Harteveld laan
Zwethlaan
er
b
eld
2 Wou ds ep 1 old er
se
et
hs
tro
Do
rp
ok
17
4
sk
ad
e
5 b
7 1 4
8 we 8 th
d
16
Zweth
6
9
Els
en
11 rger
bo
A4
f Sio c N 13 n Ha oo rn rd as ho ch or kn ns oo ew p eg
bu
10
g ilh e
W
lm
ina
Lange Kleiweg
Gr
Zw
4
3
15
nummer po o4en ld ev mei 2014
g
a
c oe ozo ve ne rs en tro ok Z
ka d e D or p s
rin
Prinses Bea trixlaan
te
pa
rk
o Gr
Zwethzone, een groene zone tussen stad en buiten
en
g we se eld ev
‘t
Mo
W ou
d
Voorwoord nster
se
w
Ik hoop dat u in dit gebied met al haar facetten veel plezier zal beleven en dat ik in de lente, als ik langsfiets, kinderen zie spelen en veel mensen zie fietsen en wandelen. Marcel Houtzager, Voorzitter stuurgroep Zwethzone Regiobestuurder Groen, Recreatie en Toerisme van het Stadsgewest Haaglanden.
D
Projectleider Roelof Brouwer heeft al die jaren hard gewerkt, gelobbyd en gestreden om het uiteindelijke plan voor elkaar te krijgen. Met dank aan de convenantspartners en ook aan alle die zich jaren hebben ingezet om het gebied zo mooi te maken zoals het nu is. Een prachtig natuurgebied met flora en fauna, waarin veel mensen op verschillende manieren kunnen recreëren.
sew
eg
eg
In 2009 spraken we met alle omliggende gemeenten over het gebied dat langs het (voormalige) riviertje de Zweth, tussen de stadsparken van Rijswijk en de Wollebrand bij Naaldwijk ligt. We kwamen er al snel op uit dat dit een recreatiegebied moest worden, waarin voor elk wat wils te vinden moest zijn. De Zwethzone is een overgangsgebied dat stad en land met elkaar verbindt. Door de aanleg van recreatieterreinen en de aanleg van fiets- en wandelpaden, is een prachtig groen en waterrijk gebied ontstaan, waar het goed verblijven is.
Wou d
ijkh oorn sew
Na jaren voorbereiding en at er werk is het recreatiegebied in de Zwethzone gereed.g Met veel trots presenteer ik u daarom de laatste Zwethzonekrant. Hierin kunt u lezen hoe het project is verlopen, waar we tegenaan liepen en uiteindelijk het belangrijkste: wat u vindt in het prachtige nieuwe natuurgebied.
e
kad
m Tra
Verdere ontwikkelingen in de Zwethzone Het project Zwethzone loopt ten einde. Maar dat betekent niet dat in de recreatiegebieden niets meer gebeurt. Er wordt nog hard nagedacht over initiatieven om de gebieden nog beter te kunnen laten functioneren.
Woningbouw in de Zwethstrook
Ophogen kade Zweth in de Zwethstrook
Asfalteren Zwethkadenoord
Het open gebied van de Zwethstrook kan nog enigszins verdicht worden door de bouw van drie woningen aan de Zwethkade-noord. Het zijn vervangende woningen voor de gesloopte woningen bekend met de huisnummers 5 en 6. Deze bouwblokken vallen buiten het plangebied.
Het Hoogheemraadschap van Delfland is voornemens eind 2014 en begin 2015 de Zwethkade-noord op te hogen met 20 cm. Uit een veiligheidsscan van de dijken is gebleken dat de Zwethkade één van de meest risicovolle keringen is op dit moment. Met de provincie heeft het HHD afgesproken dat in 2015 deze keringen op orde moeten zijn. Dit betekent natuurlijk niet, dat er nu een onveilige situatie is. De werken kunnen wellicht tijdelijk enige overlast bezorgen, maar staan het recreatieve gebruik van het gebied niet in de weg.
De Zwethkade-noord heeft als gevolg van de grondtransporten in het gebied enige schade opgelopen. In het kader van het project zou de weg nog opnieuw overlaagd worden. Gezien de plannen van het Hoogheemraadschap is besloten om de asfalteringswerkzaamheden uit te stellen en samen te laten vallen met de dijkverhoging.
