ZP Facts Zelfstandig Professionals in de zakelijke dienstverlening Thema: goed opdrachtgeverschap
2015 Editie 3
002
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
003
VOORWOORD
Beste lezer, Het tweede kwartaal van 2015 zit erop. Tijd voor een nieuwe editie van ZP Facts. In de vorige editie van ZP Facts
informatie over het onderzoek en alle
presenteerden we de ZP Index, een
resultaten leest u in de Whitepaper goed
wetenschappelijk onderbouwd getal -
opdrachtgeverschap op www.ZPFacts.nl.
gebaseerd op meerdere componenten - die in één oogopslag de staat van de ZP-markt weergeeft. Voorzichtige tekenen van herstel van de flexibele arbeidsmarkt waren in het vorige kwartaal al zichtbaar. Welnu, goed nieuws: die trend zet door! En zoals
Heeft u vragen over de ZP Index, de inhoud van ZP Facts of over het thema goed opdrachtgeverschap? Neem gerust contact met me op. Wederom veel leesplezier gewenst.
u inmiddels van ons gewend bent, onderbouwen wij dit met harde cijfers. Naast het tonen van kerninformatie over aanbod van opdrachten en professionals, contracturen, opdrachtduur en verdiensten (tarieven) doen we elk kwartaal (wetenschappelijk) onderzoek naar een specifiek thema, dat als verdieping op de laatste pagina van ZP Facts te vinden is.
Rick Kruiswijk Directeur HeadFirst
Ditmaal is dat goed opdrachtgeverschap
Hoofddorp, juli 2015
met als specifiek thema kennisdeling, een belangrijk onderwerp voor veel organisaties die ZP’ers inhuren. In deze ZP Facts vindt u een sneak preview van de onderzoeksresultaten. Meer
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
004
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
005 De bevindingen zijn gebaseerd op zorgvuldig opgebouwde data van meer dan tienduizend zelfstandig
SAMENVATTING • De ZP Index geeft de afgelopen maanden een positief signaal af. Het herstel van de markt zet door. • Cijfers van het CBS tonen een trend in de toename van het aantal eenmanszaken, vooral in de zakelijke dienstverlening. Het aantal inschrijvingen van
professionals uit
Zelfstandig Professionals bij HeadFirst groeit gemiddeld
het netwerk van
sneller.
HeadFirst. De data is geanonimiseerd met het oog op de privacy van de professionals.
• Er is sprake van een forse stijging van het aantal opdrachten met 30% t.o.v. hetzelfde kwartaal vorig jaar. • Het aantal aanbiedingen op opdrachten neemt af, wat erop zou kunnen wijzen dat er minder professionals beschikbaar zijn in de markt. • Zowel de tarieven die professionals voor hun diensten vragen als de tarieven die professionals daadwerkelijk betaald krijgen, stijgen beiden met ongeveer 1%. • Het aantal uren per week dat een opdrachtgever een ZP’er in wenst te huren, daalde met gemiddeld 1,5 uur het afgelopen jaar. De beschikbaarheid van professionals liep eveneens terug, om precies te zijn met een half uur per week. • De gemiddelde duur van opdrachten van ZP’ers betreft op dit moment zo’n 14 maanden. Dit is een stijging van een kleine maand t.o.v. een kwartaal eerder. • Verdieping: ZP’ers geven zichzelf een ruime 8 als het gaat om het delen van kennis zonder daar extra kosten voor in rekening te brengen aan de opdrachtgever. Desondanks liggen er op dit vlak nog verbetermogelijkheden voor organisaties die ZP’ers inhuren.
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
ZP INDEX: MARKTHERSTEL ZET DOOR De ZP Index is een wetenschappelijk
• het aanbod van professionals
onderbouwd getal, gebaseerd op
• het aanbod van opdrachten
meerdere componenten, die in één
• de gefactureerde uurtarieven
oogopslag de staat van de ZP-markt
• het aantal contractuele uren per week
weergeeft. De index is opgebouwd uit de
• de opdrachtduur
volgende indicatoren:
De ZP Index geeft de afgelopen maanden een positief signaal af. In april, mei en juni van 2015 was de index respectievelijk 109, 108 en 110 punten. Er is nog geen sprake van continue marktgroei, maar het herstel zet wel door. Figuur 01 Ontwikkeling ZP Index januari 2014 – juni 2015 (januari 2015 = 100)
115 110 105 100 95 90
juni - 15
mei - 15
april - 15
maart - 15
februari - 15
januari - 15
december - 14
november - 14
oktober - 14
september - 14
augustus - 14
juli - 14
juni - 14
mei - 14
april - 14
maart - 14
februari - 14
85 januari - 14
006
De positieve tendens is in lijn met andere ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in de economie. Het producentenvertrouwen is verder toegenomen en de werkeloosheid is gedaald. De arbeidsmarktprognose van het UWV stelt dat het aantal werkenden sneller groeit onder zelfstandigen dan werknemers: de flexibiliseringstrend zet door. De groei is overigens bovengemiddeld groot in de sector voor specialistische zakelijke diensten. Dit zal naar verwachting zo blijven in 2015 en 2016.
