Zorgveld one-stop-shopping als trend. Het magazine voor toekomstgerichte oplossingen in de gezondheidszorg. Het gezondheidscentrum

Zorgveld 2012

one-stop-shopping als trend

Reportage

idsHet gezondhe centrum van de toekomst Pagina 12

Innovatie: Lorenzo stelt de patiënt centraal

De kracht van IT-partnership

Interview: nieuwe Orego-voorzitter Kees Kanters

Nummer 2.2011

Het magazine voor toekomstgerichte oplossingen in de gezondheidszorg

One-stop-shopping

In dit nummer

iSOFT

De kaders in de Nederlandse gezondheidszorg ­verschuiven. Marktwerking, concentratie van specialistische zorg, veranderingen in de eerste lijn. Dat daagt zorgaanbieders uit. Het draagt ook bij aan het tot stand komen van nieuwe samenwerkings­ verbanden en nieuwe vormen van zorg. Een nieuw zorglandschap ontstaat, waarin concentratie en samenwerking centraal staan. Eén locatie voor zorg uit verschillende lijnen, één locatie voor specifieke verrichtingen, één aanspreekpunt voor de patiënt. Kortom: one-stop-shopping wordt een kernbegrip in de zorg. Zo vervagen de grenzen tussen de eerste en tweede lijn in grote gezondheidscentra als Waterlinie in ­Uithoorn, waar de patiënt direct van de huisarts naar het lab of de radiologie door kan, en waar zorgstraten opgezet worden waarin bijvoorbeeld de audicien, de huisarts en de KNO-arts participeren (p. 12). Ook voor ziekenhuizen geldt dat one-stop-shopping een centraal thema wordt. Bij het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam staat operational excellence hoog op de agenda, en daarmee het zo efficiënt mogelijk inrichten van het patiëntproces: alles rond de patiënt in één keer regelen. ICT is onmisbaar in het ondersteunen van die processen, en iSOFT, a CSC company, is daarin een jarenlange partner (p. 10).

6

Het werkveld van zorginstellingen verandert razendsnel. Frans Martens van iSOFT, a CSC company, over wat IT daarin kan betekenen.

En als het gaat om het stroomlijnen van processen stelt Lorenzo dagelijks het voorbeeld in de praktijk. Niet alleen zorgt deze oplossing voor papierloos werken en geoptimaliseerde processen, ook legt Lorenzo alle informatie op één centrale plek vast voor alle bij de patiënt betrokken disciplines (p. 16). Ten slotte leest u in het interview met Frans Martens (p. 6), Manager Product Management & Development, hoe iSOFT, a CSC company, met klanten een partnership aangaat om concreet, direct en toekomstvast de veranderingen te realiseren die nu nodig zijn in de zorgsector.

12

Het gezondheidscentrum van de toekomst doet meer dan de eerste en de tweede lijn dichterbij elkaar brengen. Maria Nadj-Kittler Marketing & PR Director

2

Magazine 2. 2011

iSOFT, a CSC Company

Nieuws

4

Reportage

De kracht van IT-partnership

6

iSOFT, a CSC company, is een van de grootste ­zorgautomatiseerders ter wereld. Meer dan 13.000 zorgaanbieders in meer dan 40 landen gebruiken iSOFT-oplossingen voor ieder aspect van planning, logistiek en informatievoorziening in de zorg. Op het gebied van eHealth levert iSOFT oplossingen die ­zorgen voor de interoperabiliteit tussen systemen. De drijvende kracht achter iSOFT is de kennis en ervaring van meer dan 3000 specialisten in 19 landen. Kijk voor meer informatie en het laatste nieuws over iSOFT, a CSC company, op: www.isofthealth.com

Interview

IT om de patiënt heen in Ikazia Ziekenhuis

10

Reportage

Het gezondheidscentrum van de toekomst

12

Innovatie

Verpleegkundigen werken met Lorenzo: de patiënt centraal

16

Innovatie

Klaar voor de toekomst met DBC DOT

18

Innovatie

iSOFT MMS-XDS: snellere uitwisseling van beelden en verwijsbrieven 20

Interview

Belangenbehartiging in de breedste zin – interview met Orego-voorzitter Kees Kanters

21

Uitspraken

One-stop-shopping in de zorg

24

Colofon Uitgever: iSOFT Nederland B.V. Mendelweg 32, 2333 CS Leiden Tel. +31 (0) 71 52 56 789 Fax +31 (0) 71 52 16 675 Web www.isoft.nl E-mail [email protected] Redactie: Maria Nadj-Kittler, Nicoline van Wiggen Ontwerp: srg werbeagentur ag, Mannheim Vormgeving: Zabriski, Leiden, www.zabriski.nl

Magazine, nummer 2. 2011

3

Nieuws iSOFT nieuws 2.0 Social media zorgen voor nieuwe, interactieve kana­ len waarmee bedrijven kunnen communiceren met hun klanten. iSOFT, a CSC company, is sinds de zomer van dit jaar actief op Twitter en met een blog van Twan Weegels, Country Manager Benelux. De dialoog opzoeken met de gebruikers is voor iSOFT, a CSC company, geen nieuwe trend. Het zit in het DNA van het bedrijf om goed te luisteren naar zijn gebruikers en daarmee nauw aan te sluiten bij de wensen en eisen vanuit de dagelijkse praktijk van de zorg. De komst van interactieve media maken de dialoog nu echter ook online mogelijk. Sinds de zomer kunnen klanten het laatste nieuws van ­iSOFT, a CSC company, volgen op Twitter. Daarnaast houdt Twan Weegels, Country Manager Benelux, regelmatig een blog bij waarin hij nieuwe ontwikkelingen in de zorg signaleert of reageert op zaken in het nieuws over de zorg. Volg ook het laatste nieuws van iSOFT, a CSC company, op Twitter: http://twitter.com/iSOFT_NL

Check de posts van Twan Weegels en ga de discussie met hem aan op: http://twanweegelsisoft. blogspot.com/

4

CSC en iSOFT gezamenlijk op MIC Op het jaarlijkse Medisch Informatica Congres presenteren CSC en iSOFT zich voor het eerst samen onder de noemer “bundeling van krachten”. Bezoekers krijgen een voorproefje van het gemeen­ schappelijke aanbod. Afgelopen zomer nam CSC, een van de grootste IT-dienstverleners voor de zorgsector ter wereld, de gehele iSOFT Group over. De twee bedrijven vormen samen een factor van belang in IT voor de gezondheidszorg. Het jaarlijkse Medisch Informatica Congres is het eerste Nederlandse evenement waar iSOFT en CSC zich gezamenlijk presenteren. De 28e editie van het MIC vindt op 10 en 11 november plaats in Veldhoven. Eén van de cen­trale thema’s op het congres is hoe ICT traditionele grenzen in de zorg verlegt door verbeteringen in de zorg mogelijk te maken. MIC-bezoekers kunnen op de CSC/ iSOFT stand zien hoe de samenwerking door de twee bedrijven kan helpen om grenzen in de Nederlandse zorg te verleggen en bij te dragen aan verbetering van de zorg. Op de stand zullen onder meer demo’s te zien zijn van de nieuwste versie van Lorenzo, van het iSOFT Patiënt Service Portaal en van de door CSC ontwikkelde DOT Analyser, en kunnen bezoekers in gesprek gaan met ­medewerkers over het gezamenlijke aanbod voor de zorg.

Enthousiaste reacties op Lorenzo 4.0 Er is een nieuwe versie beschikbaar van het iSOFT ZIS/EPD: Lorenzo 4.0. Bij de presentatie op 4 oktober in Utrecht werd enthousiast gereageerd.

iSOFT Lorenzo 4.0 is een feit. Nieuw in deze versie is dat het hele verpleegkundige zorgplan voor een patiënt nu in het ZIS/EPD kan worden bijgehouden, en ook overal en altijd elektronisch kan worden geraadpleegd. Dit is een aanvulling op de eerdere functionaliteit voor het observeren van patiënten en het evalueren van het zorgproces. Ook krijgen verpleegkundigen in de nieuwe versie de beschikking over gecentraliseerde werklijsten, die alle activiteiten tonen: voor alle patiënten voor wie de verpleegkundige op dat moment de zorg draagt, in volgorde in de tijd. Bij de ­presentatie van Lorenzo 4.0 aan de ­ZIS-gebruikersgroep waren de reacties eenduidig: er is veel gerealiseerd in de huidige versie. Ook de user interface van Lorenzo kon rekenen op veel bijval. Na afloop van de bijeenkomst werd er enthousiast over de nieuwe versie getwitterd.