Uitbreiding gebied Sion In het kader van de ontwikkelingen van Rijswijkzuid zal het groengebied Sion verder ontwikkeld worden. Met financiële steun van het Stadsgewest zal de gemeente bij het Zwethzone fietspad Sion-zuid deels de oude loop van de Zweth herstellen en zal de omgeving daarvan verder groen ingericht worden.
molen in de oeverstrook Hoekpolder.
Ontwikkelingen bij de molen oeverstrook Hoekpolder Het Hoogheemraadschap van Delfland (HHD) en de gemeente Rijswijk onderzoeken of de buiten gebruik zijnde oude molen in de oeverstrook Hoekpolder een recreatief toeristische functie kan krijgen.
Het Wilhelminapark in Rijswijk opnieuw ingericht.
Open dag Zwethzone, zaterdag 19 oktober 2013.
Aansluiting fietspaden.
Bewegwijzering De gemeente Westland zal komend jaar de toeristische (fiets)bewegwijzering in de omgeving van de Zwethstrook nog aanpassen aan de actuele situatie.
Fietstunnel Veilingroute Afgelopen maand zijn de werken voor de aansluiting van de nieuwe tuinbouw ontsluitingsweg in de Wateringvelsche polder op de Veilingroute aanbesteed. In combinatie met deze werken wordt ook de onderdoorgang voor fietsers onder de Veilingroute door gerealiseerd. Met deze laatste schakel wordt het fietspad in het Lange Wateringgebied verbonden met het fietspad in de Zwethstrook.
s
Recreatieve verbindingen
Elsenburgerbos
11
A4
n
R
sk
eg nw
e
de
id
M Dorpskade a R Lange Watering Zwethstrook 4
12 R
a
4
th we
Z
orns
ve
h ld
eweg
rte
R Harnaschknoop
o Dijkh
5 b 16 3
I Ha
R
3 b 16 6
c
Noordhoornseweg
1
la
an
hl
et
Zw
2h
Woudse polder
n aa
Groeneveldse polder
‘t Woud
g
e dsew Wou
evelds
eweg
Wandelbrug Monstersewetering
3
Wandelpad Zwethstrook Woudse polder (gedeeltelijk in ontwerp)
4 5 6 7
Fietspad Zwethstrook
8 9 10 11 12 13 14 15 16
Fiets- en wandelpad Ecozone en Hoekpolder
Wandel- en fietsverbinding Groeneveldsepolder (ontwerp)
Natuurwandelpad Zwethstrook Brug Lotsweg over Zweth Fietspad Wateringseveld-ZwetstrookMidden-Delfland Fietspad Sion-noord Fietscircuit Wilhelminapark Fietspad Elzenburgerbos Fietspad Lange Watering Brug Den Dulder Brug Reijenwatering Fietspad Sion Zuid Fietspad Zwethstrook over kade
a b c d e f g
Lange Wetering
h
Groeneveldse en Woudse polder
Zwethstrook Harnaschknoop Hoekpolder en Oeverstrook Ecozone Sion Wilhelminapark
Brug (ontwerp)
R I
Recreatief steunpunt Informatie punt Fietspad
Monstersewatering Groen
1 2
Brug Tram kad e
R
R
I
ad
g
rp
laa
we
er
13
n laa rix
I
Bov
Do
15
at Be
old
I
f Sion
ses
ipp
9
I d 7 14 d
W
ijk end
8
g R I R Wilhelminapark g n Pri
Ecozone en oeverstrook Zweth
l ei
an ixla
8
R 10
eK ng
r eat
e Wateringse Veld
La
B ses
n Pri
laan aten Tom
De verschillende onderdelen van het project Zwethzone Rijswijk
Voetpad (verhard) Fiets- voetpad (in ontwerp)
R
Bestaand (regionaal) fietspad Groenblauwe inrichting Zwethzone project
Locale en regionale fietsverkeer beter ontsloten.
Zwethzone Roelof Brouwer (68) is al lang betrokken bij het project Zwethzone. De laatste jaren, zelfs nog na zijn pensioengerechtigde leeftijd, was hij projectleider van het hele project. Vele uren besteedde hij aan het bouwen van bruggen (letterlijk en figuurlijk) en het maken en uitvoeren van plannen om het recreatiegebied te realiseren. Het einde nadert voor het project. Een interview met deze betrokken en bevlogen man.
