ZVH Jaarverslag 2008

Jaarverslag 2008

ZVH Jaarverslag 2008

Inhoudsopgave

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Verslag van de organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gesprek met de directeur-bestuurder Frank van Dooren: ‘Belangrijke keuzes in 2008’. . . Verslag van de Raad van Toezicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Governance. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verslag van de LedenRAAD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verslag van de Ondernemingsraad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het bedrijf ZVH. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sociaal jaarverslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De doelstellingen van ZVH: aan de slag met een nieuwe strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . Communicatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kwaliteitsmeting via KWH-huurlabel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .



4 6 8 14 20 21 22 23 24 25 30

Volkshuisvestelijk verslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wonen en Woonproducten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buurt en Wijk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verhuren van Woningen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bewoners betrekken bij beleid en beheer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Projecten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Preventief en planmatig onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ZVH als overlegpartner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financieel beleid en beheer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dochters en deelnemingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verkort financieel jaarverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerde balans. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerde winst-en-verliesrekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerd kasstroomoverzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toelichting op het verslag van de Raad van Toezicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Accountantsverklaring. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

32 34 39 44 48 51 59 64 65 69 76 78 80 81 82 84 88

Voorwoord

2

2008 was voor ZVH een intensief en boeiend jaar. We hebben met veel inzet gewerkt aan nieuwe en bestaande projecten in regulier en speciaal vastgoed. De Doniastraat en omgeving is opgeleverd, de eerste steen voor Kroonenburg is gelegd, het Tienermoederhuis aan de Oostzijde en de begeleid wonen panden in Wormerveer zijn in gebruik genomen. We zijn aan de slag gegaan in complexen en met huurders aan de hand van een gloednieuw Handboek Bewonerscommissies. Op tal van plekken is groot en klein onderhoud gepleegd. Via externe toetsing meten we de kwaliteit van de dienstverlening aan onze huurder en met het ZVH WonenPanel verzamelen we interessante informatie over wat er leeft op het gebied van wonen bij huurders en niet-huurders. Naast al deze activiteiten is ZVH een nieuwe bedrijfsstrategie voor de toekomst gaan ontwikkelen en er is veel energie gestoken in het versterken van bedrijfsvoering en project- en risicomanagement.

Het volkshuisvestelijk verslag geeft een compleet en lezenswaardig beeld van ZVH’s activiteiten. Nieuw dit jaar is dat we voor een verkorte versie van het financiële jaarverslag hebben gekozen. Dit boekwerk bevat de belangrijkste elementen: de balans, de winsten verliesrekening en het kasstroomoverzicht. De volledige jaarrekening is op aanvraag beschikbaar. Een bijzonder element in dit jaarverslag is een serie fraaie foto’s van ZVH-huurders in hun eigen omgeving. Allemaal zijn ze bezig hun huis op orde te brengen – want dat doen we allemaal van tijd tot tijd! Wij danken deze huurders voor hun welwillende medewerking. Reacties zijn meer dan welkom via de mail ([email protected]) of telefonisch (075 68 11 711). Managementteam ZVH Zaandam, juni 2009

3

Verslag van de organisatie

Gesprek met de directeur-bestuurder Frank van Dooren: ‘Belangrijke keuzes in 2008’

Wat is die nieuwe strategie precies? Dat zit hem in recente cijfers over meerwerk, subsidies en verkoopwaardes. Gelukkig is er ook een flinke plus in de jaarrekening gekomen doordat we van een hogere grondwaarde van ons bestaand bezit kunnen uitgaan. Die berekenden we vorig jaar wat al te conservatief, blijkt nu. Dit alles leidt tot een ‘plus’ van 3,4 miljoen aan het eind van 2008.’

Welke keuzes heeft ZVH gemaakt? 15 6

Het jaar 2008 was voor Frank van Dooren zijn eerste volledige jaar als directeur-bestuurder. In dit jaarverslag legt hij verantwoording af over het beleid, de keuzes en de bedrijfsvoering van ZVH. Hij geeft de aftrap voor dit jaarverslag met een bestuurlijke terugblik. Welke zaken hebben hem het afgelopen jaar in het bijzonder beziggehouden?

‘2008 was een spannend en druk jaar. We zijn in de stad met veel zichtbare projecten beziggeweest, maar achter de schermen hebben we ondertussen bijna een geheel nieuw bedrijf opgebouwd. Daar heb ik veel tijd in gestoken, maar ook veel positieve energie van gekregen! Je zou kunnen zeggen dat de fundamenten onder onze organisatie het afgelopen jaar helemaal zijn versterkt. We hebben een standaard projectmethodiek ontwikkeld en ingevoerd, waardoor we beter in staat zijn risico’s te managen. Ook is de afdeling Vastgoed opnieuw opgebouwd en heb ik een cultuurverandering in gang gezet in de richting van meer verzakelijking en resultaatgerichtheid. Op alle plekken kijken we hoe we onze bedrijfskosten kunnen terugbrengen. Bijvoorbeeld door efficiënter te werken en strakker te sturen.

Dit alles uiteraard zonder dat het ten koste gaat van de service en dienstverlening aan onze huurders. Uiteindelijk zijn wij er voor die pakweg 15.000 mensen die in onze woningen wonen. Zij mogen ervan uitgaan dat wij ons huis op orde hebben, zoals zij dat zelf ook doen!’

En, is dat gelukt? ‘Voor een belangrijk deel wel. Overal waar we konden aanscherpen in onze manier van werken, hebben we dat gedaan. Maar na anderhalf jaar in de volkshuisvesting weet ik nu dat je soms toch nog verrassingen krijgt. Niet altijd aangename, helaas. Over het afgelopen jaar is sprake van een afwaardering op enkele van onze projecten.

´Een paar hele goede. We hebben in 2008 van een aantal zaken afscheid genomen. Ik denk bijvoorbeeld aan de in-huis makelaar Peperstaete en het vrije sector verhuurlabel Flexwonen. Dat waren ingewikkelde constructies waarbij we voor de klant te weinig meerwaarde leverden. Dan zeg ik: stop daarmee en steek je energie in andere zaken. De verhuur in de vrije sector doen we voortaan onder eigen vlag en de verkoop van huurwoningen besteden we uit aan een externe makelaar. Een belangrijke keuze is ook geweest om te stoppen met een aantal acquisities. Ik heb het dan over plannen die niet meer passen in onze nieuwe strategie of die erg risicovol of onrendabel kunnen zijn. Daarmee brengen we de projectenportefeuille beter in lijn met wat we aankunnen. Qua organisatie maar vooral ook financieel. Dit alles betekent overigens niet dat het stilvalt vanuit de Peperstraat! Met aansprekende nieuwbouwprojecten en de aankomende herstructurering en renovatie van oud bezit investeren we volop in de stad en onze bewoners.’

‘In 2008 zijn we goed gaan nadenken wat voor soort corporatie we eigenlijk willen zijn en wat onze voornaamste focus moet zijn. ZVH deed de afgelopen jaren veel uiteenlopende projecten en niet alles was even succesvol. De gewone dingen verloren we een beetje uit het oog. Zoals de eigen bedrijfsvoering en het onderhoud aan bestaand bezit. In een stevig strategietraject waarbij De Argumentenfabriek uit Amsterdam ons heeft geholpen en waaraan mensen van binnen en buiten ZVH meewerkten, hebben we nieuwe keuzes gemaakt. Wat we wel doen, maar zeker ook wat we niet meer willen doen. Dat heeft ons veel helderheid verschaft en ik ben blij met de resultaten. Onze missie is en blijft het bieden van kwaliteitshuisvesting aan mensen met een laag inkomen. Dat doen we uiteraard via verhuur en daarnaast via projectontwikkeling in nieuwe en vooral ook bestaande locaties. We hebben bijzondere aandacht voor ouderen en streven naar energiezuinig en levensloopbestendig vastgoed. Ook zetten we in op onze bijzondere expertise op speciaal vastgoed voor professionele zorgpartners. Bij alles wat we doen kijken we goed naar het rendement. Onze markt is met name de Zaanstreek maar bij speciaal vastgoed zou het gebied groter kunnen zijn.’

Wat zien de Zaanse partners van ZVH? ‘Een realistische, creatieve corporatie die van aanpakken weet. Een corporatie die graag samenwerkt waar dat effectief is. Een corporatie die andere organisaties aanspreekt op hun verantwoordelijkheid. Die in de stad goede dingen doet en helder maakt waar ze voor staat. Helder, toegankelijk, transparant en eerlijk: dat kenmerkt ZVH.’

7

‘Het huis op orde’ vroeg in 2008 de nodige aandacht Verslag van de Raad van Toezicht

2008 is niet alleen voor de organisatie maar ook voor de Raad een jaar geweest om zaken op orde te brengen. In 2008 heeft de Raad de aandacht gericht op een aantal belangrijke zaken: de nieuwe bestuurder, het huis op orde brengen, de ontwikkeling van vereniging naar stichting en de nieuwe strategie.

Een nieuwe bestuurder

15 8

Met ingang van 1 januari 2008 is Frank van Dooren als directeur-bestuurder van ZVH aangesteld. Met zijn komst is ZVH aan een nieuw tijdperk begonnen. Voor de Raad is het van belang dat de nieuwe directeur-bestuurder de gelegenheid krijgt zijn eigen koers te varen en kan bepalen welke strategie daar het beste bij past. Vanuit de Raad heeft de directeur-bestuurder opdracht gekregen het huis op orde te brengen, de organisatie financieel weer gezond te maken en de strategie te herijken. De remuneratiecommissie heeft eind 2008 een positief oordeel gegeven aan de Raad ten aanzien van het functioneren van de directeur-bestuurder in 2008 en het behalen van de door de Raad gestelde doelstellingen.

Het huis op orde brengen In het kader van het op orde brengen van zaken heeft de directeur-bestuurder de opdracht gekregen de kaders voor risicobeheersing en controle aan te scherpen. Het doorvoeren van verbeteringen en het bereiken van een structureel gezonde financiële bedrijfsvoering zijn doelstellingen die zijn ingegeven door de in 2007 behaalde resultaten. Voor de financiële bedrijfsvoering zijn in 2008 regels en richtlijnen van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) 2008 als uitgangspunt genomen. De Raad heeft in 2008 een nieuwe externe accountant geselecteerd. Op advies van de auditcommissie en de directeur-bestuurder is PricewaterhouseCoopers met ingang van 2008 de nieuwe externe accountant.

In opdracht van de Raad heeft PricewaterhouseCoopers een risicoanalyse uitgevoerd op de volgende onderwerpen: - risicoanalyse projectenportefeuille - governance- en groepsstructuur - risk management scan PricewaterhouseCoopers heeft aanbevelingen ge­­­ daan om veranderingen en verbeteringen door te voeren in de organisatie. De Raad heeft de directeur-bestuurder opdracht gegeven gevolg te geven aan deze aanbevelingen en houdt toezicht op de naleving daarvan. Medio 2008 werd duidelijk dat de verkoop van de bestaande huurwoningen en de verkoop van koopwoningen in nieuwbouwprojecten sterk achterbleven bij de geprognosticeerde aantallen. De inkomsten vielen lager uit dan gepland. ZVH moest nieuwe leningen afsluiten om te kunnen voldoen aan de verplichtingen. Om deze leningen te borgen stelde het Waarborgfonds aanvullende maatregelen. Kort daarop werden de eerste tekenen van de financiële crisis zichtbaar. ZVH kreeg tijdelijk te maken met een liquiditeitsprobleem omdat er geen partijen te vinden waren die bereid waren een lening te verstrekken. Deze situatie is in de Raad aan de orde geweest. Om zaken op orde te krijgen heeft de directeurbestuurder een aantal strategische keuzes moeten maken en zijn belangrijke stappen gezet. Niet alleen voor ZVH zelf waar een interne reorganisatie plaatsvond, maar ook voor de dochterondernemingen en deelnemingen. Alle gemaakte keuzes worden door de Raad gedragen.

Ook steunt de Raad de directeur-bestuurder in zijn keuze een aantal activiteiten te staken en waar nodig belangen in dochterondernemingen of deelnemingen af te stoten. Het inzichtelijk maken van projecten en de eventueel daaruit voortvloeiende risico’s hebben niet alleen de directeur-bestuurder maar zeker ook de Raad geholpen bij het nemen van besluiten en het maken van keuzes om tot een nieuwe strategie te komen. De Raad realiseert zich dat ‘het huis op orde’ ook in 2009 nog de nodige aandacht zal vragen.

Van vereniging naar stichting Na een aantal jaren van voorbereiding en de definitieve besluitvorming eind 2007 is ZVH op 3 maart 2008 daadwerkelijk een stichting geworden. De gewijzigde rechtsvorm past beter bij de huidige professionele organisatie. De Raad is nu het enige interne toezichtorgaan van de stichting, waar hij in het verleden samen met de Ledenraad toezichthouder was. Met de wijziging van de rechtsvorm is de Ledenraad niet verdwenen, maar als maatschappelijk klankbord voor ZVH verder gegaan als ledenRAAD.

De nieuwe strategie Een van de opdrachten van de Raad aan de directeur-bestuurder was het ontwikkelen van een nieuwe strategie. Zeker na een periode waarin sprake was van een fusie, is het van belang op basis van een heldere visie een koers uit te zetten voor de komende jaren. De nieuwe strategie is tot stand gekomen in een reeks van gesprekken waarin argumenten ten opzichte van elkaar werden afgewogen. Daarbij zijn ook stakeholders betrokken geweest. Dit is door de Raad positief gewaardeerd. De Raad heeft ingestemd met de nieuwe strategie waarin ZVH kiest

om kwaliteitshuisvesting te bieden aan mensen met een laag inkomen.

Besluitvorming door de Raad In de vergaderingen van de Raad, voorafgegaan door een vergadering van de auditcommissie en/of de selectie- en remuneratiecommissie, hebben de leden van de Raad met elkaar gesproken en besluiten genomen over de volgende onderwerpen: - huurbeleid; - kwartaalrapportages; - meerjarenprognose en begroting; - jaarverslag ; - KWH-maatschappijlabel; - projecten; - dochterondernemingen en deelnemingen; - de werving en benoeming van een externe accountant; - reorganisatie; - vaststelling van het directiestatuut, het protocol voor de Raad van Toezicht, het reglement voor de Raad van Toezicht, het reglement voor de auditcommissie en het reglement voor de selectie- en remuneratiecommissie; - juridische zaken; - herbenoemingen van toezichthouders; - de nieuwe strategie. De Raad heeft al in 2007 uitgesproken dat er een integriteitscode voor de organisatie moet worden opgesteld. Deze doelstelling is in 2008 behaald. De integriteitscode is vastgesteld en binnen ZVH geïmplementeerd. In het verlengde hiervan zal in 2009 een klokkenluidersregeling worden opgesteld en ingevoerd. De Raad streeft ernaar in het jaarverslag 2009 hierover positief te kunnen berichten.

9

ZVH is sinds maart 2008 niet langer een vereniging maar een stichting

Zelfevaluatie

10 15

In februari 2008 heeft de Raad haar beleidsdagen gehouden. Onderdeel van deze beleidsdagen was een zelfevaluatie van de Raad. Uit de zelfevaluatie kwamen als belangrijkste verbeterpunten naar voren: - een duidelijke taakverdeling binnen de Raad. De deelcommissies (de auditcommissie en de selectie- en remuneratiecommissie) zijn samengesteld en komen voor een vergadering van de Raad bijeen met als doel de Raad te adviseren over te nemen besluiten; - het huis op orde brengen en de basis leggen voor een gezonde organisatie en financiële bedrijfsvoering; - meer  aandacht geven aan de dochterstructuur. De directeur-bestuurder heeft opdracht gekregen de organisatiestructuur te verhelderen en waar mogelijk verbeteringen en vereenvoudigingen in de structuur door te voeren.

Bezoldiging bestuur De voorzitter van de Raad en de voorzitter van de ledenRAAD hebben eind 2008 met elkaar gesproken en ervaringen uitgewisseld over de nieuwe rol en werkwijze van de ledenRAAD.

Overleg met Ondernemingsraad en Bewonersraad Een delegatie van de Raad heeft samen met zijn voorzitter in 2008 structureel overleg gevoerd met de Ondernemingsraad van ZVH en de Bewonersraad. De door de Bewonersraad voorgedragen toezichthouders in de Raad (twee toezichthouders) hebben buiten het structurele overleg om nog een vergadering van de Bewonersraad bijgewoond. De heer Co Vrouwe is door de Bewonersraad voorgedragen en herbenoemd als lid van de Raad voor een periode van drie jaar.

Beloning van de Raad Overleg met de LedenRAAD ZVH is sinds maart 2008 geen vereniging meer, maar een stichting. De ledenRAAD heeft daarmee zijn bevoegdheid als toezichthouder verloren, maar gaat verder als belangrijk adviesorgaan en maatschappelijk klankbord. Tijdens de beleidsdag van de ledenRAAD op 29 februari 2008 heeft de voorzitter van de Raad de visie van de Raad gegeven op de nieuwe rol van de ledenRAAD.

In 2008 hebben de leden van de Raad voor hun diensten een bruto vergoeding ontvangen ter grootte van: Voorzitter

€ 6.000,00

Lid van de RvT

€ 5.000,00

Extra vergoeding voor lid van een deelcommissie (die twee of meer keer per jaar bijeenkomt)

€ 500,00

Vergoeding bij afscheid van een

€ 500,00

lid van de RvT

Tijdens de eerste vergadering van de ledenRAAD als adviesraad op 10 april 2008 heeft de voorzitter van de Raad formeel de voorzitter en vice-voorzitter laten benoemen in de vergadering en daarmee de taak aan de nieuwe voorzitter overgedragen.

De bedragen zijn bruto en per jaar. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van ZVH.

De Raad is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. In 2008 is de nieuwe directeur benoemd, de heer Frank van Dooren. In overleg met de Raad oefent hij de functie van directeur-bestuurder uit. De Raad heeft in 2008 het bezoldigingsbeleid en de arbeidsvoorwaarden van de nieuwe directeurbestuurder vastgesteld. Contracten met het bestuur worden in principe aangegaan voor vier jaar. De beloning van de directeur-bestuurder was in 2008 als volgt opgebouwd: Vast inkomen:

€ 138.123,37

Variabel inkomen:

€ 12.596,78

Pensioen kosten:

€ 34.046,64

Vergoedingen en

€ 8.719,62

werkgeverslasten Totaal:

€ 193.486,41

In 2008 is een voorziening getroffen in verband met het vertrek van de oud-bestuurder ter grootte van 160.000 euro. Deze voorziening is in 2008 voor de helft uitgekeerd. De resterende helft wordt in 2009 uitgekeerd. Aan de oud-bestuurder is in 2008 door de voltallige Raad décharge verleend voor het door hem gevoerde beleid in 2007.

Goedkeuring In de vergadering van 2 juni 2009 is de Raad akkoord gegaan met het besluit van de directeurbestuurder om de jaarrekening 2008 goed te keuren. De conceptjaarrekening is besproken in aanwezigheid van het hoofd Bedrijfsvoering en de externe accountant. De Raad heeft kennisgenomen van de accountantsverklaring van PricewaterhouseCoopers over de getrouwheid van de jaarrekening. Voor deze accountantsverklaring wordt verwezen naar de overige gegevens zoals die elders in dit jaarverslag zijn opgenomen. Raad van Toezicht Mevrouw I.T.H. Hondius-Stout, voorzitter

11

“Soms kost het wel wat moeite, maar ik wil zo lang mogelijk zelf de tuin bijhouden.”

Als adviesorgaan richt de LedenRAAD zich op maatschappelijke onderwerpen Governance

ZVH onderschrijft de beginselen die in de AedesCode en in de Governance Code Woningcorporaties zijn vastgelegd. De Governance Code Woningcorporaties wordt gehanteerd voor het inrichten van de bestuurlijke organisatie.