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
RICHTING DE 1 MILJOEN ZZP’ERS? Het aantal zzp’ers in Nederland betreft
dienstverlening) op het gebied van IT
op dit moment meer dan 800.000.
(63%) en diverse gebieden buiten de
De verwachting is dat dit in 2020 één
IT (37%).
miljoen is, hetgeen ondersteund wordt door de duidelijk zichtbare trend in de
Hierbinnen is de verdeling als volgt:
toename van het aantal eenmanszaken
• Business/Organisatie (61%)
volgens de cijfers van het CBS (Figuur
• Finance (7%)
02). De stijging is afgezet tegen de groei van het aantal Zelfstandig Professionals in netwerk van HeadFirst. Dit netwerk
• Proces (4%) • Marketing/Communicatie (13%)
bestaat uit meer dan 10.000 ZP’ers,
• HR (5%)
die hun kennis aanbieden (zakelijke
• Overige segmenten (10%)
Figuur 02 Inschrijvingen van ZP’ers bij HeadFirst t.o.v. aantal eenmanszaken (CBS)
3,84% 4,47%
4,67%
4,42% 5,34% 4,41%
4,40%
4,61%
5,73% 6,45% 5,44%
5,18% 2,02% 1,32% 0,69% 0,89% 1,12% 1,90%
4,79%
Totaal eenmanszaken
Eenmanszaken in Specialistische zakelijke diensten
WWW.ZPFACTS.NL |
2 20 15 k
1 20 15 k
k4 20 14
k3 20 14
20 14
k2
k1 20 14
3
4 20 13 k
20 13 k
2 20 13 k
1 20 13 k
k4 20 12
k3 20 12
k2 20 12
k1
0,64% 1,75% 0,88% 1,39% 0,98% 2,20% 2,49% 0,90% 0,28% 1,31% 0,48% 1,12% 2,64% 0,78% 1,51% 1,12% 1,27% 0,98% 1,38% -0,55%
20 12
007
Inschrijvingen ZP'ers bij HeadFirst
ZP FACTS |
2015 Editie 3
008
LIFE STARTS AT 40 De ZP’er is gemiddeld 47,1 jaar oud. De
dat professionals in Noord-Holland,
gemiddelde leeftijd waarop professionals
Zeeland en Zuid-Holland gemiddeld
zich bij HeadFirst inschrijven, was in
jonger zijn en in Drenthe en Limburg
kwartaal 2 van 2015 44,9 jaar. In Figuur
gemiddeld iets ouder zijn.
03 zien we de gemiddelde leeftijd van professionals per provincie. Dit laat zien
Figuur 03 Gemiddelde leeftijd per provincie
45,80
49,59
30% MEER OPDRACHTEN Het aanbod van opdrachten zit zeer
2,3%. Dit is echter mogelijk deels te
sterk in de lift. Ten opzichte van
verklaren door het grote aantal feest- en
hetzelfde kwartaal vorig jaar steeg
vakantiedagen in het tweede kwartaal,
het aantal opdrachten met 30%. Ten
hetgeen traditiegetrouw minder vacante
opzichte van het eerste kwartaal van
opdrachten tot gevolg heeft.
2015 is de stijging lager, namelijk
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
009
Figuur 04 Opdrachtenaanbod
2.3%
27.3%
2014K2
2015K1
2015K2
TEKORT AAN ZP’ERS? Het aantal aanbiedingen op opdrachten
Het zou erop kunnen wijzen dat er
neemt af, oftewel het aantal keer dat
minder professionals beschikbaar zijn
een ZP’er een offerte indiende voor een
in de markt, wat impliciet stelt dat meer
openstaande opdracht daalde t.o.v. het
ZP’ers aan het werk zijn op dit moment.
eerste kwartaal van 2015 (Figuur 05).