“Allereerst was ik bij het toenmalige ministerie van landbouw, natuurbeheer en visserij al betrokken bij het Randstadgroenstructuur project Zwethzone. Na een proces van jaren van voorbereiding door de regio en overleg met het Rijk en provincie, schreef ik in 2003 uit hoofde van mijn toenmalige functie voor minister Veerman nog de brief over een subsidietoezegging voor het project Zwethzone.” In 2004 werd besloten dat het project Zwethzone doorgang kon krijgen. Het recreatiegebied moest er komen, dus werd een convenant gesloten met de gemeenten Rijswijk, Den Haag, Midden-Delfland en het Westland, het hoogheemraadschap van Delfland, de provincie Zuid-Holland en het Stadsgewest Haaglanden. Brouwer begeleidde dit proces vanuit het Rijk. In het jaar 2005 ging Roelof Brouwer als zelfstandig ondernemer aan het werk. Als adviseur hielp hij de provincie met het oppakken van het door het Rijk gedecentraliseerde groenbeleid en werkte hij mee aan het tot stand komen van overeenkomst Zuidvleugel Zichtbaar Groener. Hierin werden de afspraken tussen Rijk en provincie vastgelegd. Voor het Stadsgewest Haaglanden werkte hij deze overeenkomst vervolgens uit.
Review Rond 2006 kwamen er problemen rond het project de Zwethzone. De bestuurders zaten met de handen in het haar, er zat geen voortgang in de realisering van het project. Hoe nu verder met dit prestigieuze project waarbij zoveel partijen betrokken waren? Vanuit Stadsgewest Haaglanden kreeg Brouwer de opdracht het project tegen het licht te houden.
Brouwer stelde een Review op, waarin werd ingegaan op de vraag ‘waarom lukt het niet het project uit te voeren’. Als hoofdredenen gaf Brouwer in zijn Review aan dat het project te duur was door het te hoge ambitie niveau, dat het beschikbare instrumentarium beter ingezet kon worden en dat de organisatie niet genoeg op de uitvoering was gericht. Verder werd een duidelijke eenduidige aansturing van het project gemist. In het convenant was neergelegd wat moet, in de Review stond wat kan. Nadat zijn aanbevelingen om het project te vereenvoudigen in 2007 werden aangenomen, vroeg het Stadsgewest aan Brouwer om het project verder te begeleiden. In 2008 startte Brouwer dus de uitvoering van het project Zwethzone. Waar voorheen het project was opgetuigd met een overleggroep, een projectgroep, werkgroepen, een stuurgroep en projectbegeleiding ging hij nu veel eenvoudiger te werk: één stuurgroep met een projectgroep en één projectleider die alle betrokken partijen aanstuurt. Deze projectleider legt verantwoording af aan de stuurgroep en aan het Stadsgewest Haaglanden als opdrachtgever voor het project. ”Dat werkt een stuk sneller en efficiënter!”, aldus Brouwer.
Wat is u bijgebleven van al die jaren werken aan het project? “Ik weet nu hoe gecompliceerd het is om een project op te starten dat onder stedelijke druk staat. In de stadsrandgebieden vinden veel ontwikkelingen plaats, die vaak niet planologisch geregeld zijn. Met alle financiële problemen en gevolgen van dien. Ook speelden veel persoonlijke belangen bij dit project. Het was echt een moeilijk gebied om de recreatieve voorzieningen te realiseren, maar het is uiteindelijk wel gelukt.”
Wat was het hoogtepunt van het project? “Na veel moeilijkheden hebben we het totale plan dat in de Review staat kunnen verwezenlijken, behalve de fietsverbinding in de Groeneveldsepolder. Die moet nog gerealiseerd worden. Het is fijn dat het project gerealiseerd is in goede harmonie met de betrokkenen. En een hoogtepunt vind ik ook dat we financieel ruim binnen budget van 2004 zijn gebleven!”
Was er ook een dieptepunt? “Veranderend overheidsbeleid door decentralisatie van het beleid naar de provincie en de gemeenten zonder financiële middelen mee te geven zorgden voor veel onduidelijkheden in verantwoordelijkheden, regelgeving en voor veel vertraging. Dat was soms frustrerend.”
Is het project nu afgerond? “Voor het Stadsgewest en mijzelf is het project in mei ‘14 ten einde. Het project wordt overgedragen aan de gemeenten voor beheer. De samenwerking in het Stadgewest en met de bestuurders en ambtelijke vertegenwoordigers van de betrokken instanties was zeer positief en collegiaal. Zo zijn keuzes mooi tot stand gekomen. Ik kan me geen onmin herinneren. Het was prettig dat ik vertrouwen kreeg van het Stadsgewest, het Hoogheemraadschap en de gemeenten om te doen wat nodig was.”
