken voor vertrek welke inentingen je nodig hebt.
>
ees extra alert op verschillende W vormen van criminaliteit, zoals berovingen, zakkenrollen, autoinbraken, maar ook vreemde lingenhaat. Loop niet te koop met je fototoestel of dure sieraden.
medische voorzieningen zijn > inDeveel landen zeer beperkt.
n sommige landen wordt bege> Ileiding en betrouwbare opvang aangeraden tijdens je reis. Wees voorzichtig op de wegen, > want het wegennetwerk is vaak slecht onderhouden. Het rijgedrag laat ook vaak te wensen over. Overal ter wereld moet je rekening > houden met een mogelijke terroristische aanslag. Ook in OostEuropa. Laat je dus hierover informeren voor je op reis gaat. Controleer het actuele reisadvies > voor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl 14
Russen debatteren al eeuwenlang over de vraag of ze nu meer bij Europa horen of bij Azië. In Moskou kwam Winston uit Den Haag erachter dat die discussie compleet zinloos is. Rusland is met niets te vergelijken. Voor de westerling wel even wennen. Waarom Moskou? De Russische geschiedenis heeft me altijd erg geboeid. Vooral de geschiedenis van de Koude Oorlog en het communisme. Ik was heel benieuwd wat ik daarvan zou terugzien. Bovendien heeft Moskou iets onweerstaanbaar mysterieus.
En? Kon de stad je verwachtingen waarmaken? Helemaal. De metrostations daar zijn werkelijk fantastisch. Zo groot en ze liggen zo diep onder de grond. Schijnt een erfenis van de Koude Oorlog te zijn. Metrostations als schuilkelders. Het mausoleum van Lenin en het Kremlin hebben nog wel de meeste indruk op mij gemaakt. Voor het mausoleum moest ik wel flink lang in de rij staan. Eigenlijk mag je daar geen camera meenemen. Maar als ik de bewaker vijftien euro toeschoof, mocht ik hem bij me houden. Op voorwaarde dat ik geen foto’s nam. Maar goed, dat durfde ik toch niet. Ik heb hem maar netjes ingeleverd.
En Lenin, hoe lag die erbij? Lenin heeft iets heel griezeligs. Hij houdt het midden tussen Frankenstein en een beeld uit Madame Tussauds. Maar de historische ervaring die door je heen gaat als je zijn lichaam ziet, is onbetaalbaar. Die man is zo bepalend geweest voor de twintigste eeuw. En dan ligt hij daar gewoon voor je in die glazen kist.
Heb je voor vertrek je Russisch nog bijgespijkerd? Nee, daar had ik geen tijd voor. En dat was sowieso zinloos geweest. De taal is voor een westerling compleet onbegrijpelijk. Ik had een lijst met het cyrillische alfabet op zak. Maar sommige letters kun je op zoveel verschillende manieren uitspreken dat ik na een paar keer stamelen ben overgegaan op klassiek handen- en voetenwerk. Dat werkte het beste. Wel is het opvallend hoe weinig Moskou is ingericht op toeristen. Niemand sprak daar Engels, je kunt er bijna nergens Engelstalige folders krijgen. Het maakt een bezoek aan de stad één groot avontuur.
Had je je nog voorbereid op de reis? Ja, een vriendin had me aangeraden van al mijn papieren kopieën te maken. Dus op mijn werk heb ik mijn visum, paspoort, verzekeringspapieren en tickets ingescand en naar mezelf gemaild. Ik wilde onder geen beding zonder geldige papieren in Moskou stranden.
Volgend jaar weer? Nou, voor volgend jaar heb ik andere plannen. Maar de stad is een absolute aanrader. De mensen zijn werkelijk extreem behulpzaam, ook al verstaan ze geen barst van wat je zegt. Misschien een overblijfsel uit communistische tijden? Ik heb me als buitenlander zelden zo welkom gevoeld.
Moskou is geen ongevaarlijke stad voor toeristen. Heb je je onveilig gevoeld? Geen seconde eigenlijk. Ik loop liever daar dan door het Laakkwartier in Den Haag. Kijk, je moet natuurlijk niet ’s nachts de donkere steegjes gaan opzoeken. Maar zolang je een beetje oplet, is er echt niets aan de hand. Bovendien waren we met zijn tweeën. 15
niks vergeten? Een goede voorbereiding is het halve werk. Willekeurige Nederlandse vakantiegangers die op het punt stonden te vertrekken, kregen van Wijs op reis de vraag voorgelegd: ben je niets vergeten? Wie? Michiel Top. Naar? Het Schotse Innerleithen, vlakbij Edinburgh.
Wat ga je doen?
> Schotland
Op vierdaags trainingskamp met mijn mountainbikeploeg. Ik fiets in de amateurklasse. We gaan naar één van de mooiste bikeparken van Europa en technisch één van de moeilijkste. Een valpartij is zeker niet uitgesloten. Al heb ik – en dit klop ik even af – gelukkig nog nooit wat gebroken.
Zeker alles bij je? Ik wel. Maar in mijn ploeg zijn er altijd mensen die hun tandborstel vergeten. En ook dit jaar is het weer raak.
