Zuidingen magazine over ondernemende mensen in het Zuiden
Kwartaaltijdschrift juli augustus september 2013 Trias vzw Wetstraat 89 1040 Brussel P308487
Ondernemen met rustige vastheid
‘Ik wil geen papieren ambassarice zijn ’ ‘Ondernemers kunnen boeren helpen groeien ’
In
beweging
Fietsers ontdekken Trias tijdens Gentse Buitenband
Ontdekkers van aardappel op stage in Vlaanderen Op het landbouwbedrijf van Dirk Ryckaert was het de voorbije zomer extra druk. Tussen zijn knollen en aardappelkisten heeft de pootgoedteler twee weken lang onderricht gegeven aan drie stagiairs van Conpapa. Deze partner van Trias en Boerenbond vertegenwoordigt 300 boerengezinnen in Chimborazo, één van de armste provincies van Ecuador. Eén van de grote uitdagingen waar Conpapa mee worstelt, is de productie van kwalitatief pootgoed. ‘Maar deze mensen zijn pienter en bovendien heel leergierig. Als ze de opgedane kennis bij hun terugkeer delen met de andere leden van Conpapa, is dat de eerste stap naar de productie van grotere volumes kwalitatief pootgoed’, zegt Dirk Ryckaert, die tot de grootste specialisten in zijn vak mag gerekend worden. @Triasngo Zaalvoetballers van Todorecto hebben als eerste ‘Trias’ op shirts gedrukt. Merci gasten! Stefaan Bonte @Triasngo VDK lanceert nieuwe ethische spaarrekening samen met 7 partners, waaronder Trias Lode Delbare
Over bier, kaas en centen voor Trias Wandelen, bier proeven en kaas eten. Zo eenvoudig kan een actie ten voordele van Trias zijn. Ondernemende senioren van Neos organiseerden in augustus een geslaagd uitje nabij de Abdij van Westmalle. ‘Meer dan 85 leden van onze club in Malle en van andere clubs waren op de afspraak’, blikt organisator Herman Smolders tevreden terug. ‘Het inschrijvingsgeld van de deelnemers gebruikten we deels om de kosten te dekken, de rest van de opbrengst gaat naar Trias. Het gaat om zo’n 2.000 euro.’
2
Heeft u tijdens de Gentse Buitenband al eens door het landelijke groen rond Gent gefietst? Dit jaar toonden de organiserende gilden zich solidair met Trias en de Congolese boeren van Repam. Naast een mooie gift zetten ze de projecten van Trias in de kijker. In Zwijnaarde werden fietsers uitgenodigd om het gewicht van een zak maniok te schatten en aan het startpunt in Wondelgem waren bakfietsen voor de gelegenheid omgetoverd in maniokdrogers.
Unizo bezoekt partners in Zuid-Afrika Een delegatie van Unizo trekt van 20 tot 26 oktober naar Zuid-Afrika. Jan Boulogne en Gilles Vandorpe zullen er onder de leiding van Trias drie ondernemersorganisaties bezoeken. Deze ontmoetingen zijn de voorbode van een intense uitwisseling van expertise. Niet toevallig valt de trip van de Unizo-delegatie samen met de economische missie van prinses Astrid in Zuid-Afrika. Op 23 oktober zullen Unizo en de Zuid-Afrikaanse partnerorganisaties hun wederzijdse engagement ondertekenen tijdens een officiële plechtigheid in aanwezigheid van de prinses.
Barmhartige Samaritaan schiet Trias te hulp Naar jaarlijkse traditie steekt KLJ zijn werkjaar in een thematisch kleedje. Dit jaar is de slogan ’K Leef, waarbij de letter K een speelse verwijzing is naar de katholieke achtergrond van de jeugdbeweging. Alle jongeren worden aangemoedigd om met hun lokale afdeling zoveel mogelijk werken van barmhartigheid uit te voeren. Een Samaritaan verpersoonlijkt de actie en geeft de jongeren tips hoe ze aan de slag kunnen gaan. Het aantal uren dat de KLJ-afdelingen besteden aan hun sociaal engagement wordt bij elkaar geteld op www.klj-kleef.be. Sponsors kunnen vervolgens het aantal verzamelde uren omzetten in giften voor Trias. Zo wordt het goede doel twee keer gediend!