>> Lees meer over Lorenzo 4.0 op pagina 16 en 17.

iSOFT MicroHIS voor een nieuwe generatie iSOFT MicroHIS vindt sinds kort op een bijzondere manier zijn weg naar een nieuwe gene­ratie gebruikers: op de opleiding Doktersassis­ tent van het ID College / ROC Leiden worden sinds september praktijk­ lessen HIS gegeven door een speciaal daarvoor samengesteld iSOFT MicroHIS opleidingsteam. De zes trainers van het opleidingsteam geven praktijklessen aan drie groepen leerlingen van de opleiding Doktersassistent op het ID College Leiden, die op deze manier kennis maken met het werken met het huisartseninformatiesysteem iSOFT MicroHIS. In een ­periode van een half jaar komen onderwerpen als patiëntregistratie, agendabeheer, ­consult­­registratie en het voorschrijven van medicatie ­tijdens deze ­praktijklessen aan bod.

De praktijklessen in MicroHIS, dat door veel huisartsenpraktijken in de regio Leiden gebruikt wordt, geven de ­studenten een voorsprong op het moment dat ze met hun stage ­beginnen. Daarbij krijgen de jongeren een goed beeld van de werkzaam­ heden die ze als dokters­assistent in de praktijk kunnen verwachten. Het iSOFT MicroHIS team doet tegelijkertijd inspiratie op vanuit een heel nieuwe, jonge groep gebruikers.

Magazine, nummer 2. 2011

5

Reportage

De kracht van IT-partnership Zorginstellingen zien hun werkveld razendsnel veranderen. Introductie van marktwerking, andere verrekenings­methoden, concentratie van kennis, nieuwe samenwerkingsverbanden. Wat kan IT betekenen in dat veran­derende landschap? Frans Martens, Manager Product Management & Development bij iSOFT, over IT-inno­vatie in Nederlandse zorg­ instellingen, en wat het verschil maakt.

6

N

ederlandse ziekenhuizen en instellingen krijgen op dit moment te maken met een reeks aan veran­ deringen. Marktwerking, specialisatie en concentratie van kennis, gewijzigde verrekenings­ methoden. Zet dit nog eens af tegen het grotere plaatje van de demografische ontwikkelingen, en het wordt ­duidelijk dat er in toenemende mate geconcurreerd én samengewerkt zal gaan worden met andere organi­saties. Linksom of rechtsom, er zal ­continue kwaliteitsverbetering moeten worden

gerealiseerd – budgetneutraal, dan wel met besparingen. Hoe kunnen instellingen hun IT-beleid zo inrichten dat ze een oplossing hebben om al die veranderingen het hoofd te bieden, nu direct, maar ook op de langere termijn? Ambitie Frans Martens: “Bij grote innovatie­ trajecten, zoals de invoering van een ZIS/EPD, draait het niet langer om de IT op zich, en het implementeren ervan. IT kan ervoor zorgen dat er continu verbeteringen worden gerealiseerd. Maar dat gaat verder dan het neerzetten

van een IT-oplossing; het is een kwestie van denken in processen. Of, zoals CSC het zegt: it’s not about IT, it’s about business processes. Om te beginnen gaat het erom te achterhalen wat de ambitie van een orga­ nisatie is. Wat is het doel, waar wil de instelling naartoe? Je kunt het hiermee vergelijken: ik ben hardloper. En als ik volgend jaar een halve marathon wil lopen binnen 1 uur 40 minuten, zal ik snel moeten beginnen met trainen. Vandaag nog. Maar dan moet ik wel een plan hebben, zodat middelen, vaardigheden en doel

Magazine, nummer 2. 2011

7

Reportage

samenkomen en ik ook echt bereik wat ik wil bereiken. Met IT-innovatie is dat niet anders. Waar wil je naartoe? Wat wil je bereiken? Als je dat weet, kun je een plan maken, je IT-beleid uitstippelen. Het uiteindelijke doel is om de IT zo in te richten dat die meegroeit met de organisatie en organisatiebreed kwaliteitsverbetering stimuleert, tegen lagere kosten. Daarom vinden we het bij iSOFT belangrijk om een partnership aan te gaan met een organisatie, en te begrijpen wat de ambities zijn. Zodat we samen een concreet pad kunnen uitzetten.” Toekomstvast “Als we kijken naar IT-innovatie met een ZIS/EPD, dan is juist ook die ambitie op de langere termijn belangrijk. Daarna is het alleen nog een kwestie van bepalen hoe groot de stappen zijn die je wilt nemen. Wil je meteen implementeren, ziekenhuisbreed? Dat kan. Het kan ook gefaseerd, als dat de organisatie beter uitkomt. De modulaire opzet van het iSOFT Lorenzo ZIS/EPD zorgt in beide gevallen voor een toekomstbestendige oplossing. Hoe dan ook kiezen organisaties met iSOFT voor IT-implementatie die gebaseerd is op mijlpalen die we samen met de organisatie hebben gedefinieerd, zodat het lukt de ambitie van een ­organisatie daadwerkelijk te realiseren. Stap voor stap naar het beoogde doel via een gestructureerd innovatiepad, ­ en met afgewogen keuzes en keuze­

Lorenzo Solutions

8

momenten, zodat er beter te sturen is. Op die manier maak je innovatietrajecten aanpasbaar en dus toekomstvast, sluit je optimaal aan bij feedback vanuit de organisatie, en overwin je eventuele weerstand. Flexibiliteit is daarin allesbepalend, juist om voortdurend de kwaliteit van de zorg te kunnen blijven verbeteren. Maar dat moet dan wel flexibiliteit zijn die kostentechnisch in de hand te houden is. Ik noem dat ‘beheersbare flexibiliteit’. Die realiseren we met ons Lorenzo ZIS/ EPD op twee manieren: met een concrete, praktijkgerichte aanpak en met een oplossing die garant staat voor ­continue innovatie door de modulaire opzet.” Borging Die praktijkgerichte aanpak van iSOFT komt tot uitdrukking in het implementatieplan met de nadruk op de doelen en ambitie van de organisatie. Dat zorgt voor beheersbaarheid en optimale afstemming met de organisatie. Daarnaast zijn de Lorenzo solutions modulair opgebouwd, met als basis altijd het Lorenzo-platform dat zorgdraagt voor intelligentie en generieke functionaliteit. Frans: “Dit is een van de manieren waarop we beheersbare flexibiliteit realiseren. Modules zijn gefaseerd in te zetten. Dat betekent dat je stap voor stap kunt overgaan naar een nieuw ZIS/ EPD, waardoor je volop in de gelegenheid bent om je processen en je systeem

te blijven aanpassen. Borgen van innovatie, dus. Dat is een van de manieren om de zorg constant te blijven verbeteren en de loyaliteit van patiënten te winnen. Het voorkomt bovendien dat ziekenhuizen onnodige financiële of operationele risico’s lopen bij het optimaliseren van hun zorg- of bedrijfs­ processen. Bij een ziekenhuisbrede implementatie zorgt de opdeling in modules ervoor dat innovatie inherent is aan het systeem: om nieuwe functionaliteit te introduceren hoeven alleen de “bouwblokken” te worden aangepast.” Transmuraal Het valt op dat het overzicht van de Lorenzo solutions behalve een platform en ZIS/EPD-modules ook modules voor patiënten bevat. “Het EPD stopt niet bij de muren van het ziekenhuis of bij de voordeur van de patiënt. Met de modules voor patiëntservice sluiten we aan bij de ontwikkeling dat patiënten steeds actiever deelnemen aan hun eigen behandeling. Ze willen hun diagnose of uitslagwaarden thuis nog eens kunnen opvragen, van tevoren thuis al het nodige papierwerk voor een opname invullen, een vervolgafspraak maken op een moment dat hen dat zelf het beste uitkomt. Instellingen die hun patiënten de mogelijkheid bieden om dat allemaal gemakkelijk zelf via internet te doen, realiseren een betere klantenbinding,” licht Frans toe. “Voeg daarbij dat telezorg een steeds belangrijkere plaats gaat innemen ­vanwege de demografische ontwikkelingen. Die zorgen voor toenemende aantallen patiënten waar de groei van het aantal zorgverleners bij achter blijft. Door telezorg op te nemen in het grotere geheel van het ZIS/EPD realiseren we hoogkwalitatieve, en tegelijkertijd kosteneffectievere zorg voor deze groeiende groep patiënten. Ze kunnen continu vanuit het ziekenhuis gemonitord worden, waarbij alle gegevens uit de telemonitoring rechtstreeks in het ZIS/ EPD worden opgenomen, terwijl de ­toegang tot specialistische zorg beter bewaakt blijft en efficiënter ingezet kan worden.”