Niks vergeten?
Idrissi en Laila Ghaubari.
Niet dat we weten. We hebben onze paspoorten en zorgverzekeringkaartjes bij ons. We redden ons wel hoor, we gaan toch naar een Europees land? Als we hulp nodig hebben, roepen we heel hard ‘aiuto aiuto!’.
Wat doen?
16
Nee. Ik vergeet vrijwel nooit iets. Ik ben zo’n strebertje dat al drie dagen van tevoren zijn tas heeft ingepakt. Een EHBOsetje heb ik altijd bij me, de ploeg regelt al het papierwerk. Mijn helm heb ik en mijn verzekeringen zijn ook op orde. Een must bij risicovolle sporten.
Wie? Hajar Emrani, Chadja Naar? Milaan.
> Italië
Niks vergeten?
Cultuur opsnuiven. En als er feesten zijn, gaan we daar natuurlijk ook heen. We twijfelden tussen Barcelona of Griekenland, maar dat was toch een beetje duur. We zijn al vaker naar Italië geweest en dat is een geweldig land.
Zeker? Hajar: Wacht, mijn leuke schoenen. Die heb ik niet bij me. Nou ja, dan koop ik daar wel nieuwe!
Wie? Barbara, Mats (4), Tobias (3) en Casper (1) Middelhoffs.
Gelukkig hebben ze al vaker gevlogen. En ze zijn heel rustig.
Naar? Seillans, een klein
Alles bij je?
dorpje in de buurt van Nice.
Op bezoek bij opa en oma, die hebben daar een huisje. We maken deze trip al een aantal jaar, dus je kunt ons doorgewinterde reizigers noemen. Al blijft het opletten met drie kleine kinderen.
We reizen zo licht mogelijk. Ook nu heb ik maar een koffertje bij me. Alle kinderen hebben hun eigen paspoort. Wel heb ik zonnebrand bij me, al weet ik dat mijn ouders dat ook hebben. Een reisverzekering heb ik niet, een ziektekostenverzekering vind ik toch het belangrijkste.
Wie? (Moeder) Peggy van
Niks vergeten?
Oort en (dochter) Johanna Borsboom.
Johanna: Deze vakantie wordt helemaal geregeld door de thuiszorg, dat neemt ons een hoop werk uit handen. Alles is tot in de puntjes georganiseerd.
Wat doen?
Naar? Alicante. Wat doen? Peggy: Vakantie vieren. We gaan naar een zorghotel. Daar heb je constant mensen die voor je klaarstaan. Dat is heerlijk voor mensen als ik. We krijgen zelfs begeleiding in het vliegtuig.
Wie? Joost en Tia Zuidersma (links) en Atsje Hiemstra-de Vries en Joost Hiemstra (rechts).
Naar? Malia, Kreta. Wat doen? Lekker ontspannen met z’n viertjes. We kennen elkaar al 25 jaar, maar we gaan nu voor het eerst met z’n vieren weg. Dat hebben we zomaar spontaan besloten. En het
> Frankrijk
Een woordenboek dan? Spanje is bekend terrein voor ons. We zijn er vaak geweest en redden ons aardig in het Spaans.
> Spanje
wordt mooi weer, dus dat kan niet stuk.
Alles mee? Wij vergeten nooit wat. We hebben allemaal de passen van onze zorgverzekeraars bij ons. Daar staan alle alarmnummers op. Onze annuleringsverzekering hebben we op orde. En Kreta is bekend terrein voor ons, we zijn er al twee keer geweest. We zijn er helemaal klaar voor!
> Griekenland 17
Noord-Amerika
‘De kooplust slaat toe in Amerika’
Noord-Amerika-reizigers opgelet!
Aan de westkust kunnen bosbranden ontstaan.
edische voorzieningen zijn vaak > Veel gebieden liggen afgelegen en > Mextreem duur, sluit een goede hebben geen faciliteiten, zoals reis- en ziektekostenverzekering af.
>
et op de maximale verblijfsduur L en de visumplicht.
ommige delen van grote steden > Szijn onveilig. Vraag informatie hierover in het hotel. et op extreme weersomstandig> Lheden. Tijdens strenge, langdurige winters kunnen wegen onbegaanbaar zijn.
18
benzinestations. ij vliegverkeer kan je uitgebreide > Bveiligheidsen controlemaatregelen verwachten. Kom op tijd en laat grappen of irritatie achterwege. Er zijn strenge regels voor > producten invoeren en uitvoeren. ontroleer het actuele reisadvies > Cvoor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl
Hun grote droom kwam uit: Henk en Margot namen hun drie kinderen mee voor een campertocht door Amerika. Van de Hollywood Boulevard tot de Grand Canyon. Met vijf man naar Amerika. Zeker goed voorbereid? Margot: We waren al tien weken voor vertrek bezig met alles checken, dubbel checken. Jeanne zou 16 jaar worden in Amerika. Dus daar moesten we ook een eigen paspoort voor regelen. Van tevoren was ik bang hoe we de vlucht van elf uur zouden doormaken. Vooral slapend, blijkt. Grappig, want we vertrokken uit Nederland om 13.30 uur en kwamen dezelfde dag om 15.30 uur aan. Dus we hadden er maar twee uur over gedaan!
