Zwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede 1031
Inleiding
Deze folder is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn nadat ze, in een eerdere zwangerschap met een keizersnede zijn bevallen. Het litteken van een eerdere keizersnede heeft invloed op een volgende zwangerschap en bevalling. In deze folder wordt uitgelegd wat consequenties kunnen zijn van een keizersnede op de huidige zwangerschap en bevalling. Het gevolg van een keizersnede is de vorming van een litteken in de baarmoederwand. Dit litteken zit in de onderbuik, net boven het schaambeen.
Na de keizersnede herstelt de baarmoeder over het algemeen probleemloos en komt weer op de oude positie in de onderbuik. Buiten de zwangerschap heeft slechts een zeer klein percentage van de vrouwen last van dit litteken. Bij deze vrouwen kan bijvoorbeeld spotting optreden of pijn ter hoogte van het litteken in de huid.
Zwangerschap
Bij een nieuwe zwangerschap rekt de baarmoeder, die uit spierweefsel bestaat, weer uit door de groei van de baby. Het litteken in de baarmoederwand is minder rekbaar dan het spierweefsel. Dit kan gevolgen hebben voor de volgende zwangerschap en bevalling. Daarom heeft u een medische indicatie voor de volgende bevalling en vindt de bevalling plaats in het ziekenhuis. De controles vinden in principe tot 36 weken bij een verloskundige plaats. Hierna wordt de zorg door een gynaecoloog overgenomen. 2
Opnieuw keizersnede of vaginaal bevallen?
U mag meebeslissen hoe u na een eerdere keizersnede gaat bevallen. U kunt kiezen voor een geplande keizersnede of een vaginale bevalling. Beide manieren zijn veilig, maar hebben elk voor- en nadelen. Uw voorgeschiedenis en het verloop van eerdere bevallingen zijn mede bepalend voor de keuze in de huidige zwangerschap. De verschillende opties worden door de gynaecoloog met u besproken, om tot een bevalplan te komen welke bij uw wensen en uw medische achtergrond past.
Vaginale bevalling
Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die voor een vaginale bevalling kiezen, nadat ze eerder via een keizersnede zijn bevallen, 75% succesvol vaginaal bevalt. Dit percentage stijgt naar 90% na een eerdere vaginale baring. Dit percentage daalt naar 40% bij een Body Mass Index (BMI) van 30 of hoger, of na een eerdere keizersnede in verband met het niet vorderen van de bevalling of een inleiding van de huidige zwangerschap. Voordelen van een vaginale baring Natuurlijke bevalling; Minder pijn na de bevalling; Sneller en soepeler herstel; Korter verblijf in het ziekenhuis; Grotere kans op een ongecompliceerde zwangerschap in de toekomst, met name minder kans op complicaties als gevolg van de ingroei of ontwikkeling van de placenta (moederkoek); Geen operatie-ingreep met de daarmee samenhangende kans op complicaties; Bij een natuurlijke bevalling na een eerdere keizersnede is de mogelijkheid tot pijnstilling gelijk aan die zonder voorgaande keizersnede; Voor de moeder minder kans op complicaties in het kraambed. Nadelen van een vaginale baring 25% kans op een (spoed)keizersnede bij de eerste vaginale baring na een voorgaande keizersnede. Tijdens de bevalling 3
kan er toch een reden optreden waardoor een keizersnede een veiligere optie is; 20% kans op een (spoed)keizersnede als de bevalling niet vordert of wanneer er onzekerheid is over de conditie van het kind; 1% verhoogde kans op een bloedtransfusie of infectie van de baarmoeder; Kans op het scheuren van het oude litteken (uterusruptuur) van 0,5 tot 1% bij spontane weeën. Als weeënstimulerende middelen worden gebruikt, wordt dit risico 2,2 maal zo groot. De kans dat de baby sterft als gevolg van het open scheuren van het oude litteken is 1,2 op 1000 uterusrupturen of wel 0,1%. Het risico dat uw kind overlijdt of ernstige schade ondervindt bij een vaginale baring is erg klein (0,2% of 2 per 1000 bevallingen). Dit is niet veel hoger dan bij een eerste vaginale bevalling, maar wel iets hoger dan bij een geplande keizersnede (0,1% of 1 op 1000). Dit risico dient afgewogen te worden tegenover de risico’s van een geplande keizersnede. Als er gekozen is voor een vaginale bevalling na een eerdere keizersnede, wordt u extra alert bewaakt. Daarom wordt u, nadat de weeën begonnen zijn, aangesloten aan een CTG. De CTG is een monitor waarbij de hartslag van de baby geregistreerd wordt. Hier heeft u geen hinder van. Wel is het dan mogelijk de conditie van de baby en de baarmoeder te controleren. Zo kan meestal in een vroeg stadium ingegrepen worden als complicaties dreigen te ontstaan. Redenen om niet vaginaal te bevallen Een vaginale bevalling wordt niet geadviseerd als er eerder twee of meer keizersneden zijn geweest; Een eerder opgetreden uterusruptuur (gescheurd litteken van de baarmoeder); Indien er bij een eerdere keizersnede of operatie aan de baarmoeder een litteken recht (verticaal) over de baarmoeder loopt en niet zoals gebruikelijk onder (horizontaal) in de baarmoeder. 4