Figuur 05 Aantal aanbiedingen op opdrachten
1.176
1.181
2014K2
2015K1
1.106
2015K2
Gezien het bovenstaande is het dan ook niet verwonderlijk dat de tarieven een stijgende trend laten zien. Professionals vragen gemiddeld 1% meer voor hun diensten het afgelopen kwartaal. We zien ook een stijging van betaalde tarieven van 1% t.o.v. het eerste kwartaal van 2015. Een opdrachtgever betaalt nu gemiddeld € 0,70 per gewerkt uur meer dan een kwartaal eerder.
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
1,5 UUR MINDER WERK PER WEEK Professionals die ingeschreven staan
tegenover dat er ook een daling te zien is
bij HeadFirst geven in hun online
in het aantal gewenste opdrachturen door
profiel aan voor hoeveel uur per week
opdrachtgevers, gemiddeld met 1,5 uur
ze beschikbaar zijn. Figuur 06 laat zien
per week. Dit is een trend die we al enige
dat die beschikbaarheid terugloopt:
tijd zien.
van 36,7 naar 36,1 in een jaar. Daar staat
Figuur 06 Aantal uren per week
2014k2
36,3
36,1
32,1
Uren in contract
Uren in contract
WWW.ZPFACTS.NL |
32,5
Uren in aanvraag
32,6
Uren beschikbaar
32,8
Uren in aanvraag
Uren beschikbaar
33,6
Uren in contract
Uren in aanvraag
33,4
Uren beschikbaar
2015k2
2015k1
36,7
Uren per week
010
ZP FACTS |
2015 Editie 3
MAAR WEL EEN MAAND LANGER WERK De gemiddelde duur van opdrachten van
De gemiddelde opdrachtduur is met
ZP’ers betreft op dit moment zo’n 14
één maand gestegen t.o.v. het eerste
maanden. We definiëren een opdracht
kwartaal van 2015. Figuur 07 geeft de
als één of een aaneenschakeling van
opdrachtduur voor verschillende rollen
meerdere contracten voor één functie
weer. Alle groepen professionals hebben
bij één opdrachtgever. Wanneer een
qua opdrachtduur te maken gehad met
professional wisselt van opdrachtgever
een stijging. De lijnmanagers hebben
of een andere functie of project krijgt
doorgaans het langst een opdracht,
bij dezelfde opdrachtgever, wordt dit
hetgeen we elk kwartaal consequent
gerekend als een nieuwe opdracht.
terugzien.
Uit eerdere ZP Facts bleek ook al dat ZP’ers doorgaans niet voor slechts enkele maanden ingehuurd worden voor hun kennis.
Figuur 07 Opdrachtduur in maanden - rollen professionals
Adviserend
Lijn management
22
20,01
19,45
Project management
Uitvoerend IT'er
19,77
20 18 15,81
14
15,73
15,65
16 12,77
14,75
13,67 12,10
12
13,15
12,73
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015k2
2015k1
2014k2
2015k2
2015k1
2014k2
2015k2
2015k1
2014k2
2015k2
2015k1
10 2014k2
Gem. opdrachtduur in maanden
011
2015 Editie 3
012
VERDIEPING
Goed opdrachtgeverschap Organisaties investeren veel om te boek te staan als goed werkgever voor vast personeel. Met de toenemende mate van flexibilisering op de arbeidsmarkt rijst steeds vaker de vraag: hoe zijn we een goede opdrachtgever? De Universiteit van Tilburg en HeadFirst, de initiatiefnemers van ZP Facts, deden in samenwerking met kennisplatform ZiPconomy maandenlang onderzoek naar dit thema. Een verdieping die hierin gemaakt is, is het onderwerp: kennisdeling. Oftewel, hoe ZP’ers op optimaal niveau kennis overdragen naar opdrachtgevers, een belangrijk onderwerp voor veel organisaties.