Lorenzo Platform

Samenwerking De Lorenzo ZIS/EPD-oplossingen van iSOFT zijn overigens multidisciplinair en gericht op optimale informatie-uitwisseling tussen de verschillende disciplines. Dat is immers de kant die de zorg uitgaat: meer ketenzorg, meer gedeelde verantwoordelijkheid met de andere lijnen, ziekenhuizen die knooppunten van informatie worden. Frans beklemtoont: “Zorg is samen­ werking. Ons ZIS/EPD bestaat niet uit verticale blokken voor de verschillende zorgprofessionals, die weliswaar de ­processen van die ene specifieke groep zorgaanbieders optimaal stroomlijnen, maar de gegevens vervolgens niet of nauwelijks delen met de modules voor de andere groepen. Voor ons staat de patiënt centraal. Iedere zorgverlener vindt alle informatie over de patiënt – tenzij die om privacy-redenen afgeschermd wordt – in zijn eigen dossier. Delen, in plaats van uitwisselen. Ook transmuraal.” Pijlers In de ontwikkeling van het Lorenzoplatform is rekening gehouden met vier belangrijke aspecten. Pijlers die alle vier nodig zijn voor een toekomstbestendig platform. Die vier aspecten zijn: beheersing van kosten, controle op veiligheid en datakwaliteit, optimale ondersteu-

Met andere woorden: een toekomst­ bestendig platform als Lorenzo biedt enerzijds controle op veiligheid en kostenbeheersing, terwijl het anderzijds steeds meer toegevoegde waarde biedt aan de zorgprofessional.

ning voor de zorgprofessional, en ­faci­literen van de samenwerking tussen zorgprofessionals. Bij ondersteuning voor de zorgprofes­ sional valt te denken aan beslissings­ logica die paramedici en specialisten een eerste voorzet geeft bij het bepalen van wat er aan de hand is met een ­patiënt. Samenwerking in de zorg wordt, zoals gezegd, steeds belang­ rijker. Het faciliteren van die samen­ werking maakt dus een integraal ­onderdeel uit van het Lorenzo-platform. Veiligheid en kwaliteitsborging zijn, zeker in het huidige klimaat rond het EPD, van cruciaal belang. Is een gebruiker wie hij zegt te zijn, en welke bevoegdheden heeft hij binnen de oplossing? En bij het kostenaspect komen we de beheersbare flexibiliteit weer tegen.

Partnership Frans pakt de illustratie van het Lorenzo-platform erbij: “En hier kun je nu goed zien waarom de samenwerking met CSC echt een bundeling van krachten is. Ieder van deze vier aspecten sluit aan bij wat voor CSC speerpunten zijn in de dienstverlening: veiligheid, kostenbeheersing, ondersteuning van profes­sionals en samenwerking tussen die professionals. Dit is waar de samenwerking met CSC naadloos aansluit op de oplossing die wij bieden. Aan de beheerkant heeft CSC ervaring met kostenbeheersing door bijvoorbeeld het inzetten van cloud-computing. Ook biedt CSC spe­ cialistische diensten aan op het gebied van het beveiligen en het garanderen van de kwaliteit van gegevens. Aan de gebruikerskant is CSC sterk in het aanbieden van services op het vlak van business process improvement.” “Sowieso betekent voor ons de focus op de doelstellingen en ambities van ziekenhuizen een verschuiving van producent naar partner. Met de bundeling van krachten door iSOFT en CSC, dat sterk is in dienstverlening en in het implementeren van oplossingen voor de gezondheidszorg, zijn we met nog meer recht een one-stop-shop geworden voor onze klanten. Sterke partners voor de zorg, met een daadkrachtige kijk op de toekomst.”

Frans Martens is sinds januari 2011 verantwoor­ delijk voor de Nederlandse productmanagement- en ontwikkelactiviteiten van iSOFT, a CSC com­ pany. ­Hij heeft ruim twee decennia ervaring in de Nederlandse en Europese ZIS/EPD-ontwikke­ ling. Leidraad in zijn aanpak is het combineren van lokale expertise met internationale produc­ ten en modules, met als doel het creëren van oplossingen die in de dagelijkse praktijk van de zorg meerwaarde bieden en kosten verlagen.

Magazine, nummer 2. 2011

9

Interview

IT om de patiënt heen in Ikazia Ziekenhuis Ziekenhuizen zien zich voor grote veranderingen geplaatst. Invoering van marktwerking, veranderingen in DBC-systematiek, concurrentie tussen ziekenhuizen om de gunst van de patiënt.

I

n het licht van die veranderingen spreken we met John Teijn, Hoofd ICT, en met Jannes Aman, Hoofd Ondersteunende Dienst van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam, over het belang van continuïteit in de relatie met een ICT-leverancier.

Hoe lang is iSOFT al ICT-leverancier bij het Ikazia? “Dat is nu bijna vijftien jaar, sinds 1997. We zijn indertijd begonnen met het V2 Afsprakensysteem van iSOFT, dat toen nog HISCOM heette, voor de afdeling Chirurgie. Je kunt het je nu niet meer zo goed voorstellen, maar toen was dat een majeure operatie. We hebben er met z’n allen in de weekenden aan gewerkt, en zijn in één nacht overgegaan. Direct daarop volgden het labsysteem en radiologiesysteem, en de uitrol van het ZIS voor afspraken, opname, financiën en wat later de OK. Daarmee hadden we in die beginjaren het hele proces afgedekt.” Wat is de grootste verandering in die tijd geweest voor de gebruikers? “In het begin leefden specialisten van papier. Het was een enorme verandering toen bijvoorbeeld de röntgenuitslagen opeens konden worden opgezocht

10

in het systeem. Dat was wennen. Nu is het omgekeerd, zeker bij de jongere generatie. Die willen alleen nog maar papierloos.”

iSOFT zeker een one-stop-shoppingleverancier noemen.”

Hoe ziet het er momenteel uit voor de ICT? “De afgelopen periode was er duidelijk een van ‘me too’. Door de bezuinigingen komt daar verandering in, er is een bewustwording van de kosten. De vraag is nu hoe we omgaan met ICT. Het streven wordt meer om het huidige proces te optimaliseren. Dat kan door iedereen naar één systeem toe te brengen, wat de administratieve werklast vermindert en voorkomt dat er dingen dubbel gedaan worden of juist dat je zaken mist. De oplossingen van iSOFT helpen ons daarbij.”

Welke concrete uitdagingen zien jullie op dit moment op ICT-gebied? “Een concrete uitdaging is de verbouwing van het ziekenhuis en de gevolgen voor de beschikbaarheid van de bedden. De tweede fase van de ver­ bouwing gaat in mei 2012 van start en duurt tot en met december volgend jaar. Tijdelijk leveren we in die periode zo’n 30 bedden in van de pakweg 360. Dat betekent dat proactief plannen belangrijker wordt. De Connectorlijn gaat ons daarbij helpen. Deze oplossing van iSOFT levert real-time inzicht in de bezetting van de bedden, zodat we tijdig kunnen bijschakelen in de planning.”

Hoe belangrijk zijn de verschillende facetten van ICT-leverantie in die continuïteit? “iSOFT is zeker niet alleen een softwareleverancier voor ons. Al vanaf het begin betrekken we onze hardware en netwerkcomponenten bij iSOFT en maken we gebruik van de rekencentrumfaciliteit, de Full System Care. Dat houdt in dat het volledige technische beheer van onze iSOFT-applicaties door iSOFT wordt gedaan. Alles bij elkaar kun je

Welke doelstellingen heeft het Ikazia voor de toekomst, en hoe helpt iSOFT om die te gaan ver­ wezenlijken? “Het draait bij ons voor 20% om product leadership – vooral op de klinische gebieden MDL, COPD en OSAS, waarop we willen uitblinken. Maar voor 80% draait het om operational excellence. Met een aantal topklinische zieken­ huizen in de buurt is de insteek voor ons vooral om wat we doen heel effi­

Foto: Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam

Jannes Aman (l.) en John Teijn (r.)

ciënt te doen. Dat betekent maar één ding: het patiëntproces zo efficiënt mogelijk inrichten. Alles wat er rond de patiënt gebeurt, moet in een keer gebeuren. De patiënt moet dus door een en dezelfde verpleegkundige in een keer geholpen worden: wassen, verzorgen, kwaliteitsindicatoren vastleggen. Er moet niet nog een tweede of een derde keer iets gedaan of nagevraagd worden. Dat is het efficiëntst voor het ziekenhuis, en het prettigst voor de patiënt. ICT is daarbij ondersteunend aan dat primaire proces. Systemen moeten om de patiënt heen ingericht worden, zodat alle gegevens bij de patiënt beschikbaar zijn en bijgehouden kunnen worden. We kijken daarom met de nodige inte-

resse naar het verpleegkundig dossier van het iSOFT EPD. We testen daar momenteel mee in het rekencentrum van iSOFT om te kunnen zien of we vanuit ICT-oogpunt het enthousiasme van andere ziekenhuizen en van onze eigen verpleegkundigen kunnen onderschrijven.” En naast het verpleegkundig dossier? “We hebben een paar maanden terug het iSOFT Patiënt Service Portaal in gebruik genomen. Nu alleen nog voor het maken van afspraken, maar naar ­ de toekomst toe zien we meer mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan het thuis invullen van vragenformulieren voor de anamnese, waardoor het primaire proces weer sneller kan verlopen.”

