- Berkelland Ruimtelijke ontwikkeling

ARCHIF

r

gemeente

- Berkelland Ruimtelijke ontwikkeling

Ministerie van Economische Zaken Staatssecretaris S. Dijksma Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG

Zaaknummer: Onderwerp Bijlagen Verzonden

:

C: J.L van Eijk T: 0545-250 250 E: [email protected] Bezoekadres: Marktstraat 1, Borcuio

137406 Regeling landbouwtelling en gecombineerde opgave 2014. Gevolgschade voor natuur- en landschap door toepassing van de regeling. 1

1 3 MAAT I 2015

Geachte staatssecretaris,

Op verzoek van de wethouders in de Achterhoek, besproken in de vergadering van 29 januari 2015 in het POHO-PLATO-overleg, brengen wij u het volgende onder de aandacht. Er ontstaat gevolgschade voor natuur- en landschap bij de huidige toepassing en controle van de Regeling landbouwtelling en gecombineerde opgave 2014 (verder in deze brief aangehaald als de Regeling). We vinden het belangrijk dat u hiervan op de hoogte bent omdat het gaat om schade aan natuur en landschap bij perceelranden door de uitvoering van Europese toeslagregeling voor de landbouw. Tegelijkertijd wordt uit Europese fondsen geld voor verbetering van biodiversiteit en voor agrarisch collectief natuurbeheer in het landelijk gebied beschikbaar gesteld. In deze brief stellen we u voor deze strijdigheid op te lossen. 1. Registratie landbouwpercelen. In Nederland is veel grond in gebruik als landbouwgrond. Bijvoorbeeld voor het telen van gewassen of als grasland voor de beweiding van vee. Daarnaast is de grond belangrijk voor het uitrijden van meststoffen. Akkerbouwers, veehouders of tuinbouwers moeten de grond die ze gebruiken in het perceelsregister registreren en actueel houden. Het gaat bijvoorbeeld om de oppervlakte, het gewas, de ligging en wijzigingen daarvan. Tijdens de jaarlijkse 'Gecombineerde opgave' tussen 1 april en 15 mei zijn de gegevens van de perceelsregistratie nodig voor subsidieaanvragen en om de gebruiksruimte dierlijke mest te berekenen. 2. Er 1.

2. 3.

Vervaging van landschapstvpen en verlies aan biodiversiteit als uitvloeisel van de wijze van perceelregistratie. zijn drie oorzaken; Het toepassen van het uitgangspunt 'topografisch perceel' voor het bepalen van de beteelde oppervlakte landbouwgrond. De Europese regelgever heeft in artikel 34 van Verordening (EG) nr. 73/2009 de uitbetaling van bedrijfstoeslag afhankelijk gesteld van de activering van een toeslagrecht per subsidiabele hectare. Zie voor uw beeldvorming bijlage 1 voor een kaartuitsnede van beteelbare oppervlakte. Het ontbreken van kadastrale grenzen in het kaartbeeld PDOK Agrarisch Areaal Nederland (AAN). AAN wordt gebruikt voor perceelsregistratie. Het toepassen van de 'Lijst met niet beteelbare oppervlakten' uit de Toelichting gecombineerde opgave 2014' van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (zie bijlage 4). Voor het maximaliseren van beteelbare oppervlakte hebben perceelsgebruikers er belang bij om de niet

Gemeente Berkelland, Postbus 200, 7270 HA BORCULO T: 0545-250 250 E: [email protected] www.gemeenteberkelland.nl. Bank Nederlandse Gemeenten: IBAN: NL35BNGH0285112600 BIC: BNGHNL2G

beteelbare oppervlakten zo veel als mogelijk te minimaliseren. Door deze minimalisering vindt een enorme uitholling plaats van de natuur- en landschapswaarden. Dit staat haaks op het natuur- en landschapsbeleid beleid van Europa, Rijk, provincie en gemeenten. 3.