Governance Code

14 15

Het bestuur

ZVH heeft de principes en uitwerkingen van de Governance Code Woningcorporaties in 2008 opgevolgd, met uitzondering van de volgende punten: - het vaststellen en toepassen van een klokkenluidersregeling. In 2008 is de integriteitscode opgesteld, vastgesteld en geïmplementeerd. Ook is het afgelopen jaar een eerste aanzet gemaakt om te komen tot een klokkenluidersregeling. Deze dient in 2009 vastgesteld en toegepast te worden; - een vierjaarlijkse visitatie. Het voornemen van de Raad om de organisatie in 2008 te laten visiteren is door interne ontwikkelingen uitgesteld naar 2009, met mogelijke uitloop naar 2010.

De ledenRAAD is als adviesraad verdergegaan en geeft het bestuur (on)gevraagd advies over maatschappelijke aangelegenheden.

De Raad heeft reglementen vastgesteld voor de Raad, de deelcommissies, het protocol van de Raad en de integriteitscode. Deze worden in 2009 gepubliceerd op de nieuwe website van ZVH.

In het verslag van de Raad in dit jaarverslag zijn de taak en werkwijze van de Raad nader beschreven, evenals de wijze waarop de Raad hieraan in 2008 invulling heeft gegeven. Ook staat in dit verslag dat de Raad eind 2008 een wervings- en selectieprocedure is gestart om nieuwe leden voor de Raad aan te trekken voor de continuïteit van de Raad. Elk lid van de Raad beschikt over specifieke deskundigheid die nodig is om de functie te kunnen vervullen.

(toezicht) (advies)

Raad van Toezicht

Organisatieschema De LedenRAAD en de Raad van Toezicht hebben tot 3 maart 2008 gezamenlijk toezicht gehouden op het bestuur. Omdat de taken van de LedenRAAD en de Raad van Toezicht elkaar overlappen, heeft de LedenRAAD een aantal taken aan de Raad van Toezicht overgedragen.

(toezicht)

(toezicht)

Met de verandering van rechtsvorm (van vereniging naar stichting) op 3 maart 2008 is de Raad van Toezicht het interne toezichtsorgaan geworden.

LedenRAAD De LedenRAAD bestond begin 2008 uit zeven personen en vervulde naast de Raad van Toezicht een toezichthoudende rol tot 3 maart 2008. Tussen beide toezichthoudende organen waren afspraken gemaakt. De LedenRAAD had aan de Raad van Toezicht een aantal taken gedelegeerd die verband houden met de continuïteit van de organisatie. Met de overgang van vereniging naar stichting op 3 maart 2008 is de LedenRAAD als adviesraad zijn aandacht gaan richten op de maatschappelijke onderwerpen die ZVH aangaan.

De bestuurder is met ingang van 1 januari 2008 benoemd voor een periode van vier jaar. Het bestuur is belast met het besturen van de woningcorporatie en is daarbij onder meer verantwoordelijk voor: - het realiseren van de doelstellingen van de woningcorporatie; - de strategie; - de financiën; - het te voeren beleid; - de resultatenontwikkeling; - het beleid voor dochterondernemingen en deelnemingen van de corporatie; - de interne organisatie. Het bestuur legt verantwoording af aan de Raad. In het licht van zijn volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling richt het bestuur zich naar het belang van de woningcorporatie en weegt daarbij de belangen van de betrokkenen tegen elkaar af. Het bestuur verschaft de Raad alle informatie die nodig is voor de uitoefening van zijn taak. Het bestuur is verantwoordelijk voor het naleven van relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s die de activiteiten van de woningcorporatie met zich meebrengen. Het bestuur rapporteert hierover aan de Raad en de auditcommissie en bespreekt met hen de interne risicobeheersings- en controlesystemen.

De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn in de artikelen 8, 9 en 10 van de statuten van ZVH omschreven. Ze zijn verder uitgewerkt in het directiestatuut van 13 juni 2008. In 2008 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen bij de bestuurder zoals bedoeld in principe II.3 van de Governance Code Woningcorporaties.

Beleidsdoelstellingen Doelstellingen, strategie en randvoorwaarden Het bestuur heeft na goedkeuring van de Raad de volgende doelstellingen gehanteerd: - ‘het huis op orde’; - het doorvoeren van veranderingen in de organisatie (reorganisatie); -h  et bereiken van een structureel gezonde financiële bedrijfsvoering; - het in kaart brengen van projecten en risico’s; - het vereenvoudigen van de dochterstructuur; - het ontwikkelen van een nieuwe strategie, passend bij de veranderde organisatie.

Horizontale dialoog ZVH heeft voor haar maatschappelijke en volkshuisvestelijke missie en doelstellingen de volgende belanghebbenden benoemd: - bewoners en hun vertegenwoordigers; - r elevante overheden en instellingen op gemeentelijk en regionaal niveau; -m  aatschappelijke organisaties op het terrein van zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid; - collega-corporaties.

15

ZVH creëert kwaliteitshuisvesting voor mensen met een laag inkomen

Interne risicobeheersings- en controlesystemen Het bestuur van ZVH is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersings- en controlesystemen, voor het actief beheersen van de strategische, financiële en operationele risico’s en voor het beperken van schadelijke gevolgen van incidenten. Hieronder zijn enkele voorbeelden beschreven van risico’s waarmee ZVH te maken heeft gehad. Het is geen uitputtende opsomming van alle risico’s die voor ZVH van belang zijn. 16 15

Strategische risico’s De omgeving waarin ZVH opereert is dynamisch. Het omvat de veranderende woonbehoeften van de doelgroepen die ZVH wil bedienen tot aan de weten regelgeving waaraan de corporatie is gebonden. ZVH heeft in aanloop naar de nieuwe strategie het afgelopen jaar focus aangebracht in haar werkzaamheden en zich gericht op het creëren van kwaliteitshuisvesting voor mensen met een laag inkomen. Om de strategische risico’s gericht te volgen, toetsen we onze doelstellingen aan de periodiek behaalde resultaten.

Financiële risico’s Op het gebied van treasury onderkennen we de volgende risico’s: - financierbaarheidsrisico’s; - renterisico’s; - de financiële crisis.

Herfinanciering kasgeldportefeuille In 2008 heeft ZVH veel energie gestoken in de herfinanciering van de kasgeldportefeuille. Het belang hiervan werd versterkt door de kredietcrisis. De herfinanciering loopt volgens planning en wordt in 2009 afgerond. Het beheersen van het renterisico is hierbij van groot belang. Het renterisico van de leningenportefeuille blijft over de gehele looptijd van

de leningen binnen de norm van 15% (WSW-norm). Het hoogste punt ligt in 2014 op het niveau van 6,5% voor de leningenportefeuille.

In 2008 is besloten de afdeling Control te versterken om de bedrijfsvoering en de risicobeheersing beter te verankeren.

Operationele risico’s

Externe accountant

ZVH heeft op operationeel niveau maatregelen getroffen om risico’s te verminderen. Zo is op ons werk de Wet Ketenaansprakelijkheid van toepassing. Daarnaast heeft ZVH een KWH- keurmerk en werken we volgens de KWH-normen.

Het bestuur en de auditcommissie maken afzonderlijk minstens eenmaal per vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren van de externe accountant. De Raad van Toezicht stelt samen met de directeur-bestuurder de beloning van de externe accountant vast. In 2008 heeft de Raad van Toezicht in overleg met en op advies van de directeur-bestuurder besloten PricewaterhouseCoopers te benoemen tot externe accountant. De externe accountant woont in elk geval het gedeelte van de vergadering bij waarin de Raad het verslag van de externe accountant over het onderzoek van de jaarrekening bespreekt en een besluit neemt over goedkeuring van de jaarrekening. De Raad kan tijdens deze vergadering de externe accountant over de jaarrekening ondervragen.

Controlesystemen Het bestuur is verantwoordelijk voor het ontwerp, de implementatie en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Deze omvatten beleidsvorming, processen, taken, het beïnvloeden van gedrag en andere aspecten binnen de organisatie die risicobeheersing en controle bevorderen. De interne risicobeheersings- en controlesystemen helpen ook om wezenlijke fouten, verliezen, fraude en het overtreden van wetten en regelgeving te voorkomen. De genoemde systemen bieden nooit een absolute garantie voor het realiseren van de ondernemingsdoelstelling. Ook kunnen zij wezenlijke fouten, verliezen, fraude en het overtreden van wetten en regelgeving niet volledig voorkomen. Gedurende het verslagjaar hebben we de controleomgeving samen met de risico’s waaraan ZVH is blootgesteld, geanalyseerd en geëvalueerd. De belangrijkste componenten van de interne risicobeheersings- en controlesystemen in 2008 waren: - regelmatige risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen; - het instellen van een klachtencommissie; - een systeem van periodieke monitoring en rapportering.

Visitatie ZVH streeft ernaar zich in de tweede helft van 2009 en anders uiterlijk in 2010 te laten visiteren door een onafhankelijke visitatiecommissie.

17

“Altijd als ik de stofzuiger aanzet, raakt de hond in een melige bui.”

De LedenRAAD wil als maatschapp elijk klankbord een bijdrage leveren Verslag van de LedenRAAD

De LedenRAAD heeft in 2008 acht keer vergaderd. Tijdens de bijeenkomsten kwamen vele onderwerpen aan bod. Het jaar stond echter grotendeels in het teken van heroriëntatie en het bepalen van een nieuwe werkwijze. De wijziging van rechtsvorm van vereniging naar stichting werd in het voorjaar van 2008 geformaliseerd.

De LedenRAAD vervult niet langer de rol van intern toezichthouder maar is verder gegaan als adviesraad. In die hoedanigheid geeft de LedenRAAD het bestuur advies over maatschappelijke aangelegenheden. De wijziging van rechtsvorm was het moment om een eigen voorzitter (de heer I. Önen) en vice-voorzitter (de heer R. Bouber) te benoemen. De voorzitter en vice-voorzitter vormen het dagelijks bestuur van de LedenRAAD en bepalen in overleg met de directeur-bestuurder de agenda voor de vergaderingen. 20 15

Samenstelling van de LedenRAAD In 2008 bestond de LedenRAAD uit vijf leden: - mevrouw Betty Vijn, lid van de LedenRAAD vanaf 2001, aandachtsgebied: woon/zorg problematiek; - mevrouw Liesbeth Snoeker, lid van de LedenRAAD vanaf 2003, aandachtsgebied: natuurbehoud in stedelijk gebied; - de heer Ishak Önen, lid van de LedenRAAD vanaf 2001, aandachtsgebied: sociaal-maatschappelijke thema’s in relatie tot volkshuisvesting; - de heer Ron Bouber, lid van de LedenRAAD vanaf 2001, aandachtsgebied: nieuwe woonvormen; - de heer Marcel van Tol, lid van de LedenRAAD vanaf 2003, aandachtsgebied: behoud van herkenningspunten in de woonomgeving. Nico Valenteijn en Sanna de Jong, in 2007 nog respectievelijk lid en kandidaat-lid, hebben hun functie met ingang van 1 mei 2008 neergelegd.

Van toezichthouder naar adviesraad Om zich op zijn nieuwe taak te beraden werd voor de LedenRAAD in het voorjaar van 2008 een beleidsdag georganiseerd. Op deze dag werd besloten dat de LedenRAAD zich met ingang van 2008 op drie thema’s gaat richten:

- herstructurering; - werkgebied/bedrijfsbeleid; - wonen, zorg en Anders Wonen. Door verspreid over het jaar themabijeenkomsten te organiseren streeft de LedenRAAD naar verdieping, met als uiteindelijk doel het uitbrengen van gedegen adviezen aan de directeur-bestuurder over onderwerpen binnen deze drie thema’s.

Herstructurering In 2008 werden drie themabijeenkomsten georganiseerd. Twee van de bijeenkomsten hadden betrekking op het thema herstructurering. De eerste themabijeenkomst stond in het teken van de herstructurering van de Kleurenbuurt. Tijdens deze bijeenkomst werd een drietal presentaties gegeven waarbij het concept ontwikkelingsplan, het voorgenomen sociale plan en de doelstellingen van ZVH aan bod kwamen. Tijdens de tweede themabijeenkomst stond het herstructureringsproject Krachtwijk Poelenburg centraal. Tijdens deze bijeenkomst is tevens het Masterplan Poelenburg (MPP) gepresenteerd. In de laatste themabijeenkomst van het jaar werd de LedenRAAD voorgelicht over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

ZVH strategietraject In 2008 is ZVH begonnen aan een nieuw strategietraject. Ook de LedenRAAD werkte mee aan de totstandkoming van de nieuwe bedrijfsstrategie. Tijdens een zestal sessies waarbij steeds een lid van de LedenRAAD aanwezig was, werd onder begeleiding van De Argumentenfabriek gesproken over de interne en externe factoren die de activiteiten van ZVH beïnvloeden, de visie en missie van ZVH en de markt, diensten en formulecombinaties die voor ZVH van belang zijn. Ook in 2009 wil de LedenRAAD een constructieve bijdrage leveren aan het uitwerken van de nieuwe strategie en missie van ZVH.

Verslag van de Ondernemingsraad

De Ondernemingsraad (OR) heeft als doel in overleg met de directeur-bestuurder de belangen van de organisatie en het personeel met elkaar in overeenstemming te brengen en het personeel te vertegenwoordigen. De ruimte die de OR hiervoor wordt gegeven, is vastgelegd in de Wet op de Ondernemingsraad.

Algemeen In 2008 heeft de OR, naast de onderdelen ARBO, Veiligheid, Communicatie en de ontwikkelingen op personeelsbeleid, zich voornamelijk beziggehouden met de ontwikkeling van een nieuwe bedrijfsstrategie voor ZVH en met de organisatorische stappen die deze bedrijfsstrategie met zich meebrengt. Na het aantreden van de nieuwe directeur-bestuurder eind 2007 is de OR akkoord gegaan met een tijdelijke inrichting van de organisatie. In 2008 werd deze organisatiestructuur in aangepaste vorm geformaliseerd. Tevens is de OR betrokken geweest bij de acties die de directie heeft ingezet om de dochterondernemingen die ZVH in de jaren heeft opgericht, geleidelijk af te stoten. Ook hier heeft de OR de belangen van de organisatie en het personeel zo goed mogelijk behartigd. Aangezien de OR in de samenstelling van 2008 al vele jaren actief is geweest, is de wens voor vernieuwing vanuit de OR ingezet. Uitgangspunt van de OR was dat met een nieuwe directeur-bestuurder de tijd was gekomen om vanuit de organisatie een nieuwe en frisse OR samen te stellen.

Vanwege de reorganisatie zijn er buiten de vaste overlegstructuur regelmatig aparte overlegmomenten geweest. Daarbij heeft de OR bij de verschillende reorganisaties op afdelingsniveau contact gehad met het personeel van de betrokken afdelingen.

Samenstelling OR

Opleiding en cursus

Het afgelopen jaar bestond de OR uit de volgende medewerkers: Hans Muller (voorzitter), Corine van Dijk (secretaris), Rob Kramer (lid) en Marjolein Ofman (lid).

In 2008 heeft de OR geen cursussen gevolgd.

Overlegstructuur In 2008 is de OR om de zes weken bij elkaar gekomen voor overleg met de directeur-bestuurder. Een vaste notuliste verzorgde de verslaglegging. Per onderdeel werd bekeken of de OR advies- of instemmingsplichtig was.

Belangrijkste onderwerpen 2008 De OR heeft in 2008 adviezen uitgebracht over verschillende organisatorische voorstellen, zoals de algemene reorganisatie van ZVH, de reorganisatie van de afdeling Financiën en de afdeling Vastgoed en het opheffen van het team Anders Wonen. Ook is het besluit genomen een aantal dochterondernemingen en activiteiten te beëindigen, waaronder Flexwonen en Peperstaete. Verder is een nieuwe bedrijf-leaseautoregeling vastgesteld, heeft de OR regelmatig contact gehad met de FNV om onder andere een nieuw Sociaal Plan te ontwikkelen voor medewerkers van ZVH. Ten slotte zijn voorbereidingen getroffen voor de samenstelling van een nieuwe OR.

Verkiezingen en nieuwe OR Eind 2008 zijn er verkiezingen gehouden. De nieuwe OR is in januari 2009 aangesteld en bestaat uit vier leden: Menno Ziemer (voorzitter), Amber Scholten (secretaris), Barry Groot (lid) en Jos Konijn (lid). De oude leden van de OR wensen de nieuwe leden van de OR veel wijsheid en vele succesvolle overlegmomenten toe.

21

In 2008 is de reorganisatie gestart Het bedrijf ZVH

In 2008 hebben er qua inrichting van de organisatie en personele bezetting de nodige veranderingen plaatsgevonden. In januari begon ZVH met een personele bezetting van ruim 68 fte tegenover een toegestane formatie van ruim 73 fte.

69% van het personeel is vrouw Sociaal jaarverslag

In april 2008 hebben we een risicoinventarisatie en -evaluatie laten uitvoeren. Daaruit kwam een aantal actiepunten naar voren, zoals het onderzoeken van de werkdruk en van agressie en geweld, het opstellen van BHV-beleid en het uitvoeren van een periodiek medisch onderzoek bij het personeel.

Ondernemingsraad ZVH Inrichting organisatie en personele bezetting

22 15

Begin 2008 is gestart met het opstellen van een reorganisatieplan. De reorganisatie is gefaseerd in de loop van 2008 en begin 2009 geformaliseerd. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de oude situatie zijn: - het inrichten van de afdeling Strategie waarin beleid en communicatie zijn samengevoegd; - het verplaatsen van gebiedsmanagement en de huismeesters van de afdeling Vastgoed naar de afdeling Wonen; - het opheffen van coördinatorfuncties en het in plaats daarvan instellen van seniorfuncties of teamleiders; - het opheffen van het team Anders Wonen; - het uitbreiden van de afdeling Financiën; - het wijzigen van de afdeling Vastgoed. Met de eerste wijziging wordt beoogd dat strategie en beleid een prominentere plaats krijgen in de organisatie. Daarmee wordt de samenhang van onderwerpen benadrukt en vanuit één plek in de organisatie gecoördineerd. Gebiedsmanagement is intensiever gaan samenwerken met medewerkers

Medewerkers in dienst die contacten onderhouden met bewoners door deze teams onder één afdeling te plaatsen. Door coördinatorfuncties op te heffen en het beperkt aanwijzen van seniorfuncties en teamleiders is de organisatie platter geworden. Dit maakt directe sturing makkelijker. Het opheffen van het team Anders Wonen is voortgevloeid uit de nieuwe strategische keuzes. De nieuwe strategie is gericht op samenwerking met professionele partners. In plaats van de term ‘Anders Wonen’ wordt nu gesproken van Speciaal Vastgoed. De teruggebrachte formatie van het oude team is gedeeltelijk ondergebracht bij het team Verhuur. In 2008 is besloten de activiteiten van Flexwonen te beëindigen. Per 1 januari 2009 is Flexwonen opgeheven en hebben de medewerkers een nieuwe baan gevonden in de bestaande formatie en een nieuwe functie (adviseur BOG en verkoop). Om grip te krijgen op de financiële bedrijfsvoering is een verbeterslag aangebracht in de formatie en de functies binnen de afdeling Financiën. Verder is gekeken naar mogelijkheden om efficiënter te werken, bedrijfskosten terug te dringen en taken af te stoten. Dit heeft geleid tot een afname van het aantal arbeidsplaatsen. Eind 2008 eindigde ZVH met een personele bezetting van 64,8 fte en een formatie van 68,8 fte.