Hoe beviel de camper? Henk: Enorm ding! Van 12 feet (36 meter) bij 10 feet (30 meter). Je zit trillend achter het stuur, ook doordat sommige wegen een slechte kwaliteit hebben. We reden gemiddeld 55 miles per uur, zo’n 90 kilometer per uur. Gelukkig geen pech gehad, maar we hadden wat probleempjes met de wc die niet wilde lozen. Om die te repareren moesten we de Grand Canyon voortijdig inruilen voor Las Vegas. En dat terwijl de Grand Canyon prachtig is. Je voelt je erg klein en nietig in zoiets gigantisch dat al miljoenen jaren geleden is ontstaan. En ’s nachts vroor het 2 graden. Niet gek op 2500 meter, maar vervelend als je alleen fleecedekens hebt.
Nog wat leuks gekocht? Margot: Alles is heel goedkoop in Amerika. Dus de kooplust sloeg toe. Playstations, horloges en cd’s voor een habbekrats! Jeanne wilde dvd’s kopen. Ze had bijna een flinke stapel dvd’s voor veertig euro afgerekend, tot die man vroeg of we dan ook thuis een Amerikaanse dvd-speler hebben. Nee dus. Dvd’s werken in Amerika met een andere code dan in Europa. Dus die dvd’s hebben we laten liggen.
Wat deden de kinderen tijdens de lange ritten? Kwamen jullie makkelijk in het ritme? Henk: Nou, een jetlag kost wat moeite met drie kinderen. Margot en ik kunnen wel tegen dat langer opblijven. Maar de kinderen werden rond vier uur ’s nachts wakker, konden niet slapen. Dus de eerste dag in L.A. werd er een beetje gesjokt. Gelukkig werden ze blij van de trip naar Universal Pictures en de Hollywood Boulevard. Die jetlag bleef aardig hangen. Wel handig, want we waren elke ochtend om zes uur wakker!
Henk: Genieten van het uitzicht. Steden, the highway en de woestijn. Erg indrukwekkend hoe snel het klimaat om kon slaan. We hebben veel foto’s en video’s gemaakt en zorgden dat we elke drie uur stopten, zodat ze ook af en toe de benen echt konden strekken. Tussendoor speelden ze het kaartspelletje Uno, daar waren ze aan verslaafd. Dus de tv hoeven we niet aan te zetten. Bij de camping hadden we af en toe internetaansluiting en dan konden we onze laatste avonturen en foto’s op internet zetten. Thuis hebben ze dus alles kunnen volgen van onze reis. 19
welk type reiziger ben jij? Ben jij een geboren globetrotter? Of gemaakt voor de achtertuin? Ga jij zorgeloos of juist wijs op reis? Doe de test en ontdek welk type reiziger jij bent! 1 Wanneer pak jij je koffer in?
3 Je gaat op reis en neemt mee...
A B C
A De basics, zoveel mogelijk op elkaar en op de bestemming afgestemd. B Zo weinig mogelijk. C Mijn complete garderobe, inclusief vier paar nieuwe schoenen.
Een maand voordat ik vertrek. Een week voordat ik vertrek. Op de dag van vertrek.
2 Wat zit er in jouw reisportemonnee? A Internationaal rijbewijs, bewijs van vaccinaties, creditcard, bankpasje, verzekeringsbewijs, geld in verschillende valuta. B Rijbewijs, bankpasje, verzekeringspas. C Foto’s van mijn huisdieren, vrienden en familie.
4 Waar ga je naar toe? A Thailand, deze trip ben ik al jaren aan het voorbereiden. B Vorige week besloten: New York. C Geen idee. Dat zie ik wel als ik er ben.
5 Het is zover: vakantie! Op het vliegveld... A Dubbelcheck je of je echt alles bij je hebt. B Kan je nog snel de drogist induiken voor paracetamol. C Kom je erachter dat je paspoort is verlopen.
6 In het restaurant bestel je... A Iets vegetarisch. Dat kan toch nooit fout zijn? B Iets wat op kip lijkt. C Gebaar je de ober en vertel je hem dat je alleen stamppot boerenkool lust.
20
7 Even bijkomen met een dagje zon, zee, strand. Of niet? A Ik kijk wel uit! Ik blijf angstvallig in de schaduw met mijn voeten in een emmer ijswater. B Oh yeah! Ik smeer me van top tot teen in en ga vervolgens in de branding liggen. C Heerlijk! ’s Avonds kan ik me alleen niet meer bewegen en heb ik verschrikkelijke jeuk.
8 Lekker shoppen op de markt... A Misschien een beetje. Vaak hebben ze zoveel onzinnige nepspullen dat ik daar m’n handen liever niet aan brand. B Kan niks kopen! Ze nemen mijn creditcard niet aan. C Lekker goedkoop! Dus ik koop zoveel als ik kan dragen.
9 Op weg terug naar het hotel word je beroofd. A Ik bel m’n verzekeringsmaatschappij, blokkeer mijn passen en bel de lokale politie om aangifte te doen. B Zou graag iemand willen bellen, maar weet niet waar naar toe. Alles zat in mijn tas! Ik zoek de Nederlandse ambassade op. C Kan gebeuren. Ik teer de rest van de vakantie op andermans zak.
