ZORGINNOVATIEAGENDA. Daadkracht met Aandacht

2015

ZORGINNOVATIEAGENDA

Daadkracht met Aandacht

onafhankelijk,

verbindend,

stimulerend,

vernieuwend

ZORGINNOVATIEAGENDA 2015

Inhoud Vooraf

3

1.

Over het Zorg Innovatie Forum

4

2.

Zorginnovatieagenda 2015

6

3.

Activiteiten 2015 per thema

7

4. Faciliterend 4.1 Subsidie- en fondsenwerving

14

4.2 PR & communicatie

15

4.3 LinkedIn groep voor stakeholders

16

Bijlagen

2

14

17


Vooraf

Zorg is ook kwaliteit van leven Meestal betekent innovatie dat je manieren zoekt om beter te worden in wat je al doet. De zorg profiteert daarvan: technisch kan er ongelofelijk veel. De zoektocht naar nieuwe medicijnen en nieuwe behandelingen werpt voortdurend zijn innovatieve vruchten af. En daar profiteren patiënten weer van: ze worden sneller beter en ouderen worden steeds ouder. Natuurlijk is het goed en belangrijk om nieuwe medicijnen te blijven ontwikkelen en om te blijven kijken naar ziekte en zorg. Maar innovatie is veel meer dan dat. Ook in de zorg. Het gaat niet alleen om de technische innovatie. Innovatie is vaak ook ‘andere dingen gaan doen’. Een patiënt is niet alleen zijn ziekte, maar ook de manier waarop hij zijn leven inricht: zijn welbevinden, zijn geluk, zijn gedrag, zijn contacten, zijn kwaliteit van leven. Zorg is ook het recht van patiënten om zelf beslissingen te kunnen blijven nemen. Slimme toepassingen bedenken om het welbevinden van de patiënt te vergroten is óók innovatie. Misschien wil een oudere met hartproblemen die riskante operatie niet, en is hij bijvoorbeeld veel meer geholpen met slimme monitoring van zijn gezondheid. Misschien wil een patiënt zijn leven niet blijven rekken met weer een nieuwe behandeling en vindt hij het fijner om de laatste periode van zijn leven in zijn eigen huis te kunnen blijven wonen. Daar heb je andere organisaties en professionals voor nodig dan in de klassieke definitie van zorg. En dat vraagt actieve communicatie en interactie tussen zorgvrager, zijn verwanten en de zorgverlener. Burgers, maatschappelijke organisaties en woningbouwverenigingen hebben elkaar nodig om hierin nieuwe wegen te vinden.

Elkaar versterkende werelden Bij het praten over gezondheid zien we dus een paradigmaverschuiving: van kwaliteit van zorg naar kwaliteit van leven. De gezondheid van mensen is meer dan het meten van lichaamsfuncties. Het gevoel van welzijn of geluk meet je ook af aan sociaal maatschappelijke participatie. En ook vragen rond zingeving zijn daarbij belangrijk. Arts-onderzoeker Machteld Huber is hierin een voortrekker. En een voorbeeld voor het Zorg Innovatie Forum. Gelukkig vinden de twee paradigma’s, de twee soorten innovatie, elkaar en ze versterken elkaar. De technieken die de klassieke professionals doorontwikkelen, kunnen ze inzetten om het welbevinden van mensen te vergroten. Door robotica en domotica kunnen ouderen en langdurig zieken langer thuis blijven wonen. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor het levensloopbestendig maken van huizen. Het Zorg Innovatie Forum juicht deze verschuiving van paradigma’s toe. We moedigen deze ook actief aan en onze stakeholders zetten elkaar zo nodig op het juiste spoor. Omgekeerd zien we dat een ander soort organisaties en burgerinititieven ons weten te vinden. Het aanbod van ZIF richt zich naast de zorg ook op de leefomgeving van de burger. En dus schuiven maatschappelijke organisaties en woningbouwverenigingen in nauwe samenspraak met de burgers zich richting de wereld van de zorg. Kwaliteit van leven, door nog meer aan te sluiten bij wensen, behoeften en ervaringen van burgers, als uitgangspunt voor kwaliteit van zorg. Dat vraagt nog veel meer innoverend vermogen.

René Paas Karin Kalverboer Voorzitter Zorg Innovatie Forum Directeur Zorg Innovatie Forum Projectleider HANNN Care & Cure

3


1. Over het Zorg Innovatie Forum Het Zorg Innovatie Forum zet zich in voor structurele vernieuwingen op het gebied van gezondheid. We proberen daar zoveel mogelijk ook de aansluiting te zoeken met burgerinitiatieven. Het aantal burgerinitiatieven groeit enorm; in Noord-Nederland zijn dat er momenteel al rond de 600. De focus ligt daarbij vooral op leefbaarheid. Zorg maakt hiervan meestal een beperkt onderdeel uit. De uitdaging is om ‘de zorg’ vanuit een breed perspectief beschouwd, kwalitatief beter, zo dicht mogelijk bij huis en goedkoper te organiseren. ZIF stelt met zijn netwerkpartners een maatschappelijke innovatieagenda op. Onze focus ligt daarbij op voor- en nazorg. Naast ouderen richten we ons vanuit een separaat netwerk ook op jeugdgezondheid. Stimuleren van positieve gezondheid en veerkracht zijn leidende principes. Dat betekent bijvoorbeeld dat ZIF deel uitmaakt van het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN) en coördinator is van het Nationaal Programma Ouderenzorg in Noord-Nederland. Maar ZIF coördineert ook activiteiten rondom jeugd op het gebied van leefstijlinterventies. Mede in dat kader is ze samen met GGD’s betrokken bij de opstelling van een plan voor de Veenkoloniën, om gezondheidsverschillen te reduceren.

Onze werkwijze •

Als onafhankelijke netwerkorganisatie zetten we onze partners op het juiste pad van

innovatieve oplossingen voor lastige knelpunten.

•

We ontsluiten kennis, data en voorbeeldinitiatieven.

•

We inspireren onze stakeholders en helpen hen bij vernieuwing.

•

We organiseren ontmoetingen tussen de juiste kennispartners en bedrijven.