In september 2008 is de Arbeidsinspectie op bezoek geweest. De belangrijkste uitkomst hiervan was dat ZVH een aanwijzing kreeg voor het laten uitvoeren van onderzoeken naar agressie en geweld en de werkdruk. Daarnaast moet er een protocol worden opgesteld voor agressie en geweld. Sinds april 2008 is een Sociaal Medisch Team actief dat zich bezighoudt met het beleid ten aanzien van de Arbowet. Het team komt elke zes weken bij elkaar. Er is eenduidig vastgesteld hoe met ziekteverzuim moet worden omgegaan, onder meer door regelmatig verzuimgesprekken te voeren. Dit beleid heeft zijn vruchten al afgeworpen. Begin 2008 had de organisatie te maken met een zeer hoog verzuim (ruim 8%). Medio 2008 begon het verzuim te dalen naar gemiddeld 6% in het laatste kwartaal van 2008. Het totale verzuim over heel 2008 (7%) is wel aanzienlijk hoger dan over heel 2007 (4,8%). De aard van het verzuim was voor een groot deel privégerelateerd en het aantal psychische klachten was groot. Ook het aantal medewerkers waarbij sprake was van frequent verzuim was hoog. Aangenomen wordt dat er voor medewerkers een lage verzuimdrempel was. Door het instellen van frequente verzuimgesprekken zijn medewerkers zich er meer bewust van geworden dat verzuim een keuze is en dat de manager daar op kan sturen. Ter bevordering van de reïntegratie van arbeidsongeschikte medewerkers is er door ZVH in 2008 een bedrag van ongeveer € 13.000 geïnvesteerd in professionele begeleiding zoals mental coaching en psychologische begeleiding. We gaan ervanuit dat de daling in 2009 doorzet en het verzuim weer een acceptabel niveau bereikt.

Eind 2008 waren 78 mensen in dienst van ZVH. Dit is een persoon minder dan in 2007. In 2008 hebben zeven medewerkers ZVH verlaten en zijn er zes in dienst getreden. Het aantal fte is gedaald van 68,2 naar 64,85. 69% van het personeel is vrouw en 31% is man. Van het totale personeelsbestand werkt 59% parttime en 41% fulltime. De gemiddelde leeftijd van het personeel is 40 jaar. Gemiddeld hebben zij een dienstverband van 6,5 jaar. Bezetting

Vrouwen

Mannen

Totaal

Fte

01-01-2008

52

27

79

68,2

31-12-2008

54

24

78

64,85

Kengetallen personeel en organisatie

2008*

2007*

Totaal fte per 31-12-2008

64,85

68,2

Totaal fte per 1000 VHE

9,24

9,85

Totaal fte exclusief projecten/ producten per 1000 VHE

8,81

8,99

7

4,81

4313

3939

614

569

66507

57757

Ziekteverzuim exclusief zwangerschap inclusief langdurig zieken Totaal personeelskosten (x € 1000) Personeelskosten per VHE exclusief projecten/producten Gemiddelde personeelskosten per fte

* De cijfers van 2007 en 2008 betreffen alle verhuureenheden, waaronder woningen, BOG, garages en bergingen.

23

IN de BUURT Ontwikkelingen kunnen vanaf het begin worden gevolgd en ondersteund De doelstellingen van ZVH: aan de slag met een nieuwe strategie Bewonersblad van ZVH • Jaargang 1 • Nummer 3 • Juli 2008

IN de BUURT

In de tweede helft van 2008 is ZVH aan de slag geweest met het formuleren van een nieuwe bedrijfsstrategie . De afgelopen jaren zijn veel projecten zichtbaar opgeleverd maar financieel raakte de rek eruit. Binnen ZVH ontstond de behoefte aan meer focus in het werk: waar staat ZVH voor, waar zetten we onze schaarse middelen voor in, voor welke doelgroepen werken we, in welk gebied, welke diensten leveren we?

24 15

Met ondersteuning van De Argumentenfabriek heeft ZVH een intensief en prikkelend traject gevoerd waarin een nieuwe strategie tot stand kwam . Mensen van binnen en buiten het bedrijf deden er met veel enthousiasme en scherpte aan mee . Interne en externe relevante factoren zijn in kaart gebracht, op een aantal leidende thema’s heeft ZVH een opvatting geformuleerd (de strategische visie) en de bestaansgrond van het bedrijf is in een missie vastgelegd . Tot slot zijn de markt/dienst/formulecombinaties zo concreet mogelijk geformuleerd . Eind december was het kleurrijke ‘kaartenboek’ klaar om te bespreken door de Raad van Toezicht . Ook met andere stakeholders is sindsdien gecommuniceerd over de nieuwe strategie . Gesprekspartners reageren positief op de nuchterheid, transparantie en eerlijkheid van de ZVH-aanpak . Belangrijk is uiteraard de geformuleerde missie: ZVH zorgt voor kwaliteitshuisvesting voor mensen met een laag inkomen, waaronder ouderen . Dat doet ZVH met de Zaanstreek als uitvalsbasis . Rendement wordt een belangrijk uitgangspunt in projectontwikkeling en de realisatie van speciaal vastgoed, alsmede werken met professionele partners . De strategie geeft ook richting aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid die ZVH voor zichzelf en anderen ziet . Daarbij focust ZVH zich op haar kerntaken, te weten het bieden van kwalitatief goede huisvesting voor mensen met een laag inkomen en van Speciaal Vastgoed voor zorginstellingen . ZVH spreekt andere organisaties aan op hun verantwoordelijkheid en maakt duidelijk wat wel en niet mag worden verwacht .

Het dienstenpakket bestaat uit vier onderdelen . Bij elk onderdeel horen enkele formule-aspecten . - Verhuur: ZVH zet zich in voor kwalitatief goede en energiezuinige woningen in de Zaanstreek, voor mensen met een laag inkomen en voor ouderen . Belangrijk hierbij zijn prijs en kwaliteit, het bevorderen van de doorstroming, bewoners zelf verantwoordelijk maken en het inzetten van huismeesters voor de leefbaarheid . - Aanvullende diensten: ZVH heeft een beperkt aanbod aanvullende diensten, uitsluitend bedoeld voor de eigen huurders . De diensten moeten rendabel zijn en bijdragen aan de kwaliteit van de woning . - Projectontwikkeling: ZVH ontwikkelt nieuwe locaties (nieuwbouw of aankoop/herontwikkeling) en werkt aan herstructurering (sloop/nieuwbouw of grootschalige renovatie) . Dit gebeurt uitsluitend in de Zaanstreek, voor mensen met een laag inkomen en voor woon/zorginstellingen . Eventueel fungeert andersoortig vastgoed als financiële drager. Projectontwikkeling gebeurt samen met professionele partners . Uitgangspunten hierbij zijn: sturing op rendement, betrekken van bestaande bewoners, terugkeergarantie en een sober sociaal plan . - Speciaal vastgoed: voor woon/zorgaanbieders of leveranciers van woondiensten voor speciale doelgroepen . Dit doet ZVH alleen met professionele partners. De focus ligt hierbij op flexibel bouwen, bestaand bezit en sturen op rendement . In de loop van 2008 konden beslissingen reeds in het licht van de nieuwe strategie worden genomen . In 2009 krijgt de strategie een nadere vertaalslag in onder meer het strategisch voorraadbeleid, huurbeleid, onderhoudsbeleid en de financiële strategie.

IN dit NUMMER: Dagje mee met:

25

Piet Weijers Pagina 10

Familie Reek:

Zoiets vergeet Communicatie je nooit meer

Yahmillion Kiewiet:

Doelpunten,

Binnen ZVH is het vakgebied communicatie aanzienlijk verbeterd . De communicatiemedewerkers werken Pagina 12 dobbers en centraal in een team, waardoor efficiënt en ZVH-breed kan worden geopereerd. Het hoofd Strategie vertedinosaurussen genwoordigt de communicatiediscipline binnen het MT, waardoor ontwikkelingen vanaf het begin door de Op de koffie bij: Pagina 4 afdeling communicatie kunnen worden gevolgd en ondersteund .

De IN familie dit NUMMER: Hekelaar Communicatiebeleid Dagje Pagina 13 mee met:

Communicatie vanuit ZVH

Interne verbeteringen Pagina 10

Productie communicatie 2008

Piet Weijers

ZVH heeft in 2008 veel energie gestoken in de interne De interne verbeterFamiliecommunicatie . Reek: processen (Diabolo, VITO) en Zoiets vergeet het cultuurtraject hadden veel communicatiemomenten . Via artijeelknooit meer kelen Pagina in het 12 personeelsblad en tijdens de interne bijeenkomsten (kantinesessies, cultuurlunches en Op de koffiekwamen bij: werkoverleggen) de verbeterprojecten en Deaan familie resultaten de orde . Het Management Team (MT) en de Hekelaar directie werden daarbij ondersteund door de Pagina 13 communicatiemedewerkers .

Een kijkje in de WoonRegio Krant keuken van: Marloes Vos  Huurdersblad IN de BUURT

Kengetallen 4 edities, oplage 70 .000 4 edities, oplage Yahmillion 7 .000

Henny Remie: De duizendpoot van Personeelsblad: ZVH Chat de buurt  Vermeldingen in lokale pers Persberichten

Vermeldingen in landelijke pers en vakbladen Advertenties (verhuur, openingstijden e .d .)

Een kijkje in de keuken van: Marloes Vos  Henny Remie: De duizendpoot van

Kiewiet:

Doelpunten, 13 dobbers en 10 dinosaurussen Pagina102 4

1 12

Bij korfbalclub ZKC vond een korfbal clinic plaats voor buurtkinderen

IN de BUURT

26 15

Het huurdersblad IN de BUURT kwam in 2008 voor het eerst uit. Na vier nummers is een lezersonderzoek gehouden. Daaruit bleek dat een groot deel van de lezers minimaal driekwart van de inhoud leest. Opmaak en fotografie krijgen een dikke voldoende. Bijna iedereen waardeert de schrijfstijl (laagdrempelig, ‘dicht bij huis’). Over de covers is men iets minder tevreden. Een huiselijke foto op de voorkant werd hoger gewaardeerd dan een portretfoto van dichtbij. Daar passen we in 2009 onze covers op aan. De bezorging per post is nog een punt van aandacht. Er is veel behoefte aan artikelen over veiligheid en woningaanbod. Al met al scoort het blad gemiddeld een 7,2. Niet slecht voor een eerste jaar van verschijning. In 2009 komt IN de BUURT drie keer uit. De resultaten uit het onderzoek worden bij de samenstelling van de nieuwe nummers goed benut en ook de eisen vanuit KWH (het kwaliteitslabel) worden in de nummers meegenomen.

In renovatieproject Wibautstraat participeren de bewoners middels een klankbordgroep. Bewoners stellen het zeer op prijs dat ze mee kunnen denken over hun woning en complex, en de ervaring leert dat plannen aan kwaliteit kunnen winnen bij goede communicatie. In 2009 gaat ZVH daarom op zoek naar aanvullende communicatie- en participatiemiddelen. Ook de website zal hierin een rol spelen.

Internet

27

Totaal aantal bezoekers: 84.187 Totaal aantal bekeken pagina’s: 94.623

Aantal bezoekers

Aantal keer bekeken

Contact

4.490

4.918

Nieuwbouw/herstructurering

3.929

4.887

Actueel woningaanbod

4.091

4.579

Vacatures

4.173

4.361

Ons woningbezit

3.402

4.163

De vijf meest bezochte pagina’s zijn

Projectcommunicatie ZVH steekt veel energie en middelen in de projectcommunicatie. Daarbij werken we vaak samen met andere projectpartners. In 2008 deden we dat bij grote projecten als Poelenburg (waarbij gecommuniceerd werd met de gemeente, Rochdale en Parteon over de wijkvernieuwing) en de Kleurenbuurt (met Kristal en Rabobouwfonds over het Ontwikkelingsplan en het buurtontmoetingscentrum). ZVH hecht veel belang aan het creëren van draagvlak, transparantie en participatie. Bij onderhoudsprojecten communiceren we zoveel mogelijk rechtstreeks met de bewoners. We stelllen goede, tijdige informatie over de werkzaamheden centraal.

De internetsite van ZVH was het afgelopen jaar niet meer ‘state of the art’. In 2008 zijn daarom de voorbereidingen gestart voor een gloednieuwe website. De nieuwe site is in het voorjaar van 2009 gereed gekomen. De meningen van de klant (die we kennen via online onderzoeken onder websitebezoekers) worden meegenomen in de nieuwe structuur. De site kent meer digitale dienstverlening en zal ook beter inzetbaar zijn in de communicatiemix bij projecten.

Media

Sponsoring en donatie

Persberichten zijn nog steeds een goed instrument om nieuws onder de aandacht te brengen. In 2008 brachten we dertien persberichten uit. In 2009 leidden persacties én beantwoording van persvragen tot 102 vermeldingen in de lokale media, iets minder dan in 2008. Veel aandacht was er voor StudioCity, Poelenburg en de Kleurenbuurt. Niet alle artikelen rond ZVH waren positief. StudioCity en De Boed (Zaandijk) hadden te kampen met nare incidenten. In La Palma waren er klachten over onder meer scheurvorming.

ZVH sponsorde en doneerde in 2008 op kleine schaal. De Voedselbank werd gesteund met een bedrag van 8.000 euro om de exploitatie rond te krijgen. De Wereldreis door de Zaanstreek ontving 2.500 euro en organiseerde een kleurrijk paasontbijt voor bewoners in de Kleurenflats. Korfbalclub ZKC ontving ruim 5.500 euro in ruil voor een korfbalclinic voor buurtkinderen, een schoolkorfbaltoernooi en grote zichtbaarheid van ZVH via de shirts van de selectie.

“We spelen hier van alles: hockey, voetbal en basketbal. Echt fijn zo’n veldje.”

Klanttevredenheid is een belangrijke graadmeter voor hoe goed we het doen Kwaliteitsmeting via KWH-huurlabel ZVH is al enige jaren in het bezit van het KWH-huurlabel. KWH staat voor Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector. KWH onderzoekt in welke mate klanten en belanghouders tevreden zijn over de kwaliteit van de dienstverlening van corporaties. Dat gebeurt door middel van jaarlijkse metingen.

30 15

Per jaar wordt afgesproken welke onderdelen van het label opnieuw zullen worden gemeten. In 2008 hebben we net als vorig jaar vanuit KWH op een aantal onderdelen de klanttevredenheid gemeten.Het KWH-huurlabel wordt toegekend op basis van algemeen gangbare normen en waarden zoals respect voor elkaar, punctualiteit, duidelijkheid, aanspreekbaarheid, geduld en vriendelijkheid. Deze normen en waarden heeft KWH vertaald in een aantal zaken die betrekking hebben op de organisatie: - gedrag van medewerkers (hoe ervaart de klant het gedrag van de medewerker(s) door wie hij is geholpen?); - informatievoorziening en -verstrekking (hoe ervaart de klant de informatie die hij heeft gekregen?); - processen (hoe ervaart de klant de processen van de corporatie waarmee hij te maken heeft?); - tevredenheid (hoe tevreden is de klant over de dienstverlening van de corporatie?). KWH meet jaarlijks of de kwaliteit van de dienstverlening nog aan de normen van de huurders voldoet. In totaal zijn er tien labelonderdelen.

De resultaten In de periode 18 februari 2008 tot 9 mei 2008 is gemeten op een aantal onderdelen. De resultaten in de tabel laten zien dat wij op veel onderdelen hoger scoren dan de norm die KWH stelt. Op het onderdeel Woning onderhouden moeten we de werkprocessen rondom het onderhoud aan de woningen verbeteren om ook volgend jaar het KWH-label te mogen behouden. Daarom wordt dit onderdeel in 2009 opnieuw gemeten.

Eindcijfer 2008

Norm

Landelijk gemiddelde

Corporatie bellen

7,5

7

7,5

Woning veranderen

7,5

7

7,4

Woning onderhouden

6,6

7,0

7,8

Klachten afhandelen

6,6

6,5

6,7

Woning verlaten

8,1

7,0

8,2

In juni 2009 zullen de volgende onderdelen worden gemeten: - corporatie bezoeken; - woning zoeken; - woning betrekken; - huur betalen; - reparatie uitvoeren; - hermeting op Woning onderhouden.

Klanttevredenheid ZVH hecht veel waarde aan klanttevredenheid. In de verschillende werkprocessen proberen we te allen tijde de klant centraal te stellen. In 2008 zijn we gestart met de woonadviseurs om actiever met de klant te communiceren. Een huisbezoek of een persoonlijk gesprek op kantoor zijn goede en effectieve communicatiemiddelen. Afgelopen jaar konden we gemiddeld 83% van de klachten binnen de gestelde termijn van vier weken na ontvangst afhandelen. Daarmee is de doelstelling van 80% voor 2008 gehaald. De behandelde klachten gingen voornamelijk over onderhoud, woonomgeving en overlast.

Onderzoek

WonenPanel

Huurders staan bij ZVH voorop. Zonder huurders heeft ZVH geen bestaansrecht. Er wordt voortdurend aan gewerkt om de dienstverlening beter te laten aansluiten op de wensen van de huurders en toekomstige huurders. Daarbij is een goed inzicht in hun wensen en behoeften belangrijk. Een van de middelen om dit te meten is de online onderzoeksapplicatie van ZVH.

WonenPanel is een initiatief van woningcorporatie ZVH en bestaat inmiddels twee jaar. Leden van dit panel helpen de producten en diensten van ZVH op hun woonwensen af te stemmen. Met WonenPanel kan ZVH onderzoek doen onder een grotere groep mensen dan alleen onder haar eigen huurders. Dit is vooral interessant voor onderzoeken naar potentiële huurders en potentiële kopers. Afgelopen jaar stond WonenPanel in het teken van het in stand houden van de 3.800 actieve en gemotiveerde panelleden die allemaal in Zaanstad en omgeving wonen.

Naast de externe meting in het kader van KWH wordt door ZVH standaard een zestal enquêtes gebruikt om de mening van de huurders over de kwaliteit te peilen. De enquêtes betroffen: - nieuwe keuken; - nieuw sanitair; - nieuwe woning; - verhuizing; - reparatieverzoek; - klachtenafhandeling. Verder zijn in 2008 aanvullende onderzoeken gehouden, waaronder een groot onderzoek onder de bewoners van de Kleurenbuurt, een onderzoek onder de bewoners van de Wibautstraat, een lezersonderzoek naar het bewonersblad van ZVH ‘IN de BUURT’, een onderzoek over het kopen van de eigen huurwoning en een tevredenheidsonderzoek over de website van ZVH onder huurders.

Om mee te doen aan het WonenPanel moeten mensen zich inschrijven en enkele basisgegevens opgeven. Er wordt onder andere gevraagd naar de huidige woongegevens en naar de woonwensen. Met deze gegevens nodigt WonenPanel leden uit voor een onderzoek dat specifiek voor hen geschikt is. De vragenlijst wordt kort gehouden om het voor de deelnemer zo aantrekkelijk mogelijk te houden. Meer informatie is te vinden op www.wonenpanel.nl.

31

Volkshuisvestelijk verslag

Het is niet meer nodig winkels op andere plekken te hebben

WoonRegio Krant

Resultaat producten en diensten in aantallen Q1

Q2

Q3

Q4

1.614

1.592

1.558

1.531

201

196

229

225

Poort van Zuid GSO

51

50

48

48

Poort van Zuid Internet

23

31

23

22

Poort van Zuid TV

35

34

30

31

StudioCity Internet

224

222

220

213

StudioCity TV

214

204

200

185

StudioCity Wasserette: beurten Wasmachine

n.b.

n.b.

n.b.

2.348

StudioCity Wasserette: beurten droger

n.b.

n.b.

n.b.

936

Keukens renovatie

43

9

19

29

Keukens nieuwbouw

18

28

16

0

Sanitair renovatie

38

13

24

21

Sanitair nieuwbouw

10

13

1

0

(2008) APK kluspakket (oud) HPK kluspakket (nieuw)

34 15

Wonen en Woonproducten

In 2008 heeft ZVH een aantal producten en diensten aangeboden om het woongemak te vergroten. In het overzicht is inzichtelijk gemaakt hoe van deze producten en diensten gebruik is gemaakt. Zo zorgt ZVH bij een aantal complexen voor een Gemeenschappelijke Satelliet Ontvangst (GSO). Bij StudioCity wordt in de wasserette gebruik gemaakt van goedkope energie.