I nE db ietwo er gi ai na gl
Apartheid nog niet uitgeroeid! Beste lezer, Zowel de regering als de ondernemerswereld Het apartheidsregime in Zuid-Afrika is al bijna twinzijn ervan overtuigd dat jobcreatie een dam kan tig jaar dood en begraven. Of toch niet? Geloof het opwerpen tegen de verruwing van de samenleving. of niet, maar de belangrijkste verenigingen die de Daarom is iedereen in Zuid-Afrika er min of meer belangen verdedigen van kleine ondernemers werken van overtuigd dat kleine en middelgrote onderneer nog altijd langs raciale breuklijnen. Eerdere poginmingen extra ondersteuning verdienen. Om die gen om zwarte en blanke ondernemers structureel te steun af te dwingen, begrijpen de diverse federaties laten samenwerken, draaiden uit op een fiasco. die kmo’s vertegenwoordigen dat ze einTrias helpt de bakens verzetten. Vanuit “Trias kan delijk moeten samenwerken. Blank met een nieuw ingericht landenkantoor in Johannesburg gaan we de drie grootste zwarte en blanke zwart, en omgekeerd. ondernemers in Trias zal een uniek platform creëren voor handelskamers intensief begeleiden. In een eerste fase zullen we hun capaci- Zuid-Afrika doen die toenadering. Voor de financiële steun teit versterken. Daarna gaan deze partsamenwerken” zorgt het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking. Bijkomende ners werk maken van een gezamenlijke expertise wordt aangedragen door Unizo. Want belangenverdediging. Wishful thinking? Wij denken het niet. ondernemers begrijpen ondernemers, over de grenZuid-Afrika is dan wel een groeiland, maar nergens zen heen. Dat zal eens te meer blijken. anders ter wereld is de economische ongelijkheid zo schrijnend. Dat vertaalt zich in toenemend geweld. Met oprechte dank voor uw engagement, In de werksfeer, op straat en binnen het gezin. Gelukkig is de ondernemingszin nog niet doodgePhilippe Matthijs bloed. Een klassiek tafereel in de regenboognatie Voorzitter zijn de arme mensen die met een winkelkarretje opduiken in residentiële wijken wanneer de rijken hun vuilniszakken op de stoep zetten. Met de nodige vakmanschap en creativiteit transformeren ze afval in verkoopbare producten.
Colofon
In dit nummer
4
Te midden van moedige mensen
8
Terreinverkenning in Ecuador
7
‘Ik wil geen papieren ambassadrice zijn’
10
‘Ondernemers kunnen boeren helpen groeien’
Trias – Network Development Department, tel 02/5480120 Rekeningnummer voor stortingen: BE45 7363 3333 3389 VU: Lode Delbare, Wetstraat 89, 1040 Brussel
3
Te midden van
moedige mensen
De Van Rompuy’s hebben dit jaar van hun korte vakantie gebruikgemaakt om de programma’s van Trias in Tanzania te bezoeken. Terwijl Herman voor één keer kon genieten op de achtergrond, vertolkte zijn echtgenote Geertrui Windels haar nieuwe rol als ambassadrice van Trias.
Privébezoek of niet: als de president van de Europese Raad neerstrijkt in Tanzania, wordt ook daar de rode loper uitgerold. Met de nodige egards worden de Van Rompuy’s van de landingsbaan naar een viproom geleid. Vandaar gaat het onder politiebegeleiding naar Arusha, in een glimmende Mercedes. ’s Anderendaags is van het protocol niets meer te merken. In vrijetijdskleding bezoeken Geertrui en Herman een informatiemarkt. Op initiatief van Trias presenteren financiële instellingen er hun diensten aan de plaatselijke boeren. ‘Vanzelfsprekend is dat niet’, vertelt George Waweru, financieel adviseur van Trias. ‘In Tanzania is het voor familiale boeren immers niet makkelijk om een lening los te weken bij de klassieke banken. Het gebrek aan onderpand en het hoge risico op misoogsten schrikken de bankiers af. Voor veel ondernemende boeren is het daarom onmogelijk om een rendabele activiteit op de rails te zetten.’
4
Gelukkig duiken steeds meer alternatieve instellingen op die het wel de moeite waard vinden om financiële producten op maat van boeren aan te bieden. ‘Die trend geven we graag een duwtje in de rug’, aldus Waweru. Bij de slotceremonie van de Finance Fair spreekt Windels de hoop uit dat dit soort initiatieven het agrarisch ondernemerschap aantrekkelijker maakt.