Welke rol zien jullie weggelegd voor iSOFT bij al die toekomstige ontwikkelingen? ”Belangrijk voor ons is dat er een samenspel is tussen de kliniek en de ontwikkelaar; dat heeft de meeste kans van slagen. Die onderlinge afstemming, die er bij iSOFT gewoon in zit, heeft de toekomst. Bij veel andere producenten zie je bijvoorbeeld dat ze wettelijke bepalingen niet direct ondersteunen. Bij iSOFT zit de nodige functionaliteit er meteen al in, en bovendien ook op de goede manier: passend in het proces. Wat dat betreft kun je goed merken dat er aan iSOFT-kant mensen met ervaring in de zorg werken. Bij iSOFT wordt er gedacht vanuit de zorg en vanuit de oplossing, niet vanuit de producten.”

Magazine, nummer 2. 2011

11

Foto’s: Ruben Eshuis

Reportage

Het gezondheidscentrum

van de toekomst

De toekomst van de gezondheidszorg, hoe ziet die eruit? In de media krijgen we vooral de high-tech snufjes te zien, zoals robots en nanotechnologie. Zo ver van huis hoeft het allemaal niet: er verandert ook veel om de hoek van de straat. Bijvoorbeeld in Gezondheidscentrum Waterlinie in Uithoorn, waar het begrip one-stop-shopping voor patiënten een heel eigen invulling krijgt.

V

oor de huisarts van pakweg vijftig jaar gele­ den, die per definitie solist was en van wie de vrouw de administratie deed (want de huisarts van toen was ook per definitie een man), zouden de huidige huisartsenpraktijken al een openbaring zijn. Meerdere huisartsen die hun praktijk in één gebouw hebben en die daar samenwerken met assistenten en praktijkondersteuners die deels

12

zelf medische taken uitvoeren, en met diverse paramedici. En bovendien overal computers waarin de gegevens over de diagnose en de behandeling van patiënten worden opgeslagen en gedeeld met de collega’s. Anno 2011 is dat de status quo. Maar hoe zou de gezondheidszorg er over tien, twintig jaar uit kunnen zien? Er zijn groepen huisartsen die zich een decennium geleden die vraag al gesteld hebben. Zij verwezenlijken op dit

moment de gezondheidszorgcentra van de toekomst: centra waar naast de eerstel­ijnszorg ook de tweede lijn een vaste plaats heeft gekregen en huisartsen en specialisten nauwer met elkaar samenwerken. Centra waar bovendien regionale zorginstellingen en commer­ ciële zorgleveranciers onderdak vinden. Uiteindelijk kunnen er daardoor nieuwe vormen van samenwerking en misschien zelfs nieuwe vormen van zorg ontstaan. Het Uithoorns Huisartsen Collectief

(UHAC) is zo’n groep huisartsen die de stap heeft gemaakt naar een gezondheidscentrum dat patiënten de meest voorkomende zorg direct onder één dak biedt. Toekomst Het gezondheidscentrum van de toekomst staat zomaar aan de Provincialeweg in Uithoorn. Een kantoorpand waar de bouwvakkers nog maar net hun spullen hebben gepakt, met een ruime parking, twee verdiepingen, en een begane grond die je eerder zou ­verwachten bij een winkelcentrum. Een rij shops voert naar de entree: een audicien, een medische speciaalzaak, een optiek, een apotheek. De borden in de centrale hal maken duidelijk hoeveel verschillende diensten en specialismen onder één dak zijn samengebracht in Gezondheidscentrum Waterlinie. Om te beginnen natuurlijk de tien samenwerkende Uithoornse huisartsenpraktijken, en daarbij ook de bekende paramedische specialismen fysiotherapie, diëtetiek, logopedie en verloskunde. Daarnaast zijn er ook veel zorginstellingen in het gezondheidscentrum gehuisvest: het consul­ tatiebureau, de GGZ, het jeugdriagg en organisaties voor thuiszorg, mantelzorg en verslavingszorg. Direct door Eén hele vleugel wordt ingenomen door poliklinieken van het Amstelveense Ziekenhuis Amstelland: specialisten van de disciplines KNO, Dermatologie, Gynaecologie, Orthopedie, Chirurgie, Neurologie, Oogheelkunde en Urologie houden spreekuur in het gezondheidscentrum. Ook wordt er radiologisch en laboratoriumonderzoek uitgevoerd. “Patiënten zijn daar nog verbaasd over,” zegt Hans Padding, huisarts in Gezondheidscentrum Waterlinie. “Na het consult kunnen ze direct door om bloed te laten prikken of foto’s te laten maken – aan de andere kant van de gang.” Het is een heel concreet voorbeeld van de integratie van eerste- en tweedelijnszorg, en het gemak dat een alles-ineen gezondheidscentrum betekent voor de patiënt. “Het is voor iedereen een voordeel. Voor het ziekenhuis is dit een fantastische mogelijkheid om de zorg

zorgt dat eerste en tweede lijn dichter naar elkaar toe groeien, is dat er door het samenwerkingsverband van de huisartsen meer ruimte komt voor de individuele huisartsen binnen de groep om zich verder te specialiseren. Zo heeft binnen het Uithoorns huisartsencollectief, dat al meer dan vijftien jaar bestaat, een van de collega’s zich erop toegelegd om naast het reguliere werk sterilisaties uit te voeren, en is er een collega die zelf echo’s maakt. Een derde collega is huisarts met een oogheelkundige specialisatie, en voert onder andere zelf fundoscopie uit. ­Het valt te verwachten dat voor hen de bredere samenwerking met de poliklinieken van Ziekenhuis Amstelland en met andere zorg- en dienstverleners tot verdere verbreding en verdieping zal leiden. Goed voor de arts én voor de patiënt.

dichterbij de patiënten te brengen, voor ons betekent het dat we patiëntvriendelijker en efficiënter kunnen werken en voor de patiënt is het allemaal veel gemakkelijker en sneller.” Zorgstraat De samenwerking met de tweede lijn gaat in de nabije toekomst tot nog meer geïntegreerde vormen van zorg leiden. “We zijn bezig met het ontwikkelen van zorgstraten,” vult Erik Lubbers aan. “Bijvoorbeeld een gehoorzorgstraat, waarin we als huisartsen nauw gaan samen­ werken met de KNO-artsen en met de audiciens. In dat verband ontwikkelen we een protocol voor patiënten met gehoorklachten, zodat er duidelijke afspraken zijn over wie wat doet. Met de toenemende vergrijzing wordt het steeds belangrijker om zo efficiënt mogelijk met tijd en middelen om te gaan, en het ontwikkelen van zorgstraten kan ertoe bijdragen dat niet iedereen meteen meer naar de specialist hoeft.” Een andere ontwikkeling die ervoor

Ruggespraak Sowieso biedt de samenwerking met meerdere huisartsen voordelen op het vlak van kennisoverdracht. Hans Padding: “Je kunt gemakkelijker eens ruggespraak plegen of een collega vragen om even mee te kijken of te helpen, bijvoorbeeld bij het inbrengen van een katheter.” Dat de praktijken samengevoegd zijn in sub-units is daarbij een belangrijk pluspunt. “We hebben er heel bewust voor gekozen om niet met alle tien praktijken samen te gaan, maar te clusteren in units van drie en vier. Dat houdt het overzichtelijk. En we wilden niet ondergaan in een vergadercultuur. Deze opzet is praktisch.” Bewust Een andere bewuste keuze was om geen manager aan te stellen, maar een algemeen coördinator, die ondersteunt op financieel vlak en voor personeels­ zaken. “Een manager zou niet passen in onze cultuur. We zijn echt een zelfsturend collectief, willen het zelf voor het zeggen hebben. Tegelijkertijd kun je natuurlijk niet zonder de nodige expertise en ondersteuning.” Er zijn legio andere voordelen voor de huisartsen aan het samenwerken in een gezondheidscentrum: naast elkaar stimuleren en van elkaar leren, zijn er praktische voordelen. Zo zijn er geen noodoplossingen meer nodig als de