Woonproducten en diensten Ook in 2008 konden huurders van ZVH nieuw sanitair en keukens aanschaffen. Dit traject wordt naar alle waarschijnlijkheid in 2009 getemperd vanwege bezuinigingsmaatregelen. Het oude APK kluspakket was bedoeld om de woning in goede staat te behouden en huurders een dienst aan te bieden zodat zij geen zorgen hebben voor het klein onderhoud. Deze dienst werd voor 2006 aan ZVH betaald via een huurdercomponent. Vanaf 2006 is deze dienst overgeheveld naar de aannemer Bouwbehoud en heeft het de noemer HPK kluspakket gekregen. Bij verhuizing wordt dan ook de ‘oude’ dienst niet meer aangeboden.

WoonRegio Service In 2008 bood ZVH de huurders de mogelijkheid om abonnee te worden van de WoonRegio Service. In 2008 waren er gemiddeld ongeveer 3.500 abonnees. Deze abonnees kunnen 24 uur per dag, zeven dagen in de week telefonisch of via de website diensten inschakelen zoals klussenservice en tuinonderhoud. De WoonRegio Service beschikt over een uitgebreid bestand van dienstverleners waarbij de abonnee verzekerd is van scherpe prijzen. Daarnaast ontvangen abonnees een kortingspas waarmee ze kortingen op tal van producten en diensten in de regio ontvangen. In 2009 wordt de WoonRegio Service onder de loep genomen om deze aan te kunnen passen aan de nieuwe strategie van ZVH.

WoonRegio Service Totaal

3.544

3.569

3.527

3.530

WoonRegio Service huurders

3.026

3.047

3.050

3.037

WoonRegio Service niet ZVH-huurders inclusief personeel

518

522

558

493

20

19

19

19

719

737

n.b.

n.b.

Verzilverde woningen in bezit WoonEnergie deelnemers

In 2008 zijn we begonnen met het afbouwen van de WoonRegio-formule. ZVH wil nadrukkelijker onder eigen vlag opereren om zo haar zichtbaarheid te vergroten. Dat betekent dat we minder aanvullende diensten zullen leveren en ons meer zullen concentreren op eigen huurders en de woningen.

In 2008 is de WoonRegio Krant vier keer verschenen en door heel Zaanstad verspreid. De krant informeerde over diensten, producten en nieuwtjes op het gebied van wonen. Eind december verscheen de laatste WoonRegio Krant. Het nieuwe bewonersblad IN de BUURT heeft de rol van deze informatiebron voor onze huurders overgenomen.

WoonRegio Winkel wordt ZVH-winkel In 2008 is ZVH zich in haar winkel meer op de eigen huurders en bezoekers gaan richten. De nieuwe bedrijfsstrategie legt meer nadruk op bestaande huurders en op de Zaanstreek. Diensten, producten en formules zijn goed tegen het licht gehouden. Het is niet meer nodig winkels op andere plekken te hebben. Dit heeft er in 2008 toe geleid dat ZVH heeft besloten de winkel in Wormerveer niet meer in stand te houden. De hoofdvestiging aan de Peperstraat reduceerde in de loop van het jaar haar aanbod tot producten en diensten die voor de huurder belangrijk zijn: de ZVH-balie met woonadvies en keuken- en sanitairaanbod. Om de herkenbaarheid en zichtbaarheid van ZVH als verhuurder en corporatie verder te versterken, verbeteren we in 2009 de inrichting en vormgeving van de winkel en ontvangstruimte voor klanten en relaties.

35

Buurtbemiddeling wordt ook ingezet bij conflicten tussen huurders en particuliere bezitters

Verzilverd Wonen

Sociaal Beheer 2008

In 2008 heeft Torenstad Verzilverd Wonen uit het werkgebied van ZVH vanuit de volgende plaatsen aanvragen ontvangen. Plaats

36 15

Aantal

Assendelft

5

Bergen

1

Beverwijk

3

Castricum

10

(In dit aantal zijn verschuivingen door overlijden, verhuizing of andere mutaties meegenomen.) Vanaf de startdatum tot heden hebben in totaal 528 echtparen, 69 alleenstaande mannen en 93 alleenstaande vrouwen informatie opgevraagd over Torenstad Verzilverd Wonen. 166 aanvragen liggen onder de leeftijdsgrens van 55 jaar. (In deze aantallen zijn verschuivingen door overlijden, verhuizing of andere mutaties meegenomen.) ZVH heeft in 2008 geen woningen via Torenstad Verzilverd Wonen gekocht.

De Rijp

1

Groet

1

Heemskerk

4

Heiloo

6

Krommenie

4

WoonEnergie

Landsmeer

3

Monnickendam

4

Oostzaan

1

Net als in het jaar daarvoor wees ZVH in 2008 haar huurders op producten die het wonen voordeliger kunnen maken. In samenwerking met andere corporaties heeft ook ZVH energie gebundeld bij WoonEnergie. WoonEnergie behoort tot een van de goedkoopste aanbieders van energie. Klanten kunnen kiezen uit vaste of variabele prijzen. Groene stroom wordt voor dezelfde prijs geleverd als gewone stroom.

Purmerend

12

Schoorl

1

Uitgeest

2

Volendam

1

Wijk aan Zee

1

Wormer

1

Zaandam

26

Zaanstad

1

Totaal

88

In 2008 hebben in totaal zestig echtparen, drie alleenstaande mannen en dertien alleenstaande vrouwen informatie opgevraagd over Torenstad Verzilverd Wonen. Twaalf aanvragen liggen onder de leeftijdsgrens van 55 jaar. Het totale aantal aanvragen in de periode van 27 september 2004 tot en met 31 december 2008 komt hiermee op 856.

Ook dit jaar heeft ZVH haar huurders gewezen op WoonEnergie. ZVH heeft ervoor gekozen om dit niet meer via mailingen aan huurders voor te leggen. Toekomstige huurders worden bij het aangaan van het huurcontract gewezen op de mogelijkheden van WoonEnergie. In 2008 hebben 205 bewoners gebruik gemaakt van WoonEnergie. Dit betekent dat ten opzichte van het jaar 2007 het aantal deelnemers is afgenomen.

Met ingang van 1 januari 2008 is de formatie binnen Sociaal Beheer uitgebreid van 32 uur naar 64 uur per week. Dankzij deze uitbreiding worden de klachten over overlast aanzienlijk sneller afgehandeld. Meer in het algemeen heeft Sociaal Beheer aandacht besteed aan het signaleren van bewoners die problemen hebben of psychosociale hulp behoeven zonder dat er altijd sprake is van overlast. Op grond van signalen vanuit diverse disciplines of vanuit de woonomgeving worden deze bewoners bezocht. Met de bezoeken en zeker de overdracht naar de hulpverlening zoeken we regelmatig de samenwerking met het meldpunt overlast en bemoeizorg van de GGD. Sociaal Beheer heeft diverse specifieke activiteiten ondernomen, te weten:

Buurtbemiddeling In 2008 maakten ruim twintig bewoners van ZVH gebruik van Buurtbemiddeling op basis van een doorverwijzing door ZVH. Daarnaast zocht een aantal bewoners zelf contact met Buurtbemiddeling. Buurtbemiddeling wordt ook ingezet bij conflicten tussen huurders en particuliere bezitters van woningen in verschillende buurten. Het al lopende convenant is voor de zesde maal gecontinueerd. Buurtbemiddeling is een van de middelen die we inzetten om problemen tussen bewoners onderling op te lossen.

Aanval op de uitval StudioCity Met ‘Aanval op de uitval’ heeft ZVH de samenwerking gezocht met een groot aantal partijen die hulp bieden voor en rondom de bewoners van StudioCity. StudioCity biedt tijdelijke huisvesting aan een groot aantal jongeren. Het complex bestaat uit bijna 300 woonstudio’s voor jongeren.

We benaderen bewoners actief, zeker daar waar in de meest brede zin vragen om hulp worden gesignaleerd. In een ‘eerste lijn-overleg’ bepalen we de hulpvraag van de verschillende bewoners. In onderling overleg wordt een passend hulpaanbod geformuleerd. Het ‘eerste lijn-overleg’ is een overleg tussen hulpverlenende instanties, zoals Dijk en Duin, Regionaal instituut Werk en Inkomen, maatschappelijk werk, de corporatie en jongerenwerk. Binnen dit overleg worden de (hulpverlenende) activiteiten onderling op elkaar afgestemd. Naast de korte lijnen binnen de hulpverlening heeft dit project meerwaarde in de vorm van een actief integraal aanbod en een terugkoppeling van de resultaten.   In 2008 is het eerste lijn-overleg in wisselende samenstelling eens in de vier tot zes weken in overleg bij elkaar gekomen. In deze overleggen zijn gemiddeld vijftien bewoners besproken en is voor hen een passend hulpverleningsaanbod samengesteld Aan het eind van het jaar 2008 is vanuit het eerste lijn-overleg gesignaleerd dat in het complex 35 tot 40 jongeren zijn met psycho-sociale problemen of hulpvragen.

Woon wijs! In 2008 zijn ruim twintig adressen bezocht. Met succes heeft ZVH op deze adressen een einde kunnen maken aan de woonfraude. Het aanpakken en beëindigen van woonfraude helpt het gevoel van eerlijkheid, veiligheid en sociale cohesie in de buurten te versterken. In 2008 heeft ZVH in verband met de onderzoeken en werkzaamheden vanuit Woon wijs! toegang gekregen tot de Gemeentelijke

37

In 2008 is het Tienermoederhuis aan de Oostzijde 16 in gebruik genomen Buurt en Wijk

In 2008 zijn vijf gebiedsmanagers actief geweest, van wie één specifiek voor herstructureringsprojecten en één als coördinator. Daarnaast hebben we gewerkt met negen huismeesters, elk aangesteld op één of meer complexen. Als gevolg van de aanscherping van de visie van ZVH werd in de loop van het jaar het begrip leefbaarheid scherper gedefinieerd en omschreven als schoon, heel en veilig.

Basis Administratie. Met het gemeentelijk informatiesysteem hebben we snel en redelijk betrouwbaar inzicht gekregen in de daadwerkelijke bewoning van de adressen die zijn onderzocht. Op basis van het convenant Woon wijs! heeft ZVH zich opnieuw uitgesproken over en geconformeerd aan het uit­­ gangs­punt dat onderhuur of andere vormen van woonfraude niet worden geaccepteerd. 38 15

Beleid Tweede Kans na ontruimingsvonnis Soms loopt de huurschuld van bewoners zo hoog op dat een ontruimingsvonnis wordt uitgesproken. Uitgangspunt van het Tweede Kans-beleid is om zo min mogelijk bewoners dakloos te laten worden. Om dit te realiseren maken we heldere afspraken met de bewoners en stellen we als voorwaarde dat ze alsnog hun huurschuld betalen.We hebben samenwerking gezocht met de GGD. Nadat een ontruimingsvonnis is uitgesproken worden de betrokken bewoners bezocht door de psycho-sociale hulpverleners van de GGD. Tijdens dit bezoek wordt in de meest brede zin geïnventariseerd hoe een betalingsachterstand is ontstaan en waarom de bewoners deze niet kunnen aflossen. De GGD biedt in samenspraak met ZVH zoveel mogelijk hulp en verwijst door als dat nodig is. Daarbij worden de problemen in kaart gebracht en krijgen de bewoners (schuld)hulp aangeboden. Zodra de bewoners gebruik maken van dit afgewogen hulpverleningsaanbod wordt met hen een Tweede Kans-contract afgesloten. Hierdoor kunnen we uitzetting voorkomen omdat de bewoners een nieuwe huurovereenkomst of onder bepaalde voorwaarden een aanvulling op de bestaande huurovereenkomst afsluiten.

Hennepconvenant

Leefbaarheid

In 2008 heeft ZVH het Hennepconvenant mede ondertekend. In dit convenant is de samenwerking vastgelegd en gerealiseerd tussen gemeentelijke diensten, politie, energieleveranciers en de corporaties. Met dit convenant hebben partijen zich verplicht samen te werken bij de aanpak van de illegale kwekerijen en productie van drugs. ZVH heeft hiermee het eigen beleid inzake illegale kwekerijen en productie van drugs vastgesteld en daar uitvoering aan gegeven. Het telen en produceren van (soft)drugs in en vanuit woningen van ZVH leidt altijd tot een ontbinding van de huurovereenkomst. Deze vormen van misbruik van woningen en de overlast en gevaren die hier voor omwonenden uit voortkomen, accepteren we niet. Dit levert een bijdrage aan het gevoel van veiligheid en de sociale cohesie in buurten.

In 2008 ondernamen we niet alleen actie om zaken te verbeteren in onze complexen en buurten, maar ook in buurtoverstijgende activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn de participatieverbetering Poelenburg, de sociale visie Inverdan en de planvorming woonservicewijk. Deze vonden plaats naast de schoonmaakacties en/of de verbetering van de veiligheid door bijvoorbeeld stegen te voorzien van verlichting of poorten. De meest lucratieve manier om de leefbaarheid te verbeteren is door huurders via overleg bij hun woonomgeving te betrekken, of door activiteiten te organiseren waarbij huurders ook de mouwen opstropen. Vaak is het resultaat snel zichtbaar en de bewoners leren elkaar beter kennen. Bollen planten, heggen knippen, vuil afvoeren en het houden van een jaarlijkse schoonmaakactie. Deze werkzaamheden waarbij de huismeester een belangrijke rol vervult zijn afgelopen jaar opnieuw uitgevoerd. In deze tijd van verdergaande individualisering blijft het een aparte kunst huurders warm te krijgen om aandacht te besteden aan gezamenlijke doelen.

Homez, Oostzijde 16 te Zaandam In 2008 is het Tienermoederhuis aan de Oostzijde 16 te Zaandam in gebruik genomen. De afdeling Sociaal Beheer van ZVH heeft een bijdrage geleverd op het onderdeel wonen en goed huurderschap. We hebben gesprekken gevoerd met bewoners over het betalen van huur, het voorkomen van problematische huurachterstanden en dreigende ontruimingsvonnissen. Overlast wordt gesignaleerd. We informeren de bewoners over hun eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid, maar ook over de wettelijke kaders waarbinnen zowel bewoners als verhuurder de overlast kunnen beëindigen.

Overleg met huurders In 2008 heeft er regelmatig overleg plaatsgevonden tussen ZVH en de verschillende bewonersvertegenwoordigingen. ZVH kent de volgende bewonersvertegenwoordigingen: 25 Bewonerscommissies 12 Verenigingen van Eigenaren 2 Klankbordgroepen 1 Bewonersplatform 1 Postteam 1 Bewonersraad (centrale huurdersorganisatie) Deze overleggen waren verschillend van opzet en frequentie. Ze varieerden van besprekingen over

het wooncomplex, de technische staat, de leefbaarheid en buurtactiviteiten tot informatieavonden en het brainstormen over renovatie of groot onderhoud. Ook hebben de bewonersvertegenwoordigingen meegedacht over herstructurering, masterplannen, buurtpreventie en de communicatie tussen bewonerscommissies, ZVH en de Bewonersraad.

Wat is er in 2008 gebeurd? - Het handboek Bewonerscommissies is vastgesteld. Hierin staat wat de commissies, ZVH en de Bewonersraad van elkaar kunnen verwachten. - De Bewonersraad betaalt vanaf 2008 namens ZVH de functioneringsbudgetten uit aan de bewonerscommissies. - Bij groot onderhoud en renovaties zijn informatieavonden gehouden voor de bewoners en er zijn naar behoefte en noodzaak projectgroepen ontstaan, die deze projecten hebben begeleid. - In elke wijk heeft de gemeente bewonersavonden georganiseerd om de sociale structuur in kaart te brengen en afspraken te maken voor de toekomst. - Iedere wijk heeft een eigen Wijkuitvoeringsplan. Hierin staat vermeld wat de verschillende partijen het afgelopen jaar hebben gedaan en wat er komend jaar op de agenda staat. Dit Wijkuitvoeringsplan is gepresenteerd tijdens bewonersavonden. - In verscheidene buurten hebben wijkschouwen plaatsgevonden. Hierbij gaan gemeente, corporaties, politie, bewoners en andere sleutelfiguren de wijk in om te kijken wat de knelpunten in de wijk zijn. Deze punten worden neergelegd bij de desbetreffende verantwoordelijke partij. Het gaat om bestrating, verlichting, groen, vuilnis, enzovoort.

39

Gebiedsmanagement deed een beroep op de inzet van betrokken bewoners

Homez, Oostzijde 16 in Zaandam bouwvergunning voor de realisatie van een buurthuis-muziekpodium annex kringloopwinkel voor de Groote Weiver is inmiddels verkregen. In 2009 kan met de verbouwing worden gestart. Helaas is gebleken dat huisvesting van een kinderdagverblijf en van naschoolse opvang op te veel problemen stuit. Kindzorg-Freekids heeft zich daarom teruggetrokken. ZVH zoekt nu andere huurders voor dit deel van het REM-eiland.

40 15

Huisvesting voor volwassenen met psychosociale problematiek - De gemeente is gestart met jongerennetwerkoverleggen in verschillende wijken. Hier komen woningcorporaties, gemeente, welzijnsinstellingen en andere netwerkpartners samen om te praten over problemen, uitdagingen en oplossingen voor jongeren. We zullen creatief moeten omgaan met de beschikbare middelen. Daarnaast hoopt het gebiedsmanagement in 2009 opnieuw een beroep te kunnen doen op de inzet van betrokken bewoners om met elkaar de woonomgeving zo prettig mogelijk te maken.

Speciaal Vastgoed Het team Anders Wonen heet voortaan Speciaal Vastgoed. Dit team houdt zich bezig met het realiseren van huisvesting voor bijzondere doelgroepen. In 2008 heeft het team de volgende projecten gerealiseerd of in werking gesteld.

Project voor mensen met Korsakov-syndroom In 2007 is ZVH door RIBW benaderd met de vraag huisvesting te realiseren voor veertien cliënten met het Korsakov-syndroom. Het gaat om een beschermd wonen-project. ZVH heeft hiervoor in 2008 twee panden in Wormerveer, aan de Goudastraat en de Wandelweg, opgeleverd.

REM Eiland in Wormerveer (voormalig PWN-gebouw) ZVH heeft in 2006 het voormalige PWN-terrein aangekocht en wil dit complex als bedrijfsverzamelgebouw verhuren aan maatschappelijke organisaties. Er zijn contacten geweest met kleine zelfstandigen (kindertherapieën, assertiviteitstrainingen). Inmiddels huren de Brandweer, Heliomare die hier een dagopvang voor cliënten met een lichamelijke beperking heeft gerealiseerd, en diverse kleine zelfstandige ondernemers, waaronder een autorijschool, een fotograaf en muziekdocent, delen van het complex. In 2008 werd een bouwvergunning verkregen voor stichting de Groote Weiver en Kindzorg-Freekids. De

In 2008 is in samenwerking met het RIBW huisvesting geregeld in Inverdan. Volwassen cliënten van het RIBW met psychosociale problemen worden gehuisvest in één van de te realiseren woontorens. Het RIBW draagt zorg voor de begeleiding.

Woongroep Turkse ouderen ZVH heeft in 2008 besloten niet over te gaan tot de realisatie van een woongroep voor Turkse ouderen. De betrokken Turkse vereniging is doorverwezen naar een andere partij om de ontwikkeling van een woongemeenschap te ondersteunen.

De afkorting Homez staat voor Huisvesting, Ondersteuning, Moeders en Zwangeren. Homez is gehuisvest aan de Oostzijde 16 en is in het voorjaar van 2008 in gebruik genomen na een uitgebreide verbouwing. Het huis is volledig geschikt gemaakt voor moeder en kind, waar zij onder begeleiding van Straathoekwerk en Evean een bepaalde periode kunnen wonen. Homez biedt ondersteunende huisvesting voor kwetsbare meisjes die zwanger zijn of al een kindje hebben. Het gaat om een groep meisjes, die als gevolg van zwangerschap of moederschap hun perspectief en levensloop opnieuw onder de loep moeten nemen. Deelneemsters aan project Homez worden binnen de periode van één à anderhalf jaar begeleid en voorbereid op zelfstandig wonen. Alle bewoonsters hebben een eigen kamer van ongeveer 25 m² met pantry en babyruimte. De was- en verschoningsruimte zijn voor gezamenlijk gebruik, evenals de sanitaire voorzieningen en een verblijfskamer.