Halt aan de plattelandsvlucht! Een dag later ondervinden de Van Rompuy’s aan den lijve hoe belangrijk het voor boeren is om toegang te hebben tot kapitaal. In het uiterste noorden van Tanzania doorkruisen ze een kurkdroge regio die bijna alleen geschikt is voor nomadische veehouderij. Hier hebben de Maasai het steeds moeilijker om te overleven: de klimaatverandering doet hun veestapel letterlijk uitdrogen en de beschikbare graaszones krimpen onder druk van de bevolkingsgroei.
Vooral jongeren hebben het moeilijk. De gemiddelde scholingsgraad is erg laag en buiten de veehouderij zijn er nauwelijks kansen op tewerkstelling. Veel jonge mannen trekken dan maar naar de stad om er slecht betaalde arbeid te presteren, bijvoorbeeld als nachtwaker. Om de neerwaartse spiraal te doorbreken, heeft Trias de plannen ondersteund van lokale boerenjongeren om in het grensstadje Namanga een gebouw neer te zetten. Vandaag verwerken ze er hun maïs tot meel. Het budget voor dit project werd ingezameld door 5.000 Vlaamse jongeren die tijdens de Zuiddag van 2011 gewerkt hebben in een bedrijf en daarna hun loon doorgestort hebben aan Trias. Tijdens de officiële opening van het gebouw neemt Geertrui Windels het woord. ‘De boerenjongeren van Mviwamo zetten een grote stap. Zonder een eerste investering is het in deze regio onmogelijk om levensdromen waar te maken. De jongeren die in ons land de handen uit de mouwen gestoken hebben om dit te realiseren, mogen trots zijn op het resultaat’, klinkt het.
Vrouwen aan het woord
Basishygiëne is de eerste stap op weg naar een renda-
bele rundveehouderij. Basishygiëne is de eerste stap op weg naar een rendabele rundveehouderij.
vrouwenorganisatie gebouwd heeft. Geertrui Windels is zichtbaar onder de indruk van dit soort samenwerkingsverbanden. ‘Trias versterkt de structuren van ondernemersverenigingen, jeugdbewegingen en vrouwenorganisaties. Nu zie ik met eigen ogen welke resultaten dat oplevert: vrouwen die in het verleden niet aan bijeenkomsten mochten deelnemen, nemen nu het woord en geven uitleg. En hun woorden zetten ze ook om in daden. Dat is indrukwekkend’, luidt het. Een eindje verderop ontdekken de Van Rompuy’s hoe runderen ziekteverwekkers kwijtspelen in zogeheten cattle dip’s. Door de koeien wekelijks door de aangelegde ontsmettingskanalen te loodsen, doen veehouders de sterftecijfers bij hun dieren fors dalen. Om hun inkomsten structureel te verhogen, heeft Trias nog een aantal andere maatregelen genomen zoals de introductie van een verbeterd runderras, de opleiding van mobiele veeartsen en de aanleg van waterreservoirs.
Met een mooi budget voor de bouw van een
multifunctioneel gebouw hebben 5.000 Vlaamse jongeren hun leeftijdsgenoten in Tanzania op weg geholpen naar een betere toekomst.
Na een rit van twee uur over onverharde weg arriveren de Van Rompuy’s in een godvergeten dorpje. Het is één van de vier dorpen waar Trias aan de voedselzekerheid van de nomadische veehouders timmert. Bij aankomst worden de eregasten uitbundig getrakteerd op zang en dans. Terwijl Geertrui een halsketting in ontvangst neemt, krijgt haar echtgenoot een stropdas, gemaakt van kralen. In het blauw, en met de gele sterren van de Europese Unie. Herman geniet, zij het met rustige vastheid. De ceremonie vindt plaats vlakbij een opslagloods voor maïs, die Trias samen met een plaatselijke
250.00 euro in kas Niet alleen de klimaatverandering, maar ook de machtsverhoudingen binnen de lokale gezinnen zijn een aandachtspunt voor Trias. Bij de Maasai incasseren de vrouwen de inkomsten uit de verkoop van melk, maar alle andere geldstromen worden beheerd door de mannen. Om de economische positie van de vrouwen te versterken, heeft Trias in samenwerking met een lokale partnerorganisatie de vrouwen ingedeeld in 116 kredietgroepen. Hoe ze te werk gaan, krijgen de Van Rompuy’s te zien wanneer ze onder een boom een 20-tal vrouwen zien zitten. De vijf bestuursleden van de groep zitten vooraan aan een tafeltje. Daarop staat een kistje met drie hangsloten. De drie vrouwen die elk één sleutel in
Lees verder op pagina 6 >
5
> Vervolg van pagina 5 wordt hun spaarboekje afgestempeld, waarna het opnieuw veilig opgeborgen wordt in de kas. Simpel, maar doeltreffend.
