Zorg om het Dorp Mariahout Zorgcoöperatieve Ontwikkelingen Brabant 2011
Zorg om het Dorp Mariahout Inleiding Bij het uitwerken van het opzetten van een koepel Zorgcoöperatieve Ontwikkelingen Brabant behoort de omschrijving van een zestal best practices; voorbeelden van succesverhalen elders kunnen namelijk een kleine kern of mensen in die kern aanzetten tot het krijgen van ideeën om de zorg in hun eigen kern aan te pakken. Bij deze het rapport van Zorg om het Dorp Mariahout. Mariahout is onderdeel van de gemeente Laarbeek. De gemeente telt 22.000 inwoners waarvan er 1.873 in Mariahout wonen. De gemeente ligt aan de rand van de Peel, tussen de gemeenten Veghel en Helmond. In 2000 is Zorg om het Dorp Mariahout opgericht om Mariahout levensloopbestendig te maken. Zorg om het Dorp is bekend in Mariahout en maar liefst 40% van de bevolking is lid van de vereniging. In dit rapport zal ten eerste de opzet van Zorg om het Dorp Mariahout uiteen worden gezet, vervolgens zal het iDOP verder worden toegelicht. Hierna zal nog wat dieper worden ingegaan op het Dorps Service Centrum en de samenwerking met andere organisaties. De informatie in dit rapport is afkomstig van een bezoek aan het Dorps Service Centrum, een gesprek met mevrouw G. Aarts, voorzitter van Zorg om het Dorp Mariahout, informele gesprekken met vrijwilligers van Zorg om het Dorp en de websites van Zorg om het Dorp en de gemeente Laarbeek.
Opzet Zorg om het Dorp Mariahout Om in te spelen op maatschappelijke problemen, zoals vergrijzing, ontgroening en verdwijnende voorzieningen, die zich in Mariahout voordoen, werd in 2000 Zorg om het Dorp Mariahout opgericht. Er werden twaalf sleutelfiguren uit het dorp gevraagd om mee te denken over de toekomst. Samen met twee provinciale instanties en de plaatselijke welzijnorganisatie werd na uitgebreide ‘dorpsdiscussie’ besloten om een projectplan te schrijven en subsidie te vragen voor het project Zorg om het Dorp Mariahout. Eind 2001 stelde de provincie Noord-Brabant een bedrag van € 18.600,00 beschikbaar om het project uit te voeren. Uit de sleutelfiguren werd een stuurgroep gevormd, de stuurgroep stelde voor 10 uur per week een projectleider aan en het project kon starten. Het bestuur (de stuurgroep) van Zorg om het Dorp startte met een zevental speerpunten die de kern werden van het project. Deze speerpunten waren het opzetten van een informatiepunt, een eetpunt, een ruildienst, kinderopvang, het realiseren van zorgwoningen, logeerwoningen en een eigen website. Behalve de zorgwoningen en logeerwoningen zijn deze projectplannen gerealiseerd, sommige plannen zijn particulier opgepakt met Zorg om het Dorp als aanjager (bijvoorbeeld de kinderopvang) en andere plannen worden door Zorg om het Dorp zelf uitgevoerd (bijvoorbeeld het Dorps Service Centrum). In 2002 zijn de
volgende voorzieningen met de inzet van vrijwilligers gerealiseerd: een buurtrestaurant, een Dorps Service Centrum en een website. In de laatste paragraaf wordt dieper ingegaan op het Dorps Service Centrum. In 2002 is gekozen voor een verenigingsvorm omdat de Mariahoutse inwoners zich op die manier aan kunnen sluiten bij Zorg om het Dorp. Voor €10,- per jaar kunnen Mariahoutse gezinnen lid worden van Zorg om het Dorp. Mevr. Aarts geeft aan dat veel gezinnen lid worden omdat ze sympathiek staan tegenover de doelen van Zorg om het Dorp. Bijna alle Mariahoutse gezinnen, verenigingen, stichtingen en instanties hebben middels intentieverklaringen aangegeven dit project te ondersteunen en maar liefst 40% van de bevolking is lid van de vereniging Zorg om het Dorp. Op dit moment heeft Zorg om het Dorp zeven bestuursleden. Zorg om het Dorp kwam met steeds meer initiatieven en inmiddels heeft de vereniging het Oranjecomité onder haar hoede genomen, computercursussen verzorgd voor meer dan 200 inwoners, in samenwerking met gemeente Laarbeek mede zorg gedragen voor een nieuw Buurthuis waarin het Dorps Service Centrum gevestigd is en overleg gerealiseerd met buurtverenigingen en hiermee besloten tot oprichting van het Mariahoutfonds voor grote gezamenlijke activiteiten. Ook beheert Zorg om het Dorp het fonds dat door de Rabobank in het leven is geroepen om de leefbaarheid in Mariahout te ondersteunen. Een ander zeer belangrijk