•

We bieden een podium om successen breed uit te dragen.

•

We staan aan de wieg van vernieuwende initiatieven waarbij wordt aangehaakt bij vitaliteit,

talenten en initiatief van burgers.

•

We zoeken actief naar ondersteunende (subsidie)programma’s en beleidsregels om die

initiatieven van de grond te krijgen.

•

We helpen stakeholders het idee te financieren en uit te werken.

•

We zijn projectpartner, coördinator en netwerkorganisatie.

Voor wie? Het ZIF is een breed samengesteld netwerk bestaande uit: zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgbelangen, overheden, woningbouwcorporaties, bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen. Het ZIF is bovendien klankbord voor burgerinitiatieven: mensen die steeds vaker zelf het initiatief nemen en goede ideeën hebben om hun welzijn en zorg anders te organiseren. De transitie van het zorgstelsel vraagt aanpassingen van structuren, organisatieculturen en werkwijzen. Het vraagt visie, strategie en lef van mensen die fris durven te kijken en af en toe dwars te denken. Het is een proces van zoeken, leren en experimenteren: ‘Daadkracht met Aandacht’. Het ZIF-netwerk waarin diverse organisaties zijn vertegenwoordigd, leent zich daar uitstekend voor. Concreet kunnen we voor onze partners het volgende betekenen:

Voor zorginstellingen. We ontsluiten kennis over bewezen interventies; ondersteunen bij het organiseren van bijeenkomsten; ontwikkelen nieuwe zorgconcepten; bieden toegang tot landelijke en EU-programma’s; houden zo nodig een spiegel voor en bieden afstemming met burgerinitiatieven.

4


Voor zorgverzekeraars. We vertalen nieuwe zorgconcepten naar de rol van zorgverzekeraars, we letten daarbij natuurlijk op kostenbeheersing en dat de zorg op de juiste plek georganiseerd wordt. Maar we focussen ook op de eigen verantwoordelijkheid en versterking van de regie door de burger. We slaan daarbij de brug van informele naar formele zorg, wat leidt tot een andere definitie en inrichting van zorg met steeds meer focus op gezondheid (def. Huber).

Voor gemeenten. We brengen expertise in over ontwikkelingen rond wonen, welzijn en zorg, en kennis over behoeften van kwetsbare doelgroepen wat andere adaptieve vaardigheden van de woonomgeving vraagt en leggen daarbij verbinding met de professionaliteit van de ZIF-netwerkpartners, wensen vanuit lokale burgerinitiatieven en subsidieprogramma’s.

Voor kennisinstellingen. We helpen met zorgarbeidsinnovatie, stageplekken, onderzoeksvragen en ‘valorisatie’ van onderzoek.

Voor corporaties. We helpen kennis te vergaren over behoeften van nieuwe groepen van kwetsbare huurders zoals: ouderen, mensen met dementie, een licht verstandelijke handicap of psychiatrische achtergrond en hoe ze langer en steeds vaker levenslang, veilig thuis en in hun woonomgeving kunnen blijven wonen, bijvoorbeeld met behulp van woningaanpassingen en domotica.

Voor burgers. We bieden toegang tot de hiervoor genoemde ZIF-netwerkpartners om de mogelijkheid tot zelfregie en eigen verantwoordelijkheid te vergroten.

Voor MKB-bedrijven. We bieden Business Support; we zetten proeftuinen op en we helpen bedrijven innovaties naar de zorgmarkt te brengen. Twee maal per jaar organiseren we een stakeholdersvergadering waarin op bestuurlijk niveau partners vertegenwoordigd zijn. Daarvoor nodigen we inspirerende sprekers uit. Samen geven we richting aan de noordelijke, maatschappelijke innovatieagenda. Maar we spreken daarbuiten ook regelmatig bilateraal met partners om vernieuwende zorgconcepten nader uit te werken.

Het ZIF-bestuur en -bureau Stichting ZIF heeft drie bestuursleden. Mr. drs. René Paas is de voorzitter. Vice-voorzitter is drs. Leo Smits en derde bestuurslid is mw. drs. Akke Groenewoud. Het ZIF is en blijft een lean organisatie met een vaste formatie van maximaal 4 fte’s: • Karin Kalverboer, Directeur • Sander Holterman, Subsidie- en projectadviseur • Mirjam Valk, Projectleider NPO2 • Maartje Harmelink, Communicatie- en beleidsmedewerker • Nanuschka Csonka-de Wolf, Officemanager • Erwin Schiphorst, Adviseur Business Support en Wonen

(op projectbasis)

• René van der Most, Projectleider Jeugd (op projectbasis) Van links naar rechts: Mirjam Valk (inzet), Erwin Schiphorst, Maartje Harmelink, Karin Kalverboer, Nanuschka Csonka-de Wolf, Sander Holterman en René van der Most

• Noor van leeuwen, projectleider IWP arbeidsinnovatie • Karen de Vries - Afstudeerstage UT • Laura Doldersum - Afstudeerstage Windesheim

5


2. Zorginnovatieagenda 2015 In deze innovatieagenda beschrijven we aan de hand van concrete initiatieven hoe we samen met onze partners zorginnovatie in 2015 nader gaan invullen.

Uitgangspunten Zorginnovatieagenda Voor het opstellen van de innovatieagenda hebben we een aantal uitgangspunten geformuleerd. Onze missie is het streven naar betaalbare, kwalitatief hoogwaardige en toegankelijke zorg. Participatie, preventie en faciliteren van empowerment zijn daarbij leidende principes. Onze activiteiten worden dan ook in het licht daarvan uitgevoerd. We hanteren daarnaast nog de volgende uitgangspunten: 1. Er is sprake van gedeelde problematiek, waarbij gezocht wordt naar vernieuwende oplossingen. 2. De activiteiten worden uitgevoerd in of ten behoeve van Noord-Nederland. Het werkingsgebied

betreft de vier noordelijk provincies.

3. We dienen een collectief, maatschappelijk belang. 4. De activiteiten sluiten inhoudelijk aan bij ontwikkelingen in het huidige zorglandschap en het

hoofdthema (zie hieronder)

5. ‘Patients included’. De betrokkenheid van burgers (patiënten vanuit een holistisch perspectief)

is voor ons van groot belang.