Trias zorgt ervoor dat de vrouwelijke leden van 116 krediet-
groepen voor het eerst een kleine lening kunnen krijgen.
hun bezit hebben, worden uitgenodigd om de kas te openen. Wanneer de leden hun naam horen, leggen ze hun maandelijkse bijdrage op tafel. Vervolgens
Op deze manier hebben de 116 kredietgroepen de voorbije drie jaar 250.000 euro bij elkaar gespaard. De vrouwelijke leden wenden dit kapitaal aan voor kleine leningen, waarmee ze een economische activiteit kunnen uitbouwen. Op deze manier realiseren de kredietgroepen wat geen enkele bank in het noorden van Tanzania tot hiertoe heeft aangedurfd: toegang tot kapitaal verstrekken aan Maasai-vrouwen. Eén van de meegereisde journalisten peilt naar de gevoelens van Geertrui Windels. ‘Dat Trias op het terrein zo’n mooie projecten heeft, is een echte openbaring. De impact overtreft onze verwachtingen’, antwoordt ze. Op de achtergrond knikt Herman instemmend.
‘Ik wil geen papieren ambassadrice zijn’ Wie ooit al een terreinbezoek bracht aan Trias is er rotsvast van overtuigd: onze ondersteuning van ondernemende mensen in het Zuiden is meer dan de moeite waard. Om die boodschap te helpen uitdragen, kan Trias sinds kort rekenen op de steun van gezaghebbende figuren binnen zijn achterban. Piet Vanthemsche en Karel Van Eetvelt boden als eersten hun diensten aan. Onlangs is ook Geertrui Windels toegetreden tot het beschermcomité van Trias. Na de reis in Tanzania peilden we naar haar beweegredenen om zich in te zetten voor het goede doel.
Waarom heeft u toegehapt om ambassadrice te worden van Trias? Geertrui Windels: ‘Ik heb altijd iets gevoeld voor Afrika. Het is toch normaal dat ook dit deel van de wereld ontwikkelingskansen krijgt? Van zodra mijn echtgenoot voorzitter werd van de Europese Raad hoopte ik stilletjes dat ik hier op een of andere manier toe kan bijdragen. Liefst door een initiatief te steunen dat nog niet veel naambekendheid geniet. Trias beantwoordt helemaal aan dat beeld: een organisatie die schitterend
6
werk levert, maar veelal in stilte. Ik wil graag helpen om de projecten van Trias in de belangstelling van een breder publiek te brengen.’
Wat heeft u het meest getroffen in Tanzania? ‘Met zijn landenkantoren staat Trias letterlijk en figuurlijk tussen de mensen. Op die manier worden de programma’s perfect gestroomlijnd met de lokale levenswijzen en de reële behoeften van ondernemende mensen. Trias is initiator en draaischijf, maar uiteindelijk zijn het altijd de mensen zelf die hun lot in eigen handen nemen. We gaan nergens vertellen hoe het moet, Trias luistert.’
Wat verwacht u van uw ambassadeurschap? ‘Ik wil zeker geen papieren ambassadrice zijn. Vooral op het gebied van publiciteit en fondsenwerving hoop ik Trias van dienst te kunnen zijn.’
In
Vrijwilliger
beweging
Veerle Minsaer Leeftijd: Woonplaats: Beroep: Burgerlijke stand: Kinderen: Hobby’s: Engagement:
48 jaar Lichtaart Geitenboerin, kaasmaker, verkoper Gehuwd 2 zonen, 1 dochter Brazilië Lid van KVLV Vrijwilliger van Trias
dank aan alle vrijwilligers!
Wat doe je in je dagelijks leven?
Veerle Minsaer: ‘Zeven dagen op zeven ben ik in de weer voor onze 700 geiten. Dat is levend materiaal, net zoals de geitenkaas die we maken. Ons productieproces stopt dus nooit, je kan op geen enkel moment eens foert zeggen (lacht).’
Heb je daar dan nood aan?