10 De vakantie is voorbij... A Alles gezien, alles gedaan en ben voldaan. Thuisgekomen droom ik nog heerlijk na. B Ga nog snel een internetcafé in om te vertellen wanneer ik aankom en of iemand mij kan oppikken. C Ik heb een vage koorts, moet de helft van mijn nieuwste aanwinsten achterlaten bij de douane en thuis gekomen zie ik dat al mijn planten dood zijn.
De uitslag Meestal A gekozen? De globetrotter > Jij bent voorbereid op alles! Thuis werk je netjes en ruim op tijd je to do-lijstje af. Je hebt alle papieren bij je, de nodige inentingen en thuis alles goed geregeld. Een vraag blijft echter altijd dwarrelen door je hoofd: klopt mijn lijstje wel? Zeker weten? Kijk op www.wijsopreis.nl en check de ultieme checklist! Meestal B gekozen? De rusteloze reiziger > Echt genieten lukt jou net niet op vakantie. Ben ik niet iets vergeten? Hoe heet het hotel ook alweer? Hoe zeg je dat je water uit een flesje wil? Je doet je best, maar het wil net niet lukken. Echt uitrusten en genieten van je vakantie? Ga voortaan eerst naar www.wijsopreis.nl en doe je voordeel met de checklist en de reisadviezen! Meestal C gekozen? De zorgeloze reiziger > Jij staat garant voor onvergetelijke vakanties! Zonder enige zorg ga jij op reis. Daardoor kun je zonder geld komen te zitten, loopt thuis alles in de soep en kun je zelfs een ziekte oplopen. Ben je voor eeuwig veroordeeld tot de achtertuin? Welnee, veel problemen kun je voorkomen door je reis goed voor te bereiden. Ga snel naar www.wijsopreis.nl en gebruik de checklist!
21
Oceanië
Proud to be a kiwi
Oceanië-reizigers opgelet! Let op persoonlijke veiligheid en > waardevolle spullen vooral in grote steden. Volg de lokale media tijdens het > cycloonseizoen, november-april, en het bosbrandseizoen, oktobermaart.
>
22
fgelegen gebieden bezoek je het A liefst in groepsverband. Toch alleen reizen? Neem extra water, eten, brandstof, satelliettelefoon, EHBO-doos en (warme) kleding mee. Laat de lokale autoriteiten of politie weten wat je route en planning is.
Ga alleen zwemmen in de zones > die door de reddingsbrigades zijn aangewezen en bewaakt. Andere gebieden kunnen buitengewoon gevaarlijk zijn, vanwege haaien, dodelijke zeekwallen, zoutwater krokodillen, gevaarlijke (onder)stromingen, zandbanken en zware golfslag. Spullen meenemen naar > Australië? Check www.daffa.gov.au/aqis/travel. Controleer het actuele reisadvies > voor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl
Honderden schapen scheren, rijden aan de verkeerde kant van de weg en diepzeeduiken: Joost besloot samen met zijn zus Sofie familie op te zoeken in het land der kiwi’s: Nieuw-Zeeland. Ga je vaak naar NieuwZeeland?
Nog wilde avonturen meegemaakt?
Nee, dit is de eerste keer dat ik mijn oom heb opzocht. Vroeger kwam hij nog wel naar Nederland, maar hij heeft nu een schapenboerderij. Een logische keuze, er leven 3,5 miljoen mensen op NieuwZeeland, tegenover 70 miljoen schapen. Maar als bezoeker moet je er ook aan geloven. Met 33 graden in de schaduw 450 schapen scheren. Extreem zwaar. Door de extreme hitte en droogte kwam de bevolking, en dus ook mijn oom, in de problemen. Het gras groeide niet, alles werd bruin en droog. Ze leven er op regenwater, dus dat was echt niet grappig.
O ja, vele! Van drinkspelletjes met dronken Engelsen tot zwemmen met dolfijnen. Sofie en ik deden een duikcursus bij de Poor Knights Islands, door Jacques Cousteau benoemd tot één van de beste duikplaatsen ter wereld. Geweldig! Tijdens het afdalen krijg je enorme druk op je oren en de sterke stroming slingerde me bijna constant tegen rotsen en over de bodem. Maar met elke duik ging het beter en op het laatst was er alleen maar ruimte om m’n ogen uit te kijken.
Was het moeilijk om te schakelen?
Iedereen is veel meer relaxed dan in Nederland. Ze hebben zo’n houding van ‘het zal allemaal wel’. Dat kan ook benauwen, ik miste op een gegeven moment de drukte van de stad. Grappig is de relatie tussen aussies en kiwi’s, Australiërs en Nieuw-Zeelanders. Die kun je vergelijken met Belgen en Nederlanders. En kiwi’s zijn erg nationalistisch. Overal zie je ‘Proud to be a Kiwi’ en ‘Proudly made in New Zealand’. Zelfs mijn oom is nu proud to be a kiwi. En gelijk heeft ‘ie!