Wat gaat u nu doen? Roelof Brouwer lacht: “Ik ga nu met pensioen! Met een goed gevoel dat het laatste project ook goed is afgerond. Ook ga ik genieten van de vele gebieden waarbij ik betrokken was, dus tot ziens in de Zwethzone!”
Lekker op de fiets: fietsroute Rondje Zweth Boomplantdag 2013. Schoolkinderen planten bomen met wethouder Bram Meijer in de Zwethstrook.
De Zwethzone gereed In 2007 nog een plan, lente 2014 vrijwel gereed: recreatiegebied de Zwethzone. Nu een waterrijk en groen gebied langs het voormalige riviertje de Zweth, tussen de stadsparken van Rijswijk en de Wollebrand bij Naaldwijk. In zes jaar tijd is het ruim 78 hectare grote plangebied veranderd in een gebied waar jong en oud zich wandelend, fietsend, zwemmend, varend, klimmend en op talloze andere manieren kan vermaken.
Vanaf 2004 is gewerkt aan het 78 hectare nieuw groengebied rond de Zweth, tussen de stadsparken van Rijswijk en de Wollebrand bij Naaldwijk. De voorlopige inrichtingsschetsen zijn in 2007 geoperationaliseerd tot een uitvoeringsplan, waarna de uitvoering is gestart. Het totale programma voor de Zwethzone bestond uit de realisatie van drie groene verbindingen en de realisering van nieuwe groengebieden in de Zwethstrook, langs de Lange Watering, de oeverstrook in de Hoekpolder, het Wilhelminapark en Sion.
Groene verbinding
De inrichting Wilhelminapark en Sion
De groene verbinding Westlandse Zoom verbindt de gelijknamige woningbouwlocatie door het nieuwe recreatiegebied langs de lange Watering met de Woudse- en Groeneveldsepolder in Midden-Delfland. De groene verbinding Rijswijkse Parken maakt bestaande Rijswijkse groengebieden (Ecozone, Hoekpolder, Sion-Noord, Wilhelminapark, Elsenburgerbos) goed toegankelijk vanuit het stedelijke gebied van Den Haag-Zuid en Rijswijk en verbindt voorzieningen beter met elkaar en met de Westlandse groengebieden.
In het plangebied van ruim 78 hectare, is ondermeer 46 hectare nieuw openbaar groen gerealiseerd, 32 hectare parkgebied heringericht. Niet alleen nieuw groen is aangelegd, ook is het fiets- en wandelpadennet fors uitgebreid en zijn bestaande verbindingen verbeterd.
De groene verbinding Wateringseveld verbindt de woning bouwlocatie met de Zwethstrook-oost, de Harnaschknoop en het open weidegebied van Midden-Delfland door middel van wandelen fietspaden met een groene aankleding.
In het gebied is in totaal 12 km fiets pad, 6 km wandelpad gerealiseerd. Bestaande paden worden verbeterd of aangepast. Zo ontstaan betere en veilige fietsroutes. Nieuw aangelegde fietspaden zijn aangelegd vanuit Rijswijk, Wateringseveld, Westlandse Zoom en Kwintsheul richting de Zweth en in de gebieden, Wilhelminapark, Sion en Hoekpolder.
Groene verbinding Strijp
Rijswijk Steenvoorde
De fietsverbinding Lange Watering via de Zwet en Groeneveldsepolder naar de Woudseweg in Midden-Delfland is nog in ontwikkeling.
In de Zwethzone is veel aandacht geschonken aan het fietsverkeer. Bestaande fietspaden zijn verbeterd, nieuwe fietspaden zijn aangelegd. Zo vindt u vanuit Rijswijk, Wateringseveld, Westlandse Zoom en Kwintsheul nieuwe fietspaden, waardoor een goed regionaal fietspadennet is ontstaan dat aansluit op het fietsknooppuntennetwerk van Haaglanden. Fietsers kunnen langs de routes uitrusten bij de picknickbankjes, die in het hele gebied te vinden zijn. Naast de fiets- en wandelpaden vindt u in het gebied ook plekken waar u kunt ontspannen, sporten en spelen: langs de Lange Watering, in de Zwethstrook, in de Hoekpolder, Sion en het Wilhelminapark. U vindt hier waterpartijen, speel-, lig- en pluk weiden en picknickplaatsen met boomgaard en speelvoorzieningen. Routebeschrijvingen vindt u digitaal op de website van Haaglanden (www.haaglanden.nl). De fiets- en wandelfolders liggen ook in de Bonte Haas voor u klaar.