Hoe het komt dat de drie oorzaken leiden tot vervaging van landschapstvpen en verlies aan biodiversiteit. Ad 1. Het 'topografisch perceel'. Bij de randen van het topografisch perceel kunnen (spontaan gegroeide) natuur- en landschapswaarden aanwezig zijn, waarvoor de geregistreerde oppervlakte topografisch perceel moet worden verminderd. Het topografisch perceel is de in AAN geregistreerde oppervlakte waarvoor de subsidieregeling geldt. (Spontaan gegroeide) natuur- en landschapswaarden bij perceelranden zijn op het AAN kaartbeeld niet altijd te zien. Bij controle op rechtmatigheid van de aanvraag bedrijfstoeslag zal deze natuurlijke opslag of overgroei leiden tot een kleiner perceeloppervlak. De subsidieaanvrager heeft er belang bij om, voor maximale subsidieverlening, natuur- en landschapswaarden te verwijderen. Ad2. Onder ander stroken van bermen van openbare wegen en watergangen kunnen door het ontbreken van kadastrale grenzen onderdeel zijn van de geregistreerde beteelde oppervlakte landbouwgrond. Zie voor uw beeldvorming bijlage 3, dezelfde kaartuitsnede als bij 1., maar dan gecombineerd met de kadastrale perceelgrenzen en bijlage 5. Ad3. De gedetailleerde beschrijving van o.a. natuur- en landschapselementen die behoren tot de niet beteelbare oppervlakten van een agrarisch perceel zijn een handvat voor grondgebruikers om door het verwijderen van deze natuur- en landschapselementen de beteelbare oppervlakte te maximaliseren (bijlage 5). Het zijn juist deze elementen en/of overgangen welke in het agrarisch landschap een hoge biodiversiteit hebben i.t.t. de gewaspercelen zelf. 4.

Controle door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland op grondgebruik en topografische grenzen. Grondgebruikers zullen zich inzetten dat bij controle door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland de veldsituatie in overeenstemming is met de administratieve situatie. Hoe ziet controle\door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederlanden uit. ••-. De geregistreerde Topografische percelen worden gecontroleerd op grondgebruik en topografische grenzen. Controles vinden plaats aan de hand van de topografische grenzen (bijvoorbeeld water of een weg). Ligging Liggen de grenzen van uw perceel geheel of gedeeltelijk buiten het topografische perceel? Dan controleren we aan de hand van de actuele luchtfoto of er in het veld daadwerkelijk iets is gewijzigd en stellen we vast of we de topografische grens moeten aanpassen. Oppervlakte De oppervlakte van het perceel of van de percelen samen mag nooit groter zijn dan de oppervlakte van het onderliggende topografische perceel. Dit controleren wij met de intekening op de luchtfoto en de door u opgegeven oppervlakte van de percelen. Als het door u ingetekend perceel buiten de topografische grenzen valt, krijgt u daarvan een melding. Aanpassingen moet u zelf doorvoeren. Controle ter plekke Jaarlijks controleert RVO.nl steekproefsgewijs een aantal agrarische bedrijven die bedrijfstoeslag of subsidies ontvangen. Voor deze controles maken we gebruik van sateljietbeelden om gewassen te herkennen en percelen te meten. Als het nodig is controleert de NVWA ter plaatse door in het veld de percelen op te meten. 5. Wat moet er in de Regeling worden aangepast om vervaging van landschapstvpen en verlies aan biodiversiteit als uitvloeisel van de wijze van perceelregistratie te voorkomen. Wij stellen voor te besluiten tot de volgende wijzigingen in de Regeling: 1. Kadastrale perceelgrenzen opnemen op de AAN kaarten; eenmalig inmeten van het gewasperceel waardoor gewaspercelen niet jaarlijks veranderen in grootte. 2. Een % natuur oppervlakte opnemen in de regeling dat onderdeel mag zijn van de beteelbare oppervlakte. Een rekenvoorbeeld met 2,5 %. Op de website 'Verkavelen voor groei' staat een voorbeeld van een bedrijfsoppervlakte na grondruil: 35 ha met 60% van de grond op de