Letterlijk? Ja! Ik moest enorm wennen aan schakelen aan de linkerkant, aan de andere kant rijden. Mijn zus en ik zijn ook in Australië geweest, waar je echt urenlang over rechte wegen kunt rijden, zonder iets of iemand tegen te komen. Genoeg benzine en water is daarom heel belangrijk. Maar je gaat dus automatisch gassen. En natuurlijk kwam net de politie langs om ons een boete van 210 dollar te geven. Verder viel het schakelen mee. We waren lang bij onze familie, maar we kwamen ook een hoop Nederlandse backpackers tegen.
Hoe ‘laidback zijn’ die aussies en kiwi’s?
Hoe was de natuur? Prachtig, er is zo veel diversiteit in Australië en Nieuw-Zeeland: droge woestijnen, regenwouden, tropische bossen en skigebieden! Mooiste vond ik de Wallamanfalls, de hoogste waterval van Australië van zo’n 300 meter hoog. Cool! Maar daarvoor moest je dwars door de jungle, vol muggen, rare beesten en stekende planten. Heel anders dan de rare beesten en stekende planten in NieuwZeeland. Daar is de kans groot dat je weer een schaap tegen komt. 23
In het buitenland. En dan? Met de (heen)reis achter de rug kan de vakantie eindelijk beginnen. Koffers uitpakken en relaxen maar. Toch is het handig een paar zaken in het achterhoofd te houden, je bent immers niet thuis. Waar moet je op letten als je in het buitenland bent? Dresscodes
Een biertje op zijn tijd
Nederlanders op vakantie, in het buitenland pik je ze er zo uit. Niks mis mee, als je maar respect toont voor de normen en waarden in een ander land. Dat begint al bij vakantiekleding als shorts, hemdjes en zwembroeken. In veel landen horen die alleen thuis op het strand. Handige tip: zie je de lokale bevolking niet in korte broeken of met ontbloot bovenlijf? Doe dat dan zelf ook niet. Houd vooral rekening met de lokale dresscode in Islamitische landen en neem voor de zekerheid in het MiddenOosten altijd een sjaal of doek mee om blote lichaamsdelen te bedekken.
Een biertje of wijntje op zijn tijd moet kunnen op vakantie. Maar alcohol drinken mag niet in elk land. Datzelfde geldt voor de verkoop, import of het bezit ervan. Kijk na hoe dat op jouw plaats van bestemming is geregeld.
Goed verzekerd Een goede reis- en ziektekostenverzekering is een must. En niet te vergeten een annuleringsverzekering.
Wetten en regels Wetten verschillen van land tot land, net als het optreden van politie en justitie. Stel je van de verschillen op de hoogte en respecteer deze. Het klinkt als een dooddoener, maar het zal je maar gebeuren dat je als gezagsgetrouwe vliegtuigspotter in de kraag wordt gevat, alleen omdat je per ongeluk een foto hebt genomen van een militair object.
24
Echt geen blowtje Nederland kent een liberale drugswetgeving, maar in het buitenland is dat vrijwel nooit zo. Drugsbezit en -gebruik wordt soms zeer zwaar bestraft, bijvoorbeeld met een lange gevangenisstraf onder slechte omstandigheden. Het beste is elk contact met drugs te vermijden, dus ook geen pakjes aan te nemen of voor anderen auto’s over de grens te rijden. Kijk op www.drugssmokkel.nl voor meer informatie.
Terrorisme en rampen Het is niet een onderwerp waar je tijdens je vakantie te lang bij stil wilt staan, maar toch goed om in de gaten te houden: het wereldwijde gevaar van terroristische aanslagen. Bekijk van te voren de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor het land van bestemming. Dan weet je welke veiligheidsrisico’s je kunt lopen. Hieronder vallen ook natuurrampen,
criminaliteit en epidemieën. Reisadviezen zijn niet bindend, het is uiteindelijk je eigen verantwoordelijkheid om af te reizen naar een land waarvoor het ministerie het reizen ontraadt. Vooral in landen in het Midden-Oosten en Azië is het raadzaam
een aantal voorzorgsmaatregelen te nemen. Blijf niet te lang hangen op plekken waar veel mensen - en dan vooral westerlingen - samenkomen. Denk bijvoorbeeld aan hotellobby’s, bushaltes of toeristische markten.
Checklist: veilig autorijden Wat is er lekkerder dan zelf in een autootje de omgeving te ontdekken? Zo vrij als een vogel op ontdekkingstocht. In de meeste gevallen is autorijden in het buitenland geen enkel probleem. Als je let op de volgende punten:
>G eldig rijbewijs Buiten EU-landen is een internationaal rijbewijs vaak verplicht. Dat haal je bij de ANWB voor dertien euro.
>W A-verzekering Vrijwel overal verplicht, zeker binnen de EU. Aanrader, maar niet verplicht: de all-risk cascoverzekering. Want je hebt grotere kans dat je in een vreemd land met andere rijgewoonten eerder schade rijdt.
>R echtshulp Vooral belangrijk bij persoonlijk letsel of schade aan de auto. De internationale reis- en kredietbrief van de ANWB geeft je gratis rechtsbijstand.