Hoofdthema ‘Independent Living’ Het hoofdthema is ook dit jaar Independent Living: zelfstandig thuis blijven wonen in een woonomgeving die positieve gezondheid bevordert. Alle veranderingen rond wonen, welzijn en zorg, zoals de transities, decentralisaties en de inzet van nieuwe technologie, horen daarbij. We sluiten aan bij de wensen en behoeften van burgers. De versterking van burgerkracht en vitaliteit loopt dan ook als een rode draad door deze agenda. De nadruk komt steeds meer te liggen op preventie. Dat leidt tot nieuwe vormen van zorgverlening, zelfmonitoring en veranderende rollen van patiënt, familie en professionals. Onze activiteiten (bijvoorbeeld de Innovatiewerkplaats Zorgarbeidsinnovatie) geven hier ook invulling aan.

Nieuw in 2015 Nieuw dit jaar is dat we ook de verbinding gaan leggen met de uitvoering. De focus komt meer te liggen op de implementatie van kennis die is opgedaan. Dat we, samen met het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN) de uitvoering van het Nationaal Programma Ouderenzorg gaan coördineren, sluit hier dan ook heel goed bij aan. Daarnaast werken we aan oprichting van een loket for empowerment, waarmee we initiatieven die bijdragen aan empowerment van burgers en professionals, vanuit onze schakelfunctie begeleiden bij implementatie. We benutten daarbij het veranderings- en kennispotentieel, dat bij onze netwerkpartners, kennisinstellingen, burgerinitiatieven en hoger opgeleide werkzoekenden aanwezig is en werken daarin samen met de kenniscoöperatie van Triade. Hiernaast beschrijven we per thema onze concrete initiatieven/activiteiten voor 2015.

6


3. Activiteiten 2015 per thema Wonen-zorg Thema

Langer zelfstandig thuis wonen

Inhoudelijke beschrijving

Het overgrote deel van de ouderen wil thuis oud worden en niet naar een seniorenwoning verhuizen. Landelijk beleid is erop gericht om ouderen zo lang mogelijk, eventueel met (zorg) ondersteuning, in eigen huis te laten wonen. Dit beleid brengt een paradigmashift met zich mee in het denken over ouderenzorg, zowel bij de senioren zelf als bij de vele professionals die direct of indirect betrokken zijn. Bij huisvesting gaat het om een veranderende ‘mindset’: mensen moeten zich bewust worden van dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor een adequate/passende huisvesting. Uit diverse onderzoeken blijkt dat er weliswaar veel mogelijkheden zijn om je woning zo in te richten dat je er tot op hoge leeftijd kunt blijven wonen, maar dat het bij senioren ontbreekt aan bewustwording en kennis hierover, waardoor pas laat wordt geanticipeerd op aanpassingen in huis die bijdragen aan comfort. Het ZIF werkt daarom aan een bewustwordingscampagne rondom het thema Langer Zelfstandig Thuis Wonen. We hebben aandacht voor burgers en patiënten, maar ook voor professionals uit de woon-, welzijns-, zorg- en bouwsector. Vanuit een kleine projectorganisatie wil het ZIF diverse initiatieven initiëren, adviseren en verbinden, met als doel de kennis bij burgers en professionals te vergroten.

Activiteiten 2015

• Het organiseren van regiotafels in Groningen en Drenthe om contact te bevorderen en draagvlak te creëren (op 29 januari jl. vond de eerste regiotafel plaats). • Onderzoeken van financieringsmogelijkheden (individuele bijdragen, gemeentelijke, rijks- en Europese bijdragen). • Uitwerken van een implementatieplan. • Opzetten van een noordelijk partnernetwerk rondom de bewustwordingscampagne: Lang Zult u Wonen. • Noordelijk eHealth overleg organiseren i.s.m. HANNN t.b.v. afstemming en opschaling. • Ontwikkeling en opschaling van projecten van partners en landelijke initiatieven zoals Vitaal Thuis. • Draagvlak voor de position paper ‘leefbaarheid zonder drempels’ in aardbevingsgebieden bieden en voorstel voor concrete uitwerking doen. • PR en communicatie via o.a. website en nieuwsbrief.

Betrokken partners

Lang zult u wonen, Gemeente Groningen, Zorgbelang Groningen, Organisatie Samenwerkende Ouderenbonden, Denktank 60+, Platform GEEF, Vita-Valley, Actiz, Vegro Verpleegartikelen,

Rijksuniversiteit Groningen, Menzis, De Friesland Zorgverzekeraar, Alfa-college, Technische Unie, UNETO-VNI, CoE Healthy Ageing Hanzehogeschool, Lefier, Groninger Huis, Adviescommissie Bouwen & Wonen Zuidhorn, ZINN, Kamer van Koophandel, Bouwend Nederland.

Rol ZIF

Initiator, aanjager

7


Jeugd Inhoudelijke beschrijving

Gezond ouder worden start al bij –9 maanden. Om die reden heeft het Zorg Innovatie Forum het afgelopen jaar haar activiteiten op het gebied van jeugd geïntensiveerd. Daarnaast vragen de veranderingen in de zorg om een nieuwe kijk, een andere werkwijze en nieuwe netwerken. Vanuit het jeugdnetwerk ontstaan initiatieven die een bijdrage leveren om met deze uitdagingen aan te gaan. In 2015 zal er aandacht zijn voor de transitie in de jeugdzorg, leefstijlinterventies, preventie in de zorg, Triple Aim en gezondheidsachterstanden.

Activiteiten 2015

1. Academische Werkplaats Transitie Jeugd Friesland Praktijkervaringen en wetenschappelijke kennis worden benut om de transformatie in de jeugdzorg verder vorm te geven.

2. Leefstijlinterventies FC Groningen FC Groningen in de maatschappij wil op het gebied van leefstijlinterventies een bijdrage leveren.

3. Lifestyle for Youth Doel hiervan is het vergroten van de aandacht voor een gezonde leefstijl binnen de 24-uurs jeugdhulpverlening.