Het blauwgroene karakter heeft de boventoon gekregen bij de inrichting van het gebied. In de Zwethzone is totaal 16 hectare nieuwe waterpartijen gerealiseerd voor recreatie en ruimte voor flora en fauna en om overtollig water tijdelijk op te vangen.
Hoekpolder
(Her) in te richten gebied Recreatief medegebruik
R R R
Recreatieve voorzieningen Brug
R
Bestaand (regionaal) fietspad Nieuw fietspad Nieuw voetpad Water te realiseren
De waterpartij Zwethstrook-midden met fiets- en wandelpad.
Zwethstrook-west
Water Moeras Weide Bomen Fietspad zwart Fietsstraat rood Fietsstraat Wandelpad halfverhard Wandelpad uitgemaaid Brug Nat grasland
Terugblik op de Open dag
Financieel
Op zaterdag 19 oktober 2013 vond de open dag van de Zwethzone plaats. De inwoners van de omliggende gemeenten kregen de mogelijkheid het nieuwe recreatiegebied te bekijken en te ervaren. Geïnteresseerden konden die dag kijken wat het natuurgebied tussen Rijswijk, Westland en Delft te bieden heeft en hoe het is geworden. Verschillende activiteiten voor jong en oud werden georganiseerd om te laten zien hoe divers het gebied gebruikt kan worden.
Het project is financieel mogelijk gemaakt door het Stadsgewest Haaglanden, de provincie Zuid-Holland, het Ministerie van Infrastructuur & Milieu, het Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeenten Delft, Westland, Rijswijk, Midden-Delfland en Den Haag. De totale projectkosten bedroegen ruim € 12 miljoen. Ruim de helft hiervan is door het Rijk betaald, 30 % door de regionale overheden en 20% door de gemeenten.
Na een kort openingswoord in de Bonte Haas van de voorzitter van de stuurgroep, de heer Marcel Houtzager, brachten de stuurgroepleden de bewegwijzering aan op het zogenaamde ‘viergemeenten punt’, waarna de Wethouders Bram Meijer van Westland en Tineke van Nimwegen van Midden-Delfland het fietspad in de Zwethstrook in gebruik stelden. Daarmee legden zij de laatste hand aan een van de vele fietsverbindingen in het gebied.
Open dag Zwethzone, openingswoord.
Vervolgens kon genoten worden van een zonnige dag vol sportieve activiteiten. Op verschillende locaties, in de Zwethstrook in Wateringen en het Wilhelminapark in Rijswijk, waren activiteiten georganiseerd.
Open dag Zwethzone, viergemeenten punt.
Zo konden mensen kanovaren, over een hoogte parcours klimmen, boogschieten, broodjes bakken in een Tipitent, boomklimmen, kratten stapelen en een droog pak houden op het waterparcours. Ook de fietsers en wandelaars kregen op deze, gelukkig zonnige dag de kans de nieuwe en aangepaste routes te ontdekken.
Einde van het project Op 2 april vond de laatste vergadering van de stuurgroep Zwethzone plaats. Vanaf die dag zijn de gemeenten volledig verantwoordelijkheid voor het gerealiseerde project. Het programma 2014 zal nog door de afdeling Ruimte van het Stadsgewest worden begeleid. In de maand mei zal het dagelijks Bestuur van het Stadsgewest Haaglanden het financiële verslag van het ontwikkelingsfonds vaststellen en wordt de stuurgroep formeel opgeheven. Op 8 mei gaan de leden van de voormalige stuurgroep Zwethzone nog een keer gezamenlijk het gebied in. Zij willen dan zelf bekijken hoe, na de groeistuipen in het voorjaar, het gebied zich ontwikkelt. Voor deze excursie worden ook de nieuwe verantwoordelijke wethouders van de betrokken gemeenten uitgenodigd, zodat zij ook meteen kunnen zien voor welk prachtig gebied zij verantwoordelijk zijn geworden. Ook de natuur ontwikkelt zich in de Zwethstrook.