project voor Zorg om het Dorp is het integraal Dorpsontwikkelings Programma (iDOP). Samen met gemeente, SRE en provincie Noord-Brabant is door Zorg om het Dorp een uitvoeringsplan op het iDOP geschreven. In de volgende paragraaf wordt hier uitgebreid op ingegaan. Samenvattend is Zorg om het Dorp Mariahout een vereniging met als belangrijkste doel de leefbaarheid in Mariahout te bevorderen. Enerzijds is Zorg om het Dorp een actiecomité dat initiatieven neemt om de leefbaarheid in Mariahout te verbeteren, maar anderzijds is Zorg om het Dorp ook een belangenvereniging die samen met haar leden opkomt voor het in stand houden van voorzieningen en activiteiten die in Mariahout plaats vinden. Elk jaar in april houdt Zorg om het Dorp een jaarvergadering en de leden geven dan hun goed- of afkeuring over beleidszaken die het bestuur van Zorg om het Dorp voor de leefbaarheid van Mariahout wenselijk vindt. Aan de vorming van het beleid van Zorg om het Dorp liggen vragen, opmerkingen en suggesties van alle burgers van Mariahout ten grondslag. Op de volgende pagina vindt u een constructie van alle plannen en projecten waar Zorg om het Dorp Mariahout bij betrokken is.
Constructie plannen en projecten van Zorg om het Dorp Mariahout
Integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) In samenwerking met de gemeente Laarbeek en de provincie Noord-Brabant heeft Zorg om het Dorp een uitvoeringsplan geschreven in het kader van het iDOP om de leefbaarheid in Mariahout verder te bevorderen. In het uitvoeringsplan worden 22 mogelijke projecten aangegeven. In eerste instantie zijn acht projecten gekozen die voor 2011 worden uitgevoerd. De gemeente en provincie stellen geld beschikbaar om deze acht plannen tot succesvolle projecten te maken. Zorg om het Dorp is mede verantwoordelijk voor de uitvoering van de projecten en is in veel gevallen initiator of aanjager. De projecten die in de periode 2009-2011 worden uitgevoerd zijn:
1. Verbetering dorpsvereniging Zorg om het Dorp maakt een projectvoorstel hoe zij denken de verbetering van positie als Dorpsvereniging mogelijk te maken, o.a. door het maken van promotieartikelen, de website vernieuwen, dorpsbijeenkomsten beleggen.
2. Verbreding speelvoorziening Mariahout Dit project is al uitgevoerd. Zorg om het Dorp heeft de werkgroep speelvoorziening Mariahout bijeen geroepen en is met een voorstel gekomen. De speeltuinen in Mariahout zijn gerenoveerd waarbij vooral de aandacht is gericht op kinderen met een beperking.
3. Realisatie starters- en seniorenwoningen Deze realisatie betreft het nieuwbouwproject De Hoge Suute. Zorg om het Dorp heeft bij dit project een meedenk rol. Het project wordt geheel door de gemeente uitgevoerd en gecoördineerd en Zorg om het Dorp wordt geïnformeerd en evt. om advies gevraagd.
4. Aantrekkelijk dorpshart Mariahout Ook binnen dit project heeft Zorg om het Dorp vooral een adviserende rol. De gemeente benadert een stedenbouwkundige die uitgaande van de eerdere bijeenkomsten over de kern van Mariahout zal moeten komen tot een drietal schetsen voor de toekomst van het dorpshart van Mariahout. In deze plannen moet rekening gehouden worden met alle ontwikkelingen in het centrum.
5. Inrichting Dorps Service Centrum en meerdere welzijnsproducten vanuit het Buurthuis Zorg om het Dorp maakt een projectvoorstel waarin zij vooral verantwoordelijk zijn voor het vermeerderen van de zorg- en welzijnsproducten vanuit het Buurthuis. Zorg om het Dorp werkt hierin samen met Stichting Welzijn Laarbeek.
6. Bouwkundige aanpassing Openluchttheater De uitvoering van dit project ligt bij het bestuur van het openluchttheater, de verantwoording bij het theater en de gemeente. De nieuwbouw van het theater is begonnen, Zorg om het Dorp houdt de vorderingen vanaf de achtergrond in de gaten.
7. Zorgboerderij Grootenhout De uitvoering van dit project ligt bij de Laarbeekse Zorgcoöperatie Tot Uw Dienst en de eigenaren van de zorgboerderij. Zorg om het Dorp vraagt Tot Uw dienst om op dezelfde methodiek een projectplan in te dienen. De gemeente wijst er op dat de middelen die ingezet moeten worden zoveel mogelijk het algemeen belang moeten dienen en de leefbaarheid van Mariahout moeten vergroten. Het geld kan niet gebruikt worden voor verbouwingen.