Magazine, nummer 2. 2011

13

Reportage assistente zich ’s morgens ziek meldt. Voor een solist is er kunst- en vliegwerk nodig, binnen het grotere geheel van het gezondheidscentrum is een oplossing snel voor handen. Kwaliteitsprojecten rusten ook niet meer op de schouders van één persoon, maar kunnen samen worden opgepakt, bovendien in samenwerking met de kwaliteitscoördinator. En daarbij kan de begeleiding van huisartsen in opleiding worden verdeeld over de verschillende sub-units. Niet alles verloopt natuurlijk even soepel. Al met al, vertelt Hans, is het een traject van meer dan tien jaar geweest, met de nodige ups en downs. Nu het dan zover is, is het soms ook even wennen. Ook voor sommige ­patiënten. “Het punt voor oudere en minder mobiele patiënten is dat we wat verder weg zitten, niet meer in de eigen wijk. Nu zeg ik soms voor de grap: we hebben dat expres gedaan, hoor; bewegen is goed voor u. Maar we hebben een busje met chauffeur die oudere of minder valide mensen kan ophalen en weer naar huis brengen.” Voortraject Als er iets belangrijk is in het voortraject, dan is het om goed te plannen en na te denken over de invulling van zaken als financiën en ICT. Hans Padding: “We hebben er jaren geleden met de Uithoornse huisartsen al heel bewust voor gekozen om met z’n allen met één systeem te gaan werken, namelijk met MicroHIS. Dat vergemakkelijkt vooral de waarneming: omdat we op een centrale omgeving zitten, kunnen we rechtstreeks inloggen op elkaars dossiers. Dat geldt ook voor de huisartsenpost, die via een interface een samenvatting van het dossier kan opvragen.” “Het is alleen een kwestie van de ­patiënt even vragen of hij dat goed vindt, en dat akkoord wordt eigenlijk altijd gegeven,” zegt Erik Lubbers. “De uniformiteit in de overdracht van gegevens is een voordeel voor het waarnemen. Je weet allemaal te vinden waar het staat.” Bovendien staan op maandagmorgen alle berichten van de huisartsenpost al klaar in het systeem. Ook voor de assistentes en de praktijkondersteuners is het gemakkelijk dat iedereen met hetzelfde systeem werkt, nu het gezondheidscentrum een feit is.

14

One-Stop-MicroHIS X Met MicroHIS X is het huisartsencollectief overigens voorzien van een systeem voor praktijkvoering en kwaliteitsbewaking in één. Behalve de huisartsen, de assistentes en de praktijkondersteuners, werkt namelijk ook de zorg- en kwaliteitscoördinator van Gezondheidscentrum Waterlinie, Ilja Snik, met MicroHIS X. Ilja is voor de Stichting Samenwerking Eerstelijnszorg Uithoorn (SEZU) verantwoordelijk voor de zorgprogramma’s en voor de kwaliteitsverbetering daarin. Voor haar zijn niet de individuele patiënt­ dossiers relevant, maar gaat het om de gegevens over de patiëntgroepen waarvoor het gezondheidscentrum geïntegreerde eerstelijnszorg verzorgt: patiënten met COPD, Parkinson en hartfalen. “Natuurlijk willen we weten of over de hele groep patiënten met bijvoorbeeld

hartfalen het aantal terugverwijzingen naar de tweedelijnszorg afneemt door de gecoördineerde zorg. Blijven patiënten stabieler door de geïntegreerde zorg met de huisarts en de hartfalenverpleegkundige?” “Maar het gaat verder dan de kwaliteit van zorg. Ook de kwaliteit van leven is iets wat tegenwoordig steeds meer de aandacht krijgt, zeker ook van zorgverzekeraars. We bevragen patiënten over de zorg die ze krijgen, zoals mantelzorg en fysiotherapie, en over de kwaliteit van leven die ze ervaren. Om te beginnen bij de anamnese, en daarna nog een aantal keren per jaar, op momenten dat we een patiënt zorg leveren. Naast de WCIA-bepalingen leggen we al die gegevens vast voor individuele patiënten. Op groepsniveau willen we daar rapportages over kunnen uitbrengen.”

“Een consultant van iSOFT heeft er voor gezorgd dat er per patiëntgroep een onderzoek voor ons is aangemaakt in MicroHIS X, zodat we de nodige gegevens uit het systeem kunnen halen en kunnen laten zien dat de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven erop vooruitgaan met geïntegreerde zorg.” En daarmee zijn we terug bij waar het allemaal om begonnen was: geïntegreerde zorg voor een betere kwaliteit van leven voor de patiënt, tegen lagere kosten. Steeds meer zorgverleners kiezen ervoor om in gezondheidscentra samen te werken. Huisartsencollectieven, regionale ziekenhuizen, instellingen en zakelijke partners realiseren gezamenlijk topzorg voor patiënten in hun eigen gemeente. Gezondheidscentrum Waterlinie toont de toekomst.

Lessen uit de praktijk Samengaan in één gezondheidscentrum, er bestaat geen protocol of richtlijn voor. De artsen van het Uithoorns Huisartsen Collectief leerden en leren het in de praktijk. Voor wie ook overweegt om samen met andere zorgverleners een gezondheidscentrum op te zetten, hebben zij de volgende tips. • Geven en nemen Vóór alles is een samenwerkings­ verband het aangaan van een relatie. Je stapt in een collectief, met veel anderen, die allemaal anders in elkaar steken en een andere mening hebben. Je moet water bij de wijn durven doen, anders werkt het niet. • In goede en in slechte tijden Wat goed helpt bij het verstevigen van de werkrelatie, is een samenwerkingscontract, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. Vergelijk het met trouwen. Je gaat er niet vanuit dat je uit elkaar gaat, maar je kunt de dingen beter wel goed regelen voor het geval dat. Bovendien zorgt het contract voor extra commitment. • ICT: op één lijn Zorg ervoor dat je allemaal met één informatiesysteem werkt, dat je één provider hebt, en dat je goede afspraken maakt met ICT-leveranciers. Vergeet ook de infrastructuur niet;

denk bijvoorbeeld aan het op tijd regelen van de glasvezelkabel. • ICT: one-stop-shopping Voor patiënten ben je zelf de one-stopshop, voor de ICT regel je een one-stopshop. Zorg ervoor dat je één partij of leverancier als verantwoordelijk aanwijst, en laat die alles regelen. Dat zorgt voor helderheid, en het spaart veel geld en tijd. • Think big Een groot gezondheidscentrum is nieuw voor veel leveranciers van hardware, kantooruitrusting en communicatiesystemen. Het is dus belangrijk om goed de vertaalslag te maken naar wat je ­precies wilt, en je leveranciers ook mee te nemen naar andere grote gezondheidscentra om hen een idee te geven van de vereisten en de schaalgrootte. • Ieder zijn vak Bij het opzetten van een groot gezondheidscentrum kun je eenvoudigweg niet

zonder externe adviseurs en gespecialiseerde medewerkers. Externe adviseurs zijn in de aanloopfase vooral belangrijk op juridisch en op financieel vlak. Daarna is het raadzaam om voor personeelszaken, lopende financiële zaken en logistieke ondersteuning één of meer medewerkers aan te nemen. • Investeren Het kwam al ter sprake bij geven en nemen: een gezondheidscentrum is een investering. Ook letterlijk: er zijn stevige aanloopkosten, en bij het verdelen van de kosten zal soms de een, soms de ander wat meer kwijt zijn. • Met het oog op de toekomst Voor het opzetten van een groot gezondheidscentrum is een lange adem nodig. Het gaat om een traject van jaren. Het is belangrijk dat er een drijvende kracht is, iemand met visie en doorzettingskracht. En dat iedereen zich realiseert dat het uiteindelijk een investering in de toekomst is.

Magazine, nummer 2. 2011

15

Innovatie

Verpleegkundigen werken met Lorenzo

De patiënt centraal iSOFT Lorenzo is live – met gerichte ondersteuning voor de verpleging. Geen losse, monolithische module voor verpleegkundigen, maar een integraal onderdeel van een EPD waar alle disciplines toegang toe hebben. Een EPD dat de patiënt centraal stelt.