Water Moeras Weide Bomen Fietspad zwart Fietsstraat rood Fietsstraat Wandelpad halfverhard Wandelpad uitgemaaid Brug Nat grasland
Zwethstrook-midden
Beleving “boezemland”
Bron: Van der Waal & Partners
Zwethstrook-oost
Programma 2014 Bij het afsluiten van het project is één onderdeel van het programma nog niet uitgevoerd. Het betreft de wandelverbinding naar de Woudsepolder en de fietsverbinding door de Groeneveldsepolder naar de Woudseweg.
Na stevige discussies in Midden-Delfland heeft de gemeenteraad uiteindelijk op 25 februari jl. unaniem ingestemd met de realisatie van een volwaardige verbinding. Ingestemd is onder meer met: cc Een wandel- en fietsbrug over de Zweth van de Zwet naar de Groeneveldsepolder. cc Een wandelbrug over de Monstersewatering. cc Het fiets-wandelpad door de Groeneveldsepolder.
Fase 1 (brug 2) Beleving “polderland”
De realisatie van deze verbinding is wellicht het meest besproken onderdeel van het project. Voor dit projectonderdeel zijn ook de meeste varianten uitgewerkt. Vooral de bewoners van de Molenlaan en de inwoners van de Groeneveldsepolder hebben grote bezwaren tegen de verbinding.
Fase 1 (brug 1)
Fase 2 (aanleg fietspad op boezemkade)
Voor het fietstracé is nog een beperkte grondverwerving noodzakelijk. Uitgegaan wordt van een minnelijke verwerving, maar ook een onteigening behoort tot de mogelijkheden. Een noodzakelijke procedure voor de aanpassing in het bestemmingsplan is inmiddels door de gemeente opgestart. De benodigde financiën voor het project worden beschikbaar gesteld door het project Zwethzone, de provincie Zuid-Holland en de gemeente MiddenDelfland.
Nieuw project ná de Zwethzone Direct na het afronden van het project Zwethzone werd bekend dat de provincie Zuid Holland en het Stadsgewest Haaglanden zich oriënteren op het project N211 Wippolderlaan. Dit laatste project raakt de Zwethzone op enkele punten.
Verkeersproblemen De N211 kent nu al een grote verkeersdrukte; in de toekomst wordt nog meer verkeer verwacht, met negatieve effecten op de doorstroming op de A4 en de bereikbaarheid van de Greenport Westland. Voor de oplossing van de verkeersproblematiek zijn verschillende varianten bedacht, die allen meer of minder consequenties hebben voor de Zwethstrook.
MIRT
Inspraak De provincie zal geregeld met bewoners en bedrijven in de omgeving van de N211, de kruisingen met de N222 (Veilingroute)/ Wateringveldseweg en Laan van Wateringse Veld communiceren over de plannen. Ook de bewoners en bedrijven en wellicht ook de gebruikers van de Zwethstrook (de recreant en natuurliefhebber) worden geïnformeerd over het ontwikkelingsproces.
Zwethzone vs project N211 Wippolderlaan De voorbereidingen voor de werkzaamheden van project Zwethzone zijn al voor 2000 gestart. Het project Zwethzone startte op een moment dat de plannen voor de N211 nog niet concreet waren. De realisatie van de Zwethzone vond voornamelijk plaats in de periode 2008-2013. In 2008 is de MIRT-verkenning Haaglanden gestart. Door alle betrokken overheden is gekozen om niet te wachten op duidelijkheid rondom de N211 en te starten met de ontwikkeling van de Zwethzone.
Beleving “droogmakerij”
De MIRT-verkenning Haaglanden, uitgevoerd door het Rijk, de provincie Zuid-Holland en Stadsgewest Haaglanden, is van belang voor de regionale verkeersplannen in de regio. De MIRT-verkenning was een zeer brede, regionale verkenning van de verkeerskundige situatie 2025-2030 (dus voor de verdere toekomst). De gemeenten Den Haag, Westland en Midden-Delfland zijn bij de MIRT-verkenning nauw betrokken geweest. Het doel van dit meerjarenprogramma is om de regio Haaglanden op lange termijn (2020-2040) leefbaar, maar ook bereikbaar te houden.
functionaliteit (verkeerskundig oplossend vermogen), natuur, milieu, omgevingsbelangen en financiën meewegen. Doel van deze fase is te werken naar een uitvoeringsbesluit door Provinciale Staten, met eventueel tegelijkertijd met het afsluiten van een uitvoeringsovereenkomst met betrokken partijen. Gestreefd wordt naar besluitvorming in de loop van 2014.