8. Ontwikkeling wandelroutes (Ommetjes) Dit project wordt geheel gecoördineerd door Zorg om het Dorp. Er is in samenwerking met het IVN een werkgroep ingesteld die een projectplan gaat maken voor twee wandelroutes (Ommetjes).
Dorps Service Centrum Na de oprichting van Zorg om het Dorp werd een locatie gezocht voor het Dorps Service Centrum. Het werd gevonden in het filiaal van de Rabobank die niet langer in Mariahout kantoor hield. Om het dorp te ondersteunen heeft de Rabobank deze ruimte aan Zorg om het Dorp aangeboden. Mensen uit het dorp konden terecht in het centrum voor een kopje koffie en een praatje, computerles, informatie en advies. Nadat de Rabobank aangaf niet langer huisvesting te bieden aan het centrum heeft het Dorps Service Centrum een tijd gebruik mogen maken van het filiaal van het verhuisde woonbedrijf van Heeswijk. Met de realisatie van een nieuw Buurthuis in het dorp in oktober 2007 is het Dorps Service Centrum verhuisd naar dat nieuwe Buurthuis. Het Dorps Service Centrum wordt bemand door vrijwilligers en is maandag tot en met vrijdag van 9.00-11.00 uur geopend. De voorzieningen en diensten die het Dorps Service Centrum biedt is fors uitgebreid. Zo is er in samenwerking met de gemeente Laarbeek en Stichting Welzijn Laarbeek een gemeentelijk Wmo-servicepunt gevestigd, is er in samenwerking met bibliotheek de Lage Beemden een zogenaamd ‘biebpunt’ beschikbaar, worden er nog steeds computerlessen aangeboden, is er een uitleen van medische materialen zoals krukken en rollators, vindt er verkoop van de Wereldwinkel plaats en kunnen inwoners van Mariahout er terecht voor informatie en advies. Het Dorps Service Centrum loopt goed, alle werkzaamheden worden verricht door vrijwilligers en inwoners van Mariahout lopen graag binnen voor uiteenlopende zaken.
stichting. Er is sprake van een goede samenwerking, zo heeft Zorg om het Dorp een eigen sleutel gekregen van de zij-ingang van het Buurthuis zodat Zorg om het Dorp ten alle tijden gebruik kan maken van het Dorps Service Centrum. De laatste belangrijke partner van Zorg om het Dorp is de Rabobank. De bank voelt zich verantwoordelijk voor de afgenomen leefbaarheid in kleine kernen zoals Mariahout en heeft een fonds opgericht waarbij er voor Mariahout per jaar €10.000,- beschikbaar is voor initiatieven die de leefbaarheid in het dorp bevorderen. Zorg om het Dorp beheert dit fonds.
Meer informatie Kijk voor meer informatie op: www.zorgomhetdorp.nl. Ook kan er contact worden opgenomen met de vereniging Zorg om het Dorp Mariahout, e-mail:
[email protected], of telefoon: 0499 42 32 38 (Dorps Service Centrum) of via mevr. Aarts, telefoon: 0499 421 496.
Samenwerking met andere organisaties Zeer belangrijke partners van Zorg om het Dorp zijn de gemeente Laarbeek en de provincie Noord-Brabant. Deze overheidsinstanties subsidiëren Zorg om het Dorp en werken samen met Zorg om het Dorp aan het iDOP. Bij de gemeente Laarbeek heeft Zorg om het Dorp regelmatig contact met een ambtenaar die zich bezighoudt met de vier afzonderlijke kernen van Laarbeek en er vindt regelmatig overleg plaats tussen Zorg om het Dorp en de gemeente. De samenwerking met de gemeente Laarbeek verloopt soepel. Ook met Stichting Welzijn Laarbeek (SWL) en Stichting Welzijn Ouderen Laarbeek (SWOL) kent Zorg om het Dorp een goede samenwerking. SWL huurt ruimte van het Dorps Service Centrum voor het gemeentelijke Wmo Servicepunt en is in het kader van het iDOP ook een partner van Zorg om het Dorp. SWOL werkt met Zorg om het Dorp samen in het kader van het buurtrestaurant. Bibliotheek de Lage Beemden huurt eveneens ruimte van Zorg om het Dorp voor het ‘biebpunt’, vrijwilligers van Zorg om het Dorp verzorgen dit punt en de samenwerking loopt prima. De Stichting Gemeenschapshuizen Laarbeek heeft het Buurthuis in haar beheer en Zorg om het Dorp huurt de ruimte van het Dorps Service Centrum van deze
Dit project is mogelijk gemaakt door een subsidie van de provincie Noord-Brabant.