huiskavel (21 ha) en 2 veldkavels van totaal 14 ha. Rekenen we theoretisch met een vierkante huiskavel van 21 ha dan is de omtrek ruim 1800 meter. Als maximaal 3 m1 langs de rand spontaan gegroeide natuur of overgroei mag zijn dan is dat 0,54 ha van de 21 ha: 2,5%. Niet vergelijkbaar met de Nederlandse situatie, maar als gedachtegoed herkenbaar: in Brazilië wordt het principe toegepast dat 20% van de oppervlakte van landbouwbedrijven uit bos moet bestaan. 3. De gedetailleerde 'Lijst met niet beteelbare oppervlakten' uit de Toelichting gecombineerde opgave 2014' beoordelen op functionaliteit en doelmatigheid. Dit in relatie met het verbeteren de biodiversiteit door het nieuwe stelsel van agrarisch collectief natuurbeheer. 6. Lagere regeldruk, minder frustratie bij agrariërs en meer acceptatie. De door ons onder 5. voorgestelde drie aanpassingen dragen bij aan het terugdringen van regeldruk met €2,5 miljard in deze regeerperiode. Door de voorgestelde drie aanpassingen is er minder noodzaak voor controle. De bureaucratie neemt af omdat de percelen niet meer elk jaar opgemeten hoeven te worden. Variatie in de oppérvlakte van hun gewaspercelen door natuurlijke begroeiing en Overgroei heeft geen effect meer op de oppervlakte van percelen. Wij durven de stelling aan dat minder controledruk meer acceptatie van randbegroeiing en overgroei tot gevolg heeft. In plaats van een, bewust of onbewust negatieve houding over natuurlijke begroeiing, wordt een positieve houding over het bijdragen aan biodiversiteit door natuurlijke perceelranden bevorderd. 7. Tot slot. Het derde Nederlandse Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 (POP3) is op 13 februari door de Europese Commissie goedgekeurd. Wij lezen van u de volgende uitspraak: - Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken: "In ons nieuwe programma staat de agrarische ondernemer centraal. We investeren onder meer in een verzekering voor ondernemers om tegenvallers door extreem weer te op te vangen. Ook steken we geld in een nieuwe regeling die de risico's voor ondernemers beperkt wanneer zij met innovaties en verduurzaming aan de slag gaan."Verduurzaming is in onze ogen ook minder regeldruk en bijbehorende controle„m,et in dit geval als positief effect het vergroten Varï'tfë sp-bntaah''ontstane mogelijkheden' vöör'bibcJiVérsiteit Wij-doèn" daarom een dringend beroep op uw inzet voor minder regels voor de landbouwsector bij dit onderdeel van de Regeling. Minder regels op dit onderdeel levert tegelijkertijd kansen op voor meer biodiversiteit op landbouwpercelen. Met de ons voorgestelde aanpassing van de Regeling of de uitvoeringspraktijk van de Regeling levert u tegelijkertijd een bijdrage aan de kabinetsdoelstelling: het terugdringen van de regeldruk in deze regeerperiode.

Hoogachtend

L.J. H. Scharenborg Wethouder plattelandsvernieuwing gemeente Berkelland Namens alle wethouders plattelandsvernieuwing van de Achterhoekse gemeenten, aangevuld met gemeenten Lochem en Zutphen, de VALA, Agrarische natuurvereniging VAN Berkel en Slinge, Agrarische Natuurvereniging 't Onderholt, LTO Noord, Gebiedscommissie OMD (Oude-IJsselstreek, Montferland, Doetinchem, Aalten en WRIJ en Alterra.