Project N211 Wippolderlaan Het project N211 Wippolderlaan omvat de volgende hoofdonderdelen: cc Het verbreden van voornoemd stuk van de N211 van 2x2 naar 2x3 rijstroken; cc Ongelijkvloers maken van kruispunt N211/N222 (Veilingroute/ Wateringveldseweg); cc Ongelijkvloers maken kruispunt N211/Laan van Wateringseveld.
Meer informatie over het project N211 Wippolderlaan: www.mirtverkenninghaaglanden.nl.
Planfase Project N211 Wippolderlaan bevindt zich in de planfase. Scenario’s en ontwerpen worden de komende periode ontwikkeld. Bepaald wordt welk ontwerp het beste past binnen de scope van het project, waarbij o.a. ruimtelijke inpassing in de omgeving,
Lange Watering
Beheer Bij de realisatie van de Zwethzone zijn afspraken met de gemeenten gemaakt dat zij het gebied zullen beheren en daar ook verantwoordelijk voor zijn. Het beheer zal gericht zijn op een duurzaam in stand te houden van het gebied voor een recreatief gebruik. Nevendoelen bij het beheer zijn verder het water- en natuurbeheer.
Het Wilhelminapark Rijswijk, opnieuw natuurlijk ingericht.
Brochure over geschiedenis Zwethzone
Rijswijk Na het grote bomenzaagwerk in het Wilhelminapark en omgeving in 2010 is het Zwethzone project uiteindelijk een succes geworden. De bezoekers van het Wilhelminapark hadden veel bezwaar tegen het zaagwerk in het park, maar hebben in 2011 gezegd dat het park er erg op vooruit is gegaan. De beloofde verbeteringen zijn uit- en nagekomen. Het park heeft door de nieuw gegraven waterpartijen een meer open karakter gekregen. Veel donkere plekken zijn verdwenen en zichtlijnen zijn gecreëerd. Van de strakke rode fietspaden wordt veel gebruik gemaakt. Ook skaters hebben het park ontdekt. De nieuw gegraven vijvers zijn snel bevolkt door vissen waar de hengelende recreant graag gebruik van maakt. Dit geldt ook zeker voor de vijver aan de van Rijnweg. De nieuw aangeplante knotwilgen langs de Zweth geeft de wandelaar een prettige aanblik tijdens hun dagelijkse of regelmatige wandeling terwijl kinderen dankbaar gebruik maken van de uitbreiding van de speelwerktuigen aan het strandje in het Wilhelminapark. Alle oevers van de nieuwe, evenals de uitgebreide oude vijvers, zijn ingericht met verlande oevers zodat watervogels en amfibieën gemakkelijk in en uit het water kunnen komen. Maar ook hondenbezitters laten op bepaalde plaatsen hun honden in het water om te zwemmen. De oevers zelf worden over het algemeen maar één per jaar gemaaid, wat zomers voor een bloemenzee zorgt en veel
nectar geeft voor vlinders en bijen. In het najaar worden de vruchten en zaden graag gegeten door zangvogels. In het bijzonder de prachtige putters doen zich in grote getale te goed aan het zaad. Ook zijn bij de compensatie voor de herplant van de verdwenen groenvakken voor vlinders en bijen waardevolle struikvormers gebruikt die volop voedsel verstrekken aan deze dieren. Op de ondieptes in de vijvers is veel riet gaan groeien dat nestgelegenheid geeft aan riet-, zangvogels en eendensoorten. Maar ook vissen gebruiken de ondieptes in de zomer om op te warmen en hun kuit af te zetten. De vele knotwilgen die zijn aangeplant worden in de winter 2013/2014 voor de eerste maal geknot. De bomen zullen broedgelegenheid gaan geven aan vogels en insecten. Maar ook varens zullen zich in de knotten thuis gaan voelen. Het gehele Zwethzoneproject is nu al voor zowel mens als dier maar ook onderhoudstechnisch een succes te noemen. Al met al heeft het grote werk een metamorfose in het park teweeg gebracht dat zich uit in een totale verbetering van recreatie, natuurbeleving en natuurwaarden.