Geplande keizersnede
U kunt ook kiezen om uw kindje via een keizersnede geboren te laten worden. Een geplande keizersnede wordt in principe één week voor de uitgerekende datum gepland. Dit in verband met de longrijping van de baby. Voordelen geplande keizersnede Bijna geen risico op een uterusruptuur; Vastgestelde datum; Minder risico op sterfte of zuurstoftekort van de baby. Risico’s van een keizersnede Bij een herhaalde keizersnede is er een licht verhoogde kans op; Operatieve schade aan blaas en darm of plasbuis; Kans op trombose. Er kan een bloedstolsel in de benen (diepe veneuze trombose) of in de longen (longembolie) ontstaan. Een longembolie kan levensbedreigend zijn. Deze complicatie is zeer zeldzaam, maar treedt vaker op na een keizersnede. Om dit te voorkomen wordt antistolling na de keizersnede gegeven; Ademhalingsproblemen bij de baby komen vaker voor na een keizersnede. Deze complicaties duren meestal niet lang en gaan voorbij. Een keizersnede langer dan 39 weken verkleint het risico op ademhalingscomplicaties bij de baby; Bij elke keizersnede treedt er meer littekenweefsel op. Dit maakt een vaginale baring en een toekomstige keizersnede gecompliceerder; Bij toekomstige zwangerschappen is er een verhoogd risico op een voorliggende placenta of een in het litteken doorgegroeide placenta van 0,4 tot 0,8%. De kans op een vastzittende of doorgegroeide placenta neemt toe met het aantal keizersneden (0,2 – 1,6% kans bij één of twee keizersneden in voorgeschiedenis). Dit kan soms leiden tot hevige bloedingen die levensbedreigend kunnen zijn, waarna een bloedtransfusie nodig is. Een enkele keer is het verwijderen van de baarmoeder noodzakelijk. De risico’s stijgen per keizersnede; Kans op verstopping van de darmen (ileus), anesthesie (verdovings) complicaties, heropname, wond problematiek, infectie en een langere opnameduur; 5
Met elke volgende keizersnede wordt het litteken in de baarmoeder zwakker. Het kan zijn dat na drie tot vier keizersneden een advies volgt om niet meer zwanger te worden. Herstel na een keizersnede Het herstel na een keizersnede duurt ongeveer zes weken; Er moet rekening gehouden worden met een verminderde fysieke belasting als gevolg van de buikoperatie; De eerste weken mag er niet zwaar getild worden, kan bewegen pijnlijk zijn en moeizamer gaan; Auto rijden mag na twee tot drie weken weer. Voor algemene informatie over een keizersnede zie de SFG folder: ‘Keizersnede’.
Weeën of gebroken vliezen bij geplande keizersnede
Als een keizersnede is gepland en de weeën beginnen eerder of de vliezen breken voor de geplande datum, dan wordt de keizersnede vervroegd. Er kan (in overleg) gekozen worden om alsnog over te gaan op een vaginale bevalling als bij binnenkomst in het ziekenhuis blijkt dat er (bijna) volledige ontsluiting is.
Inleiden van de bevalling
Als de weeën niet vanzelf op gang komen voor de 41ste week of als er een medische indicatie bestaat om u in te leiden, worden de mogelijkheden met u besproken. Er kan gekozen worden om de bevalling in te leiden. Dit verhoogd het risico op een ruptuur (inscheuring van de baarmoeder) tot 2% afhankelijk van de gekozen methode en het verloop van uw eerdere bevallingen. Of u kunt alsnog kiezen voor een geplande keizersnede. Zie voor verdere informatie over het inleiden van de bevalling de folder: ‘Inleiden van de bevalling’.
Kiezen
Wij begeleiden en adviseren u bij het nemen van de beslissing. Voor vragen of andere op- en aanmerkingen kunt u tussen 8.00 en 16.30 uur contact opnemen met de polikliniek Gynaecologie & Verloskunde via telefoonnummer 010 – 461 6202. Buiten deze 6
tijden kunt u contact opnemen met de Kraamsuites via telefoonnummer 010 – 461 6423. Literatuur Kwee, A., & Franx, A. (2010). Zwangerschap en bevalling na een voorgaande sectio caesarea. Utrecht: NVOG. Schoorel, E., Scheepers, H., & Nijhuis, J. (2012). Zwangerschap na voorgaande sectio caesarea: gezamenlijke besluitvorming en let op tekenen van (dreigende) uterusruptuur. Nederlands tijdschrift voor Obstetrie & Gynaecologie, 384-389. Afbeelding MijnBaby.be. (2010). Wat is een keizersnede. Retrieved from zwanger.mijnbaby.be: http://zwanger.mijnbaby.be/bevalling/wat-is-eenkeizersnede-570.html
Januari 2015
7