Kopie aan: - Archief - Afdeling Ruimtelijke ontwikkeling/J.L van Eijk en M. Meilink - Afdeling Intern Advies/R. Heij - Griffie/Raadsleden -Agrarische Natuurvereniging VAN Berkel en Slinge 't Brendeke 10, 7152 BT Eibergen -Agrarische Natuurvereniging het Onderholt Enzerinckweg 10 7251 KA Vorden - VALA Enzerinckweg 10, 7251 KA Vorden - LTO NOORD Zwartewaterailee 14 803, DX Zwolle - LTO NOORD afdeling Berkelland - ALTERRA Postbus 47, 6700 AA Wageningen -Gebiedscommissie OMD (Oude-IJsselstreek, Montferland, Doetinchem, Aalten en WRIJ), Postbus 9020 7000 HA Doetinchem, t.a.v. dhr. W. Beijer Tweede Kamerfractie van de VVD Tweede Kamerfractie van de PvdA Tweede Kamerfractie van de SP Tweede Kamerfractie van het CDA Tweede Kamerfractie van de PVV Tweede Kamerfractie van Dj',66 Tweede Kamerfractie van de CU Tweede Kamerfractie van Groen Links Tweede Kamerfractie van de SGP Tweede Kamerfractie van de PvdD • Tweede Kamerfractie van 50PLUS Tweede Kamerfractie van Groep Kuzu/Ozturk (GrKO) Tweede Kamerfractie Groep Bontes/van Klaveren (GrBvK) Tweede Kamerfractie Klein Tweede Kamerfractie Van Vliet

e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected] e: [email protected]

Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland, Postbus. 9090, 6800 GX ARNHEM e:.post@geldei;land.nl Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Expertisecentrum Fysiek DomeinJ.a.v. de heer Paul Picauly [email protected] Algemeen bestuur van de Regio Achterhoek, Terborgseweg 21, 7001 GM Doetinchem P1 O-leden: (per mail verstuurd) Burgemeester en wethouders van de gemeente Aa en Hunze, Postbus 9, 39460 AB Gieten Burgemeester en wethouders van de gemeente Berkelland, Postbus 200, 7270 HA Borcuio Burgemeester en wethouders van de gemeente Borger-Odoorn, Postbus 3, 7875 ZG Exloo Burgemeester en wethouders van de gemeente Bronckhorst, Postbus 200, 7255 ZJ Hengelo (Gld) Burgemeester en wethouders van de gemeente Hollands Kroon, Postbus 8, 1760 AA Anna Paulowna Burgemeester en wethouders van de gemeente Hulst, Postbus 49, 4560 AA Hulst Burgemeester en wethouders van de gemeente Ooststellingwerf, Postbus 38, 8430 AA Oosterwolde Burgemeester en wethouders van de gemeente Opsterland, Postbus 10.000, 9244 ZP Beetsterzwaag Burgemeester en wethouders van de gemeente Schouwen-Duiveland, Postbus 5555, 4300 JA Zierikzee Burgemeester en wethouders van de gemeente Sluis, Postbus 27, 4500 AA Oostburg Burgemeester en wethouders van de gemeente Westerveld, Postbus 50, 7970 AB Havelte

artfragment uit PDOK Agrarisch Areaal Nederland (AAN)

dastrale perceelsregistratie van kaartuitsnede bijlage 1.

srkelland, Postbus 200, 7270 HA BORCULO T: 0545-250 250 E: [email protected] iteberkelland.nl, Bank Nederlandse Gemeenten: IBAN: NL35BNGH0285112600 BIC: BNGHNL2G

nbinatiekaart van bijlage 1. en bijlage 2.

hi hi lp s 3: rifi mmhinatifikaart van A A N fin rlfi kadastralfi

renzen.

is indicatief. De afbeelding PDOK is niet Geografisch gerelateerd. Basis is een schermprint van de locatie vanaf de website are van 3 referentiepunten uitgericht op een kadastrale kaart die ligt öp Rijksdriehoekcoördinaten. kleine afwijking geven omdat een schermafbeelding geen exacte strakke rechte lijn geeft.