> Verkeersregels Kijk op www.antor.nl voor de verkeersregels en boetes in jouw vakantieland. In veel landen moet je een verkeers boete meteen betalen. Boetes binnen de EU kan je in Nederland betalen.
> Wintersport In sommige landen zijn winterbanden verplicht. Heb je ze niet, dan riskeer je een boete.
> Huren Huurauto’s, -scooters en -brommers kunnen van bedenkelijke kwaliteit zijn. Vooral de banden. Controleer dus alles voordat je iets huurt. Verhuurders vragen vaak om je paspoort en creditcard.
25
Afrika
‘Soms werd het me een beetje te veel’
Afrika-reizigers opgelet! Wees extra alert op fraude en > berovingen op drukbezochte plaatsen. Zoals markten, handelscentra en openbaar vervoer. Zorg dat je dagelijks goed op de > hoogte bent van de politieke ontwikkelingen in het land waarheen je reist. Voorkomen is beter dan genezen: > check minstens zes weken voor vertrek welke inentingen je nodig hebt.
26
Het weer kan extreem warm en > droog zijn, controleer regelmatig het regionale weerbericht. Wees voorzichtig op en rond > internationale luchthavens voor allerlei aangeboden diensten door opdringerige personen, zoals kruiers en taxichauffeurs. Laat je door een lokale contactpersoon begeleiden bij aankomst en vertrek. Controleer het actuele reisadvies > voor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl
Noortje trok drie maanden uit voor vrijwilligerswerk in een Ghanees weeshuis. Daarna trakteerde ze zichzelf op een maandje rondtrekken door Ghana. Waarom wilde je vrijwilligerswerk doen? Om het land te helpen. In Ghana heerst enorme armoede en de weeshuizen puilen uit. Hoe de situatie daar echt is, kun je je hier bijna niet voorstellen. Maar ik wilde graag helpen. Bij het eerste weeshuis waar ik kwam, zaten kinderen van een jaar of drie in een soort geul met hun uitwerpselen te spelen. Dat bleek hun wc te zijn. Binnen zaten vijf kinderen in een kamer van twee bij twee, alles vies, gaten in hun kleren.
Vond je het spannend? Eerder intens. In Nederland bereid je je voor op wat je daar gaat zien en meemaken. Plat laten spuiten met vaccinaties, vieze malariatabletten innemen, visum regelen en alles kopen wat je nodig denkt te hebben. En dan kom je daar. Een grote cultuurshock, want je bent in een totaal andere omgeving, een totaal andere cultuur. Dan ga je westerse, luxe dingen toch wel missen, hoor! Een lekkere warme douche of een echte wc, maar vooral het eten!
Je verbleef bij verschillende gastgezinnen. Hoe beviel dat? Het is best lastig om in zo’n familie te komen. Dat verschilt ook per gezin. Iedereen doet zijn eigen ding, jij zit er maar een beetje bij. Vaak wordt er niet tegen je gepraat. Emotioneel is het heel zwaar. Soms werd het me allemaal een beetje te veel, ik had zoveel gezien, zoveel indrukken, alles. Dan is het fijn om met andere vrijwilligers ervaringen te wisselen. Je hebt soms iemand nodig om alles op een rijtje te zetten. Om elkaar te steunen.
Waar kon je moeilijk aan wennen? De bedelaars. Het is moeilijk daarop te reageren, of eigenlijk om ze te negeren. Als er iemand met een scheve rug, zonder handen, op je af komt schuifelen, wist ik echt niet waar ik moest kijken. In Ghana is
het ook heel normaal direct te vragen naar dingen die je wilt. Als je iemands telefoon mooi vindt, dan zeg je ‘give it to me’. En ik vind het best moeilijk altijd ‘nee’ te moeten zeggen.
In je laatste maand ben je vakantie gaan vieren. Dat had ik ook wel verdiend! Een maandlang rondtrekken, relaxen, bijkomen en genieten van de natuur. Slapen onder een prachtige sterrenhemel, marktjes afstruinen, lekker aan het strand rood worden. Je wordt wel overal gezien als ‘die rare blanke’. En dat reizen is een hele onderneming. De trotro, het openbaar vervoer daar, komt makkelijk uren te laat, maar is nooit vol. Want in Ghana past alles, je wordt gewoon het dak opgestuurd. Met twintig mensen zit je dan gezellig op ongeveer 1.5m bij 2.5m, met de voetjes over de rand. Ach, dat is toch iets wat je ook meegemaakt moet hebben! 27
wat als er iets fout gaat? Was elke reis maar een droomreis. Ook al ben je nog zo goed voorbereid, er kan een moment komen dat het misgaat. Je creditcard of paspoort wordt gerold. Misschien beland je onverhoopt zelfs in de gevangenis. Wat kun je dan doen en waar kun je aankloppen? En wat heb je aan de Nederlandse ambassade of het consulaat? Portemonnee gejat Akelig, maar het gebeurt. Is je portemonnee of dure digitale camera gestolen, doe dan direct aangifte bij de plaatselijke politie. Tip: vraag altijd om een schriftelijke verklaring. Je kunt voor advies ook contact opnemen met Nederlandse ambassade of het consulaat.