D

e eerste versie van Lorenzo voor de verple­ ging is alweer een half jaar live bij Ziekenhuis St Jansdal en heeft daar gezorgd voor nieuwe, papierloze werkprocessen. De verpleegkundigen willen er al vanaf het begin niet meer terug naar papier. De voornaamste reden is dat Lorenzo het ­vastleggen van patiëntgegevens op v­ erschillende plekken overbodig maakt. Informatie hoeft maar één keer te worden vastgelegd, op één plek, en is vervolgens overal beschikbaar. En dat betekent dat de handen vrij komen voor waar het allemaal om begonnen was: de verpleging van de patiënt. Het gaat nog een stap verder: in het totaalplaatje van Lorenzo komen alle gegevens van de verpleegkundigen beschikbaar voor de andere

disciplines die met Lorenzo werken. Dat maakt Lorenzo een multidisciplinaire totaaloplossing. Praktijk Een voorbeeld uit de praktijk. Zodra er voor een patiënt een voedingsscore hoger dan 6 wordt vastgelegd door de verpleegkundige, komt er automatisch een aanvraag voor een consult op de werklijst van de diëtist te staan. En de documentatie die de diëtist vervolgens bijhoudt over de patiënt is niet alleen beschikbaar in een aparte module voor diëtisten, maar wordt op hetzelfde moment integraal in het dossier van ­ de patiënt opgenomen. De observaties en opmerkingen van de diëtist zijn zodoende direct zichtbaar voor de andere disciplines. Hetzelfde geldt voor alle meetwaarden en observaties die

de verpleegkundigen vastleggen. Daarmee is Lorenzo met recht multi­ disciplinair van opzet. Enerzijds bevat Lorenzo functionaliteit op basis van de rol van een gebruiker in het zorgteam, met de daarbij horende voorgeconfigureerde processen die het werken met de applicatie gemakkelijk maken. Anderzijds zorgt Lorenzo er tegelijkertijd voor dat alle disciplines direct toegang hebben tot alle relevante informatie over een patiënt. Zorgplan De nieuwste release van Lorenzo bevat functionaliteit die het hele zorgplan omvat. Het hele verpleegkundige proces, van observeren en diagnosticeren, tot aan plannen, zorg verlenen en evalueren, en alle eventuele herhalingen daarin, wordt nu door Lorenzo ondersteund. Eén enkele applicatie, dus, voor het hele verpleegkundige proces. Daar komt bij dat het verpleegkundig dossier “meeloopt” met de patiënt:

Lorenzo werklijst

16

Foto: Linda Heller

die optimaal ondersteund worden in het afhandelen van administratieve processen, hebben vanzelf meer tijd en aandacht voor de patiënt. Dat geeft meer voldoening in het werk, en het maakt de patiënt op zijn of haar beurt meer tevreden over de geboden zorg. Met als gevolg dat de patiënt eerder zal overwegen om naar het ziekenhuis terug te komen.

binnen iedere fase krijgt de verpleegkundige alleen de op dat moment relevante documentatie aangeboden, wat zoeken voorkomt. Bij het vastleggen van de opname van een patiënt verschijnen dus alleen de opnameformulieren. Overzicht Minstens zo belangrijk is dat Lorenzo een Verpleegkundig Dashboard biedt dat de verpleegkundige aan het begin van de dienst meteen een antwoord geeft op drie essentiële vragen die hij of zij dan heeft: wie zijn mijn patiënten, wat zijn de bijzonderheden van die ­patiënten, en wat moet ik doen in mijn dienst? Het Verpleegkundig Dashboard in Lorenzo geeft namelijk niet alleen maar een grafisch overzicht van de bedden, maar ook een aan dat overzicht gekoppelde werklijst, die alle activiteiten voor de verpleegkundige toont – voor alle patiënten voor wie hij of zij op dat moment de zorg draagt, in volgorde in de tijd.

Daarbij biedt het systeem voldoende flexibiliteit: de zorgplannen die de werklijst voeden, zijn sjablonen die gemakkelijk patiëntspecifiek gemaakt kunnen worden, bijvoorbeeld als een patiënt een stoma heeft. Vanuit het grafische overzicht kunnen bovendien gemakkelijk nieuwe activiteiten worden geïnitieerd door de verpleegkundige zelf. Gedurende de dienst blijft het dashboard voor de verpleegkundige een centrale referentie, een centraal informatiepunt dat altijd de laatste stand van zaken toont. Voldoening Een flexibele, op het zorgplan en de ­individuele patiënt afgestemde zorgoplossing die altijd de meest recente informatie geeft – het verwondert niet dat verpleegkundigen daar tevreden over zijn. Maar de impact voor de dienstverlening door het ziekenhuis is vele malen groter dan die eenvoudige constatering doet vermoeden. Tevreden verpleegkundigen

Kwaliteit Ook op een ander vlak brengt de invoering van Lorenzo voordelen: op het gebied van kwaliteitszorg. Om te beginnen is de oplossing hét middel voor ­zorginstellingen om de veelheid aan protocollen eenvoudig te integreren in de dagelijkse werkprocessen. Door de protocollen als leidraad te nemen voor de zorgplannen, die – zoals we hebben gezien – op hun beurt de werklijsten en activiteiten bepalen, dwingt Lorenzo vanzelf af dat er volgens de protocollen gewerkt wordt. De protocollen krijgen handen en voeten, en de hele organi­ satie tilt de zorg daardoor naar een hoger plan. Een tweede voordeel is dat hiermee de basis wordt gelegd voor variantiemonitoring. Uiteindelijk wil je immers analy­ seren waar afwijkingen plaatsvinden. Met de Business Intelligence Tools van iSOFT kan het gebruik van de zorgplannen worden geanalyseerd en kunnen de processen vervolgens worden aangepast. Totaalbeeld Voor het ziekenhuis zijn de voordelen van het werken met Lorenzo aanzienlijk: patiëntinformatie daadwerkelijk en direct beschikbaar maken – niet alleen voor de verpleging, maar voor alle ­disciplines, protocollen integreren in de dagelijkse zorg, en met variantiemonitoring de kwaliteit van de zorg verbeteren. En daarbij een hogere arbeidssatisfactie bij verpleegkundigen realiseren, wat bijdraagt aan het terugdringen van verzuim en verloop, en wat tegelijkertijd een hogere patiënttevredenheid en dus een hoger terugkeerpercentage van patiënten tot gevolg heeft. Kortom, met Lorenzo komt de patiënt weer centraal te staan. Papierloos werken, met de patiënt in het middelpunt, dat is wat Lorenzo nu mogelijk maakt.

Magazine, nummer 2. 2011

17

Innovatie

Klaar voor de toekomst met DBC DOT

18

Per 1 januari is het zover: medisch specialisten en ­ziekenhuizen schakelen voor de declaratie van zorg over naar het nieuwe DBC-systeem DOT. Geen ­geringe opgave voor ziekenhuisadministraties.

V

an 30.000 DBC’s naar 3000 zorgproducten; voor zowel medisch specialisten als zorg­ verzekeraars zijn de voordelen van deze vereenvoudiging helder. Het doorberekenen van de kosten van zorg op basis van de nieuwe systematiek is eenvoudiger en maakt het administratieve proces gemakkelijker. Maar dan. ­In de praktijk betekent de invoering van de DOT-­systematiek de omschakeling naar een compleet nieuw systeem voor facturatie. Een veranderingsslag waarbij iSOFT ziekenhuizen kan helpen. Betrouwbaar Met software die een gedegen reputatie heeft in het betrouwbaar kunnen uitvoeren van declaratieprocessen én met een luisterend oor voor de gebruikersgroep, is iSOFT niet zomaar een leverancier, maar een partner. Het product van iSOFT is daardoor niet te vergelijken met off-the-shelf producten, die eenmaal geconfigureerd wel hun werk doen, maar die niet gedragen worden door een brede basis aan kennis en ervaring. iSOFT is als geen ander in staat om een goede overgang naar de nieuwe DBC DOT-systematiek te verzorgen. Zeker iSOFT zet bovendien met de nieuwe DBCmodule in op nieuwe, toekomstvaste technologie. Heel concreet ­betekent dat voor klanten die al een DBC-implementatie van iSOFT hebben, dat de facturatie op basis van de ­DOT-systematiek niet alleen uitstekend wordt ondersteund door het huidige ZIS, maar op dezelfde manier zal worden ondersteund door Lorenzo DBC. Met andere woorden: naadloos over van V2/V5 DBC naar Lorenzo DBC. Stuurinformatie Met de toenemende marktwerking in de zorg, wordt het daarnaast voor zorgaanbieders van