slichting niet beteelbare oppervlakten van een agrarisch perceel, ting bij de Gecombineerde opgave 2014 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland e oppervlakten zijn ntet-betedbaar en maken • Houtranden, Houtsingels, hagen en houtwallen begroeid met loofhout of naaldhout. t van de oppervlakte van een topografisch • Bosjes en losse bomen. Bosjes vanaf een oppervlakte paden. Dit zt|n wandelpaden, betonpaden van 50 m». Losse bomen op de grens van het landbouwperceel worden ook uitgesloten. Losse jswegen die speciaal bedoeld zijn om bij bomen die verspreid over het perceel staan en het een weg te komen. Toegangswegen kunnen aantal bomen is minder dan 50 per hectare teilen wri ird als (deels) onverhard zijn zoals mee als beteelde oppervlakte. % of paden die bestaan uit puin en stenen. iken ook geen deel uit van de beteelde • Hegjenvanafeen lengte van so meter en een •e. minimale oppervlakte van 50 m». ; en installaties. Gebouwen (aard* en • Rietzomen of kleinerietpeicelen.Dit is een lange vanaf 10 rat, inclusief erf, molens en grasachtige vegetatie die vaak langs waterkanten ses, gaswinningstations en fakkeltorens, voorkomt. functie van het talud van een sloot is de • Poefen, vennen, moerassen en waterdelen. Dit zijn aer van water. Daarom Is een talud geen alle wateroppervlakten die zijn aangelegd of op \ van het land bouwperceel. De grens van natuurlijke wijze zijn ontstaan. Ondergelopen tod Tfond met een sloot ernaast, ligt daarom bij (door een natte periode) maakt wel onderdeel uit van van de sloot. Als u het talud wel gebruikt de beteelbare oppetviakte. jwgrond (bijvoorbeeld bij een geleidelijk • Opslagen. Dit zijn kuitvoeropslagen, mestopslagen talud), dan magu de grens van land en wam (platen, bassins, silo's), grond, zand, afval en sgrens aanhouden. Dit geldt vooral voor machines als deze oppervlakte al langer dan een jaar met een hoge watersand, zoals het niet is gebruikt als landbouwgrond en/of niet m egebied. • 'goede land-, bouw- en milieuconditie is gehouden. Losse kullbalen maken wel onderdeel uit van de die door hun minimale breedte en diepte de beteelbare oppetviakte. itg van landbouwactiviteiten in de weg staan • Paardenbakken. nnen er niet doorheen lopen). Meer hierover leest u op mijn.rvo.nl bij het onderwerp en) vanaf een lengte van 50 meter. Grond. 1

8

i

lage 5; voorbeelden verlies aan biodiversiteit en vervaging van landschapstypen door toepassing van de regeling.

X

J

3 1: "landjepik" van een rechter wegberm; "zoek de verschillen in identiteit, beleving, ecologie etc met linker wegberm"

0 2; Het ver opsnoeien van zomereiken aan de rand van het weiland heeft niets te maken met een bedrijfsvoering maar met 1 het overhangen van de kronen ivm korting door controle van RVO.

10

J

o 3; leder jaar steriel uitmaaien van greppel tussen graslanépercelen in een beekdal. Dit veroorzaakt een vervaging van het dschapstype en een sterke biodiversiteitsafname. Dit in de hand gewerkt door de wijze van controleren door de RVO.

11

) 4: Greppels tussen graslandpercelen in hetzelfde beekdal, deze worden gefaseerd en om de paar jaar afgezet waardoor s otuurrijke lijnvormige elementen ontstaan. Hierdoor ontstaat ruimte voor nestgelegenheid, schuilplekken en voedsel voor ta soorten. <

^2

to 5; zeer strakke steriele randen van engels raaigras en akkers rondom houtsingels. Dit veroorzaakt een sterke biodiversite id gewerkt door de wijze van controleren door de RVO.

13

19 2015 o 6: illegaal gekapte structuurrijke esrandbeplanting in kampenlandschap. Gehele esrand glad afgewerkt en alle bomen, struike idlaag gerooid. Niet beteelbaar oppervlak "beteelbaar" gemaakt.

14

D9 2015 D 7: gedempte greppel (zie rode pijl) in kampenlandschap. Niet beteelbaar oppervlak "beteelbaar" gemaakt voor regeling.

15