‘In 2007 hebben we op ons bedrijf volledig de toeristische kaart getrokken: door minder tijd te spenderen aan het afschuimen van kleine markten, heb ik onze thuisverkoop sterk kunnen uitbouwen. In ons winkeltje verkopen we verse kaas, yoghurt en schepijs. Zelfs gerookte geitenham en geitenkaaskroketten gaan over de toonbank. Tussendoor krijgen we om de drie dagen een school op bezoek.’
Had je dan nog wel tijd om Trias te leren kennen?
‘Op een bepaald ogenblik zag ik in het ledenblad van KVLV een oproep staan om deel te nemen aan een uitwisselingsreis van Trias naar Brazilië. Misschien omdat ik van opleiding vertaler EngelsPortugees ben, kreeg ik plots kriebels in de buik. Tijdens het avondeten heb ik mijn man om advies gevraagd.’
En?
‘Tot mijn grote verrassing reageerde hij net zoals mijn kinderen razend enthousiast. Meteen heb ik naar Trias gebeld om mijn kandidatuur in te dienen. In de weken die daarop volgden, heb ik met een bang hartje de selectieprocedure afgewacht.’
Hoe blik je terug op die ervaring?
‘Ik probeer niet te overdrijven, maar de reis heeft toch mijn leven veranderd. Omdat ik zelf de beslissing durfde nemen om mee aan boord te stap-
pen, durf ik nu veel meer initiatieven nemen op ons bedrijf. Zo heb ik onlangs één van onze kazen ingeschreven voor een gerenommeerde prijskamp in Italië. Mijn echtgenoot deed er aanvankelijk wat lacherig over, maar uiteindelijk hebben we twee gouden medailles en heel veel regionale persaandacht in de wacht gesleept.’
Heeft de reis in Brazilië ook jouw kijk op KVLV als vrouwenvereniging veranderd?
‘Zeker en vast. De jongere generatie weet niet meer waarom vrouwen zich moeten verenigen. Pas toen ik merkte dat ze het coöperatief gedachtegoed in Brazilië nog aan het uitvinden zijn, realiseerde ik me plots hoe belangrijk een organisatie als KVLV is. Eigenlijk is het vreemd dat je naar Brazilië moet gaan om dat te ontdekken.’
Ondanks je drukke agenda geef je getuigenissen voor KVLV-afdelingen. Zelfs tijdens het Waterputfestival in Lichtaart heb je een presentatie gegeven over het werk van Trias.
‘Via de lokale parochieraad is de bal aan het rollen gegaan. Ik ben blij dat de aanwezigheid op het Waterputfestival 4.500 euro opgeleverd heeft voor Trias. Het valt me trouwens op dat iedereen erg enthousiast is om mijn belevenissen in Brazilië te aanhoren. Ook onze klanten beginnen er voortdurend over.’
Hoe voelt het om een vrijwilliger te zijn van Trias?
‘Ik blijf de werking van Trias op de voet volgen. Er zullen dus nog wel kansen komen om mij in te zetten voor de kansarme ondernemers die Trias steunt. Voor iemand die nog niet zo lang geleden totaal gefocust was op haar bedrijf is dat best wel spannend.’
7
neos en Landelijke Gilden zoeken partner
Terreinverkenning
in Ecuador
Wat hebben de ondernemende senioren van Neos en de plattelandsbewoners van de Landelijke Gilden gemeen? Beide organisaties zijn op zoek naar een inspirerende partner in Ecuador. Chris De Saveur van Neos en Kurt Vets van Landelijke Gilden blikken terug op het studiebezoek dat Trias voor een vierkoppige delegatie in elkaar knutselde. Wat is jullie het meest bijgebleven van het bezoek aan kansarme ondernemers in het Andesgebergte? Chris De Saveur: ‘Het geloof in eigen kunnen bij de lokale ondernemers is me bij elke ontmoeting sterk opgevallen. De bestuursleden van de ondernemersverenigingen die we ontmoet hebben, zijn stuk voor stuk gemotiveerd om stappen vooruit te zetten, mét respect voor hun eigenheid. Een sprekend voorbeeld was de ontmoeting met Rosa, een onderneemster die haar weg gezocht heeft in de verwerking van thee. Aan iedereen die het horen wil, benadrukt ze dat de plaatselijke mensen geen
Brede steun voor Trias in Ecuador Dat organisaties zoals Landelijke Gilden, Neos en Boerenbond hun internationale solidariteit verweven in onze programma’s, maakt Trias uniek. Maar er zijn nog andere partners die de werking van Trias in Ecuador ondersteunen, met name de Nationale Loterij, Vleeswaren Antonio bvba, Belgapom, de provincie Oost-Vlaanderen, Agriterra en de federale overheid.