Wanneer kun je bij een ambassade of consulaat terecht? >A ls je je paspoort of reisdocument bent kwijtgeraakt of als deze is gestolen. De Nederlandse vertegenwoordiging kan je dan een noodreisdocument geven (een laissez-passer). > Als je advies wilt over geld overmaken vanuit Nederland, bijvoorbeeld waneer je creditcard of bankpas gestolen is. > Als je in een ernstige noodsituatie verzeild bent geraakt en direct terug moet naar huis. Het moet bovendien vaststaan dat je nergens anders terecht kunt voor hulp. > Als je een plaatselijke advocaat, dokter of arts nodig hebt. De Nederlandse vertegenwoordiging kan je daarmee in contact brengen. > Als je hulp nodig hebt bij het opsporen van vermiste personen. De ambassade of het consulaat onderhoudt de contacten met de lokale autoriteiten. > Als je in de gevangenis bent beland. Sta er dan op dat de autoriteiten de Nederlandse vertegenwoordiging op de hoogte stellen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken kan dan de arrestatie aan familie in Nederland doorgeven en een bemiddelende rol spelen. De Nederlandse vertegenwoordiging kan weinig ingrijpen. De ambassade heeft geen invloed op justitieel onderzoek of de rechtsgang in een ander land.
28
In het ziekenhuis: bel de alarmcentrale Ben je in het ziekenhuis opgenomen, dan helpt de alarmcentrale van je reisverzekering je zo goed mogelijk. De alarmcentrale zorgt bijvoorbeeld voor de betaling van dokters- en ziekenhuiskosten. Zorg dat je een reisverzekering hebt. De buitenlanddekking van je ziektekostenverzekering dekt zelden de kosten van een medisch noodzakelijk vervoer naar Nederland. Die kunnen gemakkelijk tienduizenden euro’s bedragen. Soms wil een ziekenhuis, voordat je wordt opgenomen, een garantie dat de kosten van behandeling worden vergoed. In dat geval kun je de Nederlandse Ambassade of het consulaat vragen te bemiddelen.
Hulp van ambassade of consulaat Als je in het buitenland in moeilijkheden komt die je niet zelf kunt oplossen, vraag dan hulp aan de Nederlandse ambassade of het consulaat. Nederland is in bijna alle landen ter wereld vertegenwoordigd door ambassades of consulaten. Wanneer in een land geen Nederlandse vertegenwoordiging aanwezig is, kun je in noodgevallen hulp vragen bij een ambassade of consulaat van een ander land van de Europese Unie. Let op: consulaire hulp kan geld kosten!
Alarmnummers >D e dichtstbijzijnde Nederlandse ambassade of consulaat vind je op www.minbuza.nl. > ANWB Alarmcentrale, tel. 003188-2692888 of
[email protected]. > SOS-International, tel. 003120-6515151. > Elvia Alarm service, tel. 003120-5929292, fax 003120-665 4000. > Eurocross-Alarmcentrale, tel. 003171-3646200, fax 003171-3641350. > Omnicare BV-Alarmcentrale, tel. 003120-6000722, fax 003120-6005400.
Passen blokkeren? > Bankpassen, telefoon 0031-302835372. > Giropassen, telefoon 0031-582126000. > Rabobankpassen via Interhelp, telefoon 0031-499499112. > MasterCard, kijk op www.mastercard.nl voor jouw bestemming. > Visa Creditcard, kijk op www.visa.nl voor het juiste meldnummer. > Visa Travellers Cheques, kijk op www.visa.com voor jouw bestemming. > American Express Creditcard, tel. 0031-205048666. > American Express Travellers Cheques, tel. 0800-0220100. > Interpay Nederland BV, kijk op www.interpay.nl voor het juiste meldnummer.
Wat is je eigen verantwoordelijkheid? Ambassades en consulaten staan je bij in noodsituaties waar je zelf niet meer uitkomt. Hun mogelijkheden zijn echter beperkt. Ze kunnen je niet helpen bij privéaangelegenheden, zoals een hotelrekening of boetes betalen. Dat is je eigen verantwoordelijkheid. Wat doet een consulaat of ambassade niet voor je? > > > > > > >
etere verzorging in een ziekenhuis of gevangenis regelen. B Rekeningen van restaurants, geneesmiddelen en artsen betalen. Een borgsom of het honorarium van een advocaat betalen. Onderdak, werk of een werkvergunning zoeken. Iemand uit de gevangenis halen. Een onderzoek naar een misdrijf instellen. Hulp verlenen aan Nederlanders met een dubbele nationaliteit die in het land van hun tweede nationaliteit verblijven. > Geld of bagage in bewaring nemen. > In civielrechtelijke geschillen bemiddelen.