KENNISDELING Op basis van 700 enquêtes onderzocht
gebied van kennisdeling. Ze geven
ZP Facts hoe het zit met kennisdeling
zichzelf een ruime 8 als het gaat om
bij ZP’ers. In welke mate delen ZP’ers
het delen van kennis, zoals rapporten,
kennis met opdrachtgevers? En kunt
methodes, modellen en ervaring met
u als opdrachtgever de ZP’er zich
hun opdrachtgever, zonder daar extra
betrokken laten voelen bij zijn werk en
kosten voor in rekening te brengen.
de organisatie, zodat hij meer kennis gaat delen? Uit het onderzoek is gebleken dat ZP’ers in principe al vrij hoog scoren op het
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
013
CHECKLIST GOED OPDRACHTGEVERSCHAP Toch valt er voor inhurende organisaties nog winst te behalen. Wij maakten een checklist goed opdrachtgeverschap:
• Juiste professional op de juiste opdracht.
van de inhurend manager. Toon
De meeste ZP’ers zoeken uitdaging,
aandacht, waardeer de (additionele)
een toevoeging aan hun doorgaans al
inspanningen van de ZP’er en neem
rijke ervaring. Als de opdracht weinig
eventuele klachten serieus. Laat
tot geen uitdaging biedt voor de ZP’er,
de ZP’er niet ‘zwemmen’ in vage
bent u als opdrachtgever beter uit met
doelstellingen, geef feedback op het
een ZP’er van een lager niveau die wel
geleverde werk tijdens het project en
de uitdaging vindt of met een ZP’er
niet enkel achteraf.
die geen uitdaging zoekt.
• Betrek de ZP’er bij de organisatie.
• Behandel de ZP’er niet puur zakelijk.
Betrokkenheid van de ZP’er bij de
ZP’ers zijn kleine bedrijfjes en
organisatie die hem/haar inhuurt,
uitermate professioneel, maar dat
heeft de grootste invloed op de mate
is geen excuus ze koel en zakelijk
van kennisoverdracht van de ZP’er op
te behandelen. Toon begrip voor
de opdrachtgever. Neem de ZP’er mee
hun privéleven en biedt ze een
in de bedrijfsfilosofie en bijbehorende
vriendelijke omgeving om in
-doelstellingen en informeer hem/
te werken.
haar over belangrijke ontwikkelingen
• Manager, waardeer de ZP’er. ZP’ers
binnen de organisatie.
hechten waarde aan ondersteuning
Meer weten? Download het uitgebreide whitepaper op www.ZPFacts.nl.
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
014
OVER ZP FACTS ZP Facts is de monitor voor de markt van Zelfstandig Professionals (ZP’ers) in de zakelijke dienstverlening, voortgekomen uit een samenwerking tussen kennisbemiddelaar HeadFirst en de Universiteit van Tilburg. Duizenden online profielen van bij HeadFirst aangesloten professionals en ontvangen en uitgevoerde opdrachten zijn wetenschappelijk geanalyseerd door de Universiteit van Tilburg. Hiermee biedt het een unieke kijk op de markt, dat veel verder gaat dan onderzoek uit enquêtes en interviews. ZP Facts verschijnt elk kwartaal.
OVER HEADFIRST
OVER DE UNIVERSITEIT VAN TILBURG
HeadFirst maakt zich sterk voor
De Universiteit van Tilburg draagt bij
Zelfstandig Professionals (ZP’ers) én voor organisaties die hen in willen huren. Ze verbinden ZP’ers en leveranciers (bedrijven met professionals op de payroll) rechtstreeks aan MKB,
aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Dat doen ze vooral door het ontwikkelen en overdragen van kennis en het samenbrengen van mensen uit verschillende vakgebieden
middelgrote en grote opdrachtgevers.
en organisaties. De universiteit
Daarbij dekt HeadFirst alle risico’s, die
burgers uit gezamenlijk te werken
gepaard gaan met externe inhuur, af
aan nieuwe inzichten en waardevolle
en dragen we zorg voor een vlekkeloze
antwoorden voor de maatschappij.
administratieve afhandeling.
Die innovatie wordt gevonden door te
HeadFirst heeft 20 jaar ervaring
onderzoeken, te leren en te begrijpen:
in het bij elkaar brengen van beide
Understanding Society.
nodigt bedrijven, overheden en
partijen voor tijdelijk werk en hebben dan ook een groot onafhankelijk kennisnetwerk opgebouwd.
INITIATIEFNEMERS
Niets uit deze rapportage mag worden gebruikt zonder toestemming en/of bronvermelding
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
015
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
Contact E-mail:
[email protected] Telefoon: 023 – 568 56 30
WWW.ZPFACTS.NL |
ZP FACTS |
2015 Editie 3