8
boodschappen hebben aan aalmoezen. Wat ze nodig hebben, zijn professionele opleidingen.’ Kurt Vets: ‘Ook ik herinner me de ontmoeting met Rosa levendig. Haar gedrevenheid heeft een grote indruk gemaakt.’
Nochtans was het niet de eerste keer dat je onder begeleiding met Trias naar het Zuiden trok. Kurt Vets: ‘Ik ging eerder al met KLJ naar Tanzania en Zuid-Afrika, en met Landelijke Gilden naar Congo. In vergelijking met de Afrikaanse landen staat Ecuador een stapje verder in zijn ontwikkeling. Toch is er op het platteland nog altijd veel werk aan de winkel.
Positief is dat de overheid investeert in zaken als wegenbouw en elektriciteitsvoorziening. Dat moedigt ondernemende mensen aan om een betere levenskwaliteit na te streven. In Congo is er nagenoeg geen infrastructuur aanwezig op het platteland, waardoor ondernemen er minder evident is .’
Hoe beleefden jullie de kennismaking met de lokale partners van Trias? Kurt Vets: ‘Heel bijzonder was de ontmoeting met producenten van de zogeheten guarango, een boom die tannine en gom voortbrengt. Ik keek nogal vreemd op toen ik hun velden zag: veel onkruid, kleine boompjes, alles erg pril en jong. Ik was er niet meteen van overtuigd dat de coöperatie van deze mensen kans op slagen had. Pas later begreep ik in hoe zij te werk gaan: zelfs het onkruid krijgt niet toevallig een plaatsje. Toen besefte ik dat de jonge vereniging volop aan het experimenteren is. De leden zoeken bijvoorbeeld uit hoe ze hun bomen best kunnen combineren met andere gewassen. Aan het einde van de dag was ik aangenaam verrast en moest ik concluderen dat mijn eerste indruk helemaal niet strookte met de realiteit.’
In Ecuador maakten jullie ook kennis met het lokale team van Trias. Hoe was dat? Chris De Saveur: ‘Het is me opgevallen dat alle plaatselijke medewerkers van Trias naadloos ingebed zijn in de lokale gemeenschap. Dat levert hen heel wat appreciatie op bij de partnerorganisaties waar ze iedere dag mee samenwerken.’ Kurt Vets: ‘Het team van Trias slaagt er zelfs in om een heel netwerk te bouwen rond die partners. Daardoor kunnen de boeren en kleine ondernemers makkelijker aankloppen bij de overheid en nieuwe afzetkanalen aanboren. Bovendien hebben de medewerkers van Trias een heel realistische kijk op de gang van zaken: waar Trias niet langer het verschil kan maken, worden programma’s meteen bijgestuurd of stopgezet. En ook partners die zich heel snel ontwikkelen, moeten eerder vroeg dan laat op eigen benen leren staan. Zo hoort het.’
Tijdens de studiereis hebben jullie uitgekeken naar mogelijke partnerschappen voor Landelijke Gilden en Neos. Kunnen jullie een tipje van de sluier lichten? Chris De Saveur: ‘Diverse partners van Trias hebben me de vraag gesteld of ze met Neos ideeën kunnen uitwisselen rond thema’s als vorming, voorlichting en ouderenzorg. Omdat boeren en kleine ondernemers in Ecuador weinig of geen toegang hebben tot het pensioenstelsel, moeten ze op zoek naar alternatieve manieren om menswaardig oud te worden. Ik denk
Kurt Vets
Leeftijd: 37 jaar Beroep: Bedrijfsrevisor Engagement: Bestuurslid van Landelijke Gilden in Wiekevorst
Chris De Saveur
Leeftijd: 69 jaar Beroep: Gepensioneerde verkoopleider bij Unilever Engagement: Provinciaal voorzitter van Neos in Oost-Vlaanderen
bijvoorbeeld aan Maria, een kranige vrouw van zeventig jaar die op haar landbouwbedrijf omgeschakeld is naar de kweek van cavia’s. Dat is voor haar de ideale manier om nog inkomsten te verwerven zonder dat ze zware arbeid moet verrichten. Ik verwacht dat we eind dit jaar bij Neos zullen beslissen hoe we onze samenwerking in Ecuador gaan organiseren.’ Kurt Vets: ‘Ook bij Landelijke Gilden weten we nog niet exact welke richting we uitgaan. Maar we herkennen in Ecuador wel een aantal strijdpunten waar ondernemende mensen ook bij ons mee te maken hebben: de leefbaarheid van het platteland, de concurrentie van grote bedrijven, enzovoort. We vinden het niet alleen belangrijk dat de partners van Trias een relatie uitbouwen met Landelijke Gilden. Ze moeten ook onderling leren van elkaar. Daar gaan we bij het uitbouwen van nieuwe partnerschappen zeker rekening mee houden.’