4. Netwerk Jeugd Broedplaats waar innovaties worden opgepakt.

5. Multidisciplinaire lifestyle keten Een ‘healthy lifestyle’ stimuleren, bevorderen en toegankelijk maken, door nieuwe combinaties te maken tussen zorg & wonen & vrije tijd en nieuwe of verbeterde producten, processen, diensten aan te bieden.

Betrokken partners

Jeugdhulp Friesland (1,4), UMCG (1,4), RuG (1,4), Accare (1), Stenden (1,4), Zorgbelang (1), gemeenten (1), Academische Werkplaats Publieke Gezondheid (1), FC Groningen (2), HANNN (2,5), Huis voor de Sport (2), JOGGG (2), Menzis (2), Sport Fryslan (3), Sportstad Heerenveen (3), Kinnik (3), Woodbrookers (3,4), GGD (3), Coolminds (3), AWPG (3), MEE (4)

Rol ZIF

8

Aanvrager (1), project)partner (2,5), trekker (3,4)


Krimp Programma/ subsidie

Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling (NBB)

Thema

Krimp


Het Noorden heeft in de grensregio’s te maken met bevolkingskrimp, onder andere door toenemende vergrijzing. Herinrichting van de zorginfrastructuur en de wijze waarop zorg rondom de bewoner in zijn thuissituatie wordt gereorganiseerd, is daar al een actueel vraagstuk. Krimp is niet alleen in het Noorden aan de orde, maar speelt ook in de provincies Zeeland en Limburg en zogenaamde anticipeerregio’s. Deze provincies hebben gezamenlijk invulling gegeven aan een Nationaal Actieplan Bevolkingsdaling om de negatieve effecten van krimp rondom woningbouw, onderwijs, maar ook zorg, te beslechten. Nationaal is ook een werkgroep Zorg en Sociale Draagkracht opgericht, die zich specifiek met krimp in relatie tot zorgvraagstukken bezighoudt. Karin Kalverboer is voorzitter van deze werkgroep. Doel van de werkgroep is kennis en voorbeelden te delen vanuit de krimpregio’s en anticipeerregio’s en afstemmen met beleid van ministeries VWS en BzK. Noordelijke initiatieven krijgen via deze participatie een landelijk podium en vice versa komen ze als voorbeeld in het vizier bij nationale partijen. In 2014 is gesproken over het eventueel samengaan van deze werkgroep met de werkgroep leefbaarheid, maar geconcludeerd werd dat zorg specifieke opgaven met zich meebrengt die een aparte focus rechtvaardigen. Zorg vraagt juist in krimpregio’s om bijzondere aandacht. Wel wordt er in 2015 intensiever samengewerkt met de andere werkgroepen en vindt intensieve (kennis)uitwisseling plaats rond thema’s als wonen en mobiliteit.

Activiteiten 2015

• Nieuwe (tijdelijke) werkgroep ‘Mobiliteit in de krimp’. Deze themagroep zal in een kort tijdsbestek enkele keren bijeenkomen om vijf deelontwerpen te behandelen. Doel is het organiseren van de bereikbaarheid en beschikbaarheid van belangrijke voorzieningen en de bereikbaarheid van werk van en naar de burgers. De inhoudelijke route: 1. De huidige situatie en lopende onderzoeken worden in kaart gebracht. 2. De behoefte wordt in beeld gebracht. 3. Nieuwe arrangementen en oplossingen worden onderzocht. 4. De consequenties worden bepaald voor herziening van regels. 5. Hieruit vloeien conclusies en aanbevelingen voort inzake mobiliteit en verbindingen in de krimp.

• Nieuwe (tijdelijke) werkgroep Zorg en Wonen. Thema’s o.a. Woonzorgpensioenen, scheiding Wonen/Zorg, huisartsenbedden.

• In 2015 worden 58 regiotafels gehouden over de hervorming van de langdurige zorg en transitieagenda langer zelfstandig wonen. Uitkomsten hiervan worden gecombineerd met de doelen van de werkgroep Zorg en Wonen. ZIF heeft haar expertise aangeboden bij de organisatie van de regiotafels in het Noorden.

• Belangrijke thema’s 2015: -

Vergroting van de focus op informele zorg

-

Zorg in krimpregio’s

-

Taakaanpassing van zorgfuncties

• Bijeenkomsten 2015: 9 april 2015 4 juni 2015 3 september 2015 26 november 2015

Rol ZIF

Voorzitter Werkgroep Zorg en Sociale Draagkracht

9


Coördinatie NPO Regio Noord Programma/ subsidie

Nationaal programma Ouderenzorg

Thema

Effectieve ouderenzorg


Samen met het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN) coördineert het Zorg innovatie Forum (ZIF) de uitvoering van regio Noord. De NPO-visie wordt hierbij als uitgangspunt genomen. Voor partners van het ZIF is het NPO-lidmaatschap onderdeel van hun participatie. De focus van het NPO (2) ligt op implementeren en het daadwerkelijk creëren en ondersteunen van betere ouderenzorg, door kennis over succesvolle projecten te ontsluiten en te helpen bij implementatie. De actieve participatie van ouderen gaat een grote rol vervullen. Hiermee sluiten we aan bij de kanteling van de zorg, de decentralisaties en de transformatie naar een participatiesamenleving, met meer aandacht voor eigenregie en zelfzorg. Tijdens 12 regiotafels in de vier noordelijke provincies worden relevante thema’s besproken voor het toekomstbestendig maken van effectieve ouderenzorg, met als doel te bepalen hoe dit in de praktijk gebracht kan worden en wie daar uitvoerende verantwoordelijkheid voor willen dragen. Ook worden ondersteuningsmogelijkheden uitgewisseld, vindt kennisuitwisseling plaats over landelijke en regionale ontwikkelingen en worden subsidiemogelijkheden verkend.

Activiteiten 2015

• Regiotafels. Per provincie (Groningen, Drenthe, Friesland, Overijssel) drie regiotafels per jaar.