41

“Elke week zorgt mijn man voor een nieuwe spreuk.”

Het kabinet stelt de maximale huur verhoging gelijk aan de inflatie van 2007 Verhuren van Woningen

Alle woningen van ZVH zijn ingedeeld op basis van productlijnen. Per productlijn is een streefhuur bepaald. Het aantal WWS-punten (volgens het Woningwaarderingsstelsel) is bepalend voor de productlijn waarin een woning valt.

Tussen de productlijnen zit telkens een overlapping in de punten. Complexen waarvan het puntenaantal overlapt met een ander aantal, worden nader bekeken en op basis van inzicht en verhuurbaarheid aan één van de productlijnen toegekend. De streefhuur per productlijn is aangegeven in tabel 1 en 2.

44 15

Productlijn

WWS-puntenrange

WWS-puntenrange

Ondergrens

Bovengrens

Verzekerd wonen

129

Ruim wonen

114

Riant wonen

156

173

De huurverhogingpercentages worden berekend met de volgende uitgangspunten: - het gemiddelde huurverhogingspercentage wordt het gemiddelde inflatiepercentage over de afgelopen drie jaar plus een opslag van 0,5 procent; - het bovengemiddelde huurverhogingspercentage is het maximale huurverhogingpercentage per woning vastgesteld door het ministerie van VROM; - het benedengemiddelde huurverhogings­percen­­­­­­­­ tage wordt berekend op grond van het boven­gemiddelde en het gemiddelde huurverhogings-­ percentage. Volgens deze methode groeien de huren komende jaren langzaam toe naar de streefhuren.

Verhuurbaarheid categorie

Gewenste verhouding streefhuur Plus AW versus maxi- (Anders male huur Wonen)

Nieuwe wettelijke bepaling huurverhoging 2008 Verschil

Perspectief wonen

71%

80%

9%

Verzekerd wonen

71%

80%

9%

Ruim wonen

81%

90%

9%

Riant wonen

91%

96%

5%

De streefhuur is gelijk aan het huurniveau dat volgens het Strategisch Voorraad Beleid (SVB) wenselijk is. In het ZVH-huurbeleid wordt de huurverhoging bepaald door het verschil tussen de streefhuur en de huidige huur. Als de huidige huur beneden de streefhuur ligt krijgt de woning een bovengemiddelde huurverhoging. Ligt de huidige huur boven de streefhuur, dan krijgt de woning een benedengemiddelde huurverhoging. Uiteraard komt de kale huur nooit boven de maximale huur te liggen.

Het kabinet heeft besloten dat de maximale huurverhoging voor 2008 gelijkgesteld wordt aan de inflatie van 2007. Dit betekent dat de maximale huurverhoging volgens de overheid 1,6% mag zijn. ZVH werd beperkt in de uitvoering van haar huurbeleid door dit kabinetsbesluit. We hebben ervoor gekozen om een huurverhoging door te voeren van 1,6%. Voor de woningen die een netto huur hebben die boven de streefhuur uitkomt hebben we een uitzondering gemaakt. Deze huurverhoging komt uit op 1,4%. Het gaat hierbij alleen om de jaarlijkse huurverhoging bij zittende huurders. Effecten op de totale huurstijging als gevolg van huurverhogingen op de vrije markt, evenals voor garages, parkeerplaatsen, bergingen en bedrijfsonroerend goed tellen niet mee. Hiervoor tellen individuele huurovereenkomsten.

Aangepaste grenzen in het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh)

Tabel c Directe bemiddelingen 2008

In tabel A worden goedkope, betaalbare en dure huurwoningen onderscheiden. De grenzen zijn gekoppeld aan de Wet op de Huurtoeslag.

Tabel a Huurprijsgrenzen volgens Bbsh van woningen

Vanaf 1 juli 2007 tot 30 juni 2008

Vanaf 1 juli 2008 tot 30 juni 2009

Goedkoop

< € 343,49

< € 348,98

Betaalbaar Duur

€ 343,50 – € 526,89 > € 526,90

€ 348,99 – € 535,34 > € 535,35

RIO, RIBW, ODION

24

SMT-urgenten

32

Statushouders

32

Anders Wonen

27

Eigen bemiddeling

20

Totaal

135

In 2008 zijn de eigen bemiddelingen hoger door het uitverhuizen van de bewoners van het pand aan de Westzijde 278 en de bemiddelingen voor het Gortershof door het uitblijven van kandidaten via Woningnet.

Tabel b Tabel d

Verhuringen eenheden 2008 Bedrijfsruimte/winkel

17

Garage/Berging/Parkeerplaats*

75

Deelkoop

32

Huurprijs categorie toewijzingen volgens Bbsh in %

2007

2008

Inkomen 2008 primaire doelgroep

Inkomen 2008 nietprimaire doelgroep

Directe bemiddeling

135

Goedkoop

21%

21%

97%

3%

Flexwonen Studio City**

113

Betaalbaar

54%

60%

70%

30%

Duur

25%

19%

36%

64%

Flexwonen vrije sector

68

Stadsvernieuwing (herstructurering) exclusief wisselwoning (wiwo)

15

Peperstaete SVNK***

5 22

Tenaamstelling

8

Woningnet

221

Woningruil

6

Totaal

717

* Inclusief bergingen StudioCity ** Exclusief bergingen StudioCity *** S VNK is een initiatief van samenwerkende woningcorporaties binnen de regio Noord-Kennemerland

45

Woningen in de vrije sector worden aangeboden via Rooftrack

Woonruimteverdeling Aantal toewijzingen 1e helft 2008

1-persoon < 65 > 65 jaar

Huur < 343,49

Huur 343,50 - 491,64

Huur > 491,65

Totaal

< € 20.600

18

32

1

51

> € 20.600

0

22

4

26

< € 18.525

4

11

7

22

> € 18.525

0

2

1

3

22

67

13

102

Huur < 343,49

Huur 343,50 - 491,64

Huur > 491,65

Totaal

< € 27.950

0

20

1

21

> € 27.950

0

6

6

12

< € 24.625

1

1

6

8

> € 24.625

0

2

2

4

1

29

15

45

Huur < 343,49

Huur 343,50 - 526,89

Huur > 526,90

Totaal

< € 27.950

0

16

1

17

> € 27.950

0

7

3

10

< € 24.625

0

1

0

1

> € 24.625

0

0

0

0

0

24

4

28

23

120

32

175

Subtotaal

46 15

2-personen < 65 > 65 jaar Subtotaal >=3 personen < 65 > 65 jaar Subtotaal Totaal

Aantal toewijzingen 2e helft 2008

1-persoon < 65 > 65 jaar

Huur < 348,98

Huur 348,99 - 499,51

Huur > 499,52

Totaal

< € 20.600

39

15

0

54

> € 20.600

2

15

6

23

< € 18.525

6

11

3

20

> € 18.525

0

1

2

3

47

42

11

100

Huur < 348,98

Huur 348,99 - 499,51

Huur > 499,52

Totaal

< € 27.950

4

19

2

25

> € 27.950

0

2

7

9

< € 24.625

0

1

5

6

> € 24.625

0

2

1

3

4

24

15

43

Huur < 348,98

Huur 348,99 - 535,34

Huur > 535,34

Totaal

< € 27.950

0

20

1

21

> € 27.950

0

6

8

14

< € 24.625

0

3

0

3

> € 24.625

0

0

0

0

0

29

9

38

51

95

35

181

74

215

67

356

Subtotaal 2-personen < 65 > 65 jaar Subtotaal >=3 personen < 65 > 65 jaar Subtotaal Totaal Aantal toewijzingen 2008 Totaal

Toewijzingsbeleid Voor de  toewijzing van de sociale huurwoningen wordt bij ZVH gebruikgemaakt van de woningtoewijzingmodule van Woningnet. Woningzoekenden kunnen zich inschrijven bij Woningnet waarbij ze tweewekelijks op vrijkomende woningen hun voorkeur kunnen aangeven.

Woningen in de vrije sector worden aangeboden via Rooftrack. Belangstellenden kunnen dagelijks reageren op vrijgekomen woningen. Kamers worden aangeboden via Kamernet.

47

Een bijzondere manier van ‘overleg’ was een tocht met de directeur-bestuurder

De drie meest voorkomende soorten klachten zijn: 1. Burenoverlast            236 klachten 2. Onderhoud               104 klachten 3. Reparatieverzoeken    88 klachten

48 15

Bewoners betrekken bij beleid en beheer Ook in 2008 heeft de Bewonersraad verschillende keren met ZVH overlegd en haar weer van waardevolle adviezen voorzien. Thema’s waren onder andere: het handboek Bewonerscommissies, de jaarlijkse huurverhoging, herbenoeming van leden van de Raad van Toezicht, verkoopvormen en de onderhoudsbegroting. Naast dit reguliere overleg is ook een afvaardiging van de Bewonersraad betrokken bij het strategietraject van ZVH.

Overleg met de Bewonersraad

Klachtenmanagement

Eind 2008 is er een bijeenkomst geweest met de Bewonersraad, enkele andere leden van bewonerscommissies en de gebiedsmanagers van ZVH.

In 2008 zijn 550 klachten ingediend. De meeste klachten worden behandeld door de woonadviseurs van ZVH. Hierin heeft ZVH in 2008 een actieve rol genomen. Klanten worden vaker naar aanleiding van een klacht persoonlijk uitgenodigd, zodat problemen niet escaleren.

Een bijzondere manier van ‘overleg’ was een gezamenlijke tocht. Deze tocht met de directeurbestuurder van ZVH en enkele ZVH-medewerkers werd georganiseerd door de Bewonersraad. De informatie die tijdens deze bijeenkomst werd uitgewisseld is meegenomen in de adviezen ten aanzien van de onderhoudsbegroting voor 2009.

Ook wordt de geschillencommissie vaker ingeschakeld om een onafhankelijk oordeel uit te spreken.

De overige klachtenonderwerpen gingen over woonomgeving, klantenservice en mutatie en oplevering woning. Een enkele klacht betreft ombudszaken of de Geschillenadviescommissie. Bij binnenkomst van een klacht wordt deze door de woonadviseur uitgezet naar de daarvoor aangewezen afdeling. De adviseur bewaakt de afhandelingstermijn en informeert de klant schriftelijk. Gemiddeld 83% van alle klachten is binnen de gestelde termijn van vier weken afgehandeld. Daarmee is de doelstelling van 80% voor 2008 gehaald. Door middel van een enquête wordt gemeten of een klacht naar tevredenheid is opgelost. Als de klacht niet of niet naar tevredenheid opgelost is, dan streven wij ernaar dit alsnog binnen een termijn van twee weken te doen. In vergelijking met 2007 is er een verbetering te zien van 2%. Het gemiddelde percentage in 2008 (doelstelling 80%) was 81%.

ZAV-aanvragen Afgelopen jaar kwamen 148 ZAV-aanvragen (Zelf Aangebrachte Voorziening) binnen. Dat zijn 39 aanvragen minder dan in 2007. Van deze 148 aanvragen betroffen er 25 een eenmalige kleine voorziening (verhoogd toilet/beugels). Hierbij kwamen veertien aanvragen te vervallen.

Vanwege de hoge bijdrage en ondanks de 50%-regeling kozen deze bewoners ervoor om het uiteindelijk zelf te doen. Vijf huurders hebben door een akkoordverklaring hiervan daadwerkelijk gebruik gemaakt om een verhoogde toiletpot te laten plaatsen.

Totaal aantal & Afhandelingstermijn jaarverslag 2008 ZAV

Binnen Afgegekomen handeld

Binnen termijn

Gemiddelde afhandelings Buiten termijn in termijn dagen

ZAVaanvragen

148

120

90

30

28

Totaal

148

120

90

30

28

 Van de 120 aanvragen die werden afgehandeld, werd een kwart te laat beantwoord. Dit werd mede veroorzaakt door de complexiteit van een aanvraag. Drie aanvragen hadden betrekking op nieuwbouwproject Schepenhof. Na oplevering in het 2e kwartaal van 2009 worden deze aanvragen verder in behandeling genomen. De meeste aanvragen hadden voornamelijk betrekking op: - het plaatsen/verwijderen van een wand (16 aanvragen); - een nieuwe keuken (15 aanvragen); - het plaatsen van een zonnescherm (8 aanvragen).

49

Kunstenares Karola Pezarro gaf de woningen een bijzonder uiterlijk

Verzekeringszaken met een onderhouds- of technische oorzaak De afdeling Woonadvies behandelt schadezaken en verzekeringszaken met een onderhouds- of technische oorzaak. Dit betreft voornamelijk waterschade, lekkages en vochtproblemen.

50 15

Na schriftelijke melding van de klant is er binnen twee werkdagen persoonlijk contact tussen de huurder en ZVH. De huurder dient een afwijzingsbrief van zijn of haar verzekeringsmaatschappij en originele aankoopbonnen aan te leveren. Om de situatie te beoordelen komt een opzichter van ZaanVastgoed Combinatie op huisbezoek. Als het nodig is worden er foto’s gemaakt. In principe wordt bij schadebedragen boven de € 250 de verzekeringsmaatschappij van ZVH ingelicht. Naleving van vervolgafspraken en de technische, financiële en administratieve afhandeling worden gecontroleerd. In 2008 kwamen bij de afdeling Woonadvies 23 verzekeringszaken binnen. De gemiddelde afhandeltermijn was 23 dagen. De totale vergoeding aan de huurders was € 1.672,30. De bedragen waren te klein om de verzekeringsmaatschappij in te schakelen.

Huurcommissie In 2008 zijn 34 nieuwe bezwaren bij de huurcommissie ingediend, waarvan 26 van één complex. Er liepen nog elf zaken uit 2007. Veertien zaken zijn afgehandeld, één zaak is niet ontvankelijk verklaard door de Huurcommissie wegens het niet betalen van de leges, één zaak is niet ontvankelijk verklaard door de Huurcommisie omdat dit BOG betrof en één zaak is door de huurder ingetrokken. Bij zeven van de veertien afgehandelde zaken is ZVH in het gelijk gesteld en bij zeven zaken is de huurder in het gelijk gesteld. Van de 45 zaken gingen er veertig over servicekosten en vijf over de huurprijs.

51

Projecten

In 2008 is ZVH ook op het gebied van projecten gestart met ‘het huis op orde brengen’. In het kader daarvan zijn alle projecten kritisch bekeken om uit te vinden of ze nog in de portefeuille passen. Ze zijn beoordeeld op financiële haalbaarheid, locatie, doelgroep en risico. Van een aantal projecten is geconstateerd dat deze niet in de nieuwe visie van ZVH passen. Voor deze projecten zijn exit-scenario’s opgesteld.

Nieuwbouwprojecten Opgeleverd D. Doniastraat, de J.C. van Wessemstraat en de Jonge Arnoldusstraat in Zaandam In de zomer van het afgelopen jaar zijn 52 nieuwbouwwoningen opgeleverd in de D. Doniastraat, de J.C. van Wessemstraat en de Jonge Arnoldusstraat. Het project bestaat uit 36 eengezinswoningen, acht maisonnettes en acht beganegrondwoningen. De beganegrondwoningen zijn bestemd voor senioren. Voor dit herstructureringsproject is in januari 2007 gestart met de sloop van 52 eengezinswoningen. Vervolgens is de nieuwbouw van start gegaan.

De woningen zijn gebouwd in jaren dertig stijl en hebben dankzij een kunstproject van kunstenares Karola Pezarro een bijzonder uiterlijk gekregen. Zij heeft dak- en gevelornamenten ontworpen en een poort. In 2008 is de bouw van de woningen afgerond en is de herinrichting van de openbare ruimte van start gegaan. ZVH heeft de herinrichting van de openbare ruimte in opdracht van de gemeente Zaanstad laten uitvoeren. Omdat dit aansluitend aan de bouw is opgepakt, konden zowel de woningen als de openbare ruimte tegelijkertijd worden opgeleverd. De woningen worden bewoond door 14 terugkerende huurders en 38 nieuwe huurders.

“Gezellig hoor, op pad met mijn kleindochter.”

Wethouder Piet Keijzer legde de eerste steen voor nieuwbouwproject Kroonenburg

In ontwikkeling Kroonenburg in Zaandam

54 15

Bernhardstraat in De Rijp

Westerweg in Heiloo

Aan de Bernhardstraat in De Rijp is in oktober 2008 het eerste Koopgarant-project van ZVH opgeleverd. De twaalf woningen zijn verdeeld in vier eengezinswoningen met een woonoppervlakte van 90 m² en acht appartementen van ongeveer 50 m². ZVH steunt het initiatief van de gemeente om woningen voor starters te realiseren. De interesse in deze woningen was groot gezien de negentig aanmeldingen voor de loting. Met Koopgarant krijgen starters en jonge gezinnen de mogelijkheid een woning te kopen met een korting op de marktprijs. Het exacte kortingspercentage verschilt per corporatie, maar bij dit project was het 25%. Op het moment van verkoop koopt de corporatie deze gegarandeerd weer terug. Als gebruik gemaakt wordt van de terugkoopregeling wordt de woning opnieuw in Koopgarant verkocht of op de vrije markt. Als de woning op de vrije markt verkocht wordt, is de terugkoopregeling niet meer van kracht. De eventuele winst óf verlies bij verkoop wordt gedeeld met ZVH. De woningen zijn in het vierde kwartaal van 2008 opgeleverd.

In januari 2008 zijn de 22 woningen aan de Westerweg/Elba opgeleverd. Het plan bestond in eerste instantie uit vier koopwoningen aan de Westerweg en achttien huurwoningen aan De Elba. Omdat de verkoop moeizaam verliep heeft ZVH besloten twee koopwoningen te verhuren aan stichting Reigersdaal, die extra huisvesting zocht voor haar cliënten. De huurwoningen bestaan uit zes benedenwoningen, zes bovenwoningen/maisonnettes en zes eengezinswoningen. De zes eengezinswoningen worden verhuurd in de vrije sector. De benedenwoningen en de eengezinswoningen voldoen aan WoonKeur. Dit betekent dat de woningen en hun directe woonomgeving op een aantal punten méér kwaliteit bieden dan wettelijk is voorgeschreven. Het gaat hierbij onder meer om gebruiksvriendelijkheid en aanpasbaarheid.

In 2007 is gestart met de bouw van het Project Kroonenburg. Naast een mix van koopappartementen en koopwoningen bestaat het project uit sociale huurwoningen en een zorgcentrum van Evean. Goed maatschappelijk vastgoed kan niet zonder relevante voorzieningen. Daarom zijn in het project onder andere opgenomen een huisartsenpraktijk, kapper, fysiotherapeut en een apotheek. Als eerste worden in de eerste helft van 2009 de koopwoningen opgeleverd, later volgen de sociale huurwoningen. Als laatste zullen naar verwachting eind 2009 het zorgcentrum met maatschappelijke voorzieningen en de rest van de sociale zorgappartementen door de bouwer worden opgeleverd. Hierna worden nog in circa drie maanden afbouw- en inrichtingswerkzaamheden uitgevoerd voordat kan worden verhuurd.  

De Conrad in Zaandam Even ten zuiden van het stadscentrum van Zaandam, gelegen aan de Zaan, wordt het project De Conrad gerealiseerd. Het project bestaat in hoofdzaak uit een carré van appartementen. In een deel hiervan zijn de huurwoningen van ZVH ondergebracht: een woontoren van circa 70 meter pal aan de Zaan, 23 grondgebonden woningen (opgenomen in het carré) alsmede 15 geschakelde villa’s (waarvan 1 vrijstaand). Binnen het carré wordt een zeer ruim binnenterrein gerealiseerd dat is afgesloten voor verkeer. Op dit binnenterrein bevindt zich nog een appartementengebouw.