Bij de planvorming en planuitwerking is het voormalige riviertje de Zweth een drager voor de inrichting geweest. Niet alleen behoud van de Zweth stond voorop, maar het herstel van de zogenoemde “oude loop” van de Zweth in de Rijswijkse parken. Omdat over het gebied en het voormalige riviertje de Zweth niet veel bekend was, is een brochure over de geschiedenis van de Zweth uitgegeven. Jacques Moerman uit Schipluiden is bereid gevonden een brochure over de geschiedenis van de Zweth samen te stellen. In het oosten liep de Zweth uit in ‘den Dulder’, oorspronkelijk een natuurlijk water. De Zweth vormde de scheiding tussen twee ontginningsgebieden (turf ), namelijk Wateringen/Naaldwijk en Hof van Delft/Woud-Harnasch.
Voor informatie over de Zwethzone, fiets of wandelroute of informatie over de natuur in Rijswijk kan de bezoeker terecht in de blokhut. De Blokhut (Hazepad 5 Rijswijk, 300 meter vanaf de carpoolplaats Wilhelminapark). Mail of bel Henk Slegten, Ecologisch beheerder, beheerder Natuurtuin Gemeente Rijswijk:
[email protected] of bel 06 22948394 (tijdens werkdagen).
Westland De Zwethstrook is een gebied met veel afwisseling geworden, dat met plezier wordt bezocht. Een stukje oud (Westlands) agrarisch landschap gecombineerd met natuur en recreatie. De stukken grasland die in het gebied aanwezig zijn worden ingevuld met natuurlijk agrarisch beheer, waarbij enkele omliggende gebouwen uit de tijd van vroeger stammen. Om het gras te beheren wordt met schapen en koeien beweid, waarbij gekozen wordt voor een oud Hollands koeienras zoals bijvoorbeeld Lakenvelder, Blaarkop etc. Indien mogelijk blijven de kalfjes bij de koe in het land zodat ouders en kinderen weer kunnen ervaren hoe het verloop is bij een natuurlijke gang van beheer.
In de tweede helft van de negentiende eeuw was de Zweth een belangrijke vaarroute voor Westlanders die met schuiten vol groente en fruit naar de markten in Rotterdam en Amsterdam voeren. Een ooggetuigenverslag uit die tijd meldt dat de Zweth ‘bruin zag van de zeilen’. In de twintigste eeuw zijn bij de aanleg van nieuwe infrastructuur meerdere delen van bouwwerken, die ooit het gebied langs de Zweth kleurden, teruggevonden. Bijvoorbeeld de fundering van een van de molens die in 1847/1848 werd gebouwd voor de drooglegging van de veenplas in de polder. Deze en andere wetenswaardigheden kunt u lezen in de brochure ‘De geschiedenis van de Zweth’. U kunt het boekje bestellen via bureau communicatie van het Stadsgewest Haaglanden (www.haaglanden.nl, 070 750 15 00).
Door het natuurlijke en extensieve beheer met schapen en koeien en door de aanwezigheid van water en moeras kunnen weidevogels, maar ook uilen en roofvogels een natuurlijke broed en verblijfplaats vinden in het gebied.
Schapen in de pas ingerichte Zwethstrook-midden. Recreatief aantrekkelijk en “helpers” bij het beheer.
De mogelijkheid om door het gebied te wandelen, te fietsen en te recreëren, geeft de mensen de kans om het oude (Westlandse) agrarische landschap in combinatie met natuur te beleven.
Meer informatie over de Zwethzone c Informatie over het project Zwethzone bij het Stadsgewest Haaglanden (www.haaglanden.nl). c Informatie over de Zwethstrook en Lange Watering bij de gemeente Westland (www.gemeentewestland.nl, serviceloket bouwen, wonen en leefomgeving). c Informatie over de Harnaschknoop en en Groeneveldse polder bij de gemeente Midden-Delfland (www.midden-delfland.nl). c Informatie over de Ecozone/Hoekpolder en het gebied Sion en Rijswijkse Parken bij de gemeente Rijswijk (www.rijswijk.nl).
Colofon Deze informatiekrant is een uitgave van het project Zwethzone, onder redactie van het Stadsgewest Haaglanden. Stadsgewest Haaglanden Terminal Zuid, Schedeldoekshaven 101 Postbus 66 2501 CB Den Haag T 070 7501 690 F 070 7501 501 E
[email protected] I www.haaglanden.nl Kaarten: Stadsgewest Haaglanden, Van der Waal & Partners Fotografie: Stadsgewest Haaglanden, Gerard Metz (Zwart op Wit) Ontwerp: Zwart op Wit, Delft Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Mei 2014, 750 exemplaren