• Ondersteuning bij implementatieplannen en subsidieverwerving. • Klankbordgroepen met ouderen. • Subsidiescan. • Netwerk van schrijvers/fondsenwervers van partners verbinden. • Ontwikkeling en opschaling van succesvolle projecten zoals: de Transmurale Zorgbrug, Samen Oud, Hospital@Home, Praten over Gezondheid.

• • • •

Verbinden met netwerk for empowerment. Afstemmen met andere netwerken zoals palliatief consortium en netwerken dementie. PR en communicatie via o.a. website en nieuwsbrief. Een noordelijke netwerkbijeenkomst met toonaangevende sprekers, presentatie van de resultaten van afzonderlijke regiotafels, pitches van succesvolle voorbeeldprojecten en subsidievoorlichting.

10

Betrokken partners

Kennisinstellingen, zorginstellingen, partners uit het sociaal domein, verzekeraars, ouderen-

Rol ZIF

Coördinator/organisator

vertegenwoordiging, patiëntenorganisaties


Innovatiewerkplaats Zorgarbeidsinnovatie Thema

Arbeidsinnovatie - veranderende rollen van zorgprofessionals


Als onderdeel van het Centre of Expertise van de Hanzehogeschool richt de innovatiewerkplaats Zorgarbeidsinnovatie zich op onderzoek, ontwikkeling en onderwijsvernieuwing rond de veranderende rollen en cultuur bij zorgprofessionals.

Activiteiten 2015

1. Kantelen - Onderzoek naar de kantelingen in Zorg & Welzijn en de gevolgen daarvan voor het werk van zorgprofessionals. Doel hiervan is inzicht krijgen in hoe de veranderingen lopen en wat er nodig is voor de toekomst van zorgprofessionals. 2. Zorg in de wolken - Onderzoek en kennisdeling rond de digitalisering van werkprocessen van zorgprofessionals. Hierdoor hopen we inzicht te krijgen in waar de knelpunten liggen rond de invoering van ‘zorg nieuwe stijl’ in een snel veranderend zorglandschap en hoe die kunnen worden opgelost. 3. Innoveren is mensenwerk - Onderzoek bij alle IWP’s van het Centre of Expertise naar belemmeringen voor implementatie in relatie tot arbeidsinnovatie. 4. Digitaal leernetwerk zorgprofessionals - binnen het digitaal leernetwerk wordt onderzoek gedaan naar de integratie van een nieuwe (digitale) werkvorm binnen MBO/HBO-zorgopleidingen.

Betrokken partners

Jonx/Lentis (1), Cosis/Promens care (1), Menzis (1), UMCG (1), Zorgbelang Drenthe (1), RuG (1), ZON-netwerk, waarin de ROC’s zich hebben verenigd (1,4), Hanze (1,2,3)

Rol ZIF

Penvoerder en projectleider. Inzet netwerk en expertise + ondersteuning werkplaats

Healthy environment Thema

Gezonde leef- en woonomgeving, gezonde verstedelijking


Omgevingsfactoren zijn van invloed op de gezondheid en het welzijn van mensen. Een gezonde stad beschermt de gezondheid van mensen, verleidt tot gezond gedrag en bewegen en draagt in gedrag, leefstijl, techniek en ruimtelijke inrichting bij aan de gezondheid en de kwaliteit van leven van mensen. Zo kan door het aanleggen van een goede infrastructuur de milieukwaliteit verbeteren en kunnen mensen gestimuleerd worden sociaal actief te participeren en te bewegen. Er is opkomende aandacht voor gezonde verstedelijking. Gezonde verstedelijking is het zodanig ontwerpen en inrichten van de stad dat deze vanuit economisch, ecologisch en menselijk oogpunt aantrekkelijk is. Het Lerend Netwerk Smart Cities NL is een voorbeeld van een initiatief dat zich hiermee bezighoudt. Gezonde verstedelijking of een healthy environment vraagt om een integrale en duurzame aanpak.

Activiteiten 2015

• Het ZIF verkent samen met de noordelijke G4-gemeenten welke mogelijkheden er zijn om nader invulling te geven aan dit thema en hoe ondersteuning kan worden geboden.

Betrokken partners

Gemeenten: Groningen, Emmen, Assen, Leeuwarden

Rol ZIF

Inzet netwerk en expertise + ondersteuning werkplaats

11


Overige activiteiten 2015 Activiteit

Doel

Rol ZIF

Betrokken partners

Gastcolleges rondom Public Health

Studenten van de SPV, POH GGZ en

Docent

- Hanzehogeschool

wijkverpleging kennis laten maken met Public Health. Aardbevingen in maatschappelijke context.

Praten over gezondheid

Ervaringsverhalen van patiënten en

ZIF levert een

- UMCG

mantelzorgers via kwalitatief gevali-

bijdrage aan de

- Vertegenwoordigers van

deerd onderzoek vastleggen en benutten

stuurgroep voor

voor ontwikkelen van publieksinformatie.

doorontwikkeling

patiëntenorganisaties - Ervaringsdeskundigen

en acquisitie, Doelgroep: patiënten, mantelzorgers,

initieert nieuwe

onderzoekers, professionals, kennis-

modules en heeft

instellingen, docenten en studenten.

zitting in bestuur van POG.

Kwalitatief onderzoek en verwerking tot internetapplicaties gebeurt via Praten over Gezondheid.

Beeldcommunicatie in de GGZ

Windesheim, Hanzehogeschool, het Rob

ZIF heeft zitting in

Giel Onderzoekcentrum, de Universiteit

de stuurgroep en

van Amsterdam, het Zorg Innovatie

daarnaast taken in

Forum, en zeven GGZ-instellingen in

de disseminatie van

Hanzehogeschool, RGOC, ZIF, Lentis, GGZ Friesland, GGZ

Noord-Nederland hebben met dit project

projectresultaten

Drenthe, Dimence,

de ambitie om GGZ-zorgverleners te on-

en communicatie.

GGZ NHN, UvA, VVNN,

- Windesheim,

Accare

dersteunen bij het effectief inpassen van beeldbellen in de eigen zorgverlening.

Zorglandbouw

Oriëntatie op de mogelijkheden voor een

Lid werkgroep

doe en denktank ‘Healthy Ageing boer-

- Leefstijlacademie - Wageningen

derij’ ter ondersteuning en profilering

Universiteit

van organisaties in de zorglandbouw.