Op welke manier willen jullie leden en bestuursleden bij deze partnerschappen betrekken? Kurt Vets: ‘Onze slogan ‘Bijeenkomen maakt het verschil’ is een inspiratiebron voor alle bestuurders. Want samenwerken loont, zowel op lokaal als internationaal vlak.’ Chris De Saveur: ‘Daarom is het belangrijk dat zoveel mogelijk leden kennismaken met de werking van Trias. Dat doen we best via getuigenissen bij onze clubs: niets wakkert de interesse zo sterk aan als het verhaal van een uitwisselingsreiziger die op het terrein is geweest. Enkel dergelijke getuigenissen kunnen mensen doen inzien dat de clichés over ontwikkelingssamenwerking niet van toepassing zijn op de schitterende programma’s van Trias. Wij investeren niet in bakstenen, maar in de slagkracht van ondernemende mensen. Zoals Rosa.’
9
Tienduizenden Oegandese boerengezinnen hebben de voorbije jaren dankzij de steun van Trias een menswaardig bestaan opgebouwd. Vroeger voelden ze zich enkel in staat om te produceren voor hun zelfvoorziening. Vandaag hebben ze zich verenigd in boerengroepen die teeltplannen maken volgens de noden van de markt. Maar het kan nog beter. De meest lucratieve markten zijn voor de boerenverenigingen onbereikbaar. Reden: de noodzakelijke tussenschakels in de productieketen ontbreken. Handelaars die zich met succes bekommeren om de opslag, de verwerking, de verpakking, het transport en de verkoop van landbouwproducten zijn er niet of nauwelijks. Vreemd genoeg is er aan startende ondernemers geen gebrek in Oeganda. Maar drie op de vier starters zijn niet levensvatbaar. Om daar iets aan te veranderen, gaat Trias vanaf volgend jaar structureel samenwerken met Ussia, een ondernemersvereniging die momenteel 1.400 leden telt. Eén van die leden is William Kyakuhaire, een kleine ondernemer die graan en zaden droogt. Zijn succesverhaal leert hoe kleine ondernemers en boeren samen kunnen groeien. Waarom heb je geïnvesteerd in een eigen bedrijf? William Kyakuhaire: ‘Veel boeren krijgen lage prijzen uitbetaald omdat ze hun granen niet kunnen drogen of verpakken. Toen dat tot me doordrong, ben ik beginnen nadenken over de bouw van een droogmachine. Stap voor stap heb ik er mijn levenswerk van gemaakt. Eerst bestond het project enkel op papier. Geld om materiaal aan te
10
Foto: Isabel Corthier
‘Ondernemers kunnen boeren helpen groeien’
William Kyakuhaire: ‘De bedrijfsopleidingen van Ussia
zijn voor mij van groot belang geweest.’
kopen, was immers het grootste probleem.’
Hoe heb je dat geld gevonden? ‘Ussia heeft me in contact gebracht met een kredietinstelling. In ruil voor twee jaarlonen kreeg ik een lening van bijna 400 euro. Maar dat geld was snel op, en mijn droogmachine was nog lang niet klaar. Maar dankzij Ussia leerde ik een ingenieur kennen. Hij leende me persoonlijk nog eens 500 euro en was aangenaam verrast toen hij twee maanden later naar de vorderingen kwam kijken. De man nam me vervolgens mee naar Gatsby Trust, een organisatie die nauwe banden onderhoudt met Ussia. Zo raakte ik aan een lening van nog eens 750 euro. Nu had ik genoeg geld om de droogmachine af te werken. Weliswaar in een kleinere versie dan ik oorspronkelijk in gedachten had.’