Onder het zuiddeel van het carré zijn de afgesloten stallinggarages gesitueerd die alleen toegankelijk zijn voor bewoners.Totaal voorziet het plan in 320 koop- en huurwoningen, alsmede 2 bedrijfsruimten. Alle woningen zijn voorzien van een echte buitenruimte. Woningtype Lotus Jasmijn, Lathyrus, Magnolia

Aantal woningen 83 appartementen 155 appartementen (waarvan 64 huur) 2 stallinggarages voor bewoners

Pioenroos, Lelie

20 appartementen + 2 bedrijfsruimten 1 stallinggarage

Orchidee Kamperfoelie Sering

24 appartementen 23 grondgebonden eengezinswoningen 15 geschakelde (1x vrijstaand) eengezinswoningen

De officiële start van de bouw heeft in februari 2008 plaatsgevonden, de laatste oplevering zal naar verwachting eind 2010 zijn.

Aurum in Zaandam Het project Aurum is gelegen in Westerwatering en maakt deel uit van Inverdan-West. Dit zijn de eerste woningen die in het nieuwe Inverdan worden opgeleverd. Aurum bestaat uit vier appartementencomplexen die naast het IKTC worden gerealiseerd. Vanaf mei 2009 worden de eerste woningen verhuurd. In een woontoren van twaalf verdiepingen komen in totaal 59 koopwoningen. ZVH verhuurt, verspreid over drie complexen, 167 studenten- en jongerenwoningen en zeventien woningen aan het RIBW.

55

Samen met Bouwfonds en Zaan Kristal werken we aan de nieuwe Kleurenbuurt

Opgeleverd: bestaande objecten RIBW-woongebouwen in Wormerveer de vaststelling van het Masterplan is begonnen aan de tweede fase. In deze fase wordt het Masterplan uitgewerkt in een stedenbouwkundig plan. De uitwerking moet in april 2009 zijn afgerond zodat de gemeenteraad daarover nog voor de zomer van 2009 een besluit kan nemen. 56 15

Havenbuurt in Zaandam

De Schepenhof in Zaandam

Buurtontmoetingsplaats

De Schepenhof wordt een appartementencomplex van vier bouwdelen met in totaal 202 woningen, waarvan 45 in de huursector die ZVH zal gaan verhuren. Tevens zijn in het complex 154 parkeerplaatsen beschikbaar voor bewoners die gehuurd of gekocht kunnen worden. De Schepenhof bestaat uit vier gebouwen die met elkaar in verbinding staan via binnenpleinen. Elk plein heeft een eigen thema en is vanaf het maaiveld voornamelijk bereikbaar via grote trappen die de volumes doorsnijden. De 45 huurwoningen worden vanaf september 2009 opgeleverd. De bouw is in volle gang.

In 2008 is besloten tot de bouw van een tijdelijk buurtontmoetingspunt in de Kleurenbuurt. Dit biedt onderdak aan het projectbureau voor de herstructurering en een aantal medewerkers van ZVH. Er is ook een dependance van de bibliotheek gevestigd en er komen ruimten beschikbaar voor wijkgebonden activiteiten. ZVH heeft voor de realisatie van het buurtontmoetingspunt een bedrag van € 50.000 beschikbaar gesteld.

Herstructurering Kleurenbuurt in Zaandam Samen met Bouwfonds en Zaan Kristal heeft ZVH in 2008 gewerkt aan de uitwerking van het ontwikkelingsplan voor de Kleurenbuurt. In samenwerking met de betrokken partners wordt de haalbaarheid onderzocht.

Poelenburg in Zaandam In 2004 hebben de drie corporaties en de gemeente afgesproken om een Masterplan voor Poelenburg te maken. Het Masterplan is medio 2008 door de gemeenteraad van Zaanstad vastgesteld. Het aantal woningen dat ZVH in het Masterplangebied heeft is in verhouding tot haar collega’s klein. Het gaat om 72 woningen die ook wel als de E-flat worden aangeduid. De zogenaamde haakflat, de toren en de eengezinswoningen vallen buiten het Masterplangebied en worden niet in de planvorming betrokken. Na

In de Havenbuurt staan ongeveer vierhonderd woningen. Daarvan is de helft in bezit van drie corporaties en de andere helft in particulier bezit. Veel woningen hebben problemen met de fundering. ZVH heeft 56 woningen in de Havenbuurt. Deze woningen kampen met funderingsproblemen. Ook de bouwkundige staat van de meeste woningen laat erg te wensen over. De Havenbuurt is gebouwd in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw en laat zich het best typeren als een zogenaamd rood dorp. De buurt bestaat uit kleine rijtjes van eengezinswoningen die compact zijn gebouwd. ZVH heeft een aantal scenario’s laten uitwerken en geconcludeerd dat de herontwikkeling van de Havenbuurt voor ZVH alleen een maatje te groot is. Zeker gezien de beperkte financiële mogelijkheden waarover ZVH beschikt. Vandaar dat de focus niet meer is gericht op de gehele buurt, maar op het eigen bezit. Er is een afweging gemaakt tussen funderingsherstel in combinatie met hoog niveau renovatie en sloop en nieuwbouw. Daarbij is gekozen voor sloop en nieuwbouw, en deze keuze is onder de aandacht van Parteon en Rochdale gebracht. Onderzocht wordt of de drie corporaties gezamenlijk willen optrekken om de Havenbuurt aan te pakken.

De RIBW heeft haar onderkomen aan de Bristelroodstraat in Zaandam moeten verlaten. ZVH heeft op haar verzoek het afgelopen jaar twee panden aangekocht, grondig verbouwd en geschikt gemaakt voor huisvesting van de Korsakov-cliënten van het RIBW. Het gaat hier om in totaal veertien kamers en twee kantoorruimtes. Deze zijn verspreid over de panden aan de Goudastraat 58 en Wandelweg 98a in Wormerveer. De panden zijn eind december in verhuur genomen. Op beide locaties wordt gezamenlijk gekookt in de ruime woonkamer met grote keuken, maar alle bewoners hebben wel een eigen slaapkamer met sanitaire voorzieningen.

In ontwikkeling Zorgboerderij Veenpolderdijk 13 in Assendelft ZVH heeft in het buitengebied een vervallen stolpboerderij gekocht die via een loopbrug direct tegen Assendelft aan ligt. ZVH heeft met De Drie Nootenbomen een overeenkomst afgesloten. Op deze locatie zullen zij woningen voor dementerende ouderen exploiteren. De woningen hebben een agrarisch karakter. Naast een woonvoorziening voor circa vijftien ouderen komt er ook een agrarische dagbestedingsunit. Vanwege de slechte bouwkundige staat en beperkingen door hindercirkels vanuit de buren wordt de nieuwbouw net naast de huidige bebouwing gerealiseerd. Inmiddels bestaat er met de gemeente principeovereenstemming over het stedenbouwkundig ontwerp en kan de procedure voor wijziging van de bestemming in gang worden gezet.

57

Het nalopen van de laatste opleverpunt en loopt door tot begin 2009 Preventief en planmatig onderhoud

In 2008 is bij veel complexen onderhoud gepleegd. Gewone woningen kregen regulier onderhoud, maar er was ook sprake van bijzonder onderhoud, zoals het aanbrengen van verbeteringen bij bijvoorbeeld seniorencomplexen. De grotere projecten worden hier toegelicht.

Breugems Brouwerij, Hogendijk in Zaandam

58 15

ZVH heeft eind 2000 een pand aan de Hogendijk gekocht. Op dat moment bestond de overtuiging dat de Hogendijk het centrum zou vormen van een uitgebreide stedelijke vernieuwing. Dit pand aan de Hogendijk vormde hierin een strategische positie. Later bleek de verwachte herontwikkeling geen kans te hebben en ZVH ging op zoek naar een huurder voor dit voormalige garagepand. Deze is gevonden in Breugems Brouwerij. Dit particulier initiatief combineert het brouwen van bier met het bieden van werkgelegenheid aan mensen met een handicap. Ook is het de bedoeling om het pand een beperkte horecafunctie te laten vervullen. Met Breugems Brouwerij is na zeer lang onderhandelen overeenstemming bereikt over de huurovereenkomst. Een nadeel hierbij was dat we te maken hadden met een nieuwe stichting. In de overeenkomst is vastgelegd dat zij de verbouwing voor eigen kosten uitvoeren. ZVH laat haar deel van de verbouwing ook door Breugems Brouwerij uitvoeren. Hiervoor ontvangt de Brouwerij een vooraf afgesproken vergoeding. Mee- of tegenvallers zijn alle voor rekening van Breugems Brouwerij. Nu is het wachten op het finale groene licht van de financier. Dit wordt in april 2009 verwacht.

In portefeuille De Amandelbloesem in Wormerveer Enkele jaren geleden is de Amandelbloesem overgenomen van woningcorporatie SGBB. De locatie bestaat uit een woontoren met intramurale kamers en aanleunwoningen in twee lagen. Aangezien de wooneenheden steeds minder voldoen aan de eisen van de tijd, zijn in opdracht van ZVH door Kristal verschillende plannen ontwikkeld voor de locatie.

Een van de plannen gaat uit van sloop van de bestaande gebouwen. In plaats daarvan kunnen dan vier kleine woontorentjes komen. Bij de te bouwen woningen wordt vooral gedacht aan de doelgroep zelfstandig wonende ouderen. Het zou om zowel huur als koop kunnen gaan. Omdat het plan uitgaat van extramuraal wonen heeft Evean in eerste instantie geen belangstelling getoond. Eind 2008 heeft Evean laten weten nog eens naar de plannen te willen kijken met name in relatie tot twee andere locaties in Wormerveer. Begin 2009 moet duidelijk worden of het haalbaar is.

De Hemmes/Blaes in Zaandam Grenzend aan het schiereiland De Hemmes heeft ZVH de locatie Blaes gekocht. Deze locatie is ingebracht in De Hemmes Beheer BV. ZVH participeert in deze BV via de dochter Zaan Kristal BV. De locatie Blaes bestaat uit verschillende (bedrijfs)gebouwen. Enkele gebouwen worden tijdelijk verhuurd. Ten behoeve van de locatie is door De Hemmes Beheer BV een plan gemaakt voor de ontwikkeling van twaalf tot vijftien vrijstaande woningen. Het plan is getoetst op haalbaarheid. Het grootste knelpunt is de milieuproblematiek, voornamelijk de geurcirkels van bedrijven. Een ander knelpunt is dat de vigerende bestemming uitgaat van bedrijvigheid en niet van woningbouw. In 2009 moet duidelijk worden of het plan kans maakt om gerealiseerd te worden.

Complex 202 P.L. Takstraat in Zaandam

Complex 265 Lobeliustoren in Zaandam

In september 2008 is gestart met groot onderhoud bij de 66 woningen. Bij een groot deel hiervan worden de daken voorzien van nieuwe dakpannen. De kozijnen en alle andere houten onderdelen van de gevels worden geschilderd. Iedere woning krijgt een nieuwe voordeur, die bij de historische bouwstijl van de woningen past.

Eind 2007 zijn de renovatiewerkzaamheden aan de Lobeliustoren gestart. Geisers zijn vervangen, in de woning is een ventilatiesysteem gemonteerd, het voegwerk van de gevel is hersteld, de kozijnen zijn tochtdicht gemonteerd en diverse ramen zijn vervangen. Tijdens de werkzaamheden is asbest gevonden. Door direct een gecertificeerd bedrijf in te schakelen was de situatie snel onder controle. Deze heeft op woningniveau asbest gesaneerd. In het kader van de leefbaarheid en veiligheid zijn ook werkzaamheden verricht om de woningen voor langere tijd goed verhuurbaar te houden. Hiervoor is de verlichting in de algemene ruimte verbeterd. Ook zijn de balkons veiliger geworden door het verhogen van de borstwering. Dankzij het aanbrengen van een centraal schotelsysteem zijn de antenneschotels verdwenen van de gevel en de balkons. Hierdoor is het gebouw prima verhuurbaar voor de toekomst. Het nalopen van de laatste opleverpunten loopt door tot begin 2009.

Complex 207 Plantsoenen in Zaandam In 2008 is na ruim twee jaar het funderingsherstelproject van de 94 woningen afgerond. De woningen zijn opnieuw geschilderd. Er zijn historische kozijnen geplaatst in de woonkamer aan de voorgevelzijde. Bij de woningen waar nog geen nieuwe badkamer was geplaatst, is de badkamer gerenoveerd. Dit betrof ongeveer de helft van de woningen.

Complex 224 en 225 Wibautstraat in Zaandam Begin 2008 kwam er een akkoord voor een renovatie van de Wibautstraat. Tijdens de voorbereidende werkzaamheden is dit project stilgelegd. De financiële en uitvoeringsrisico’s waren aanzienlijk en de renovatie had geen draagvlak bij de bewoners. Na een bewonersavond in september is er een intensief afstemmingstraject gestart met twee klankbordgroepen. Deze groepen bestaan uit vertegenwoordigers van de bewoners, die tijdens de uitvoering van het project geraadpleegd zullen worden. Deze samenwerking heeft geleid tot een voorlopig ontwerp waarin zowel ZVH als de bewoners zich kunnen vinden. In 2009 wordt het voorlopig ontwerp verder uitgewerkt. De planning is om rond het derde kwartaal 2009 te starten met de uitvoering van de werkzaamheden.

Complex 271 Groenland in Zaandam Senioren willen steeds langer zelfstandig blijven wonen. ZVH wil hierin faciliteren. Het afgelopen jaar is er daarom hard gewerkt aan het ‘dubbelplussen’ van de flat Groenland. Hierbij zijn zowel de woningen als de algemene ruimte grondig aangepakt. De galerijen en de balkons zijn opgehoogd zodat de woning drempelvrij kan worden bereikt. Ook zijn de bestaande stalen spijlenhekwerken van de galerijen vervangen door moderne glazen hekwerken. Deze bestaan uit stalen balusters met aluminium handregels en glaslijsten met een hardglazen borstwering. De bewoners mochten kiezen of zij mee wilden werken aan de aanpassing van hun woning.

59

In het Groot Gortershof worden de woni ngen uitgerust met een domotica-systeem

Deze aanpassingen bestonden onder meer uit bredere deuren en kozijnen zonder dorpels, aangepaste sanitaire ruimten en een ruime samengevoegde slaapkamer. Daarnaast kregen alle woningen nieuwe geisers en een nieuw ventilatiesysteem. Huurwoningen die niet tijdens het project gedubbelplust werden, worden na mutatie alsnog aangepast.

60 15

Complex 278 Thijssestraat en complex 281 Fluitstraat in Zaandam Bij complex Thijssestraat en complex Fluitstraat zijn voorbereidingen getroffen voor groot onderhoud. Bij beide complexen wordt door dit onderhoud het energielabel verbeterd tot een C-label. De complexen worden voorzien van een nieuw geïsoleerd dak. Het complex aan de Fluitstraat wordt daarnaast voorzien van nieuwe dakkapellen. Bij de Thijssestraat worden nieuwe houten kozijnen geplaatst met HR++ glas. De kozijnen van de Fluitstraat worden geschilderd en nog aanwezig enkel glas wordt vervangen door isolatieglas. De gevels van de Thijssestraat worden helemaal opnieuw gevoegd, bij de Fluitstraat is dit alleen plaatselijk nodig. De werkvoorbereiding is gestart in 2008. Vanaf begin 2009 wordt het onderhoud daadwerkelijk uitgevoerd.

Complex 293 Land van Middelhoven in Zaandam Het Land van Middelhoven is een complex dat in 1980 is gebouwd. Na ongeveer tien jaar waren er al klachten over verzakkingen bij vier woningen. Na een lange onderzoeksperiode is gebleken dat de met beton afgesloten kruipruimtevloer omhoog wordt gedrukt. Dit is het gevolg van de bodemsanering die in dit gebied plaatsvindt. Bij deze sanering wordt zuurstof in de grond geïnjecteerd. Door de

gasvorming die daarbij ontstaat, wordt de fundering van de woning stukgedrukt. Bij deze vier woningen zijn de gebroken funderingsbalken hersteld.

Complex 332/333 J. Gorisstraat en J.H. op den Veldestraat in Zaandam In 2008 is er groot onderhoud uitgevoerd bij deze 87 eengezinswoningen. Dat heeft gezorgd voor een kleurig en fris straatbeeld. De stalen ramen zijn vervangen door houten ramen. Verder is al het enkelglas vervangen door isolatieglas. Daarnaast kregen de woningen een nieuwe voordeur. De bewoners konden kiezen uit drie typen deuren en drie kleuren. Ook de andere draaiende delen zijn in dezelfde kleur als de voordeur geschilderd. Verder zijn de goten vervangen en is al het voegwerk vernieuwd. De watermeters zijn vanuit een put in de tuin verplaatst naar de meterkast.

342 Groot Gortershof in Zaandijk: domotica In 2008 is in het seniorencomplex het Groot Gortershof gestart met het plaatsen van een domotica-systeem in de woningen. Dankzij dit systeem kunnen alarmoproepen worden doorgemeld aan een zorgverlenende instantie. Vanuit een meldkamer kunnen de deuren op afstand geopend worden voor zorgverleners. Het domotica-systeem ondersteunt ook het systeem van rookmelders in alle woningen. Begin 2009 wordt het project afgerond. Daarnaast zijn er weer veertien woningen gerenoveerd. Jaarlijks komen er zo’n tien tot vijftien woningen vrij bij mutatie, die dan in een keer worden gerenoveerd. De komende jaren moeten nog dertig tot veertig woningen worden aangepakt. Verder zijn alle gangen, trappen en hallen opgeknapt. Er is onder meer geschilderd en nieuwe vloerbedekking gelegd.

Complex 376 Amandelbloesem in Wormerveer Medio 2008 is begonnen met de werkzaamheden die tot doel hebben de gebruikersvergunning voor de Amandelbloesem te verkrijgen. Hiervoor zijn algemene (verkeers)ruimten bouwtechnisch op verschillende wijzen aangepast. De brandmeldcentrale is vernieuwd, waarbij onder meer de rookdetectie is uitgebreid. De Amandelbloesem is aangepast naar de laatste eisen op het gebied van brandveiligheid. Daardoor is het voor langere periode verhuurbaar.

Mutatieonderhoud In 2008 is gestart met het aanbrengen van verbeteringen in het mutatieonderhoud. ZVH heeft de coördinatie van mutatieonderhoud neergelegd bij haar dochteronderneming ZaanVastgoed Combinatie. Het onderhoud wordt uitgevoerd door aannemingsbedrijf Bouwbehoud. ZaanVastgoed en Bouwbehoud hebben verbeteringen aangebracht in het mutatieproces om de leegstandstijd te verkorten. ZVH is in samenwerking met Bouwbehoud en ZaanVastgoed gestart met het herschrijven van het programma van eisen voor mutatieonderhoud. Daarnaast wordt gewerkt aan het updaten van de prijslijst voor mutatieonderhoud. Begin 2009 wordt dit traject afgerond. In 2008 is ruim € 1,7 miljoen uitgegeven aan mutatieonderhoud.

Verkoop huurwoningen ZVH heeft in 2008 circa 150 huurders de kans gegeven om hun huurwoning te kopen. In 2009 zijn daarvan slechts 26 woningen verkocht. De woningmarkt stagneert en ook ZVH heeft daar last van.

We verwachten wel dat in 2009 diverse huurders uit de nieuwe verkoopcomplexen van 2008 alsnog gebruik zullen maken van de huurdersaanbieding. Enkele complexen zijn namelijk pas medio september 2008 te koop aangeboden. De nieuwe verkoopcomplexen uit 2008 waren de Burgemeester van de Stadtstraat, de Walraven van Hallstraat, de Rode Zee en de eengezinswoningen in de Diepenbuurt. In 2008 kon voor het eerst naast deelkoop ook gekozen worden voor volledige koop, dus inclusief de grond. Mensen die al eerder hun woning in deelkoop hebben verkregen, hebben van ZVH de mogelijkheid gekregen om de grond te kopen. Dat betekent dat deelkopers dus volledig eigenaar worden van hun woning zonder erfpachtconstructie. In 2008 hebben 23 deelkopers officieel hun grond gekocht. Daarnaast hebben nog meer deelkopers hun grond-koopcontract getekend. Dat betekent dat zij begin 2009 volledig eigenaar zullen worden.