- BEZINN - Comm. in beweging

Kans voor de Veenkoloniën

Motie Wolberts: Komende acht jaar is er

Kwartiermaker en

- ZIF/HANNN

€ 10 mln. beschikbaar om verbetering

penvoerder voor

- Academische

tot stand te brengen op het gebied van

het ontwikkelen

Werkplaats

gezondheidsachterstanden in de Drentse

van het plan van

- GGD Drenthe

en Groningse Veenkoloniën. Het betreft

aanpak dat vanuit

- GGD Groningen

apart projectgeld, maar matching met

de regio aan VWS

- Gemeenten Veen-

GIDS-geld en shared savings heeft de

wordt aangeboden.

aandacht.

koloniën - Stuurgroep agenda voor de Veenkoloniën - Zorgverzekeraars

12


Overige activiteiten 2015 (vervolg) Activiteit

Doel

Rol ZIF

Betrokken partners

Triple Aim

Onderzoek naar de bruikbaarheid van

Initiatiefnemer en

- Universiteit Twente

‘Triple Aim’ voor Noord-Nederland.

uitvoerder van het

- DAL gemeenten

In een Triple Aim aanpak is aandacht

onderzoek.

- Zorgorganisaties

Aardbevingsgebied

voor het bevorderen van de gezondheid,

en huisartsen in

kwaliteit van zorg en kostenbeheersing.

Zuidoost Drenthe

Huidige focus is gericht op ‘economische

Initiator van position

- ZIF

duurzaamheid met nadruk op aardbe-

paper: ‘Leefbaarheid

- HANNN

vingsbestendig bouwen en energie’. ZIF

zonder Grenzen’

- RuG

bepleit dit op te rekken naar maatregelen

i.s.m. RuG en HANNN.

die bijdragen aan langer zelfstandig

Contact met voorzitter

wonen.

en programmasecretariaat van de dialoogtafel.

Symposia

‘Zinnige Zorg’

Leiden van de UMCG-

- UMCG

expertbijeenkomst, ondersteunen bij organisatie.

Masterclasses gemeenten

Het ZIF organiseert drie/vier keer per

Initiatiefnemer en

- Stakeholders

jaar masterclasses voor gemeenten rond

organisator; zoeken

- Gemeenten

generieke thema’s die spelen in het

van sprekers, voor-

- Adviesraden WMO

sociaal domein.

zitten bijeenkomst.

In 2015: screening/kwalitatief onderzoek; zorginkoop; communicatie met specifieke doelgroepen; vitaliteitbeleid i.r.t. nieuwe definitie gezondheid.

Zorginnovatie.nl

Het ZIF verkent samen met andere regi-

Partner voor Noord

- VitaValley

onale innovatienetwerken en landelijke

Nederland.

- Economic Board

partijen hoe samen opgetrokken kan worden in en met Zorginnovatie.nl. Zorginnovatie.nl is een open co-creatie

Utrecht - Amsterdam Economic Board

platform en community. Innovatoren

- Health-Valley

kunnen hier ideeën delen en bijdragen

- Slimmer Leven 2020

aan de ontwikkeling van innovatieve

- Innovation Quarter

ideeën van anderen.

- Medical Delta - OMFL - Zorg voor Innoveren - ZonMw - Actiz

13


4. Faciliterend 4.1 Subsidie- en fondsenwerving Het ZIF zoekt actief naar subsidieprogramma’s, regelingen en beleidsregels, zowel in de zorg als in andere sectoren. Via verschillende nieuwsbrieven, subsidiekalenders, voorlichtingsbijeenkomsten en contact met subsidieverstrekkers blijft het ZIF op de hoogte en informeert haar stakeholders hierover. Speciale aandacht gaat uit naar mogelijkheden om samenwerkingsprojecten in te dienen. Zowel regionale, provinciale, nationale als internationale mogelijkheden worden bekeken. Hierin vervult ZIF ook een specifieke ondersteunende taak, vanuit de coördinatie van het NPO waarbij ZonMw calls maar ook andere fondsen voor projecten in de ouderenzorg worden gescreend en partners worden geattendeerd middels een subsidiekalender. Verder onderhoudt het ZIF goede contacten met provincies en het ministerie van VWS om buiten bestaande regelingen steun te krijgen voor projecten. Het ZIF heeft zich geabonneerd op een subsidiedatabase (VindSubsidies.nl), waarmee snel gezocht kan worden naar regelingen in relatie tot innovatieprojecten. Samen met stakeholders bekijken we of projectideeën kunnen worden ingediend. Het ZIF heeft hierin een veelal ondersteunende rol als initiator, inbrenger van projectpartners, coördinator maar ook die van netwerk- of projectpartner. Incidenteel vervullen we de rol van penvoerder. Dit betreft dan aanvragen die een stakeholderoverstijgend karakter hebben. Wanneer een aanvraag niet wordt toegekend, zoeken we naar alternatieve mogelijkheden elders. Gebleken is dat de inbreng van het ZIF-netwerk de kans op honorering vergroot.

Netwerk fondsenwervers Zorg Noord-Nederland Het ZIF neemt deel aan en organiseert samen met een aantal fondsenwervers bijeenkomsten voor fondsenwervers en subsidiecoördinatoren in de zorg in Noord-Nederland. Hieraan neemt een meerderheid van de stakeholders deel. In vier intensieve bijeenkomsten (2014/2015) in kleine kring worden de uitdagingen, kansen, valkuilen en obstakels behandeld waarmee men te maken krijgt bij fondsenwerven, subsidieaanvragen enzovoort. Er worden ‘best practices’, ontwikkelingen met betrekking tot de transities, tips en trucs gedeeld om te komen tot een betere positionering en een beter op de organisatie afgestemde strategie. Tevens leren fondsenwervers in Noord-Nederland elkaar en elkaars werk beter kennen, wat goed is voor het intercollegiale netwerk. Tijdens iedere bijeenkomst is er een workshop door een gastspreker.