Dus had je eigenlijk nood aan nog meer geld? ‘Op een blauwe maandag kreeg ik een journalist op bezoek voor een reportage over mijn project. Niet veel later stond hier een handelaar die grote hoeveel
graan wilde laten drogen. Toen ik hem uitlegde dat mijn drooginstallatie dat volume niet aankon, leende hij me meer dan duizend euro. Dat was genoeg om mijn plannen helemaal waar te maken.’
Toen was je droom verwezenlijkt… ‘Nog niet helemaal, want ik moest verschillende leningen afbetalen om de enige echte eigenaar van de machine te worden. Om geld in kas te krijgen, ging ik intensief de boer op om mijn drooginstallatie te promoten.’
Hoe rendabel is je bedrijf? ‘Meerdere boeren laten hun graan bij mij drogen. Daarnaast heb ik ook een grote klant die de oogst opkoopt bij boeren om dat graan door mij te laten drogen en verpakken vooraleer het naar Rwanda geëxporteerd wordt. Ik ben best tevreden met hetgeen ik tot hiertoe bereikt heb. Ik verschaf intussen werk aan tien personeelsleden.’
Krijgen de boeren betere prijzen voor het gedroogde en verpakte graan?
‘Mocht ik geen lid zijn, dan zou ik niet staan waar ik nu sta. De bedrijfsopleidingen van Ussia zijn voor mij van groot belang geweest. De vereniging heeft me ook in contact gebracht met interessante mensen en organisaties. Er is zelfs een bedrijf dat me gevraagd heeft om voor hen ook een drooginstallatie te bouwen. Uiteraard heeft dat project aardig wat centen in het laatje gebracht. (lacht)’
Zorgt Syntra West voor betere beroepsopleidingen? Onder aanvoering van voorzitter Erwin Van der Kelen trok een driekoppige delegatie van Syntra West in juni naar Oeganda. Onder begeleiding van Trias wil dit opleidingsinstituut in de nabije toekomst zijn schouders zetten onder de uitbouw van professionele bedrijfsopleidingen voor lokale ondernemers én werknemers. ‘Positief is dat we veel bedrijvigheid gezien hebben in en rond Hoima. Veel private ondernemers hebben een duidelijke visie. De wil om er echt iets van te maken is onmiskenbaar aanwezig’, vertelt Van der Kelen, die ook niet blind blijft voor de grote uitdagingen. De basisvaardigheden bij kleine ondernemers zijn dikwijls ontoereikend en ook de kwaliteitszorg laat wel eens te wensen over. De voorzitter van Syntra West is ervan overtuigd dat zijn organisatie in samenwerking met Trias een meerwaarde kan betekenen voor het ondernemerschap in Oeganda. ‘We hebben een jarenlange ervaring met beroepsopleidingen op maat van kmo’s. Op dat vlak zijn we perfect complementair met Trias, dat de Oegandese context kent en er al beschikt over een uitgebreid ondernemersnetwerk’, luidt het. Wordt zeker vervolgd.
Foto: Isabel Corthier
‘Ja, maar er zijn nog altijd grote uitdagingen. In tegenstelling tot een aantal buurlanden telt Oeganda alleen maar kleinschalige boeren die geen goede opslagplaatsen hebben. Daardoor is de kwaliteit van het graan nog altijd een drempel om volwaardig aan de bak te komen op de graanmarkten. Maar het kwaliteitsbewustzijn neemt langzaam toe. We moeten onze boeren vooruithelpen zodat ze graan van de beste kwaliteit kunnen leveren.’
Hoe belangrijk is jouw lidmaatschap van Ussia?
Het levenswerk van William Kyakuhaire verschaft een job
aan tien mensen.
11
Wereldwijd lijden 870 miljoen mensen honger. Dat is 1 op 8. Nog eens 1 miljard mensen heeft geen toegang tot kwalitatief en gezond voedsel. Toch wordt er genoeg voedsel geproduceerd om de wereld 1,5 keer te voeden. Kook jij ook van woede bij zoveel onrecht? Vraag aan onze politici om werk te maken van een écht beleid tegen de honger en neem deel aan één van de vele lokale Ik Kook Van Woede soepacties. Of organiseer er zelf één.
k Chec ties c a p e o de s w buurt u in jo e mee. o d n e de.be nwoe a v k o ikko www.
12
191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met de Vlaamse Noord-Zuidbeweging actie om de politici aan hun belofte te herinneren én de lat hoger te leggen. Armoede moet de wereld uit! www.detijdloopt.be