Milieubeleid en energielabeling Per 1 januari 2008 is het vanuit VROM verplicht om alle huurwoningen te voorzien van een energielabel. Daarom heeft ZVH per 1 januari 2008 alle woningen gelabeld. In 2009 zal ZVH hierop concreet beleid maken. In de nieuwe bedrijfsstrategie speelt energiezuinigheid een belangrijke rol.

61

“Deze gooien we niet weg, dat is zonde.”



Een belangrijk aandachts punt was het beheersen van de risico’s ZVH als overlegpartner

Overleg moet een doel hebben, vindt ZVH. Het concrete resultaat moet voorop staan. ZVH heeft in 2008 daarom kritisch gekeken naar haar deelname in stuurgroepen en andere overlegvormen. De focus ligt op het bepalen van ieders feitelijke inzet in een gezamenlijk project. ZVH is graag aanspreekbaar op die verantwoordelijkheid. In 2008 werkte ZVH goed samen met de andere Zaanse corporaties (Parteon, Rochdale, Eigen Haard) binnen de Federatie. De Federatie bestaat uit de samenwerkende Zaanse en Waterlandse woningcorporaties. Zaken die alle corporaties aangaan, zoals woonruimteverdeling, worden in Federatieverband voorbereid. ZVH is vertegenwoordigd in het beleidsoverleg en het directeurenoverleg. 64 15

Via de Federatie vindt een belangrijk deel van de afstemming plaats met de gemeente Zaanstad. Er gelden enkele gezamenlijke (collectieve) prestatieafspraken, die zich vooral richten op het aanbod van sociale huurwoningen aan de doelgroep (de zogeheten collectieve aanbiedingsafspraken). In 2008 is ook gesproken over de Woonvisie van Zaanstad. ZVH heeft daarin meegedacht, zowel via de Federatie als via het Zaans Bouwplatform (waarin het hoofd Wonen van ZVH zitting heeft). ZVH vindt het belangrijk dat bij de totstandkoming van belangrijke documenten zoals de Woonvisie de partners realistische en concrete doelen vastleggen. Dat vergroot immers de kans op succes, zeker in een tijd waarin de economie tegenzit. Over een andere beleidsnota van de gemeente, de Sectornota Bedrijventerreinen, heeft ZVH zich kritisch uitgelaten. Binnenstedelijke bedrijventerreinen lijken ‘op slot te gaan’ en functiemenging wordt lastiger. Binnen ZVH vraagt men zich af of daardoor voldoende ruimte vrijkomt voor de woningbouwopgave van Zaanstad, en of beide sectornota’s elkaar niet in de weg zitten.

ZVH heeft deelgenomen aan de pilot Woonservicewijken, waarin corporaties, gemeente en zorgaanbieders/maatschappelijke instanties samenwerken. Mensen zouden in zo’n wijk binnen een straal van vijfhonderd meter van een zorgpunt moeten wonen en de wijk en het woningaanbod dient geschikt te zijn om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. ZVH heeft expertise op dit terrein en probeert overal waar ze bezit heeft met speciale doelgroepen rekening te houden, ook buiten de pilotgebieden overigens. ZVH juicht de afstemming tussen organisaties toe en wil zich graag richten op concrete resultaten voor de bewoners. De stijl van overleg van ZVH – gericht op verantwoordelijkheid en concrete resultaten – wordt ook zichtbaar in de bestuurlijke overleggen, die ieder kwartaal plaatshebben tussen de wethouder Wonen en de directeur-bestuurder van ZVH. De voortgang van de projecten staat centraal op de agenda. In dat verband heeft ZVH in 2008 de gemeente gewezen op de vergunningenprocedure van projecten Aurum en Kroonenburg. Als vergunningen trager worden verleend, heeft dat gevolgen voor de bouwproductie. Ook spraken we met de gemeente over mogelijke locaties voor StudioCity en over het ontbreken van een geurbeleid in verband met de plannen voor de Slachthuisbuurt.

Financieel beleid en beheer

Afgelopen jaar werd veel aandacht gegeven aan het vergroten van de controlfunctie op de organisatie. Aanleiding hiervoor waren de negatieve resultaten in het vorige boekjaar 2007. Deze verliezen waren niet tijdig voorzien. Naast het versterken van de controlfunctie lag de focus op het identificeren en managen van de risico’s, voornamelijk op het gebied van projecten. Binnen ZVH maakte deze verandering deel uit van het bedrijfsbrede traject ‘het huis op orde’.

Versterken van de control op de organisatie

Beheersing van risico’s

Een belangrijk proces in 2008 was het beter in control brengen van de organisatie. Daartoe zijn verschillende activiteiten ontplooid.

Organisatorische aanpassingen

Een ander belangrijk aandachtspunt was het beheersen van de risico’s, vooral op het gebied van projectontwikkeling. In 2008 had ZVH een groot aantal projecten in ontwikkeling en aanbouw. Hierdoor had ZVH een relatief hoog risicoprofiel.

In 2008 is de afdeling Financiën en Control gereorganiseerd en is de formatie op control uitgebreid. Eind 2008 is gestart met de invulling van de extra formatie.

Afstemming projectenportefeuille op grootte en mogelijkheden organisatie

Focus op projecten en onrendabels De focus van control was in 2008 sterk gericht op de projecten, aangezien daar de meeste en grootste risico’s zitten. De samenwerking met de afdeling Vastgoed is verstevigd en het inzicht in de projecten is sterk vergroot. Hierdoor was Control beter in staat de onrendabels te bepalen en te rapporteren.

Realistische begroting/meerjarenprognose Er is in 2008 veel aandacht geschonken aan een degelijke onderbouwing van de begroting door de verantwoordelijke managers. Dit levert een realistischere begroting op en meer commitment bij de verantwoordelijken. Ook de meerjarenprognose is meer gebaseerd op realisme en minder op zachte planningen.

Sturen op (operationele) kasstromen Kasstromen vormen een belangrijk beoordelingscriterium van het WSW. De operationele kasstroom van ZVH is op dit moment nog niet voldoende. In 2008 is begonnen met het verbeteren van de kasstromen.

In 2008 voerde ZVH een aantal grote projecten uit. Deze projecten met de bijbehorende onrendabels hebben een groot beslag gelegd op het vermogen van ZVH. Hierdoor moesten we interen op ons vermogen. Daarnaast bevatten deze grote projecten enige risico’s op het gebied van afzet (koopwoningen), huuropbrengsten en uitvoering (kostenoverschrijding). In 2008 maakte ZVH zich sterk om geen nieuwe aanvullende risico’s binnen te halen en de risico’s in de bestaande projecten in een zo vroeg mogelijk stadium te identificeren en te managen. Als gevolg hiervan zijn we in 2008 sterk terughoudend geweest bij nieuwe acquisities. Daarnaast zijn bestaande acquisities scherp getoetst op haalbaarheid en rendement. Waar nodig wordt actie ondernomen. In de toekomst komt het accent bij projecten vooral te liggen op herstructureringsgebieden met eigen bezit.

65

Een speerpunt in 2008 was het beter in control brengen van de organisatie

66 15

Herfinanciering kortlopende leningen

Aantrekken en rente langlopende financiering

Speerpunten in 2009

Financiële afwikkeling bouwproductie

In 2007/2008 werd een groot deel van de nieuwe investeringen gefinancierd met kortlopende leningen. Een onwenselijke situatie, aangezien het hoofdzakelijk investeringen in de sociale sector betrof. In 2008 is daarom met het WSW een traject opgestart om de kortlopende leningen te vervangen door een WSW-geborgde financiering. Dit heeft eind 2008 geleid tot een eerste tranche herfinanciering van € 17 miljoen. In 2009 wordt dit traject voortgezet.

Het aantrekken van langlopende leningen met WSW-borging is tot op heden nog geen probleem gebleken. Voor de sectorbanken zijn dergelijke leningen nog steeds aantrekkelijk. De rentelooptijden zijn echter wel beperkt tot tien jaar. De risicoopslagen op de basisrentes zijn fors, maar door de lage basisrente nog steeds aantrekkelijk.

De in 2008 ingezette trajecten worden in 2009 voortgezet en verder uitgewerkt. De belangrijkste aandachtsvelden worden hieronder beschreven.

In 2009 worden drie grote bouwprojecten opgeleverd (Schepenhof, Aurum, Kroonenburg), met mogelijk onverkochte koopwoningen. Deze zullen financieel goed afgewikkeld en zo nodig gefinancierd moeten worden.

Kostenbeheersing Het kostenniveau van ZVH ligt aan de hoge kant. In 2008 is een start gemaakt om de organisatie bewuster te maken van de kosten. Dit resulteerde in een aantal bezuinigingen en een scherpe begroting voor 2009. Daarnaast is in de meerjarenbegroting een meerjarige taakstelling opgenomen om tot verdere kostenverlaging te komen.

Verkoop woningen bestaand bezit Door de kredietcrisis is het lastiger om het verkoopprogramma te realiseren. Het begrote verkoopaantal voor 2009 is verlaagd. Kopers zijn afwachtender en krijgen hun financiering lastiger rond. De verkoop van bestaande huurwoningen is nodig voor het versterken van de vermogenspositie en het financieren van de onrendabels op nieuwbouw. Dit komt nu in het gedrang.

Verkoop koopwoningen nieuwbouw Gevolgen van de kredietcrisis Ook ZVH ontkomt niet aan de gevolgen van de kredietcrisis. Bij een aantal onderwerpen wordt dit zichtbaar.

Aantrekken kasgelden Eind 2008 had de kredietcrisis vooral gevolgen voor het aantrekken van kasgelden. Voorheen werden kasgeldleningen eenvoudig verlengd of konden deze worden aangetrokken. In oktober en november sloeg de paniek op de geldmarkt toe. Kasgelden werden niet verlengd en teruggevraagd en het aanbod van nieuw kasgeld was nihil. Het herfinancieringstraject met het WSW, dat in de zomer was opgestart, kwam door deze gebeurtenissen in een stroomversnelling. Uiteindelijk is het ZVH gelukt om de noodzakelijke herfinancieringen rond te krijgen.

De verkoop van voornamelijk de duurdere koopwoningen is bijna stilgevallen. Dit heeft in de eerste plaats een financieringsprobleem tot gevolg. ZVH moet de onverkochte koopwoningen tijdens de bouw voorfinancieren bij voorkeur met WSW-borging. De financieringsmogelijkheden worden echter sterk beperkt door de € 200.000 borgingsgrens van het WSW. Commerciële (project-)financiering is moeilijk te verkrijgen en relatief duur. Als de woningen bij oplevering nog onverkocht zijn, zal ZVH de woningen in exploitatie moeten nemen. ZVH moet voor deze woningen dan een onrendabel nemen. Dit tast de vermogenspositie van ZVH verder aan. Ook de verhuurbaarheid van deze woningen vormt een risico, aangezien de markt voor duurdere huurwoningen in Zaandam beperkt is.

Uitwerking van de nieuwe strategie naar financieel beleid en sturing In de tweede helft van 2008 formuleerde ZVH een nieuwe strategie. Deze nieuwe strategie kenmerkt zich door nuchterheid, pragmatisme, zakelijkheid en een realistische visie op de toekomst. De toekomstige werkvelden zijn beperkt en scherper afgebakend. In de toekomst zal ZVH zich vooral concentreren op de Zaanstreek. De activiteiten zullen meer worden toegespitst op de kerntaken van een corporatie. In 2009 moet deze nieuwe strategie verder worden uitgewerkt naar financieel beleid en financiële sturing. Belangrijke onderwerpen hierbij zijn: - sturen op rendement; - s turen op kasstromen; - sturen op (financiële) mogelijkheden van de organisatie; - sturen op risico’s; - ontwikkelen van rapportages die de strategie ondersteunen.

Herfinanciering Het ingezette herfinancieringstraject met het WSW zal in 2009 verder worden voortgezet om de financieringsstructuur gezonder te maken. Daarnaast zal nauw contact met het WSW worden onderhouden over de financiering van koopwoningen die als gevolg van de kredietcrisis niet worden verkocht.

Daarnaast moet nu al vooruitgekeken worden naar de grote investeringsopgaven die reeds op middellange termijn zijn te verwachten, zoals de Havenbuurt en de Kleurenbuurt.

Financiële risico’s De belangrijkste financiële risico’s waarmee ZVH op dit moment wordt geconfronteerd, zijn hieronder kort beschreven.

Verkoop bestaand bezit Een belangrijk onderdeel van de begroting 2009 betreft de verkoop van bestaand bezit. Door de kredietcrisis verloopt deze verkoop moeizaam. Er zal extra inspanning nodig zijn om de begrote aantallen te halen.

Financiering onverkochte koopwoningen In alle bouwprojecten die in uitvoering zijn, is sprake van onverkochte koopwoningen. Deze onverkochte koopwoningen moeten gefinancieerd worden. Voor deze financiering loopt ZVH op tegen de borgingsgrens van het WSW van € 200.000. De meeste koopwoningen zitten boven deze grens en kunnen niet met WSW-borging worden gefinancierd. In de politiek wordt wel gesproken over (tijdelijke) verhoging van deze borgingsgrens, maar op dit moment is er nog geen sprake van een definitief besluit of een harde toezegging.

67

Activiteiten die niet in onze nieuwe stra tegie passen, worden gestopt of verkocht Dochters en deelnemingen

In 2008 is gestart met de herstructurering van de groepsstructuur (dochters en deelnemingen). De herstructurering vloeit voort uit de opdracht die de Raad van Toezicht daartoe gegeven heeft en uit de risicoanalyse die PricewaterhouseCoopers in het voorjaar van 2008 heeft uitgevoerd.

Onrendabels en verhuurbaarheid van niet-verkochte koopwoningen Als bij het moment van oplevering koopwoningen niet zijn verkocht, neemt ZVH deze in exploitatie en moet de corporatie een zogenaamde onrendabel nemen. Deze onrendabels leggen een beslag op het vermogen van ZVH. Dit beperkt de financiële mogelijkheden van de corporatie op andere gebieden.

Projectrisico’s 68 15

Enkele projecten bevatten nog uitvoeringsrisico’s die nog niet geïdentificeerd of opgelost zijn. Deze risico’s kunnen gevolgen hebben voor het verwachte projectresultaat.

Financiële continuïteit In 2008 heeft ZVH op basis van haar meerjarenprognose haar A-status bij het Centraal Fonds behouden. Dit betekent dat op de middellange termijn de activiteiten van ZVH passen bij haar vermogenspositie. De solvabiliteitstoets op basis van de jaarrekening 2007 was volgens de normen van het Centraal Fonds onvoldoende. Daarbij moet wel opgemerkt worden dat het Centraal Fonds uitgaat van voorzichtige aannames. In deze solvabiliteitstoets betrok het Centraal Fonds noch de waarde van de verkoopportefeuille, noch de zeer omvangrijke voorziening die al genomen is voor lopende bouwprojecten. In 2008 heeft ZVH veel aandacht besteed aan het herstructureren van de projectenportefeuille. Hierdoor worden de toekomstige activiteiten meer op één lijn gebracht met de mogelijkheden van ZVH. De risico’s zullen navenant afnemen.

Herstructurering van de groepsstructuur Sinds enkele jaren toetst het Waarborgfonds Woningbouw de aangevraagde financiering op basis van operationele kasstromen in plaats van de individuele investering. Hierbij wordt tevens gerekend met een 2%-aflossingsfictie. Met de ingezette strategie en het scherper intern sturen op operationele kasstromen (zowel opbrengsten als kosten) wordt getracht aan deze nieuwe normen te voldoen. Met de nieuwe strategie en de daaraan verbonden maatregelen moet ZVH in staat zijn voldoende vermogen op te bouwen om de toekomstige taakstellingen zoals de Havenbuurt en de Kleurenbuurt aan te kunnen.

Bij de herstructurering van de dochters en deelnemingen worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: - Goed opdrachtgeverschap: eenheid van sturing op primaire bedrijfsprocessen, het afbakenen van rollen, het in control kunnen zijn als het gaat om risico’s en verplichtingen; - Bedrijfsvoering: zuinig met geld, tijd en energie met oog voor rendement en risico’s, eenvoudige bedrijfsstructuur, eenvoud van administratie en controle; - Good governance: open en transparant, altijd verantwoording over de volle breedte kunnen afleggen aan belanghouders en onze klanten.

Eind 2008 is de nieuwe strategie vastgesteld. Vandaar dat gekeken wordt of de activiteiten die in de verschillende entiteiten zijn ondergebracht nog passen in deze nieuwe strategie. Waar activiteiten niet meer passen, worden deze gestopt of verkocht. Lege BV’s worden geliquideerd. Ten behoeve van de herstructurering is een plan van aanpak gemaakt. Gezien de complexiteit van sommige dochters en deelnemingen zal het herstructureren meerdere jaren vergen.

Overzicht De dochter- en deelnemingenstructuur van ZVH ziet er als volgt uit: 14% AanZet NV

Aandeel ZVH = 50% Aandeel ZVH > 50% 17%

Aandeel ZVH < 50%

Kristal NV 50% Bouw behoud CV

50% Bouw behoud BV

25% Hemmes Beheer BV

90% Zaan Kristal BV

1%

100% Ruim & Verzilverd Wonen BV

Woningnet

100%

100%

50% Bouw beheer CV

Stichting ZVH

BuitenWonen ZVH BV 50% Bouw paint CV

BOG Zaanstad BV

50%

100%

Conrad Zaandam BV

Stichting Buitenwerk 10% Transparant Facilities

50% FlexWonen BV

25% Hemmes BV

69

ZVH verhuurt de woonstudio’s onder eigen vlag

De dochters en deelnemingen zijn in drie groepen te verdelen: - deelnemingen op het gebied van projectontwikkeling; - deelnemingen op het gebied van beheer en onderhoud; - overige deelnemingen.

70 15

Deelnemingen op het gebied van projectontwikkeling Kristal N.V. (17%-belang) Samen met vijf andere corporaties uit de Randstad participeert ZVH in Kristal NV. Kristal NV is een projectontwikkelaar die voor de aangesloten corporaties bouwprojecten ontwikkelt en uitvoert. De ontwikkeling van de ZVH-projecten vindt plaats in een afzonderlijke entiteit, Zaan Kristal BV.

Zaan Kristal BV (90%-belang) Zaan Kristal BV is de entiteit waarbinnen ZVH met Kristal nieuwbouwprojecten ontwikkelt. De belangrijkste projecten in uitvoering in 2008 waren de Doniastraat, Kroonenburg en Aurum. ZVH is voornemens het aandelenbelang uit te breiden naar 95% om zodoende deze dochter op te kunnen nemen in de fiscale eenheid vennootschapsbelasting. In 2008 is bij ZVH een verbetertraject (Vito) uitgevoerd. Zo kan vanuit ZVH de aansturing verbeteren van de projecten die onder meer binnen Zaan Kristal worden uitgevoerd. Het verbetertraject omvatte goede procesbeschrijvingen, vastlegging van verantwoordelijkheden en bevoegdheden en de vastlegging van besluitvormingsprocessen.

Conrad BV (50%-belang)

Bouwbehoud CV (50%-belang)

Samen met de Wilgen Vastgoed ontwikkelt en bouwt ZVH middels deze BV het project Conrad. Het project bestaat uit 258 koopwoningen en 64 huurwoningen. De huurwoningen worden door ZVH uitgenomen. Eind 2008 is de bouw van start gegaan. De oplevering is naar verwachting in 2010.

Bouwbehoud CV is een aannemersbedrijf dat belast is met de uitvoering van het dagelijks en mutatieonderhoud. Ook is hier de meldkamer gevestigd waar huurders hun reparatieverzoeken kunnen melden. Bouwbehoud CV voert haar werkzaamheden uit voor zowel ZVH als derden.

Hemmes CV (25%-belang)

Bouwpaint CV (50%-belang)

Middels de verwante Stichting Buitenwerk houdt ZVH een 25% belang in de Hemmes CV. Deze CV heeft als doel om het Hemmes terrein tot ontwikkeling te brengen. Tot op heden nog zonder succes.