ZIF in Europa Het ZIF heeft zich, in samenwerking met het HANNN, aangesloten bij het European Innovation Partnership – Active and Healthy Ageing. Op verschillende gebieden zijn werkgroepen geformeerd die plannen voor Europese samenwerking voor de komende jaren hebben opgesteld. Deze gebieden zijn onder andere valpreventie, preventie van functionele achteruitgang en kwetsbaarheid, geïntegreerde zorg en Independent Living. Vanuit Noord-Nederland wordt hier actief een bijdrage

1

Regionaal/provinciaal: Krimp-regeling, SNN tenders, Innovatieprogramma’s, MKB-regelingen (WBSO/NIOF/Innovatiebox), investeringsfondsbanken en verzekeraars.

Nationaal: In voor Zorg, NPO, ZonMw (implementatie, en doelgroepprogramma’s), RAAK (Pro, MKB, publiek), VWS, Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie (ELI) – topsectoren, gezondheidsfondsen, investeringsfondsen, maatschappelijke fondsen.

Internationaal: Interreg Va/b, Horizon2020, AAL, RAAK internationaal, EIP AHA

14


aan geleverd vanuit de verschillende kennis- en onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven. De plannen staan online en zijn hier te downloaden. Toekomstige EU-regelingen op het gebied van Healthy Ageing zijn afgestemd op de EIP-AHA actiegroepen en aansluiting verhoogt kansen voor Noord-Nederland aanzienlijk om hier in de toekomst van te profiteren. Het resulteert tevens in participatie in een interessant Europees netwerk. In 2015 gaan diverse Horizon2020 en INTERREG V programma’s open. ZIF vervult voor haar partners een rol in de voorlichting, verbinding (partner-search) en projectinitiatie (http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/interreg-2014-2020?gclid=CMD41Mb36MQCFWzHtAodxUwAEA). ZIF werkt met partners in Noord-Nederland en de Weser-Ems regio samen aan de demografische veranderingen die beide regio’s treffen. Hierbij ligt de nadruk op ‘gezondheid/Healthy Ageing’ als overkoepelend thema met daarbinnen de volgende prioriteiten: healthy lifestyle/gezonde omgeving, health & life science, technologie en gezondheidszorg (eHealth) en samenwerking op het terrein van onderwijs. Om deze samenwerking te coördineren en de voortgang te bewaken is het ‘Platform Cross-border Healthy Ageing Initiatives’ opgericht. Komend jaar ligt de nadruk op het formuleren van concrete projectideeën met Duitse en Nederlandse partners. Vanuit beide kanten van de grens zijn kennisinstellingen, zorginstellingen, bedrijven en overheden op dit terrein actief. Er wordt o.a. gekeken naar mogelijkheden binnen het subsidieprogramma Interreg V A om deze samenwerking te realiseren.

4.2 PR & communicatie Profilering en positionering van het ZIF en de stakeholders en kennispartners heeft continu onze aandacht. We doen veel om hen via diverse PR-activiteiten regionaal, nationaal en Europees goed te profileren en te positioneren. Ook onze ervaringen en kennis die we hebben opgebouwd delen we. Dat doen we via de website www.zorginnovatieforum.nl en maandelijkse nieuwsbrieven. Voor laatste updates gebruiken we ons Twitter-account (@zif_noord).

ZIFacts In 2014 hebben we een factsheet ‘ZIFacts’ uitgebracht. Zo wordt in een oogopslag duidelijk wat onze kwantitatieve (subsidie)resultaten zijn geweest, wie we zijn en wat we doen. Daarnaast is een factsheet gewijd aan het thema ‘jeugd’. Beide factsheets worden jaarlijks geactualiseerd.

Advies, reflecties en begeleiding Het ZIF wordt steeds vaker als (nationaal) expert gevraagd om inleidingen te verzorgen, deel te nemen aan expertpanels of die te begeleiden en te participeren in stuurgroepen, zoals de provinciale stuurgroep zorgmonitor. Daarmee profileert ze de aanpak en activiteiten van het ZIF en haar partners als onderdeel van het HANNN.

15


4.3 LinkedIn groep voor stakeholders Op verzoek van stakeholders gaat het ZIF gebruikmaken van digitale mogelijkheden om onderling meer met elkaar verbonden te worden. Op verschillende niveaus worden door ZIF binnen de organisaties vragen en vernieuwende projectideeën opgehaald. Door deze te delen binnen het netwerk van stakeholders, kunnen we elkaar helpen aan kennis, goede voorbeelden of samen optrekken om het antwoord of oplossing te vinden. We nodigen in 2015 onze stakeholders uit om actief deel te nemen aan deze (besloten) LinkedIn groep. Voorbeelden van vragen of projectideeën zijn: •

We zijn op zoek naar nieuwe mogelijkheden van betrokkenheid en participatie van cliënten

in onze beleidsplannen. Zijn hier meer organisaties mee bezig?

•

We willen onze cliënten/patiënten de mogelijkheid bieden om gezondheidsinformatie in

een persoonlijk gezondheidsdossier te bewaren, maar willen zo’n PGD niet beheren of als

zorgaanbieder aanbieden. Maken er al organisaties gebruik van een koppeling met bestaande

PGD’s? •

Is er iemand die ervaring heeft met een implementatietraject van medicijnbegeleiding op

afstand?

16

•

Door de transitie naar WMO en trend van langer thuis wonen, lopen wij als zorgaanbieder

steeds vaker aan tegen problemen op het gebied van mobiliteit. We zouden hier graag eens

met regionale partners in het sociale domein over van gedachten wisselen om tot nieuwe

oplossingen te komen, wie wil er meedenken?


Bijlagen Overzicht van geplande activiteiten (stand van zaken 1 maart 2015)

Datum

Bijeenkomst

21-01-15

NPO2 Regiotafel Groningen

29-01-15

Bijeenkomst Netwerk Fondsenwervers Het fondsenwerversnetwerk is een informeel netwerk, momenteel circa 15 deelnemers, bedoeld om mensen die zich hiermee bezighouden met elkaar in contact te brengen. Fondswerving is solistisch en complex werk en de verwachtingen binnen de organisaties zijn vaak hooggespannen. Als fondsenwervers onder elkaar willen we graag gebruikmaken van elkaars ervaringen/expertise, in brede zin, om de kans op succes te vergroten. Maar we helpen elkaar ook in het kiezen van de juiste regeling/het juiste fonds, want daarmee bespaar je jezelf veel onnodig werk. We laten ons in de bijeenkomsten niet weerhouden van mogelijke concurrentie bijgedachten, we zien elkaar als collega’s en stellen ons open op.