29
Zuid-Amerika
‘Mijn droom is uitgekomen’
Zuid-Amerikareizigers opgelet! Voorkomen is beter dan genezen: > check minstens zes weken voor vertrek welke inentingen je nodig hebt. Het klimaat verschilt sterk per > regio en seizoen. Controleer voor het afsluiten van je reis op regenof orkaanseizoenen. Wees extra alert op verschillende > vormen van criminaliteit. Bestel telefonisch een taxi, neem nooit drankjes, voedsel of sigaretten aan van vreemden. Ook moet je niks aannemen of ‘even vasthouden’ voor anderen. Loop niet te koop met je fototoestel of dure sieraden. Word je overvallen? Bied geen weerstand en geef wat ze vragen. De veiligheidssituatie is in veel > Zuid-Amerikaanse landen niet stabiel. Zware criminaliteit en
30
terrorisme zijn sterk verweven in een aantal landen. Zorg daarom dat je dagelijks goed op de hoogte bent van de politieke ontwikkelingen in het land waarheen je reist. Vooral alleen of samen reizende vrouwen kunnen te maken krijgen met verkrachting of aanranding. n een aantal regio’s moet je extra > Iwaakzaam zijn voor eventuele aanslagen, vooral vlakbij overheidsen militaire gebouwen, duurdere winkelcentra en belangrijke bruggen, stations of stadsbussen. Een aantal regio’s wordt zelfs ontraden, vanwege de illegaal gewapende groeperingen zoals de FARC en de ELN. oud regelmatig contact met het > Hthuisfront. Via mail of sms. ontroleer het actuele reisadvies > Cvoor jouw bestemming op
www.wijsopreis.nl
Sacha trok samen met een goede vriendin de stoute schoenen aan, zegde haar baan op en besloot een jaar de wereld rond te reizen. Ze eindigde in Colombia. Een wereldreis. Klinkt heerlijk! Is het ook! Ik voel me bevoorrecht dat ik de wereld heb mogen zien, ervaren en meemaken. Mijn droom is uitgekomen. Daar heb ik aardig wat voor moeten sparen en opgeven. Ik had het nooit kunnen doen zonder mijn reisgenote Eline. Of zonder de liefde, steun en opbeurende, meelevende woorden van thuis. Via mail, een pakketje af en toe en een telefoontje. Dat was zo belangrijk.
Waarom zijn jullie geëindigd in Colombia? Ik bleef nieuwsgierig naar dit land. Colombia heeft een zeer negatief imago en ik ben de allerlaatste die zou zeggen dat Colombia veilig is. Maar er zijn plekken waar we meer dan welkom waren. Waar mensen blij zijn je te zien en je alles willen vertellen over hun land en de bruisende cultuur.
Waarom heb je voor een groepsreis gekozen? Ik wilde liever niet in Colombia als vrouw alleen reizen. Voorkomen is beter dan genezen en ik wilde geen onnodige risico’s lopen. Vanuit Ecuador zijn we daarom bij een groep aangehaakt. De grensovergang is de gemakkelijkste in Zuid-Amerika. Geen intensieve, urenlange controles op drugs en wapens met veel militairen. In tien minuten stonden we op Colombiaans grondgebied. Maar meteen door, want in het zuiden wordt aangeraden extra voorzorgsmaatregelen te nemen.
Hoe is het vervoer geregeld? Colombia is immens groot, we hebben daarom een binnenlandse vlucht genomen. De nachtbussen vertrouwden we ook niet. Je hobbelt en bobbelt door gevaarlijke tropische landschappen. Met beurse billen kwam we ook een keer terecht op een houten plank, met daaronder een motorbike. Voor een tocht door de jungle. Klonk verschrikkelijk, maar is eigenlijk enorm leuk en spannend!
Hoe zijn de grote steden in Colombia? Je zou er uren kunnen rondlopen, als het niet zo verschrikkelijk heet zou zijn! De omslag is ineens heel erg groot. De hitte maakt je sloom, benauwd en plakkerig. ‘s Nachts kun je moeilijk slapen. Je ziet ook een enorm verschil tussen de wijken. Omdat we op een budget leefden, zaten we vaak in hostels in de getto. De ratten rennen ‘s avonds over je voeten, afval overal, echt ronduit ranzig.
Waar ben je geëindigd na twaalf maanden reizen? In een pittoresk vissersdorpje op een bountyachtig eiland. Nog even relaxen, maar dat lukte niet. Het orkaanseizoen kwam binnenstormen: de regen kwam met bakken uit de lucht en de golven sloegen zo ver in dat alles blank stond. Onze hut stond nog net niet onder water, maar er lagen overal beestjes die het droge zochten en er was geen elektriciteit. Maar ondanks het slechte weer was het een prachtig afscheid, passend voor alle avonturen die ik in dat jaar heb beleefd. 31
Colofon Wijs op reis is een uitgave van het ministerie van Buitenlandse Zaken, juni 2008. Teksten Tappan Communicatie, Den Haag Ontwerp Optima Forma bv, Voorburg Fotografie (pagina 16 & 17) Ton Harland, Den Haag Druk DeltaHage, Den Haag Oplage 500.000
Redactieadres Ministerie van Buitenlandse Zaken, directie Voorlichting en Communicatie, Postbus 20061, 2500 EB Den Haag Bestelcode BZDR 5075/N Extra exemplaren kunt u gratis opvragen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Mail naar
[email protected] onder vermelding van de titel, het aantal exemplaren en de bestelcode BZDR 5075/N. Of bestel het magazine via de bestelservice op www.wijsopreis.nl Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.