Bouwpaint CV is een schildersbedrijf en wordt specifiek ingezet voor schilderklussen van ZVH en derden.

Hemmes Beheer BV (25%-belang) De Hemmes Beheer BV is een beherend vennoot in de Hemmes CV.

Deelnemingen op het gebied van beheer en onderhoud ZVH heeft haar activiteiten op het gebied van technisch beheer en onderhoud voor het grootste deel ondergebracht in het samenwerkingsverband Bouwbehoud. ZVH werkt hierin samen met twee aannemers. Het samenwerkingsverband is opgezet in de vorm van een BV-CV-constructie. In het kader van ‘het huis op orde brengen’ wordt gekeken naar een juridische herstructurering van de organisatie en betere sturing van de activiteiten.

Bouwbehoud BV (50%-belang) Bouwbehoud BV is de beheer BV voor de verschillende activiteiten. De verschillende activiteiten zijn in verschillende CV’s ondergebracht. Deze CV’s worden aangestuurd door Bouwbehoud BV.

ZaanVastgoed Combinatie CV (50%-belang) ZaanVastgoed Combinatie CV is de adviseurstak van de gehele constructie. Vanuit deze CV worden onderhoudsbegrotingen opgesteld, onderhoudsprojecten voorbereid, aanbesteed en begeleid. Ook levert Zaan Vastgoed Combinatie opzichters ten behoeve van het dagelijks en mutatieonderhoud.

Overige deelnemingen Transparant Facilities (10%-belang) Transparant Facilities (TF) biedt een groot aantal aanvullende diensten aan op het gebied van wonen. Dit doet zij onder de naam Lekker Leven. TF heeft in 2008 een nieuw bedrijfsplan gepresenteerd. De komende jaren wordt een sterke groei van de omzet verwacht. Dit komt omdat hoofdaandeelhouder Univé de diensten van Lekker Leven aan haar leden wil gaan aanbieden onder de naam Mijn Gemak. ZVH heeft begin 2008 besloten om het aandeelhouderschap op te geven en deze aangeboden aan de medeaandeelhouders.

Van de medeaandeelhouders hebben Univé en Amvest te kennen gegeven ieder voor de helft de aandelen van ZVH over te willen nemen. De overdracht van aandelen is eind 2008 in gang gezet.

Flexwonen BV (50%-belang) ZVH en Stadswonen houden elk een 50%-belang in Flexwonen. Via het Flexwonen-concept wordt tijdelijke huisvesting aangeboden. Op basis van de financiële resultaten heeft ZVH de conclusie getrokken dat Flexwonen niet levensvatbaar is. Daar komt bij dat ZVH haar strategie aan het herijken is. In dit verband worden de deelnemingen waaronder de BV’s onder de loep genomen. Het was de vraag of de deelneming Flexwonen nog wel past bij de beoogde groepsstructuur. Deze vraag heeft ZVH, vooruitlopend op het vastleggen van de nieuwe strategie, negatief beantwoord. Bovendien is ZVH de verhuur van woonstudio’s en gemeubileerde verhuur onder eigen vlag gaan doen. De contractbeëindiging van Flexwonen medio 2008 is besproken met Stadswonen. In dat gesprek is aangegeven dat ZVH de aandelen Flexwonen over wil doen aan Stadswonen. Stadswonen heeft te kennen gegeven daar belangstelling voor te hebben. In het voorjaar van 2009 wordt de overdracht van de aandelen afgerond.

Woningnet (1%-belang) ZVH houdt een klein belang in Woningnet. Via Woningnet biedt ZVH vrijgekomen woningen aan.

71

De middelen van ZVH zijn in 2008 uit sluitend aangewend voor volkshuisvesting

Overige (100%-belangen)

Verklaring over besteding van middelen

Daarnaast heeft ZVH nog enkele lege vennootschappen (Ruim en Verzilverd Wonen BV en BOG Zaanstad BV) en een houdstermaatschappij (Buitenwonen ZVH BV).

De middelen die ZVH tot haar beschikking heeft, zijn in 2008 uitsluitend aangewend in het belang van de volkshuisvesting. Naast de hiervoor beschreven deelnemingen heeft ZVH geen andere beleggingen.

Waardering

Onrendabele investeringen

De waardering van bovenstaande deelnemingen is als volgt:

In 2008 heeft ZVH € 28 miljoen aan onrendabele investeringen gedaan. De onrendabels zijn onder te verdelen in:

(x1000)

72 15

Dochter/Deelneming

Belang

Waarde

Kristal NV

17%

1809

Zaan Kristal BV

90%

368

Conrad BV

50%

272

Hemmes CV

25%

-

Bouwbehoud BV

50%

-

Buitenwonen ZVH BV

100%

-

Ruim en Verzilverd Wonen BV

100%

17

BOG Zaanstad BV

100%

17

Transparant Facilities BV

10%

-

Flexwonen BV

50%

-

Activiteiten op het gebied van beleggingen ZVH heeft in 2008 geen activiteiten ondernomen op het gebied van beleggingen en ook geen beleggingen in bezit.

73

Onrendabele renovaties Onrendabele renovaties

7

Onrendabel opgeleverde en in aanbouw zijnde nieuwbouw

11

Afwaardering grond onder projecten

10

Totaal

28

“Tijdens de schoonmaakdagen steken niet alleen de bewoners de handen uit de mouwen, ook wij als huismeesters willen ons steentje bijdragen.”

Verkort financieel jaarverslag

Geconsolideerde balans (Per 31 december 2008. Na voorgestelde resultaatbestemming. Bedragen × € 1.000,–)

Vaste activa

2008

2007

2008

2007

Groepsvermogen

Immateriële vaste activa Goodwill

Passiva

20

40

Eigen vermogen

70.882

67.663

20

40

Aandeel derden

41

33

70.923

67.696

0

3.738

540

1.154

540

4.892

Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie

343.306

301.334

Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden

1.366

0

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

18.333

20.710

4.683

4.434

367.688

326.478

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening deelnemingen

Langlopende schulden

78 15

Leningen overheid

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Langlopende vorderingen op deelnemingen Overige

335

356

2.626

3.687

23

23

1.685

1.748

4.669

5.814

79 174.546

174.532

60.345

47.454

Terugkoopverplichting Woningen Verkocht onder Voorwaarden

1.366

0

Overige schulden

1.608

1.634

237.865

223.620

64.877

41.688

Schulden aan leveranciers

9.289

8.342

Belastingen en premies sociale verzekeringen

2.033

1.309

Overige schulden

1.001

484

Overlopende passiva

7.620

9.204

84.820

61.027

394.148

357.235

Leningen kredietinstellingen

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen

Vlottende activa Onderhanden projecten

17.727

22.682

Vorderingen Huurdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen Totaal activa

368

389

2.943

560

552

834

3.863

1.783

181

438

394.148

357.235

Totaal passiva

Het aansprakelijk vermogen bestaat uit het eigen vermogen (groepsvermogen) en de onder de langlopende schulden verwerkte achtergestelde lening(en). Het aansprakelijk vermogen per 31 december 2008 bedraagt € 76.838.

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening (Per 31 december 2008. Bedragen × € 1.000,–)

(Per 31 december 2008. Indirecte methode. Bedragen × € 1.000,–)

2008

2007

31.760

30.222

Vergoedingen

2.763

2.677

Verkoop onroerende zaken

4.892

11.314

Gerealiseerde opbrengst onderhanden projecten

5.278

2.172

Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf

227

499

Overige bedrijfsopbrengsten

425

726

Som der bedrijfsopbrengsten

45.345

47.610

Bedrijfsopbrengsten Huren

Bedrijfslasten Kostprijs verkoop onroerend goed

4.485

11.403

33.448

33.710

38

18

3.622

3.418

Sociale lasten

179

259

Pensioenlasten

584

318

9.619

14.694

Overige bedrijfslasten

14.873

11.254

Som der bedrijfslasten

66.848

75.074

-21.503

-27.464

2.644

278

0

-1.542

Rentelasten en soortgelijke kosten

-12.672

-13.118

Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

-31.531

-41.846

-20

-92

-924

746

-32.475

-41.192

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa 80 15

Erfpacht Lonen en salarissen

Lasten onderhoud

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten

Belastingen Resultaat deelnemingen Groepsresultaat na belastingen vóór mutatie reële waarde materiële vaste activa

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008

2007

-21.503

-27.101

-3.738

134

-614

-2.718

0

-411

-25.855

-30.096

Voorraden OHW

-4.955

-825

Vorderingen

-2.080

230

605

7.946

-6.430

7.351

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

-32.285

-22.745

Betaalde interest

-10.027

-13.137

-20

-92

0

-1.542

-924

746

-10.971

-14.025

-43.256

-36.770

Mutatie in materiële vaste activa

4.402

1.697

Mutatie in financiële vaste activa

1.145

-1.672

Mutatie immateriële vaste activa

20

20

5.567

45

49.551

81.664

-12.119

-44.916

37.432

36.748

-257

23

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - Dotatie voorziening onrendabel - Vrijval voorziening deelnemingen - Vrijval pensioenen Veranderingen in werkkapitaal

Kortlopende schulden (exclusief Bankkrediet)

Betaalde belasting na winst Opbrengsten financiële vaste activa Resultaat deelnemingen

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen) Aflossing langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Mutatie reële waarde materiële vaste activa Aandeel derden Groepsresultaat na belastingen na mutatie reële waarde materiële vaste activa

35.702

-8.151

-8

33

3.219

-49.310

Afname/toename geldmiddelen

81

Bijlagen

Toelichting op het verslag van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht (hierna te noemen Raad) is het interne toezichtsorgaan van ZVH. De Raad houdt toezicht op het bestuur, de algemene gang van zaken in de woningcorporatie, de samenwerkingspartners en ondernemingen die met ZVH zijn verbonden. Het bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van de corporatie, de strategie, de financiering en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkelingen en het beleid ten aanzien van deelnemingen van de corporatie. Over deze zaken legt het bestuur verantwoording af aan de Raad. Ook staat de Raad het bestuur met advies terzijde.

In 2008 is mevrouw C. Niestijl om persoonlijke redenen afwezig geweest bij een aantal vergaderingen van zowel de auditcommissie als de Raad. Eind 2008 heeft zij haar taak weer volledig kunnen hervatten.

Besluitvorming door de Raad Samenstelling en onafhankelijkheid

84

Op 1 januari 2008 bestond de Raad van ZVH uit zeven leden: - Mevrouw I.T.H. Hondius-Stout (voorzitter van de Raad), herbenoemd per 1 juni 2007 voor een tweede zittingstermijn van drie jaren; - Mevrouw ing. R.W.M. den Teuling, herbenoemd per 1 september 2007 voor een derde en laatste termijn van drie jaren; - Mevrouw ir. C. Niestijl, benoemd per 14 juni 2007 voor een eerste termijn van drie jaren, lid van de Raad op voordracht van de Bewonersraad; - De heer drs. F.J. Jonker RA, benoemd per 8 februari 2007 voor een eerste termijn van drie jaren, afgetreden op 5 maart 2008; - De heer ir. R. van Solt, herbenoemd per 31 december 2007 voor een tweede termijn van drie jaren, afgetreden op 31 december 2008; - De  heer C. Vrouwe, herbenoemd per 15 september 2008 voor een tweede termijn van drie jaren, lid van de Raad op voordracht van de Bewonersraad; - De heer J. van Boven, derde en laatste termijn tot 01-09-2009. In 2008 hebben twee leden van de Raad besloten af te treden voor het einde van de zittingstermijn. In het begin van het jaar heeft de heer Jonker besloten te stoppen als toezichthouder. Eind 2008 heeft de heer Van Solt zijn functie beschikbaar gesteld voor een nieuwe toezichthouder. Naar aanleiding van het

terugtreden van beide leden heeft de Raad besloten om met behulp van een extern bureau begin 2009 nieuwe leden voor de Raad te werven. De Raad heeft in december 2008 de profielschets herijkt. In de profielschets legt de Raad vast wat zijn eisen zijn ten aanzien van omvang, samenstelling en activiteiten voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad. De Raad bewaakt zijn onafhankelijke status: de meerderheid van de leden is onafhankelijk volgens de criteria van bepaling III 2.2 uit de Governance Code Woningcorporaties. In 2008 is geen sprake geweest van transacties met tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad betrokken zijn geweest.

Bijeenkomsten van de Raad en de kerncommissies In 2008 hebben zowel de Raad als de deelcommissies een aantal vergaderingen gehouden. Aantal vergaderingen in 2008 Raad van Toezicht

7 vergaderingen

Auditcommissie

7 vergaderingen

Selectie- en remuneratiecommissie

4 vergaderingen

In de auditcommissie worden financiële zaken en projecten besproken. Het is de taak van deze kerncommissies om de besluitvorming van de Raad voor te bereiden.

De betrokkenheid van de Raad bij de belangrijkste beleidsbeslissingen krijgt concreet vorm door vooraf goedkeuring te verlenen aan besluiten. De betrokkenheid van de Raad is vastgelegd in het reglement van 9 september 2008. De Raad buigt zich volgens dit reglement over een groot aantal onderwerpen en dient vooraf goedkeuring te geven aan de op deze onderwerpen te nemen besluiten door de directeurbestuurder. De Raad wordt verplicht geïnformeerd over de volgende onderwerpen: - voortgangsrapportages zwaarwegende onderwerpen; - kwartaalrapportages; - prestatieafspraken met gemeenten; - overleg met de Bewonersraad. Het bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de volledigheid van de openbare financiële berichten (jaarstukken). De Raad ziet erop toe dat dit zorgvuldig gebeurt in overeenstemming met de interne procedures. Dit toezicht strekt zich ook uit tot ondernemingen die met de corporatie zijn verbonden. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad zijn in artikel 19 van de statuten van Stichting Zaandams Volkshuisvesting omschreven. Ze zijn verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van 9 september 2008.

Als toezichtskader voor het uitoefenen van haar taken hanteert de Raad: - de Bbsh (Besluit beheer sociale huursector); - de door hem goedgekeurde missie en strategie; - de door hem goedgekeurde begroting en het meerjarenplan; - de kwartaalrapportages; - het interne verbeterplan gebaseerd op de adviezen van de externe accountant.

Auditcommissie De auditcommissie is in 2008 zeven keer bijeengekomen buiten de vergaderingen van de Raad om. Doel van de bijeenkomsten was het versterken van de toezichthoudende rol van de Raad. Dit is mede vormgegeven door een inhoudelijke voorbereiding van vergaderingen van de Raad door de leden van de auditcommissie en de bestuurder. Het reglement van de auditcommissie is in 2008 herijkt en op 9 september 2008 door de Raad vastgesteld. In het reglement zijn de taken en bevoegdheden van de auditcommissie omschreven. In de auditcommissie zijn de volgende onderwerpen voor de vergaderingen van de Raad voorbereid: - werving van en opdracht aan PricewaterhouseCoopers; - mandaat bestuurder; - aankopen en projecten; - jaarverslag 2007; - kwartaalrapportages; - dochterstructuur en deelnemingen. Op basis van de adviezen van de auditcommissie heeft de Raad zijn besluiten genomen.

85

De Raad heeft zich gebogen over prestatie afspraken met de directeur-bestuurder

Selectie- en remuneratiecommissie De selectie- en remuneratiecommissie is in 2008 vier keer bijeengekomen buiten de vergadering van de Raad om. Het reglement voor de selectie- en remuneratiecommissie is in 2008 herijkt en op 9 september 2008 vastgesteld door de Raad. In het reglement staan de taken en bevoegdheden van de selectie- en remuneratiecommissie.

86

In 2008 heeft de Raad zich gebogen over de prestatieafspraken met de directeur-bestuurder, de evaluatie van de directeur-bestuurder en het opstarten van een wervings- en selectieprocedure teneinde nieuwe leden voor de Raad te werven. Hiertoe is de profielschets van de selectie- en remuneratiecommissie herijkt en door de Raad goedgekeurd. Op advies van de selectie- en remuneratiecommissie is een extern bureau aangesteld voor het begeleiden van het wervings- en selectietraject.

De leden van de Raad van Toezicht

Naam Mevrouw I.T.H. HondiusStout (voorzitter) 02-08-1954 Mevrouw ing. R.W.M. den Teuling 15-04-1965

Ir. R.J. van Solt 5-05-1948

J. van Boven 25-11-1965 C. Vrouwe, op voordracht van de Bewonersraad 26-01-1953 Drs. F.J. Jonker RA 16-06-1962 Mevrouw ir. C. Niestijl, op voordracht van de Bewonersraad 13-03-1964

Beroep/nevenfunctie(s)

Benoemd per / einddatum huidige zittingstermijn

Deskundigheidsgebied / Kerncommissie

Bouwdirecteur Zaans Medisch Centrum, tot maart 2007 zelfstandig adviseur

01-06-2004 01-06-2010

Zorg en bouw

Zelfstandig ondernemer/ senior ontwikkelaar Nevenfuncties: lid RvT Woonstichting Leyakkers; voorzitter RvT Stichting kindercentra in Gorinchem; lid RvT Stichting Zuylen; bestuurslid Stichting Bouw voor Bouw

01-09-2001 01-09-2010 (niet herkiesbaar)

Vastgoed en projectontwikkeling Lid van de auditcommissie

Zelfstandig adviseur Nevenfuncties: lid van de RvC van de Stichting Evean Zorg; lid van de RvC van het Zaantheater; voorzitter RvC Heiploeg (garnalenproducent); voorzitter Toekomstgroep (bouwonderneming)

01-01-2005 Afgetreden op 31-12-2008

Bestuurlijk en financieeleconomisch Lid van de selectie- en remuneratiecommissie

Projectleider bij gemeente Castricum Nevenfuncties: lid van de RvC Buitenwonen ZVH BV

01-09-2000 01-09-2009 (niet herkiesbaar)

Volkshuisvestelijk Lid van de selectie- en remuneratiecommissie

15-09-2005 15-09-2011

Volkshuisvestelijk en Projectontwikkeling/ vastgoed Lid van de auditcommissie

Zelfstandig ondernemer Nevenfuncties: geen

08-02-2007 Afgetreden op 05-03-2008

Financieel-economisch en juridisch

Zelfstandig ondernemer, adviseur en architect Nevenfuncties: adviseur bewonersgroepen bij herstructureringen; lid College van Toezicht van Bond Nederlandse Architecten; lid welstandscommissie Noord-Holland Zuid; lid RvT stichting Space (Sportcomplexen Amsterdam Centrum)

14-06-2007 14-06-2010

Volkshuisvestelijk en bouw Lid van de auditcommissie

Bestuurder ZVH, uit hoofde daarvan toezichthouder op een aantal dochterondernemingen en deelnemingen van ZVH

Voor een periode van 4 jaar

Als bestuurder werkzaam sinds 01-01-2008

Hoofd Vastgoed en ontwikkeling bij Woningstichting Ons Doel te Leiden Nevenfuncties: lid van de RvC Zaan Kristal BV

87

Bestuurder Drs. F.A.M. van Dooren 05-11-1954

Accountantsverklaring

88 15

Opdracht

Oordeel

Wij hebben gecontroleerd of het in dit verslag opgenomen Financieel verslag op pagina 78 tot en met 81 van Stichting Zaandams Volkshuisvesting te Zaandam over 2008 op juiste wijze is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2008 van Stichting Zaandams Volkshuisvesting. Bij die jaarrekening hebben wij op 8 juni 2009 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opstellen van het Financieel verslag in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2008 van Stichting Zaandams Volkshuisvesting. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake het Financieel verslag te verstrekken.

Naar ons oordeel is het Financieel verslag in alle van materieel belang zijnde aspecten op een juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.

Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de stichting en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle het Financieel verslag dient te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 2 juni 2009 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.

Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat het Financieel verslag op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Almere, 8 juni 2009 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door B.A. Spelbos RA

89

Colofon Samenstelling en tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fotografie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Drukwerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontwerp, eindredactie en productie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ZVH, juli 2009 Bart Homburg, Dirk Brand Stadsdrukkerij Amsterdam In Beeld, Amsterdam

SCS-COC-001132

www.zvh.nl