10-02-15

Informatiemiddag gezondheidsachterstanden Bijeenkomst voor gemeenten in de Drentse en Groningse Veenkoloniën voor de toelichting op het amendement Wolbert, betreft sociaal economische gezondheidsverschillen. Sprekers VWS, Pharos en de academische werkplaats Publieke gezondheid.

17-02-15

Economielezing – Verzilvering van de vergrijzing (in samenwerking met de Provincie Drenthe) De snel toenemende vergrijzing in combinatie met een terugtredende overheid zorgt dat op een andere manier moet worden gekeken naar huisvesting in combinatie met gerichte zorg en ondersteuning. Zorg op afstand is een van de innovatieve antwoorden op de veranderende en groeiende hulpvraag. Door vergrijzing groeit de zorgvraag en tegelijkertijd willen mensen graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Met moderne communicatietechnieken, bijvoorbeeld via videoverbindingen, kan meer zorg en ondersteuning verleend worden bij mensen thuis. Dit betekent dat snelle dataverbindingen (breedband) een steeds belangrijkere rol innemen. Hoe kunnen we deze problematiek gezamenlijk aanpakken? Welke innovatieve oplossingen ziet u? Kortom voldoende vragen, waarover we graag met u van gedachten willen wisselen.

19-02-15

Brainstormsessie ambtenaren volksgezondheid Bijeenkomst om te komen tot een adequate aanpak voor het programma Kans voor de Veenkoloniën. VWS wil graag op korte termijn antwoord op de vraag hoe we dit aan willen pakken.

04-03-15

NPO2 Regiotafel Overijssel

17-03-15

NPO2 Regiotafel Friesland

18-03-15

Ambtelijk overleg Veenkoloniën Ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg het voorstel Kans voor de Veenkoloniën besproken en voorzien van de juiste besluitpunten.

Vervolg op volgende pagina

17


Datum 19-03-15

Bijeenkomst Bijeenkomst Woonvisie Groningen (in opdracht van de gemeente Groningen) Groningen wil een stad zijn waar het voor iedereen goed wonen is. Dit is het belangrijkste doel van de Woonvisie. In een nog steeds groeiende stad veranderen de woonwensen van de 200.000 inwoners voortdurend. Hoe gaat Groningen om met ontwikkelingen als vergrijzing, kleinere huishoudens en toenemende internationalisatie? Welke rol spelen de woningcorporaties en commerciële projectontwikkelaars? Hoe houden we wonen voor iedereen betaalbaar zonder duurzaamheid uit het oog te verliezen? Waar en hoe organiseren we de huisvesting van jongeren in onze stad? Over deze en andere onderwerpen op het gebied van wonen wil de gemeente in gesprek gaan.

23-03-15

Bestuurlijk overleg Kans voor de Veenkoloniën Wethouders Volksgezondheid van de gemeenten Hoogezand Sappemeer, Pekela, Veendam, Oldambt, Menterwolde, Stadskanaal, Vlagtwedde, Bellingwedde, Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Emmen, Coevorden en Hoogeveen in het kader van een gezamenlijke aanpak rondom gezondheidsachterstanden in de Veenkoloniën. Doel: formeren van stuurgroep, bepalen regio en accorderen voorstel voor het maken van een plan van aanpak.

25-03-15

NPO Masterclass gemeenten: ‘Waarmee kan ik u helpen?’ Gemeenten en mensen die actief betrokken zijn in het sociale domein, krijgen in het kader van de decentralisaties een grotere verantwoordelijkheid voor de zorg voor kwetsbare ouderen en jongeren en de wijze waarop ze hen bij het participeren in de samenleving kunnen ondersteunen. Om passende ondersteuning te kunnen bieden, is inzicht nodig in hun specifieke wensen en behoeften op het gebied van welzijn/welbevinden en zorg. Er is heel veel informatie en ondersteunend materiaal, soms zelfs op postcodeniveau, beschikbaar; terwijl we merken dat veel gemeenten hiervan onvoldoende op de hoogte zijn. Dat was reden om hierover een masterclass te organiseren, die antwoord geeft op de volgende vragen: Waarom is het nuttig om kennis te hebben over je inwoners? Welke kennis is beschikbaar? Hoe kun je die goed benutten? En wat levert het dan op?

13-04-15

Denktank Preventie ontwikkelingen Gezien de ontwikkelingen op het gebied van preventie en gezondheidsbevordering wordt gesproken over een ZZP netwerk op het gebied van preventie.

22-04-15

NPO2 Regiotafel Drenthe

22-04-15

Stakeholdersoverleg

26-05-15

NPO2 Regiotafel Overijssel

29-05-15

Healthwise congres – economische afwegingen in de zorg (in samenwerking met RuG & UMCG) Door een groei van kosten in de zorg neemt de noodzaak voor economische afwegingen toe. In Engeland heeft men als oplossing een framework (NICE) om beleidskeuzes in de gezondheidszorg te maken, bijvoorbeeld over wat er wel en niet in het basispakket moet worden opgenomen. Maar hoe gaan we dat in Nederland doen?

Vervolg op volgende pagina

18


Datum

Bijeenkomst

09-06-15

NPO2 Regiotafel Groningen

10-06-15

NPO Masterclass gemeenten

14-10-15

Stakeholdersoverleg

11-11-15

NPO Masterclass

Najaar ‘15

Congres Zinnige Zorg

19

Postbus 1047 9701 BA Groningen Bezoekadres: L.J. Zielstraweg 2, 2e etage T 050-800 32 45 e [email protected] i www.zorginnovatieforum.nl

onafhankelijk,

verbindend,

stimulerend,

vernieuwend

ZORGINNOVATIEAGENDA. Daadkracht met Aandacht

Recommend Documents