steeds essentiëler belang om een efficiënte bedrijfsvoering te realiseren die optimale zorg voor patiënten verwezenlijkt tegen zo laag mogelijke kosten. De stuurinformatie die daarvoor nodig is, kan eenvoudiger worden ­verkregen met de nieuwe DBC DOT-systematiek. Samenwerking CSC iSOFT zet door de nieuwe samenwerking met CSC een verdere stap in de richting van het helpen verkrijgen van stuurinformatie. CSC heeft namelijk de Grouper geïmplementeerd, de software die de declaraties van de zorginstel­lingen analyseert en omzet in te factu­reren zorgproducten. CSC en iSOFT beschikken daarmee samen over een unieke combinatie van kennis en ervaring om zorginstellingen te kunnen gaan voorzien van transparante informatie over de geleverde verrichtingen en kosten. Zodat zorgaanbieders over goede informatie beschikken om op te gaan sturen, en inzicht krijgen waar in hun organisatie verbetering te behalen valt. Bovendien kunnen we zorgaanbieders gaan helpen bij het beter in beeld krijgen van de productmix waarmee zij zich optimaal kunnen profileren. Drie keer per jaar organiseert iSOFT een DBC-klantendag op een centraal gelegen locatie in het land. ­Tijdens een DBC-klantendag luisteren we naar wat de financiële en technische mensen van onze klanten belangrijk vinden. Wilt u ook meepraten op de DBC-­ klantendag? Meld u dan aan voor de nieuwsbrief op secretariaatalgemeen@ isoft­health.com en blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en de datums van de klantendagen.

Magazine, nummer 2. 2011

19

Innovatie

iSOFT MMS-XDS

Snellere uitwisseling van beelden en verwijsbrieven Aan patiëntinformatie geen gebrek. Verwijsbrieven die per ­e-mail of via ZorgDomein worden opgestuurd, beelden ­afkomstig van een veelvoud aan modaliteiten, in een veelvoud aan bestandsformaten, en opgeslagen in verschillende systemen.

G

egevens voldoende. Maar hoe krijg je ze snel ­terug- gevonden, snel beschik­ baar voor de collega’s, of gewoon opgeslagen bij de andere patiëntgegevens in het EPD? In de praktijk is niet de aanwezigheid, maar de beschikbaarheid van patiëntgegevens vaak een probleem. Denk alleen maar aan verwijsbrieven die letterlijk afgedrukt moeten worden voorafgaand aan een consult, of aan het opzoeken van beelden in een afdelingssysteem en het vervolgens moeten doorsturen ervan. Tijdrovende handelingen, die afleiden van de zorg voor de patiënt. iSOFT MMS-XDS is een software-­ oplossing voor precies dit probleem. De software functioneert als het ware als een digitale koerier tussen verschil-

20

lende systemen. Ook systemen van andere leveranciers dan iSOFT. Dat is mogelijk doordat MMS-XDS is gebaseerd op de internationale XDS-­ standaard (Cross-Enterprise Document Sharing) voor interoperabiliteit. Wat dus betekent dat MMS-XDS los van het iSOFT EPD is in te zetten, en zeker ook voor transmurale toepassingen. Bijvoorbeeld tussen EPD’s of delen daarvan, tussen een opslagsysteem en een EPDsysteem, of tussen een berichtuitwisselingsdienst van een derde partij en een EPD-systeem. De mogelijkheden zijn eindeloos. Maar het grootste voordeel is natuurlijk dat er nooit meer tijd verspild hoeft te worden aan het afdrukken van verwijsbrieven of het opzoeken en doorsturen van beeldmateriaal.

Over iSOFT MMS-XDS iSOFT MMS-XDS is gebaseerd op de internationale XDS-standaard voor Cross-Enterprise Document Sharing. De interoperabiliteit van de software is gevalideerd tijdens de IHE Connectathon. Daarmee heeft iSOFT bewezen dat zijn MMS-XDS software voldoet aan de eisen van de IHE op het gebied van gegevensuitwisseling. Er zijn al kant-en-klare koppelingen beschikbaar voor ZorgDomein-­ verwijsbrieven, anesthesiologie­ verslagen en verpleegkundige verslagen voor IC, en daarnaast voor ECG- en EMG-beelden, en voor beelden afkomstig van vaat­ onderzoek en cardiale echografie.

Interview

Orego-voorzitter Kees Kanters

Foto’s: Ruben Eshuis

Kees Kanters is sinds november vorig jaar voorzitter van Orego, de gebruikersvereniging van het iSOFT huisartseninformatiesysteem MicroHIS. Wie is Kees Kanters, en hoe ziet hij de rol van Orego?

Belangenbehartiging in de breedste zin

M

iddenin een nieuw­ bouwwijk in DiemenNoord staat het voor­ huis van een boerderij – een eeuwenoud pand op een wel heel onverwachte plek. Aan het voorhuis vastgebouwd is een modern gezondheidscentrum, met een wachtkamer met glazen wanden en een glazen dak. Kees Kanters gaat voor naar zijn spreekkamer in het oude voorhuis.

bouw van het gezondheidscentrum dat het oude voorhuis behouden bleef, dus hebben we het geïntegreerd in de nieuwbouw. De geschiedenis van het pand zoals ik die zelf ken, vind ik eigenlijk het interessantst: tijdens mijn studie woonde ik al

Wat mooi, die combinatie van oude en nieuwe architectuur in een gezondheidscentrum. Zit daar een verhaal achter? “Er wordt gezegd dat dit huisje nog door Rembrandt getekend is. Het is er oud genoeg voor, en Rembrandt heeft in de buurt van Diemen inderdaad ook veel geschetst. Maar of het echt zo is, is denk ik voor discussie vatbaar. De gemeente wilde in ieder geval bij de

in Diemen, en toen was deze boerderij met de bijgebouwen een kraakpand. Later werden de wijk en het gezondheidscentrum gebouwd, met het nieuwe gedeelte op de plek van de oude stallen. Bij de opening van het centrum is de oude boerin zelfs nog langsgeweest.”

“Het is over de jaren uitgegroeid tot een grote praktijk met een echt stedelijk karakter. Het gezondheidscentrum is opgezet in de tijd dat de wijk gebouwd werd, in 1989. Oorspronkelijk was de praktijk begroot op 4500 patiënten, het zijn er 6500 geworden. Die helpen

“Wat mij betreft mogen de jongere en de vrouwelijke MicroHIS’ers zich laten zien.”

Maar de praktijk heeft nu vast zo’n landelijk karakter niet meer?

we met inmiddels vijf huisartsen, in totaal 3,5 fte. Daarbij hebben we ook een apotheek in het pand. En verder werken we hier met veel disciplines samen: naast een praktijkondersteuner zijn er een diëtist, een verloskundige, vier fysiotherapeuten, een eerstelijnspsycholoog en een sociaal-psychiatrisch verpleegkundige, een middelenconsulent, en een maatschappelijk werker verbonden aan het centrum.”

Magazine, nummer 2. 2011

21

Interview

Hoe is het om in een gezondheids­ centrum te werken, ten opzichte van het werken als individueel ­huisarts? “De overgang heb ik nooit hoeven maken; ik ben niet anders gewend. Mijn opleiding heb ik in de jaren tachtig gehad in een gezondheidscentrum in Amsterdam Zuid-Oost. Dat waren trouwens heel andere tijden. Het gezondheidscentrum daar was toen een collectief, waar het in het begin zelfs zo geregeld was dat een van de patiënten de telefoon aannam en bepaalde of de beller in aanmerking kwam voor een consult. Omdat ik in Diemen woonde, wist ik dat er een gezondheidscentrum gestart werd in de wijk Diemen-Noord, die in aanbouw was. Daar ben ik toen vanaf het begin bij geweest. Het doel van het centrum is altijd geweest om preventief werk te verrichten in de wijk, in samenwerking met de andere disciplines.” Leer je als arts ook anders te werken door die samenwerking met andere disciplines? “Zeker. Een goed voorbeeld daarvan is de samenwerking met de middelenconsulent. Die is in dienst van de Jellinek, maar komt naar de wijk toe om mensen hier te begeleiden. Zoals ik zei, het is wel degelijk een stedelijke wijk, met best wat verslavingsproblematiek. Niet zozeer drugs, vooral alcohol. Het helpt voor mensen dat ze voor hulp en begeleiding hiernaartoe kunnen komen, naar het gezondheidscentrum in hun eigen wijk. Ze hoeven dus niet naar de Jellinek in de stad, op de Vlaardingenlaan, waar ze tussen de drugsverslaafden terecht komen. Dit is gemakkelijk en laagdrempelig. Voor ons als huisartsen heeft het samenwerken met de middelenconsulent zeker verschil uitgemaakt. Aanvankelijk dachten we dat het werken met een middelenconsulent ons vooral zou helpen bij het zelf eerder leren herkennen van verslavingsproblemen. Maar het heeft ons juist ook geleerd hoe we dit soort problemen kunnen bespreken met patiënten als ze eenmaal onder behandeling zijn. Als huisarts heb je toch de neiging daar wat omheen te praten, maar je kunt het juist goed

22

heel direct bespreken met de patiënt. Echt in termen van: hoeveel drink je nu eigenlijk op dit moment?” Als we het hebben over het multi­ disciplinair werken in een gezond­ heidscentrum en de ondersteuning daarvan door software, wat kan software dan betekenen? “Huisartseninformatiesystemen stellen uiteraard de huisarts centraal. Maar steeds meer zorg is multidisciplinair of gedelegeerd. En een praktijkondersteuner bijvoorbeeld werkt nu eenmaal meer protocollair. Daar zou software meer ondersteuning voor kunnen bieden.

ging. Ik heb in dat project ook andere huisartsen begeleid, als mentor. Momenteel ben ik behalve huisarts ook Coördinator van de medische populatie bij het AMC, voor anderhalve dag in de week. Bij het AMC ben ik ook betrokken geraakt vanuit de IT-hoek. Ik heb er onder andere mee­gewerkt aan de implementatie van ­EDIFACT, aan elektronisch verwijzen, en aan het implementeren van een portal voor huis­artsen om gegevens van naar het AMC verwezen patiënten in te kunnen zien. Nu organiseer ik onder andere ook nascholing aan huisartsen, vaak in IT-onderwerpen, binnenkort bijvoorbeeld over de geschiedenis van het elektronisch medisch dossier.”

“Als huisarts leer je ook van de samenwerking met andere disciplines. Bij verslavingsproblematiek heb je bijvoorbeeld toch de neiging daar wat omheen te praten bij de patiënt, maar door de samenwerking met de middelenconsulent zagen we dat je juist heel direct kunt zijn.” Denk daarnaast ook aan ketenzorg, zoals de ketenzorg voor diabetespatiënten. Daar is niet alleen de huisarts bij betrokken, maar ook de praktijkondersteuner, de oogarts, de podotherapeut, de diëtiste. Je kunt dan wel met een keteninformatiesysteem werken, maar dan vallen veel gegevens buiten de view die je als huisarts nodig hebt.” U bent al een aantal jaar betrokken bij Orego, eerst als lid, nu als voor­ zitter. Hoe bent u in automatisering geïnteresseerd geraakt? “Die interesse heb ik eigenlijk altijd al gehad. Tijdens mijn studie heb ik het keuzevak medische informatica gedaan. Dat waren de beginjaren: we maakten onze opdrachten in Amsterdam en de ponskaarten gingen een keer in de week naar Arnhem voor verwerking. Hier in het gezondheidscentrum zijn we vrij vroeg gestart met automatiseren, in 1991-1992. Dat gebeurde in het kader van een automatiseringsproject van de Amsterdamse Huisartsen Vereni-

Sinds november vorig jaar bent u voorzitter van Orego. Wat kan de gebruikersvereniging van MicroHIS volgens u betekenen? “De gebruikersvereniging kan veel ­betekenen, zeker omdat vrijwel alle MicroHIS-gebruikers lid zijn van Orego. Bovendien draait het in de kern om belangenbehartiging, en dat werkt ­verschillende richtingen uit, meer richtingen dan vaak gedacht wordt. In de eerste plaats natuurlijk in de richting van iSOFT. Huisartsen stappen namelijk niet snel over als ze eenmaal de keuze hebben gemaakt voor een systeem – en dan is productverbetering en productontwikkeling des te belangrijker. Onder andere via de pakketcommissie van Orego werken we daarin nauw samen met iSOFT als producent van MicroHIS. Die samenwerking verloopt gewoon heel erg goed. Daarnaast zorgt Orego voor belangenbehartiging in een veel bredere zin: richting ICT Nederland. Orego werkt op dat vlak samen met andere gebruikersver-

enigingen in NedHIS, de koepel van HIS-gebruikersverenigingen. Daarmee zijn we een direct aanspreekpunt voor het NHG, de LVH, voor andere koepelorganisaties – bijvoorbeeld van apothekers – en niet in de laatste plaats voor het ministerie van VWS. Dat betekent dat we meepraten over landelijke ontwikkelingen in de ICT vanuit de optiek van huisartsen en het systeem waarmee zij werken. Jaarlijks organiseren we ook, in NedHis-verband, het EZD symposium. Op dit symposium komen beleidsmakers en HIS-gebruikers bij elkaar, waarbij wij ons met name richten op de toepassing van ICT in de dagelijkse zorg. Wat kunnen we op de korte termijn aan activiteiten van Orego ver­ wachten? “Als bestuur willen we natuurlijk graag contact hebben met de gebruikers van MicroHIS en horen wat de wensen zijn vanuit het veld. We willen daarom weer diverse regiobijeenkomsten gaan organiseren, in samenwerking met iSOFT,

zodat we bij MicroHIS’ers in hun eigen omgeving kunnen langskomen. In het programma zal ruimte zijn voor opleidingssessies en informatie vanuit iSOFT, voor contact met het Orego-bestuur en voor netwerken met andere MicroHISgebruikers. Verder willen we via de vernieuwde website www.orego.nl de leden informeren, en we hopen dat het forum een plek wordt waar boeiende discussies zullen worden gehouden.” Als we u om af te sluiten de micro­ foon geven, welke boodschap hebt u dan voor de Orego-leden? “Zelf ben ik bij ICT betrokken geraakt in een tijd dat bezig zijn met informatica inhield dat je zelf programmeerde. Ook mijn medebestuurders zijn van die eerste generatie. Ik merk dat voor de jongere generatie gebruikers MicroHIS vooral een tool is, terwijl ze aan de ­ontwikkeling ervan wel degelijk kunnen bijdragen. Wat mij betreft mogen de jongere MicroHIS’ers zich laten zien.

­ ijvoorbeeld door actief deel te nemen B aan een regiobijeenkomst, te partici­ peren in de pakketcommissie, deel te nemen aan een themagerichte bijeenkomst of een mentorrol in een regio te vervullen. Mogelijkheden te over. Hetzelfde geldt trouwens voor vrouwelijke huisartsen: de huisarts van de toekomst is veelal vrouw. Ook hen zou ik, net als de praktijkondersteuners, graag actiever betrokken zien.”

Orego is de gebruikersvereniging van MicroHIS, het huisartsen­ informatiesysteem dat de kern vormt van de praktijkvoering in een op de vier huisartsen­ praktijken in Nederland. Vragen? Mail naar: [email protected]

Magazine, nummer 2. 2011

23

One-stop-shopping in de zorg “Alles wat er rond de patiënt gebeurt, moet in een keer gebeuren. De patiënt moet dus door een en dezelfde verpleegkundige in een keer geholpen worden: wassen, verzorgen, kwaliteitsindicatoren vastleggen. Er moet niet nog een tweede of een derde keer iets gedaan of nagevraagd worden. Dat is het efficiëntst voor het ziekenhuis, en het prettigst voor de patiënt,” zegt Jannes Aman, Hoofd Ondersteunende Dienst van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam.

“Met ons nieuwe gezondheidscentrum zijn we zelf een one-stop-shop geworden voor onze patiënten,” zegt Hans Padding, huisarts in Gezondheidscentrum Waterlinie in Uithoorn. “Die zijn daar nog verbaasd over. Na het consult kunnen ze direct door om bloed te laten prikken of foto’s te laten maken – aan de andere kant van de gang.”

“Het is belangrijk om van de automatisering op aan te kunnen,” benadrukt Erik Lubbers, huisarts in Gezondheidscentrum Waterlinie in Uithoorn. “One-stop-shopping betekent voor ons eenvoudigweg dat het moet werken. Wij willen ons met geneeskunde bezighouden, en niet met programma’s en stekkers.”

“Met de bundeling van krachten door iSOFT en CSC, dat sterk is in dienstverlening en in het implementeren van oplossingen voor de gezondheidszorg, zijn we met nog meer recht een one-stop-shop geworden voor onze klanten,” zegt Frans ­Martens, Manager Product Management & Development bij iSOFT. “Sterke partners voor de zorg, met een daadkrachtige kijk op de toekomst.”

www.isoft.nl

24